Dinsdag 13 October, Verschillende Berichten. 146" Jaargang, Jules Vogelvanger. Mlddtlburg 12 October. Eene verrassing. Uit Stad «n Provincie, oÏÏDERWIJSr KERKNIEUWS. N°. 241. 1903. MIDDELBURGSCHE Deze courant verschijnt d a g e 1 jj k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Priji, por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 6 eent. THBBHONBTBB EM FIUWACHÏISC. 12 Oct. 8 u. vm. 56 gr., 12 u 59 gr., av. 4 u. 57 gr. F. -- Verwacht: matige tot kraohtige Z. wind, betrokken lucht, regen, weinig verandering in temperatuur. Advertenties: 20 cent per regel. Seboorte-, dood- on alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Seelamens 40 eent per regela letters naar de plaats, die sjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Haadel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het JtXgoMosn Si E*S! LA 93AR A®*., S.ST. 7»»rkwrgWwB S#6, AcsMtwirAaiK. Morgen (Dinsdag) dienen de kiezers in het district Hulst op hun post te zijn. Van 's morgens acht tot 's namiddags vijf uren is er gelegenheid tot stemmen. Op de door ons, in ons vorig nommer, aangegeven gronden dringen wij bij hen aan te stemmen op den heer Menigeen herinnert zich zeker nog wel de verontwaardiging, die er heerschte toen in 1889 de minister Mackay schrapte de subsidie, vóór dien verleend aan de kweekschool voor be- waarschoolhouderessen te Leiden. Een amendement tot herstel ervan, door liberalen ingediend zonder kans van slagen, bestreed slechts met weinige woorden. Bjj een latere gelegenheid echter herinnerde hjj aan het motief, >dat, hetgeen betrekking had op bewaarscholen, geea rjjkszaak was en moest worden overgelaten aan particulieren en gemeenten"; terwjjl hg er voorts op drukte, dat »deze school werd beheerscht door een anderen geest en richting, dan die der voor standers van het christeljjk onderwgs Zeven jaar later, in 1896, werd door den minister Van Houten de post weer in eere hersteld. Dit lokte de voormannen van de rechterzijde uit hun tent. Dr Schaepman verzette zich tegen het regeeringsvoorstel onder den uitroep »Ik wensch geen staatsbemoeiing met de bewaarschool". En ook dr Euyper mengde zich in den strgd. Van «revisie van een vroeger genomen beslis sing" wilde bg niet weten. Want het gold «een zaak, die zgn beginselen raakte" «het groote gewichtige beginsel" betreffend «de bemoeienis van den staat met de opleiding en opvoeding der jeugd". Wel mocht die bemoeienis binnen de grens van het lager onderwgs een uitgemaakte zaak zgnmaar zoo ging dr Kuyper voort «achter die grens ligt een heel ander terrein van het kinderleven, en ook daarnaar poogt de Btaat telkens de bemoeizieke hand uit te strekken". Hiertegen over stelde bg «de krachtige overtuiging van allen, die tot de onderscheiden christelgke partgen in den lande behooren, zeggend tot de overheidvan dat terrein zult gg uw hand terughouden, op dat terrein laten wg u niet toe, de bewaarschool mag niet worden een dépendance van de lagere school, maar zg moet blgven een filiaal van het huisgezin." Mèèr-principieel kon het wel niet. Doch bovendien bracht de heer Kuyper het voorstel van de regeering in verband met den eigen- lgken schoolstrgd. Voorziende dat het gelgk dan ook geschiedde trots zgn protest toch zou worden aangenomen, voorspelde hg «Als de Kamer een beslissing in den door haar gewensohten zin neemt, zou aanstonds het gevaar dreigen, dat bg een volgende stem bus deze sohoolstrgd weer veel ernstiger pro portiën aannam, en dus dat de dan komende Kamer een decisie nam, geheel in strgd met de tegenwoordige." «Allen, die tot de onderscheiden christelgke partgen in den lande behooren", hielden het zich voor gezegd. Hauwelgks hadden zg bg de jongste alge meene verkiezingen ook op het slagveld voor de Provinciale staten van Zuid-holland geze gevierd, en was ook in dit lichaam de meer derheid verplaatst, of de verbonden anti revolutionairen en katholieken maakten een eind aan het subsidie, hetwelk tot dusver genoemde Kweekschool getrokken had van de provincie, naast dat van het rgk. Blgkbaar waren zg te heet gebakerd om af te wachten wat harerzgds de landsregeering hunner rich ting doen zoudoch zg hadden op grond »n van het gebeurde in 1888 èn van des heeren Kuyper's verklaringen in 1895 alle reden om te verwachten, dat door dezen hun voorbeeld zou worden nagevolgd. En ziewat gebeurt er nu Op de staats begrooting voor 1904 komt voor een post van 4000 voor de bewuste kweek school voor bewaarachoolhouderesBen. De minister dr A. Kuyper stelt voor de subsidie voor die inrichting, dit jaar 3500 bedragende, te verhoogen met 500. Dit is eene verrassing waarop A. K. in het Sociaal Weekblad nadrukkelgk wgst. Al is die verhooging niet zoo groot, het feit zelf is, met het oog op het verleden, zeker zeer opmerkelgk. In zgee memorie van toelichting beroept de minister zich zoo schrgft A. K. op het geen voor de regeering en voor de Kamer meerderheid van 1895 den doorslag had ge geven «dat de kweeksohool voor bewaar- schoofhouderessen to Leiden, welke inrichting steeds goede vruchten opleverde en op uit stekende wgze in de bestaande behoefte voorzag, zonder financieelen steun van rjjks wege niet kon worden in stand gehouden". Over het destgds door hem beleden «groote gewichtige beginsel" geen enkel woord Daar entegen, tot motiveering van de aangevraagde verhooging, aan het adres van de heeren in de Btaten van Zuid-Holland, een verwjjzing naar het feit, «dat de provincie haar jaarlgksoh subsidie heeft ingetrokken". Zeker maak ik afgezien nog van mjjn ingenomenheid met de Leidsche school den minister Kuyper er geen grief van, dat hjj op dit stuk zgn «oude plunje" heeft weggeborgen. Waar hjj den rjjkasteun niet enkel bestendigen, maar nog versterken wil, moet ter verklaring van zjjn ommekeer als zeker worden aangeno men, wat ik twee jaren geleden voor zgn ver anderde houding in zake de Leerplichtwet als mogeljjk onderstelde«dat hjj nu van oordeel is, met zgn beginsel-oppositie destjjds te ver te zgn gegaan, zoodat hg bereid is in hoofd zaak haar te herroepen. Yoor zoodanige wjjzi- ging vau oordeel, die niets meer bewjjst dan de feilbaarheid zelfs van den sterksten menschelgken geest, zou ik mjj waarljjk niet vermeten hem te laken." Veeleer mg veroor loven hier een uiting te zien van juiste op vatting der regeeringstaak. En dit te meer nog, omdat hjj zich natuurljjk bewust was, voor deze daad het tegendeel van bjj val te zullen oogsten bg zgn politieke volgelingen. Al zullen dezen in het openbaar misschien het zwjjgen er toe doen, in hun binnenkamers zullen zjj hem daarvoor allesbehalve prjjzen. Wie weet zelfs, of zg er geen aanleiding in vinden, in hun onder-onsjes ver van zacht zinnige woorden te spreken over hun door- luchtigen leider 1 Dit laatste gelooven wg met A. K. Het is een goed mensch die zioh bekeert. Maar toch vragen wg op onze beurtwat blgft er nu zoo successievelgk over van al die hooggeroemde en hoog opgevoerde begin selen van die bestrgding, om der beginselen wille, van de liberalen, als men ze, eenmaal geroepen tot regeeren, tot het toepassen ervan, achtereenvolgens over boord werpt en zgn verleden zoo in het aangezicht slaat Dan toch begint het veel op beginselloosheid te gelgken en heeft de eigen partg alle recht tot beklag, tot zeer ernstig verwgt. Want men heeft of vroeger alleen met be ginBelen geparadeerd om zich van het gezag meester te maken öf men laat nu eigen partg - genooten in den steek. Men kan ook in het bekeeren te ver gaan Een minister Mackay was onzes inziens veel oonsequenter dan een minister Kuyper, in wien men hoe langer hoe minder den leider van voorheen zal herkennen. medisch toezicht zal worden uitgeoefend, en werd bedenking geopperd tegen het houden van enkele leerlingen, die daartoe in de ter men vallen, in «volstrekte afzondering" enz. Ook tegen de plaats, voor die scholen aasge wezen, hadden sommige leden bezwaar. En óok werd er op gewezen dat de Regeering nog al veel geld noodig acht voor zulk een schoolde raming is f 190.000. Misschien kan daar dan ook nog wel wat af. KORTE MEBKOBBIISeKSI VERGADERINGEN. Te Rotterdam is Zaterdagmiddag eenealge- meene vergadering gehouden van den Bond van Inspecteurs van gemeentelijke politie in Nederland. Onder de mededeeliigen, die gedaan werden, behoorde die, dat een request was verzon den aan den minister van justitie om bjj eene eventueele reorganisatie der politie de inspec teurs van politie op de hiërarchische ladder een plaats te geven, overeenstemmende met den rang dien zjj bekleeden en de diensten die zjj aan de rjjkspolitie bewjjzen. De volgende algemeene vergadering zal te Arnhem worden gehouden. Te Amsterdam hield de Vereeniging tegen de Kwakzalverij denzeltden dag eene algemeene vergadering. De opkomst was niet groot. Bljjkens mededeelisg van den secretaris penningmeester is de financieele toestand der vereeniging zeer ongunstig, zoodat men een volgend jaar wellicht voor een tekort zal staan. Vervolgens kwam in behandeling de bespre king der middelen om de vereeniging tot grooter werkzaamheid te brengen De heer A. J. Wjjnne, secretaris-penningmeester, zette de redenen uiteen, waarom de bescheiden enquête werd ingesteld. Die redenen zgn gebrek aan belangstelling onder de leden, en de weinige invloed, dien de vereeniging in het algemeen uitoefent. In eene huishoudelijke vergadering werden de middelen besproken. at'JËH. Volgens een particulier schrjjven uit Telok Semaweu aan de Deli Cf. heeft de overgave van Polem en T. Kaumala plaats gehad in de woning van den militairen en civielen gezag hebber, de kapitein Coljjn aldaar. De beide Atjehsche hoofden, P. Polem voorop, betraden met opgeheven hoofd de woning. Hun ui ter) jjk droeg de sporen van de vele en langdurige ontberingen van het harde rimboe-leven, maar hoewel hunne trekken hard waren en het liohaam opvallend mager was, hun oog bleef fier, hun houding waardig en toen zjj den kapitein Coljjn de hand reikten, was dit een plechtig moment, waardoor kapi tein Coljjn, de geharde krjjgsmaa, zelfs min of meer ontroerd moet zgn geweest Volgens eene nadere mededeeling waren Donderdag bg de anti-revolutionnaire districts- meeting, te Kruiningen gehouden, des amiddags wel een 50 tal houders aanwezig, maar des avonds waren meer dan 150 per sonen tegenwoordig. Te Rilland Bath is Zondag per trein aangekomen een gezin, bestaande uit man, vrouw en zes kinderen, vermoedeljjk Zigeuners. Zg zgn in het bezit van een paard en een woonwagen, verklaren geboren te zgn in Oostenrgk-Hongarge, doch sedert Mei van het vorig jaar als bewoners van Utrecht te zgn ingeschreven. De oudste spreken gebroken Nederlandsch, doch de jongste zgn onverstaanbaar. De zwervers, wier kleeren eigenljjk lompen zgn, beweren koperslagers en kunstenmakers te wezen en van hun verdiensten te kunnen leven. Zjj wenschen dan ook geen giften ofj gaven. Zjj bivakkeeren in een driehoekig tentje en hebben bljjkbaar geen gebrek aan mondkost. Een drietal rjjksveldwachtsrs zgn gearriveerd om een oog op de vreemde bezoekers te houden De Zigeuners moeten plan hebben meerdere gemeenten in Zeelaud te bezoeken. - Zaterdag zgn, zooals toen nog in de tweede editie van de courant van dien dag is gemeld, bg den burgemeester van Hul s t officieel candidaat gesteld voor de verkiezing van een lid der provinciale staten, vacature- Van Waesberghe Janssens, de heeren mr F. C. van Deinse (liberaal), C. Dierick (katholiek), P. Dregmans (anti-revolutionnair) e* Jos. van Waesberghe (katholiek) Volgens een bericht in een der bladen had de heer Dieriok zjjne voorloopige candidatuur ingetrokken. Tot directeur van het fanfarencorps De Vereenigde Werklieden te T e r n e u z e n is be noemd de heer Aug. Elokhout, gediplomeerd aan het conservatoire van Gent, wonende te Hulst. BMUFACfUlSH 2ËNZ, Bg kon. besluit: is den inspecteur van administratie van de zeemacht S. J. A. Deyll, op verzoek, eervol ont slag verleend uit den militairen dienst, onder toekenning van pensioen n bg de zeemacht bevorderdtot inBpec- teut van adm. de off. van adm. Ie kl. Hummelinck, en tot off. van adm. Ie kl. de off. van adm. 2e kl. G. A. Daey Ouwens. A. s. Donderdag verleent de minister van oorlog geen audiëntie. TWEEDE KAMER. Het voorloopig verslag over het afdeelings onderzoek van de verhooging der begrooting voor het Dep. van Justitie voor 1903, om de invoering der Kinderwetten voor te bereiden, is verschenen. De plannen der Regeering zgn in 't algemeen gunstig ontvangen. Zeer velen betreurden hel dat de algeheele invoering zoo lang op zich wachten laat en sommige leden bevalen partieele invoering aan. Volgens hen kan men bgv. het civiel- rechtelgk gedeelte invoeren, en daardoor reeds aanmerkelgke misstanden wegnemenlater kan dan het strafrechtelgk gedeelte volgen doch andere leden meenden dat men aan de invoering van het oiviel-rechtelgk deel zon der het strafrechtelgk niets had. Met de opvatting der regeering omtrent de op te richten Tuchtscholen kon men zich vrgwel vereenigen, doch er werden tal van vragen gedaan. Zoo wilde men ingelicht zgn over de wgze waarop het godsdienstonderwgs aan die scholen zal worden geregeldhoe het In verband met het feit, waarop in ons vorig nommer werd gewezen, dat de kunst schilder B. C. Koekoek Zondag 11 October vóór 100 jaar te Middelburg werd ge boren, deed men ons van twee zjjden de vraag of het niet tjjd wordt in den gevel van zgn geboortehuis een gedenksteen te plaatsen. Het gemeentebestuur van Kleef, waar hjj April 1862 overleed en waar door hem. in 1841 een sohilder-akademie werd gesticht doopte een straat naar hem met den naam Koekoek-strasse. Zaterdag zgn door den rechter van instruc tie bg de rechtbank alhier eenige personen uit Borssele als getuigen gehoord in de zaak van ontvreemde dwarsliggers of spoorwegbiels in genoemde gemeente aangespoeld en niet bjj den strandvonder aangegeven. Heden morgen had in de Nederstraat alhier een opstootje plaats. Een man, zekere Kdie sedert eenigen tjjd van zgn vrouw gescheiden is, bezocht haar dezen morgen. Er ontstond twist, waarbjj de vrouw eenige hevige slagen opliep. Van een en ander zal proces-verbaal opge maakt worden. - In den nacht van Donderdag op Vrjjdag zgn te 's Heer Arendskerko een achttal konjjnen gestolen. Ze werden alhier bg een opkooper door de politie nog levend in beslag genomen. De daders worden opgespoord. Te B o r sis e 1 e is Vrijdagnacht de vloed zoo hoog gestegen dat eene heele partg sui kerbieten van het havenplateau in de Schelde is gespoeld. Aan de waterkeering werden 25 M3 Vilv. steenglooiing beschadigd. In die gemeente keerde Vrjjdag onverwacht uit Texas ii Noord-Amerika terug een boeren zoon, die in April 11. naar genoemde plaats vertrok, om aldaar het landbouwbedrgf uit te oefenen. Onbekendheid met de Engelsche taal deed hem tot het moederland terngkeeren. Hg verdiende anders veel geld. De aanbeveling, door burg. en weth. van G r o e d e opgemaakt voor gemeente-secretaris en gemeente-ontvanger, in plaats van den overleden heer J. G. Mejjer Jr, luidt als volgt: voor secretaris de heeren G. W. Blokland, waarnemend secretaris, en G. A. van Dujjl, ambtenaar ter secretarie te Gorinchem; voor gemeente-ontvanger de heeren Blokland en J. L. Boone, ontvanger-griffier te Groede. Een ongunstig bekend staand individu, zeker Iz. T. te O o s t b u r g, is in den nacht van Zaterdag op Zondag in aanraking geweest met één of meer personen, die hem zoodanig heeft of hebben toegetakeld, dat genees kundige hulp, den volgenden morgen inge roepen, niets te vroeg kwam. I. is ernstig aan gelaat en hoofd verwond, een jukbeen is stuk, terwjjl van den sohedel schilfers gesla gen zgn. Een tweetal verdachten zgn gehoord. Krogt te Monnikendamen naar Alfen aan den Rjjn J. Douma te Alblasserdam. Aangenomen naarTholen door G. Verrjj, cand j Oudega door W. Weener te Cubaard. Bedankt voor: Baarland door A. Voogel te Waarderen voor LÏBse door M. de Boer te Zaandam. - Doopsgezinde gemeente. Beroepen naar; Zwartsluis W. Koekebakker, propen naar Noord broek c. a. R. Braak te Tornaard (Fr) LI. Vrjjdagavond had te Terneuzen, ia het Vereemgingsgebouw in de Donze Visser straat, het onderzoek plaats voor de toelating van leerlingen op den cursus in rekenen en handteekenen, die vanwege de Vereenigde Handwerkslieden wordt gegeven door de» heer Bierlé. Bg dit onderzoek was, behalve de «oommissie van toezicht" op dit onderwjjs, tegenwoordig het bestuur der vereeniging. De commissie van toezicht kon adviseeren tot toelating van slechts 4 van de 11 opge komen jongens. De overige 7 zgn voorwaar- delijk toegelaten, en mocht het na 2 maanden proef bljjken, dat behoorljjke vorderingen zjjn gemaakt, dan worden zg alsnog als leerlingen ingeschreven in het andere geval zal van toe lating geen sprake kunnen zgn. Aan het overgangsexamen tot den cursus voor bouwkundig teekenen en materialen-ken nis, onderwjjzer de heer L. de Brujjne, namen van den cursus Bierlé 8 leerlingen deel, die allen slaagden. De cursus van den heer De Brujjne telt nu 19 leerlingen, oud van 13 tot 18 jaar, en die van den heer Bierlé, met de voorwaardeljjk toegelatenen, 22 leerlingen, oud van 12 tot 16 jaar. De cursus van den heer De Brujjne wordt met 2 lesuren per week vermeerderd en wel nog in het vakteekenen. Heden avond vangt de cursus van den heer Bierlé aan, terwjjl Dinsdag die van den heer De Brujjne begint. De voordracht voor hoogleeraar in de geneeskunde aan de universiteit te Amsterdam (vacature-B. J. Stokvis) bestaat uit de heeren dr A. A. Hjj mans van den Berg, hoofd eener afdeeling voor interne zieken in het gemeente ziekenhuis te Rotterdam en dr P. Ruitenga, assistent le kl. in het Binnen-Gasthuis te Amsterdam. Te Westkapelle is Zondagvoormid dag in de Ned. Herv. kerk de heer L Aalders als predikant bevestigd door zgn broeder, den heer W. J. Aalders, pred. te Beesd, die sprak naar aanleiding van den Algem. Zendbrief va» Jacobus, hoofdstuk IV vers 7 eerste gedeelte. Des namiddags hield de bevestigde zgn intreerede. Hjj had tot tekst gekozen vers 32 uit hoofdstuk VIII van den Zendbrief van Paulus aan de Romeinen. tk Door kerkvoogden der Ned, Herv. kerk te Coljjnsplaat is met drie van de vjjf stemmen benoemd tot organist de heer L. Louwerse te Wissenkerke. De heer Fra»9oys te Coljjnsplaat bekwam stemmen. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. Herv kerk. naarMidlum I. G. Knottnerus Jr., candLamele W. W. van Haaften, oand,; Midwoud D. N. Zuidhof, cand.; Spjjkenisse L, W. Erdman, cand Andel (N.-Br.) H. C. Lam berts te Lunterenen naar Makkinga c a. D. N Zuithoff, cand. Aangenomen naar: Waarde door B. Bartelaar, oandOudega en Koldelwolde door B. J. Osinga, eend.; Sleen door A. E. Boers te Wie- ringerwaarden naar Ruurlo door Joh. ten Bruggencate L.Cz. te Westwoud. Bedankt voor: Ondelande door L. W. Erd man, cand.; Leeuwarden door J. M, J. Hoog te NjjmegenElburg door J. J. van Ingen te Hazerawoude Hoogkarspel (N.-H) door R de Boer te CalemborgOosterend (Texel) door C. W. Coolsma, cand Veendam door E,J. ter Spill te Rennen (Dr.); Niehove door F. IJdema Cz. te Gaselte: en voor Groenlo door H. G. Botermans te Ejjsden. Gereformeerde kerken. Beroepen naar's Gravenland O J. Geerling e BrouwershavenAalten A. Schouten te Rozenburg; Berkel en Rodenrgs L. J. C. Purmerend heeft door het overigden van zgn burgemeester, den heer Jhr C- van Citters, een groot verlies geleden. De overledene was een flink burgemeester, die steeds het belang der gemeente beoogde en daarvoor onvermoeid werkzaam was. Eenvoudig en ieder ter wille, was hg algemeen geacht. De deelneming is dan ook algemeen. Aanvankelgk te Zevenbergen, daarna te Nieuwer-Amstel en nu sinds 19 jaar te Pur merend als hoofd der gemeente werkzaam, had de overledene een lange reeks van dienstjaren aohter zioh. Toen in Maart van dit jaar de heer M. Simon Gzn, oud-hoofdingenieur bg den aanleg van staatsspoorwegen en oud-lid van den raad van toezicht op de spoorwegdiensten, den dag herdacht waarop hg vóór 50 jaren werd aan gesteld tot ingenieur bg den aanleg van den spoorweg van Maastricht naar Hasselt, werd hem een album aangeboden, dat een twaalftal penteekeningen moest bevatten, voorstellende gezichten op werken, door den heer Simon uitgevoerd ot op plaatsen, waar hg werkzaam was geweest. De teekeningen, waarvan de heer A. L. Koster, kunstschilder te Haarlem, de vervaardiging op zich had genomen, waren toen echter nog niet gereed Thans heeit de heer Koster zgn arbeid vol eindigd, en is het album in het gebouw van den raad van toezioht ter bezichtiging gesteld Onder de traaie teekeningen, die het bevat, noemen wg die betrekking hebbende op den Staatsspoorweg Bergen -op-ZoomVlissingen, ook een zgner werken, dat in den vorm van een topographiache kaart te zien wordt gegeven. Deze teekening, met aardige kgkjes in Goes en in Bergeu-op-Zoom en met een gezicht op de buitenhaven te Vlissingen, bevat de wapens van de steden, die aan de lgn liggen, en die van de provincie Zeeland en Noord-Brabant. De buitenhaven en het havenstation te Vlissingen is mede in teekening gebracht, met de gebouwen van de Maatscbappg Zeeland op den achtergrond. Naar aanleiding eener vraag van een milicien der lichting van 1903 of zgn verlof- tgd van 15 Maart tot 12 Mei de stakings- tgd meetelt voor eerste oefeniig, .meldt men dat hierop thans geen beslist antwoord is te geven. Ingevolge art. 96 der Militiewet 1901 zou de eerste oefening moeten rekenen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1