FEUILLETON.
Woensdag
30 September.
1903,
De ondergang van
la Promentière.
N°. 230,
146° Jaargang,
Mlddtlburg 29 September.
Uit Stad «o Provincie.
ONDERWIJS.
LANDBOUW.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberiohten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.60elke regel meer 20 eent. Seelamens 40 eent per regel,
Broetc letters naar de plaats, die *g innemen.
Voor de slachtoffers der ramp te
HOOGWATER.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k o, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, po; kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., f
Afzonderlijke nummers kosten 5 sent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
29 Sept. 8 u. Tm. 63 gr., 12 n 68 gr., av. 4 u. 70 gr. F. Verwaoht: matige Z, wind,
betrokken lucht, regen, weinig verandering in temperatuur.
Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflenoe
Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algomteon MmiHUI-Bfwreaw
Al Hm bi HAR Asa.*, H.B. *»»jrR»sUfgW«B 8CS, imtwinwi
ARNEMUIDEN
ontvingen wij nog vanden heer R, M.
Smits uit de bus f 2.40'.
Totaal met het in ons vorig nommer
vermelde bedrag 645.84.
THOLBN.
Daarvoor gewerd ons nog van Ev. Matth.
6 vers 3 2.50F. B. 2.50„Tholen"
2; en los geld 1.
Samen met het in ons vorig nommer
genoemde bedrag f 59.835.
Mogen wij de slachtoffers daar ook verder
aanbevelen in de liefdadigheid, die zich
tegenover Arnemuiden zoo welsprekend
uitte 1
AMSTEBDAMSCH SANATORIUM.
Ter aanvulling van hetgeen in ons nommer
van Maandag reeds werd meegedeeld over de
opening van het Amsterdamsch sanatorium, zjj
nog gemeld dat Koningin Emma bp die gelegen
heid de volgende woorden gesproken heelt:
»Het was mg aangenaam te voldoen aan de
uitnoodiging, hier tegenwoordig te zgn. De tot
standkoming van dit sanatorium verheugt mg
zeer, omdat ik overtuigd ben, dat in ons vader
land meer gelegenheid dan tot dusverre moet
bestaan tot verpleging van Igders aan tuber
culose.
Dat de belangstelling in de sanatoria in ons
vaderland toenemende is'en dat ook mjjn stich
ting Oranje Nassau's-oord daarin mag deelen,
stemt mg dankbaardaardoor toch alleen
vinden onze sanatoria den steun, waaraan zg
behoefte hebben, willen zg beantwoorden aan
bet doel minvermogenden in de eerste plaats
te helpen. Dat het streven van hen, die in
Amsterdam hebben gewerkt om dit doel te
bevorderen, heden wordt bekroond, juich ik
van harte toe, en met den wensch dat Gods
zegen ook hier niet moge ontbreken en dat in
deze stichting velen hun gezondheid mogen
terugvinden, open ik dit sanatorium."
De Koningin schreef nog haar naam in een
gedenkboek, dooi dr Cuypers ontworpen.
De eerste patiënten worden met 1 Oct. ver
wacht.
BB3HT€IAa]fiïE3I©HEM É&M/j&O
Bg kon. besluit
is ingesteld eene Staatscommissie met op
dracht der Regeering te dienen van advies
over de vraag, welke aanvulling en wgziging
het in het Wetboek van strafrecht aangenomen
stelsel van bestraffing van bedelarg en land-
looperg en de toepassing daarvan in de prac-
tgk behoeven om eene meer doeltreffende be-
strgding van dit maatschappelgk euvel te ver
zekeren, onder bevoegdheid tevens haar gevoelen
te doen kennen omtrent bg dat Wetboek ge-
trofien voorziening ten aanzien van habitueele
dronkenschap
zgn benoemdtot lid, tevens voorzitter dier
Staatscommissie, mr J. Domela Nieuwenhuis,
hoogleeraar aan de Rgks-universiteit te Gro
ningen tot lid, tevens secretaris, jhr mr H.
W. van Asch van Wgok, lid van de Tweede
kamer, bestuurslid der Vereeniging tot christelijke
verpleging van bedelaars en landloopers, te Arn
hemtot leden: jhr mr W. E. Th. M. van
der Does de Willebois, rechter in de arr.-
rechtbank te Arnhem jhr mr D. O. Engelen,
president van de arr.-rechtbank en lid van
den gemeenteraad te Zutphenmr J. H. P.
Gallée, hoofddirecteur der Rgkswerkinrichtin
gen Yeenhuizen; mr dr B. Gewin, advocaat,
lid der Provinciale staten te Utrechtdr J. 0
I. van der Hagen, inspecteur van de volksge
zondheid te 's HertogenboschM. de Jong,
lid van de Eerste kamer, lid van het ooilege
van regenten over de rgks werkinrichting te
Hoorn; mr E. R. H. Regout,subst.-offioiervan
justitie te Amsterdam;
is aan de commissie toegevoegd als adjunct
secretaris mr J. L C. van Essen, oommies ter
gemeente-secretarie te Arnhem.
De minister van marine verleent deze week
geen audiëntie.
Oost-In clië.
De berichten, per jongste mail aangebracht,
loopen tot 27 Aug.
Blgkens een uitvoerig artikel in de Deli Ct over
't onderzoek in Deli, naar aanleiding
van de bekende brochure van mr. V. d. Brand
door mr. Rhemrev op last der regeering inge
steld, zgn de resultaten tot nu toe bevredigend
en schikten de planters zich over 't algemeen
gewillig naar de beschikking van hoogerhand.
Door velen wordt erkend dat na de bedoelde
brochure een onderzoek noodig en wenschelgk
was.
De berichten uit Atjeh, Korintji enz.
zgn, na al wat daarover reeds telegrafisch ter
kennisse kwam, van betrekkelgk weinig belang
meer. In laatstgenoemde streek zgn thans alle
hoofden onderworpen of gevangen.
Met l November 1903 zgn verplaatst
de surnumerairs der directe belastingen, invoer
rechten en accgnzen te Middelburg W.
de Bas naar de directie te Arnhem en W. F.
Sturm vaar de directie te Rotterdam.
Heden ochtend te kwart voor tien arri
veerden alhier per extra trein de mili
tairen uit Middelburg en Vlissingen, die te
Kgk in de Pot, bg Bergen op Zoom, hebben
gekampeerd.
Toen de trein het station binnenstoomde
werd door de soldaten een hoeratje aangeheven,
zeker uit tevredenheid,"dat zg weer in hun
garnizoen waren teruggekeerd.
Hier stapten de te Middelburg thuis behoo
renden uit, terwgl de voor Vlissingen bestemden
per trein de reis voortzetten.
Er waren vrg wat belangstellenden aan het
station waaronder het zwakke geslacht tamelgk
sterk was vertegenwoordigd.
Het duurde vrg lang eer de troep de stad
introk, want juist toen de trein aankwam
moesten twee schepen door de Kanaalbrug, wat
nog al tgd vorderde.
Toen de brug gedraaid was, zette de troep
zich in beweging, de majoor te paard aan het
hoofd, en opgewekt werd de marsch naar de
kazerne aangevangen.
De manschappen zagen er flink uit en hunne
veerkracht scheen door het zestiendaagsch
kampleven en de eraan verbonden vermoeienis
sen niet geleden te hebben.
De knaap, die Zondagmorgen alhier
het ouderlgk huis heimelgk had verlaten, is
Maandagavond daar weder teruggekeerd.
Hg was naar Vlissingen gegaan en heeft
aldaar die twee dagen doorgebracht.
De serie photographieën, die deze week
in het Wereldpanorama in de St Pieterstraat
alhier wordt tentoongesteld, betreft in
hoofdzaak de Italiaansohe meren, dat van
Lugano, Como, Lecco, Maggiore, Isola Bella,
Locarno en anderen, Het geheel is zeer mooi,
in hooge mate schilderachtig, maar wel wat
eentonig. Wel wordt er eenige afwisseling
in gebracht door gezichten op de aan genoemde
meren gelegen steden en dorpen, maar het
water domineert o. i. te veel. En het spreek
woord blglt altgd waar: men kan zelfs van
het goede te veel krggen.
1 Uit het Fransch,
VAN
RENÊ BAZIN.
Schrijver van
Donatienne en van Met geheel haar hart.
»Wil je wel eens stil zgn, Bas Rouge
Ken je de menschen hier uit de buurt niet
meer
De hond, een bastaard van allerlei rassen
door elkaar, met wollig haar, dat in lange
vlokken op zgn pooten neerhing, hield op met
blaffen, liep mee langs den grasrand, die het
veld omsloot, en ging toen, voldaan over het
vervullen van zgn plicht, aan het uiteinde van
de rg kool zitten, welke de boer afbladerde
Langs denzelfden weg naderde een man, met
slobkousen aan, en in een oud donkeröuweelen
pak gestoken. Hg had den regelmatigen
Hinken stap van iemand, wiens beroep mee
brengt dat hg veel loopt. Zgn bleek, gerim
peld gelaat, met zwarten ringbaard, zgne
rustelooze, steeds rondwarende oogen spraken
van vermoeidheid, van wantrouwen en van
het vaak betwist gezag van den afgezant des
meesters. Het was de rentmeester van den
markies De la Fromentière. Hg bleef achter
Bas-Rouge staan, die even met de oogen
knipte, maar wiens ooren niet meer bewogen
»Zoo Dag Luminau 1"
»Gooden dag
»Ik moet u sprekende markies heeft
geschreven."
Hg had zeker gehoopt dat de boer bg hem
zou komen. Maar dat gebeurde niet. De
groenboer stond bgna dubbel gevouwen, met
zgn armen vol groene blaren, en keek zgde
lings naar den rentmeester, die op dertig pas
van hem af, op het gras stond. Wat wilde
men van hem P Op zgne ronde wangen ver
toonde zich een glimlach, zgne diepliggende
lichte oogen werden grooter. Om zgn onaf-
hankelgkheid te toonen begon hg weer even te
werken zonder te antwoorden. Hg veelde dat
bg stond op den grond, dien bg als
eigendom beschouwde, dien zgn familie
krachtens een onbepaald verlengd contract,
bebouwde. Om hen heen vormden zgne kooien
een uitgestrekt vierkant, praohtige, zware
kooien, in allerlei tinten van groen, blauwe»
violet, waarvan de ondergaande zon nog de
schakeeriBgen vermenigvuldigde. Ofschoon hg
zeer groot was, dook hg als een boot tot
halverwege in die dichte veelkleurige zee
Men zag er niets boven uitsteken dan zgn korte
buis, en zgn ronden vilten hoed, die achter op het
hoofd stond, en waaraan, volgens de mode
Uit Vlissingen.
Door burg. en weth. van die gemeente wordt
aan den raad voorgesteld het volgende concept
besluit goed te keuren en aan de koninklgke
bekrachtiging te onderwerpen
De Raad der gemeente Vlissingen,
Overwegende dat het, ter versterking der
inkomsten, noodzakelgk is om het maximum
der ten behoeve der gemeente te heffen op-
oenten op de hoofdsom der personeele belasting
belangrgk te verhoogen
gelet enz.
Besluit: I De verordening betreffende de
heffing van opcenten op de personeele belas
ting in de gemeente Vlissingen, vastgesteld
den 20 Augustus 1897, goedgekeurd bg kon.
besluit van 8 November d. a. v no 33, te
wijzigen als volgt
Eenig artikel. Er zullen, te beginnen met
den len Januari 1904, in deze gemeente op
centen op de personeele belasting geheven
worden tot een getal van ten hoogste honderd
en dertien volgens den navolgenden maatstaf
50 opcenten op de aanslagen van hen voor
wie de belastbare huurwaarde 175 niet te
boven gaat, 59 opcenten op de aanslagen van
hen voor wie de belastbare huurwaarde meer
dan 175 en minder dan f 218.75 bedraagt,
68 opcenten op de aanslagen van hen voor
wie de belastbare huurwaarde /"218.75 of meer
en minder dan t 262,50 bedraagt 77 opcen
ten op de aanslagen van hen voor wie de be
lastbare huurwaarde 262.50 of meer en minder
dan 306.25 bedraagt86 opcenten op de
aanslagen van hen voor wie de belastbare
huurwaarde 306.25 ot meer en minder dan
350 bedraagt95 opcenten op de aanslagen
van hen voor wie de belastbare huurwaarde
350 of meer en minder dan f 393.75 be
draagt 104 opcenten op de aanslagen van
hen voor wie de belastbare huurwaarde ƒ393 75
ot meer en minder dan f 437.50 bedraagt
113 opoenten op de aanslagen van hen voor
wie de belastbare huurwaarde ƒ437 50 of meer
bedraagt en van hen, die niet naar den grond
slag huurwaarde worden aangeslagen.
II. De verordening op de invordering der
sub I vermelde belasting, eveneens vastgesteld
den 20 Augustus 1897, van voortdurende
kracht te verklaren.
De meerdere ontvangst wordt geraamd op
f 3274.49. (VI. Crt.J.
Te Westkapelle is thans een volks
bibliotheek opgericht.
Gedurende de maanden October tot en met
Maart zal 's middags van eiken Zaterdag ge-
van het land, twee fluweelen lintjes afhingen
Toen hg door een oogenblik stil door te
werken de meerderheid van een pachter boven
een bezoldigd ambtenaar had aangetoond,
richtte hg zich op en zei»Gg kunt gerust
spreken hier is niemand dan mjjn hond en ik.
De ander antwoordde gemeljjk»Mjjnheer
de markies is niets gesticht dat gjj met St,
Jan niet betaald hebt. Gjj zjjt nu bjjna drie
maanden ten aehteren 1"
»Hg weet toch dat ik dit jaar twee
ossen verloren hebdat de tarwe geen cent
waard is, en dat ik toch leven moet, met mjjn
zoons en de schepsels
Met »de schepsels" bedoelde hg zgne twee
dochters, Eleonore en Marie-Rose.
»Ta, ta, ta, mgnheer de markies vraagt
geen verklaringen van u, mgn goede man hg
vraagt geld,"
De boer haalde de schouders op.
»Dat zou hg niet vragen, als hg hier
was op zgn kasteel in Fromentière. Ik zal
het hem wel aan zgn verstand brengen
Hg en ik zgn altgd goede vrienden ge
weest, dat kan ik gerust zeggen, en zgn
vader was het met den mgnen. Ik zou
hem laten zien hoeveel er in den laat
sten tgd bg mg veranderd is, en hg zou mg
begrgpe». Maar dat komt er van: men heett
alleen te doen met menschen, die de heeren
niet zgn. Men ziet hem zeli niet meer en
sommigen zeggen dat wg hem nooit zullen
tegenheid bestaan tot het verkrggen van
boeken tegen betaling van éen cent per week
en per deel.
De bibliotheek bevat thans aan gekregen en
gekochte werken 111 deelen.
Enkele maanden geleden verzochten eenige
ingezetenen van St Laurens aan den raad
hunner gemeente om plaatsing van een drietal
straatlantaarns, vooral omdat bg donker weder
de toegang tot het dorp langs het voetpad vrg
gevaarlgk is, wegens een in de onmiddellgke
nabgheid gelegen diepen waterput. De meer
derheid van het dagelgksoh bestuur, de bi lig k-
heid van dat verzoek erkennende, stelde daarom
voor, op de begrooting een nieuwen post voor
straatverlichting te brengen. Met 4 tegen 2
stemmen, waaronder die van een der wethou
ders, besloot de gemeenteraad Zaterdag dien
post te handhaven en op beide einden van
het voetpad een lantaarn te plaatsen.
Alzoo is dus, zoo merkt onze beriohtgever
op, in het derde jaar der twintigste eeuw ook
hier een begin met de straatverlichting gemaakt.
In de Maandag te Arnemuiden
gehouden raadsvergadering is de begrooting
dier gemeente voor het dienstjaar 1904 vast
gesteld, zoo in ontvang als in uitgaaf op
13.746.33'.
Tevens werd vastgesteld de verordening,
regelende de wgze, waarop het kenteeken,
bedoeld in art. 18, 7e lid der woningwet, in
die gemeente moet worden geplaatst.
Het Nederlandsch tooneel had naar
men ons uit Goes schrjjft Maandagavond
in de Prins van Oranjemet de opvoering van
lartuffe, een buitengewoon succes. Niet alleen
dat bg het einde van elk bedrjjf een storm
van bjjval losbrak, maar men rustte niet
alvorens nogmaals gehaald werd om de spelers
te huldigen. Eveneens viel dit de vertolkers
van Zieleketens te beurt. De opkomst was
buitengewoon grootook van de buitenge
meenten.
In de Maandag te R i 11 a n d-B a t h
gehouden raadsvergadering, waarin alle leden
tegenwoordig waren, werden meegedeeldEen
verzoek van de wegwerkers A. de Wilde en
de Bokx om verhooging van jaarwedde, daar
zg een betrekkelgk hoog bedrag van hunne
jaarwedde moeten missen om gereedschap en
materiaal aan te koopeneen schrjjven van
Ged. Staten waaruit bleek dat de regeering
geneigd was een buitengewoon subsidie, inge
volge art. 49 der onderwijswet, te verleenen
voor den verbouw der school te Rillaid tot
een bedrag van hoogstens 6800en een
aohrjjven van den betrokken minister dat er
geen termen gevonden werden aan het verzoek
tot wegsverbetering van den pararelweg nabjj
het Btation, daar die in beheer en onderhoud
behoort bg de gemeente.
De benoeming van onderwgeeres in de nut
tige handwerken te Bath leverde nog alstrgd
op. Na twee vrge stemmingen werd bg her
stemming benoemd mejuff. A. Dronkers met 4
stemmen, tegen 3 op mejuff. A. Petri—Van
den Berge.
Aan het slot der zitting vroeg de heer Griep
wanneer de nieuw gekochte lantaarns geplaatst
zouden worden, daar met October de dienst
weer begint. De voorzitter deelde mede dat
een er van te Rilland zal geplaatst worden en
een er van te Bath en wel voor dat de dienst
aanvangt. Op een vraag van hetzelfde lid oi,
nu van hooger hand geen steun tot wegsver
betering verkregen is, de gemeente voldoende
den weg dit najaar kan onderhouden, werd toe
stemmend geantwoord.
In 'de Maandag te Waarde door den
raad gehouden zitting werd het pensioen voor
den gemeenteveldwachter, L. van de Vreede,
die om gezondheidsredenen als zoodanig tegen
Jan. a.s. ontslag heeft aangevraagd, bepaald
op 195 per jaar.
Tot onderwjjzers voor het herhalingsonder-
wjjs voor jongens werden benoemd de heeren
M. van Weele en W. E. de Jager.
De begrooting voor het volgende dienstjaar
werd in ontvang en uitgaaf vastgesteld op
8948,12, met een post voor onvoorziene
uitgaven van 29.31.
Voor de betrekkiig van algemeen be
stuurder der inrichting Industrie-te Stellen bosoh
is aan het bestuur dier inrichting voorgedragen
de heer J. C. Zonnevjjle, gediplomeerd land
en tuinbouwkundige te Axel.
- Een rijwielhandelaar te Hoek, die
wegens verduisteriig tot zes maanden gevan
genisstraf is veroordeeld, heett de vlucht ge
nomen.
terug zien. Dat is erg jammer voor ons."
>Wel mogeljjk, maar ik behoef mjjne
bevelen niet met anderen te bepraten. Wan
neer betaalt gjj
>Dat is gauw gevraagdwanneer betaalt
gg? Maar het geld vinden, dat is een ander
ding."
»Dus moet ik neen antwoorden
»Gjj kunt j a antwoorden, daar het moet
Ik zal met St Michel betalen dat is niet
lang meer De boer wilde zich weer
bukken om zgn werk te hervatten, maar de
ander ging voort»Gjj zult ook goed doen
Luminau, met uw knecht in het oog te honden
Onlangs heb ik in het kreupelhout strikken
gevonden, die alleen van hem konden zgn.
.Had hg er zgn naam op geschreven
»Neen, maar hg staat bekend als de
meest verwoede jager in de buurt. Wees op
uw hoedel Mgnheer de markies heeft mg ge
schreven dat als ik een van u allen weer op
Vlissingen.
30 Sept.
nm.
8.57
1 Oct.
vm.
9.34
2
10.40
3
11.32
4
nm.
1210
5
12.40
6
1.10
Oombnrf:
30 Sept.
nm.
8.20
Woensdag
Donderdag
Vrg dag
Zaterdag.
Zondag
Maandag.
Dinsdag
Woensdag
Aan de academie te Leiden is met goed
gevolg het oandidaitsexamen theologie 2de
gedeelte aigelegd door den heer J, P. Soholte
van Oostburg.
- De heer F. Dominions Azn., volontair aan
school IteWemeldinge, is benoemd tot
onderwgzer te Milligen bg Ngmegen.
Gecolleoteerd voor de scholen met den
bgbel te Kattendgke (giften) f 4, Krabben-
dgke met Oostdgk (G. K.) 35 en Oostburg
met Zuidzande 96.31.
- Tot leden van het hoofdbestuur der
Vereeniging van Leeraren aan inrichtingen van
Middelbaar Onderwijs zgn gekozen mej. A. C>
van den Bergb, directrice der gemeentelgke
middelbare school voor meisjes met 5 j. c. te
Groningen, dr B. Dgksterhuis, directeur der
Rgksschool Willem III te Tilburg, en de heer
A. Engelsman, leeraar aan de Rgks hoogere
burgerschool met 5 j. c- te Leeuwarden.
Men schrgft ons nit A a r de n b u r g
Maandag te 10 uur werd de tentoonstelling
opengesteld tegen 10 cent per persoon tot 2
uur de namiddags werd zg bezocht door 572
personen, daarna had men de bezoekers tegen
25 cent, waarvan er nog 344 kwamen. Het
totaal van de betalende bezoekers be
draagt van Zondagmiddag tot Maandagavond
5 uur 2768.
Het weder was den geheelen dag gunstig,
wat veel leven bgzette aan de volkspelen, die
op verschillends plaatsen werden gehouden.
De gemeente had een prettig feestelgk aan
zien en het aantal bezoekers uit omliggende
dorpen was nog zeer aanzienlgk.
stroopen betrapte, de heele familie moest
vertrekken,"
De boer liet zgn arm vol kooien vallen en
stak zgne twee gebalds vuisten uit.
.Leugenaar, dat kan hg niet gezegd
hebben 1 Ik ken hem beter dan gg en hg kent
mg. En aan lieden van uw slag zou hg niet
zulke boodschappen geven Alsof mgnheer de
markies mg van zgn land zou jagen, m g zgn
ouden Lumineau 1 Loop heen P
»Hg heeft toch geschreven."
.Leugenaar P herhaalde de boer.
.Je zult het zien," zei de rentmeester,
zioh omkeerende om verder te gaan. »Je bent
gewaarschuwd. Die Jean Nasmy zal je er in
laten loopen. Bovendien maakt hg wel wat
erg het hof aan je dochter, die weggeloopen
ongen uit le Bocags.Men praat er over weetje P
Rood van toorn, de borst vooruit, met een
vuistslag den hoed op het hoofd drukkende,
deed de boer drie stappen vooruit, als wilde
hg den man, die hem beleedigie, te lgf. Maar
deze had reeds zgn wandeling hervat en ver-
wgderde zioh, met een knorrig gezioht, langs
de haag. Hg was eenigszins bang voor dien
ouden man, die nog geducht sterk wasen hg
was vooral overtuigd van het gdele zgner
bedreigingen, daar die reeds meer dan eens
ongeldig verklaard waren, door den markies
De la Fromentière, hun gemeenscbappelgken
heer, wiens toegevendheid jegens die Lumi-
neau's hg maar niet kon begrgpen.
De boer bleef dus staan en volgde de
steeds kleiner wordende gestalte van den
rentmeester met de oogen. Hg zag bem over
het hek in de haag, op den weg springen en
links van de hoeve verdwgnen, langs de groene
paden die naar het kasteel leidden. Zoodra hg
uit het gezicht was, zei Lumineau hardop
.Neen, neen, de markies heeft niet gezegd dat
wg weggejaagd moeten worden P
Op dat oogenblik vergat hg de praatjes, die
de man gehouden had over Marie Rose, zgn
