Donderdag 19 November. Het Tooneel. Uit Stad tn Provincie, N°. 273. 146® Jaargang, 1903. Mlddtlburg 18 November. ONDERWIJS, RECHTSZAKEN. MIDDELBIRGSCHE COllRANT. Doxe ooarant verschijnt d a g e I ij k a, met uitsondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg ais voor «11e plaatsen in Nederland franeo p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 «ent, THKBHOMBTBB KN VERWACHTING. 18 Nov. 8 u. vm. 42 gr., 12 u 47 gr., av. 4 u. 44 gr. F. Vervioht: zwakke wind, nevelig, geringe afname in temperatuur. AdvertenüënSO cent per regel. Geboorte-, dood- on allo andere familieberichten «n Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer SO oent. Koolamens 40 «ent per regel, 8 ree te letters naar de plaats, die z{j innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ng verheid en Qeldwesen, is uitsluitend gereohtigd het Algomeen A4lsrt«atls<Sirsan A. BB LM MAK An;, M.S. ▼••rtwrgwwl MM, CITBESTEDB KINDEREN. toegevoegd «Toezicht door den voorzitter van het Armbestuur bfi informatie nu en dan." Meermalen treffen wfi als kostgeld 40 per jaar aan, nu en dan wordt er bijgevoegd, dat dit zoo gering is, omdat men de kinderen bfi familieleden onderbrengt. 't Is natuurlek moeilijk om te beoordeelen of looale toestanden die lage verpleeggelden mogeljjk maken, maar toch is men geneigd, angstig te vragenhoe komt het dat schier overal de verpleeggelden door elkander vari- eeren van f 52, 80, 100 en meer, ja dat in Zeeland zelfs f 10 's jaars voldoende is. In de nota van Gedeputeerde Staten van Friesland heeft de redactie het volgende oitaat gezonden >In verreweg de meeste gemeenten geschiedt uitbesteding bij particulieren. De gronden daarvoor zijn verschillend. In de eene ge meente kiest men deze wijze van verzorging, om meer vrfi te zijn in het toezicht op de kinderen. In een andere gemeente doet men het omdat, zooals het woordelijk luidt: «de verpleging met de andere kinderen in het gemeentelijk gesticht niet wensohelfik wordt geaoht wegens verregaande verwaarloosing enz." Dan weder geeft goedkoopere verple ging den doorslag of de omstandigheid, dat familieleden of belangstellende personen sioh met de verzorging willen belasten, of wel om dat het beter wordt geacht kinderen bfi pleeg ouders te plaatsen, dan in het armhuis, te midden van oude mannen en vrouwen, of dewfil dagelfiksoh verkeer der kinderen in het huisgezin hen de maatsohappelfike toestanden beter leert kennen, dan bfi verpleging in een gesticht gesohiedt. Ook de leeftijd der kinderen komt hier en daar in aanmerking. Voor zeer jonge kinderen, b.v. beneden 6 jaren, wordt verpleging bfi particulieren beter ge oordeeld dan in een gesticht. De kosten bedragen aldaar gemiddeld/1.50 per week, in meer dan een gemeente bedraagt bet echter slechts 0.75, in een gemeente zelfs 0.50." Naar aanleiding van die mededeelingen geeft de redactie van het Hjdschrift de vol gende behartigenswaardige wenken. «Wat althans weezen betreft, is tooh de uitbesteding te dikwfils een vorm, die burger- ijjke armbesturen in gemeenten, waar geen weeshuis bestaat, in staat stelt, om vooral op goedkoope wfize aan den formeelen eisch van weezenzorg te voldoen. Het is moeilfik uit te maken, in hoever daarbfi steeds met de noodige nauwgezetheid wordt onderzocht of de mensehen, bfi wie 't kind wordt uitbesteed en dit geldt ook voor andere armlastige kinderen inderdaad zfine pleegouders willen en kunnen zfin. Qet kan echter niet anders, of, die genoemde taak wensehen te belasten, misstan den voor bet nu in dubbel opzicht «arme" kind niet kunnen uitblfiven. Gelukkig vindt zoogenaamde openbare uit besteding aan den minstvragende, althans voor zoover ons bekend, in Friesland niet plaats. Waar het geschiedt zullen de treurige gevolgen voor het kind nog te grooter zfin. Wfi mogen zeker hier wel wfizen op den goeden invloed, dien de nuttige Vereeni- Uit de rapporten van Gedeputeerde Staten van onderscheidene provinciën omtrent de door de burgerlfike armbesturen bfi partioulieren uitbestede kinderen bevat het lijdschrifl vo»r Armenzorg en Kinderbescherming interessante mededeelingen. De redactie schrfift onder meer Nog meer dan het bedrag dat voor de verpleging van kinderen in gestiohten wordt betaald, loopen de kosten, aan de uitbesteding der kinderen verbonden, uiteen. Terwfil in Limburg daarvoor van f 20 tot f 80 per jaar wordt betaald, in Zeeland van f 10 tot 200 en in Friesland een enkele gemeente voor komt, waar als hoogste bedrag 2 I 2.50 per week versohuldigd is, wordt te Amster dam vanwege het burgerweeshuis/250 besteed, bedragen die voor de overige Noord-Hollandsohe gemeenten f 40 tot 200. De oorzaak dezer groote verschillen zal wel voor een aanzienlfik deel hierin te zoeken zfiz, dat de besteding dikwfils meer het karakter draagt van eene tegemoetkoming dan van eene algeheele ver zorging en dat ook van andere zfide, soms door de pleegouders-familieleden, hulp wordt verstrekt, zooals Gedeputeerde Staten van Overfisel opmerken. Verder mag ook niet uit het oog worden verloren, dat de pleegkinderen, na een zekeren leeftfid te hebben bereikt, hun pleegouders op zulk een wfize in het beroep behulpzaam kunnen zfin, dat deze laatsten met eene belangrfike vermindering van ver- pleeggeld genoegen nemen. Ook op de uitbestede kinderen en hunne pleegouders sehfint geregeld toezicht te worden geoefend, in kleine gemeenten door leden van het gemeentebestuur, over het algemeen door leden van het burgerlfik armbestuur, hetzfi door persoonlfik bezoek, navraag bfi de buren of door correspondentie. In de provincie Gelderland werden kinderen uitbesteed tegen /26 per jaar. Wel wordt daarbfi aangeteekead dat er spoedig jongens en meis' jes mede kannen helpen verdienen in het boerenbedrfit. In Zuid-Holland kost een kind, dat men wenscht uit te besteden, ongeveer ƒ1t 1-50 4 2 per week; een enkele maal wordt dit bedrag overschreden. Nu en dan doet men het ook goedkooper. Voor Noord-Holland zfin geen Bpeciale aan- teekeningen te makenj En voor Zeeland. In Borssele worden kinderen van 18 en 2( jaren uitbesteed voor 10 's jaars, te Bosoh kapelle voor 20 's jaars (het kind is 17 jaar oud). Te Eede kost een jongen van 16 jaar f 10, een meisje van 13 jaar 40 per jaar. Te Grauw en Langendam 30 per jaar. Te St. Janssteen vinden wfi een kostgeld van een mannelfik 13-jarig kind 4/24 's jaars, een vrouweljjk aohtjarig kind 48 'sjaars. Te Koewaoht zfin bfi kleine landbouwers vfifwee zen onder de veertien jaar voor pl. m. f 12 per jaar uitbesteed. Te Oostburg betaalt men 1 g,ng j0t bevordering van uieeeenverpleging op Zuid- 2 per maand voor een kind. Er wordt aan en Noord-Beveland uitoefent. (E e d.) indien alleen wordt gelet op mensohen, op de meest goedkoope wfize zich met Uitbesteding bfi bedeelden, welke, blfikens de ingekomen antwoorden, slechts in enkele gemeenten plaats vindt, is onzes inziens vol strekt verwerpelijk. Waar deze mensohen sleohts in hunne meest noodzakelijke levens behoeften kannen voorzien door den hun verstrekt wordenden onderstand, zullen zfi de aan hunne zorg toevertrouwde kinderen, ookj met den besten wil, moeilfik zelfs het meeat j noodige kunnen verschaffen. Evenmin kieze men gezinnen, die, zonder! de geldelfike tegemoetkoming voor de verzor- ging van armlastige kinderen, tot den armen staat zouden vervallen. Dat er in al deze gevallen dik wfi s ook veel zal ontbreken aan de godsdienstige en zede-I lfike vorming der kinderen, ligt voor de hand." BAfifflOltlfM i M fetffiiNi ffiUSXo Bfi kon. besluit is de adelborst 1ste kl. bfi de kon. Ned. marine-reserve W. J. H. Taat, eervol uit den dienst bfi gemelde reserve ontslagen is aan den adelborst 1ste kl. bfi de kon. Ned. marine-reserve A. G. M. Bruyns, op zfin verzoek, eervol ontslag verleend uit den dienst der reserve is benoemd tot ontvanger der registratie voor de b. a. te 's Gravenhage, L. Befierinck, thans ontvanger der registratie en domeinen te Zwolle. EERSTE KAMER. Deze Earner is, wfi hebben het reeds in een deel van het vorig nommer gemeld, tot hervatting der werkzaamheden bfieengeroepen tegen Maandag, 23 dezer, 's avonds te half negen. Dinsdagavond had in de Concert- en ge- hoorzaal alhier een bfieenkomst plaats, waarin de heer Chr. Phildius, reizend seoretaris van het Wereldbondsoomitó te Genève, als spreker optrad. De vergadering was belegd door de Chr< jongelingsvereeniging alhier, die als lid van het Nederlandsch jongelingsverbond deel uitmaakt van den Wereldbond. Nadat Hosanna een paar zangnommerB ten gehoore had gebraoht, nam de heer Phildius, ingeleid door den heer W. J. J. Eoole, het woord, om belangrfike meedeelingen te doen aangaande het groote zendingswerk onder Christenvolken en in heidenlanden ten bate der jongelingsohap. De Wereldbond omvat in 50 landen ruim 6000 vereenigiugen met een 600.000 leden. Daarop werden door spreker zfin hoorders rondgevoerd in Protestantsohe en in Roomsche landen; bezoohten zfi onder zfin geleideZwit seriand en Lapland, ontvingen zfi een groet vaa de vurige Japanneezen en van de ge plaagde Finnen. Over de gansohe wereld toont zich de Wereldbond als een die dientafge legen dorpen ervaren dat ze niet vergeten zfin; de duizenden kellners van Berlfim wor den als gasten ontvangen de Protestantsohe kolonies in de steppen van Rusland worden opgeriohtmelaatsohen laat men niet aan hun lot over. Na een opwekking om mee te arbeiden aan het groote werk, nam de spreker op hartelfike wfize van de Middelburgsche vereeniging afscheid. De tolk, die een woord van lof verdient, dankte den spreker en de zangvereeniging en beval een oolleote aan ten bate van het oómité te Geiève. De groote zaal van het gebouw was vol eenige personen moesten in de kleine een plaats zoeken. Maandag sprak de heer Phildius in de her vormde kerk te Sluis. Daar werd de rede afgewisseld door het zingen van een viertal quartette», door het orgel begeleid. De spreker werd ingeleid door den heer Roozemefier, predikant te Sluis, terwfil de dankzegging geschiedde door den heer Hom burg, predikant te Groede. Door de arrondissements-reohtbank te Middelburg is Dinsdag de heer 3. K. Verhoek, deurwaardersklerk te Goes, benoemd tot deur waarder bfi het kantoagereoht te Goes. Zondagavond zfin door vfif 4 zes jongens eenige ruiten aan de Korenbeurs alhier ingegooid. De daders zfin bfi de politie bekend. Uit Vlissingen. Het stoomsohip Markgraf, van de Duitsohe I Oost-Afrika-lfin, kwam heden morgen hier ter reede ter ontscheping van mail en passagiers. Het stoomschip Koningin Wilhelmina, van de I maatschappfi Zeeland, vertrok heden morgen naar Charlois om te dokken. Zondagavond omstreeks aoht uur kwa men onder Heinkenszand bfi een werk man,"wiens vrouw alleen thuis was, tweeper sonen binnei, die, om onbekend te blfiven, een zak over het hoofd hadden geworpen. De mannen vroegen de vrouw om geld, dat deze verklaarde niet te hebben, bfi welke verklaring zfi bleef toen de indringers beweerden dat er wel geld moest zfin, wfil de aardappels ver' kooht waren. Daarop werd de vrouw geslagen en gesobopt, waarna de mannen een kastje doorsnuffelden en een baaien rok medenamen. Een hoedendoos, waaronder juist het geld lag, lieten de dieven staan. De vrouw vluohtte naar buiten en riep om hulp, doeh zonder ge volg. De dieven verwijderden zich toen. Bfi eenige verdaohte personen is, nadat de burgemeester van het feit in kennis was ge steld, huiszoeking gedaan doeh zonder resultaat. Uit Sint Annaland schrfift men ons Zeker tot spfit van velen heeft de heer P. van Houten alhier het besluit genomen om eervol ontslag te vragen tsgen 1 Januari a. s. als gemeente-veldwachter, havenmeester, ontvanger van het kaaigeld, marktmeester en keurmeester van vleesch en spek. Van Houten, die 41 jaar de betrekking van gemeente-veldwaohter alhier heeft bekleed, heeft zich gedurende al dien tfid doen kennen als een trouw en eerlfik ambtenaar, wiens handelingen steeds de tevredenheid der vet' schillende autoriteiten erlangden. Dat de ingezetenen ook hem een goed hart toedroegen, bleek o. a. "t vorige jaar ten volle bfi zfine 40 jarige ambtsvervulling als veld- waohter. In eene Dinsdag te Philippine ge t honden raadszitting werd o. a. met 5 tegen 1 stem besloten de nienwe sehool re boawen op den tnin van het hoofd der school en niet op de vroegere vestingwallen, en wel wegens den hoogen prfis, die door den eigenaar van dit gedeelte van de wallen gevraagd werd. Over het loopende jaar is de gemeente door den Minister van Waterstaat ontheven van hare verplichting tot betaling van eene bfi- drage in de onderhoudskosten van het kanaal. Deze ontheflog werd verleend met het oog op de groote uitgaven, die de gemeente dit jaar gedaan heeft voor aankoop en verbetering van de losplaats en haven. Op de begrooting voor 1904 was een bedrag van 1000, voortvloeiende uit batige saldo's van voorgaande jaren, uitgetrokken ter bestrij ding van de reeds gemaakte of nog te maken onkosten voor de haven. Gedeputeerde Staten, die hiertegen bezwaar hadden, gaven den raad in overweging eene leening te sluiten ter be strijding van deze buitengewone uitgaven. De raad aohtte evenwel het sluiten eener leening niet noodig, zoolang de gemeente geld in kas heeft en besloot aan Ged. Staten te verzoeken den bestreden post alsnog te willen goedkeuren. Wfi willen gaarne voldoen aan een tot ons gerioht verzoek om onze lezers erop te wfizen dat het Eede, waarvan meldiag is ge maakt in ons nommer van Dinsdag in het berioht onder het hoofd «De Deerns bfi het onderwfis", niet in Zeeland maar in Gelderland ligt. Te Utreoht is geslaagd voor het doo- toraal-ezamen rechtwetensohap de heer H. J. von Brncken Fook. Bfi kon. besluit is benoemd tot leeraar aan de R. h. b. s. te Leeuwarden dr C. H. Eetner, thaas leeraar aaa de R. h. b. s. te Dea Helder, met gelfiktfidige toekenning van eervol ontslag uit laatstgenoemde betrekking. Aan de universiteit te Amsterdam zfin voor het studiejaar 1903—04 ingeschreven 200 rieuwe studenten, en wel19 bfi de theologi- sohe, 36 bfi de juridische, 93 bfi de medische, 38 bfi de natuur-philosophisehe en 14 bfi de litterarisohe faculteit. Kantongerecht te Middelburg. Heden (Woensdag) zfin verooraeeldwegens het, zonder daartoe gereohtigd te zfin, loopen over eens anders grondJ. LVrouwepolder, tot 0.50 b. s. 1 d. h.rfiden met een rfiwiel zonder bel of signaalhoornJ. v. B., M. D., B. E., B. A. 't H., Vlissingen, J. J. G., Rit- them, tot f 1 b. s. 1 d. h.rfiden met een I rfiwiel zonder helder liohtuitstralende lsn- taarnP. v. V., O. en W. Souburg tot 1 b. s. 1 d. h.zfin honden niet voorzien van muilkorven op den openbaren weg: C. B., Vlissingen, tot 1 b. s. 1 d. h.plaats nemen op een door honden getrokken voertuigJ. de [K., Middelburg, C. B., J. Ph. v. d. V., Vlis singen, P. d. V., P. L., S. d. W., J. B., Eou- I dekerke, tot 1 b. s. 1 d. h.wassohen van glazen aan den openbaren weg op verboden uur: J. M. vr. v. J. d. N., Vlissingen, tot 1 b. s. 1 d. h.noodeloos klimmen achterop een [rfituig op den openb. weg: P. A. D., Vlissin gen, tot f 1 b. s, 1 d. h.werpen van vuilnis in een havenB. N Vlissingen, tot f 1 b. s. 1 d. h.rfiden met twee aan elkander gekop- kent, zoo verfijnd wreed is in zfin folteriigen", I en voor wie dan de groote meerderheid niets Bfi de beoordeeling van tendenz-drama's als gevoelt en alleen het verwfit over heeft dat De Grootste Zonde dringen zioh twee vragen zfi «zoo onpractisch zfin." op den voorgrondHeett de schrfiver bedoeld Aan den anderen kant zal men overal bfi een beeld van het leven te geven Of wilde bet verzet tegen geloofadweeperfi ook overdrjj hjj ons een spiegel voorhouden ter waarsohu-1 ving vinden, wing hoe het gaan kan en gaan zal wanneer Of nu in werkelfikheid de toestand zoo men tot het uiterste doordrfift P gespannen wordt, als wfi gisterenavond in het En nu gelooven wfi dat Ernst het laatste I gezin van den groothandelaar Wöhlers aan- bedoeld heeft. I schouwden, is de groote vraag Al kennen wfi het leven in een vrfi groote Nn mag eohter niet uit het oog verloren residentiestad in Duitschland, waarin het stuk l worden dat een schrfiver van een drama het heet te spelen, niet, tooh weten wfi wel dat recht en, om spanning teweeg te brengen, daar vooral op kerkelfik gebied heel wat ge-1 ook behoefte heeft om met sterke kleuren te beurt. Men denke slechts aan het drfiven van malen. BtOoker indertfid. De eenvoudige werkelfikheid wordt op het Trouwens, men behoeft niet alleen in een tooneel allicht saai en droog, vrfi groote stad in een ander land te gaan I Om eohter juist te beoordeelen of overdreven om de wrange vruchten van godsdienstige werd, valt hoogst moeilfik. dweeperfi te zien. Ook bfi ons zfin die te Nog onlangs werd bfi eene gebeurtenis, die aanschouwen. I in het buitenland voorviel, opgemerkt dat de Wfi spreken nu niet van onze eigen kleine werkelfikheid de verbeelding nog overtrof; en omgeving, al weten wfi niet altfid wat op dit zoo men het feit in een roman had gelezen, gebied in menige familie voorvalt, maar wfi men den sohfiver van sterke overdrfiving zou hebben het oog op uitgebreider kring. beschuldigd hebben. Yraag maar eens of er ook hier en daar niet I Eene vingerwfizing om voorziohtig te wezen zfin, die, als Behring, om hunne vrfizinnige met eene beslissing over hetgeen al of niet ideeën worden geworpen «buiten de gemeen-1 gebeurd kan zfin schap met de striemende geeselslagen der materieele dwangmiddelen", die het met hem I Wfi willen eohter aannemen dat Ernst over een zfin dat onze tfid, «die geen Ififsmartelingen I dreef, maar dan tooh blfift het zfin verdienste dat hfi een teer en lastig onderwerp: den strfid tusschen geloof en z. g. ongeloof, op de planken braohten hfi ^fin stof zeer verdien- stelfik en spannend bewerkte. En dan leverde hfi daardoor, trots alle over drfiving in zfin stuk, een krachtig pleidooi voor het goed reoht voor allen, om ook in deze een eigen meening erop na te houden en daarvoor uit te komen. Otto Ernst geeft zfine denkbeelden want dit zfin zeker die, door Wolfgang Behring uitge sproken, vaak met te veel pathos, zooals vele strfiders doen puur en onaangelengd. Zóo alleen dringen ze door in de hoofden en in de harten. Zóo alleen werken zfi als demedicfin, die hij bedoelt ons te geven. «En dat die medicfin noodig is, we weten het helaas maar al te goed," aldus schreef dezer dagen, na eene opvoering van De Grootst» Zende, de recensent der Zutph. Crt. «Of geldt alleen voor Duitsohe toestanden met het oog waarop het stuk oorspronkelijk geschreven is het woord, door Behring in zfin uiterste opwinding uitgestooten «Tot de ouden werd gezegdde zonde tegen den Heiligen Geest is de grootste zonde, maar ik zeg u, dat op dit oogenblik heel de wereld door die zonde is verpest." Of is alleen op de Duitsohe samenleving zfine aanklacht van toepassing, dat zoo weinigen den moed hebben te zeggen wat zfi gelooven en en niet gelooven? Neen, de zonde tegen den Heiligen Geest der waarheid en der oprechtheid kankert ook voort te midden van ons. En de moed om uit te spreken wat zfi gelooven en niet gelooven, ontbreekt helaas aan velen, tenzfi aan de bit tertafel. De strfid van Wolfgang Behring is door velen gestreden, en velen zfin er bfi ten onder ge gaan. En indien de scherpe kantjes er in den laatsten tfid een weinig af zfin gegaan, dan dankt men dit aan hen, die met Behring de vrfiheid om waar te zfin ook voor de niet-ge. loovigen hebben opgeëisoht, maar bovenal aan hen, die, als de eenvoudige kleermaker Stein, dien pijnlfiken strfid hebben gestreden zonder wrevel en met blfimoedig hart, wetend dat de geest der waarheid en der opreohtheid in het eind zal triomfeeren over leugen en huichelarfi, in welken vorm ook." Uit dit oogpunt besohouwd en dat is naar onze meenizg het eenig juiste standpunt dat men moet innemen tegenover een ernstig stuk als dat van Ernst is zfin drama, met al de gebreken die het, mensohelfike arbeid als het is, aankleeft, een zeer te prfizen tooneel- werk, omdat het veel zegt dat waar is, boeit en tot hoofd en hart spreekt. m m De opzet van het stuk geeft reden tot be' denking. Het is tooh moeilfik te veronderstellen dat in een orthodox gezin als dat van Wöhlers, een man die zoo zeer aan het uiterlfik hecht, en vooral aan het oordeel der wereld en der mensohenwiens streng geloof hem wel niet verbiedt de wereldsohe geneugten, als komedie en opera, te bezoeken maar die toob, om zfin goeden naam, de kerk te vriend hondt en nit sleur en oonventie, maar tevens omdat hfi aan het geloof om velerlei redenen nog behoefte gevoelt, daaraan vasthoudt; dat in zulk een gezin, zooals er zoovele bestaan, Behring, een vrfidenker, wordt toegelaten als verloofde van de doohter des huizes. Vooraf tooh zal het hoofd van zulk een gezin zioh wel eens vergewist hebben omtrent de godsdienstige gevoelens van een man, aan wien hfi het geluk van zfin kind toever trouwt. Dat doet men niet zonder onderzoek. En bovendiende ideeën van een verlioht, openhartig man als Behring, die waarlfik niet sohroomde voor zfine meening uit te komen, zfin tooh meestal spoedig genoeg bekend; te meer daar hfi toch geen kerkganger zal ge weest zfinwat in deze nog al heel wat zegt. Maar eenmaal zulk een eigenaardigen toestand aangenomen als waarsohfinlfik, kan men be- grfipen dat de oonflioten ontstaan, die ons worden gesohilderd. Zoo ook de strfid ten slotte tusBohen Behring en zfine vrouw, bfi wie tooh altfid nog de versohillende ideeën, die, verkregen in haar jeugd, en die van haar echtgenoot, strfiden om

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1