Maandag 1 Februari. Uit Stad en Provincie. N°. 20. 147e Jaargang. 1904. By deze courant behoort een Bijvoegsel, toond Middelburg 30 Januari bemor onder de ^broeders. I burlesken, byzantjjnschen toon, waarop tegen- I hier hoorde, deed mij onwillekeurig aan uitstel I zekeringen of hypotheekbanken in die geval Yan den Haagschen Toren. de pen. pid- por- irie keel ken. peer jrer- fcle- tren pen ped Lkt fen lie Irk. ld© ?if en In MIRIIRLRl RGSCIÏE COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met^uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderljjke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 30 Jan. 8 n. Tm 43 gr., 12 u. 45 gr., av. 4 u. 46 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige Z wind, zwaar bewolkte lucht, geringe neerslag, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar ds plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE I.A MAR Az., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. geworden. Ik zal den lezer dan ook is slechts van tjjdeljjken aard en daarop niet vermoeien met een opsomming der tra-1 gebaseerd, dat de speculanten, crediteuren van I itioneele «onvergetelijke momenten", beschrjj-1 het »huis", bun debet zouden aanzuiveren. En] vingen der matinees, fancy-fairs, ballet panto-1 kom daar nu eens om in deze slechte tijden mime en soortgelijke feestjes, waar de »hulde" I Daarom in orde is de toestand nog lang niet. der tiengulden menschen op schitterende wijze I En wat ik laatst over de bedenkelijke mani- eón gemakkelijke uiting vond. Hij zal aan den pulaties van een zeer schitterend bankiershuis I zaken te gaan." Evenals ik dikwjjls gehoord heb, dat de journalistiek een vak is, waar iedereen in kan voldoen. Vraag echter niet hoever der gelijke personen het in deze vakken brengen. Gewoonlijk kost dat aan de families en beken den handen met geld. Daarom vind ik agent schappen of directeurschappen van levensver- lil Muni viv/ü j^Lixaiui-cia v oii.1 een boju.j.bbört;jJu ucbiiJiiciöiiiLxb I öbn^i|»|jt5u ui uircCLcurscjUtippuii VcUl iev6nsver Dezer dagen is te Middelharnis een anti- revolutionnaire partijdag gehouden, waarop jhr mr J. J. Pompe van Meerdervoort het woord voerde om het beleid van de Regeering te verdedigen. Hjj stond uitvoerig stil bij de Leerplichtwet, die, naar hjj vertrouwt, in ruilden geest zal gewijzigd worden, om, na nog meerdere actu- eele pnnten aangestipt te hebben, vooral in zake het beleid van de Ministers van Finan ciën, Koloniën en Marine, tot vertronwen in het Kabinet op te wekken. Dat vertrouwen in den Minister van Bin- nenlandsche zaken omtrent herziening der Leerplichtwet scheen de vergadering niet te deelen want met algemeene stemmen nam zij toch de volgende motie aan «De antirevolutionnairen in het district Zierikzee, vergaderd op een partjjdag te Mid delharnis, op 27 Januari 1904, spreken hun afkeer uit tegen de wet op den Leerplicht in haar tegenwoordigen vorm zjj handhaven hun vroegere uitspraak, dat die vorm aan de wet geeft het karakter van een straf op de ar moede en dringen bij de Hooge Regeering des lands aan om haar zoodanig te wijzigen, dat zjj de rechten en vrijheden van oude rs en voogden in overeenstemming met Gods ordi nantiën onaangetast laat." Dat is toch wat anders dan v ertrouwen uit spreken. F.r komen dan.**» oil* g.nnl hno zorgvuldig ook verbloemd, teleurstelling en ongeduld om den hoek kjjken. Om een pleister te leggen op de wonde, die daardoor wel zal geslagen zijn in het hart van den premier, werd ten slotte hem nog een telegram gezonden, waarin hem dank werd gebracht voor zjjn beleid en de hoop uitge sproken dat hij vele jaren nog het roer van den staat in handen zou mogen houden. Dit noemen wij met het oog op de motie over de Leerplichtwet nu eerst eens zelf verloochening, Het is kolen vuurs stapelen op het hookl van woordig van die aardigheden verslag wordt gegeven in vergelijking met de be schrijvingen van die soort van feestelijkheden, in vroeger jaren gegeven, is hierin een zeer bedenkelijke climax op te merken reeds genoeg genoten heb hem Memoreer ik slechts het «Oranje-maantje,"; het nieuwste op dit onnederlandsch gebied. Van dit «maantje" dan werd geboekstaafd dat het de «hulde" snood in den steek liet, door schuil te gaan achter dikke mistwolken. Maar genoeg over deze en dergelijke nonsense, die, ik herhaal, tegenwoordig veel meer dan vroeger, de ko lommen onzer dagbladpers ontsieren, en menig goed constitutioneel koningsgezinde een doorn in het oog is. Want zij verraadt maar al te dnidelijk een karakterloosheid, een laffe ijdel- heid, die een groot gevaar oplevert voor het publieke leven en tevens een misselijke S'erenissi- mus-geest van kruiperige onderdanigheid, die misschien in een parvenus maatschappij van «heeren" en «lakeien" thuis behoort, maar die het Nederlandsche volk in zijn beste en schoonste dagen steeds vreemd is geweest. Werkelijk een stevige eclips voor geruimen tijd van het «Oranje-maantje" mitsgaders van de sterren, die in deze constellatie thuis be lmoren, zou de werkelijke Oranjezon wel te onderscheiden van de Haagsch-byzantijn- sche des te sterker doen schitteren. Alvorens van dit onderwerp af te stappen, moet ik nog over een punt een opmerking maken. Het heeft mij, en zeker honderden met mij geergerd, dat de toost, die H. M. op haar Moeder aan een diner in engeren kring heeft uitgebracht, in de couranten is verzeild ge- Wn Ka/laol xL. o' 1 werpen op de bladen, die dezen toost afdruk- van executie denken. Wie goed staat, behoeft I niet zjjn toevlucht te nemen tot misschien wettelijk niet te treffen maar moreel zeer laakbare praktijken. Waar finantieel wel de toestand gezuiverd is, is in Delft. Vlak bij dit interessante stadje wonend, merken wij hier nog al eens iets van hetgeen daar omgaat en gebeurt. En vooral in den laatsten tijd is gebleken, dat die band op finantieel gebied van sommige Hagenaars zeer innig was. Wat geen »crediet" hier meer kon vinden, marcheerde naar Delft, en deze Haagsche klanten hebben dan ook niet weinig bijgedragen tot den val van de Delftsche bankiers, die anders onder hun stede lijke klanten bepaald finantieele genieën hebben geteld. Ten minste wanneer men het credi teuren- en debiteurenlijstje van enkele dezer heeren onder de oogen krijgt met het «huis" zijn zij plechtig «medegevallen" ziet men bv. dat er zjjn geweest, die 1200 aan waarde bezaten en 300.000 schuld. En dat blijf ik ge woon miraculeus vinden. Mijn dom burgermans verstand staat daar stil voor. Zulke heeren moesten een handleiding schrijven, hoe men het aanleggen kan om zulke resultaten te bereiken. Werkeljjk dat zijn niet de domme jongens, waarvoor zij gewoonlijk doorgaan. Jagen schjjnt echter hun geliefkoosd vermaak te zjjn. Althans van een hunner zal de verkoop plaats hebben, nog wel van een notaris, van een tiental bekroonde jachthonden Of het ook voor de crediteuren op de kleintjes aankomtIk geloof dan ook dat de Delftsche speculanten, naar alles wat ik er van hoor, tot I tiün vcci jLnbcrefS9ar8B¥ g<-., hun breed doende automobiele'ndëf''~BfiRigsfenö len een veel betere uitkomst dan z. g. bankiers en kassierszaken. Dat levert ook een positie op en de personen kunnen er veel minder kwaad doen althans wordt dat hun door den aard van het bedrijf veel lastiger gemaakt. Bovendien is het voor hun vrienden en maagd schap veel goedkooper, dan wanneer zij gele genheid krijgen hun talenten in geldzaken te ontplooien. Maar ik zal deze meditatiën staken. De lezer make voor zich de leering op, die er uit gevallen als deze te trekken is, waar fat- soenljjke menschen, bjjna in den herfst van hun leven, op den bank der beklaagden plaats nemen om zich te verantwoorden over feiten, die men in abstracto niet anders dan gewone bedriegerijen kan noemen. Veel belangrijker dan de sommen waarover de oplichterij en de verduistering loopen, vind ik voor den tegenwoordigen toestand in onze maatschappjj dit verschijnsel. Over onzen gemeenteraad, die deze week tweemaal vergaderde, valt weinig te zeggen. De raad heeft groote sommen gevoteerd voor een Electrisehe Centrale, waarvan men nog niet weet, waar die precies zal komen te staan en voor een terrein waar de tweede gasfabriek zal verrijzen. En verder hebben de heeren een beetje gekeuveld over het nut van onderhand- sche aanbestedingen, waarbjj de heeren Liefland en Van Malsum vakkundige adviezen ver strekten. Interresanter dan deze besluiten en beschou wingen vind ik het adres aan den Raad der firma Siemens en Halske, die dreigt met sluiting ons éYectStedirïïitfb waa,&.wp Jtbans worden de inspecteur in het 4e en 5e district te Rotterdam, de kapitein ter zee titulair C. de Vriese, en in diens plaats de inspecteur het 6e district te Vlissingen, de kapitein ter zee J. W. A. E. van Maren Bentz van den Berg". In hoever dit alles juist is, kunnen wjj na tuurlek niet nagaan. Maar nu andere bladen dat vrij vage bericht wel opnamen, willen wjj het ook onzen lezers niet onthouden. De langharige Collieteef Senta, eigendom van' den heer K. Meertens Kzn. alhier, ver wierf op de groote Internationale Honden ten toonstelling te Haarlem den tweeden prijs, in open klasse (zilveren kruis). Op dezelfde tentoonstelling verwierf de langharige St Bernard Hermann van Renesse, uit den kennel Zeelandia te Zierikzee, eigenaar de heer I. de Broekert Cz. aldaar, de hoogste prjjzen. Hem werden toegekend een eersten prjjs in open klasse, een eersten prijs in de winnersklasse, den kampioenschapsprjjs ten tweeden male en speciale prjjzen. Uit Vlissingen. De heer P. J. de Wilde te K a 11 e n d ij k e is tegen 15 Febr. herbenoemd tot buitenge woon opzichter van den waterstaat enz., belast met het toezicht bjj de vernieuwing van het Westerkoopmanshavenhoofd te Vlissingen. ten, want zij werd mét dat deel aan de pers I broetiets jg Amerikaansche speculatie. Die I Raad geen 150.000 vergoeding geeft. Zoo n verstrekt. Maar wel heb ik mij afgevraagd begreep men ter plaatse, waar dit besluit ge nomen werd, dan niet welk een indruk dit op wat ik maar zal zeggen «het Volk" moest makenhoe onkiesoh en ongepast dat juist gevonden worden, en ook gevonden is. Want do intieme verhouding, die tusschen moeder en dochter bestaat en natuurljjk bij zulk een feest not uitdrukking komt, is geen zaak, waar een nieuwsgierig publiek zjjn neus behoeft in te steken. En vooral niet waar het personen geldt wier particuliere leven toch zijn, evenals hun «bankiers", lastig en ver velend in den omgang, terwjjl de Delftsche heeren nog bljjken gaven van «hun zaken" behoorljjk te verstaan. Met dat al zijn de geldmanipulatiën in het stedeke Delft tot een zoodanigen stilstand ge komen, dat een mjjner kennissen laatst, aldaar een 20 frank stuk willende wisselen, er geen gelegenheid toe vond. De «razzia," onder de bankiers en specu lanten daar gehouden, is afdoende geweest. Toch kan ik den indruk niet van mij afzetten, dat het ingrijpen der justitie in deze Delftsche adres behoort tot de noch nie dagewesen dingen Maar dat de firma geheel ongelijk heeft, zoo'n bewering wil ik niet voor mjjn rekening nemen. Wel is het lang niet meer de oude firma S. en H. en merkte men terdege dat de Berlijnsche beursmannen, die tegenwoordig hun geld in die zaak hebben, van ander kaliber zijn, maar dat de klacht zonder grond is, nl. dat er op vroegere adressen bjjna geen antwoord kwam, daarin heeft de adressante wel een beetje ge lijk. Natuurljjk krijgt zij echter nul op haar request. Met ultimata onderhandelt men niet En verder valt er over onze gemeentezaken in datgene wat in 1901, bjj de verkiezingen, als dringende eisch werd gesteld en waarvoor men met zooveel vuur ten strijde ging. Jhr Pompe van Meerdervoort, die zoo dier baar spreken kan over de «gratie Gods" en de «christelijke Regeering," zou zeker niet ge kozen zijn als men de goe gemeente niet een intrekking van de leerplichtwet had be loofd En van «intrekking" is nu zelfs bjj «broe der" Pompe geen sprake meerhoogstens van wgziging. Zoo neemt men met de onnoozele kiezers een loopje Zoo komt de valschheid der leuze, bjj de stembus van 1901 door de «christeljjke" leiders aangeheven, steeds duideljjker aan het licht Van den «wortel des geloofs" merkt men op die manier niet veel! Op dien partydag spraken nog de heeren H. Ch. Vegtel, lid der Provinciale Staten van Zuid Holland, en Van Lummel, predikant, die de oude stokpaardjes bereden; de sociaal democraten, de revolutie en de activiteit der Regeering. De vergadering was zeer druk bezocht ook door politieke tegenstanders. Van de gelegen heid tot debat werd echter geen gebruik ge maakt. reeds beperkt genoeg is, en die van het pu- den geliefden broeder, die hen zoo teleurstelt I blieke leven zeker reeds meer dan genoeg last I ge}<jverc}uigtêringen wel eenigszins het gevolg I niet veel te verhandelen en onaangenaamheid zullen ondervinden. Mij I van mr Troelstra's beschouwingen in dunkt in zoo n geval is een kiesche reserve I Tweede kamer over de veel ergerlijker plicht. Dat voelt en begrijpt elk fatsoenlijk <}er Brabantsche financiers. Zou hier mensch. Maar als onze Byzantijnen de «hulde" de Delflsche bok) beladen met de Bra in het hoofd hebben, dan ziet men rare dingen gebeuren. Inderdaad is dit voorval weer een bewjjs te meer van de stelling, dat wat gepu bliceerd moest worden gewoonlijk achterwege blijft, en wat het publiek niet aangaat daar entegen in geuren en kleuren in de bladen bantsche zonden, de woestijn in gejaagd zijn Het is mogelijk, dat ik mjj vergis, maar ikl vind de toevalligheid toch curieus. Wat nu] de arrestatie van de gebr. Van H. betreft, de Delftsche bankiers, die zich hier in voorloopige I hechtenis bevinden, verneem ik dat dit geval staat te lezen. Er zal nog wel eens een tijd I yeej overeenkomst moet hebben met het ge komen, dat men de wrange vruchten zal pluk ken van dit allergebrekkigst systeem. In schril contrast met deze «feesten" staat de toon van gedruktheid en de malaise, die tegenwoordig in alle kringen der burgerij valt waar te nemen. Men hoort overal van werk loosheid en toenemenden achteruitgang, vooral onder den arbeidenden stand. Waarom b. v. niet eens een «ruiterfeest" of «ballet panto mine" met hooge entrées'georganiseerd voor de werkloozen, die bjj tientallen hier rondloopen? Naar mjjn bescheiden meening zou dat doel even «humaan" zjjn als het doel waarvoor de Hulde commissie" thans geld bjjeen zamelt. En ter versterking van de Orangistische gevoe lens van de burger jj in al haar geledingen zou dat nog wel zoo goede resultaten opleveren, Maar zoo diep denken de «Hulde" heeren en dames niet door. Intusschen de gedruktheid is een feit dat beurde te Haarlem met den nu veroordeelden bankier De L. Evenmin als deze heer een «zeker mensch" was en evenmin als hjj er persoonljjk rijker door geworden is of met zijn strafbare handelingen dat doel voor oogen gehad heeft, evenzoo is het met de heeren Van H. gesteld. Van deftige Haagsche origine hun vader was indertjjd secretaris-generaal «binnenlandsche zaken" ergo dus niet opgegroeid in de zaken-wereld hebben zij zich in het kalme Delft als kassiers gevestigd en daar zij stille, bedaarde menschen waren het vertrouwen gewonnen. Toen is langzamerhand het «bankier spelen" begonnen, het deelnemen aan consortiums etc., etc., kwam de hoogeschool van het finantie wezen aan de orde, waar niet met stille def tigheid maar wel met een groot, scherpzinnig verstand goede resultaten worden bereikt, en het eind is nu, dat alles in het honderd is Deze week en ook in de afgeloopen week hebben wjj hier in volle mate kunnen genie ten van de «werkzaamheden" van het «Hulde eomité", dat zich zelf belast had om op «pas sende wjjze" de gebeurtenis te herdenken, dat H. M. de Koningin-Wednwe vóór 25 jaar den Nederlandschen bodem betrad. Voor eenieder, die met een critisch oog zjjn dagblad leesten daarbjj eenigszins met Haagsche toestanden en bjj dergeljjke gelegenheden op den voor grond tredende Haagsche persoonljjkheden bekend is, zal bjj intuitie wel gevoeld hebben dat het geen «echt spul" was, dat hier ver een zeer geloopen en de heeren benevens hun nog meer iedereen opvalt. Hoort eens hoe de huishoeren I beklagenswaardige families voor vele jaren inlRujjter klagen, boe de winkeliers spreken over den slechten tijd Nog nimmer zag ik hier zooveel huizen te huur of te koop als thans. Als men alleen de bordjes zag, zou men aan een kleine volks verhuizing gaan denken Dikwijls is dat de nawerking van de finan tieele crisis van verleden herfst. Tal van menschen die zich verminderen moeten, kleiner gaan wonen. Dat dr Kuyper boven water is na zijn Brus selsche reis, weten de lezers natuurljjk al lang. Maar wat «mjjnheer" Kuyper met koning Leo pold en diens ministers besproken heeft, is nog steeds een diep geheim. Misschien dat ik daarover een volgend maal iets zal kunnen melden. Want met een beetje nieuwsgierig heid en degeljjke medewerking hoopt daarin wel te zullen slagen uw getrouwe Torenwachter. Den Haag, 29 Jan. 1904. In het nommer van heden vinden onze lezers eene advertentie van het Friesch gezel schap Fier fen hüs, waarin de eerste feestavond, die het Zaterdag 6 Februari te Vlissingen zal houden, wordt aangekondigd. Het programma belooft heel waten vooral voor de Friezen en hen, die belangstellen in hun taal en gewoonten, is een kennismaking met dat jonge gezelschap zeker aanbevelens waardig. t Wjj ontvingen Vrjjdag uit Vlissingen de volgende mededeeling ■>Naar wjj vernemen, zal de heer J. C. de En ook in de finantieele wereld is het nog lang niet pluis. Wel is waar is het voor menig «bankiershuis" alhier nog met een sisser afge loopen, toen de Amerikaantjes zoo vreemd deden! maar gezond is de toestand nog lang niet, Want de hulp, die enkelen gekregen hebben, u de Wildt, schout-bij-nacht titulair het ongeluk zijn gestort. Do arrestatie moet, I inspecteur-generaal over het loodswezen, met naar ik hoor, gevolgd zijn op een klacht van 11 April e. k. den dienst met pensioen ver a en crediteur van 150 Er wordt dan ook I en zich te Dieren vestigen verschillend gesproken over de familie, I Dergelijke mededeelingen, personen en un die in de Haagsche finantiewereld een eerste I plannen in de toekomst rakende, schromen wy viool speelt, en die dit zeer goed had kunnen meestal op te nemen, en daarom trachten wy voorkomen. In elk goval zjj dit weder een les I steeds zoo mogeljjk vooraf van de daarbij ie- voor de personen, die met een beetje geld, een trokkenen te vernemen ol ze juist zjjn, beetje relaties en een beetje deftigheid zoo maar een geldkantoor opzetten, zonder dat van hun specialen aanleg voor dit vak iets is gebleken, DE STRANDING VAN DE PREUSSEN. Het aan de Duitsche bladen gezonden protest, waarvan in het verslag van de Vrijdagavond gehouden vergadering der Kamer van koop handel en fabrieken te Vlissingen melding wordt gemaakt, is van de hand van den heer Gruber, en in het Duitsch gesteld. De heer Gruber deelt er de bjjzonderheden mee waaronder de Preussen op het strand liep. Toen het schip uitvoer, was zijn diepgang van voren 17'16'', van achteren 21' 6". Na de stranding peilde de tweede officier om het geheele schip en vond van voren tot de schroef was dicht gebleven en Dieet zeus mcc .mtg water (3.60 meter verschil) overeind staan. Voorts wordt door den heer Gruber melding gemaakt van de sleeppogingen, om daarna de aandacht te vestigen op den geologischen toe stand aan de kust. De duinvoet bjj Zoutelando js aan den zee kant bjj hoogwater ongeveer 10 meter breed. Het peil van den polder ligt ongeveer 40 cen timeter boven laagwater en dus 3.20 meter onder hoogwater. De eb- en vloedstroom loopt dicht langs de kust. Oeverwerken tot diep onder laagwater zjjn noodig om den strandvoet te behouden, terwjjl de duinvoet do grootste verzorging vereischt en na iederen Zuid-Westen wind nieuw beplant moet worden. Stelt men zich dien toestand voor, dan zal men het begrjjpelijk vinden dat het polder bestuur, bestaande uit waterbouwkundige inge nieurs en uit administratief hoog ontwikkelde personen, het verzoek van de Lloyd, om met zandbaggers het schip vlot te brengen, niet dadeljjk kon toestaan. Zoodra de wind naar het Westen of Zuiden omsloeg, zou de Preussen bjj iederen vloed zjjn losgekomen. Onder het publiek schijnt nog maar steeds de onjuiste meening te bestaan dat men daar weinig verstand toe noodig heeft. Iedereen is in staat of gevoelt zich in staat z. g. «in Zoo deden wjj dan ook gisteren per telegraaf aan den heer De Rnjjter de Wildt, die zoo beleefd was ons heden te seinen«Ontvangen inlichting juist. Afwezigheid beantwoording vertraagd." Verder werd ons tegeljjk met dat bericht gemeld «In zjjn plaats zal waarschjjnljjk benoemd In eene druk bezochte openbare verga dering van de werkliedenvereeniging Vooruit gang te Oost en West-Souburg trad Vrjjdagavond als spreker op de heer C. van Weele, hoofd der school aldaar, door wiens be moeiingen deze vereeniging indertjjd is tot stand gekomen. Spreker begon met te zeggen, dat hjj, als de geesteljjke vader dezer vereeniging, de uit- noodiging van het bestuur om zijn kind, dat door een verbazenden groei is gebleken een wonderkind te zijn, meerdere ontwikkeling hij te brengen, niet heeft mogen afwyzen. In het kort zette spreker het schoone doel der vereeninging elkaar bij ziekte te steunen, uiteen en ging daarna over tot zijn eigenljjk onderwerp, gekozen in verband met het doel der vereenigingHet ontstaan en de genezing van ziekten en de verpleging van zieken. Op naar men ons schrijft boeiende en begrjjpeljjke wijze schetste spreker hoe menige ziekte haar ontstaan vindt, de besmetting wordt overgebracht en hoe in vele gevallen door matigheid, reinheid, doelmatige voeding en harding van het lichaam gevaarljjko ziekten kunnen worden voorkomen. Sprekende over de genezing vond de heer Van Weele gelegenheid oin te wijzen op het groote gevaar van het aanwenden van mid delen, die in den volksmond heilzaam heeten doch in werkeljjkheid hoogst schadelijk zjjn menige nuttige wenk, verduidelijkt door spre kende voorbeelden, werd hierbjj ten beste gegeven. Ten slotte wees spreker op het groote be lang eener goede verpleging en spoorde zijn gehoor aan belangstelling te toonen in de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1