Een Causerie over Korea
Vrijdag
29 Januari.
Uit Stad en Provincie.
N°. 24.
147e Jaargang.
1904.
Middelburg 28 Januari
BETERSCHAP BELOOFD.
BENOEMINGEN, ENZ.
LETTEREN EN KUNST.
LANDBOUW.
MIDÖFABIJRGSCIIE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
28 Jan. 8 u. vm 46 gr., 12 u. 46 gr., av. 4 u. 47 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind,
zwaar bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur.
w
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van t—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regol.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeeu Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Onze premier is in eene goede stemming
tegenwoordighij legt belijdenis van schuld
af, en belooft beterschap.
Dat eert hem.
Eerst betuigde hij zijn leedwezen over de
bekende uitlating, in de Tweede Kamer, over
oude burgemeesters.
En nu, in de Woensdag gehouden Eerste
Kamerzitting kwam hij nog eens terug op zjjn
Brusselsche reis en wat daarover door pers
mannen was geschreven.
De heer Yening Meinesz had nog even opge
merkt hoe hem bekend was dat bjj 's Ministers
laatste reis antwoord op categorische vragen
van journalisten was geweigerd en dat de
reportera niet tevreden waren; maar reporters
zjjn niet spoedig content, zei hij, en zij weten
trouwens vaak op andere wjjze dan door cate
gorische vragen te weten te komen wat zp
wenschen te weten. De heer Meinesz had van
den Minister niet verlangd, dat hij journalisten
als vliegen of wespen van zich zou afslaan
dat gaat vooral tegenover oude vrienden niet.
Maar hp drong er op aan, dat de Minister
gelijk hjj zelf 't als burgemeester deed als
hp journalisten ontvangt, zijn woorden meer
overwege en omzichtig daarmede zp.
De premier nu las als antwoord daarop
enkele uitknipsels voor uit buitenlandsche
bladen om aan te toonen, dat er na zijn jong
ste reis allerminst aanleiding was hem verwijten
te doen over zijn toeschietelijkheid tegenover
de pers. Intusschen hoopt de Minister te
zorgen, dat er in de toekomst nog minder aan
leiding is om dit punt publiek te bespreken,
Bjj zulk eene belofte van beterschap, die
toch ook getuigt van schuld-erkenning, zullen
wjj maar niet verder ingaan op bestrijding van
den premier over het te Brussel gebeurde,
waarover trouwens al genoeg is geschreven
en gezegd om hem jot de overtuiging te
brengen dat velen, zelfs onder zijn eigen
vrienden en partijgenooten, daarmee alles be
halve ingenomen zijn.
Iemand die aldus toont zijn eigen zwak
heden te kennen, valt men na zulk een
belijdenis niet hard meer in de hoop op
beterschap.
Intusschen al wordt aan een berouwhebbend
zondaar veel vergeven, dr Kuyper zelf zal wel
willen toestemmen dat niet zondigen heel wat
beter is.
Een hulde.
Het Sociaal Weekblad bevat, in zijn jongste
nommer, een zeer waardeerend opstel, in
rouwrand, gewijd aan mr J. P. R. Tak van
Poortvliet.
Wat jonkvr. A. von Schmidt auf Altenstadt
Woensdagavond bij haar lezing in de Concert
en Gehoorzaal alhier meedeelde, waren in
drukken van land en volk, door haar opgedaan
toen zijop een tweejarige reis door OostAzie
jn Korea vertoefde.
Het is iets ongewoons dat twee Nederland-
sche dames zij was in gezelschap van een
andere zulk een reis ondernemen, en nog
ongewoner is 'tbp ons dat een dame in het
openbaar van haar reiservaringen gaat vertel
len. En bp deze lezing kon men de ervaring
opdoen, dat zoo iets zijn eigenaardigheid heeft.
Vrouwenoogen zien anders dan mannenoogen,
en telkens werd men getroffen door opmerkin
gen die een man of niet of anders zou hebben
gemaakt, maar die een eigen karakter aan de
voordracht gaven.
De aard der lezing leent zich slecht tot een
geregelde opsomming van het besprokene. We
zullen daarom hier en daar een greep doen,
nadat we nog hebben gemeld dat het meege
deelde telkens werd afgewisseld en verduide
lijkt door lichtbeelden, waaronder zeer fraaie
foto's voorkwamen.
De spreekster, die met bjjzonder duidelpke
articulatie voordroeg, gaf geen aaneengescha
keld reisverhaal. Ze vertelde allerlei bijzon
Het is onderteekend door J. L., een der
redacteuren van het blad, die daarin getuigt
»De geschiedenis zal eens boekstaven, dat
Tak van Poortvliet de beste staatsman is
geweest, die de liberale partij na Thorbecke in
de negentiende eeuw heeft gehad."
Iets verder
»Tak van Poortvliet was breed, gelijk I
Kappeyne het washij was, evenals deze,
ontdaan van alle ijdelheid, maar zijn onver
zettelijk doorzettingsvermogen was grooter."
En ten slotte
»Wij zullen zijn nagedachtenis blpven eeren;
en wanneer eenmaal het algemeen kiesrecht in I
Nederland zal zijn veroverd, zal Tak van
Poortvliet worden geprezen als den wegbereider
en den voorvechter. Hij had den strijd, het
nageslacht plukt de overwinning."
De grooto Hollandsche, zelfs de Haagsche
bladen bevatten over den heer Tak van Poort
vliet niet anders dan een woordelijk gelijk
luidend artikel, nog wel afkomstig uit een
bekend nieuwsbureau in de residentie.
Alleen de redactie van het Hdbl. voegde
daarbij een waardeerend opstel uit eigen pen.
Daarin wordt. o. m. gezegd
»Met kracht nam hij, als hoofd van het
nieuwe departement van waterstaat, handel
en nijverheid, de uitbreiding van den spoor
wegaanleg ter hand en bevorderde het binnen-
landsch verkeer door de wetteljjke regeling
der locaalspoorwegen. Inzonderheid trachtte
hij de binnenlandsche scheepvaart te bevorderen
door zijn grootsch plan van waterwegen,
waarvan het kanaal, rechtstreeksch van Amster
dam naar den Boven-Rjjn, door de Geldersche
Vallei, de, kern vormde, Door een ongelukkigen
samenloop van omstandigheden leed dit plan
schipbreuk bij deTweede Kamer 't scheelde
slechts één stem en de daarop gevolgde
oneenigheid in het Ministerie op het vraagstuk
der Grondwetsherziening leidde in 1879 tot
het aftreden van het kabinet en van zijn
energieken minister van Waterstaat."
Bij kon. besluit
is Josef Israels, kunstschilder te 's Gravenhage,
bevorderd tot commandeur in de orde van den j
Nederlandschen Leeuw
is de eerste-luit. H. Schiff, van het 7de reg.
inf., met ingang van 1 Febr., onder toekenning j
van pensioen, eervol ontslag uit den militairen j
dienst verleend
is J. J. F. Dhont, directeur van het abattoir j
te Rotterdam, met ingang van 1 Feb.a. tot
wederopzegging benoemd tot Rijkskeurmeester
voor het onderzoek van voor uitvoer bestemd
vleesch te Rotterdamb. voor den tijd van I
drie jaren benoemd tot plaatsvervanger van
den districts-veearts wien 's Gravenhage als
standplaats is aangewezen.
Oost-Indië.
Volgens de Soerab. Courant is aan den majoor
F. W. A. Neeteson, directeur van den artil
lerie-constructiewinkel te Soerabaja, een ge
neeskundig certificaat uitgereikt voor een
tweejarig verlof' naar Europa.
De plaats, waar alhier de brand Woens
dag gewoed heeft, trekt nog steeds vele nieuws
gierigen, vooral heden wat marktbezoekers van
buiten betreft.
De brandweer is tot 's avonds laat aan het
werk geweest. Den geheelen middag en avond
was de straat door politie afgezet. Ook in den
afgeloopen nacht lieten zich nu en dan nog
vlammen zien, doch deze werden spoedig ge-
bluscht.
Omtrent de oorzaak van den brand is tot
dusver nog niets bekend. De werklieden, die
in het pakhuis bezig waren tot omstreeks twaalf
uren, verklaren dat er geen vuur heeft gebrand
en dat er ook niet gerookt is.
Waar er natuurlijk toch een oorzaak moet
wezen, heeft de politie een zeer nauwkeurig
onderzoek ingesteld, maar licht is tot dusver
niet in de zaak gekomen.
Het provinciaal kegelconcours, dat van
October af in Pax Intrantibus onder Koudekerke
werd gehouden en uitgeschreven was door den
heer Gemier, eigenaar der baan, is Woensdag
avond beëindigd.
Voor het concours, dat onder controle stond
van de besturen der te Middelburg bestaande
kegelvereenigingen, was veel animo, vooral bij
de Middelburgersvan elders was de deel
neming niet zoo groot.
Winner van den kampioensprijs, een zilve
ren medaille, was de heer J. van Goozen van
Zou er kans zijn te Middelburg, met 78 punten.
Bij den Woensdagavond gehouden korps-
wedstrijd, om verguld zilveren en zilveren
medailles, werden de prijzen gewonnende
eerste door Zou er kans zijn met 329 p., de
tweede door Hout of fout met 312 p. en de
derde door Soedah DJadi met 299 p.
Al de winnende vereenigingen zijn ie Mid
delburg gevestigd.
Uit Vlissingen.
De Kamer van koophandel aldaar houdt op
Vrijdag, des avonds te 8 uren, een openbare
vergadering ter behandeling van ingekomen
stukken en ter verkiezing van een voorzitter
en vice-voorzitter.
benevens het huishoudelijk reglement met
toelichting van de vereeniging Onderlinge
Vrouwenbescherming verkrijgbaar gesteld en werd
gelegenheid gegeven, zich aan te melden tot
debat of tot het vragen van inlichtingen.
Daarna deelde spreekster mede, dat niemand
zich voor openbaar debat had opgegeven, maar j
dat door eene dame uit de vergadering haar
gevoelen was gevraagd of niet het streven der
genoemde vereeniging waar het geldt hulp
te bieden, waar die door ongehuwde moeders
bij herhaling wordt gevraagd lichtzinnigheid
in de hand werkt.
Deze vraag werd door spreekster uitvoerig I
ontkennend beantwoord.
Met de hoop, dat het gesprokene van dezen I
avond niet zou besloten blpven in de harten
der hoorders en met eene opwekking om toe
te treden als lid der Vereeniging Onderlinge
Vrouwenbescherming werd de vergadering gesloten
De collecte, te Goes gehouden door de
commissie tot het brengen eener bijzondere
hulde aan H. M. de Koningin-Moeder, heeft
273.74 opgebracht.
Te Domburg werd voor dit doel bijeen
gebracht, na aftrek van alle onkosten, 100.
Daaronder is begrepen de ontvangst eener uit
voering in het Volkskoffiehuis.
Uit Zierikzee
Voor een volle zaal trad Woensdagavond
mevrouw A. W. L. Versluis—Poelman van
Amsterdam in de concertzaal op om te spreken,
niet speciaal over de vrouwenbeweging, zooals
in de bladen was aangekondigd, maar meer
over een onderdeel daarvan »De onderlinge
Vrouwenbescherming."
Na een' uiteenzetting van wat te verstaan
is onder »de Vrouwenbeweging" en na een
korte bespreking van het vrouwenkiesrecht
schetste zoo schrijft men ons de begaafde
spreekster de onbillijkheden onzer tegen
woordige wetgeving, in zake de verhoudingen
der ongehuwde moeders en de buitenechtelijke
kinderen. Zij besprak het beruchte art. 342
van ons Burgerlijk Wetboek, dat, niettegen
staande zijn bijna honderdjarig bestaan en de
van vele zijden bestreden strekking, in de
jongste kinderwetten is blpven voortbestaan.
In de pauze werden een tweetal geschriftjes
Ook op een gehucht onder T h o 1 e n is
een kind verbranden wel Woensdag.
Terwjjl een moeder afwezig was om een
emmer water te halen uit een put dicht bij haar
huis, geraakten de kleeren van haar tweejarig
jongetje in brand. Bij haar terugkomst had de
kleine zulke deerlijke brandwonden bekomen,
dat hij na een uur ruim bezweek. De vrouw
zelve had de handen erg gebrand, daar zij
haar kind buiten bracht, teneinde verder onheil
te voorkomen. De matten toch waren ook
reeds aan 't smeulen gegaan. Een ouder kind
veroorzaakte met lucifers waarschijnlijk het
ongeluk.
In een bijvoegsel tot de St. Cl. van heden
zijn opgenomen de statuten der vereeniging
Ter Neuzensch spaarfonds, te Terneuzen.
Zij heeft ten doel, den welstand der leden
te bevorderen door het daarstellen eener ge
legenheid tot sparen en de bespaarde gelden
rentegevend te beheeren.
De middelen daartoe zullen gevonden worden
door het houden van vergaderingen ter onder
zoeking en bespreking van de beste wijze van
geldbelegging, het geven van inlichtingen
omtrent beleggen van gelden en het beleggen
zelve van ter besparing gegeven gelden.
POSTERIJEN EN TELEGRAPHIE.
In het jaar 1903 had op het post- en tele
graafkantoor te IJ z e n d |j k e de volgende
beweging plaatsverzonden aangeteekende
brieven 1080, ontvangen aangeteekende brieverf
944, gestorte postwissels 3060, uitbetaald 1139.
Verzonden postpakketten 1847 en ontvangen
5842. Het bedrag der inlagen in de rijks-
postspaarbank was 48.800.43, dat der terug-
betalingen 38.362.875. Er werden 1283 tele
grammen verzonden, en 1031 telegrammen
ontvangen, terwijl er 4218 werden opgenomen
en verder geseind.
Wegens de belangstelling, die er gebleken
is voor het concert-Harry van der Harst-Morks-
Rehl op Vrijdag 5 Feb., zal dit nog tweemaal
worden herhaald, tegen verminderden toegangs
prijs en wel Zondag 7 en Maandag 8 Januari.
Wij verwijzen naar de desbetreffende adverten
tie in dit nommer.
De Februarimaand belooft dus druk te
worden.
Mejuffrouw Jacoba Dhont te Berlijn zal
aldaar 11 Februari zingen op een kerkconcert
van prof. Raimann in de Kaiser Wilhelmge-
dachtenisskirche en op Goeden Vrijdag en Palm
zondag eveneens aldaar optreden bij eene uit
voering van de Mattheus Passion.
Het jongste nommer van Het Tooneel
bevat eene afbeelding van Louis en Frits Bouw
meester in Schakels van Heyermans met bij
schrift, waarin o. a. deze regelen voorkomen
Schakels is een onderhoudend stuk door zijn
détails, en iemand die om dat eposidische
mooi, het geheel, den bouw van het stuk
voorbijziet, in hem zal een indruk van wel
behagen, de overheerschende zijn."
Verder bevat dit nommerff/. HomVer.
ran Nederl. Tooneelspelers. Het Tooneel. D.
Rotterdamsche Kroniek. Nachtasiel en J. R.
Taptoe.
- De Nederlandsche Opera, Stadsschouwburg
te Amsterdam, verkeert weer in moeilijkheid
en nu zeer ernstig. De verhouding tusschen
directie en personeel is opnieuw van dien aard,
dat de Raad van beheer zich in de zaken heeft
moeten mengen en het bewind van eerstge
noemde zóo weinig bewonderenswaardig vond,
dat alle leden van dit toezicht houdend college
ontslag namen. Bovendien trokken de borgen
hun mondeling toegezegden fhiancieelen steun in.
De artistieke leider is heengegaan. En een
der leden van het gezelschap heeft bij het
kantongerecht een vordering om zijn salaris
ingediend.
De instelling zal 1 Febr. wel ophouden te
bestaan. Men verwacht dan de samenvoeging
met de Nieuwe Nederlandsche Operadie nu het
Paleis van Volksvljjt bespeelt en dan in den
Stadsschouwburg zou optreden.
Dit is, dunkt ons, ook de beste oplossing.
De katholieke studenten, die vervolgd
werden wegens het fluiten bjj de voorstelling
van het anti-katholieke stuk les Messieurs in
het Theatre Molière te Brussel, z|jn door den
vrederechter vrijgesproken.
Deze overwoog o. a. dat het fluiten of ap-
plaudiseeren zonder ernstige reden op onge-
wenschte oogenblikken, met het doel de orde
te verstoren, een strenge toepassing van de wet
vereischt Maar dat was niet het geval bij deze
beklaagden, die het eind der voorstelling
afwachtten, om te protesteeren tegen een
tooneelstuk waardoor hun gevoelens gekwetst
waren.
Dinsdagmiddag werd in de Prins van
Oranje te Goes eene vergadering gehouden
van Landbouwvereenigingen op Noord- en
Zuid-Beveland, die zich ten doel stellen het
aankoopen van kunstmeststoffen op coöpera
tieven grondslag. Aanwezig waren 17 personen,
vertegenwoordigende slechts 7 vereenigingen
van de 20, die waren opgeroepen. In z|jn
openingswoord deelde de voorzitter, dr His-
sink, het doel dezer bijeenkomst mede. In een
vergadering, nl. indertijd gehouden te Roosen
daal, zijn de voorwaarden vastgesteld, waarop
de aankoop van meststoffen moet geschieden,
doch een verdeeling van het uitgebreide gebied
Zeeland en West-Noord-Brabant waarin
aangesloten vereenigingen bestaan, was tot nu
toe nog niet gemaakt, tengevolge waarvan ook
geen afgevaardigden met een bepaald m andaat
naar algemeene vergaderingen konden worden
gezonden. In eene, deze week plaats gehad
hebbende, bijeenkomst te Roosendaal is be-
derheden, die zich groepeerden om haar be
zoeken aan de havenplaats Foesan en de hoofd
stad Seoel, en die een helderen blik gaven op
dit merkwaardig volk, welks beschaving in oud
heid terug gaat tot de dagen van Thebe, zon
der echter sporen achter te laten. Zjjn naburen,
Japan en China, hebben voor hun kunst en
beschaving veel aan dit land ontleend, maar
zelf heeft het niets van hen overgenomen. Het
vormde steeds de brug tusschen China en Ja
pan, maar zelf bleef het vasthouden aan eeu
wenoude tradities, welke de grootste belemme
ring vormen voor de ontwikkeling.
Deze geschiedkundige herinneringen werden
aangevuld met eenige meedeelingen over de
eerste Europeesche bezoekers, waaronder in de
17e eeuw ook verscheidene Hollandsche schip
breukelingen behooren, die, misschien, nog
sporen hebben nagelaten in de talrijke typen
met bruine tot blonde haren en lichte oogen,
welke nu nog zulk een contrast vertoonon met
het donkere type van het Mongoolsche ras.
In 1886 werd nog een ander overblijfsel ge
vonden door het opgraven bij Seoel van twee
Hollandsche vaartuigen.
De eerste indruk van het volk, door de reizig
ster opgedaan bij haar landing te Foesan, was
reeds teekenendde groote tegenstelling
tusschen de deftige Koreanen in hun witte gewa
den, en hun ongelooflijke onzindelijkheid. Van
nature is de Koreaan afkeerig van water, en
wanneer hij eens, hoogstens enkele malen, in
het jaar, zich baadt, doet hij dat uit kuisch-
heidsgevoel in het donker. Daarbij komt dan
nog het onsmakelijk voedsel de spreekster
gaf o. a. een recept van een ommelet van
hondenvleesch, eieren en knoflook dat een
Europeaan het hart in het lijf doet omdraaien.
En ook de eerste indruk van het straatge
woel in Seoel was karakteristiek de sorteering
hoeden, die dienen als onderscheidingsteekenen
van stand, betrekking, positie, huwelijksleven
enz. Korea is het land der hoeden, en reeds
door een beschrijving van de verschillende
soorten hoofddeksels krijgt men een kjjkje in
de Koreaansche samenleving.
Hoeden voor verloofden, voor getrouwden,
voor postboden, voor marskramers, voor exarnen-
candidaten, enz., een fantastische verscheiden
heid die haar toppunt heeft in de omgeving
van den keizer, zoodat men daar den indruk
krijgt van een komedie-vertooning. Op de
lichtbeelden trof' men ook telkens aan den
onmogeljjk wijden hoed van een rouwdragende.
Dit is in Korea een diep beklagenswaard wezen.
Voor ieder overleden familielid drie jaar te
moeten rouwen, d. w. z. te moeten rondloopen
in zulk een hoed en met grauwe pij, door
andereu gemeden als een besmette, wiens adem
zelfs bij het spreken wordt opgevangen door
een voor den mond gehouden plankje, het
is niet alles
De spreekster haalde daarbij ook de uit
spraak van anderen aan, dat Korea zich nooit
zal kunnen ontwikkelen, wanneer niet b|j
keizerlijk edict het rouwdragen wordt afge
schaft.
Het lage zedeljjk peil van het volk weetzjj
in het hjjzonder aan de levensomstandigheden
en deze weer aan de wijze van regeeren. Uit
een leerboekje, dat op alle scholen de voor
naamste wijsheid vormt, deelde zij verscheidene
voorschriften mee die een hoog zedelijk karakter
dragen. Maar er wordt niet naar geleefd.
De tegenwoordige keizer is welwillend gezind
jegens de Westersehe beschaving, maar hij is
een zwak, besluiteloos man, en daardoor een
werktuig in de handen van een bende
hovelingen. De grootste willekeur heerscht
in het land, o. a. met het heffen van belastingen
Het gevolg is dat allo energie bjj de Koreanen
gedood wordt. Goederen verzamelen zou slechts
dienen om de aandacht van den belastinggaarder
te trekken. En het uiten van een meening kan
slechts naar de gevangenis voeren.
Sedert in 1897 Korea zich onafhankelijk heeft
verklaard vroeger was het meestal schat
plichtig öf aan China öf aan Japan, soms aan
beiden tegeljjk en sedert de vreemde invloed
er is doorgedrongen, heeft er zich een zucht
geopenbaard om het land uit zijn verval op te
heffen. Deze partij van independen ten" heeft
echter die van de conservatieven, het z. g.
genootschap vanOostersche geleerden, tegenover
zich, en herhaaldelijk is het reeds tot botsingen
gekomen.
Maar dat de traditie een ontzaglijken invloed
heeft, bleek wel uit hetgeen de spreekster
meedeelde over de wijze waarop de minister
van binnenlandsche zaken in zjjn draagkoets
werd gebrachttwee bedienden steunden hem
bij het opstaan, twee andere tilden beurtelings
zjjn beenen op om daaraan pantoffels te steken
strompelend en ondersteund ging hij naar den
draagstoel waarin hij als een hulpeloos wezen
werd geduwd, en dat alles als een symbool:
om te toonen dat de beenen te zwak zijn om
de waardigheid van den persoon te dragen.
Dit tooneel had plaats bij een, toevallig
door de reizigster bijgewoonde repetitie van
danseressen, een afzonderlijke klasse, het eigen
dom van den keizer, en onderhouden uit de
staatskas.
De keizerlijke hofhouding heeft nog meer
dure dingen. Het bezit van zes paleizen in
Seoel stelt al hooge eischen, en als de keizer
uitgaat voor een plechtig bezoek, kost de
optocht meestal 10.000 yen (een yen is 1.50),
soms tweemaal zooveel.
Te midden van die eeuwenoude gebruiken
treft men echter ook weer allermodernste
nieuwigheden aan. Zoo werd de minister van
dat ballet naar het paleis ontboden door
een telephoonbelletje. Op de lichtbeelden van
Seoel zag men in de vuile straten electrische
trams en electrisch licht.
Dat is een bewijs van den invloed van de
Westersehe volken, die nu allen dingen naar