Zaterdag 25 Juli N°. 173. 146* Jaargang, 1903. Middelburg 24 Juli. Uit Stad en Provincie. ONDERWIJS. De drankwetten in Zweden en Noorwegen, Deie courant verschijnt d a g e 1 ij k s, mot uitsondering van Zon- en feestdagen. Prij-i, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 eent. THKBNOMKTBB EN VERWACHTING. 24 Juli 8 u. vm. 63 gr., 12 u 61 gr., av. 4 u. 61 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige Z. W. wind, veranderlik, buiig weer, weinig verandering in temperatuur. Advertantiën20 cent per regel. Geboorti-, dood- an alle andere familieberichten an Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamons 40 eent per rege\ Qïset# 'etters naar de plaats, die zjj Innemen. Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreltende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algomasa Ad7a?i»at£e*fè«s)?8Ma Ag ©SI &A $3ASS An»., 1.1. VovjrborgWBll H«, Aautsr4nm. toen de voorstad Mayorna by Gothenburg ingelgfi werd, kreeg zjj nog de beschikking over een twaalf-tal; 16 vergunningen liet zjj over aan sociëteiten en voorname restaurants, 18 liet zjj ongebruikt. De 18 overige werden door haar tot volkskoffiehuizen ingericht. In het jaar, verloopende tusschen 1 Oct. 1900 en 30 Sept. 1901, waren aan de maatsohappjj 61 vergunningen overgelaten. Hiervan bleven er 18 ongebruikt25 werden geëxploiteerd door sociëteiten, hófcels en restaurants, (die daarvoor 80.900 kronen betaalden), 4 werden er tot eetzalen ingericht, de overige 14 wer den voor de eigenljjke tappergen behouden. Van de 30 slgtergen behield de maatschappij er zelf 7; de 23 overige deed zjj over aan de wjjnkoopersfirma's ten behoeve van den handel in betere spirituosa. Er zjjn dus in Gothenburg, met 128,977 in woners, 14 tappergen en 7 sljjterjjen, waar de arbeidende klassen het door hen gebruikte koopen. Zjj besteedden er in het genoemde in Zweden, waartoe vooral de geestelgke Peter |jaar 1,3043.54 kr. 28 öre voor 2.070.914,2 liter sterke drank. 1. Wg hebben met een kort woord bereids I melding gemaakt van het belangrjjk rapport der boeren W. J. G. Snjjder van Wissenkorke en A. van der Voort Az., de vrucht van een reis naar Scandinavië, in opdracht van hel hoofd-1 bestnnr van den Volksbond gedaan, ter bestu- deering van de werking der drankwetten in de bovengenoemde landen. Het rapport, een zeer uitvoerig stuk, geelt] vooreerst een geschiedenis der drankbestrijding Wieselgren veel bjjdroeg De op tonw gezette en goed volgehouden beweging drong der regeering tot het voor stellen van afdoende wettelgke voorschriften en den 18 Januari 1855 werden die in eene wet belichaamd. De belangrijkste bepalingen van die wet zjjn deze, waarbjj aan de gemeenten het recht wordt gegeven de oprichting van nieuwe tap pergen te beletten, en die, waarbjj wordt voor geschreven, dat, als eene maatschappij, niet met het oog op de winst maar ter bevorde ring van het algemeen welzjjn, zich met den drank verkoop wil belasten, de magistraat zonder openbare inschrjjving aan haar den klein- verkoop kan overlaten. Zjj betaalt in dat geval een belasting, ten minste geljjk aan die, welke eene openbare inschrjjving geacht wordt te zullen opbrengen. In 1860 werden de kleine huis-brandergen, welke bjj deze wet waren bestendigd, geheel gesloten, zoodat er in 1861 slechts 590 groote brandergen overbleven. Dit getal daalde in 1881 tot op 300, maar de tjjd, waarin gestookt mocht worden, was in 1867 uitgebreid. De wet van 24 Mei 1895 echter was nog ingrijpender. Zjj bevat in hoofdzaak de vol gende nieuwe bepalingen Groothandel is die van hoeveelheden, grooter dan 250 liter. Hg is alleen geoorloofd op werkdagen tusschen 8 uur 's morgens en 7 uur 's avonds. Getapt mag worden van 's morgens 9 uur af tot 8 uur 's avonds op het land en tot 10 uur in de steden. Op Zon- en feestdagen is het tappen verboden. De >appetit-borrel" mag echter aan spijzende gasten worden verkocht. Drank- schulden zjjn niet invorderbaar. Bjj openbare verkoopingen, bjj markten en volksfeesten, bjj vergaderingen van gemeenteleden en by inspeotiën van militairen, mag in een omtrek van 24 minuten Zweedsche mjjl) geen sterke drank verkocht worden De aandeelhouders van drank verkoop-maat- schappgen mogen slechts 5 pet. van hun kapitaal genieten. De Maatschappij betaalt voor iedere 3000 L. 450 kronen belasting. De winst wordt verschillend verdeeld naarmate van de plaatsen, waar de Maatschappijen zjjn gevestigd In het kort saamgevat, heeft de Zweedsche wetgever getracht het drankmisbruik te be atryden door lo. de beperking van het aantal plaatsen waar sterke dranken mogen worden gemaakt. 2o. de beperking van het aantal plaatsen, waar ze mogen worden verkocht. 3o. het verhoogen van den prys door ver schillende belastingen. 4o. de belemmering van den handel. 5o. de beperking van de uren, gedurende welke sterke dranken mogen worden verkocht, 60. de verlaging van het alcoholgehalte 7o. de verwydering uit den drankhandel van de tappers door van die personen, welke by een aanzienlijk drank verbruik voordeel hebben, den handel over te brengen in han den van lieden, die niet uit winstbejag, maar om het misbruik te doen verminderen en de wet te helpen handhaven, met den verkoop zich belasten. 80. het verbod van drankverkoop bg ver koopingen, vergaderingen enz. Gothenburg was de eerste stad, waar met vastberadenheid werd ingeslagen de weg, door de wet van 1855 aangewezen, nl. om den drank verkoop te geven in handen van Maatschap- pyen voor den kleinhandel in sterkedrank, de Bolags, en daarom heeft de wy'ze waarop men het deed den naam ontvangen van het Gothenburger stelsel, dat in zgne hoofdtrek ken onzen lezers allicht bekend kan zgn ge weest, maar vermoedelgk niet in zgne thans medegedeelde byzonderheden. In Gothenburg nam de maatschappy Gote- borgs Utskitnknings Actie Bolag vooreerst de 39 vrye vergunningen over en kocht er ver volgens nog een by van den bezitter. Later, De sljjtergen nam de maatschappy over om ontduiking van de wetten te voorkomen. Er vormden zich nl. tydeiyke vereenigingen van personen, die, om te profiteeren van den lagen winkelprgs, groote hoeveelheden van meer dan 40 liter aankochten, om ze daarna te verdoelen. Nu de maatschappg ook de winkels monopo liseert, hangt van haar de prgs af en kan zg dien zoo hoog houden, dat er geen onderscheid is tusschen de prgzen in winkels en tapperyen. De kasteleins hebben nu geen voordeel meer ,n den verkochten sterke drankde winst komst geheel aan de maatschappg, die zelf ook weer geen voordeel geniet, want zg mag niet meer dan de bg de wet voorgeschreven 5 pet. van haar volgestort kapitaal maken. Het meerdere wordt verdeeld, zooals de wet aangeeft. De kastelein maakt zyn winst door den verkoop van eetwaren en niet-alcohol- houdende dranken. De maatschappy keert aan de kasteleins verder een jaarwedde uit; betaalt de huur der gebouwen en stelt een ronde som voor verwarming en verlichting beschikbaarbe taalt de abonnementen der dagbladenbezol digt de inspecteurs, die met het toezicht op de kasteleins, de lokalen en de bezoekers zgn belast, en voldoet verder de verschillende be lastingen enz. Al deze onkosten, tot een ge- zamenlgke som van bgna 383.277.87 kr., in 1901, moesten van de gemaakte winst wor den voldaan. Daarna bleef nog een te ver doelen bedrag van 921 576 41 kr. over. Dit geld was anders in de zakken der kroeghouders terecht gekomen. Nu strekte het ten minste tot stgving van verschillende openbare kassen. (S lot volgt). vaak uiteenloopen. Velen achtten het een ernstige fout dat de veldarbeiders in de voor gedragen regeling niet zgn opgenomen ver scheidene anderen achtten die opname onge motiveerd. Enkelen gaven in overweging te bepalen dat een commissie zal worden benoemd om een onderzoek in te stellen naar de wyze waarop die arbeiders hun plaats in de land bouworganisatie zouden kunnen innemen. Tegen de oprichting van provinciale land bouwraden bestond by vele leden bedenking; sommigen wenschten dat kleine districten elk eene kamer van landbouw zouden kiezen. Meerdere leden waren tegen de beoogde oprichting van een rgkslandbouwraad. Het tweeslachtige stelsel van verkiezing werd vry algemeen afgekeurd. Verscheidene leden hadden ernstig bezwaar tegen de voor gestelde rechtstreeksche verkiezingen en wenschten alle leden der provinciale land bouwraden door de landbouwvereenigingen gekozen te zien. Vele andere leden bestreden zulks en drongen krachtig erop aan, de leden der provinciale landbouwraden alle te doen benoemen bg rechtstreeksche keuze door landbouwers in den zin der wet. Éen lid wenschte dat in de wet ervoor zou worden gewaakt dat by de rechtstreeksche verkiezingen de algemeen gel dende christelijke beginselen zullen worden geëerbiedigd. Er waren ook leden die zicb met het Btelsel der Regeering konden vereenigen. Bg het verslag is gevoegd eene nota van het lid, den heer Van Dedem, waarin betoogd wordt dat het beter is eene landbouwvertegen- woordiging te hebben, die is ontstaan uit het vereenigingsleven dan door rechtstreeksche verkiezingen, en in groote trekken wordt aan gegeven hoe zulk eene landbouwvertegenwoor- diging zou kunnen worden samengesteld. BMOMXIGM Bjj kon. besluit is benoemd tot notaris binnen het arr, Dordrecht, Ier standplaats de gemeente Oud- Beierland, I. G. ten Doesschate, candidaat- notaris aldaar benoemd tot bureelambtenaar bg de TWEEDE KAMER. Instelling van Landbouwraden. Blgkens het Voorloopig Verslag over dit wetsontwerp vond het denkbeeld om eene by de wet geregelde vertegenwoordiging van den landbouw in het leven te roepen, bg verschil lende leden weinig instemming. In de behoefte aan een orgaan om bg de R e g e e r i n g de belangen van den landbouw te bepleiten, wordt reeds voorzien door het Nederlandsche Land- bouwcomité dat, aangezien het uit 's Rjjkskas wordt gesubsidieerd, eenigermate een officieel karakter draagt en dan ook menigmaal door de Regeering als haar adviseur op landbouw' gebied met goed gevolg is geraadpleegd. Te minder behoort te worden overgegaan tot invoering eener wetteiyk georganiseerde landbouwvertegenwoordiging daar te vreezen is dat hierdoor overdreven verwachtingen bg de landbouwers zullen worden gewekt en vooral de Staatsbemoeiing ten aanzien van den land bouw nog meer eenzydig zal worden gericht op de ontwikkeling van het bedryf, zonder tevens gericht te zgn op verbetering van den economischen toestand der bevolking ten plattelande. Zeer vele andere leden konden met deze be. schouwingen zich niet vereenigen. Dat de be staande landbouwcorporatiën de functiën zou den kunnen vervullen van organen van den landbouw, werd met nadruk betwist. Ook ten aanzien van het landbouw-comité laat de wgze van samenstelling niet toe, daaraan het karak ter van centrale landbouwvertegenwoordiging toe te kennen. De vraag echter, of de voorge dragen regeling, zooals zg daar ligt, aanbeve ling verdient, werd ook door het meerendeel dezer leden ontkennend beantwoord. Yelen verklaarden dit ontwerp hun stem niet te kunnen geven. Men uitte intusschen de verwachting dat de R9geering met de Kamer zal willen samen werken tot een bevredigende oplossing, al zal daartoe dit ontwerp ook een algeheele herzie ning moeten ondergaan. Verscheidene leden zagen er bezwaar in, dat land- en tuinbouw te zamen éen vertegenwoor diging zullen hebben, omdat beider belangen de gedeelten der woningen, die er aan grensden, 0 a. keukens en gangen. Vele dakgoten konden het water niet spoedig genoeg wegvoeren den regenbakken was de stroom ook te sterk en minder goed voorziene dakbedekkingen legden het af. Overal haast zag men personen, druk bezig het onwelkome water te keeren. Hier en daar moest men op straat tot boven de enkels door het nat waden. In verschillende huizen hebben de plafonds het hard te verantwoorden gehad, sommige scheurden en het erdoor vallende water be dierf vele meubels, tapgten en behangsels. In andere woningen liepen de zolders onder en kwam het water in lagere sferen, niet ten genoege der bewoners, zelfs niet van de zoo gaarne met water plassende vrouwtjes, want de nattigheid liet overal ziohtbare sporen achter. We hoorden van gezinnen, die de wgk moesten nemen uit hun kamer, van lieden die hun bed in een badkuip zagen veranderd, van stroomen zwart, die door den schoorsteen kwamen, van in keukens en kamers dovende wiegen en meubelen, en van tal van ellenden van minder omvang, maar die toch den Don derdagavond tot een minder aangenamen maakten. In de Nieuwe kerk heeft het instroomende water in een der gangpaden verschillende zerken belangrgk doen verzakken. Of er ook onder de houten bevloering verzakkingen hebben plaats gehad, zal een onderzoek moeten uitmaken. Aan de stemkamer van de Concert en gehoor zaal is door het water schade toegebracht en het schgnt dat ook het orgel in dat gebouw van het nat zal hebben geleden. In Ons Huis, Wagenaarstraat, kreeg men in het benedenterrein een beduidende overstroo ming van alles behalve welriekend water en tal van kelders ondervond men hetzelfde, zg 't ook in mindere mate In den bleek van een woning aan de Bogardstraat vond men een groot, bgna een meter diep, vierkant gat dat men meende aan het inslaan van den bliksem te moeten toe- scbrgven. Waarschynlgker is het dat een deel van een oud riool, in het gat was metselwerk te zien, door den drang van het water is ingestort. Op de Noordzyde van den Dam is over een vry groote breedte een gedeelte van de be strating verzakt. Eenige bewoners onzer goede stad verloren zoo zeer het hoofd dat zy zich naar de stads- schuur spoedden en verzochten de sluizen open te zetten, om zoo van het overtollig water Het weer viel niet bgzonder medede lucht was grgs en nu en dan vielen regendroppels. Dat bewgst echter volstrekt niet dat hot in Breda minder goed weer zal wezen. Torwgl we dit schryven klaart do luoht even op en gluurt een vriendeiyk zonnetje een oogonblikje door de wolken. Men zie verder Laatste berichten, en arbeidsinspectie, als klerk, F. B, van der Zgl, te Amsterdam zgn benoemd tot opzichter van den arbeid M. Bakker, derde machinist bg de Stoomvaart- maatschappg Nederland, te ZaandamW. Belger, opzichter-teekenaar bg de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, te Utrecht; R. Stoel, machinist 2de klasse bg de Kon. Ned marine, te Nieuwediep; N. J. Veen, fabrieks- chef aan eene cartonnage- en papierbewerkings-1 b^vrgd te' worden fabriek enz., te Amsterdam I 't Was een consternatie van belang. is benoemd tot ontvanger der inv. enz, te Leiden H. J. van Ebbenhorst Tengbergen, ontvanger te Zaandam c. a. De St.-Ct van heden bevat een kon. besluit waarbg de minister van oorlog wordt gemach tigd om de miliciens der lichting van 1902, die zich thans nog bg de regimenten der infanterie, het korps genietroepen, het korps torpedisten en de compagnieën hospitaalsol daten onder de wapenen bevinden, met verlof huiswaarts te zenden op 25 Juli 1903. Te Vlissingen onweerde en regende het den ganschen avond tot laat in den naoht ook daar viel het water by stroomen. Dat werkte natuurlgk alles behalve voor- deelig op de kermis de meeste houders van tenten en kramen vonden het daarom maar het best te sluiten en de lichten uit te dooven.1 By kon. besluit is, wy meldden het reeds I in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer, benoemd tot ontvanger der direole j belastingen en accgnzen te Nieuwkoop c. a., W. J. Dingemans, ontvanger der zelfde mid delen te Aardenbur g c.a. Verder is, reeds eveneens gemeld, met ingang van 16 Augustus 1903, benoemd tot directeur van het telegraafkantoor te G 0 e s J. R. van Beek, oommies der telegraphie 2de kl., thans te Alkmaar. Het rgkstelephoon kantoor te Zaamslag zal van 27 tot en met 31 Juli aanstaande gesloten zgn. De St.-Ct van heden bevat de gewgzigde statuten van de Christelijke Jongelingsvereeniging te Goes. Het leek Donderdagavond wel een zond- v loed. Een onweersbui, die reeds den ganschen dag had gedreigd, brak te ongeveer zes uur boven Walcheren los en overstroomde straten en wegen. Het onweder nam voortdurend in hevigheid toe en de regen kletterde al meer en meer, De bliksem was geen oogenblik van de lucht en de donderslagen werden al krachtiger en Op de hofstede Luisberg, onder S e r 0 0 s- kerke, sloeg de bliksem, waarschgniyk aan getrokken door een windwgzer, die boven op de schuur staat, in; daardoor werd eenige sohade aan de woning en den zggevel van de schuur aangericht. Ongelukken van ernstiger aard, door het onweder veroorzaakt, kwamen tot dusver niet ter onzer kennis. Er heerschte heden ochtend aan het station alhier een buitengewone drukte. Reeds vóór negenen begonnen zich daar te vereenigen sommige deelneemsters ei deel nemers aan het toohtje naar Breda en het Liesbosch. Na negenen nam die stroom toe en omstreeks half tien waren de byna 400 kinde ren allen op het stationsplein present. Nadat de gewone trein vertrokken was, marcheerden de kleinen, elk twintigtal begeleid door een onderwgzeres of onderwgzer, naar het perron, in afwachting van den extratrein die hen vervoeren moest. Zjj waren allen in de echte stemming, prettig, opgewonden zich meestal uitend in beweeglgkheid, lachen en juichen. Toen de trein van Vlissingen aan. kwam, werd die met daverend hoera begroet en nadat hg was stilgezet, begon het instappen Dat ging geleidelgk en zeer ordelgk in zgn werk. Nadat de jeugdige reizigers, velen voorzien van oen pakje of tascbje met mondkost, hun krachtiger. Het geheel leverde een indruk-1 plaatsen hadden ingenomen, klonk het signaal wekkend, voor velen een beangstigend schouw spel op. In onze stad bracht de regenstroom heel wat opschudding en niet weinig schade. Sommige straten stonden in korten tgd blank, riolen konden het water niet afvorren, omdat de aandrang te sterk werd plaatsen en tuinen liepen onder, en dientengevolge ook Uit Vlissingen Heden (Vrgdag) namiddag te ongoveer half éen geraakte de bemanning van devischsloep Z. If, by het binnenkomen in do Woster- haven, in levensgevaar, doordien de sloop ten gevolge van den sterken stroom en booge zeeën tegen en op het Oosterhoofd terecht kwam. Gelukkig wist men de sloep na veel moeite, met behulp van uitgebrachte trosssen, er af te krygen en veilig in de haven te brengen. Elk oogenblik dacht men dat de sloep zou stuk of omslaan op het hoofd. De bemande sloepen van het Nederlandsch het Belgisch loodswezen, die in de naby- heid waren gekomen om eventueel de beman ning te redden, konden echter naar hunne gewone ligplaatsen terugkeeren. Dat dit schouwspel zeer velen naar de rotonde en het rondeeltje deed gaan, spreekt van zelf. Bg het onlangs gehouden examen voor den postdienst slaagde 0. m. de heer J, M. van Linschoten, klerk der posteryen en tele graphie te Vlissingen. In ons vorig nommer meldden wg onder Laatste berichten dat een toen nog onbekend stoomschip gestrand was op de Schelde naby het fort Frederik. Omtrent dit onheil vinden wg in het Hbld van Antw. de volgende nadere byzonderheden De Deensche stoomboot Vendsysselko mende van Riga, in bestemming voor Ant werpen, is Donderdag morgen, toen zjj de Schelde op voer, dicht bg Doel (België) aan het achterachip plotseling lek geslagen, zonder dat er een aanvaring heeft plaats gehad. Het aohterschip liep vol water en men moest, om t zinken in 't vaarwater te voorkomen, het se hip op het droge zetten. De Redder der firma Gerling, die juist dien morgen naar het wrak van de Huddersfield was vertrokken, om dit geheel te verwyderen, ontmoette het schip in zinkenden toestand en bracht het de eerste hulp. De Vendsyssel zit nu recht over de voor twee aar gezonken atoomboot Australia, op de gronden van Santvliet. Door middel der groote stoompomp van den Redder verwydert men het water uit het ach terschip en zal men trachten het lek te stoppen. Sleepbooten zgn eveneens ter plaatse gezonden. Ook te Oostburg zjjn zoo Bchryft men ons de Hollandsche en Belgische vlas trekkers aan het vechten geweest. Onder de eersten waren zoowel gunstig be kende als minder goed aangeschreven personen. De oorzaak van de ruzie is, dat de Hollanders wel in aanmerking komen b.v. voor het wieden van het vlas, waarmede een arme t 0,60 i 0,75 is te verdienen, dooh by de Belgisohe werklui achtergezet worden bg het trekken, wanneer daggelden van 2 en hooger kunnen verdiend worden. Dit zat den arbeiders reeds lang dwars. Toen nu bovendien op sommige plaatsen de Belgen nog de voorkeur kregen boven de anderen, als er een partjj mooi vlas te trek ken viel, barstte de bom los. De veohtpartgen zullen voor sommigen een minder gunstig gevolg hebben. TUMli|«i. Zaterdag. 25 Juli am. 1.45 Zondag 26 2.31 Maandag. 27 3.18 Dinsdag 28 4.07 Woensdag 29 4.57 Donderdag 30 5.45 Vrydag 31 6.38 Domburg. Zaterdag. 25 Juli nm. 1.54 en zette de trein zich langzaam in beweging Juichend en zingend, zwaaiend met zakdoeken en petten, vingen zg den tocht aan, groetend de vele honderden ouders, familieleden, vriend jes en kennissen, die zioh by de hekken van het station en op de hooge brug hadden opge steld en die hun allen een aangenamen dag toewenschten. De niet alphabetische voordracht voor hoofd der openbare school in de kom der ge meente G r 0 e d e bestaat uit de heeren J. C. Cruc$, hoofd der school te Waterlandkerkje, D. A. van Houte, hoofd der school teHeteren, bjj Nymegen, en J. Haan, onderwgzer aan de leerschool der rykskweekschool voor onder- wgiers te Middelburg. Voor de hoofdacte slaagden te Arnhem de heeren B. Kerpestgn, onderwgzer aan school A, en 2l. Coumou, onderwgzer aan de bgzomdere sohool, beiden te Zierikzee. De heer R. de Theye te Koewacht is benoemd tot onderwgzer aan de Omschool te Didam (Gelderland).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1