Donderdag 15 October. Verschillende Berichten. F. C. van Deinse. mr Middelburg 14 October. LETTEREN EN KUNST» KERKNIEUWS. N#. 243. 146' Jaargang, 1903. Kameroverzicht. üit Stad tn Provincie. RECHTSZAKEN UIDDELBURGSCHE 101 ItAM. Dexa courant verschijnt d a g e 1 g k s, met nitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 14 Oct. 8 n. Tm. 54 gr., 12 u 59 gr. av. 4 n. 59 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, regen, weinig verandering in temperatuur. Advertentiin20 cent por regel. Geboorte-, dood- on allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 oent, Keelamens 40 eent per regel, Greet® letten naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatiing van advertentiën en reolames, niet afkomBtig uit Zeeland, betreftenüe Handel, Nijverheid en Geldwezen, i* uitfluitend gereohtigd het Algemeen A4vert«nile«Raraan A, HE &A MAR Arat., H.S* WeerfcargwaB SgC, Amsterdam. Bij de stemming op Dinsdag 20 October in het district Hulst vooreen lid der Provinciale Staten bevelen wij ten dringendste aan den heer Zitting van Dinsdag. Men behoeft nog geen feminist te zgn om de beslissing te betreuren, die de Earner heden genomen heeft in zake de voorgestelde wijzi ging van art. 61 der gemeentewet. Dit arti kel handelt n.l. over de benoembaarheid tot burgemeester en daarin is nu in de nieuwe redaotie uitdrukkelijk bepaald, dat alleen mannelijke Nederlanders tot die betrek king kunnen benoemd worden. Het amen dement Smidt o. s. om dit woord .mannelijke" te doen vervallen, werd met 59 tegen 28 stemmen verworpen. Ziedaar het resultaat, waartoe de Kamer, na breed debat, kwam, en dat de discussie van heden bjjna geheel be- heerschte. De algemeene beschouwingen voorafge gaan door de aanneming van het wetsontwerp betreffende de intrekking der muntbiljetten hadden zich in hoofdzaak bepaald tot eenige korte op- en aanmerkingen van de heeren Passtoors, Schaper en De Klerk, die aandron gen op een regeling der positie van de ge meentewerklieden, der scheidsgerechten, en, wat den heer De Klerk betrof, op een regeling der positie van de gemeenteveldwachters. Hierop luidde het ministerieel bescheid, dat de eerstvolgende herziening der gemeentewei wjj zullen dus maar zeggen de .groote herziening" alleen over de gemeentebedrij ven zal loopen. Verder aan de tand gevoeld door den heer Druoker, verklaarde de minister, dat hjj zich over deze zaken niet kon uitlaten, omdat hg niet wilde vooruitloopen op hetgeen de kroon zou beslissen. Bovendien kon hg haalde er van alles en nog wat bg. De »vrge liefde", het matriachaat, het patriachaat, het laatste boek van Henri Borel, de man burge meester, de vrouw secretares, het afnemen der huwelgken, kortom met vasten tred werd het terrein van het feminisme bewandeld, natuur- lgk onder de uitdrnkkelgke toezegging, dat hg die zaak hier niet principieel zou bespreken- Ter zake diende slechts dit dat hg het woord mannelgk" er alleen ingevoegd had, omdat hg de gemeentewet in overeenstemming wenschte te brengen met het .spraakgebruik" van de grondwet van 1887. In de vorige grondwetten van 1815 en 1848 was er niet aan gedacht om door de toevoeging van .manne- Igke" aan .Nederlanders" de vrouwen uit te sluiten. In dien tgd was het bg niemand opge komen dat ook vrouwen burgemeester, secre taris of ontvanger konden worden, ergo verstaat men onder Nederlanders slechts mannen, geen vrouwen. Nu was bg de herziening der grond wet in 1887 daaraan wel gedaoht, en daarom wenschte de minister in de tegenwoordige gemeentewet, die van 1851 dateert, het spraak gebruik van de grondwet van 1887 toe te passen. Dat was nu alles. Eigenlgk dus een zeer ondergeschikte quaestie. Overigens bleek uit de verdere toelichting van den minister, dat zgn feministisch hart niet bgster warm klopt. Hg gaf in het geheel niet toe, dat de tegenwoordige wet de benoe ming van vrouwen toelaat. Desbetreffende besluiten zou hg zeker voor vernietiging voor dragen. De letter van de wet was hem hier te duidelgk voor. De heer Borgesius kon nu wel wgzen op de benoeming van vrouwen als leeraressen aan H B. S. voor jongens, of vrouwelgke inspectrices van den arbeid de heer Druoker op de toelating van vrouwen als advocaat; op die argumenten ging dr Kuyper maar liever niet in. Zgn dan de be noemingen van deze vrouwen onwettig vroeg de heer Borgesius. Wat moet er dan wel ge dacht worden van het arrest van den Hoogen Raad, die de vrouw als advocaat toeliet; Im mers wol: np het TViinneiuaaï OBuCrWgS spreekt ook in het mannelgk even goed als het Burgerlgk wetboek. Maar aan dat oor was Z. Ex. niet te Bpreken. Hg hield zich, behalve aan het .spraakgebruik een bedrag aanwgst van f 8.978.450, daar hebben de eerste negen maanden van dit jaar 12 113 844.451/, opgebracht, en de opbrengst van datzelfde tgdperk van 1902 met ruim 91 ton overtroffen. Verder zien we, dat de postergen weer boven het millioen zgn gekomen en 24.000 meer opbrachten dan verleden jaar de rgks- telegraaf bleef evenwel bgna f 11 000 ten I achter. Ten slotte zg vermeld, dat de loods-1 gelden met 14.000 stegen. Het geheele resultaat der maand was 11.809.296 281/,, tegen 11.378.090.88YS in I 1902, waardoor de opbr ngst van de eerste negen maanden van dit jaar de raming over dat tgdperk overtreft met ruim 1.366.000 en de opbrengst van verleden jaar met f 3.522 000. (V. Crt.) In den afgeloopen naoht overleed hier ter stede, na een langdurige ongesteldheid, op 60jarigen leeftgd, de heer D. J. Mes. De overledene, die jaren lang chef was van de manufacturiersfirma G. Mes, had gedurende 35 jaren als lid zitting in het R. K kerkbe-1 stuur, waarvan hg 32 jaren president was. De heer D. J. Mes, was gedurende tal van jaren president van de R. K. kiesvereeniging j alhier. De aquarel, voorstellende de vissohers- j vloot te Vlissingen, vervaardigd door den heer Koole, is door dezen aangeboden aan den pen ningmeester van het Middelburgsche sub-comité voor de ramp te Arnemuiden, den heer L. K. van der Harst JJz. Tot kastelein in de sooieteit Sl Joris j alhier is, met ingang van 1 November a, benoemd de heer J. Maltha, thans chef de cuisine te Ngmegen. dat wg het volgende jaar hiervan geene herha-1 lingen zullen krggen. M. Seleedst, van Waarde, thans in garnizoen te Bergen op Zoom, is benoemd tot rgks-gediplomeerd hoefsmid. - Dinsdagmiddag bood de heer Bakker, hoofd der school te Rilland, die onlangs zgn 50 jarig jabilé als onderwgzer vierde, den school kinderen het toegezegde feestje aan. Daarbg werden den heer Bakker nog eenige verrassingen bereid. De kinderen boden hem n.l. een prachtige barometer aan, terwgl een com missie uit de ingezetenen, bg het reeds ge schonken cadeau, nog voegde een pendule met candelabres. Een en ander ging natuurlgk met toespraken gepaard. Het feestje slaagde uitstekend en zoowel de kinderen als de toeschouwers genoten veel. I practgk. Een burgemeester, zeide hg, moet als hoofd van de politie soms iemand »bg den kraag kunnen pakken". En wat zou een vrouwelgke burgemeester daarvan terecht brengen? Ging dit op, reiuteerde de heer Van der Zwaag, neem dan bg voorkeur .worstelaars" als burgemeesters. Aldus een een ander grapje uitwisselende. grapje tegen een ander mtrnmeai^ kinderen, en het preadvies van het zelfde college kunnen afleiden, dat men de bestaande wind- Natuurlgk haddeKamer f0?'en «0^ '700r8tel van het raadslid Gewin tot bemaling toch niet voldoende acht. Op voor- calnke aardsheden, ten aer leaen naa ni.i v I„.„i —«.a ai«Amonnn geen speoiale regeling voor de gemeentewerk- I ya"^ dfl grondwet", liever aan grepen uit de lieden toezeggen waar de rechtspositie van de rgksambtenaren nog aohterwege bleef. Toen knikte dr Kuyper met het hoofd die zaak was afgepoederd. Nu kwam, na een kort debat over art. 1, aan de orde art. 6 met het daarbg beboorend amendement-Smidt o. s., waarmede de Kamer zich tot het einde der zitting zou bezig houden Ontdaan van alle neven zaken, die er niets of althans heel weinig mede te maken haddon, i0lyk0 aardigheden. de quaestie vrg eenvoudig. Volgens de ree(j8 ;n de gauwigheid een teekening gemaakt toekenning 1 van de Kamer met een vrouwelgke voorzitter, welke bg deze discussie passende schets van hand tot hand ging, en blgkbaar algemeene belangstelling vond. Intussohen ging de dis- I oussie rustig door, en was het besluit, dat de I deur voor vrouwelgke burgemeesters werd gesloten, genomen door een meerderheid, die verklaarde, dat zg de vraag een .open quaestie"" wilde laten blgven. Na eenige uren praten kan de Kamer tooh tot zonderlinge conclusies komen 1 Morgen voortzetting der beraadslaging over I de herziening der gemeentewet Uit Vlissingen. Vrgdag a. vergadert de gemeenteraad. iU u»° utuiur am r'n hnSnH,V»i»>» latie plaats hebben van het herkozen raadslid, den heer J. Bos Az., zullen mededeelingen gedaan worden, zal aan den heer B. H. Stomps ontslag worden verleend als leeraar aan de burgeravondschool en zal de benoeming plaats hebben van een ambtenaar van den burgerlgken stand, van een onderwgzeres aan school E en van een tgdelgk leeraar aan de burgeravond school. Verder zullen ter tafel komen een voorstel van burg. en weth. tot hetverleenen van sub sidie aan Hulp in Nood, voor het verstrekken van voeding en kleeding aan schoolgaande Uit Sint Maartensdgk wordt ons geschreven Naar aanleiding van een besluit in de Mei vergadering, waarbg het bestuur van het wa terschap St Maartensdijk was opgedragen een onderzoek in te stellen naar de verschillende wjjzen van verbetering, die zouden aan te brengen zgn in de waterloozing van de vier polders \Oudeland, Middelland, Noord- en Utterst- Nieuwland, werd Dinsdag een door den voor zitter belegde vergadering dier polders ge houden. Het bestuur had zieh van die opdracht in zeer voldoende mate gekweten en de resul taten van haar onderzoek doen neerleggen in een uitvoerig verslag, opgesteld door den heer Van Oost, waterbouwkundig ambtenaar aan het waterschap. In dat verslag werd als de beste wgze van verbetering aangegevenhet vervangen van den bestaanden wind-watermolen door een stoombemaling met behoud van het scheprad en de krimpmuren, het scheprad echter ge- wjjzigd naar het systeem van den ingenieur .-•3- jjzo van verbetering werd dan ook door het bestuur aan de vergadering voorge steld, doch met 30 tegen 13 stemmen werd het voorstel verworpen, zoodat er geen verdere stappen in die richting meer zullen gedaan worden en de bestaande windbemaling zal gehandhaafd blgven, terwgl blijkens het ver slag er geen andere doeltreffende verbeteringen aan te brengen zgn. Behalve dit voorstel waren reeds vroeger, respectievelijk in 1869 en 1881, dergelijke voorstellen (nl. stoombemaling) op ingelanden vergaderingen behandeld, waaruit men zou was voorstellers van het amendement bestaat on der de vige erende gemeentewet de mogelijk heid, dat vrouwen tot burgemeester be noemd kunnen worden. Oi, om in de parlementaire beeldspraak te blgven: de deur stond op een kier voor de vrouwen open. Nu heeft de regeering door het woord .manne Igke" voor Nederlander te plaatsen, de deur .gegrendeld." Wat dus de voorstellers van het amendement beoogden, was slechts besten diging van den tegenwoordigen toestand Zg wilden geen reactie, zooals de regeering voor stelde Evenmin wilden zg een prinoipieele beslissing uitlokken. Handhaving van het status quo, dat was de bedoeling der heeren links. In een zeer helder betoog werd dit door den heer Smidt uiteengezet, die hierin vond èa bg den heer Drucker, èn bg den heer Borgesius dn bg den heer Schaper. Tegenover deze zienswgze nu verdedigden de heeren Talma en Heemskerk en voorname lgk de minister zelf de regeeringsredaotie. De heer Heemskerk bestreed het amendement vooral omdat hg in de .onschuldige," »on- noozele" toelichting een verkapte prinoipieele oplossing duchtte. Juist omdat de heeren links hadden gezegd: wg willen handhaving van het status quo, juist daarom zag hg er een principieele beslissing in, die bg niet door de Kamer wensohte aangenomen te zien. Een logica, die de heer Van der Zwaag in een bgtende speech terdege onderhanden nam en waaruit ook anderen niet veel wgzer werden De heer Talma zag eveneens in het be stendigen van den tegenwoordigen toestand een .nieuwigheid", die hem niet aanstond. Hg erkende voorts volstrekt niet, dat de deur voor de vrouwen op een kier open stond. Hg was daarvan later, onder zekere reserves, misschien niet afkeerig, maar en nu ging hg volgens de logica van den heer Heemskerk te werk, hg zou toch stemmen tegen het amen dement en vóór de regeeriigsredaetie, waardoor de deur potdioht gaat. Een allerzonderlingste logica, die den heer Van dor Zwaag later deed BB RIJKSMIDDELEN. Het maandelgksch overzicht van de opbrengst der Rgksmiddelen geeft voor September een gunstig eindegfer. De bgna onafgebroken stij ging van 's Rjjka inkomsten heeft zioh bevestigd en met meer dan 4 ton overtreft September 1903 haar naamgenoote van 1902. De directe belastingen in haar geheel heb ben in geringe mate aan die vermeerdering medegewerkt. Slechts een 30.000 kwamen deze boven het vorig jaar, welke vermeerdering bgna uitsluiteid voortkwam uit de vermogens belasting, daar zoowel de grondbelasting, als het personeel en de bedrgfsbelaBting weinig verschil bg September van verleden jaar aan toonden. De invoerrechten brachten ook iets meer op, nl. t 40.000. In de rubriek aoegnzen kwam de suiker met bgna 100.000 boven het vorig jaar. Tot nu toe is de suikeraecgne zeer gestegen. Bedroeg de opbrengst in de laatste drie maanden van 1903 5.215 094.77Vj, in betzelfde tgdperk van 1902 was zg f 4.887.146.00', hetgeen een ver meerdering van ruim 3 ton geeft, terwgl over de eerste negen maanden van dit jaar reedB bgna 750.000 meer is ontvangen dan in 1902 De overige accgnzen geven geringe schommelingen op- of n&erwaarts te zien. De zegelrechten waren een f 50.000 lager, daarentegen de registratierechten een bgna van eene belooning aan het per soneel bg den burgerlgken stand. Verder zgn aan de orde de volgende voor stellen van het dag bestuur: tot regeling der jaarwedde van een tgdelgk leeraar aan de Burgeravondschool; tot voortdurende heffing van een plaatselgken accgns op het gedistil leerd tot verkoop van opgaande boomentot vaststelling der begrootingen voor 1904 van het Algemeen Armbestuur, b. het Gasthuis, c. het Burger Weeshuis en d. de Kamer van Koophandeltot het verleenen van subsidies voor het dienstjaar 1904 aan instellingen van weldadigheid en tot wgziging der voorwaarden der vergunning aan D. Bob, tot ingebrnik nemen van gemeentegrond. stel van den voorzitter werd met algemeene stemmen besloten aan den waterbouwkundigen ambtenaar Van Oost eene gratifioatie te ver leening ad t 40, als belooning voor verrichte bgzondere werkzaamheden, nl. het opmaken van het verslag, enz. Die herstemming is bepaald op den 27 Ootober. In 1901 verkregen de aftredende katholieke en anti-revolutionnaire Statenleden, de heeren: P. F. Fruytier (K.) 2054, P. Moes (A2267, Cam. Ysebaert (K.) 2439 en Fera. Hombach (K.) 1690 stemmen. De beide laatste werden bg herstemming gekozen, bg welke gelegenheid de heeren Jules Vogelvanger 1672 en J. Adriaanse 1130 stemmen verwierven. Bg eerste stemming waren uitgebracht op de heeren Ysebaert 1915, Hombach 1481, Vogelvanger 1291, J. Adriaanse 996, P. H. J. van Dixhoorn 882, G. A Vorsterman van Oyen 728, H. C. E. van IJsselstegn 701 en Van Alphen 577 stemmen. Kantongerecht te Middelburg. Heden (Woensdag) zgn veroordeeldwegens overtreding der leerplichtwetW. B., Middel burg, P C. R., O. en W. Souburg, L. v. M., I. HNieuw en St. Joosland, B. d. N., H. M., A. M P. D., Arnemuiden, tot 2 b. s. 2 d. h. spelen om geld op den openb. wegM. J., C. JG. v. E., C. v. B., Arnemuiden, tot ƒ0 50 b. s. 1 d. h., J. A Ja L. A. v. L., L. J. K., Vlissingen, tot f 1 b. s. 1 d. h.plaats nemen op een door honden getrokken voertuig: I.J., Vlissingen, tot 0.50 b. s. 1 d. h.zgn vélo- cipéde niet voorzien van een helder lichtuit- stralende lantaarnJ. H. v. d. HE. D., W. W., Vlissingen, A. F., W. M., M. v. S., Grgpskerke, tot 1 b s. 1 d. h.en wegens dronkenschap M P. W., Vlissingen, J. v. B., O. en W. Souburg, M. H., Westkapelle, J. v. d. KD. K., C. OJ. S., H. M., Arnemuiden, tot 2 b. s. 2 d. h., J. WF. P., Middelburg, tot f 3 b. s. 2 d. h., P. S., Vlissingen, tot 10 b. s. 3 d. h P. J. v. G., Middelburg, tot twee dagen h., C. W, Middelburg en P. J. D., Middelburg, tot 3 dagen h. Jriiqesproken^T&v^ R A'"a- Bekrachtigd zgn de vonnissen gewezen tegen J. D., C. v. E., H. M„ H. M„ C. SJ. G. G., Middelburg, J. F. B., Vlissingen, J. d. V., Domburg, waarvan de beklaagden waren ge komen in verzet. Het gerechtshoi te Amsterdam behandelde Dinsdag in hooger beroep de zaak tegen den gemeente- en onbezoldigd rgks-veldwaohter te Krommenie, beschuldigd van het opmaken van een valsch proces-verbaal in eene beweerde overtreding der arbeidswet. De officier van justitie der rechtbank te Haarlem had 3 jaren gevangenisstraf gerequi- reerd, doch de rechtbank sprak hem vrg. Daarvan kwam de officier in hooger beroep. De prooureur-generaal eischte, na verhoor van zeven getuigen, vernietiging van het vonnis der rechtbank te Haarlem en veroordeeling tot 3 jaren gevangenisstraf. De verdediger pleitte weder vrgspraak. gelgk bedrag hooger, dooh de successierechten vragenben ik gek of valt er nog iets te leeren I stegen met bgna f 840.000 boven verleden jaar. Dr. Kuyper gooide het over een anderen boeg Deze laatste broi van inkomsten heeft tot nu dan zgn twee adjudanten gedaan hadden. Hgtóe rgkelgk gevloeidwaar s/u der raming Men sehrgft ons Dit jaar heeft de loting voor de nationale militie voor Kruisingen, Waarde, Krabbendgke en Rilland Bath te Krabbendgke plaats gehad. Voorheen geschiedde die te Kapelle. De meeste lotelingen uit bovengenoemde gemeenten vonden voorheen noch in den afstand, noch in het sleohtste weer of de on begaanbare wegen een enkel bezwaar om den aistand te voet af te leggen. Het doortrekken van verschillende dorpen enz., enz., maakte de reis nog aangenamer! Wat er soms in de doorgetrokken dorpen en langs den weg voorviel, daarvan weten de bewoners uit die gemeenten het noodige made te deelen. Doordat dit jaar de loting te Krabbendgke plaats had, was veel van dat quasi aangename voor de lotelingen weggevallen. De weg was nu te kort om veel baldadig heden te hedrgven en kwajongensstreken uit te halen. Een groot deel der lotelingen van Kruisingen nam daarom dit jaar den terug weg over Waarde. Met de noodige papieren rozen om dea hoed, (waarin wg niets schandelgks zien, hoor t) en met een gevulde jeneverflesch aan een touw om den hals (wat wg meenen te moeten af keuren), kwamen zg Waarde nog eens meteen bezoek vereeren. Wat er onderweg is voorgevallen, willen wg voor ditmaal maar liever verzwgges, hopende Omtrent het drama te Walsoorden meldt men ons van daar nog dat de revolver, waarmede het doodelgk schot is toegebracht, volgens een der gearresteerden in een sloot geworpen wa9. De politie heelt er naar ge- dregt en Dinsdagmorgen het wapen gevonden Een der verdachten aan het verzet deelge nomen te hebben, die Zaterdag wist te ontsnappen, viel Maandag onder Philippine der politie bgna in handen. Hg wist echter te ontkomen door 't kanaal over te zwemmen. Dinsdagmiddag is te Hontenisse afgebrand het woonhuis met annex stal, waarin tevens rund- en varkenslagerg, van C Neve in de Waterstraat. Een aan het woonhuis vaststaande bakkeet, benevens een paar var kenshokken, bleven behouden. De bewoner noch een zgner huisgenooten waren op het oogenblik dat de brand uitbrak in het gebouw aanwezig, zoodat bgna niets is kunnen gered worden. Alleen drie varkens zgn door de in middels toegesnelde buren behouden kunnen worden. Assurantie dekt de schade, terwgl men, zooals helaas bg schier al de branden in Hontenisse, omtrent de oorzaak in het duister tast. Bg de firma erven F. Bohn te Haarlem is uitgekomen Dr Nicolaas Beets, door dr Johs. Dyserinok. De sehrgver heeft zioh ten taak gesteld Beets te schetsen als mensch, en in den mensoh als een geheel den diohter en den proza- sohrgver, den predikant en den hoogleeraar, den Christen en den Nederlander. Hg heeit zgn studie, die een twaalftal fraaie illustraties bevat, opgedragen aan dr L.Heldring, den zoon van een der getrouwste vrienden van Beets. De bekende pianist Zeldenrust gaat 17 dezer naar Amerika. Mgr. Callier, bisschop van Haarlem, heeft mgr. B. Dankelman benoemd tot vicaris- generaal ad interim De plechtige consecratie van mgr. Callier dal 28 Ootober a. s. geschieden door Z. D. H. den aartsbisschop, geadsisteerd door mgr. Legten van Breda, en mgr. Hollman, magister- generaal der Orde van het H. Kruis. De pantserschepen Kortenaer en Evertsen STEMMING TE HULST. Bg de Dinsdag in dat distriet gehouden stemming voor een lid der Provinciale Staten, vaoature-J G. Van Deinse, werden uitgebracht j zgn Dinsdag uit Nieuwediep naar de Noordzee vertrokken ter opsporing van den gaffelschoe ner Argus, die tgdens den laatsten storm op zee was. Men zie Laatste berichten. Aan het betrokken departement is men druk bezig met de voorbereiding van de ont werpen betreffende de invaliditeits- en ouder- doms verzekering. De Koningin-Moeder heeft benoemd t»t haar thesaurier jhr. mr. A. G. Schimmelpen- ninck, gezantsohapsecretaris le klasse te '.s-Gravenhage. 4012 geldige stemmen. Van onwaarde waren er 153. Het aantal kiezers bedraagt 6254. Hiervan verkregen de heeren mr P. H. W. van Alphen (volksp.) 69, P. Dregmans (antirev.) 1187, E. B. Dumolegn (kath.) 1831, en Jules Vogelvanger (lib. en chr. hist.) stemmen. Er moet dus eene herstemming plaats hebben tusschen de heeren P, Dregmans (antirev.) en E. B. DumoTeUn (kath.) 938

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1