Yrijdag 4 December. letteren en kunst. kerknieuws! N\ 280 146e Jaargang. Uit SUd tn Provincie, 1903b Middelburg 3 December. Kameroverzicht. m m u>*mt ONDERWIJS* MIDDELBURGSCHE COURANT. Deio oonrant vorsohijnt d a g o 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en feestdagen. Priji, per kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 6 eent. TEBBMOHBVBB BH VBBWACHTM«. 3 Deo. 8 n. vm. 37 gr., 18 a 39 gr., ar. 4 u. 38 gr. F. Verwacht: krachtige tot stormach tige Z. W. wind, zwaar bewolkte luoht, regen, warmer. Advertentidn10 cent per regel. Oeboorte-, dood- en alle andere iamflieberiehiera m Dankbetuigingen rm 1—7 regels f 1.50 5 elke regel meer 10 oenk Seelamens 40 eent per regel, Sneete loiters naar de plaats, die sg Innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AlgssM» Asftr*riMtil«*]£affwsii A. OH LA sa ABS Asm., 9.31. ¥<»«vfeaurgW«B Ml, AuliiniHW. Zitting van Woensdag. De dagen der «algemeene beschouwingen", die verleden en voor-verleden jaar zeer inte ressante debatten epleverden, big ven ditmaal beslist beneden de verwachting. De heeren Mees en Van der Vlugt oreerden heden morgen zeer mooi en keurig, en beide speeches waren in elk opzioht het aanhooren overwaard vooral professor Van der Vlagt vond een aandaohtig gehoor bg de Kamer maar na deze sprekers verliep het debat ge heel, hetzg in algemeenheden, hetzij in een De heer Mees vond dat de toestand onzer finantiën niet al te optimistisch beschouwd moeht worden. De baten zgn wisselvallig, de uitgaven steeds stagende. Daarom als de minister van fizantiëa toegeeft aan de eisohen, die in de toekomst zeker aan de sohatkist ge steld zullen worden door de invoering van kostbare sociale wetten, en deze meerdere uit gaven denkt te kunnen bestrijden met de in komsten uit een tariefsherziening en verhoo ging, dan zal hg zeker bedrogen uitkomen. Tenzg de minister het tarief niet in fiscalen maar in proteotionistisohen zin herziet. En dat laatste juist heeft de minister verklaard niet te zullen doen 1 De afgevaardigde voor Leiden liet de fiaan- tiën rusten. In een zeer breed uitgewerkt betoog,"professoraal van opzet en inhoud, keerde II. Op welke wjjze openbare diensten (hetzg van gemeentewege, hetzjj door maatschappijen) zooals stadsreiniging, levering van gas, eleotri- eiteitskracht, telefoondienst enz., zjjn georga niseerd, en welke gebouwen en punten het eerst zouden moeten worden bezet b(j eventueel intredende werkstakingen in die diensten, ter voorkoming van vernieling of van ongelukken als anderszins. III. Waar opslagplaatsen van petroleum benzine, brandstoffen, graan, enz gelegen zgn, die door kwaadwilligen gemakkeljjk kunnen worden vernield door brandstichting. IV. Welke gebouwen als bevattende kunst verzamelingen voor bjjzondero bewaking in aanmerking komen. V. Hoe de plaatselijke politie is georgani seerd, waar de politiebureelen en posten ge harrewar over erweer waaUrde regeering zioh te«eB dr KayPer's stelli»*> dfttde vestigd zg. en hoe in het algemeen de dienst 215.57 op. geharrewar over en weer, waar do ae regeering e,„nilusir iBnnBS(.anente sociaal-demo- Tj en Onderhoorigheden, gewond de lste-luit. der inf. J. N. Prejjer, de wachtmeester F. Herzog, de sergeanten K. L. van den Steen en K. van Aurich en de fuseliers J. G. Fleisehmann en P. J. van Putb. in Djambi gesneuveld de infanterist H. Moné. Naar men ons meldt, heeft mej. Harry van der Harst, eoncert- en oratoriumzangeres te Leipzig, het voornemen in den loop der maand Januari a. s. in de Doopsgezinde kerk alhier een conoert te geven met medewer king van de heeren Bern. J. A. Rehl, (violoncel) te 's Hertogenbosch en Jan Morks (orgel) alhier. De dezer dagen alhier vanwege het Leger des Heils gehouden buscollecte bracht slechts zjjdelings betrokken was. Er was dan ook bjjna niemand, die luisterde naar de afgevaardigden, die het noodig schenen te vinden ook een woordje te spreken. Zelfs zoo absoluut onbelangrijk was het soms, dat dr Kuyper, die anders met een onbetaalbaar gezicht vlak bjj den spreker, als het ware onder den preekstoel zit, er gewoon de brui van gaf. Hjj ging eenvoudig een beelje door de Kamer wandelen, een praatje maken, en teekezde vlijtig stukken. De heer Passtoors, die zoo maar evemtjeB een uur lang aan het keuvelen bleef over de staking die eeuwige staking 1 had het er ook bepaald op toe gelegd iedereen de deur uit te jagen. De heele stakingalitteratuur haalde hjj overhoop, deed aanvallen op de sooiaal-demooraten en prees daarbjj zjjn eigen ohristeljjke arbeiders-organisatie, die het land van de »misdadige woeling" hadden gered. Allemaal oude kost dus, die missohien ge nietbaar is in een propaganda vergadering, maar bjj de algemeene besohouwingen over de staatsbegrooting geheel misplaatst is. Dit den woordenstroom, dien de brave afge vaardigde op bepaald onrustbarende wjjze deed vloeien, zjj alleen opgevischt dat de «volks leider", volgens hem, «moed, beleid en trouw" moet bezitten. Dat was waarljjk een schitte rende inval. Wjj vonden echter het gezicht dat de premier onder het aanhooren van deze potsierljjke demagogie zette na een kwar tier had hg er evenwel ook genoeg van wel het interessantste van de geheele speech. Natunrljjk lokte dit prezen van eigen waar een protest uit van den heer Nolting, die on. der alle omstandigheden met den heer Passtoors soherpeljjk oonourreert, en dus aan het bewg* zen ging, dat niet de »ohristeljjke" vakorgani- satiëa maar ook de neutrale vakorganisatiën de staking hadden afgekeurd. En zóo kwam hjj op de «geesteljjke adviseurs" der ohriatelgke vakorganisaties en andere bekende onderwer pen. Om nog wat anderB te zeggen, praatte hg nog een kwartier door met besohouwingen over minimum loon en maximum arbeidstijd in bestekken van rijkswerken. De veront waardiging, die de heer Passtoors bjj hem verwekt had, was daarbjj echter al gezakt. Hjj was weder kalm geworden. Ook de heer Melchers sprak over de bestekken en over de Bchippersbeurzen ja zelfs de heer Duymaer van Twist ging aan het «algemeen beschou wen" over die rjjksschippersbeurzen, en ver klaarde plechtig, dat zulks niet urgent was. Heel interessant natuurlijk. Vóór deze sprekers hadden de heeren De Visser, Okma en ds Brummelkamp gerede voerd. Allen hoofdzakelijk over de «christelijke beginselen", zonder daarover eohter iets nieuws te zeggen. De heer De Visser bestreed het verwgt, der regeering gedaan dat haar beleid «onvast" was, met een oontra verwjjt, nl. dat de houding der sooialisten en liberalen bjj de staking verre van «vast" was. Een manier van refuteeren, die meer in de kinderkamer thuis behoort. Dr De Visser is tooh eigenljjk een veel te geleerd en te deftig man om zioh zoo bloot te geven. Van rechts voerde ook nog ds Sohokkinghet woord. Op licht jammerenden toon bestreed hg professor Va* derVlugt's afstammingstheorie, poneerende deze stellingdat de liberalen niet afstammen van de Calvinisten maar van de Libertijnen. Die werden, evenmin als nu de liberalen, beheerscht «door den Heiligen Geest. Voor oppositie bleek bjj deze sprekers eohter weinig lust te bestaan De heer Okma was alleen op het punt van kiesrecht, in de Memorie van Antwoord be handeld, even ongerust. Maar dat wolkje zal door dr Kuyper wel weggevaagd worden. Zooals gezegd, de redevoeringen van de hee ren Mees en Van der Vlagt waren het aan hooren overwaard. De heer Mees besprak den inantieelen toestand en de heer Van der Vlugt gaf een zuiver politiek betoog. Beide rede voeringen naar inhoud en vorm geheel pas sende bjj de «algemeene besohouwingen". liberalen eigenlek inconsequente sooiaal-demo oraten zjjn, èi tegen de sooiaal-demooratische leer. Met dr Kuyper'a betoog had hjj gemakkelijk werk. De «fraai gestyleerde volzinnen" werden éen voor éen uiteen gerafeld, en het zal den premier moeite kosten dezen aanval naar den eisoh te weerstaan. En wat de theorie van het sooialisme betreft, bestreed de heer Van der Vlugt achtereenvolgens de drie grond, stellingen, waarop tg berustn.l. het historisch- materialisme, de Verelendungs-ilaeono en de waardetheorie. Aan de hand van enkele beroemde sohrjjvers, waaronder ook aan profes sor Treub een plaats werd aangewezen, toonde hg aan hoe deze theoriën niet den toets der wetenschappelgke critiek kunnen weerstaan. Morgen zal van Roomsoh-katholieke zgde nog wel het woord worden gevoerd en dan is aan dr Kuyper de beurt om de verschillende sprekers te beantwoorden. is geregeld. VI. Welke gebouwen (behalve de zooge naamde militaire) voor huisvesting van troepen I en paarden in aanmerking komen bg onver- j wacht noodige versterking van het garnizoen. VII. Bezit de gemeente een goed bggehouden plattegrond en kan die door een door mg daartoe aan te wgzen officier, op de door u j aan te wgzen plaats nagezien worden om een plattegrond daarvan te kunnen bgwerken. Het is of wg in Pruisen of in Rusland zgn 1 DRANKWET-TOEPASSING. De lectuur der Staatscourant versohaft den lezer in den regel niet veel amusement. Tooh bevat ons offioieel orgaan een rubriek, die wg voegen er dadelgk bghelaas nu en dan zeer vermakelgk is; wg bedoelen die, waar vermeld worden de buitengewone vergun ningen, boven het maximum der drankwet door burg. en weth. met toestemming van Ged. Staten verleend. Zoo vonden wg onlangs in die courant mede gedeeld een extra-vergunning, in een Gelder- sohe gemeente toegestaan op de volgende gronden dat omsohreven perceel is het veerhuis aan Geldersohe zgde van het drukke pont- en voet- veer Appeltern—Megen en de eenige inrich ting met vergunning tot verkoop van sterken drank in die buurt dat doortrekkende en reizende personen toeh gelegenheid tot een verfrissohing dienen te hebben en deze op bedoeld terrein nergens anders dan in omsohreven pand kunnen vinden dat de passage over dat pont- en voetveer steeds middelmatig, maar in den laatsten tgd druk was en blgft en naar aanleiding der bel&mgrgke verbeteringen en vernieuwingen van het veermaterieel en sedert de opening van een postwagendienst Megen—Oss; dat bg gsgang en in de zeer afwisselende rivierstanden der grillige rivier de Maas soms door passanten geruimen tgd in omsohreven pont-veerhuis moet vertoefd worden dat in deze waterige streek voor den rei zenden man als het ware behoefte bestaat aan een enkel glaasje drank bg een gepast en matig gebruik dat aanvrager is een net, solied, weldenkend ingezetene, een orde en vredelievend burger met eerbied voor het gezag. Vooral het laatste argument is kostelgk! roept het Sociaal Wkbld., waaraan deze op merking is ontleend, uit. De tweede en de voorlaatste overweging verdienen, onzes inziens, bgzonder de aandacht, vooral van de regeering, die blgkens het nieuwe ontwerp-drankwet een ganseh andere meening is toegedaan, en een revolutie wil teweeg brengen op het gebied van het sohen- ken van sterken drank in stations en waoht- kamers van andere reisgelegenheden. BïUfOJKjssaweiËffi Bg kon. besluit is benoemd tot advocaat-generaal bg het gereohtshof te Amsterdam jhr mr P. A. J. van den Brandeler, thans offioier van justitie bg de arr.-reohtbank te Roermond n benoemd tot offioier van justitie bg de arr.-rechtbank te Roermond mr E. R. H Regout, thans subst.-offi. van jastitie bg de arr.-reohtbank te Amsterdam tot substituut- grifier bg de arr.-reohtbank jhr mr J. F. Lewe van Ngenstein, advooaat en procureur te Groningen, tevens werkzaam ten parkette van den offioier van justitie bg de rechtbank aldaar; en tot substituut-griffier bg de arr. rechtbank te Leeuwarden mr P. C. J. A. Boeles, thans griffier bg het kantongerecht te Bergum is C. van der Plas, secretaris der gemeente Bleiswgk, benoemd tot ridder in de orde ven Oranje-N assau is benoemd bg den plaatselgken staf tot tweede-luit.-pl.-adj. te Haarlem de serg. A. J. P. Constant, van het 8ste reg. inf. De St. Crt. van heden bevat het besluit van den 21sten Nov. 1903, houdende machtiging om, met betrekking tot de miliciens der lioh- ting van 1903, ai te wgken va* de bepalingen van het Kon. besluit van 9 Januari 1902. KERSTE HAMER. In de Woensdagavond gehouden zitting deelde de voorzitter mee dat de centrale sectie besloten heeft heden (Donderdag) in de afdeelingen te onderzoeken de Indisehe begrooting voor 1904 Woensdagavond werd in een der sohool- lokalen de jaarlgksohe November vergaderiig gehouden van de afdeeling Nieuw- en Sint Joosland der vereeniging Het Groene Kruis. Slechts een 12tal leden buiten het bestuur waren tegenwoordig. Dit het jaarverslag bleek o. a. dat door de leden menigmaal het nut was ondervonden van het bestaan dezer afdeeling, hetgeen zeker tot meerdere uitbreiding ervan zal meewerken. De rekening van het afgeloopen jaar leverde een nadeelig saldo va* 1.606. Ontvangen was f 106.676, terwjjl was uitgegeven j 108.28. Volgens de medegedeelde inventarislijst, is deze afdeeling in het bezit van heel wat doel matige zaken, welke door de leden bjj voor komende ziekte e.a. gratis kunnen gebruikt worden De begrooting voor het volgende jaar werd vastgesteld in ontvang en in uitgaaf op 75 uit een post voor onvoorzien ad 15, terwjjl de jaarwedde voor den magazijnmeester-bode, evenals het vorige jaar, werd bepaald op J 20. De aftredende bestuursleden werden herkozen zjjnde de heeren H. van Leerdam en A. van Houte. Een door het bestuur voorgestelde noodzake lijke reglementswijziging werd met algemeene stemmen goedgekeurd. Het ledental bedraagt thans 62. Op de Woensdag te Colgnsplaat gehouden vergadering der afdeeling Noord- Beveland van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen werd door den heer Swenne van Wissekerke verslag uitgebraeht als afgevaar digde ter algemeene vergadering en een be schouwing geleverd, die het best kan betiteld worden met de inconsequentie van den mensoh. Verder werden door den heer Beun eenige bjjdragen ten beste gegeven. Tot lid der commissie voor het op 12 Januari 1904 en volgende dagen te Arnhem af te nemen examen voor de betrekking van kommies 4e klasse der directe belastingen en eenige wetsontwerpen van eenvoudigen aard, I invoerreohten en accijnzen, is o. a. benoemd door de Tweede kamer aangenomen. Daarna is de vergadering verdaagd tot Vrjjdag I 11 uur ter behandeling van het wetsontwerp tot wijziging van de Militiewet en van dat tot oprichting van Tuchtscholen, zoomede van j kleine wetsontwerpen, voor zooverre deze in staat van wjjzen zgn. TWEEDE KAMER. Pensioenregeling Een wetsontwerp is ingediend om de wet van 1890 tot regeliig der pensioenen voor de mindere geëmployeerden enz., op daggeld werkzaam bjj de inriohtiigen van 's Rijks zee- en landmaoht, ook toepasselijk te verklaren op de wachters op verdedigingswerken, in legerplaatsen en onder bg het departement van oorlog resBorteerende sohietbanen, oefe ningsterreinen, gebouwen, sluizen, bruggen, liohttorens, de tijdelijke wachters op verdedi gingswerken bjj de genie, de tjjdeljjke opzioh ters der genie, de tjjdeljjke teekenaars der genie en de tjjdeljjke opziohters-teekenaars der genie. Wijziging artikelen belastingwetten. Nog is ingediend een wetsontwerp tot wijzi ging van art. 37 der wet op de vermogens belasting en van art. 62 2 der wet op de personeele belasting, in verband met de wjjzi- ging van het tarief van justitiekosten en salarissen in burgerlijke zaken betreffende de wat geleden, een belangrijken brief vergoedingen, ter zake van reizen toe te leg gen. Dientengevolge behoort thans in de ge noemde belastingwetten in de eerste plaats naar art. 65 van dit tarief verwezen te wor den, waar het betreft de vergosding aan des kundigen die den Raad van Beroep hebben voorgelicht. Oost-Indiê. Bljjkens uit Indië ontvangen telegraphisohe berichten zgn sedert de jongBte mededee- lingen dienaangaande in de Ned. St.-Crt van 3 Nov. bg de krggsverriohtingen a. in Atjeh de heer P. Verschoof!, inspeoteur der belas tingen te Zierikzee. Te Hoek werd enkele maanden geleden uit een gesloten kofier, toebehoorende aan de dochter van een landbouwer, een aanzienlgk bedrag aan bankbiljetten en eenig zilvergeld vermist. De verdenking viel op de dienstbode, die erkende het geld te hebben weggenomen maar niet het papier. Men hield het gebeurde stil en de gedienstige moeht big ven, doch moest hare huurpenningen verbeuren als scha deloosstelling. Onlangs eohter verliet de dienst bode haar dienst en dezer gemeente sinds 1505, werd voor eene overvol gebouw uitgesproken door den heer Boeyinga, predikant bg die gemeente. Na dezen werd o. m. het woord gevoerd door de heeren Littooy en Wagenaar, beiden te Mid delburg, en Hulseboa te Vlissingen. Alle spre kers weisohte» de Gereformeerde kerk van Arnemuiden van harte geluk, nu zg in staat was gesteld haar houten woning met een eenvoudig sierlgk steenea gebouw te ver wisselen. Het kerkgebouw ziet er, naar men ons sehrgft, keurig uit en het woord van lof aan den architect, den heer Huson te Vlissingen, en den aannemer, den heer J. van Hekken te Oost- en West- Souburg, door de verschillende sprekers geuit, was dan ook zeker op zgne plaats. Aan eene uitzoodiging om de opening van het gebouw bg te wonen, was o.m. ook gevolg gegeven door den Burgemeester, een der wet houders en den gemeentesecretaris. Woensdag werd te Scherpenisse een vergadering gehouden van de afdeeling Tholen van het Ned Onderwijzers-Genootschap. Voor de daar aanwezige 42 dames en heeren zette de heer Morel, arts te Stavesisse, de bekende kwestie der adenoïde vegetaties uiteen en ver strekte omtrent dat punt alle gevraagde in lichtingen. Daarna werd het ontwerp van wet tot regeling der pensioenen van onderwgzers en hunne weduwen en weezen ter sprak9 gebraoht. Dit ontwerp, dat algemeen bgval vond, gaf tot heel wat bespreking aanleiding. Bg die diseussiea werd de wensch geuit, dat in de wet opgenomen worde de verpliohting om op 70-jarigen leeftgd ontslag te nemei. Tevens werd de billgkheid bepleit, dat allen die door 't geven van onderwgs hun bestaan vinden* dus ook onderwgzers aan vakscholen, in de wet worden opgenomen- De uitslag der verkiezing voor een direc teur der levemsverzekeringmaatsohappg van het Ned. Onderwijzers Genootschap (vaoature-Heen- sius) is als volgt Deelnemers van 2000 en meer hebben recht op 2 stemmen, de andere deelnemers brengen 1 stem uit. Van de laatste categorie zgn 2271, van de eerste 2413 leden, zoodat er kunnen uitgebraoht worden 7097 stemmen. Uitgebracht werden 938 biljetten van 1 en 1314 van 2 stemmen, samen 3566 stemmen. De heer O. F. A. Zernicke kreeg 1144, de heer J. Grooten 2420 stemmen, zoodat deze is gekozen. 1 Januari a. s. zal hg zgn fuuotie waarnemen. Aanvankelgk was de heer Grooten, werd hg gekozen, voornemens zgne betrekking bg het onderwgs neer te leggen. Maar de inge diende pensioenwetten hebben daarin ver andering gebraoht. Wgl het belang van den heer Grooten daarbg is betrokken, en omdat de betrekking van direoteur niet als een vaste is te beschouwen, heeft de gekozene gemeend zgne betrekking te moeten aanhouden. Van heven en Heven door Cornelie de Waal. In ons vorig nommer merkten we bg de meedeeling over Verwey's gedichten op, dat de rubriek van boekenaankondiging in een courant niet de plaats is voor een uitvoerige werd de marechaussee I bespreking van gedichten. We bepaalden ons EEN EIGENAARDIGE AAN SCHRIJVING. Naar Het Volk meedeelt, ontvingen de garnizoenscommandanten, waarscbgnlgk een week of van den minister van oorlog, waarvan het gevolg geweest is, dat zg zioh gewend hebben tot de burgemeesters om inlichtingen over deze vragen I. Op welke gedeelten der gemeente moet wegens den aard der bewoners als anderzins het oog gevestigd zgn en welke gebouwen worden gewoonlgk gebezigd voor vergaderingen, enz. Een en ander in verband met mogelgke werkstakingen, oproerige bewegingen of andere gevallen waarin militaire bgstand gevraagd kan worden. met het gebeurde in kennis gesteld. Zg deed onderzoek en heeft tegen de verdachte prooes- verbaal opgemaakt. Voor een tamelgk talrgk publiek hield Woensdagavond teSohoondgke de heer De Buisonjé, hoofd van school B te Breskens, eene volksvoorlezing. Ernst en luim wisselden, zoo sohrgit men ons, elkaar op waardige wgze af. Van de voordraohten noemen we o.a.: 7 ante Si*n en Gemeubileerde kamersdie heel wat van den spreker vergden. Dat beide goed tot hun recht kwamen, bewees het luide applaus. Met de Fluitsolo had spreker bepaald heel veel succes. Van harte hopen wg dat de heer De Buisonjé nog eens terug komt, overtuigd, dat dan meerderen zullen opkomen om te ge nieten. De heer G. A. van der Hooft, theol. cand. te Terneuzen, heeft het beroep naar de Ned. Herv. gemeente te Domburg aange nomen. Woensdagavoxd is te Arnemuiden het nieuwe kerkgebouw der Gereformeerde kerk, staande in de Lionstraat, in gebruik genomen. De openingsrede, waarin een kort overzioht werd gegeven van de kerkelgke gesohiedenis daarom tot een algemeene kwalificatie. Maar ook dit wordt een taak van zeer teeren aard, waaneer het een bundel gedichten geldt als de bovengenoemde, afkomstig van een stadgenoote. Een algemeene opmerking ga vooraf. Wie lyrisohe gedichten uitgeeft, waarin hjj (of zg) aan de innigste van zgn gevoelens uiting heeft gegeven, wete wel dat hg daarmee zwart op wit aan de hard oordeelende wereld bekentenissen voorlegt, die hg persoonlgk sleohts aan zgn intiemste vrienden zou doen. Voor hen die den dichter persoonlgk, al is het maar oppervlakkig, kennen, is het onmogelgk, ook bg waardeering van het gedicht als zoodanig, de daarin weerkaatste gedachten en wensohen en gevoelens af te scheiden van den persoon van den schrgver. Dat geldt voor allen, ook voor de bestenhet werkt voor een nieuweling storend het wordt delicaat als het gedichten van een vrouw zgn. Het is heel iets anders bg verhalende of besohrgvende gedichtenmaar die in Van Leven en Lieven komen daarin met de meeste moderne gediohten overeen, dat de gevoelens van het eigen ik telkens het onderwerp der gediohten vormen. Op zioh zelf is dit allerminst een bezwaar de sohrgver zelf heeft te beslissen of hg zgn werk litterair zoo hoog sohat dat hg de open baarmaking gewenscht aohtof hg het er voor

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1