2 September. Woensdag N°. 206 146" Jaargang» 1903. Uit Stad en Provincie. Middelburg 1 September HOOGWATER. LANDBOUW. ONDERWIJS. LETTEREN EN KUNST. ttm MIDDELBURGSCHE COURANT. Desa courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en feestdagen. Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franeo p.p., f 2. Afzonderlijke nummers koeten 5 sent» THBRNOUBTHB RN VBKWACBTIN6. 1 Sept. 8 u. vm. G4 gr., 12 u 78 gr., av. 4 u. 82 gr. F. V e r w a o h tzwakke tot matige Z. W. wind, lioht bewolkte lacht, droog weer, geringe toename in temperatuur. Advertentiin20 cent per regel. Geboorte-, dood- tn alle andere familieberiohten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 eent. Keclamens 40 eent per regel. Qreete letten naar de plaats, die sg innen*n. i vt* PlaatBi*2 Ta* advertentiS» en reelames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algaaaeew A«lwwrle»*le=Bs»ae* At Si LA MAS in., M.a, Trarbetiwnl Hl, Ansiirdnai. DB AFSCHAFFING DER SUIKER- PREMIUM. Het tractaat te Brussel tot afschaffing der premiën op den uitvoer van suiker is een be langrijke nederlaag van het beschermend stelsel in Europa. Niet alleen zal door dit verdrag, hetwelk heden, 1 September, m werking treedt, een gewichtige tak van landbouw en van fabriekenjj verheid, geljjk de beetwortelcultuur en de suikerfabricatie, gedwongen worden om voortaan op eigen wieken te drjjven. Ook sluit de totstandkoming van dit verdrag feite- Igk de bekentenis in, dat de jarenlange wed- strjjd tusschen de staten van Europa's vaste land in het verleenen van uitvoerpremiën geleid heeft tot een jammerljjk resultaat. Deze staten hebben in den vreemde, vooral in Groot-Brittanië, de suiker steeds goedkooper gemaakt, maar in hnn eigen land hebben zjj, om de uitvoerpremiën te betalen, van hetzelfde voortbrengsel steeds hooger belasting moeten beffen. Zg maakten de suiker goedkoop bjj anderen en duur bjj zich zelf. Elders werd het gebruik aangemoedigd, doch in .eigen land belemmerd. Ten laatste werd de suiker in den vreemde zóó goedkoop, dat de exporteurs daar heen wegens de lage prjjzen schromeljjke ver liezen leden en dat de uitvoerpremiën niet hoog genoeg bleken om deze verliezen te dekken. Voortzetting der premiënpolitiek zou eenvoudig verdere woekering van de kwaal hebben veroorzaakt. Men was meer en meer groeide deze overtuiging, op den verkeer den weg. Totdat eindeljjk een krachtig woord, ge sproken door Engeland, terugkeer van dien weg gebood, Engeland zag zjjne West-lndisehe koloniëi met den ondergang bedreigd. Ginds is feite- ljjk de rietsaikerfabricago het eenig middel van bestaan. Tegenover de teelt van suiker riet onder de tropen was de premiënpolitiek, waarmee in Europa de beetwortel werd ge steund, in den vollen zin des woords een deloyale concurrentie. Het woord van Engeland heeft sedert jaren weerklank gevonden. Maar een tjjd lang kwam men niet verder dan tot beraadslagingen. Tot daden ging men niet over. Eindeljjk, op 5 Maart 1902, nebben Duitschland, Oostenrijk, Fraakrjjk, België en Nederland tot volledige afschaffing der premiea besloten. Zg deden dit te liever omdat de premiën een steeds scherper doorn waren geworden in het oog van ieder Minister van Financiën. Men bedenke dat bv. het Duitsche Rjjk elk jaar 18 millioen gulden, dat OoBtenrgk-Hon- garjje elk jaar 9 millioen, dat Frankrjjk elk jaar ongeveer 24 millioen, en dat Nederland telken jare ruim 2 millioen gulden aan premiën besteedde. En dit alles om te geraken tot een noodanigen toestand der industrie, dat de Nederlandsche regeering in de memorie van antwoord betrekkeljjk het wetsontwerp tot bekrachtiging van het Brusselsche traotaat verklaarde: »de premiën hebben den toestand bedorven." Dit is een les geweest in de zoogenaamd >segenrjjke" gevolgen van het protectionisme, welke verdient voor het nageslacht te worden bewaard. Wjj willen dan ook gaarne, nu de zaak haar beslag heeft verkregen, de leden der vereeniging Het Vrije Ruilverkeer op deze leerrjjke ge sebiedenis wjjzen, opdat ieder in zjjn kring dit voorbeeld van een bankroet eener bescher mende staatkunde aanhale. Loeringen wekken, voorbeelden trekken 1 Onze lezers zullen missohien willen weten hoe men in het overigens zoo verstandige Europa tot het stelsel van uitvoer-premiën juist op de suiker gekomea is. Het is hierbjj al weder de oude geschiedenis geweestme* is begonnen met een weinig protectie, een klein premietje van uitvoer. Het eerst in Frankrjjk. Toe* daarop andere landen, geljjk Duitschland en Nederland, met fabricage van suiker uit beetwortelen begonnen, heeft men willens of onwillens zekere fouten begaan in de wjjze waarop de belasting werd berekend, ten einde in geval van uitvoer, onder den sohjjn van restitutie der betaalde belasting, feitelijk meer te kunnen teruggeven dan aan vankeljjk was betaald, m. a. w. ten einde een extra-winst op uitvoer te laten behalen Zoo kwam men van kwaad tot erger. Er ontstond een pjjnljjke verlegenheid. De wereldprjjs der suiker was gedrukt tot een peil, hetwelk, indien premiën niet te hulp kwamen, geen winst meer geven kon. Geen staat kon zelf standig en voor zich alleen de premiën af schaffen zonder den bedoelden tak van !"",tiO' nalea arbeid bjj zich zeiven tot ondergang te veroordeelen. Niemand durfde dien stap doen, zoolang hjj niet zeker was, dat alle anderen zjjn voorbeeld zouden volgen. Men trachtte elkander in den kunstmatigen steun van dien bedrjjfstak te overvleugelentot me* kwam tot de uitkomst, welke boven is geschetst. In de landen, welke in de laatste jare* hooger en hooger premiën gaven, zal dan nu ook de afschaffing der staatshulp de industrieelen, die zóólang de verleening dier hulp hebben aan gewakkerd, het gevoeligst treffen. Wjj verheugen ons niet in buurmans leed. Maar wjj verheugen ons hierin, dat Nederland in dien weinig eervollen wedstrjjd sedert 1897 geleidelik vaart getemperd heeit en daarom thans, nu een eerljjke concurrentie is aange broken, eene goede plaats inneemt. Vereeniging Het Vrije Ruilverkeer. Wjj ontvingen een schrjjven, waarin ons, naar aanleiding der jongste toekenning van ridderorden, een paar vragen werden gedaan om die in onze Zeeuwsehe omtrekken te beantwoorden. De onderteekening ervan is ons niet dnidelgk. Wil de schrjjver zjjn naam ons nader bekend maken, dan willen wjj aan zjjn verzoek wel voldoen Natuurljjk niet om dien naam te publiceeren, maar om goed te weten wie de belangstellende schrjjver is, vragen wjj die opheldering. Van herbenoemingen van wethouders enz. wordt door ons in 't algemeen geen melding gemaakt, evenmin als van telegrammen van dankbetuiging, namens de Koningin gezonden. Wjj hebben dat al telken jare gemeld. Ons stadhuis wordt inwendig zoo lang zamerhand onderstboven gekeerdnu heeft men ook in de raadzaal een andere schikkiig noodig geoordeeld. Zoolang het ons heugt en dat is al een heele reeks van jaren, zaten de beschreven vaderen rechts en links va* de zaal en bleef het midden ervan open, tenzjj er een stem bureau moest worden gevormd. De burgemeester en de secretaris zaten aan het eind der zaal en schuin achter hen was der pers haar plaatsje bereid. 't Ging uitstekend zooalleen hadden de raadsleden en nog meer de verslaggevers dik wijls last dat zg den voorzitter niet konden verstaan. Nu is dat alles veranderd; alleen de burge meester en de seoretaris hebben hun plaats behouden De leden zitten nu vier en vjjf naast elkaar aan de zjj den, zes in het middenvak. En de verslaggevers zjjn van het eene eind van de zaal naar het andere verhuisd. Zg, die vroeger aan twee apart staande keukentafeltjes hun aanteekeningen maken konden, zitten thans eendrachtelgk bgeenaan een nette, groene tafel en hebben nu, in plaats van op de ruggen van burgemeester en secre taris, een wezenlgk beteren kgk op ben en op de raadsleden. Het was ons van daag wel wat vreemd, maar aan alles raakt men gewend, en dat zal bier ook wel 't geval wezen. waarop de burgemeester antwoordde, dat hg de vraag bg het dagelgksch bestuur zal te berde brengen. Te Boschkapelle moesten een viertal armenwoningen, volgens de woningwet, heel wat veranderingen ondergaan. Daartoe onge negen zgnde, heeft de raad vergunning ge kregen de huisjes te sloopen De bewoners, die zelf den koet kunnen verdienen, moeten dan voor een onderkomen gezorgd hebben, terwgl de andere zullen besteed worden. Omtrent den zwaren brand onder die ge meente wordt ons nog het volgende gemeld De heer V. d Wielen had eenige familie leden, die bg hem geweest war6n, uitgeleide gedaan en stond op eenigen afstand zgner woning met een buurman te praten, toen hg plotseling uit zgne schuur de vlam zag slaan, die bgna even spoedig het geheele dak aan tastte De huisgenooten, die binnen zaten, merkten bet onheil pas, toen het dak krakend instortte, wat heel gauw geschiedde. De brandspuit was vlug bg de hand, doch kon slechts 't wagenhuis en de woning behouden aan redden uit den vgi, zes meter hoogen en even breede* vuurgloed viel niet te denken. Het was hartverscheurend, de arme dieren te hooren huilen, brullen en schreeuwen, die stampende en rukkende neervielen, stikten en verbrandden. Een tiental koeien, die bg de schuur in de zoogenaamde >bocht" liepen, konden nog juist bg tgds gered worden door een ongen, die, de hevige hitte trotseerende, een paar planken der afsluiting losmaakte. De geheele oogst, voor zoover die om dezen tgd binnen is, is mede een prooi der vlammen geworden, wat nog al wat beteekent, als men weet, dat die steê pl. m. 200 gemet groot is. Een vlashoop van 10 gemet stond een dag na den brand nog in volle vuur. Men gist, dat de oorzaak van het onheil aan broeien van hooi moet worden toege schreven. Zekerheid is er natnurlgk niet. Ofschoon het verbrande is verzekerd, is het ongeluk toch een heele schadepost voor den getroffene, vooral nu het tegen den winter gaat. ingevolge raadsbesluit heeft de gemeente Stoppeldgk twee woningen in de kom aangekocht, in welker plaats een gemeentehuis zal gebouwd worden. Tot heden is de zoo genaamde gemeentekamer en secretarie in een koffiehuis gevestigd. Reeds lang was men van plan een raadhuis te bouwen. Zondagavond traden aldaar als spreker op de heeren Buysrogge en Van Dalsum, respectieve lijk kaplaan te St. Jansteen en notaris te Hulst. Hun doel was tot het opriohten van een af- deeling van den boerenbond en eene boeren leenbank op te wekken. De ruime zaal van den heer Lemson was vol belangstellenden, zoodat genoemde heeren ook hier, evenals in alle plaatsen van Oosteljjk Zeeuwsoh-Vlaan- deren, waar zg optraden, succes hadden. Voorloopig gaven 17 heeren door hunne handteekening adhesie aan 't plan der stich ting, zoodat over enkele weken, na nadere bespreking en uitlegging) de oprichting van leenbank en bond is te verwachten. Dit Vlissingen. Heden (Dinsdag) is het 25 jaar geleden, dat de heer E. Hoffmann bg de bekende ex pediteurs-firma Brasch en Rothenstein in dienst trad. Sedert 1881 is hg de vertegenwoordiger dier firma te Vlissingen. Van zgne collega's uit andere plaatsen, van het kantoorpersoneel en van de firma, ontving hg stoffelgke bewg zen van sympathie en waardeering. Aan het den jubilaris en het verder personeel jl. Zater dag, vanwege de firma aangeboden diner ging het recht gezellig toe In de heden te Goes gehouden zitting van den gemeenteraad, die door eli leden werd bggewoond, werden de vier herkozen raads leden geïnstalleerd en door den voorzitter gefe liciteerd met hunne herbenoemingen. Hg voegde daarbg den wensch dat zg allen nog jaren in het belang Üer gemeente Goes mogen werkzaam zgn. Daarna werden zonder discussie of hoofde- lgke stemming de statenrestanten en oninbare posten Hondenbelasting en Hoofdelgken Omslag over 1902 vastgesteld, evenals de rekening der gemeente over 1902, in ontvang op f 118.328.49Vs en in uitgaaf op 108.128.11 met een batig saldo van 10.200.387j- Bg de rondvraag wees de heer Van den Bout erop dat, naar hg in de courant gelezen heeft, do commissie van de landbouwtentoon stelling de subsidie van 50 niet geaccep- teert heeft. Hg zou nu gaarne willen dat aan de tuinbouwtentoonstelling eene subsidie van 50, in plaats van 25, werd toegekend, daar die 50 tooh niet uitgekeerd zgn. Hg vroeg den voorzitter ot hg die vraag in de volgende zitting zou kunnen behandelen Prgswinners waren: a. Langzaam rgdenJ. C. va* Ditmars, Emma Dronkers, W. Kabboord, A. Legnse, Sophie Polet, J. Zemel, H. de Leeuw en G. de Buck. b. HindernisbaanW. Peeman, P. Doorne- bos, L. F. Klaagsen, H. de Leeuw, G. de Buck, C. de Priester, C. Fraagenhove en M. Geill. c. Polospel geen, want dit deel va* 't pro gram kon wegens te weinig tgd niet door gaan. d. Ringsteken J. Zemel, Tina Broskema, A. Homburg, L. F. Klaagsen, K. Baas, C. Rgcke, G. Bos, Marie Verhulst en C. Fraagenhove. De overige deelnemers ontvingen verder een consolatieprgs. Door den heer C. P. Gilde, de firma Itonca, de W. V. Scaidis en de commissie voor dezen wedstrgd waren zeer mooie geschenken aan de prgzen toegevoegd. Het vorige jaar is te Zaamslag een proef genomen met het plaatsen van enkele gasolinelantaarns. De lampen, va* gloeikousjes voorzien, verspreidden zulk een fraai lioht, dat thans alle petroleumlantaaras in de kom zullen opgeruimd worden en vervangen door gas olinelantaarns. Omtrent het Zondag te IJzendgke gehouden wielrgdersfeest meldt me* on3 nog dat de vereeniging uit Biervliet den prgs kreeg voor het grootst aantal deelnemers. De prgs, een fiets, die onder de deelnemers werd verloot, viel ten deel aan A. Maes te Biervliet. De muziekgezelschappen van IJzendgke, Schoondgke en Watervliet luisterden de feestelgkheden op. KONINGIN'* .1 AARD AO. Ter aanvulling van onze mededeelingen omtrent de wedstrgden op het Molenwater dienen wg nog mede te doelen dat prgawin- ners werden voor ringsteken voor jongensG. de Hamer, W. v. Lugk, C. de Rgke, P. Smaardgk, J. Frekenhorst en nog 18 anderenen voor ringsteken voor meisjes A. van Francois, J. de Lange, J. A. de Klerk, A< Bosch en C. S. Goedbloed. Dit is reeds in een deel der oplaag van ons vorig nommer opgenomen. Des avonds te negen uur had in de sociëteit De Vergenoeging de uitreiking der prgzen voor het wielrgden plaats. De voorzitter van de vereeniging Uil het Volk - Voor het Volk, de heer L. K. v. d. Harst J.Jz bracht dank aan de jury en den afdeelingsconsul van den A. N.W. B voor de moeite, die zg zich hadden gegeven voor het slagen van dit nummer. Vatten wg nu weer de draad op van ons ver slag waar wg dit Maandag middag eindigden. Na afloop der wedspelen, omstreeks vgf uur, volgde de terugtocht door de stad, een tocht die, omdat de schutterg muziek er leven in bracht, veel meer pakte dan het gaan naar 't terrein. Iets wat ons minder aangenaam aandeed was dat een haag van militairen zg droegen ten minste de uniiorm, maar toonden veel meer boer dan soldaat te wezen voor het muziek korps uitliep, sohreeuwerig en lawaaierig. Nu, wg mogen het die mensohen niet al te kwalgk aanrekenenhet waren zeker meestal milioiens, pas van hun dorp in de stad ge komen Overigens toonden zich onze burgers prettig en vroolgk gestemd, rang en stand werd heele- maal, wat anders hier lang niet de gewoonte is, vergeten. Een vreemdeling, die met belangstelling dit deel der feestelgkheid gade sloeg, vroeg ons «het volk komt hier zeker weinig uit?" en voegde er direct bg>maar als het uit is, geeft het zich tooh meer dan wg 't was een Belg zoo denken. Wg meenden hem hierop het antwoord sohuldig te mogen blgven en deden een weder vraag »Blgft u van avond hier f" »Ja zeker zulle 1" was het antwoord. »Welnu, het zal ons bgzonder veel genoegen doen u van avond op de Groote Markt te ontmoeten. Wg vertrouwen dat ge dan een ander denk beeld zult krggen van de kalme Hollanders dan gg ze u steeds voorsteltdan znlt ge zien hoe ze feest vieren ter eere van hun Koninginnetje." >Awelik wil dat zienge Igkt me een goede cicerone, ge wilt me wel een beetje ten raad staan." We proefden zoo een collega en we boden hem onze hulp, onze voorliohting aan en we hebben die hem natnurlgk verleend. Wat was het een mooie avond) De wind was geheel gaan liggen en daar door kwam de verliohting va* de Markt vol komen tot haar reeht. Die verlichting is mooi, maar we hebben haar reeds zoo dikwgls ge zien dat ze wat eentonig raakt. Zou daarin niet eens wat verandering zgn te brengen Op de muziek-estrade, die 's avonds een tamelgk figuur maakt maar die overdag er al heel pover uitziet, gaf het schmtterg muziek- korps een concert. Duizenden profiteerden daarvan en amuseerden zich kostelgk. Het muziekkorps had Maandag een zwaren dag, maar kweet zich met bewonderenswaar- digen gver tot het laatste toe van zgn moei- lgke taak. Toen het laatste nommer van het programma, het Oud Wilhelmus, was ten gehoore gebracht, formeerde zich de fakkeloptocht naar het Molenwater. Dat is eigenlgk voor een groot deel der feestgangers de olou. Wat werd er gejuisht, gedrongen, gehost, gezongen op den langen weg naar ons park, waar het vuurwerk zou worden ontstoken 1 Alles slaagde Maandag goedhet vuurwerk echter maar tamelgk. De luchtmoordslagen deden sommigen den schrik om 't Igf slaan evenals de knetterende luchtzwermpotten dege nen die overal met den neus ket dichtst bg wille* wezen. De vuurpglen met hun kleurige sterren teekenden zich soherp af tegen de donkere lucht, evenals al het andere hooggaande vuurwerk. De staande stukken hadden het beter kunnen doen, zonnen, bloemtmilen, cascades en molens, ze kwamen niet allen tot hun recht. Draaien wilden ze niet. Ook het slotbouquet, dat de* naam va* haar, ter wier eere feest werd gevierd, in wit diamantvuur te lezen gaf, voldeed niethet beantwoordde lang niet aan onze verwachting. Toen het laatste salvoschot was gevallen, begon de terugtooht naar het punt van uit gang de Markt. De weg was korter, maar de deelnemers aan den tocht beweren dat die nog aardiger was dan het gaan. Onze Belg van den middag was opgetogen over al wat hg gezien had. Hg prees de goede orde, de opgewektheid, het gezellige samonzgn, dat hg zich van de »stgve Hollanders", 't zgn zgn woorden, niet had kunnen voorstellon. In het gansohe land is de jaardag met op gewektheid gevierd. Op Het Loe kwamen den geheelen dag ingezetenen alsmede de vertegenwoordigers van verschillende vereenigingen hunne hand- teekeningen zetten in de ten Paleize liggende felicitatie-registers. Tal van bloemstukken zoowel uit Apeldoorn als van elders werden onophoudelgk aange voerd, terwgl een stroom van telegrammen der jarige Vorstin werd toegezonden. Aan een diner ten Hove namen 70 personen deel. Woensdag Donderdag Vrgdag Zaterdag. Zondag Maandag. Dinsdag Vlissingen. 2 Sept. 3 4 5 6 7 Woensdag Donderdag Vrgdag Zaterdag 8 Domburg. 2 Sept. 3 4 5 vm. 10.16 11.14 nm. 12 01 12.36 108 1.38 2.09 vm. 10.25 11.23 nm. 12.10 12.45 Men schrgit ons In een zgner voordrachten heeft de heer Vorsterman van Ogen gezegd, dat het super- phosphaat dit jaar goedkoop zou zgn, een maatregel door de aaneengesloten fabrikanten genomen, om te bewgzen, dat een coöperatieve fabriek niet noodig is. Hg heeft de Zeeuwsehe landbouwers gewaarsohuwd zich daardoor niet te laten bewegen om geene aandeelen te nemen, want, zeide hg, het zonde ons dan gaan als de man, die de kip met gouden eieren doodde om in eens rgk te zgn. De goedkoopte tooh tan dit jaar, zal, als de iabriek er niet komt, in een paar volgende jaren dubbel enblgvend worden gedekt door veel hooger prgzen. De Dinsdag te Aardenburg gehouden aanbe steding bewees de waarheid van 't geen door hem vóór drie weken werd gezegd. Aanbesteed 118.000 KG. Zes inschrgvingen van 3.30, 2.54, J 2.49, f 2.48, f 2.41 en f 2.38. De laagste inschrgving is van de firma Des Mazures en Lambert te Fargsdeze firma had een Ned. Borg. Wanneer men nu bedenkt, dat dat super* phosphaat te Rgsel zal worden geladen, den langen weg langs binnenkanalen door België moet maken naar Slnis en daar geleverd wordt tegen een prgs van 2.88, dai zal men wel kannen begrgpen dat het oprichten eener superphosphaatiabriek op coöperatieven grond slag voor de Zeeuwsehe landbouwers van het grootste belang is. Maandag zgn te Antwerpen nit New-York aangevoerd 300 Amerikaansche runderen, de eerste belangrgke zending Amerikaansch vee die in Belgie werd ingevoerd. Bg den jongsten lintjesregen is ook de onderwgzerswereld niet vergeten. Zoo is o. a. de oud-direoteur der rgkskweekschool te Deventer, de heer C. A. C. Kruyder, benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. Dr A. Narath, hoogleeraar in de chirnrgie te ütreoht, heeft als zoodannig een benoeming ontvangen voor de universiteit te innsbruek; welke 'benoeming bg zeer waarschgnlgk zal aannemen. Willem Royaards is, zegt men, voor dit seizoen weder verbonden aan de Kon. Ver. Het Nederlandsch looneél. Hg zal over een dag of veertien voor 't eerst optreden in Julius Caesar. Het is te hopen dat hg nu langer bg dit gezelschap zal blgven dan vorige malen. Het ïommer van 1 September van Belang en Recht bevatOnze jonge meisjes en het leven, door H. v. d. M. Coöperatie, door A. Hingst. Volksopvoeding in Hongarije door Malvi Fuohs en verder verscheidenheden enz. De jongste afievering van Moderne Kunst- teerken, uitgavn van W. Versluys te Amsterdam, is geed geslaagd. Zg bevat een achttal licht beelden va* beeldhouwwerken van Mendes da Costa. Zoowel van de karakteristieke apen van deze* beeldhouwer als van zgn mooie kleine vrouwen-figuren vindt men er voor- beelden in

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1