Donderdag 1 October Het Tooneel. N°. 231. 146e Jaargang, 1903, Middelburg 30 September. Uit Stad m Provincie. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN, KERKNIEUWS. AdvertentiSn20 cent per regel, ffeboortc-, dood- en alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 5 elke regel meer 20 cent. Reolamens 40 cent per regel, Qroote letters naar de plaate, die sjj innemen. Voor de slachtoffers der ramp te Gemeenteraad van Goes. HOOGWATER. MIDDELBIIRGSCHE COURANT. Deie floarant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs, per kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afsonderljjke nnmmers kosten 6 eont, THEBMOHETEB EN VERTCACHTING. 80 Sept. 8 n. vm. 64 gr., 12 u 65 gr., av. 4 u. 60 gr. F. Verwacht; zwakke tot matige Z. wind, veranderlik weer, weinig verandering in temperatuur. Tot de plaatsing van advertentie* en reolamea, niet afkomstig uit Zeeland, betrefiende Handel, Nijverheid en Qeldweien, i* uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adisrtsnils.Snrwe A, mm LA B8AÏÏ Ana., N.B. Veeffewrgwws 90S, ASMterdtem, ABNEMDIDEH ontvingen wij nog vande leerlingen der R. H. Burgerschool te Middelburg f 24.25. Totaal met het in ons vorig nommer vermelde bedrag 670.09. THOliEN. Daarvoor gewerd ons nog van N. N., N. en St. Joosland, 3.40; en N. N. Samen met het in ons vorig nommer genoemde bedrag f 64.235. De slachtoffers daar blijven wij ook verder aanbevelen in de liefdadigheid, die zich tegenover Arnemuiden zoo welsprekend uitte echter, dat dit nog al mede zal vallen. De zaak wordt in opdracht van de regeering niet door den officier van justitie, maar door den advocaat-generaal geinstrueerd, op wiens par ket de heer A. M. dan ook Maandag gevangen genomen werd. De verdachte heeft nagenoeg 40 dienstjaren bjj het departement, waar hjj van klerk is opgeklommen tot zjjn tegenwoordige betrekking, welke hem een inkomen van ƒ4000 versohafte. Hg is gehuwd en heeft twee volwassen kinderen. Het behoeft wel geen nader betoog, dat de arrestatie aan >oorlog" algemeene opschudding verwekte en het een psychologisch raadsel zal bljjven hoe iemand op dien leeftjjd en met een meer dan voldoend inkomen tot dergelijke handelingen is gekomen. Uit goede bron echter verneem ik, dat het hoogst waarschjjnljjk weder de speculatiewoede in Amerikaaische spoor- weg»waarden" geweest is, die hiervoor aan sprakelijk moet gesteld worden. EEN GERUCHTMAKENDE ZAAK. Men schrjjft ons uit Den Haag: Zooals reeds gemeld werd, is Maandag de chef der afdeeling >comptabiliteit" van het departement van Oorlog, onder verdenking van malversatiën in de betalingsstukken gepleegd te hebben, naar het Huis van Bewaring overgebracht. Deze betrekking is nog niet lang geleden ingesteld. Zjj werd in het leven geroepen, toen, naar aanleiding van het verslag der be kende Veertien ton-commissie", besloten werd ter vereenvoudiging van de ingewikkelde boek houding aan het departement een nieuwe afdeeling op te riohten. En bjj deze afdeeling werd de verdachte tot chef aangesteld. Tege- ljjkertjjd maakte hjj promotie, en werd hg refe rendaris. Werd voor het bekleeden van deze betrek king een groote mate van administratieve kennis vereisoht, en was het een post van groot vertrouwen, dat hem ook ruimschoots werd verleend, aan zjjn vorige functie was een vrjj groote geldeljjke verantwoordelijkheid verbonden geweest. Dit bljjkt reeds uit de omschrijving, die aangeeft, dat hg belast was met »het bestuur van den huishoudelgken dienst van het departement van oorlog". Sedert 21 Sept. 1896 was bg, mot den rang van hoofdcommies, als zoodanig werkzaam geweest. In deze posi tie ging alles, wat leverantie van den huis houdelgken dienst betreft, door zgn handen. Hg bezorgde en bestierde alles wat daarmede in verband stond, en woonde ook in het depar tement, waarvan hg als het ware de major domus was. Eerst kort geleden, met zgn pro motie tot referendaris, verhuisde hg naar een particuliere woning, bg welke gelegenheid hem nog door vrienden en bekenden allerlei ge schenken waren aangeboden. Wat nu de gepleegde malversatiën aangaat, moeten, naar men ons mededeelde, deze uit gekomen zgn doordat bg de Rekenkamer val- sche declaratiën ingediend waren van leveran- tiën, die niet plaats gehad hadden. Dit leidde tot een onderzoek, met het reeds bekende resultaat, dat hg naar het Huis van Bewaring is overgebracht. Omtrent het bedrag en de vraag gedurende hoeveel jaar de fraudes gepleegd zgn, is nog geen zekerheid verkregen. Men vermoedt In dit nommer is opgenomen de gebrui- kelgke opgaaf van den spoordienst, gewgzigd naar de winter-regeling, die morgen (1 October) aanvangt. Vele veranderingen zgn daarin ech ter niet. Wg herinneren tevens dat de zomerdienst regeling bg den Provinoialen Stoombootdienst op de Wester-Schelde dit jaar langer duurt dan andere jaren, en wel tot en met 15 Oc tober a. Den 16en October vangt de winterdienst aan. Ter openbare terechtzitting der arron- dissements-rechtbank alhier van heden is de heer W. Hioolen, benoemd notaris te Mid delburg, als zoodanig beëedigd. Zondagmiddag zal in den tuin op het Noord-Bolwerk alhier door het muziekkorps der dd. schutterg eene matinée, de laatste in dit seizoen, gegeven worden. Het programma daarvoor is samengesteld als volgtAvee AplombMarche Militaire, Vollstedt, Festouverture, Kahnt, La Houtarde, Introduction et suite des Valses Militaires, Ganne, Maurische Romanze uit de opera Das Nachtlager in GranadaKreutzer, Ballet Espag- nole, Desormes, Sealdis Marsch (1888—1903), Morks, Rose Mousse, Entr' acte et Valse lente, Bossi, a. Entr' acte-Gavotte, Gillet, b. L'Inaugu ration, Gavotte, Van Aken, American Patrol, Meaoham, en Hongaarsohe Melodiën, Necke. Molière's lartuffe heeft al heel wat ergernis gegeven, vooral in zgn tgd, maar tevens groote aantrekkingskracht uitgeoefend. Wie daarin zgn eigen beeld zag, werd boos maar toonde het niet. Een lartuffe wg weten het verstaat de kunst van veinzen» ook wanneer hg inwendig als 't ware kookt En zag oi las zoo een het stuk nooit, dan wist hg er toch wel zooveel van om te be- grgpen dat hg verstandig deed niet neer te zitten onder de roede van Molière. Maar voor wie geest, waarheid, satyre en kunst een wellust is, die las lartuffe of ging er heen, als het werd vertoond, om va* dit alles te genieten' Zoo was het in Molière's dagen, zoo is het nog in dezen tgd. De eerlgke vromen, zg, die hun godsdienst ■iet gebruiken als een dekmantel voor zwak heden en ondeugendheden die voor hun ge loot gerust durven uitkomen, behoeven ook aan Tartuffe zich niet te-stooten. Dat bewezen de paters Jezuiten uit Molière' dagen, die lofreden hielden en schreven op hem en zgn werkdat toonde de bekende, talentvolle, eerlgke Alberdingk Thgm, die de lartuffe in goed Nederlandsch omzette, al ge braikte hg nu en dan wel eens eigenaardige termen. Men was verbaasd dat deze katholieke professor de opdracht aanvaardde, en nog wel De gemeenteraden en ingelanden zullen daarover hebben te oordeelen en te beslissen. Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, zgn Dinsdag bg den burgemeester van Hulst officieel als oandidaten gesteld voor het lid maatschap der Provinciale staten, vacature- mr Van Deinse, de heeren Jules Vogelvanger liberaal en chr.-hist.) te Hulst, P. Drogmans, anti-rev.) te Axel, E. B. Dumolegn (kath.) te Hontenisse en mr P. H. W. van Alphen yolksp.) te Hulst. Op initiatief van het comité tot stichting van een ziekenhuis te Terneuzen werd Dinsdagavond, nu die stichting bgna voltooid is, overgegaan tot het oprichten der Vereeni- ging voor Ziekenverzorging te lerneuzen, ten doel hebbende verpleging van zieken in het gezin, ook in omliggende plaatsen, en het exploiteeren van een ziekenhuis te Terneuzen. De statuten, waarop de kon. bewilliging zal worden gevraagd, werden vastgesteld. Het uit leden bestaande comité, n. 1. de heeren A. van Rompu, M. Ejjke, J. C. Hegblom, C. Harte, T. van Borssum Waalkes, J. van de Ree en M. Ver brugge, werd bg acclamatie als defiiitiet bestuur benoemd. De plaatselgke geneesheeren zullen als adviseerend lid deel van het bestuur uitmaken. In de St. Ct. wordt ter kennis van be langhebbenden gebracht, dat de schuttingen door de groote sluis van het kanaal door Zuid-Beveland te Wemeldinge, in verband met uit te voeren herstellingswerken, te be ginnen met 28 September, tot nadere aankon diging niet geregeld zullen kunnen plaats hebben. Bg de gemeente- en polderbesturen, die bgdragen hebben toegezegd voor de stoom tram Borssele Goes Wolfaarts dijksche veer is eene nadere aanvraag van den heer H. Nieveen te Lemmer ingekomen om grooter bgdrage voor genoemde inrichting. Ter verkrgging van eene subsidie uit de Pro> vinciale fondsen worden de toegezegde bgdragen de helft te klein geacht, zoodat eene verdub beling noodig is om de stoomstram tot stand te doen komen. gaarne, voor zulk een vertaling, hem in 1879 gedaan door de koninklgke vereeniging Het Nederlandsch loonetl. En menigeen ergerde zich zelfs eraan. Maar hg wist zioh te verdedigen en in zgne voorrede tot die vertaling beriep hg zich op erkende priesters van naamhg herinnerde aan den lof, dien pater Maury Molière bracht door te schrgven; .Doorluchtige Molière, Prins van het komisoh schouwtooneel, gg, die onder de toejuichingen der menigte de dwaasheden der menschen geeselt, gg, die het toppunt in uw kunst bereikt hebt, neem dit kind van mgne muze goedwillig aan. Gg zult in mgn werk meer dan éenen gelgkenistrek met het uwe vilden. Ik ook sohrgf alvast op de eerste bladzg van mgn boek 1 heatrum Ik heb geen ander geschenk om mg tegenover u mee te kwgten. Telkens als ik uwe bewon. derenswaardige tooneelen heb bggewoond, heb ik, thuiskomend, mg opgeruimder en beter gevoeld, zoo zeer verstaat gg de kunst ernst met jok te vermengen, het aangename met het nuttige; den regel voor het goede aangevend het passende voorschrgvend, altgd de ondeugd kastgdend en de deugd beloonend. Het is waar, dat het misbruik het beste schaden kangg ook, Molière, kunt, te midden van den lof u toegezwaaid, de oritiek der kwade tongen niet ontgaan. Maar is het niet genoeg als men de goede e* rechtvaardige rechters op zgn hand heeft I Vergadering van Dinsdagavond te halfacht uur. Voorzitter de burgemeester. Na mededeeling van eenige ingekomen stuk ken, die voor kennisgeving worden aangenomen, worden benoemdin plaats van den heer Bugze tot lid in den oommissie voor de reclames en aanslag in d n Hoofdelgken omslag de heer Donner en in de plaats van den heer De Jong als lid in de commissie voor de strafverorde ningen de heer Pilaar. Op voorstel van burg. en weth. wordt beslo ten van het rgk kosteloos over te nemen een stukje grond van het rgkslandbouw proefstation, benoodigd voor uitbreiding, met één lokaal, van school C. Aan A. Schrgver en I P. Rossier wordt op hun verzoek, onder voorwaarden, vergunning verleend tot het dempen van een sloot aan den Westsingel, terwgl hun tevens vergunning wordt verleend tot het hebben van een uitweg aldaar tegen een jaarlgksohe retributie van 2. Aan F. J. Boone en H. J. van Noppen wordt vergunning verleend tot het hebben van een uitweg naar den Westwal tegen eene jaarlgksohe retributie van f 1 per woonhuis, onder voor waarden dat de kosten van de wgziging van het plantsoen zullen worden betaald door adressante*. Een verzoek van A. Jacobs om grond in erfpacht te mogen ontvangen va* de Woster- staat en een van H. Nieveen om verhooging van subsidie voor den aanleg der tram Bors- sèle—Goes—Wolfaartsdgk worden gesteld in handen van burg. en weth. om advies. Tot onderwgzeres aan school C wordt, uit de vroeger medegedeelde voordracht, mej. L J. Baardolf te Goes met algemeene stemmen be noemd. Vastgesteld worden de kohieren van school geld op de meisjesschool en school A, op een totaal bedrag respeotievelgk van 2050 en f 1639.20. Tengevolge van vertrek of overigden wordt aan een 9tal adressanten kwgtschelding van hooidelgken omslag verleend tot een totaal bedrag van 49.22 Afschrgviig van hondenbelasting wordt ver leend aan een 7tal verzoekers tot een totaal bedrag van 14. Vastgesteld wordt de begrooting van het gasthuis voor 1904 in ontvangst en uitgaaf op een totaal bedrag van 13.029.92'. Ook wordt vastgesteld de begrooting van het armbestuur, in ontvang en uitgaaf op f 60.038.836. Eindelgk wordt, onder nadere goedkeuring, besloten van de onvoorziene uitgaven op den post «onderhoud van straten enz." over te schrgven f 500, welk bedrag noodig is voor aankoop van nog 6000 stuks steen, 'scoria bricks, terwgl bovendien nog besloton wordt van eerstgenoemden post op een 3tal andere posten over te schrgven een totaal bedrag van t 65.806. Hierna is de vergadering gesloten. Vlissingen. Donderdag Vrgdag Zaterdag. Zondag Maandag. Dinsdag Woensdag 1 Oct. 5 6 7 vm. nm. 9.34 10.40 11.32 12.10 12.40 1.10 1.42 Aan mej. Van de* Brink, die wegens haar vertrek naar elders hare betrekking van onder wgzeres in de nuttige handwerken aan de openbare school te Bath nederlegde, werden door hare leerlingen en oud-leerlingen aardige blgken van sympathie gegeven. Zg van haar kant beantwoordde die met eene tractatie. Benoemd tot onderwgzer aan de openbare school te St. Maartensdgk de heer G. v. d. Hoek aldaar. Met den benoemde stonden op de voordracht de heeren A. Scherpenisse, tgdel. onderwgzer te St. Philipsland en G. W. de Jonge te Eruiningen. 21 en 22 Oct. zullen te Amsterdam van wege den Nalionalen Bond van Handels en Kan toorbedienden in Nederland weder examens wor den afgenomen ter verkrgging van diploma's van bekwaamheid voor de praktgk en boek houden en handelsrekenen, handelscorrespon dentie in Nederlandsch, Fransoh, Duitsch en Engelsoh en stenografie. Kantongerecht te Middelburg. Heden (Woensdag) zgn veroordeeldwegens in staat van dronkenschap verkeerende ver richten van eene handeling waarbg, tot voor' koming van gevaar voor het leven van derden, bgzondere omzichtigheid en voorzorg worden vereischt: A. d V., Vlissingen, tot ƒ10 b. s. 5 h.laten staan van een trekdier op den openb. weg: C. M., Serooskerke, tot 1 b. a. d. h rumoerH. J. L., Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h; loopen over eens anders grond: J, d. LMiddelburg, tot 1 b. s. 1 d. h.L. G., A. G Domburg, tot f 10 b. s. 3 d. h. overtreding der leerplichtwetA.W. K., Vlissin gen, tot 2 b. s. 2 d. h.zoeken naar eieren van waterwild en kievitten op een verboden tgdA. LC. d. R., A. d. L., M. V,, Middelburg, F. L, Vlissingen. tot f 1 b. s. ld. h.overtreding der jachtwet: A. H. Az., Biggekerke, tot 2 X 2 b 8.2 d. h. iedere bmet verbeurdverklaring van het niet in beslag genomen geweer, bevel tot uitlevering of betaling der waarde ad 4 s. 2 d. h.; J. J., Vrouwepolder, tot 2 X 10 b, s. 3;d.h. iedere b., met verbeurdverklaring van het niet in beslag genomen geweer met bevel tot uitlevering of betaling der waarde ad f 3 s. 2 d. h., A. G., Domburg, tot 2 X 7 dagen h. bg nacht bevisschen van een anders vischwater L. E. A. S., Vlissingen, tot 2 X 2 b. s. 2 d. h. iedere b.rgden met een velocipéde, zonder helder liohtuitBtralende lantaarn J. D., Middelburg, W. P. D., St. Laurens, tot 1 b. s. 1 d. h.wateren buiten de bakken P. S., Vlissingen, tot 1 b. s. 1 d. h. als muzikant zgn beroep uitoefenen, zonder ver gunning P. J. D., Middelburg, tot 3 b. s. 1. d. h.zgn hond niet voorzien van een meta len kenteekenL. V., Koudekerke, tot f 1 b. s. 1 d. h.plaats nemen op een door hon den getrokken voertuig: L. V,, B. B„ Koude kerke, tot 1 b. s. 1 d h.en wegens dronken- kenschapJ. W., J. v. d. B., Middelburg, B. RW. B., H. M., Vlissingen, 0. v. B. Arnemuiden, W. J. B., Haarlem, tot 2 b. s. d. h., M. M., Vlissingen, tot 2 X 2 b. s. d. h. iedere bD. W. B., Middelburg, tot dagen b. Bekrachtigd zgn de vonnissen, op den 29 April jl. gewezen tegen, A. G. H., Vlissingen W. P., Domburg, waarvan de beklaagden waren gekomen in verzet. Het verzet, aangeteekend door W. G., Dom burg, is door niet versohgning van beklaagde, vervallen verklaard. En wie is niet begeerig u te hooren en te lezen Ieder heeft uw werk in handen of draagt het bg zich. Die u de deur sluit, kent u niet, of weigert uit vooroordeel met u kennis te maken, ontstellend alleen op het noemen der tooneel-litteratuur." En zoo is het geweest tot en met heden. Tartuffe zal ten eeuwigen dage eene eere plaats innemen in de litteratuur het zal steeds gelezen worden met de andere werken van dien schrgver, maar meer dan die andere, want het is zgn meesterstuk en het zal blgven tri omieeren op het tooneel. Het heeft anders heel wat moeite gekost om het er op te brengen, Nadat dit tooneelspel herhaaldelgk, vaak met groote voorzorg, voor een betrekkelgk groot gezelschap gelezen was en Lodewgk XIV er kennis van genomen had, werd eindelgk het stuk, zonder verlof, oog luikend toegelaten op 5 Augustus 1667, ge speeld onder den titel VImposteur en het duurde nog tot 5 Februari 1669, aleer het stuk met verlof van den Koning werd opgevoerd. Laten wg hierbg nog even aanstippen dat Molière met zgn lartuffe inzonderheid de Jansenisten van zgn tgd heeft willen bestraf fen. Hg had het gemunt op die devotie, welke dr Aug. Reiohensperger, in zgn Humor in der Kunst, der Kopfhangerischen Pietismus, de vromen die steeds naar den grond staren, noemt. De zucht naar waarheid dwong hem aan te toonen hoeveel valsche munt daarbg voor echte werd uitgegeven. En het is onder alle zich noemende vromen zoo gebleven tot op dezen dag. m Dat Molière in Frankrgk nog steeds de geliefde diohter is, wg weten het. Maar ook in ons land blgft hg gewild. Sa dit blgkt het meest als een Fransch gezelschap zgne stukken in ons midden opvoert, Dan winnen zg natuurlgk in waarde. Maar zelfs bg eene vertolking door Neder landsche tooneelisten.mirs van erkende talenten, blgven de stukken van den Franschen «prins van het komisch schouwtooneel," het geletterd comedie-lievend publiek aantrekken. Dit bleek ook Dinsdagavond in onzen schouwburg. Het talrgk publiek boven minder dan op de eerste rangen volgde met aandacht en belangstelling de opvoering en betuigde door hartelgk applaus zgn inge nomenheid. Het was dan ook een bg uitstek goed ver zorgde voorstelling. Men weet dat daarvoor in Pargs denoodige inlichtingen zgn gezocht en verkregen om haar geheel overeenkomstig de traditie bg de Comédie Frangaise te doen zgn. Omtrent de opvatting van enkele rollen, o.a. die van Elmire door mevrouw Holtrop Van Gelder en van Orgon door den heer Jan C. de Vos, is heel wat gezegd. Beiden zgn te conscienteus om niet ten volle zioh te kunnen verantwoorden. En zooals zg nu hunne rollen uitbeelden, De zaak, waarin mejuffrouw mr. E. O. va* Dorp Donderdag 8 October als toegevoegd verdediger voor de eerste maal voor het ge rechtshof te 's Gravenhage zal optreden, betreft den I8jarigen jonkman uit Zaamolag, door de Middelburgsche reohtbank veroordeeld tot jaar gevangenisstraf wegens diefstal van 405 aan bankbiljetten, toebehoorende aai den baas bg wien hg werkte Bekl. zou de biljetten later uit vrees voor ontdekking heb ben verbrand. Aanvaskelgk heeft hg bekend, doch sedert beweert hg aan het gebeurde onschuldig te zgn. Z. D. H. Mgr Gallier, de nieuwe bisschop van Haarlem, heeft het volgende wapen gekozen Op het wapen van het bisdom een kruis van rood op een zilver veld wordt gehecht het wapenschild van den nieuwen bisschop, voorstellende een «kraak», (benaming van een vaartuig) die vaart op een rivier bg het licht van een ster. Deze ster is geplaatst in den rechter bovenhoek (gerekend van het schild- bord ai) en laat haar stralen vallen op de kraak. «Kraak" zegt De lijd is een zinspeling op den naam van de overleden moeder van Mgr Callier, terwgl de rivier doet denken aan de Schelde, aan welker uitmonding te Vlissin gen Mgr Callier's vader zeeloods was. De ster beduidt het Geloof In verband hiermede luidt de wapenspreuk Zn fide nihil haesitans. Het wapen wordt, volgens de gewoonte der Haarlemsche Bisschoppen, van boven gesierd op gezag van uitspraken van Molière zelf en volgens aanwgzing van Régnier, den bekenden sociétaire van het Ihéatre Francais, o. a. in zgn werk Le larfufe des comèdiens, aanvaar den wg die créaties als zeer goed doordacht en juist. Mevrouw Holtrop—Van Gelder, eene bekoor- lgke versohgning, verloor bg de tooneelen met lartuffe hare vrouwelgke waardigheid gee* oogenblik uit het oog. Geen overdreven coquet- terie, bg het schgabaar toegeven aan den huichelenden bedrieger. Jan C. de Vos stelde ons Orgon niet als een sukkel voormaar als een krggsman van wien men als waarheid kan aannemen dat hg, zoo als ten slotte door den gerechtsbeambte werd gezegd, zg* koning gewichtige diensten had bewezen. Men heeft den heer De Vos verweten dat hg niet, zooals bv. Coquelin, grgze haren zioh had gemaakt, maar daaromtrent zgn geen be paalde aanwgzingen. Alleen Alberdingk Thgm heeft m zgne vertaling gesproken van «grauwe" haren, waarschgnlgk omdat dit in zgn rgm te pas kwam. Dat Orgon, zoo voorgesteld, toch de dupe van lartuffe werd, doet de figuur van dien «fijnman", zooals Alberdingk Thgm het faux dévot van Molière vertaalt, meer stggen in waarde en zgn invloed des te duidelgker aan het licht komen. De heer La Roohe, als de hoofdpersoon, had zeer vele goede oogenblikkenvooral de too-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1