e Woensdag 16 December. N°. 296. 146a Jaargang. 1903. sa ana Middelburg 15 December. Kameroverzicht. middelbiirgsche courant Deze courant verschijnt dagelijks, met uitsondering van Zon- en feestdagen. P'ij'h por kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afsonderlflke nummers kosten 5 sent. THERHOHETEB EN TBBWACHTING. 15 Deo. 8 u. vin. 42 gr., 12 n 43 gr., av. 4 n. 41 gr. F. - V e r w a o h tzwakke tot matige Z. O. wind, zwaar bewolkte luoht, nevelig, weinig verandering in temperatuur. AdvertentWn20 cent per regel, «eboorte-, dood- en alle andera familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 ocnt. Seolameng 40 cent nar regel Groete letters muur de plaats, die sfj innamer. 'r°' d® T" advertentiën ex reolames, aiet afkomstig uit Zeeland, betreflexde Zitting van Maandagmiddag. Wg vangen heden ons overzicht aan m t de vermelding van een incident, dat voor de toekomst, naar ernstig te hopen is, goede resultaten zal opleveren. Toen de klok reeds over vgf wees en de voorzitter het woord had verleend aan den heer Duymaer van Twist, werd spontaan en unaniem de .werkstaking" op de perstribune geproclameerd als protest tegen het voornemen van dsn voorzitter om de vergadering, waar nog slechts krap 20 leden aanwezig waren en die nota bene om 8 uur van avond zou voort gezet worden, nog langer bgeen te houden. Wg pakten dan onze zaken bjjeen en ver dwenen, het aaa den voorzitter en de 20 leden overlatende de boeiende voordracht van den afgevaardigde ■uit Steenwjjk aan te hooren, missende het voorrecht in dit gexot te kunnen deelen. Slechts een collega op de kleine perstribune toonde zich niet .solidair". Overigens was de .werkstaking" volkomen Kamer, voorzitter, minister van Marine en de dicht bezette tribune keken de .werk stakers" met verbaasde blikken na. Dat het tot een dergeljjke manifestie vroeg of laat komen moest, was in de laatste dagen niet twijfelachtig. Dag in, dag uit hield de voorzitter de vergadering tot soms 6 uur, half zeven uur bjjeen. Hg scheen heelemaal niet te begrjjpen, dat het gesprokene, van 's mor gens tien uur tot 's avonds half zeven uur aan- geteekend, door ons verwerkt moet worden, dat de post hare eisohen stelt, en ons uithou dingsvermogen om dien uren langen stroom van welsprekendheid te kunnen volgen en er iets uit te pikken, dat niet alleen de afgevaardigde en zjjn hooggeschatte kiezers maar ook net groote publiek interesseert, eveneens zjjn grenzen heeft. En toex hg nu de kamer niet alleen liet strafexerceeren, door haar op Maandag reeds bgeen te laten komen, er nog een avondzit- ting aan vastknoopte, maar deze middagzitting om vgf uur nog niet sohorste, viel de druppel, die de emmer liet overloopen. Als .tribune bewuste" arbeiders werd het werk gestaakt, en daarmede den voorzitter en de Kamer dui- delgk gemaakt dat ook de pers hare billgke eischen heeft. Behalve de voorzitter hebben de langade mige leden hiermede tevens een vingerwgzing I belgke toespeling volgde op de andere ontvangen. Wat heeft het publiek belang bg Natuurlgk kunnen al deze grieven en klaohten al de kiezersgrieijes en kiezerswensohen, die hier geen vermelding krggenl soms in den breede worden besproken en toe- Wg bepalen obs dus tot een greep hier en gelicht Wat voor belang stelt het publiek daar. b. v. in ds Brummelkamp's vader en groot- In de eerste plaats de quaestie van den vader, in den portier van de Polyteohnisehe Matrozenbond. op allerlei gebied afdwalen, grgpt zelden in, en als hg het dost, weet hg niet het passend antwoord te geven, dat de omstandigheden vereischen. Het is nu maar te wensehen, dat de voor zitter in het iuoident van heden een aanspo ring zal vinden om de zitting op tgd te laten eindigen en met vasteren hand den hamer te hanteeren osa noodelooze uitspattingen vas .Kamerwelsprekendheid" tegen te gaan. In dit opzicht zal hg zeker den steun hebben van de buitengewone leden der Kamer, die, op de perstribune gezeten, een even groot belang bg beknoptheid en .inperking" van de woor- denrgkdom der leden hebben, als hg «elf, en de ministers en de Kamer. Ten slotte zg hier geconstateerd om eventueele gevoelens van mindere belangrgkheid, die bg den zeer geachten afgevaardigde, den heer Dymaer van Twist, door het incident'misschien mochten op geweld zgn, weg te nemen, dat de .werksta king" niet zgn persoon of zgn ongetwgfeld belangwekkende opmerkingen gold met een aad9ren spreker had hetzelfde plaats gegrepen maar een protest bedoelde tegen de wgze van werken dar Kamer in den laatsten tgd. Zgn persoon was er geheel en al onschuldig aan, en wg betreuren het Bleohts, dat hg deze onaangename ervaring moest opdoen, want 'a menschen vgandea slapen niet, en zoo zou het kannen gebeuren dat de booze wereld ver telde die heeren van de pers zgn allen voor luitenant Dymaer van Twist op de vlucht gegaan Waar tegen hier dus bg voorbaat en uit» drukkelgk de juiste lezing wordt gegeven. Wat niet wegneemt, dat groote .inperking," ja zelfs algeheele .inperking" bg dezen heer onverdeelde toejuiching zou inoogsten. En nu de zitting van heden namiddag. Hierover kunnen wg kort zgn. Do heer Ketelaar sprak kort en ter zake; daarna kwam de heer Staalmai in een onbe hoorlijk lange rede waaraan d« inhoud absoluut niet reohtvaardigde, en ver volgens werd het woord gevoerd door den heer Hugenholtz, die, zooals wg reeds sohreven, geheel buiten de orde ging, om de Kamer te vergasten op het aanhooren van allerlei ma rineklachten. Blgkbaar was het de bedoeling van den heer Hugenholtz en ook van den heer Troelstra den prikkelbaren minister van marine en de Kamer tot interrupties te verleiden; zóó was ten minste de olimax te verklaren, waartoe deze spreker in het beschrgven van zgn .marine-schandalen" telkens kwam. De eene onbehoorlgke qualificatie en onheb- debat komen wg op het een en ander terug Zitting van. Maandagavond. Laat ons hierbg al dadelgk vaststellen, dat ook deze avondzitting met een weinig vaster en een betere leiding van den voorzitter asn- merkelgk had bekort kunnen worden. Even na acht uur ving de Kamer aantegen één uur in den nacht waren de .algemeene be schouwingen" afgeloopen. Precies op het mid- dernachtelgk uur, als de spoken volgens de waarzegsters dus loskomen, werd kalm een aanvang gemaakt met de repliekenEn het waren er replieken naar 1 De heer Staalman had het over lange en korte jassen van scheepsonderofficieren; de heer Duymaer van Twist haalde uit over het aan moedigen van godsdienstoefeningen aan boord, en de minister vond het oirbaar deze heeren en de andere sprekers weer eens van een antwoord te dienen. Had de voorzitter deze nachtelgke oratiën nu door een opmerking, die raak was, en zoo- als de heer Gleichman die om de twee spee ches pleegde toe te dienen, niet zeer kunnen inkrimpen Daarmede had hg zeker aaa allen een grooten dienst bewezen. De heer Staalman had de discussie dan verder in Extra lading, de heer Yan Twist in het Schippersblad en de heer Hugenholtz in het Anker kunnen voortzetten. Dat had veel tgd uitgespaard en was voor deze heeren precies op hetzelfde neer gekomen. Misschien was de geheele marine- begrooting dan wel reeds heden nacht aange-1 staanden voet te ontslaan, maar overigens had school te Delft, in de suppoosten van de strafgevangenis te Haarlem Tooh wordt over dergelgke zaken dikwgls het eene kwar tier na het andere voortgedaasd, de nationale tgd op ergerlgke wgze vermorst. Maar hoezeer deze leden ook een ernstige vermaning verdienen en onze collega's, de verslaggevers, gerechtigd zouden zgn tot het nemen van represaille maatregelen door hunne .redevoeringen" eenvoudig niet oi maar met een enkel woord te vermelden, de oorzaak van de breedsprakigheid der kamer, zooals die in de laatste weken aan den dag is getreden, is in eerste instantie bg den voorzitter te zoeken. Baron Maokay n.J. weet de heeren aiet tot de orde te roepen als zg dat dubbel en dwars verdienen. De zitting van heden bewees dit herhaalde malen. De heer Hugenholtz hield Deze organisatie wordt door den minister tegengewerkt. Ook de Stokershond vindt weinig steun bg Z Ex. Zooals reeds uit de Memorie van antwoord blgkt, acht de minister deze bonden verderfelgk voor het behoud der orde en discipline; en de bladen hebben dan ook al menig ontslag van leden dier bonden gemeld. Hiertegen nu werd èn door den heer Ketelaar èn door -den heer Hugenholtz geprotesteerd Door den heer Ketelaar inbehoorlgke termen door den heer Hugenholtz in onhebbelgke woorden. De eerste spreker bracht het bekende geval van het ontslag van eenige hoofdbestuurders ter sprake, die wegens verspreiding van een anti-militairistisohe brochure uit den dienst waren verwgderd Hierin zag hg lo aanran ding van oen grondwettig-reoht, en. 2o een een redevoering, die bgaa va» begin tot eind, ongemotiveerde handeling, want in de broohure buiten de orde ging. De beer Troelstra was voortdurend b9zig den spreker tejinterrom peeren, hem aan te hitsen, op te zetten om nog onbehoorlgker taal 'uit te slaan dan hg reeds deed. Bgkans twee uur hield dit spel letje aan. Wie er echter niets van merkte, was de voorzitter. Hg liet den spreker maar doorgaan, riep noch hem noch den heer Troelstra tot de orde, dacht: laat hem maar sohreeuwen en galmen 1 Nu is dit zeker ook een taktiek, en een goede taktiek op het eind van een vergadering, en alB men te doen heeft met een spreker, die er prgs op stelt, dat ook anderen hem aan hooren. Maar midden in den duur van een vergadering, met een gdelen spreker als deze, die bovendien nog aangezet wordt door zgn oppersten chef, als het ware manoeuvreert onder allerhoogste leiding, daar wordt deze bedoeling, nl. om den spreker zich zelf dood te laten praten, geheel gemist. Bgna in elke zitting komt deze zwakke houding van den overigens zeer beminnelgken heer Maokay uit. Telkens laat hg de sprekers dek, of hg komt weer op streek, en het is alles in orde. Hg heeft weder houvast. Gegeven een bewindsman van deze opvatting en met dit inzicht, behoeft het geen nader betoog, dat hg er een zeer eenvoudige logica) I van een zeer simpele manier van lastige vragen op te loszen, op na houdt. Die ingewikkelde quaestie van den Matro zenbond was voor hem .doodeenvoudig". Zgn matrozen deugden niet voor de alleen zalig makende leer, door den heer Hugenholtz ver kondigd. Zie hier, zeide hgdaar heb je de Marine. Dat is een groote vereeniging. Nu zgn er .bonden", soorten van «vakvereenigin- gen". Welnu, als die kleiae .bonden" van de wgs gebracht zgn, de groote vereeniging in gevaar brengen, dan deugen die kleine toogde hg dat de bouw van het twaalfde groote sohip nog niet urgent was, maar er later zonder twgfel toe overgegaan zal wor den. Es over de quaestie van het behoud de werf te Amsterdam was hg in onderhandeling met het gemeentebestuur van de hoofdstad. Het twaalfde groote schip zal n.l. niet de Oosterdoksluis kunnen passeeren, zoodat verbreeding noodzakelgk is, wil het schip daar gebouwd worden. Misschien ook is verplaatsing van de werf naar den Helder wenschelgk. In elk geval een stellige ver klaring werd in deze zssk niet afgelegd. Alles zweeft nog in de lucht. Maar van éen zaak is de minister zeker. De particuliere werven kusnen niet in de plaats komen van 's rgks werf. Deze is volgens hem onmisbaar voor bonden niet. Een heel eenvoudige voorstelling reparatiea ea onderboud der marineschepen. Wat de verdediging van Indi* betreft, door dus. Nu is dat zeker niet een parlementaire ver dediging in optima forma. De wet van 1855, waarmede de heer Van Karnebeek kwam aandragen en de .grondwet tige reohtoa" der matrozen bleven er geheel buiten. Maar aan den anderen kant moet toch toegegeven worden, dat wat de minister b. v. uit die doos den heer Hugenholtz hoog geprezen en als zeer onschuldige lectuur voorgestelde brochure voorlas, een heel eigen aardig licht werpt op dien Matrozenbond. Als militairen in dienst daarmede colpor- teere»,begrjjpen wg dat ze rjjp zgn voor ont slag. Dat kan nergens geduld worden. Alleen zou het aanbeveling verdienen ze niet op nomen kunnen worden. Nu krjjgen wjj deze heeren met hun grieven dossiers en kiezers-1 geflikvlooi wellicht nog eens. En daar minis ter Ellis eerst over een paar dagen terug kan komen, en er dus wel vermeerdering van j .grieven" materiaal zal plaats gehad hebben, staat het ernstigste te vreezen. Werkeljjk onder deze leiding pleegt de Kamer zelfmoord. Daar moet positief naar een andore wgze beknopuT^"' oodT grooterej voorzitterljjke Zóo gaat het. aanmaning, worden gestreefd. de minister volkomen het recht te vragen wat zoudt gjj met dergelgke matrozen aan-| vangen P Inderdaad 's ministers qualificatie van de overdreven, bombastische klaehtentaal van den heer Hugenholtz als .tooneelrequisieten" was geheel jaist. Inderdaad is zg ook niet anders", zit de verkiezings-eoneurrentie met den edelen heer Staalman er te dik op dan dat Kamer of de geweéBt. En wanneer Wfi tfen "minimer marine hadden, die minder voor zgn marine en mannen gevoelde, dan waren weer voor de zooveelste maal de slaohtoftersde pleeg kinderen van dien afgevaardigde, de heeren leden van den Matrozenbond. In het overzicht van heden middag zgn wg kort geweest in het vermelden van de speeches der verschillende sprekers, thans kunnen wg nog korter zgn. -. Op ons Igstje staan eventjes 6 sprekers, die «e^ant^ge^ sommigen onmogelgk geacht, verklaarde de minister deze wel zeer goed moeelgk. Anders stond hg niet aohter de groene tafel 1 Een voudiger kon het niet. Maar tooh geloven wg, dat deze minister wel meer en betere argumenten had. Elk vogeltje zingt echter zooals het gebekt is. Dit bleek ook bg de quaestie van de Fries land. Hier had de minister heden avond zgn zwakke zgde. Hg beschreef ons haarfijn, hoe het met de machineriën van de Friesland gesteld was, gaf aan waar de mankementen zaten de lagedruk- oylinders waren niet in orde en tevens was het font'3 met de waterbakken hg sprak van .flenzen", .moeren" en .schroeven", waar geen kamerlid iets van begreep en ook niet de heer Lieitinek, die er naar gevraagd had, en eindigde met de verklaring, dat hg de .chronisch ziekelgke Frieslandzooals de heer Lieftinck het minder fraai uitdrukte, toeh maar voor éen reis had laten gaan. Want als de beman ning, voor de aflossing in Indië bestemd, per partiouliere gelegenheid was vervoerd, dan had riafc mnpfpn Vintaien. En dnfc vm neering die niet preoies sloot als een bus, en waartegen dan ook in de replieken protest kwam. Hopen wg er echter maar het beste van. Ten slotte zg nog aangeteekend, dat de minister 'densheer Staalman zeer listig in het De heer Hugenholtz heeft het dan ook heden te' komen Telkena waa het ,iemand in eersten termgn, 7 sprekers die in tweeden termgn aan het woord kwamen. Met twee ministerieele redevoeringen maakt dit een totaal uit van 15 speeches 1 Men zal het ons dus wel niet euvel duiden, indien wg al deze welsprekendheid maar te 18a' minis er zijn zamen vatten in het antwoord van den mi nister. Zeer uitvoerig werd door Z. Ex. op de ver schillende bedenkingen, .grieven" om half Óen 's nachts preoies werden door den heer Helsdingen zoo waar de .stakers," die vreese lgke, eeuwige .stakers" losgelaten 1 wen sehen, en op- en bemerkingen beantwoord De heer Ellis was ditmaal veel beter op dreef dan bg de eerste kennismaking met de Kamer. Hg was rustiger, meer op zgn ge mak en meer zgn oostersoh temperament meester. Wel waren er angstige oogenblikken op het laatst hg had het veel te lang iende, werd heden door den minister besproken, nl. de werving. Ia verbaad met de klachten, die hierover los waren gekomen en waarover de heer Ketelaar het heden middag had gehad,onverdienstelgk. De heer lezing. Deze kwam hierop was zoo mak e. zoo zoet neder dat met zoozeer de jongens van 17 jaar, j hebbem kaa. die er zooveel van weet als de heer Staalman, moest tooh zoo niet spreken de heer Staalman kan het tooh weten de heer Staalman weet te goed" enz., enz. Met al den'eenvoud van den minister waren men werd geen enkele autoriteit aasgerand. Ditzelfde werd ook door den heer Hugen holtz gezegd, maar met veel meer omhaal en ophef in dier voege, dat men onder het aan hooren van de voorstelling van den spreker geneigd zou zgn te conoludeeren, dat de minister volkomen gelgk had. Een tweede punt van meer algemeen belang was de reernteering voor de marine. Hoewel de minister reeds het dienstverband van 11 tot 8 jaar heeft verminderd door de schepelingen de laatste 3 jaar bg de reserve in te deelen, kwam dit den heer Ketelaar nog niet voldoende voor. Hg wessohte niet alleen inkorting van dienstverband, maar geen oon tract door jongens van 13'/s jaar te laten tee kenen Dat noemde hg .zielverkooperg". Of, zooals de heer Hugenholtz het in kamerwel- sprekesheid uitdrukte »de marine te laten drgven op de handteekening van kinderen". Verder kwamen er nog tal van onderge schikte punten ter sprake. Wg besluiten echter voor ditmaal met de vermelding, dat de heer Staalman zeer ministerieel was, Heden avond bg de voortzetting van het en gemaakt soheen het mis te gaan, maar over het algemeen was er toeh groote vooruitgang te bespeuren. Zgn grapjes waren ook niet meer zoo geohargeerd als vroeger. Er zit meer werkelgke geest in, en de Kamer moest er dan ook menigmaal smakelgk om lachen Evenals om zgn mimiek, die soms kostelgk was. Z. Ex. n 1. praat over zgn schepen net als een professor over zgn boeken spreekt. Hg daalt in de machinekamer at, en geeft daarbg da dalende beweging met het lichaam, net als een professor over bladzgde zooveel van zgn boek spreekt, en wgst naar de boeken plank. De minister drukt zioh dus niet alleen n de spreektaal uit maar verduideJgkt alles met de gebarentaal. Natuurlgk levert dit een parlementaire no viteit op, waarnaar de Kamer met grooten schik zit te luisteren en te kgken. Er is geen stukje politiek aan dezen zeeman. Hg bekgkt de zaken en beoordeelt de per bob ea zooals hg dat van den commandotoren zou doen Voor hem bestaan alleen schepen met beman ningen, en daar moet tucht" heerschen. Dat is voor hem de marine. Verder reikt zgn hori zont niet, en verder wil hg ook niet kgken. En wordt hg door den een of anderen afgevaar* digde tooh gedwongen, dan begint hg te hakkelen, en kan nief meer uit zgn woorden komen. Hg is van het schip af en ligt in het parlementaire visohmandje te spartelen als een gevangen sobelviBch. Hg is uit zgn element; het schip en de >mannen", waar de «offioieele tuoht" moet heerschen, zgn weg. Met smart staart hg zgn schepen en zgn «mannen" na. Maar nauwelgks heeft hg weder een voet op als zg hun eerste groote reis gaan maken, uit de marine willen, maar meer de ouders van deze kinderen hun spruit terug verlangen 1 Vandaar dat de tegenzin in de marine steun vindt bg de ouders, die eerst hun kinderen van af hun 13de jaar op staatskosten laten opvoeden om ze tegen den tgd, dat ze werken kunnen, weder thuis te nemen. De minister legde hierbg geen staat of Igst over, maar aannemelgk lgkt ons deze voorstelling wel. En dat hg den leeftgd van aanneming niet kan verhoogen, omdat jongelieden van 18 of 20 jaar op dien leeftgd niet meer aan het eigen aardige zeemanslevon kunnen gewennen ook dat vonden wg een argument, al blgtt het bedenkelgk kinderen van 13 of 14 jasr over hun toekomst te laten beslissen. Stippen wg hierbg nog aan, dat volgens Z.Ex. van «contract" geen sprake was. Die kinderen teekenden geen contract. Hun werd gevraagd of ze «permissie" van hun ouders hadden. Zoo neen, dan werden ce geweigerd, zoo ja, dan werden ze aangenomen. Van een contract" was echter geen sprake. Evenmin van eenige «onzedelgkheid" in dit aanwerven van jongens van 13 of 14 jaar. De quaestie van het onvoltallig machine- personeel zal de minister «overwegen". Hg was nogal optimistisch in dit opzicht, al was hg niet bgster overtuigend in zgn redeneering dat «als het personeel op aantal is gebracht, dit best zgn taak kan volbrengen". Dat de stokers in hun dienst niet verlicht konden worden door hen vrg te stellen van op te komen bg «glazen", vond Z.Ex. voor iedereen, die «militair voelt", zeer natuurlgk En wg, als burgers, waren dat volmaakt met hem eens. Het was weer een «griet" uit het dossier Hugenholtz, waarschgnlgk vrucht van een onderhoud tusschen Z. H. EdelAchtbare en een stoker. De overige grieven en jeremiades slaan wg over. In de Handelingen kunnen de lezers er een heele bloemlezing van vinden. Over de denkbeelden van den minister over het materieel viel nogal het een en ander te zeggen, in antwoord op desbetreffende vragen van de heeren Verhey en Van Karnebeek be' En hiermede eindigen wg. Morgen weder Binnenlandsche Zaken met dr Kuyper. POSITIE VAN HET KADER. Het tekort aan korporaals bg het wapen der infanterie neemt, zoo schrgft men aan de N. Arnh. Ct., met de* dag toe. Groote bressen zgn te stoppen. Nu geeft de inspecteur der infanterie den minister van staat, minister van oorlog in overweging, dat incompleet aan te vullen door te trachten milicien-korpo raals, tegen aanbod eener premie, als vrgwillig korporaal te doen dienstnemen. Wg voor ons hadden liever gezien, dat de positie van het kader in het algemeen en die der korporaals in het bgzonder blgvend werd verbeterd. De soldg der korporaals is sedert den jare 1856 met 71/, cent per dag verhoogd. Van de bezoldiging der onderofficieren zwggen wg die wacht eveneens al jaren op verbetering. Als het voorbereidend militair onderricht niet meer zulke zware offers eisoht, kan daaraan pas gedacht worden. Of er dan nog onder officieren zullen wezen t DB KUYPEBIAANSCHB KAZERNE. Een ambtenaar der Rgksverzekeringsbank bevestigt in de N Rott, Grt ten volle Troel stra's mededeeling in de Kamer, dat 170 der 200 ambtenaren van de Rgksverzekeringsbank regeeringsgezind zgn. De minister verzocht Troelstra namen te noemen, maar de minister kan zichzelf door een enkelen blik in de maandstaten overtuigen. Voorts deelt deze ambtenaar mede, dat de 30 of 40 niet kerkelgke ambtenaren allen zgn aangesteld op salarissen, veel lager dan hun kerkelgke collega's, hoewel onder de nist-ker- kelgke ambtenaren juist meesters in da rech ten, oandidaat-notarissen, candidates in de wis- en natuurkunde, ingenieurs enz. voor komen. Dit is zeker een nieuw ergerlgk teeken van corruptie. De ambtenaar verzekert dat de meeste amb tenaren Troelslra dankbaar zgn voor zgn flink optreden fn dezen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1