V rijdag
li December.
N'. 292.
146' Jaargang.
1903.
fezee.
NST
ike.
Mlddtlburg 10 December.
Kameroverzicht.
Een bekrompen wetje.
DAM
trüi:
.tgd
.15
15
1.15
115
twonn
«kra
kken,
eping
reizi-
iheid,
5 uur
eikeaj
M.
tut'.
2.-
180
12.-
7.80
9.-
H. 130
1.30
180
5.45 en
.48* en
LIQk na
trein,
eren of
MIDDELBURGSCHË COURANT.
Deze ooarant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering Tan Zon- en Feestdagen.
Prijs, por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent,
THRBMOMBIBB EB VERWACHTING.
10 Deo. 8 n. vm. 45 gr., 12 u 49 gr., av. 4 u. 49 gr. F. Verwacht! matige tot kraohtige W,
wind, veranderlik en buiig weer, geringe afname in temperatuur.
Adrertenti8n20 oent per regel. Seboorte-, dood- en allo andere familieberiohten es
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 eent. Keoiamens 40 eent per regel.
8reet« Setters naar de plaats, dia z]j innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algesaeea AAvertontls-Bmgrem
As BB LA MAK An.', M.S. Teerbugsnl Ml, Amiiefdam.
Zitting van Woensdag.
Eer de minister aan het woord kwam,
ging een geheels reeks van sprekers hem
vooraf, en wederom duurde het geruimem tgd
alvorens Z. Bx. tot het onderwerp was ge
komen, dat, evenals gisteren, ook heden het
belangrijkste punt van het debat uitmaakte.
Wg bedoelen de door mr Troelstra Dinsdag
uitvoerig toegeliohte zwendelgesohiedenissen.
Over de sprekers, die vóór den minister bet
woord voerden, kunnen wg kort zgn.
De heer Verhey drong aan op spoedige
partieele herziening van de militaire rechts
pleging de heer Dumaer van Twist hield de
Earner geruimen tgd op met binnenschippers-
kennis de heer Helsdingen had eenige ar-
beidersgrieven, en de baron Van Wassenaer
van Katwgk nam het voor de heeren van den
Hoogen Baad van Adel op. Dat schgnt een
heel belangrijk college te zgn. Voorts viel de
heer Willinge den heer De Bidder om zgn
doodstraf-theorieën aan, en had de heer Bor-
gesius het in lengte en breedte over het ur
gente van een herziening der wet op de
naaml. vennootschappen. Heel onnoodig maakte
hg er den minister een verwijt van dat deze
den heer Troelstra iizage had verleend in het
dossier der zwendel-maatschappjj Wilhelmina.
Voor iemand van vrijzinnigen huize al een
zeer zonderlinge grief. O. i. valt het juist in
den minister te prjjzen, dat hg niet schuwde
de» royalen weg op te gaan, en een volksver
tegenwoordiger zooveel mogeljjk materiaal
verschafte om hem het vervullen zgner taak ge
makkelijk te maken. Maar de heer Borgesius
is nu eenmaal een man van eigeaaardige
vrijzinnigheid. Dat is al meermalen gebleken.
Beter dan den heer minister er een verwjjt van
te maken,- dat hjj den heer Troelstra behulp
zaam is geweest, had hg zelf de rol van den
sooiaal-democratisohen afgevaardigde kunnen
overnemen. Had dr Kuyper hem verleden
week dienaangaande niet reeds een zachte
wenk gegeven Wellicht met nog meer ken
nis van zaken zooals ook de premier toen in
ign antwoord liet doorschemeren dan mr
Troelstra had hg hetzelfde onderwerp kunnen
behandelen E» dan was wat nu ongetwgfeld
aan de sooiaal-democratisohe partg ten goede
zal komen, door zgne partg als winst kunnen
geboekt worden. Dat was heel wat beter
geweest. Daarom vinden wg de opmerking vrg
kinderachtig, ee» staaltje van kleine politiek,
wat hg in zgi positie van >leider" beter had
na te laten.
Gaan wg nu over tot het debat over de
zwendel-geschiedenissen.
Hierover werd breedvoerig door den minister
en door den heer Sasse van TsBelt gesproken
Later in de replieken nog door den heer
Troelstra, die nog een armzalige z. g. verant
woording" van den poveren heer De Bam
uitlokte en den heer Sasse van Ysselt nogmaals
op het terrein deed versohgnen om goed te
praten wat niet goed te praten valt.
De houding van de sprekers, die zich tegen
mr Troelstra verklaarden was, zeer zwak, en het
spgt ons voor den minister die ons aiders in
andere zaken zeer sympathiek is, te moeten
verklaren, dat hg er zich met een Jantje van
Leiden trachtte af te maken, waar het afleggen
van een onomwonden verklaring plicht was
geweest. De »bravo's" die onhebbelgke
gewoonte van sommige leden der rechterzgde,
wat op den duur nog bedenkelgke tegenbeto
gingen kan uitlokken die de minister
inoogstte op zgn lofrede op de reohterlgke
macht, bewgten niets. Tereoht riep mr Troelstra
dezen heeren toeWordt, words, only words.
Met dergelgke holle phrases, doorspekt met
latgnsohe aanhalingen zou de minister er
een oitatenreferendaris op na houden er
vlogen er heden wel een twintig, dertig dooi
de zaal 1 wordt het beleedigd rechtsgevoel
der natie niet bevredigd. Zg getuigen, dat de
minister van de moreele zgde dezer weerzin
wekkende gebeurtenissen niets begreep, of
niets wilde begrgpen. De feiten worden en
werden er ook niet mede wederlegd.
Het gedrag van den bedoelden vice-presideat
van bet Hof te Leeuwarden, de handelingen
van de rechtbank te 'i-Hertogenbosoh big ven
er even lichtzinnig door, of de minister al dan
niet in sonore phrasen de volstrekt niet belee
digde eer der geheele Nederlandsohe
magistratuur te hulp komt.
Een dergelgke verdediging is erger dan on
handig; zg is dom.
Dom was ook de houding van den Bosschen
magistraat, den heer Sasse van Ysselt. In
plaats van het te betreuren, zeer te betreuren
dat dooi verjaring de wet niet toelaat, dat
hier de schuldigen tereoht konden gesteld
worden, hield hg zich krampachtig vast aan
de besohikking van de Bossche rechtbank,
waarbg rechtsingang tegen de direoteuren en
commissarissen dier Bank was geweigerd Zich
op het standpunt stellende dat ergo van geen
verduistering, van geen opzettelgk valsch op
gemaakte balansen kon gesproken worden, riep
hg het medelgdeu van de heeren in, evenals
de ministers. Z Ex. vertelde nog dat hg deze
heeren zoo goed kende en zg ook geruïneerd
waren; praatte er eigenlgk over alsof zg de
slachtoffers van zooveel boosheid waren ge
weest. Als wg nu nog even aanstippen hoe
later door den heer Troelstra medegedeeld
werd, dat enkele dezer commissarissen puissant
rgk zgn en een hunner even voor de cata
strophe aan een persoon in Dordrecht zgn
waardelooze aandeelen verkocht had, dan gaat
deze geheele slachtoffertheorie naar den kelder.
Trouwens dit omdraaien der rollen was ook
in een ander opzicht zeer onhandig.
De minister verweet den heer Troelstra, dat
hg de zaken betreffende deze geldaffairei niet I
in den goeden toon had behandeld. Hg had|
geinsinueerd, verdachtmakingen geuit. Nu is
niets minder waar dan dit. Mr Troelstra
heeft Dinsdag in zeer kalme, bedaarde bewoor
dingen het onderwerp besproken. Laten wg
buiten beschouwing wat hg zeide, dat deze z.
g. fatsoendelgke opliohtergen in de kapitalis
tische maatschappg »noodzakelgk" moeten
voorkomen, dan kan iedereen onderschrgven
wat hg gisteren over die zaken in het midden
bracht. In zeer bezadigde termen weid dooi
hem een exposé van feiten gegeven.
Wg kunnen ons dan ook niet begigpen,
hoe de minister zich verontwaardigd kon be-
toonen over de manier waarop dit onderwerp
was behandeld, en nog veel minder gevoelen
wg iets voor zgn stelling, dat deze zaak niet
in de kamer thuis behoort, en mr Troelstra
niet gerechtigd was haar ter sprake te brengen
Dat geleek gewoonweg op niets. Waar zou
het heen moeten als een lid der Kamer der
gelgke wondeplekken der maatschappg niet
mocht bloot leggen Waarom mocht hg geen
veroordeelend vonnis uitspreken, dat door de
overgroote meerderheid in den lande zonder
bezwaar aanvaard zal worden
Hg moest op de noodzakelgkheid wgzen der
herziening van de wet op de Naamlooze ven
nootschappen, en tot staving daarvan beriep
hg zich op deze feiten, die door niemand in
de vergadering weersproken werden. Dat was
zgn goed recht, en de minister, die hem hier
over aanviel, toonde alleen dat hg op dat
punt andere gedachten is toegedaan dan de
meerderheid zgner landgenooten.
In elk geval is er dit mede bereikt, datwg
waarsohgnlgk nu spoediger dan anders een
herziening der wet mogen tegemoet zien.
Een suoces waarmede de sooiaal-democraten
tevreden kunnen zgn.
ziekten zgn opgekomen, vau welke beide de
bedoelde uitbreiding der gemeentelgke be
moeiing de krachtige uiting is. Deze ont
wikkeling naar de eischen des tgds, dit mee
gaan met de zich voortdurend ontwikkelende
behoeften der maatsohappg was den gemeenten
mogelgk, doordat de Gemeentewet ze in dit
opzicht vrg liet; doordat hier gelukkig geen
grenzen waren gesteld aan een ontwikkeling,
die destgds in 1851 toen Thorbeoke de
Gemeentewet samenstelde ook niet voorzien
kon worden
En kannen wg de toekomst van dezen ont
wikkelingsgang nu verder voorspellen Kunnen
wg op dit oogenblik reeds berekenen, in welke
nieuwe eisohen van gemeentebelang eerlang,
weldra misschien, door de bestuurders der
gemeente voorzien zal moeten worden Neen
natuurlgk, en toch tracht dr Kuyper alvast
een dam op te werpen, om het >mee gaan
met den tgd" te stuiten zoo stevig als moge
lgk is.
Komt zgn nieuwste wgzigingswetje tot stand,
dan mogen de gemeenten geen andere bedrg
ven uitoefenen, dan óf dezulke, waarbg door
middel van leidingen, in ot boven den grond,
eenige stof onder bereik der verbruikers wordt
gebraoht of hun diensten worden bewezen óf
die door instellingen, inrichtingen en onder
nemingen strekken ten dienste van het verkeer,
den landbouw, de ngverheid en den handel,
met uitzondering van bankinstellingen. Verder
eenige bepalingen omtrent inrichtingen in het
belang der openbare gezondheid of reinheid.
Deze wet gaat de gemeenten aan banden
leggen Dat kan natnnrlgk; weliswaar heeft
de grondwet de zelfstandigheid der gemeente,
de bevoegdheid, in haar eigen belangen zelf
te beslissen gewaarborgd, doch het blgft
telkens aan de wet over, aan te geven, welke
zaak nog van gemeentebelang en welke daar
entegen aan een hooger, het rijksbelang, onder
worpen moet worden. De gemeentelgke vrij
heid kan dus beperkt wordendoch alleen in
hooge noodzakelgkheid behoort die beperking
te worden aangebracht.
ouliere pandjeshuizen te keerenvoorschot
banken ten behoeve van kleine landgebruikers
de gemeenten zullen er niet meer vrg toe
zgn. Missohien mag in het belang der volks
gezondheid de levering van melk nog plaats]
hebben, als 't geschiedt van uit het openbaar
slachthuis ot gemeente-apotheek I Misschien
zal de bouw van arbeiderswoningen niet ver
hinderd worden, als men betoogt er de open
bare gezondheid mede te willen bevorderen.
Doch evengoed mogelgk ook dat in de toekomt
zulke raadsbesluiten ter vernietiging worden
voorgedragen en deze nuttige maatregelen dus
achterwege blgven.
Niet verder dan wat er heden is, zegt de
minister. Hg zal niet slagen. Zoo het hem j
al gelukken mooht wat wg betwgfelen
dit te kwader ure ingediende voorstel thans
tot wet te doen verheffen, de niet te stuiten
maatsohappelgke ontwikkeling zal over hem
heen gaan en zgn wetje doen verdwgaen als
sneeuw voor de zon. Het voorbeeld in dezen
is niet ver te zoeken. Het was dezelfde Ge-1
meentewet, die door een ander soort conser
vatief minister, Van Houten, aldus gewgzigdj
werd, dat de gemeentebelasting niet langer
mooht worden opgelegd naar draagkracht, maar
zóó, dat de minder vermogende in verhouding
evenveel en méér zou betalen dan de rijke-
Doch deze stelregel, zóózeer indruisehend tegen
den huidigen eisoh van sociale rechtvaardig
heid, werd slechts enkele jaren later weer uit]
de wet verwgderd.
De thans ingediende wgzigingswet bevat niet
uitsluitend slechte bepalingenzg heeft ook
goede, die verdienen hun weg naar het Staats
blad te vinden. Doch degene, die wg in dit
artikel bespraken, zgn róó onnoodig knellend,
zóózeer een uiting der «reactie, die niemand
wil", dat er tegen haar aanneming niet sterk
genoeg kan worden gewaarschuwd.
V. D.
BELACHELIJK.
In het Voorloopig Verslag over de begrooting
van Binnenlandsche Zaken was aangedrongen
Dat nu op het gebied der gemeentebedrijven op het facultatie{ toelaten van Igkverbranding, J
mededeeling van de resultaten
Over de bloederige doodstraf-theorieën van
den heer Luoasse, die door den minister voor
goed in den doofpot zgn gestopt, zullen wg in
geen commentaar treden. Tegen den kardinaal
van de Heilige B. K., door den minister aan
gehaald, zgn zg tooh niet bestand.
Morgen de artikelen van het hoofdstuk Justitie.
In het vorig overzicht komt een zetfout
voor die verbetering eischt,
Schrgvende over den uitroep van jhr mr A,
F. de Savoruin Lohman aan het adres van mr
Troelstra, in de zitting der Tweede kamer van
de perken al dringend noodig, of zelfs maar
eenigermate noodig beginnen te worden, kun
nen wg in 't geheel niet toegeven. Er is geen
sprake van, dat de gemeenten in Nederland
blgken zouden geven, alle mogelgke onderne
mingen onnoodig naar zioh toe te willen halen,
of dat zg het gemeentelgk vermogen reeds in
onnoodige en gewaagde bedrgven gaan vast
leggen en daarmee schatten roekeloos zouden
dreigen te verspillen. Zal men zeggen, dat
het dan ook te laat ware en de wet juist
tgcb'g zulk kwaad behoort te voorkomen Maar
dan vergeet men toch geheel de thans be
staande bevoegdheid der kroon, gemeentelgke
besluiten, die strgden met wet of openbaar
belang, te vernietigen, dus in hun werking
terstond te stuiten. Eerst wanneer dit op het
stuk van gemeentebedrgven al heel dikwgls
noodig zou geweest zgn maar het was nog
nimmer het geval eerst dan zou het opwer
pen van een zekerder, nl. een wettelgken
dam reden van bestaan hebben.
Maar er is meer. Dr Kuyper's nieuwe ver
zinsel is niet alleen volkomen onnoodig, de
lgnen die hg wil trekken zgn ook geheel
willekeurig, zg steunen op geen enkel stelsel.
Of wie kent grondbegrippen van algemeen
belang, volgens welke het door de gemeente
leveren van stoffen langs geleidingen wèl
goed, maar het verkrggbaar stellen in een
en tevens op
va- een onderzoek, hetwelk een vorige Minis
ter van Binnenlandsche Zaken deed instellen
»naar de gevolgen van het begraven voor de
volksgezondheid eu naar de voor- en nadoelen
van de crematie." Dezelfde leden wenschten
dat de Centrale Gezondheidsraad over het
vraagstuk geraadpleegd zou worden en de
Minister daarna zgne meening over de ver
langde wetswgziging kenbaar maken zou.
In de memorie van Antwoord doet de Minis
ter Kuyper zoo ongeveer juist het tegenover
gestelde van hetgeen van hem gevraagd werd,
Terwgl men zgn oordeel over wetswgziging
ter verkrgging van faoultatieve Igkverbranding
verlangde, nadat de Centrale Gezondheids
raad over het vraagstuk zou zgn gehoord, ver
klaart hg reeds terstond en botweg»de in
voering der orematie wenscht het Kabinet
niet te bevorderen."
Als door die invoering personen, die princi
pieel daartegen gekant zgn, gevaar zouden
loopen na hun dood te worden verbrand, had
de minister van binnenlandsehe zaken de
voorstanden nauwelgks bitser kunnen afsnau
wen. Maar nu het alléén te doen is om
facultatieve orematie en niets meer gevraagd
wordt dan eerbiediging der vrgheid van hen,
die tegen begraven van hun lgk ernstig be
zwaar hebben, om dit na hun dood te laten
doen verbranden, in plaa's van begraven, zgn
nabestaanden niet de kosten en de moeiten
te moeten opleggen van het vervoer van zgn
lgk naar het buitenland.
't Is toch waarlgk meer dan belaohelgk dat
de Nederlander de vrge beschikking heeft
over zgn lgk, mits niet in zgn eigen land I
(Arnh. Ct
LANDBOrW.EXAHBBB.
De commissie voor het afnemen dezer exa
mens heeft onlangs haar verslag uitgebracht
waarin zg o. a. zegt bg het examen in «Land
bouwkunde" de ervaring opgedaan te hebben,
dat onder de geslaagde candidate» zeer goede
krachten voor het landbouwonderwgs zgn ge
wonnen. Daartegenover moet ze ook consta-
teeren, dat vele candidaten onvoldoende voor
bereid zich aan het examen hebben onder
worpen en dat velen niet voldoende hadden
geprofiteerd van de hun aangeboden gelegen
heid tot opleiding.
De oommissie meent nog te moeten ver
melden, dat bg het mondeling examen in
natuurkunde enkele vragen zgn gedaan over
eleotriciteit en magnetisme. Dit geschiedde in
den regel sleohts dan, wanneer de candidate»
in de overige gedeelten van het vak bewgzen
van voldoende bekwaamheid hadden gegeven.
Daar de leer der electriciteit en van het
magnetisme niet in het examen programma
voorkomen, werd in geen geval de kennis
daarvan in rekening gebraoht hg het vast
stellen van het cgfer.
Omtrent het examen in «Tuinbouwkunde",
wordt dezelfde opmerking gemaakt betreflende
de bekwaamheid van sommige geslaagde can
didaten en de onvoldoende voorbereiding van
vele anderen. Ook de mededeeling aangaande
de gedane vragen over electriciteit en mag
netisme is daarbg van kracht.
BSaiOBSMEÏffSREK fiSMZk
Bg kon. besluit
zgn benoemdtot tweeden klerk ter directie
van de Bgkspostspaarbank mej. T. van Son,
mej. J. M. F. Besai^on, B. H. Brinkman, mej.
J. Plaat, mej. M. F. Sfcroethoft, B. Mool-
huyzen, J. H. ten Have, mej. A. M. van Leeu
wen, mej. M. E. Bgleveld, mej J. Sohmull,
mej. E. E. J. Duporttot assistent der directie
van de Bgkspostspaarbank L. Kagenallen
thans tgdelgk beambte bg gemelde instelling
zgn benoemdtot lid van het college voor
de zeevisschergen J. Meesters, burgemeester
van Steenwgk, en dr Max Weber, buitengewoon
hoogleeraar aan de gemeentelgke universiteit
te Amsterdam, wonende te Eerbeek.
Dinsdag, merkte onze overzichtsohrgver opgemeentelgke magazgn niet oirhaar zgn zou verbrandeB jn hun e i g e n 1 a n d, terwgl hun
-Z-L ~..1Z L 3 n.n Un4n1KL>A niU_ I A_UL._S2_lLn I
«En daarom juiBt spgt ons deze hatelgke uit
roep, die volkomen misplaatst was, en gereede
aanleiding kan geven tot allerlei onjuiste ge
volgtrekkingen.'
De letters on waren bg vergissing wegge
vallen.
Geen andere naam, dunkt ons, verdient de
door den minister van binnenlandsche zaken
laatstelgk voorgedragen wgziging der Gemeen
tewet, strekkende tot regeling (en «inperking")
der gemeentebedrgven.
Gelgk men weet, heeft het laatste eeuw
kwart het belangrgk verschgnsel te zien
gegeven, dat allerlei inrichtingen van verkeer
of ander openbaar nut, vroeger óf onbekend
óf aan particuliere maatschappgen in exploi
tatie gegeven, thans van gemeentewege worden
opgerieht of teruggekocht. De treurige ervaring,
allerwege met de concessies opgedaan, hebben
ons geslacht geleerd, dat zulke belangrgke
monopolies alleen veilig zgn, als zg beheerd
worden door den vertegenwoordiger in dezen
van het publieke belangde gemeente.
Zoo heeft het gemeentebedrgf allengs ook
in ons land zgn vleugels uitgeslagen. Men
telde b.v. in 1899 ten onzent reeds 75 gemeente
gasfabrieken, 30 gemeenten met eigen water
leiding en 70 met gemeentelgk telefoonbedrgf.
Nieuwe behoeften zgn ontstaan, nieuwe in-
Ons althans zgn zulke begrippen van openbaar
belang nimmer ter oore gekomen.
Er blgkt dan ook ten duidelgkste, dat deze
fraaie stelregel, in plaats te zgu opgebouwd
op een beginsel van sooiaal nut, veeleer is
een attreksel van de op dit oogenblik toevallig
bestaande werkelgkheid. De diepzinnige regel
van de boven- en ondergrondsche geleidingen
is alleen maar het gemeenschappelgk kenmerk
van de waterleidingen, electriciteitB- en gas
tabrieken, telefonen, kortom de tot heden
bekende gemeentelgke bedrgven.
Dat is het fatale de regel, gedistilleerd
uit het tot heden bekende, wordt als dikke
streep getrokken onder de maatsohappelgke
ontwikkeling, die nu op bevel des ministers
zal hebben stil te staan. Niet verder dan
wat heden is, en tegen de dringende eischen
die de toekomst wellicht .verborgen houdt
een dam. Was het te erg, hier van bekrom
penheid te spreken
Neen, het was misschien nog niet erg ge
noeg. Ëet keurslgf, dat Dr Kuyper den ge
meenten wil aantrekken, zal niet sleohts in de
toekomst knellen, reeds in het heden raken
sg er uitgegroeid Verscheidene takken van
gemeentelgk bedrgf, welker wenschelgkheid
meer en meer wordt ingezien, zullen door het
wetje onmogelgk worden gemaakt. Een ge
meentelgke brandassurantie, als een billgke
vergoeding voor de uitgaven voor brandweer
banken van leening, om het kwaad van parti
voor crematie te Hamburg, Gotha, Jena, enz,
geen stroobreed wordt in den weg gelegd, nu
had tooh wel met een enkel woord ver
klaard mogen zgn, waarom de bezwaren tegen
begraven minder eerbiedwaardig zgn, dan die
tegen het openbaar onderwgs oi tegen de
koepokinenting.
Minachtend toch luidt het antwoord op het
verzoek, om den centralen gezondheidsraad te
raadplegen «dat 1 a t e r aan den centralen
gezondheidsraad zal worden opgedragen een
onderzoek naar de vraag of, en zoo ja, in
hoeverre het begraven van lgken, gelgk dit
nu plaats heeft, voor de volksgezondheid
sohadelgk kan worden geacht, en welke maat
regelen ter afwering van deze schade zullen
te nemen zgn. Voorshands echter is de raad
te zeer met werk overladen, om hem nu reeds
dit onderzoek op te dragen."
Zou het louter toeval zg n dat in het ant
woord juist gezwegen wordt over de «voor-
en nadoelen der orematie",waaromtrent ook
een advies van den Centralen Gezondheids
raad verlangd werd en waaraan door de voor
standers zonder eenigen twgfel 't meeste ge
wicht gehecht wordt? Immers, meer nog op
aesthetische, dan op hygiënische gronden be
veelt zich de Igkverbranding aan. Doch de
hoofdzaak is, en daarvoor behoeft de Begeering
op geen ambtelgk advies te waehten, dat
eindelgk de vrgheid erkend worde voor den
Nederlander om, wil hg na den dood zgn lgk
Bg kon. besluit is bepaald dat in het krank
zinnigengesticht te Bosmalen niet meer dan
540 patiënten, 280 mannen en 260 vrouwen,
verpleegd mogen worden.
TWBHDH KAMER.
Leerstoel in de homoeopathie
Inzake den veel besproken wensoh van den
minister van binnenlandsche zaken om aan
de universiteit te Leiden een leerstoel in de
homoeopathische geneeswgze op te richten,
deelt hg thans in zgn Memorie van Antwoord
op de begrooting voor 1904 mede, dat de
artsen, die hiervoor in aanmerking konden
worden gebracht, niet bereid bleken een be
noeming aan te nemen. Daar het aanstellen
van iemand van twgtelachtige wetensohap-
pelgke beteekenis sohade zou hebben toege-
braoht zoowel aan den goeden naam der
Leidsehe universiteit als aan de homoeopatisohe
geneesmethode zelve, heeft de minister hiervan
thans afgezien.
EERSTE KAMER.
Nederlandsohe bank.
In de afdeelingen der Kamer werd bg het
onderzoek van de Bank wet, in verband met
den uitgesproken wensch, dat de Bank hare
werkzaamheid meer over het geheele land zou
uitbreiden, ook de keuze der correspondenten
besproken. Betreurd werd, dat in den laatsten
tgd herhaaldelgk correspondenten der Bank
hunne betalingen hebben gestaakt. Naar aan
leiding daarvan werd gevraagd, of het geen
overweging zou verdienen niet meer, of althans
in mindere mate dan tot nu toe, commission-
nairs in effecten en bankiers als zoodanig aan
te stellen, voor wie eene dergelgke aanstelling
in zekeren zin als reclame werkt. Men meende,
dat daarvoor andere personen, geheel buiten de
kassierderg staande, in aanmerking zouden
kannen komen. Enkele leden waren van oor
deel, dat het aanbeveling zou verdienen, wan
neer de Bank zoowel te Amsterdam en Botter
dam als bg de agentschappen jongelieden in
dienst nam om hen, na ze daarvoor te hebben op
geleid, als agenten in de provincie te plaatsen.
Hierdoor zou men voor die betrekkingen per
sonen krggen, die geen eigen zaken hebben
en zou men zoodoende minder gevaar loopen
voor ongewenschte toestanden. Thans is de
keuze niet ruim genoeg.
Deze me.ening vond anderzgds ernstige
■edÜ'