Maandag 25 Januari. Uit Stad en Provincie. FEUILLETON. BUITENLAND. N°. 20. D Een letterkundige lezing. ONDERWIJS. Algemeen Overzicht. 147° Jaargang. 1904. ikzea. By deze courant behoort een By voegsel. LETTEREN EN KUNST. RECHTSZAKEN. ie m n ge- iENT- Mid- (3e een Ter te dezer i goede, id zgn jide en tie. enties, Lat en In'tscke van 'raagd, |t boe- Hoef- TEU- bU met ktigde, mland, IDAM. btteiia* jrd. tjjd. 8.15 8.15 8.15 [8.15 gewone gekon- ■ekken, Joepiag reizi- mbeid, 55 uur keikeu. tczee: 1.30 1.30 12!- 1.- 2.- 1.30 1.45 en \.'3> 48* en lljjk na rein, jren ot 7.40, 9.10, ClBi? 6.33 Y) 7.33 iej 8.53 i 10.14 ,11.15 enloo. aloo— Izigers ebtijd. 6.1 6.1 7.25 8.5 8."22 8.38 MIDDE Deze courant verschjjnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2_ Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EX VERWACHTING. 23 Jan. 8 u. vm 30 gr., 12 u. 32 gr., av. 4 u. 32 gr. F. - Verwacht: zwakke wind, nevelig, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerochtigd het Algemeen Advertentie-Burean A. DE IiA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Wij vestigen de aandacht van onze lezers in Middelburg op het »D ringend verzoek om steun", in de rubriek Inge zonden stukken in het bijvoegsel. Binnenkort zal, zooals daarin wordt gemeld, voor het goede doelondersteuning te verlee- nen aan de gezinnen, vrouwen en kinderen, van de werkloozen tengevolge van de staking in April 1903, eene collecte worden gehouden. Woensdagmiddag te twee uren houdt de gemeenteraad van Middelburg weder eene openbare vergadering. In die zitting komen ter tafel voorstellen van burg. en wethnaar aanleiding van een adres fan den Middelburgsvhen Bestuurdersbond, betreffende werkloosheidtot wijziging der verordening, houdende bepalingen betreffende minimum-loon en maximum-arbeidstijd in be stekken en voorwaarden van aanbesteding, naar aanleiding van adressen van de afd. Mid delburg van den Alg. Ned. Timmerliedenbonden den Middelburgschen Bestuurdersbondnaar aan leiding van een adres van H. H. Entink c. s., betreffende uitbreiding van de gasleiding naar den Seissingel naar aanleiding van adressen van J. Andriessen c.s. en J. Crucq c.s., betreffende uitbreiding van de duinwaterleiding tusschen Dampoort en Noordwegnaar aan leiding van een adres van bet Zeeuwsch Genoot schap der Wetenschappen, betreffende het tarief en voorwaarden voor de levering van duin water aangehouden voorstel tot wijziging der verordening, houdende tarief en voorwaarden betreffende de levering van duinwater, benevens het rapport van burg. en weth. inzake onder zoek naar de wenschelijkheid tot levering van het duinwater uitsluitend over den meter. Ten slotte is aan de orde de interpellatie van jhr C. J. J. A. van Teijlingen (namens de commissie van fabricage) aangaande de aanbesteding van het onderhoud der brand- bluschmiddeleu. In het jongste nommer van het Tijd schrift van de vereeniging Hel Nederlandsche Zeewezen komt, onder den titel Luctor et Emergo, een afscheid, een artikel voor. gewijd aan den heer C. L. van Woelderen, den afgetreden directeur der Stoomvaartmaatschappij Zeeland, waarin zijn leven en streven wordt geschetst. Een zeer goed gelijkend portret is daarbij opgenomen. Te Vlissingen had Vrijdagavond, bjj gelegenheid van het jubilé der Koningin- Moeder, de aangekondigde rondgang plaats van de drie muziekgezelschappen. Natuurlijk werden zjj begeleid door een massa menschen. In de lokalen van de heeren Stof- koper en Kotte benevens in het concertgebouw werden eenige nommers uitgevoerd, terwijl het mannenkoor in de zaal Stofkoper eenige toe passelijk liederen zong. Te Domburg maakte des avonds het fanfarecorps een wandeling door het dorp, waarbij fakkels werden gebrand en marschen gespeeld. Na afloop werd door de bemoeiingen van den burgemeester en de medewerking van 2 Uit het Noorsch, VAN KNÜT HAMSUN. eenige dames en heeren in het Yolkskoffiehuis aan het publiek een gezellige bijeenkomst j bereid, waarop muziek, zang en voordrachten i werden ten beste gegeven. Te Goes maakten de harmoniën Euphonia en Hosanna een muzikale wandeling met fak- kellicht door de gemeente en speelden onder weg de volksliederen. Volgens de Iers. en Th. Crl kan de schade aan de afbakening der perceelen op de Ooster- Schelde als hersteld genoemd worden. Wanneer de vorst maar wegblijft, zullen de werkzaam heden wederom een aanvang nemen en daar mede de verdienste voor den visscherman. Over 't algemeen is dit een slecht jaar voor de oestervisschers, evengoed als voor de oester kweekers. Ook de arbeiders in de loodsen krijgen dan weer hun werk. Voor alles is het dus maar te hopen, dat de strengste vorst geleden is. Maapdag jl. was men hier en daar begonnen- Uit Terne u zen. schrijft inen ons Blijkens de goedgekeurde rekening en ver antwoording van de penningmeesteres van het dames-comité tot steun der Vereeniging voor ziekenverzorging alhier, heeft de in de vorige maand gehouden verloting, uit de baten waarvan meubilair voor het ziekenhuis zal worden aan gekocht, onzuiver opgebracht de som van 893.255, waaronder begrepen enkele giften, als een van 60 en eenige samen 12. Na aftrek der gemaakte kosten, aankoop van prjjzen enz. ad 74.91, is de zuivere opbrengst 818.345, waarlijk een mooie som waar heel wat van is aan te schaffen. De officieele opening der inrichting zal nu plaats hebben in de tweede helft van Februari a. s. Jl. Maandag is het gebouw betrokken door de verpleegster-directrice, mej. Hazeberg. Na de opening zal het gebouw gedurende eenige dagen ter bezichtiging worden gesteld voor leden en donateurs der vereeniging en verdere belangstellenden. EOOP DER BEVOLKING. Den 31 December 1902 bestond de bevol- king van Biervliet uit 2354 personen, 1194 m. en 1160 v. Zij vermeerderde in den loop van 1903 door de geboorte van 31 j. en 38 m. en door de vestiging van 64 m. en 40 v. Daarentegen verminderde zjj door het over igden van 28 m. en 21 v. en door het vertrek van 52 ra. en 37 v. Op 31 December 1903 bestond de bevolking alzoo uit 2389 personen, 1209 m. en 1180 v. Gehuwd zijn 22 paren, en een echtscheiding werd inschreven. Het aantal levenloos aangegevenen was 8. Vrijdag overleed te Kloosterzande, ten huize van den heer Janse, hoofd der openbare school, op Sljarigen leeftijd, de heer A. Th. Plasschaert, onderwijzer met verplichte hoofd akte en landbouwonderwijzer te Iers eke. Den 6ep Januari was hij zoo schrijft onze correspondent hoewel eenigszins onwel, naar Kloosterzande gereisd, om daar dien dag een excursie te houden met de leerlingen van een landbouwcursus, dien hij ook daar, met den heer Janse, leidde. Hij werd dien dag ziek, zoodat hij niet naar Ierseke kon terugkeeren. De heer Plasschaert was een goed onderwij zer, die zich geheel en uitsluitend aan zijn taak wijdde en met een zekere voorliefde en buitengewonen ijver het landbouwonderwijs en andere landbouwbelangen behartigde. Maar hij was ook een goed, een edel mensch, om zijn eenvoud, opgeruimdheid, zachtaardigheid en hulpvaardigheid bij zijn collega's, huisgenooten en die hem verder kenden geacht en bemind. Zijn vele vrienden, ook buiten de onderwij zers (vijanden had hij misschien'geen enkelen) zullen zijn heengaan innig betreuren. Behalve onderwijzer, was de overledene op richter en voorzitter van een la-ndbouwveree- niging en secretaris der commissie tot wering van schoolverzuim. Hij had akten voor land en tuinbouw, was afkomstig uit Overslag en ongehuwd. De minister van binnenlandsche zaken brengt in de St, Ct. voorloopig ter kennis van be langhebbenden dat in 1904 éénmaal gelegenheid zal worden gegeven tot het afleggen van het examen ter verkrijging van de akte van be kwaamheid, bedoeld in art. 65Ms der wet tot regeling van het lager onderwijs, tot het geven van huis- en schoolonderwijs in de vrjje en orde-oefeningen der gymnastiek. De Wereldkroniek wijdt natuurlijk in haar jongste nommer ook een opstel aan het vjjf en twintigjarig gedenkfeest van Koningin Emma. Een mooi portret van de jubilaresse en een niet minder fraai van wijlen Koning Willem III versieren het. Verder bevat dit nommer de bekende jongste portretten van onze Koningin, en een afbeel ding van «Jozef Israels in zijn atelier", ter gelegenheid van diens tachtigsten verjaardag op Woensdag a. Portretten van artisten verhoogen de waarde van het hoofdstuk Uit Schouwburg en Concert zaal, waarin N. H. W. zijne critiek over Schakels van Heyermans ten einde brengt. Hij schrijft daarin o. a. de volgende merkwaardige regelen: »Het spijt mij dat ik mij door eenige dag blad-artikelen heb laten verleiden Heyer mans' jongste werkSchakels .in het vorig nommer van dit blad aan te duiden als een stuk dat nu ja, niet zoo erg goed was. Nn ik het stuk evenwel heb gezien, wil ik geen oogenblik aarzelen deze woorden terug te nemen en zie ik mij verplicht en met plezierverplicht het werk te rangschik ken onder het beste wat de Nederlandsche tooneellitteratuur in de laatste vijf en twintig jaar heeft opgeleverd." En verder verzekert hij Louis Bouwmeester nu heeft van Pancras Duif een creatie gemaakt, die zijn beroemden naam als tooneelspeler alle eer aandoet Van zjjn veelzgdig repertoire meen ik dezen Duif, onder de moderne rollen althans, het hoogst te mogen stellen. De hulde, hem (te Rotter dam) na het slottooneel gebracht, was dan ook zoo spontaan, als gold het een jubileum-voor stelling Nu een feest was heteen kunst-feest. «Bouwmeester wordt door zgn confraters uitmuntend geassisteerd." De Wereldkroniek bevat nog het vervolg van De staatshoofden der wereld, thans handelend over Spanje, terwijl in het Militaire bijvoegsel Ik begaf mij naar den advocaat Carlsendie woonde buiten de stadik liep, en lieper kwam geen einde aan den weg. Eindelijk stond ik voor hem. Ik zei hem wat ik voor nemens was en vroeg of ik het paTkpaviljoen kon krjjgen. Dat moest juist geschikt zgn voor zoo iets bjjzonders, als een letterkundige lezing. De advocaat dacht er over na en schudde het hoofd. Niet? Was het lokaal te groot? Hij moest toch toegeven dat het vervelend was als de menschen moesten weggezonden worden, uit gebrek aan plaats De advocaat verklaarde zich nader. Hij moest mg het heele plan afraden. Men stelde hier zoo weinig belang in zoo iets. Een Zweedsch student had hier ook al lezingen willen houden »Ja, maar die sprak over den eeuwigen vrede," viel ik in »maar ik zal over letter kunde, over belletrie spreken." - «Bovendien komt gjj op een ongelukkig oogenblik," hernam de heer Carlsen«er is juist een antispiritistische voorstelling in de redÖïH arbeidersvereeniging aangekondigd en daar zijn ook apen en wilde dieren bij." Ik zag hem glimlachend aan Hij scheen te meenen wat hij zeide en ik gaf ook de hoop op, om hem te overtuigen. «Hoeveel moet gij hebben voor het park paviljoen vroeg ik kortaf. «Acht kronen maar het verhuren van het parkpaviljoen kan slechts geschieden op een bestuursvergadering. «Over een paar dagen kunt ge dus' pas antwoord hebben maar ik geloof wel dat ik u het lokaal kan toezeggen." Ik maakte gauw mijn berekeningDe twee dagen wachten kostten mij drie kronen, het lokaal acht, dat was elf, de bureaulist een, dat was twaalf. Vier en twintig toehoorders tegen een halven kroon konden dus de kosten dek ken de verdere honderd of tweehonderd menschen, die er nog zouden komen, waren dus zuivere winst. Ik hapte toe. Hetpavilloen was gehuurd. Ik vond het hotel en ging binnen. Een dienstmeisje vroeg: «Verlangt ge een kamer op de eerste of op de tweede verdieping Ik antwoordde kalm en zonder bluf: «Ik verlang een goedkoope kamer, de goedkoopste, die gij hebt." Het meisje nam mij eens goed op. Ik was zeker een guitig heer, die voor de grap van een goedkoope kamer sprak. Ik had immers door den knecht laten vragen, of er wel goede wjjn was Of trad ik maar zoo bescheiden op om het hotel niet in verlegenheid te brengen Zij deed een deur open. Ik deinsde achteruit. «Ja, die is vrjj", zei zij, «die is voor u. uwes goed staat er al. Wees zoo goed en ga binnen Er zat niet anders op ik ging binnen. Het was het mooiste salon van het hotel. «Waar is het bed «Daar, een slaapsofa. Wij kunnen hier niet goed een ledikant zetten. Maar 's nachts wordt de canapé uitgeslagen." Daarop ver dween het meisje. Ik was zeer ontstemd. En daar stond mijn armoedige reiszak in deze omgeving En mijn schoenen zagen er zoo vreeselijk uit, na die lange wandeling buiten de stad. In éen woord ik vloekte en raasde. Oogenblikkelijk stak het meisje het hoofd weer om de deur. «Wenscht u iets Roept u?" WatMocht ik niet eens hardop vloeken zonder dat er weer een drom bedienden naar binnen kwam «Neen", antwoordde ik nijdig «maar breng me twee boterhammen." Zij zag mg verbaasd aan. Wilt n niets warms «Neen" Zij begreep dat ik aan maagpijn leed en toen zij de boterhammen bracht, gaf zij mij meteen de wijnkaart. Dat schepsel liet mij een opstel over »De Expeditie tegen Pedir" voorkomt. Wij hebben reeds vroeger de aandacht onzer lezers gevestigd op het bestaan van de letterlievende vereeniging Van onzen Tijd, die te Haarlem is gevestigd en die zich ten doel stelt aan de deelnemers tegen de geringst mogelijk contributie jaarljjks een serie van 20 boekdeeltjes in eigendom te verstrekken, ten einde ieder in staat te stellen, ongerekend andere voordeelen, langzamerhand in het bezit te komen van een keurige huisbibliotheek van blijvende waarde. De inhoud der boekdeeltjes, hoofdzakelijk voortreffelijke uitspanningslectuur, zal worden afgewisseld door de behandeling van populair- wetenschappelijke onderwerpen. De inhoud ervan zal steeds neutraal wezen zonder preutschheid maar met alle zorg ge kozen. De degelijkheid staat op den voorgrond en slechts werken van de meest gewilde auteurs zullen bij de vereeniging het licht zien. In het prospectus worden zeer goede schrijversnamen genoemd. De contributie is slechts 5 per jaar of 1.25 per kwartaal, zeer laag dus en voor velen bereikbaar. Daarvoor ontvangen de leden jaarlijksch 20 boekdeelen in eigendom, waar van ieder een afgesloten geheel vormt. De uitvoering ervan is, de prijs in aanmerking genomen, zeer net. De deeltjes zijn afzonder lijk niet verkrijgbaar, wijl ze uitsluitend voor de leden gedrukt worden. Vroeger verscheen Hanna van Henryk Sien kiewicz en thans liggen voor ons Typen en tafereelen uit de Stiermarksche Alpen, gemoedelijke schetsen van den bekenden Stiermarkschen volksdichter Peter Rosegger en een meer romantiek ademend verhaal van Ernst von Wildenbruch Het zoekende licht. Ten slotte zij nog opgemerkt dat het bestuur voor de deelnemers een wedstrijd - uit schrijft om belangrijke prijzen, tot een geza menlijke waarde van 750, voor de beste novellen en tooneelstukjqs. Aan Koningin Emma De Vereeniging Oost en West 1879 22 Januari 1904 is de titel van een door de zorgen van genoemde vereeniging samengesteld album, waarvan, ter gelegenheid van Haar Jubileum, een praeht-exemplaar aan H. M. de Koningin is aangeboden. Het bevat, naast tal van litteraire en muzi kale bijdragen, ook vele teekeningen en repro ducties van acquarellen en wordt geopend met de handteekening van de Koningin en den Prins der Nederlanden. Daarop volgt een inleidend woord van het hoofdbestuur van Oost en West, waarin het herinnert aan de daadwerkelijke belangstelling die de vereeniging van H. M. mocht onder vinden. Dan komen de handteekeningen van ministers Kuyper en Idenburg en daaronder een teeke ning van den Duitschen gezant, van de Zweedsche bark Ilenriettewelke bij de Pier te Scheveningen strandde. Het album telt 48 bladzjjden, met op iedere bladzijde, behalve letterkundige bijdragen of een gedachte, naar aanleiding van het heugljjk feest neergeschreven, van vele onzer beste schilders een teekening, een aquarel, een «krabbel". De firma Mouton en Co., te 's-Gravenhage zorgde voor de uitvoering, een kimstuk dat haar alle eer aan doet. Dezer dagen, op den gedenkdag van het overlijden van Mrg dr Schaepman, had te Rome de plechtige onthulling plaats van den gedenk steen op zijn graf. De geheele Nederlandsche kolonie in Rome was daarbij tegenwoordig, ook de Nederlandsche zaakgelastigde jhr Van der Goesvoorts waren er veel vreemdelingen en prof. Genua, modelleur van den grafsteen. Na de absolutie werd de steen van zijn hulsel ontdaan en werd de psalm De Profundi?, gezon gen. Mgr Willems herinnerde aan den zwaren slag, die een jaar geleden nederviel op de katholieken en niet-katholieken in Nederland. Op den steen ziet men het bronzen portret van dr Schaepman en worden de waardigheden en deugden van den overledene vermeld. Vrijdag was bepaald voor de uitspraak in de zaak van P. G., betreffende het tentoon stellen van de bekende plaat van IIet Volk, welke zaak door den Hoogen Raad naar de arrondissements-rechtbank te Dordrecht was terug verwezen. Een nieuw onderzoek werd gelast op 29 Jan. e.k. den geheelen avond geen rust: «Verlangt u dat uwes lakens gewarmd worden Daar ginds is de badkamer als ge wenscht Met het aanbreken van den dag sprong ik verschrikt op en kleedde mg aan. Ik had het erg koud. Natuurlijk was die ver- wenschte sofa veel te kort geweest en ik sliep slecht. Ik schelde. Er kwam niemand. Het moest zeker nog heel vroeg zjjn, want op straat hoorde ik nog niets, eb toen ik een beetje tot bezinning kwam, merkte ik dat het eigenlijk nog niet eens heelemaal licht was. Ik bekeek mijn kamer eens goedhet was de prachtigste die ik ooit gezien had. Ik kreeg allerlei duistere vermoedens en schelde weer, Ik stond tot aan de enkels in dat dikke zachte tapijt en wachtte. Nu zou ik van mijne laatste schellingen beroofd worden mis schien waren zij niet eens toereikend. Inder haast telde ik hoeveel geld ik nog had maar daar ik voetstappen in den gang hoorde hield ik er mee op. Er kwam niemand. Ik had het mjj slechts verbeeld. Ik begon opnieuw te tellen. In welke vreeselijke onzekerheid bevond ik mg Waar bleef nu dat kamermeisje met haar opdrin gerige dienstvaardigheid van gisteren avond Sliep ze nu nog, die luilak, al was het klaar lichte dag Eindelijk kwam zij half gekleed, met een shwal om. «Hebt u gebeld Met buitengewone belanatelling werd het debat te gemoet gezien dat Vrijdag in de ransche Kamer zon worden gevoerd over de uitzetting van den abbé Delsor, den pastoor uit den Elsasz, die in Lunéville een protestvergadering tegen de sluiting van een kapel was komen bijwonen. Het had er een oogenblik den schijn van of het ministerie een zwaren storm te doorstaan zou hebben. Er werden bedenkelijke gezich ten getrokken, want men vreesde dat veler, zich zonden laten meeslepen door de voorstel ling dat in Delsor een trouwe zoon van dat van Frankrijk afgescheurde land werd gestraft. Maar de uitslag is juist andersom geweest, en de nationalisten hebben dat voor een groot deel aan zich zelf te wijten. Wie te veel wil bewijzen, bewijst nietsen hier was 't nog ergerze bewezen het tegen deel. Alle kracht werd gezet op dat éene feit er is een zoon van Frankrijk gestraft. Alles wat patriot was werd opgeroepen. Maar men moet geen nationalist zijn om dan niet door te slaan als een kip zonder kop. Delsor werd een heilige van patriottische deugd, en de Gaulois deelde mee dat in alle plaatsen van Frankrijk door de patriottenliga de namen zouden worden aangeplakt van de afgevaardigden die, door hun stem vóór Com bes uit te brengen, «volgens de woorden van de Köln. Ztg. het verdrag van Frankfort be krachtigen". De Kiilnisclie Ztg. had die uitdrukking wel nooit anders gebruikt dan als een aanhaling uit de Figaro, maar op zulke kleinigheden moet n bij de nationalisten niet letten. Een andere misrekening was de persoon van Delsor, die bij nauwkeuriger onderzoek lang niet de onbevlekte patriot bleek waarvoor men hem graag zou willen laten doorgaan. Het geschreeuw der nationalisten had dan «Ja, ik wil mijn rekening hebben," zei ik zoo bedaard mogelijk. «Rekening Dat zou moeilijk zijn want mevrouw sliep nog. Het was pas drie uur. Het meisje staarde mij verbijsterd aan. Wat was dat voor manier om zoo te starenWat ging het haar aan als ik het hotel vroegtijdig wilde verlaten «Dat kan ik niet helpen," zei ik, «ik wil mijn rekening hebben." Het meisje ging heen en bleef erg lang weg. Mijn onrust werd nog verhoogd door den angst dat de kamer misschien berekend zou worden per uur, en dat ik nu mijn kosteljjk geld verdeed aan een noode- loozen wachttijd. Ik was volstrekt niet op de hoogte van het leven in groote hotels en ,vond die berekening nu het allernatuurlijkste. Daar enboven was er naast de wasehtafel een papier geplaatst, waarop stond dat voor kamers, di niet vóór 's middags zes uur opgezegd waren, een nieuwe dag berekend werd. Dit alles vervulde mij met vrees en verwarde mijn letter kundig brein. Eindelijk klopte het meisje weer en kwam binnen. Nooit nooit zal ik dit schelmstuk van het noodlot vergeten! Twee kronen en zeven tien ore, dat was alles Een bagatel, een fooi die ik het meisje had kunnen geven om een paar spelden te koopenIk wierp eenige kronen Op tafel nog een. «Ge moogt hebben wat er overschiet,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1