Zaterdag 30 Januari. I 6 llit Stad en Provincie. N°. 23. 147e Jaargang. 1004. Middelburg 29 Januari ONDERWIJS. ike. By deze courant behoort een By voegsel. BOERENBEDROG: BENOEMINGEN, ENZ. LETTEREN EN KUNST. RECHTSZAKEN, Verschillende Berichten, MIDDELIUIRGSCHE COURANT. ur 83 ■ra, lit- fkt en, o. ica.- rer- aur 8 ter- pve, ïia, Sre, VM. i. 4l®: tjjd. 5 5 5 one Ion- ten, |ing lizi- leid, |uux ken. ea ea na ol .40. .10, org. Pczo courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 29 Jan. 8 u. vm 41 gr., 12 u. 47 gr., av. 4 u. 47 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groole letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Burcnn A. DE LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. VERSLAG ENQUÊTE. Naar de Doi drechtsche Courant verneemt, ver schijnt binnen enkele dagen bet rapport der enquête omtrent den toestand van het spoor wegpersoneel. Het beslaat drie deelen en 934 pagina's. Gehoord zijn 288 getuigen, waaronder de heeren Oudegeest cn Van Hasselt. Meermalen blijkt dat verzoeken van ontslagen personeel o n interventie by de Maatschappij om wederindiensttroding niet konden worden ingewilligd, als niet behoorende tot de taak der commissie. Er komen in het rapport belangrijke eigenaardige dingen voor. en graaf van ons Katholiek Program, vermogen wij niet te begrijpen. WATERWEG VAN DORDT NAAR ZEE Omtrent dezen waterweg verklaart de minister van waterstaat dat de werkzaamheden, noodig voor een uitgebreid onderzoek, thans zoover gevorderd zijn, dat, naar als vaststaande moet worden aangenomen, de eventueele verbetering van den toegang van uit zee naar Dordrecht moet worden gedacht langs Krammer en Volkerak. HERDACHT Aan het slot der zitting van de Eerste kamer J Donderdagavond Donderdag werd medegedeeld dat bericht was ingekomen van het overlijden van den heer mr J. P. R. Tak van Poortvliet. Na voorlezing daarvan zeide de voorzitter Er was Donderdagavond een zeer talrijk publiek aanwezig in Ons Huis, Wagenaarstraat alhier. De zaal was stampvol. Met groote belangstelling volgden alle aan wezigen de voordracht van jonkvr. A. von Schmidt auf Altenstadt Over Korea. Zij viel blijkbaar zeer in den smaak en allen stemden zeker in met de woorden van dank, de spreekster gebracht door den waarnemendon voorzitter, den heer jhr mr L. Schorer. De opbrengst der onlangs alhier ge houden collecte voor de Neerbosch-weesinrich ting is nog vermeerderd door een gift van bij het dames-comité ontvangen. Zp bedroeg nu, na aftrek der kosten, 550. Heden morgen werd alhier door den keurmeester, I. van der Sluis, een partij kabel- De droeve doodstijding, die ons zooeven be- I Jauw afgekeurd, die door verschillende visch In verband met hetgeen in de Tweede Ka mer is voorgevallen met het wetsontwerp tot aanschaffing van de pnelvuurkanonnen dat, zooals men weet, er door gejaagd is schrijft de Limburger Koerier De afgevaardigde van Maastricht, de heer Janssen, heeft tegen de snelvuurkanonnen ge stemd. Met hem nog een paar Katholieken, de heeren Arts, Passtoors en De Ram. Maar het groote deel der katholieke Kamer leden stemde vóór de 7 millioen, welke de snel vuurkanonnen zullen moeten kosten. Bp monde van den heer Kolkman verklaarde hot groote deel der Roomsche leden, dat het Katholiek Program rekening hield met de om standigheden, en dat de omstandigheden voor 't oogenblik de aanneming der snelvuurkanon nen noodzakelijk maakten. Wat 'n gemakkelijk ding is het toch, dat Katholiek Program. Het is niet alleen zeer rekbaar, maar het vermoogt ja en neen tegelpk te zeggen. »Ruimte moet er zpn in zulk een program", zeide dr Schaepman indertijd. Maar dan toch een begrensde ruimte. Een zoodanige, waarin men wel is waar ruimte van beweging houdt maar dan toch immer in 4 4n richting. Niet den averechtschen kant uit. Nn staat er in het Katholiek Program in zake militarisme, dat vermindering van finan- cieele en persoonlijke lasten richtsnoer en doel moot wezen (der katholieke Kamerleden). Niettemin stemde het groote deel der Room sche Kamerleden voor 7 millioen der snelvuur kanonnen. Omdat de omstandigheden het zoo willen, zei do heer Kolkman. Wp halen deze geschiedenis der snelvuur kanonnen op, teneinde nog eens gelegenheid te hebben om aan te dringen op klaarheid. Zooals het Kathi iliek Program nu is en wordt uitgelegd, kan het niet langer biyven. Dat is eenvoudig boerenbedrog. Het woori is hard, doch wie zal het wraken Men laat zich kiezen onder belofte te zullen streven naar vermindering van persoonlpke en financieele lasten. En, eenmaal gekozen, stemt men voor het tegendeel. Wy kunnen het intusschen zeer goed bil leken, dit sta voorop, dat een katholiek Ka merlid overtuigd is van de noodzakelijkheid der nieuwe kanonnen. Maar waar wp geen vrede mee kunnen hebben is met die belolte aan de stembus, waaraan door de meeste leden toch niet vol daan wordt. Dat is een publieke ergernis. Een ondergrav m der politieke moraliteit. Het vestigt do meening, dat het ei in de politiek met beloften en programma's zoo maar niet op aankomt en dut men vandaag geruste- l«k kan afzweren, wat men gisteren aanbad. Ieder begrppt, dat het beroep op die veran derde omstandigheden geen duit waard is, Als ik vandaag beloof 100 te zullen be talen, kan ik morgen niet weigeren, wijl de omstandigheden zich hebben gewpzigd. Ja wordt niet neen door omstandigheden, Nog eens, er moet klaarheid komen. Het Katholiek Program moet worden gewpzigd of gewoon in de prullemand worden gestopt Yan de Kamerl :den, die het Katholiek Pro gtam indertyd b jbben gemaakt, is een groot deel uit de R.-K. Kamerclub verdwenen. Zpn de anderen het allen met dat program eens Dat dient dan toch wel op z'n allerminst te worden uitgemaakt. 1t Beste zou intusschen zjjn, dat men kwam tot een geheele herziening. Wp kunnen ons denken vóór- en tegenstan ders van militaire uitgaven. Maar dat beiden zouden kunnen gevangen worden onder de eene formule de.r legerpara- reikte, geldt een onzer medeleden, die in de laatste jaren van zpn leven door zwaar licha. meiyk ïyden geheel ter nedergebogen was en slechts nog een schaduw van zich zeiven was gebleven, zoodat hg helaas slechts een gering aandeel aan onze werkzaamheden heeft kunnen nemen. Maar degenen onder ons die hem vroeger hebben gekend, weten dat hij een staatsman was van levendige politieke opge wektheid, een man van taaie werkkracht, be gaafd met een scherpzinnigen geest en ver vuld van groote toe wp ding aan de publieke zaak, waarvan hp in verschillende openbare betrekkingen blpk heeft gegeven. De heer Tak van Poortvliet heeft op meer dan een gebied een werkzaam leven achter zich. Daarom brengen wp hem hier laatste hulde. De Kamer besloot deze kennisgeving met een adres van rouwbeklag te beantwoorden. met genoegen op zich nemen de verdere uit breiding van zoo'n bibliotheekzegt onze be richtgever en voegt er bp Wij willen 't hopen voor de Waardsche jeugd Door de benoeming van den heer C. J. I Bakker te Bruinisse tot onderwijzer aan eene O. L. school te Amsterdam is een vaca ture ontstaan, waarvoor tien solicitanten zpn. I Voor de vacante betrekking van onder- wpzer in de kom der gemeente IJzendpke| hebben zich tien sollicitanten aangemeld. De heer J. du Burck, onderwpzer in den I Oran/e-polder aldaar, heeft voor zpne benoe-1 ming naar Westkapelle bedankt. Bp kon. besluit is aan A. G. Westerouen van Meeteren, op verzoek, eervol ontslag verleend als notaris te s-Gravenhage is aan M. P. Goedhart, op verzoek, eervol ontslag verleend uit zpne betrekking van ontvanger der registratie en domeinen te Raalte zpn alsnog benoemd tot ridder 4e kl. in de Militaire Willemsordede kapitein der inf. van het leger in N.-I. L. F. Sehröder, ter zake van zpne verrichtingen in Atjeh, op 28 Nov. 1900, 20 Jan. en 8 Maart 1901, en de sergeant dor inf. van het leger in N.-I. W. C. H. Engelbert van (Bevervoorde, ter zake van zpne verrich tingen bp de beschieting van het bivak te Samalanga (Atjeh), op 6 Aug. 1901. De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt in de St. Ct. ter algemeene kennis dat van 4 tot en met 9 April 1904 te Neurenberg ge houden zal worden een eerste Internationaal congres voor schoolhygiëne. Ter bekoming van de noodige inlichtingen, teneinde te kunnen deelnemen aan dit congres, kunnen belangstellenden zich wenden tot het bestuur der Vereeniging tot vereenvoudiging van examens en onderwijs te Arnhem. vrouwen uit Arnemuiden aangevoerd werd. Uit V lisBingen. Zooals vroeger gemeld, zal onze Koningin- Moeder Vrpdag 5 Februari des avonds met de nachtboot van de Zeeland van Ylissingen naar Londen vertrekken. H. M. zal vergezeld zpn door de hofdames freules Van Ittersum en Van de Poll, door jhr mr Van Weede, hofmaarschalk en ridder Pauw van Wieldrecht, kamerheer en in Londen verschillende Nederlandsche corporaties ont vangen en een adres van hulde in ontvangst nemen. De heer R. J. Brakema, ingenieur bp de Stoomvaart-Maatschappij Zeelandheeft, naar wordt gemeld, tegen 1 Mei eervol ontslag uit die betrekking verzocht. De raad der gemeente 'sHeer Arend s- kerke besloot 7 Dec. met 1 Januari 11. de kinderen uit 's Heer Abtskerke van de openbare school te verwp deren. De ouders dier kinderen verzochten den raad op dit besluit terug te komen. Dit verzoek werd Donderdag in den raad behandeld ën de stemmen staakten. Voor intrekking van het besluit stemden de heeren Elenbaas, Smit, Npsse, Minnaar en Van der Poel en t e g e n de heeren Zandee, Blok, B. de Jager, B. Rempn en Vermet. Afwezig was de heer G. de Jager. Tot ambtenaar van den burgerlpken stand werd benoemd de burgemeester jhr A. E. Lewe van Npenstein en tot havenmeester aan den Zuid-Kraaiert de wed. J. Kieboom. Blpkens de pensioenwetten voor onder- wpzers, hun weduwen en weezen, blpven uit gesloten alle onderwpzers: die aan het niet- gësubsidieerde bpzonder onderwps zpn verbon den. Tegen deze uitsluiting heeft de Vereeniging van Instituteurs in Nederland verzet aangeteekend. Zp heeft haar opvatting, dat hier een onbil- lpkheid zal worden gepleegd, met klem van redenen verdedigd. De Arnhemsche Orkest-Vereeniging wordt weer in haar bestaan bedreigd. In een circulaire deelt het bestuur mee dat het tekort over 1902 en 1903 te zamen plm. 4350 is en dat zich het jaar 1904 niet bui tengewoon goed laat aanzien. Het bestuur durft dan ook op deze wijze niet doorgaan er moet met behulp van de leden een afdoende .verbetering komen. Als eenige weg geeft het aancontributie- verhooging kan dat niet, dan wordt de onder gang der A. O. V. onvermpdelpk geacht. Wanneer dit voorstel wordt aangenomen wanneer alle leden hiermee genoegen nemen, dan is de Vereeniging voor 1904 niet geholpen, dan nog zullen alle leden toestemmen moeten in een hoofdelpken omslag van 3 op iedere hoofdkaart en 0.50 op iedere dameskaart. Het bestuur zegt dan verder, dat «wanneer niet alle leden hun instemming betuigen, zoo wel met de contributieverhooging als met den hoofdelpken omslag, de A. O. V. voor Arnhem onherroepelpk verloren is." (Arnh. Crt.J Heeroom, een liefdesdrama van Josef Lauff, dat te Amsterdam door het Lyrisch Tooneel in het Grand Theater gegeven werd, heeft protest van katholieke zpde tengevolge gehad. Dit protest schpnt hieruit voorttespruiten, dat de hoofdpersoon voorstelde een seminarist, een aspirant-geestelpke, bp wien de natuur boven de leer ging. Eenige leden van een katholieke zangver- eeniging hebben tegen dit stuk een kabaaltje op touw gezet. Bp de twee laatste opvoeringen kwamen de heeren met stokken en fluitjes en maakten daarmee een oorverdoovend lawaai. Zp werden daarop door de politie verwpderd. De Tijd wpdt daaraan een uitvoerig artikel. Het geeft daarin één goede raadlaat hen, die meenen dat zoo'n stuk hen kwetsen zal hunne kerkelpke meening, stil thuis blpven. Dat is de beste oplossing van de breed uit gesponnen kwestie. Oost-ludië. De jongste mail bracht ons tpdingen tot 31 December. Uit Kota Radja werd 29 December aan het Bat. Nbl. geseind Toekoe Brahim Loeëngbata en Toekoe Oebet Roekoe uit de 26 moekims, Toekoe di Kroeng Teupin Raja kwamen in onderwerping, Een brigade marechaussee, onder Van de Tetering, overviel een vpftien man sterke bende onder Toekoe Raman Titeuë. Tien dooden en acht beaumont-geweren vielen ons bp deze gelegenheid in handen. De onderwerping van Toekoe Brahim, een lid van het oeleebalangschap der vpf moekims Montassik (Loeëng bata) teekent het Bat. Nbl. hier bp aan, mag als een belangrpk gevolg van het optreden onzer troepen worden beschouwd. Dit Atjehsche hoofd is steeds een onzer meest onverzoenlpke vpanden geweest. Zpn vpandige houding was een gevolg van het bp ongeluk doodschieten van zpn broeder Toekoe Doelah door een patrouille van Panteh Karang. Onder de verdedigers der versterkin gen in Samalangan, welke in 1901 werden opgenomen, behoorde ook dit hoofd. Onder verwpzing naar hetgeen nog in het bp voegsel tot dit norumer voorkomt om trent het verhandelde in de Woensdag te Middelburg gehouden raadszitting, maken wp onze lezers alhier opmerkzaam dat dit ver slag is aangevuld en daarin nog eens voor komt het besprokene omtrent de brandblusch mid.lelen, dat ook aanvulling eischte. Herlezing bevelen wp dus ook onzen geabon- neerden in de stad ten zeerste aan. Door Z. D. H. den bisschop van Breda is tot adviseur van den Zondag jl. opgerichten Boerenbond van Ze euwsch-Vlaanderen O. D. benoemd de heer Th. Bupsrogge, kape laan te St. Jansteen. De laatste weken wordt in dat deel van Zeeuwsch -Vlaanderen een drukke handel in aardappelen gedreven. Er werd zelfs tot 4.40 de 100 k.g. betaald, welke hooge prps moet verklaard worden uit de schaarschte van het gewas. Door een jachtopziener uit Axel is te te St Jansteen Woensdag een mooie, blauwe valk van buitengewone grootte ge schoten. De vlucht van het dier was ongeveer een meter. Bp beschikking van den minister van waterstaat is de heer A. Wiskerke, kanaal wachter bp het havenkanaal van Philip pine, met ingang van 1 April a.s. benoemd tot buitengewoon opzichter bp de Hondsbos- sche zeewering (N. H.). Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Heden (Vrpdag) zpn veroordeeld wegens diefstal: M. R., 18 j., dienstbode, Terneuzen, tot 4 m., en H. F. A., 13 j., smidsknecht, Mid delburg, tot 14 d. gev. straf; mishandeling: G. Z., 16 j., vrachtrpdersknecht, Hoedekenskerke, en J. d. V., 19 j., arbeider, 'sGravenpolder, beiden tot 10 b, s. 10 d. h., en J. L., 20 j„ spekslager, Westkapelle, tot 3 b. s. 3 d. h. beleediging van een ambtenaarP. F., 42 j., werkman, Kruiningen, tot 10 b. s. 10 d. h., en wederspannigheidJ. J. G., 1-7 j., landbouwers knecht, Ritthem, tot 10 b. s. 10 d. h. VrijgesprokenR. d. V., 22 j. sleeper, Mid delburg, beklaagd van dierenmishandeling, en P. H., 18 j., werkman, Middelburg, appellant van een vonnis van het kantongerecht te Mid delburg, waarbp hp ter zake van jachtover- treding werd veroordeeld tot 2 X 5 b. s. X 3 d. h. met vernietiging van dat vonnis. De commissie tot wering van schoolver zuim te Waarde heeft het restant van de som, die uitgetrokken was voor verteer op I vergaderingen, aan het hoofd der school over- gedragen, teneinde daarvoor boeken aan te koopen voor eene te stichten schoolbibliotheek De gemeenteraad zal dan later zeker wel Ter aanvulling van het reeds gemelde omtrent het feest ter eere van den grooten meester Jos. Israels deelen wp nog mee, dat het Woensdag in Pulchri stampvol was van dames en heeren, artisten, kunstbeschermers, autoriteiten, alle vrienden of vereerders. Een koor, waarin moj. Anna Keppel de solo's ver vulde, zong hem toe. De heer H. W. Mesdag richtte het eerst 't woord tot den grpzen mees ter en bood hem het geschenk der beeldende kunstenaars aan een gouden, zilveren en bron zen eere-medaille met Israëls' beeltenis. Daarop volgden huldebetuigingen van professor Quack, van Bart ten Hove, van Blommers, van mr Feith (namens Groningen), van Blok en van nog vele anderen. De heer Stoop, voorzitter van de Ned. Ver eeniging te Londen, bood hem, zooals gemeld, als woordvoerder van Engelsche vereerders een perkament aan met de namen en een cheque op de Engelsche bank van ƒ20.000. Daarmee wilden zp een Israëlsbenrs gesticht zien, wel ker rente kan strekken om jeugdige kunste naars voort te helpen. Herhaaldelpk dankte Israëls met korte, har- telpke woorden. Ten slotte toog heel de schare langs hem heen om hem te begroeten. Des avonds was er diner. Er zaten 140 gasten aan. Ook daar werd nog menig woord, dat van groote waardeering getuigde, gehoord. Dat de grijze meester al deze emoties nog kon doorstaan, en aan het diner een kranige toespraak hield, getuigt zeker voor zpn flinke gezondheid en krachtige geest. Die toespraak, Israëls dankbetuiging, was treffend door krachtige, gloedvolle welspre kendheid, bp zpn dank voor het feest, dat hp wilde overgebracht zien op de moderne Hol- landsche schilderschool, die haar vaderland- schen roem had weten te herwinnen. Natuurlpk ontving de tachtigjarige van particuliere zpde ook tal van blpken van be langstelling. Zoo zond o. a. dr Johs. Dyserinck hem een morgengroet in de Hebreeuwsche taal waarvan de vertaling aldus luidt In Israël is een stemme des gejuichs en der dankzegging gehoord. Jozel Israëls is tachtig jaren oud geworden. Gp hebt allerlei beeltenis geteekend van de visschers der zee en van hunne vrouwen en kinderen. Hunne weduwen en weezen zpn voor mpn aangezicht. Uw naam en uw roem gaan tot aan de einden der aarde. De Fransche geschiedschrpver Masson, in 't bpzonder thuis in 't Napoleontische tpdvak, is Donderdag in de Fransche Academie geïn stalleerd, waarbp hp, als naar gewoonte, een rede hield over zpn voorganger, Gaston Paris. Brunetière antwoordde hem en bracht hulde aan zpn werk, al ging hp niet steeds mee met Masson's geestdrift voor Napoleon. Bp een, door een nog onbekende oor zaak uitgebroken brand van de universiteit te Turpn is zeer veel schade toegebracht. Van de 350.000 boeken zpn er 100.000 ver nield. Hun waarde wordt op een half millioen lire geschat. Voorts zpn er talrpke handschrif ten van groote waarde verbrando. a. een verzameling Oosterschen stukkeArabisc h, Coptisch en Turksch. De globe van den monnik Basso uit 1570 is ook vernield. Tot ambtenaar ter gemeente-secretarie van Haarlem is benoemd de heer A. A. Goldof, van Veere, sinds een jaar aldaar als tpdelpk ambtenaar werkzaam. Op 1 Jan. bedroeg het aantal ingezetenen van 's-Gravenhage en Scheveningen te zamen mannen 104.149, vrouwen 125.691, totaal 229.846 zielen. Het aantal zielen te Scheveningen afzonder- lpk bedroeg 13.344 mannen en 14.691 vrouwen te zamen 28.035. Het Haagsche schouwburgpubliek wordt sedert eenige dagen eenige malen per avond aangemaand om bp eventueelen onraad in het schouwburggobouw kalm te blpven. Op het brandseherm toch, dat na ieder be- drpf wordt nedergelaten, is de volgende waar schuwing van Cats geschilderd »Ghy die hier sit Bedencke dit Is onraet daer. Dreight soms gevaer. Kalm het buys verlaet Ghy spt op straet". In de graanbeurs te Amsterdam is men thans bezig de tegeltableaux te plaatsen, door den schilder Jan Toorop ontworpen. Zp wor den als friezen tegen de wanden aangebracht. - In het district Breukelen is bp herstem ming tot lid van de prov. Staten' van Utrecht gekozen de heer E. A. R. A. baron van Itter sum (anti-r.) met 1730 st., tegen 1654 op jhr. mr. D. de Blocq van Haersma de With (lib). - De sigarenmakers bp een firma te Tilburg, die dezer dagen het werk staakten, worden door die firma als ontslagen beschouwd. - Aan dr. Van Kleef, geneesheer-directeur van het gesticht Calvariënberg, is door den raad van Maastricht tegen 1 Mei eervol ont slag verleend, onder dankbetuiging voor zpn belangrpke diensten. Het verhaal van een bezoek van minister Kuyper aan de Botermpn te Maastricht wordt beslist tegengesproken. Wel is de heer J. H. Lovink, directeur-gene raal van de afdeeling landbouw, daar even geweest. Deze heeft eenige aanmerkingen gemaakt op 't chemisch laboratorium van de Botermijn, en de waarschpnlpkheid uitgespro- kon, dat een subsidie van rpkswege zou gegeven worden tot verbetering van dit laboratorium in verband met een mogelpk later te Maastricht te vestigen rpks-chemisch-contröle-station. Ziedaar de heele geschiedenis. In het vorige jaar zpn uit ons land naar België gezonden 60.496 runderen tegen 57.312 in 1902. De zegen deB Heeren zp over u Goed er a fgek o m en. Snorrend vloog Woensdag avond te Amsterdam de electrische tram Dam—Koninginneweg den hoek Singel om. Een zeventienjarig meisje wilde nog snel de rails oversteken, maar viel door de gladheid van de straat een anderhalven meter voor de train. De bestuurder remde uit alle macht, doch kon niet verhinderen, dat het meisje'door den wagen werd gegrepen. Dank zp het

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1