Y rijdag
21 Augustus.
N\ 196
xke.
146° Jaargang,
1903,
Waar gaan wij heen?
Uit Stad en Provincie,
0.
Mlddtlburg 20 Augustus.
itr.
feer-
UÏAM
ttirdai:
i.tgd:
9.30
130
9.30
9.30
9.30
8.-
3-
5.30
3.-
3.-
i.45 ea
HIDDELBURGSGHE
Deze oourant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 sant.
THERMOMETER BS VERWACHTING).
20 Aug. 8 u. vm. 61 gr., 12 u 62 gr., av. 4 u. 66 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige
Z. W. wind, zwaar bewolkte lucht, neerslag, later opklarend, weinig verandering in temperatuur.
AdvertentiSn20 oent per regel. Geboorte-, dood- an alle andere familieberichten es
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 eent. Seolamens 40 eent per regel,
Greets letters naar de plaats, die zjj innemen.
Tot de plaatsiag van advertentiSa ea reclames, aiet afkomstig uit Zeeland, betreflende
Handel, NJverheid en Geldweaen, is uitsluitend gerechtigd het Algsiaesa A4vwrt«mëls<<3SMPeiBa
Aa B»B EiA HAS Aan., 9.8. Vsarlmnwal AaHlaribuz.
I opgetreden op dusgenaamde protestmeetings, eene politieke partij toch spreekt en denkt
1 o. a. op die gehouden te Gouda den 8sten men vaak anders dan als minister. Helaas
Maart jl., en hebbende daar medegewerkt I Ook de uitlating van den heer Lindeman
TI tot het aannemen van eene motie, waarbij over het „apenpakje", kunnen wij niet in
e zaak-Lindeman ou nog see s e blindelings bereidverklaring werd uitgespro- [bescherming nemen. Een beschaafd, ont-
pennen m mweging 11 maar vee 100 ou j ken om mede te doen „met alle middelen wikkeld man doet beter zulke uitdrukkingen
warm. 1 1
En geen wonder!
Er is door den minister van waterstaat
in deze een daad verricht die zeer be-
enz.
denkelijk mag heeten voor de positie van
rijksambtenaren en daarom dan ook van
meer dan een zijde zeer scherp veroor
deeld wordt.
Of het ministerie en bloc voor die daad,
geheel of gedeeltelijk, mede aansprake
lijk is, weten wij niet; wij kennen alleen
als verantwoordelijk persoon genoemden
minister.
Onze lezers weten de feiten, maar eene
korte herinnering is zeker niet overbodig.
In de dagen van agitatie tegen de straf-
wetontwerpen, ingediend na de staking van
31 Januari, werd den 8sten Maart door
den heer S. Lindeman, ingenieur, leeraar
aan de Rijkslandbouwschool te Wageningen,
het woord gevoerd in eene openbare ver
gadering te Gouda, belegd door het Plaat
selijk, in samenwerking met het Landelijk
Comité van Verweer. Een overzicht gevende
van den strijd dier dagen en vergelijkende
de houding van dr Kuyper thans en zijn
optreden in vroegere tijden, haalde hij,
onder instemming van zijn zijde, de woorden
aan, door dr Herman Gorter op een verga
dering in Utrecht geuit: „Het is te hopen,
dat dr Kuyper 25 jaar lang geen bewust
die het Centraal Comité van Yerweer zou niet te gebruiken vooral niet tegenover een
willen aanwenden", verklaart destijds het publiek, grootendeels bestaande uit minder
ware karakter van het optreden van dit ontwikkelden. Maar als ieder, zelfs elk
Comité in zijne later gebleken misdadige
strekking niet te hebben ingezien en betuigt
over zijn optreden ten behoeve van dit
Comité zijn leedwezen".
De heer Lindeman wees in zjjn antwoord I
ambtenaar, die zich spottend uitlaat over onze
militaire instellingen, welke toch wezenlijk
niet boven critiek verheven zijn, gestraft
ontslag, zijn niet eervol ontslag
Werpt dit alles niet een hoogst eigen
aardig licht op de behandeling van deze zaak
op de houding van dezen minister en van|
allen die tot zulk eene beslissing mee
werkten
Meende do heer De Marez Oyens dat de
heer Lindeman verkeerd had gehandeld,
hij had hem dit dan toch wel door diens
directeur, namens hem, onder het oog kun
nen doen brengen, desnoods door eene I
„ambteljjke berisping", desgewenscht met|
met den waarheidszin der
ons is dat alles leugen en
moet worden met ontslag, het zag er zon- waarschuwing voor het vervolg. Voor verder
derling uit in onze maatschappij. Oin gaan was vooralsnog geen reden. Na de
op eenige onjuistheden in het betreffend I zooveel nette, ordelievende, deftige kringen correspondentie tusschen den inspecteur van
schrijven van den Minister, o. a. hierop dat hs 0f wordt de draak gestoken met het
te Gouda niet de door dezen aangegeven militairisme en met militaire kleeding, ge-
maar een andere motie, echter van gelijke woonten en voorschriften. Wij hebben
strekking, was aangenomen, en schreef ver- nooit geweten dat dit een doodzonde is.
der de hem gezonden verklaring niet te
kunnen onderteekenen, omdat dit hem stem
pelen zou als verrader van zjjne beginselen.
Na nog een antwoord van den minister,
had er een onderhoud plaats tusschen den
Inspecteur van het Landbouwonderwijs, den
heer Van Hoek, en den heer Lindeman)
waarbij deze vernam dat, teekende hij de
bewuste verklaring voor 30 Juni niet, zijn
ontslag stellig zou volgen.
In overleg met collega's gaf de heer
Het optreden van den heer Lindeman
op den 8sten Maart noemen wij niet
het Landbouwonderwijs en meergenoemden
leeraar had dit gevoegelijk kunnen
schieden.
Dat er een maand verliep vóór men
verder ging met de zaak bewijst, naar
onze meening, dat men nog heeft geaar-
goed maar het wettigt nog niet de hou- zeld, èf niet juist wist wat te doen.
ding van
den minister.
Wat vooral in deze treurige zaak de
aandacht verdient is dat de „ver/olging'
tegen den heer Lindeman is begonnen
naar aanleiding van door hem in het
Uit alles blijkt, dunkt ons, dat het ook
voor den minister beter geweest ware wan
neer hij de zaak had laten rusten.
Er is al meer dan overvloedig hardheid
uitgeoefend tegenover hen die in de stakings
dagen verkeerd deden.
Zoo licht laadt men den schijn van
wraakzucht op zichen die schijn moet
openbaar gesproken woorden en ge
Lindeman schriftelijk den minister nog I bezigde uitdrukkingen, maar dat de behan-1 vooraj eene regeering vermijden, al heet
eenige opheldering over de woorden: „metIdeling der zaak verder is vooitgezet en totIjjet 00jj ^at zij het gezag wil handhaven,
alle middelen", die, zoo merkte hij op, Ieene beslissing is gebracht op grond van- waalqoe bjei. te minder aanleiding bestond
verband met- opinies en gevoelens, na (jQ opheldering, door den hoer Lindeman
bestaanbaar zjjn
modernen, voor
kuichelarj)
De betrokkene kan niet anders zeggen dan
dat hg zoo iets heeft verklaard.
De Minister stelt hem in de gelegenheid
die woorden terug te nemen, maar de be
trokkene verklaart, dat men Gode meer gehoor
zamen moet dan menschen, dat hg niet ge
sproken heeft als ambtenaar, enz Hg weigert
een verklaring te onderteekenen.
't Slot iB echter anders dan bg de zaak-
Lindeman. De Minister geeft hem nl. te
kennen, dat hg hem als ambtenaar en als
burger hoogacht, nu hg weigert, uit vrees
voer het verliezen van zgn betrekking, een
laagheid te begaan, en 't slot van de historie
is, dat een betere betrekking, dan die door
hem bekleed, zgn deel wordt, De laatste
woorden van den minister luiden
»Ons standpunt verschilt Van het mgne
gezien is de openbare school iets waaraan niet
mag worden getornd en bandelen zg, die haar
trachten te ondermgnen, in strgd met de ware
belangen des volks. Uw standpunt leert u het
tegenovergestelde. Welnu, de tgd zal leeren
wiens standpunt het juiste was. Het oordeel
verbigve aan den grooten rechter, waarnaar
Nathan der Weise ons allen heeft verwezen.
Maar dit weten wg, dat slechts zg hun volk
wgzer, grooter, vromer kunnen maken, die
eerigk en oprecht, zonder nevenbedoelingen,
strijden voor en pal staan voor hun overtuiging."
niet bedoelden alle middelen, „onverschilig
welke", zoodat niet moest worden gedacht
aan „geweldmiddelen".
De sociaal-democratie huldigt niet de
en in verband met
door den heer Lindeman in zijn conferentie I
gegeven over de woorden „met alle mid-
huichelaar is geweest, maar dan toch is hij
25 jaar lang een onbewust huichelaar
geweest".
Verder, sprekende over de oproepingen.
der lichtingen en de houding der Regeering, dat, tot 19 Juli nog getegenheid had de
zeide de heer Lindeman ongeveer: „Zoolverklaring te onderteekenen.
ziet ge, arbeiders, hoe de bourgeoisie ge
bruik maakt van haar macht in den staat,
hoe uw broeders en kameraden worden op
geroepen om in een apenpakje gestoken, met
geweer en bajonet gewapend te worden
zooals altijd en overal maakt de burgerij I geSeven
gebruik van het militaire gewelddit is
de zedelijke macht, waarover deze regeering
beschikt"
Over deze uitlating werd de heer Linde
man bij schrijven, gedateerd 16 Maart,
en correspondentie met den minister, dus I ^ejen»woorden die het meest aanstoot
niet in het publiek, geopenbaard,gchijnen hebb{m gegeven».
Bij schrijven d.d. 15 Juli van den mi
nister werd de heer Lindeman meegedeeld
Hierop zweeg deze.
En 7 Aug. kreeg hij bericht dat hjj bij
kon. besluit van 5 Augustus was ontslagen.
Aldus luidt in 't kort het relaas zooals
verdedigd en volgehouden.
Vond men het bij nader inzien toch al
te mal om hem voor die, zjj 'tdan ook
ongepaste woorden, streng te straffen
Maar gaat het aan wel aan om hem toen
laat ons dit zoo eens mogen uitdrukken
„te pakken te nemen" wegens do verdedi
ging en het handhaven van zijn standpunt
in mondelinge en schriftelijke, dus niet
de heer Lindeman van het gebeurde heeft openbare, gedachtenwisselingen met den
minister
Wij beleven onder dit christelijk minis
terie zonderlinge dingen.
Toegejuicht, ja gesteund zelfs door tal
van conservatief'liberalen, personen zoowel
als bladen, gast het steeds verder op den
weg der reactie.
Thans is men reeds gekomen tot admini
stratieve afstraffingen, zonder vorm van
proces, zonder consideratie, h la russe.
Dit wettigt de vraagwaar gaan wij heen
Verklaarbaar is, dat, zooals steeds, ook
op actie volgt reactie.
Maar hierdoor wordt de tegenstand ge
prikkeld en haat gezaaid.
Wij hebben echter goeden moed.
Nog eenigen tijd en, zooals steeds, zal
op deze strooming weer een actie volgen
die de reactie weerstaat, zij het dan ook
Getuigt het van tact en van menschen-
kennis, van eerbied bij den minister voor
Verschillende omstandigheden zijn oor-1 het karakter van een aan hem onderge
zaak dat wij eerst nu op deze kwestie I schikt, andersdenkend ambtenaar, dat de heer
uitvoerig kunnen terugkomen. De Marez Oyens, nadat de heer Lindeman
Maar dit heeft deze goede zjjde dat wij I hem uitdrukkelijk mondeling, met redenen
van den hoofddirecteur der Rijkslandbouw-1 kennis hebben kunnen nemen van verschil-1 omkleed, had verklaard dat hij geen
school ter verantwoording geroepen en, lende uitingen over de houding van den b e r o u w had over zijn optreden, hem toch
nadat hij schriftelijk daaraan voldaan had, Minister De Marez Oyens en van ver-1 nog eene verklaring ter onderteekening I aan vaniceiyic stilte. Die "actie is reeds
ruim een maand later, dt 27 April, uitge-1 klaringen, van meer dan een zijde, ook 1 voorlegt waarbij hij wèl zijn leedwezen zou j „aande
noodigd tot een conferentie aan het depar- ;n ons blad van den heer P. van Zon, dat betuigen Is dat niet iemand in verzoeking Natuurlijk zal de kwestie in de Tweede
tement van waterstaat op Donderdag 30 de heer Lindeman, als leeraar, in de school leiden, wanneer deze weet dat ontslag, dus hamer ier sprake worden gebracht.
April. nooit propaganda maakte voor zijne ideeën jammer en leed, het gevolg zal zijn als hij hopen dat dan, zonder aanzien des
Daar had een onderhoud plaats tusschenop soe;aal en politiek gebied. niet teekent? persoons, zonder partij-vooroordeel deze
Dit was beweerdmen had dus ook in Getuigt het niet van een, laat ons maar
deze zich niet ontzien een tegenstander I zeggen weinig accurate behandeling van
zwart te maken. |zulk een hoogst ernstige zaak, dat de
den minister van waterstaat, den directeur-
generaal van landbouw, den heer J. H.
Lovink, en den heer Lindeman.
Blijkens het verslag, door dezen in Het
Volk van het toen gesprokene gegeven,
deelde de minister den heer Lindeman mee
dat hem eene ambtelijke berisping en be
en
ernstige zaak zal worden behandeld
dat ook van liberale zijde krachtig zal
worden geprotesteerd tegen deze regeerings
BEsroisMiif eaas EMK,
Bg kon. besluit
zgn benoemd bg het wapen der infanterie,
tot luit-kolonel: de majoor van dat wapen P,
A. H. F. Tergau, thans op non-activiteitbg
het le regiment, de majoor C. F. van de» Hoff,
van het korps, kommandant van het koloniaal
werfdepötbg het 3e regiment, de majoor F-
E. H. Liebert, van het korpsbg het 8e regi
ment, de majoor J. H. Koek, van het korps j
is aan Hr Ms adjudant in buitengewonen
dienst, den ganeraal-majoor F. A van Braam
Houckgeest, op zgn verzoek, eervol ontslag
verleend als militie-commissaris in het 4e
militiedistrict van Zuid-Holland en is als
zpodanig benoemd de gepensioneerde goneraal-
majoor der infanterie T. J. W. Bugs
is benoemd tot lid der Rgkscommissie voor
graadmeting en waterpassing dr J. J. A. Muller,
gepensioneerd majoor der genie van het Nedor-
landsch-Indische legeren
is ingetrokken de benoeming van W. Belger
en N. J. Veen, met ingang van 1 September
a. s., tot opzichter van den arbeid en is als
zoodanig benoemd F. D. Hartman te Rotter
dam, gewezen machinist le kl. bg de Kon.
Ned marine.
Bg kon. besiuit is, zooals in een groot
deel der oplaag van ons vorig nommer reeds
I is gemeld, ingetrokken da benoeming van S.
Elsevier de Jongh tot plaatsvervangend voor-
zitter der plaatseigke commissie voor de
Ongevallenwet te I e r s e k e en is als zoodanig
benoemd G. Moerdgk aldaar.
De muziek van het derde bracht heden
morgen in onze stad eene prettige leven-
Bovendien bleek dat de heer Lindeman minister in zijn schrijven van 15 Juli nog Laad waaruit men al te zeer het clericale
een uitstekend leeraar is, vraagt of de heer Lindeman de verklaring dwangsysteem proeft en die maar al te
onma nr»a« wil nndlAvlooïrnnon wnorin woAi'flAri I s ivi_iI
dat te half acht was uitge-
MINISTER BN AMBTENAAR.
Onder dit opschrift geeft de N. Arnh.
Crt.
Wjj constateeren dit vooral omdat het-1 soms nog wil onderteekenen, waarin woorden Yeej 0p gezagswillekeur lijkt,
geen hem ten laste is gelegd met zijn worden aangehaald die zouden voorkomen
straffing moest toegediend worden in verband I leeraarschap niets te maken heeften in een te Gouda aangenomen motie, terwijl
met zijn gedrag der laatste weken. I tevens dat hij als leeraar geen enkele daad I de heer Lindeman reeds bij schrijven van
Op de geïncrimineerde woorden in del bedreef die zijn niet eervol ontslag wettigt. 113 Mei pertinent had verzekerd dat de
Goudasche rede word niet ingegaan. J "Wat hij deed, verrichtte hij als staats-1 motie, door den minister bedoeld, te Gouda
De minister zeide dat het niet te pas I burger. n i e t was aangenomen
kwam voor een lager ambtenaar om overl En daarom is zoo juist, wat de heerj Wat ervan te denken dat de minister in
een hooger ambtenaar te oordeelen zooals Levy heeft geschreven, dat door hem te zjjn brief van 25 Mei zegt dat het in eonfêsso
de heer Lindeman had gedaan, wat dezen I ontslaan zonder eenigen rechtsgrond de I is dat de heer Lindeman zich „alsnog voor
de opmerking ontlokte dat hier geen sprake heer Lindeman is geplaatst boven het j behoudt om, mocht zich daartoe in het
was van hooger en lager ambtenaar, maar I gemeen recht. vervolg de aanleiding voordoen, aan soort-
wel van een minister, die ontwerpen van Dit is de hoogst bedenkelijke zijde van gelijke misdadige pogingen als die in den
wet indient, en een gewoon staatsburger deze kwestie. afgeloopen winter van het Comité van
Wie waarborgt den rijksambtenaren hun I Verweer uitgingen, opnieuw zijne mede-
niet te schenden recht dat zij als staats-1 werking te verleenen," terwijl uit het
Minister zijne burgers vrij hunne meening mogen uiten schrijven van den heer Lindeman van 28
afkeuring uitgesproken over het optreden over zaken van algemeen, politiek of sociaal, Mei blijkt dat hij reeds bij zjjn mondeling H0ere 0Bze God wordt verguisd en gesmaa
van den heer Lindeman als spreker voor belang onderhoud op 30 April den minister had aan- e«z' Verder heeft hg de openbare o,,l^gzers
het Comité van Verweer. Deze verdedigde De heer Lindeman heeft in eene openbare getoond „waarom niet te zeggen valt, welke |*nln(hopenbare* 'school'ean »porc'herie" een
zjjne houding en verklaarde er als lid der vergadering zijn meeniDg gezegd over in- zijn houding in de toekomst zal zijn, want ten YarhenBkot, waarin de kinderen van beiderlei
een schets in ésn bedrgf.
Het stukje speelt in de jaren 1891—1901.
Er moet zich iemand verantwoorden, die in
een verkiezingsrede met volle overtuiging de I Arras; afstand 144.5 K.M
Het bataljon,
rukt, om op het Molenwater te exsreeeren,
werd in de rust op eenige vrooigke marschon
onthaald, waarvan ook vele burgers in aan
dachtige stilte genoten.
Nadat de exercitie was afgeloopen, maakte
de troep een wandeling door de stad, waarbg
de muziek zich eveneens deed hooren.
Het muziekkorps vertrok heden middag
weder naar zgn standplaats Bergen op Zoom.
Woensdag hield de onlangs alhier op
gerichte postduiven-vereeniging Be Reisduif
haar eerste prijsvlucht met jonge duiven van
die gebruik maakt van zjjn recht van I
kritiek.
Verder werd door den
I woorden van dr Kuyper heeft nagezegd»de
openbare, z. g neutrale school is een kweek
plaats van ongeloof, waar de ziel van de kin
deren onzes Volks wordt verdorven, waar de
Den eersten en den tweede» prgs verwierf
de heer D. de Vries te Middelburgden derde
de heer Terwoert te Koudekerke, terwgt de
prgs voor de eerstaankomende duif ten deel
viel aan den heer J. J. N. van Baarle te
Middelburg.
Het programma van het 4e Zondagavond
concert, m het Schuttershof alhier aan
staanden Zondag te geven door het muziek-
den
Sociaal Democratische Arbeiders l'artjj geen gediende wetsontwerpen, wat duizenden in eerste is niet te oordeelen over den aard hnane gei0'0rd WOrdt »zich met wellust rond te korps der d.d. schntterg, onder leiding van
bezwaar in te zien te spreken voor een I den lande deden èn door woorden èn door jon de samenstelling van zoo'n toekomstig wentelen in hot sigk der zonde." Eindeigk, luit.-direoteur Jan Morks, is als volgt san
Comité waarbjj die partjf is aangesloten. 1 geschriften èn door te teekenen op adressen I Comité, en ten tweede kan niet bewezen
Hjj toonde volstrekt geen berouw over zjjn Wij zjjn van oordeel dat hjj niet geluk-1 worden, of zjjn partjj bij dat totaal onbe-
daad. kig was in zijn optreden in Gouda. kende, in de wolken hangende lichaam zal
Na dit onderhoud gingen eenige dagen Maar in die dagen van agitatie zjjn meer zjjn aangesloten."
voorbij, totdat de heer Lindeman den 9en I onhandigheden begaan, afkeurenswaardige I Is het niet hard dat men den betrokken
Mei van den Minister een schrijven ontving, daden gepleegd en verkeerde dingen gezegd persoon en zjjne echtgenoote v jj f m a a n-
waarin hjj werd uitgenoodigd de volgende aan alle kanten durven wij beweren. den lang in onzekerheid en spanning
verklaring te ondorteekenen Dr. Kuyper een huichelaar te noemen, lietdat de actie, op 16 Maart tegen
„De ondergeteekende onder instructie zjj het ook onder aanhaling van een ander's hem begonnen, eerst op 7 Augustus een|ae waarheden des Christendoms te onthouden,
van het Comité van Verweer als spreker woorden, had geen reden. Als leider van Seinde nam met de mededeeling van zijn Jen zich toch een Christen te noemen, het moge
samen-
sprekende over den Minister van Binnenland-1 gesteldV. O. V. Marsch. Morks; Hongaarsche
sche Zaken en de rede in de Tweede Kamer, Me'.odiSn, Necke Luna Waher uit de operette
door dezen gehouden tot verdediging van het Frau Luna, Linckea Danse de Satyrs, Le
openbaar onderwgs, had bg gezegd »Ik weet Thière 6. American Patrol (Amerikaansche
niet of de minister, toen hg deze woorden
gebruikte en zich toch een Christen noemde,
bewust een huichelaar is geweestzoo niet,
dan was hg zg» geheele leven lang onbewust
een huichelaar. Want aan de jonge kinderen
Patrouille), Meaoham Fantaisie Militaire
Ascher; Up the Street, Amerikaaesehe marsch,
(tamboer en pgper), Morse; Ouverture van de
opera Zampa. Hérolda Sam Souci, Gavotte,
Czibulkah. Whispering of Flowers (Hot fluis
teren der bloemen,) v. BlonLes Amours d'un
Roisignol (solo pour petite flüte,) Damaré; o»
