T 146' Jaargang, lltttrai: Ü2T lake. Woensdai 5 Augustus Middelburg 4 Augustus. ONDERWIJS. Verschillende rikzee. )ts. Uit Stad en Provincie, RECHTSZAKEN. $0,182. 1808, IBID, Inufac- 155. traagd, tODB loon. rTlNQ lBoekb. IKDAM prd. tfid: 9.30 9 30 9.30 9.30 9.30 Kewoaa Igekoa- rokke», roeping reini- (enheid, uur Weiken iiktu: lm. 3. 3- I» 3.- I» 8.- 3 - l> 5.30 wordt chtend- 1.30 uur (zee)tot door- |m. 3.— 5.45 en .48* en llljjk nn 1 trein, ere* of 5, 7.40, 5, 9.10, iTlij juibarg Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met aitzoudering van Zon- on Feestdagen, Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg ale voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 eont. THERMOMETER EN VBBWACHT1N6. 4 Ang. 8 u. tb. 64 gr,, 12 n 69 gr., av. 4 u. 68 gr. F. Verwacht: matige W. wind, bewolkte lucht, droog weer, geringe toename in temperatuur. AdvertentiSn20 cent pat regel. Geboorte-, dood- en alle andore familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50: elke regel meer 20 cent, Rcolamons 40 cent per regel, 6reot® letters naar de plaats, die zij innamen. Tot de plaatsing van advertantiSn ea reolamea, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njj verheid en Geldwezen, i* uitsluitend gerechtigd het AlgomsMC A<€v«r4«sïi!*"Bs9i3?'s*a ÊS K-s S&AS ï«r>rbBïgW»H A66, Oost-Indië. Vooruitgang op Lombok. De Soer. Ct schrjjft over de veranderde toe standen op dat eiland het volgende »Wie in langen tjjd niet op het eiland lombok is geweest en er dan terugkomt, moet zonder twjjfel getroffen worden door de groote veranderingen, welke in de laatste jaren daar hebben plaats gehad en zal ook met genoegen aanschouwen, hoe zich allerwege verschijnselen va* welvaart vertoonen. Op het oogenblik is men begonnen de padi te snjjden, met welk werk bonderden mannen, vrouwen en kinderen bezig zjjn overal staat hot gewas prachtig, een oogst belovende, zooals maar zelden zal worden verkregen zelfs den leek valt het verschil tusschen de rjjstvelden op Java en hier op; wat op eerstgenoemd eiland zou kunnen gelden voor een goed veld, zou hier zeker niet meer dan matig genoemd worden het eiland is in korten t|jd onder ons gezag ongelooflijk vooruitgegaan; waar vroeger de grootste armoede en soms zelfs hongersnood heerschte, waar Baliër en Sasak eikaars sawah's en bezittingen vernielden, is nu welvaart en overvloed; de bevolking, zoowel de Balisohe als de Sasaksche, is tevreden, en ons bestuur mag stellig trotsch zjjn op de in zoo korten tjjd behaalde resultaten." minister van binnenlandsche zaken een brief 1 gericht aan den commissaris der Koningin waarin voorschriften worden gegeven opdat bij voorkomende dergeljjke gevallen kunne worden nagegaan, of er termen zjjn, door tusschenkomst van den minister van j bnitenlacdsche zaken de Regeering van den j Staat, tot welken de ingeschrevene geacht wordt te behooren, met de inschrijving en de reden, die er toe geleid heeft, bekend te maken. I DB TOESTANDEN IN DELI. Zooals men weet is de officier van justitie te Batavia, mr. Rhemrev, naar Deli vertrokken, om een onderzoek in te stellen naar aanleiding van de bekende brochures van mr. Van den Brand. De Deli Ct. van 29 Juni schrjjft nu Mr. Rhemrev heeft zich met den resident naar de onderneming St Cyr begeven, van welke hjj slechte noten bad hooren kraken, en bet on derzoek, daar ter plaatse ingesteld, heeft geleid tot opsporing van een aantal gebeurtenissen, die een ieder met weemoed vervullen. Het getuigenverhoor heeft uitgewezen, dat in het afgeloopen jaar daar 7 personen geslagen, respectievelijk mishandeld zjjn geworden, som migen met dikke rotans, sommigen met touwen de meesten van hen zjjn tevens krom in de boeien gesloten geweest, éen 14 nachten lang, een ander moet daarna een bloedspuwing hebben gekregen. Een drietal dagen vóór de komst van den resident e* mr Rhemrev is een Javaan op dezelfde onderneming zóo toegetakeld, dat hjj verschillende groote wonden op rug en zit- deelen had. Mr Rhemrev moet zelf 3 uur op marsch zjjn geweest en heeft den mishandelden Javaan aangetroffen op een heuvel in het boBch, be waakt door Bengaleesche oppassers en hem verlost. Hjj is nu in het hospitaal. Het onderzoek heeft aan het licht gebraoht. dat op die onderneming herhaaldelijk vrouwen met ontbloot bovenliohaam in de zon zjjn gezet, sommigen gedurende 14 dagen. De beklaagde (de beheerder der onderneming trad, wanneer zjj trachtten te gaan zitten, op haar toe en schopte haar of trok ze bjj de ooren weer op de been. Ten slotte is gebleken, dat de geslagen per sonen, zoodra de dokter het hospitaal bezocht, werden weggebracht. In onderzoek is nog een geval, waar bjj een assistent een koelie aan den staart van een paard heeft gebonden, een geval van verdenking van doodslag en nog andere zaken ook op andere ondernemingen. Prov. blad no. 59 bevat eene circulaire van den commissaris der koningin aan de ooi leges van burg. en weth. in Zeeland, inzake militieplichtigheid en inscbrgving voor de militie van vreemdelingen. Ten vorigen jare werd in eene gemeente dezer provincie voor de militie ingeschreven een jongeling, die in België geboren was. Hg nam aan de loting deel, trok een dienstplich tig nommer en werd dientengevolge in Maart jl. bg een der korpsen ingelgfd. Naar aanleidiig van de door de Belgische regeering gestelde vraag, op welken grond deze jongeling, die in België uit Belgische ouders geboren was en dus Belg is, geroepen was om militieplishten hier te lande te ver vullen, werd een onderzoek ingesteld. Het bleek, dat bg zelt aangifte ter inschrjj- ving voor de militie had gedaan en niet het bewgs, bedoeld bg art. 15, lo der Militiewet 1901, wenschte te leveren. Burg, en weth. van de betrokken gemeenten hebben hem toen ingeschreven als ingezetene niet-Nederlander op grond van art. 13, 4o van ovengenoemde wet. Naar aanleiding van een en ander en van de daarover gevoerde briefwisseling heeft de Dit Vlissiagen. Begunstigd door droog, goed weder had Maandagavond op de Zeilmarkt een muziek uitvoering plaats door het muziekgezelschap Om Genoegen, directeur de heer R. Bekker, ter gelegenheid van den jaardag van de Koningin Moeder, waarbg zich een massa menschen be wogen. Was deze plaats van uitvoering voor het wandelend publiek beter geschikt, dan de Kleine markt, waar onlangs muziek gemaakt werd, toch zonden wg zegt onze correspon dent bg een volgende maal de voorkeur geven aan het De Rugterplein. Maandagmiddig kreeg de knecht van een stalhouder te Goes een klap van een paard tegen het hoofd, waardoor hg in het gezicht ernstig werd gewond en bewusteloos tegen den grond viel. Men vreest dat de man een oog kwgt zal wezen. Men schrgft ons f Door Gedeputeerde Staten van Zeeland is gehandhaafd het besluit van den Raad der gemeente Driewegen tot toelating van twee bg eandidaatstelling op 30 Juni jl. door den burgemeester als gekozen verklaarde raadsle den en zgn de bezwaren door twee raadsleden tegen die toelating ingebracht wegens met de kieswet strgdige formaliteiten, ongegrond ver klaard. Zooals bekend, liep het geschil over de vraag, waar de secretarie der gemeente is gevestigd en q. c. waar de gelegenheid moet bestaan tot het inleveren van oandidatenlgsten bg verkiezingen indien de burgemeester elders zgn woonplaats heeft. Gedeputeerde Staten nu hebben beslist en zoo waar het staat in het gemotiveerd besluit te lezen, dat de secretarie eener gemeente moet geacht worden te zgn daar waar de bevolkingsregisters worden gehouden, en de aangiften voor den burgerlijken stand huwelgks aangiften ook geschieden, terwgl in het onderhavige geval, ter beoordeeling van de vraag, waar de secretarie van Driewe gen is, ook in aanmerking komt de omstan digheid dat den secretaris tevens burge meester de verplichting is opgelegd eenmaal per week in de gemeente te verblgven! Met deze, naar veler oordeel zeker weinig afdoende argumenten hebban Heeren Gedepu teerde Staten deze vrg belangrgke kwestie opgelost. Het moge hierbg uitdrukkelgk vermeld wor den dat het geschil geenszins is opgeworpen uit antipathie tegenover burgemeester of geko zen raadsleden. Het slot van het bericht waarbg het opgeworpen geschil wereldkundig werd gemaakt, hetwelk niet van de hand van uw berichtgever was, zou allicht tot een geheel tegenovergestelde conclusie geleid hebben. De Commissaris der Koningin in Zeeland maakt in de St. Ct. bekenddat op 25 Juli 1903, omstreeks 2 uren voormiddag, in de rivier de Wester-Schelde, onder de gemeente R i 11 a n d—B a t h, aan den Zuidwal, onge veer 4 K.M. boven Bath, een vaartuig is ge zonken, genaamd Jodnna Maria, groot 135 M8, geladen met steen en gevoerd door G. de Wolf, te Temsoh (Belgie) dat, aangezien het wrak gevaarljjk is voor de scheepvaart, het vaartuig onverwijld van rjjkawege zal worden opgeruimd. Uit St Jansteen schrgft men ons: Dezer dagen kwam in de Middelburgsche Courant het volgende berioht voor, dat ver volgens ook door andere bladen werd opge nomen >De vestiging van tgdelgke brigades mare chaussee in Oosteljjk Zeeuwsch-Vlaanderen heeft, naar men ons schrjjft, de diefstallen en strooptochten tot een minimum gereduceerd Aan de verzoekschriften om deze brigades voor vast te vestigen, zal hoogst waarschijnlijk gevolg gegeven worde». «Naar men ons meedeelt, zal in ieder geval het meerendeel der brigade(s) voor vast aldaar gevestigd blgven en zal weldra naar geschikte huisvesting voor de manschappen worden uitgezien." Die tgdelgke brigades hebben dus volgens den schrgver van dit bericht de diefstallen en strooptochten tot een minimum beperkt. Is dat waar In 1902 werd hier in Zeeuwsch- Vlaanderen koJossaal veel weggekaapt. Behalve de chro nische kleine diefstallen, werden koeien, varkens en schapen uit stal en weide wegge haald. Hoe zgn deze diefstallen gestuit? Ten onrechte wil men het tegenwoordig doen voorkomen, dat de Rijkspolitie daaraan paal en perk gesteld heeft. Ook bovenstaande berichtgever doet dat op het voetspoor van velen zjjner collega's van de locale bladen in ons gewest. Ik beschouw dit alles als bluf verkeerd inzicht of erger. In de adressen eenogen tjjd geleden aan de Regeering gericht door corporaties en parti culiere personen werd o. a, gezegd, ik zou mg wel in een woord kunnen vergissen, doch niet in den zin der aan te balen phrase »dat de veelvuldige diefstallen aan de grenzen na de plaatsing dezer wachtposten achterwege gebleven zgn." Tusschen de regels door moet do minister daaruit lezen, dat de brigades bet eigenlijk gedaan hebben. Ook heeft een hooggeplaatst politieman zich laten ontvallen, dat er thans een net gespannen is, waar de gladste aal zich niet doorwringen kan. Ik ben een andere meening toegedaan en heb voor deze goede redenen, die den lezer bekend zullen wezen zoodra hg eene kolom ouder is. Om duidelijk te zgn wil ik de vraag nog eens herhalen: «Tengevolge waarvan hield het plunderen van stal en weide plot seling op En aanstonds laat ik als ant woord volgen: De moeilijkheden, bg het vervoeren der geroofde dieren ondervonden, hebben dit gedaan. De bezwaren aan het naar huis voeren van den buit en bet verder ver handelen verbonden, waren zeer groot. Het waakzame oog der politie (ook vooral de Belgische) en van het publiek heeft de spits boeven overal gevolgd en het hun zoo lastig gemaakt, dat zjj er van afzagen, gedwongen door de jjzeren traliën der gevangenis of door vrees. Maar zoo ver was men al, toen de uitbreiding der politie plaats had. Laat mg nog eens enkele feiten opnoemen ter verduidelijking. De varkens van den landbouwer Schout waren vervoerd tot dichtbij Stokone, waar zjj door eerljjke lieden in een korenveld gevonden en aan het hoofd, der polite aldaar ontdekt werden. Da dieren werden in beslag genomen en Schout haalde ze met onzen veldwachter terug. Welk aandeel hadden nu de nieuwe brigades in deze zaak Ze waren er nog niet. Moeilijkheden bg het vervoer, die deden 't hem. Onder Koewacht werd door den gverigen rijksveldwachter aldaar gearresteerd zekere B. uit Stekene, bjj het weghalen van een paar gestolen varkens, voor tjjd en wgl daar neer gelegd in een korenveld. Was daar de nieuwe brigade Koewacht noodig geweest soms? Immers neen. Het waren weer dezelfde moeilijkheden Op het spoor van het misdrgf gebracht door een paar burgers, kon de politie hier gemak kelijk haar slag slaan. Daarvoor was, ik her haal het, geene brigade marechaussée, zelfs geen rijksveldwachter noodig. De gemeente veldwachter, desnoods met den eersten den besten der omwoners tot adsistent, kon dit zaakje gemakkelijk opknappen. Het is dan ook niet daarom dat ik bedoelden rjjksv wachter met het predicaat ijverig tooi, doch om de menigvuldige nachtdiensten die hg met z)jne Koewachtsche en Steensche collega's (zoowel onbezoldigde» als gemeenteveldwach ters) in de moeilijke jaren 1901 en 1902 verrichtte. Een gestolen varken van den landbouwer Ysebaert of Yerhelst (van een van beiden) had men los moeten laten eer men nog den steenweg St. Jansteen - Koewacht over was, Alweer hetzelfde verschijnsel. De koe bg den landbouwer Van Aoker ge stolen, werd, naar enkele kooplieden en smok kelaars vermoedden, naar TemBche geleid en van daar naar Antwerpen verscheept. Dit vermoeden werd zekerheid, toen er bg den landbouwer Verstraeten eene koe geroofd werd, En toen later ook eene bg den landbouwer Ysebaert gestolen koe denzelfden weg opging, legde de Belgische politie, die dus ook van alles op de hoogte was, er de hand op. Toen hield het stelen van groote dieren plotseling op, De dieven, die zichzelven bg bet vervoeren van den buit verraden hadden, waren gedeeltelgk achter de tralies gezet. Waren de gestolen dieren op eene andere wjjze behandeld (ik wil dat liever niet rechtuit zeggen) het zou beter afgeloopen zgn voor de roovers. Eain iets wegnemen gaat gemakkelgk, het daarna begraven ook. Doch het belang van den veedief brengt mee met den buit ter markt te gaan en daarmee geeft hg zich bloot. De onderhavige koeien- dieven hadden iets van ratelslangende kip pendieven kan men bg addertjes onder 't gras vergelgken. Daarom zgn de veedieven niet zoo gevaarlgk en werden de diefstallen van viervoeters gemakkelgk gestuit. Gauw zaten er eenigen in de gevangenis en toen waren .de overigen afgeschrikt. Het baantje leek te gevaarlgk. Niemand durfde zich nog wagen. Zoo stond de zaak toen de nieuwe brigades kwamen, te laat om nog een handje te kunnen helpen. Dat men nu evenwel in requesten en kran tenberichten toch op die uitbreiding der rijkspolitie wgst in verband met den omme keer aan de grenzen dat noem ik misleiding der overheid. En daarom kom ik er tegen op. N'et omdat ik er op tegen ben aan den zoom van ons land een paar blinkende knoopen meer te zetten. Zondag werd aldaar eene lezing gehouden over Boerenbonden en Raifeisenban- kea door de heeren Buisrogge uit Sint Jan et een en Van Dalfsum uit Hulst. Nadat deze heeren de zaak hadden uiteen gezet, werd door den heer Van der Bilt, tjjde- lgk te Koewacht, nog een kort woord gespro ken in 't belang der werklieden. Er werd een afdeeling van den Boerenbond opgericht met 25 leden. Dezer dagen ontvingen de te Koewacht wonende ouders van een jongen man van 24 jaar, die in Dnitschland werkzaam was, tele- graphisch bericht dat hun zoon te Urbinden, bg Crefeld, in den Rgn was gevallen en ver dronken. Zondagnamiddag neett de beurtschipper De Volders, wiens schip bg C a d z a n d lek geworden was, dat op bet strand willen zetten, maar is niet verder kunnen komen dan op een berm van een paalhoofd. Het schip, dat met beurigoederen geladen is, zit bg hoog water onder. Schip en lading zgn geassureerd. BOOfWATEl TUssingan. Woensdag Donderdag Vrgdag Zaterdag. Zondag Maandag. Dinsdag Woensdag Donderdag Vrgdag Zaterdag 5 Aug. vin. 11.42 6 nm, 12.23 7 1.01 8 1.32 9 2.03 10 2.35 11 3.08 Domburg:. 5 Aug. vm. 11.51 6 nm. 12.17 7 12 55 8 1.28 BOKSEN VOOR KOLONIALE MILITAIREN. Gaarne verleenen wg een plaatsje aan de onderstaande opwekking, in de hoop dat het nuttige werk, waarvan hier sprake is, er door zal worden bevorderd, en ondersteuning zal vinden onder onze lezers Twee jaren zgn nu de bibliotheken in ge bruik aan boord van de stoomschepen van de maatschappgen Rotterdamsche Lloyd en Neder land, voor de mindere militairen, die naar lndië vertrekken en vandaar terugkeeren. Dank zg de ruime toezending, was ik niet alleen in staat dadelgk alle 16 booten ieder van 50 boeken te voorzien, maar er was ook nog eene flinke reserve ter aanvulling aan wezig. Langzamerhand echter gaat deze voorraad verminderen. Het zgn hardhandige lezers zooals schgnt want op een der booten van de maatschappg Nederland was in een jaar tgds de bibliotheek kapot gelezen, en moest deze geheel worden verwisseld. De agenten der beide maatsohappgen te 's Gravenhage, de firma's Eykensluiters A Tromp en Crans Co., bleven steeds op de meest belangelooze wgze zorgen voor de verzending der boeken van 's Gravenhage naar Rotterdam en Amsterdam, Gaarne zou ik in stand zien blgven deze door den Indischen soldaat zoo op prgs gestelde uitspanning aan boorden daarom rioht ik weder tot het Nederlandsche publiek het ver zoek mg wat voorraad boeken toe te zenden Men gelieve te adresseeren «Boeken voor Militaire n," Departement van Koloniën 's Gravenhage. Middelburg, 4 Aug. 1903. A. KLONTJE, Militie-Commissaris in Zeeland, Naar aanleiding van bovenstaande, deelt d» heer R. M. Smits, boekhandelaar te Middel burg, mede dat hg zich gaarne bereid ver klaart, boeken in ontvangst te nemen, om ze gezamenigk naar 's Gravenhage te expedieeren Tot onderwgzeres te Maassluis is benoemd mej. A. E, A. Leupea, thans in gelgke functie te Stavenisse. HET "LEKEN. Aan het verslag der N. Gron. Ct. ontleonen wg daarover het volgende Meesterlijk deed de hoogleeraar uitkomen dat er verschil is tusschen lezen en lezen. Hg gaf veel nuttige wenken voor het goed lezen, dat vooral voor het kind van yeel belang is, om dat bet goed leeren lezen een practisch on eenvoudig middel is om zgn kunstzin te ont wikkelen. Wg kunnen slechts een dorre opsom ming van deze wenken geven, die met do talrgke sprekende voorbeelden, waarmee zg geïllustreerd werden, een causerie vormden, waarnaar met groote belangstelling werd geluisterd en welke dikwgls door esn daverend gelach werd onderbroken. In de eerste plaats legde spreker er den nadruk op dat de uitspraak dialect-vrg moet zgn en dat de punctuatie verbeterd meet worden. De tegenwoordige schrgvers punotueeren onzinnig, zeide spreker. Telkens bgv. vindt men, wanneer men iets leest, komma's die weggelaten moeten worden en telkeüs moet men in gedsohte een komma plaatsen, waar deze niet staat, indien men het gelezene wil begrgpen. Niet alleen dient de punctuatie voor het scheiden :van woorden, maar ook voor bet verbinden. Moeilgk is bg goed lezen het ademhalen, want men moet voorkomen, dat men, door op een verkeerd moment te ademhalen, de ge dachte splitst of de zin verbreekt. In ons land wordt te weinig gelet op het pauseeren onder het lezen en spreken. Onze tooneelspelers spreken langzaam en pauseeren weinig, hun Fransehe collega's en de Franschen in het algemeen,spreken daarentegen snel en pauseeren meer en langer. Ook wordt hier te weinig de aandacht geschonken aan het versnellen van het tempo. Om goed te lezen moet men in vragende zinnen, het vraagwoord duidelgk doen uitkomen en altgd het hoofdwoord in dien zin goed zeggen. Het is echter niet. genoeg op dit hoofdwoord den nadruk te leggen, men moet ook gebruik maken van de kwaliteit der consonanten. Met het goed zeggen van de tusschenwerpsels, waarin dikwgls het geheele sentiment kan worden geresumeerd, kan veel bereikt worden. Over de voordracht van verzen vertelde spreker ook veel aardigs. De zangerige, droo- merige manier van verzenzeggen van den tegenwoordigen tgd, kon spr. geen kunst noemen. Het eerste kunstlozen moet zgn een streven naar behoorlgke articulatie. Het beste zou zgn, dat een handleiding voor de kunst van lezen en zeggen werd geschreven door een acteur en een onderwgzer, of, zeide spreker galant, door een actrice en een onderwgzeres. In allen gevalle zou het wenschelgk zgn dat er leerboeken werden uitgegeven, waarin de punctuatie beter was dan in de bestaande en waarin af en toe opmerkingen en wenken over punctuatie werden gegeven. De conclusie waartoe spreker kwam, was, dat het leesonderwgs het best wordt gegeven kritisch en niet doctrinair, maar dan serieus en niet vitterig. De leeraar moet zich niet bepalen tot het verbeteren van alle fouten, maar hg moet in de gemaakte fouten aanleiding vinden om de verschillende eisoben, die de kunst van lezen stelt, duidelgk te doen uitkomen. Een woord va* hulde bracht spreker aan bet slot van zgn causerie aan H. M. de Koningin, die op zoo'n uitnemende wgze Haar toespraken zegt. Voor het kantongerecht te Zalt-Bommel heeft terechtgestaan een vrouw uit HedeJ, be klaagd van bg den laatsten brand te Hedel geen hulp te hebben verleend aan den in de woning zich bevindenden 21jarigen idioten zoon, althans niet getracht te hebben hulp te verleenen aan den gemeenteveldwachter Hoek stra te Hedel, die tot tweemaal toe in het brandende perceel was en, volgens zgn ver klaring, indien de moeder hem maar de minste hulp bad willen verleenen, dien jongen van den dood had kunnen redden. De moeder redde wel een paar oude dekens en een mutsendoos, waarin volgens haar bet voornaamstede brandpolis, aanwezig was. Door het openbaar ministerie, dat de handelwgze der moeder ten zeerste laakte, werd een maand hechtenisstraf gevraagd. Uitspraak over 8 dagen. Op de algemeene vergadering van het Nederlandtch Onderwijzers Genootschap de vorige week te Groningen werd door professor Van Hamel een geestige causerie gehouden over «het lezen." H. M. de Koningin, heeft het bescherm vrouwschap aangenomen over de koninklgke zangvereeniging Maastreichter Staar. Naar het Vad. verneemt, zal een commissie, bestaande uit de officieren-machinisten le kl. W. F. van der Waarden en idem 2e kl. M. Zwart en L. Paret, den toestand ter verbetering onderzoeken omtrent den dienst van de hoofden der machinekamers en van de ondergeschikte maohinisten aan boord van Hr. Ms. oorlogs schepen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1