17 Juli. FEUILLETON. V rijdag D N°. 166. re. Middelburg 16 Juli. EEK BEfrRAFEEIS, 146e Jaargang, 1903, fttriiK: kzee. rsr Deze courant verschijnt d a g e 1 ij R s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prij1, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 6 eent. AdvertentiSn20 eent per regel, tteboorte-, dood- en alle andere familieberiehten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 oent. Sec Jamons 40 eent per regel, €froete letters naar de plaats, die sjj Innemen. BMOMDteM m 0.25 030 a. a. poon O ge- |)ezig- feuw", Kin. I DAM i.tjd: swone lekon- Ikken, eping reizi- sheid, UUÏ eiken Pi. a 3.- 3.- 3 - 5.30 3.- 3.- 3.— 45 ea 18* en jk na rei», •en op 7.40, 9.10, ME: ÜÜ8 7.40 8.53 10.14 6.16 6.3 7.2 865 8.22 8.88 MIDDELBURGSCHË COURANT THBBSIOMBTBR BN VERWACHTING. 16 Juli 8 u. vm. 69 gr., 12 u 76 gr., av. 4 u. 68 gr. F. Verwaoht: zwakke tot matige Z wind, veranderlik weer, weinig verandering in temperatuur. Tot de plaatsing van advertenfciën en reolantes, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, NS verheid ea Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algsm««n Advsrt,ntl«>B»r»an A, BB KA MAK Asa., I.B. Y*«rfeargW*l AauterAa». KANAAL GRNT-TRRNRKJZGN. II. (Slot). Door den minister van waterstaat werd het volgende gezegd Ofschoon hetgeen m§n Ambtgenoot voor Bui. fenlandsche Zaken in het midden gebracht heeft omtrent het standpunt, door de Regee ring by de onderhandelingen ingenomen, mis schien voldoende geacht kan worden als weer spraak van de critiek, door den heer Godin de Beaufort daarop uitgeoefend, zg het mS vergund, alvorens in te gaan op de in het bSzonder tot mg gerichte opmerkingen, daar aan nog een enkele beschouwing toe te voegen. Er was in 1895 met België overeengekomen over het maken van een nieuwe groote sluis te Ter Neuzen, welke conventie door de wet gevende macht goedgekeurd is, zonder dat er eenige contra-pnestatie dezerzgds van België was bedongen. Te eerbiedigen viel derhalve de uitspraak der wetgevende macht, dat er te Ter Neuzen een nieuwe sluis zou komen, te bouwen door België, zonder dat ons eenige contra-prmstatie zou gegeven worden. Na vraagt België in den loop van het werk een modificatie daarvan. Waa deze nu in ons nadeel, dan kon ik begrgpen, dat men van België een contra-prcestatie vorderde. Maar de modificatie ia in ons voordeel, en wel zoo danig, dat wg zelfs zullen verkrggen datgene, waarop bjj de onderhandelingen in 1895 aan gedrongen is door den gedelegeerde der Regeering. Toen werd door ons gewenscht een wgdte der sluis van 16 M. en een diepte van het kanaal van 8 M.maar dat mocht ■iet te pertinent geschieden, omdat Nederland niet in de kosten wenschte bjj te dragen. Nu komt België uit eigen beweging vragen ot wg goedvinden dat de 15.75 M zullen worden 18 M., 2 meters meer dan de gedelegeerden van Nederland destjjds verlangd hebben. Gratis wordt aangeboden een wijziging die wjj vóór 1895 begeerd, maar aiet verkregen heb ben, een wjjziging van de conventie, die door de wetgevende macht goedgekeurd is ge worden zonder eenige contra-pr»statie. Het standpunt, waarop de Regeering zich by de onderhandelingen over de nu gesloten oonventie heeft gesteld, is derhalve, dat wat gevraagd wordt voor ons van belang is. Het is in het voordeel van Ter Neuzen dat er een groote sluis komt en dat het kanaal dieper wordt. Dat wordt erkend in het rapport, dat bg de Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer werd medegedeeld. De com missie die dat rapport uitbracht zegt, dat de toestand van Ter Neuzen lydende was door gemis van diepgang op 't kanaal en door het hebben van een sluis die niet breed genoeg is. Zy erkent dat de werken, die België voor eigen rekening maken wil, voor Terneuzen goed en noodig zjjn. Als zg tot stand komen, zullen kanaal en sluis zóó ruim worden, dat er volgens het Lloyds-register van 1901 niet meer dan 48 van de ruim 16000 vrachtbooten te groot zullen zgn om van de sluis gebruik te kunnen Uit het Zweedsch VAN MARIE RIECK-MüLLER. Het was heden een week dat Erik Jons Olie zjjn vreugdeloos bestaan geëindigd had, en nu had hg zes dagen in het lgkenhuis gestaan op het kale, zandige kerkhof. Het leven van Olie had, ondanks ziekte en Pijn, vrooljjker kunnen zgn dan het indet- daad was. zyn vader, Erik Jons, was kerk voogd en een van de rgkste boeren in het doi p. Olie zelf had zgn eigen moeders-erfdeel gekregen behalve klierziekte en tering vele duizenden kronen, en hg had van zgn vader ook nog veel te wachten, daar zyn stiefmoeder geen kinderen kreeg zg was mager en dor als een boonenstaak en h had slechts éen ouderen broeder om mee te deelen. Maar al kwam Olie nooit tot deze tweede deeling, bg zgn intrede in de wereld had hg van zgn vader een ander erfdeel ontvangen en dat was zyn groote voorliefde voor geld en goed, en zgn angstige bezorgdheid dat het kleinste geldstukje hem zou ontrollen, en bg iemand anders terecht komen. En het waren maken, zooals die volgens de conventie zal worden. Alle vrachtbooten behalve bedoelde 48 zullen van de haven van Ter Neuzen kunnen gebruik maken. Men heeft dezerzyds dus geoordeeld dat er geen aanleiding was om van België iets te vragen, omdat wat er gevraagd wordt ons in het gevlei komt. Intusschen, aanstonds wordt toegegeven, dat, ofschoon Nederland verkrygt een breede, ruime, zeer moderne sluis en een diep kanaal, waarbg Ter Neuzen het grootste belang heeft, dat dit profijt aan Ter Neuzen zou ontgaan indien geen gelegenheid werd gegeven voor diepgaande schepen om aan de kade te Ter Neuzen aan te leggen. Men heeft het willen voorstellen, alsof de Regeering niet op dit denkbeeld zou zyn ge komen. Bg mgn optreden aan het hoofd van het Departement heb ik het een myner eerste plichten geacht mg op de hoogte van den toestand van Ter Neuzen te stellen en getracht daar betere loskaden te krggen. In het voor jaar van 1902 heb ik ter plaatse alles met de ingenieurs behandeld, maar het ontworpen plan bleek eenigszins te kostbaar te zgn. Het spreekt vanzelf dat het voorbereiden van openbare werken tjjd kost, maar men moet het niet voorstellen alsof eerst door de critiek, die op deze conventie is uitgeoefend, het bewustzjjn tot de regeering was doorge drongen er moet voor Ter Neuzen wat gedaan worden. Dat is ten eenenmale onjuist, want dezerzyds werd aanstonds gevoeld dat er iets gedaan moet worden. Maar wat Er is eerst een plan gemaakt dat, zooals ik zeide, nog al kostbaar waser was een houthaven en een steenhaven ontworpen en wg hebben gemeend, dat een eenigszins eenvoudiger plan moest worden ontworpen. Aan de ingenieurs werd daarom opgedragen om een goedkooper plan te ontwerpen. Hieraan is voldaan en een goedkooper plan is aan geboden, dat echter nog altyd een behoorlgke som geld vertegenwoordigt, ruim een half millioen. Uit het rapport der commissie, in uittreksel medegedeeld aan 'de Tweede kamer, blgkt, dat er op het oogenblik losplaatsen zyn ter lengte van ongeveer 700 meter. Ik geef toe, dat de loskade niet diep genoeg is. Nu ligt het in de be doeling om daarnaast een loskade, te maken van 300 meters voor diepgaande schepen. De tegen woordige toestand is aldus, dat men met een schip van meer dan ruim 50 d.M. diepgang te Ter Neuzen niet kan binnenkomen, en dus even min aan de loskade, maar wanneer die nieuwe loskade gemaakt wordt van 300 meters zullen daar kunnen komen schepen, die een diepgang hebben van 80 d.M. Zuidelgk daarvan; naar de zjjde van de staalfabriek zal nog ingericht worden een losplaats van ongeveer 800 meters, niet voor diepgaande schepen. Derhalve behouden wg de bestaande 700 meters kade, daarnevens, znideljjk af, de kade van 300 meters, uitsluitend voor diepgaande schepen en daarnaast nog een losgelegenheid van 800 meters. Mg dunkt, dat, wanneer dit ontwerp zal worden uitgevoerd, een zeer bevredigende toestand zal ontstaan, te meer wanneer ik er bgvoeg, dat het de bedoeling is om voor schepen die niet bestemd zgn voor den spoor weg (want alles wat ik daar even noemde, had betrekking op de zgde van het kanaal waar die voorliefde en die onrust, die zyn leven zoo vreugdeloos maakten. Hg ergerde zich zoo dat Karl Pers' Kalle drie kronen daags verdiende bg den aanleg van den spoorweg, dat hg voorgoed een wrok kreeg tegen Kalle en tegen den ingenieur, bj wien hg werkte 1 En dat niettegenstaande kg zelf de stumpert tenauwernood een zak met kiezel kon spitten. Toen Anna, de dochter van den schout, buiten het dorp trouwde, werd het nog erger voor hem. Zg was het rgkste meisje in de ge meente en had tenminste als er nog eenige biliykheid op de wereld was de schoon zuster van Olie moeten worden. Somtgds had bg wel voor zich zelf aan haar gedacht maar als hy in den spiegel keek en zgn mager, schraal gelaat zag, misvormd door. blauwe vlekken van kliergezwellen en een diep litteeken, dat doorliep tot in zgn hals, dan zuchtte Olie en begreep dit dat toch niet paste bg het blanke gezichtje van Anna Hg voelde een stekende pgn in de borst telkens wanneer hg later dacht aan de prach tige hofstede van den schout, en aan al het geld, die hij aan de bank had. Toen al die heeriykheden een andere familie ten goede kwamen, was het een tyd lang alsof Olie een beetje van zgn verstand beroofd was Nu was hg echter van al die zorgen bevrjjd en zgn zwak lichaam lag nu zoo rustig, dat, al was de spoorweg-ingenieur by hem in het de spoorweg is aangelegd), op het zoogenaamde Eiland nog eenige losplaatsen in te richten. Nu zegt misschien de geachte afgevaardigde wat baat my dat alles, indien nog moet wor den onderhandeld?" Wanneer een Minister van Openbare Werken zich van onderhande lingen zou kunnen onthouden, zou er waar- schgnlgk heel wat meer tot stand komen, maar dat is om meer dan een reden oamoge- Ijjk, want in de eerste plaats dient onderhan deld te worden met de belanghebbenden zelf. Ik ben overtuigd dat de afgevaardigden uit Zeeland hst niet zullen wraken, dat ik mgn definitief oordeel over het ontwerp, dat tot nog toe gunstig luidde, opschort totdat de rechtstreeks belanghebbenden zich zullen heb ben kannen uitspreken. Allereerst moet dus de Kamer van koop handel worden gehoord. In de tweede plaats zal moeten gesproken worden met de spoor- wegmaatschappg en met de eigenaren der staalfabriek, want men zal terreinen behoeven, aan deze ondernemingen toebehoorende. Het ligt verder in de bedoeling om te trachten van de streek als naar gewoonte eenige bgdragen te krggen. Wanneer wg spreken van de streek, dan bedoelen wy daar mede de plaatseljjke geïnterresseerden, de ge meente en in elk geval de provincie. Nu heb ik in de Tweede Kamer tot twee maal toe gezegd, dat dit mgn bedoeling was, maar dat ik in deze misschien minder strak zou wezen, een minder onverzettelijk stand punt zou innemen dan wel bg andere gelegen heden was geschied. Ik zal mg dus niet houden aan den eisch, dat door het Ryk slechts '/3 zou worden be taald voor deze werken, maar om nu al dadelgk te zeggen, dat wg niets zullen vragen van de direct geïnteresseerden, daartoe zie ik voorals nog geen reden. Wg weten toch dat andere steden voor hun havens en kanalen ook by- dragen en dat, wanneer de stad het niet doet, de provincie opkomt. In dit opzicht zgn echter nog geen pogingen aangewend, en dit kan ook niet, voordat het plan definitief is vastgesteld, maar wanneer de onderhandelingen zyn aangevangen, zal het by my niet ontbreken aan meegaandheid om ze zoo spoedig mogelgk te doen slagen. De geachte afgevaardigde heeft voorts voor de provincie Zeeland een beroep gedaan op de geschiedenis en gezegd, dat Zeeland nog zoo weinig had genoten van de Rgkshulp. Toch is het een feit. dat in Zeeland ligt de eenige van Rgkswege gesubsidieerde tramweg, die niet is onderwerpen aan het restitutie stelsel. Een maatschappg, die behoorlgke dividenden uitkeert, behoort het surplus te doen strekken tot restitutie van de Rgkabg- drage, een eisch die echter aan den tramweg Maldeghem—Breskens niet is gesteld. Dan is er nog een andere Ign, die wel aan het restitutiestelsel is onderworpen, namelgk de tramweg Hulst—Walsoorden, maar die er toch gekomen is door de hulp der Regeering. Intusschen, wat er zy van de bewering, dat de provinoie Zeeland tot dusver van Rgkswege in geringe mate is gesteund, de geachte afgevaardigden uit Zeeland kunnen zich over tuigd houden dat ik Ter Neuzen wensch te helpen. De wensch om daartoe mede te werken mag en zal er my niet toe leiden om een onrgp plan op de tafel der Staten-Generaal te leggen Evenwel zal niets onbeproefd worden gelaten om de zaak zoo spoedig mogelgk tot stand te brengen, want ik ben het met den geachten afgevaardigde eens, dat het te betreuren zou zyn, wanneer de sluis gereed kwam en het kanaal verdiept was, terwgl aan Neuzen geen uitzicht was geopend op een kade voor diep gaande schepen. De geachte afgevaardigde uit Zeeland heeft aan de Regeering zyn dank betuigd vóórhaar mededeeling, gedaan tengevolge van de uitnoo- diging in de zitting van 28 Juni jl. Reeds by een vorige gelegenheid heb ik medegedeeld, dat dezerzyds by de Belgische Regeering voor- loopige stappen waren gedaan om te traohten de commun accord te komen tot de naasting van de lgn Gent—Terneuzen. Maar het was de vaste overtuiging der Regeering, dat in deze met groote omzichtigheid moest worden te werk gegaan en dat geen verdere stappen mochten worden gedaan, alvorens wg ons behooriyk op de hoogte hadden gesteld. Daarom werden twee hoofdambtemaren door my benoemd om deze zaak in looo te onderzoeken. Deze heeren hebben zich in het begin van de vorige maand schrifteiyk gewend tot de Kamer van koop handel te Neuzen, ten einde te traohten daar ter plaatse de noodige inlichtingen te oittvan- gen- Ik stel er eenigszins prys op om te verklaren, dat dit geschiedde in het begin van de vorige maand, om te doen uitkomen dat dit bezoek niet in verband stond met zekere ongerustheid, die ten gevolge van looze berichten in Belgische bladen was ontstaan. Het was niet anders dan een bezoek om feiten en gegevens te verzamelen, vóór men tot definitief onderhandelen met België overging. Nu is voor den geachten afgevaardigde die ongerustheid, waarvan op 23 Juni gebleken nog niet weggenomen. Dit doet my leed en ik hoop, dat het my gegeven zal zyn om tot de pacificatie te kunnen voortwerken, gelgk ik aanvankelgk heb kunnen doen door het inleveren der nota. Door de regeering wordt zeer wel gevoeld, dat van verdere onderhandelingen met België geen sprake kan zgn, wanneer dit ooit ten nadeele van Ter Neuzen zou kunnen strekken. Want de bedoeling ia juist een beteren toe stand te scheppen voor de haven van Neuzen, gelgk ik reeds meermalen heb te kennen gegeven. De haven van Ter Neuzen ïydt door gemis van samenwerking tusschen de beide spoorwegmaatschappyen. Wg hebben getraoht daarin verbetering te krggen door het gemeenachappelgk maken van het geheele station voor de beide spoorweg maatschappyen, maar die poging heeft schip breuk geleden op de mindere gegoedheid van een der maatschappgen. Dit heeft geleid tot het denkbeeld, om door naasting tot een beteren toestand te geraken. Doel daarvan is de bevordering van den bloei van Ter Neuzen, en het uitgangspuntde bestendiging van de gunstige positie, waarin de haven ten aanzien der spoorwegtarieven sedert 1879 verkeert, in vergeiy'king met de andere Belgische havens. Ik kan den geachten afgevaardigde de ver zekering geven, dat die zelfde gedragsiyn zal blgven gevolgd worden. ïykenhuisje gekomen en had hem voor licht werk, vgi kronen daags aangeboden, hg er geen vinger naar uitgestoken zou hebben. Neen, zelfs al ware Anna gekomen, vrg en ongehuwd, en had haar geld en goed en zich zelf op den koop toe aangeboden 1 Bg den kerkvoogd aan huis was het daar entegen vol onrust en drukte. Dat Ol'e niet lang zou leven, dat wist men wel, en daarover treurde men dan ook niet. Anderszgn .broer had heel lang reeds eer hg 's avonds insliep liggen uitrekenen op zgn vingers, hoeveel Olle's moederserfdeel en het zgne te zamen beliep met de renten erbg. En het eerste waar hg naar keek, als hg ontwaakte, was of Olie er nog uitzag als een levende. Maar nu kwam er nog een andere omstan digheid by, die niet ontweken kon worden en dat was, dat er een begrafenismaal moest gegeven worden,-en een mooi ook, omdat hg de zoon van den kerkvoogd was. De stief moeder dacht by zich zelf dat er, nu zg dien Ieelgken jongen voor goed kwgt was, wel wat op over kon schieten. Het was jammer <iat zg het hoofdgebouw verhuurd hadden en zelf in de boerderg woon den, zoodat zg het begrafenismaal onmogelgk thuis konden houden. En God weet wat er gebabbeld zou zgn, indien niet de tante van Olie, die een groote hofstede bezat en buiten dien de grootste babbelaarster van het dorp DB RIJKSMIDDELEN. Juni is een by zonder gunstige maand voor de schatkist geweest. Bg na anderhalf millioen ontving zg meer dan in Juni 1902 terwyi het totaal van het eerste halfjaar dat van 1902 met 2'/: millioen en de raming met 8 ton overtreft. Weliswaar was het ook ditmaal weder het successierecht, hetwelk het leeuwendeel tot de vermeerdering bgdroeg, door niet minder dan 11 ton meer op te leveren dan in Juni 1902. Tooh treft in de ontvangsten van deze maand de bgna algemeene vooruitgang der middelen verbiydend. Oit de bedragen toeh welke een ■adeelig verschil aanwgzen, zooals die der be- dryfs- en vermogensbelastingen, zgn bg geen mogeiykheid ongunstige conclusies te trekken, daar ze ongeveer geheel uit nabetalingen be staan op de aanslagen over het dienstjaar 1902. En na aftrek van deze, trouwens geringe, ver minderingen, levert toch de groep der directe belastingen, by Juni van het vorige jaar ver geleken, nog een plus op van 130.000, toe te sohrgven aau den vooruitgang van personeel en grondbelasting beideterwgl het recht op de mynen een bgna verdubbelde opbrengst gaf. De invoerrechten stegen met 34 000 de suiker-accyns bracht 48.000 minder op, maat over het halve jaar (na aftrek van premiëa) reeds ruim een half millioen meer. Het ge distilleerd verminderde iets, evenals het zout, maar het geslacht steeg met f 24.000. De groep der accgnzen is de eenige (behalve de Staatsloterg) welke een teruggang vertoont; echter met niet meer dan f 34.000. Behalve het reeds vermelde successierecht, steeg van de groep der indirecte belastingen" ook het zegelrecht flink, met byna een ton. De posteryen gingen met 63.000, de tele graaf met 17.000 vooruit. (IV. Crt) was, had voorgesteld om het by haar te houden Ofschoon Erik Jons met deernis zag hoeveel lange rollen met geldstukken van hem den berg op, naar tante Kristina, gingen en in haar lade terecht kwamen, moest hg zich voor zgn fatsoen houden, alsof hg het niet merkte. Maar hg vond toch dat Olie eigeniyk veel beter had gedaan met maar in het geheel niet op de wereld te komen. Gedurende vier dagen werd er geslacht, ge bakken, gebrouwen en gekookt by tante Kristina want er waren zestig personen genoodigd, behalve de huisgenootenj Zg was misschien de eenige die iets voelde voor Olie zg had altgd gevonden dat het jammer van hem was maar nu had zR' niet veel tyd om daaraan te denken, daar ze steeds heen en weer moest loopen, om voor alles te zorgen. Om elf uur was het zoo goed als gereed. In de zaal stond een groote tafel gedekt voor het koffiedrinken en tante Kristina had juist twee groote borden, opgestapeld met dikke sneden angsbrood, safraanbrood en boter, gebak, neergezet, toen Lotte, de melkmeid, het hoofd om de deur stak en zei dat de dragers gekomen waren. Die moesten koffie hebben, in de kleine kamer, en daarna moesten zg het ïyk halen alles was er voor in gereedheid gebracht niets vergetenO ja, de schraag, waarop de kist meest staan, was nog in de houtschuur. By kon. besluit is, buiten bezwaar van 's Rgks schatkist, benoemd tot vertegenwoordiger der regeering op het IVde Internationale Congres, ter be spreking van vraagpunten betrekkelgk levens verzekering, in September 1903 te New-York te honden door de Actuarial Society of America, dr J. H, Peek, wiskundig adviseur der Rgks- vercekeringsbank te Amsterdam; is voor het tydvak van 1 September 1909 tot en 31 Augustus 1904, benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S. te Den Helder C. J. J. Westermann, thans werkzaam aan het bureau van statistiek der gemeente Amsterdam en benoemd leeraar aan de op te richten H. B. S. te Hilversummet machtiging om laatst genoemde betrekking geiyktgdig te bekleeden; zyn benoemd, by het wapen der inf., by het lste reg., tot kapitein de eerste-luit. D. Over- diep, van het 5de reg.by het 6de reg. tot kapitein de eerste-luit. F. C. K. Haalebos, van het regiment gren. en jagersby het pers. der mil. adm., tot kapitein-kwartierm.by het le reg. vest.-art., de eerste luit.-kwartierm. S. J. Rienks, van het 6de reg. inf. is, in het college van curatoren van het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut opnieuw benoemd tot lid en voorzitter dr G. G. van de Sande Bakhuizen, hoogleeraar aan de Ryks-nniversi- teit te Leiden. De St Ct bevat het kon. besluit van den 4en Juli, bevelende de plaatsing in het Staats- nadat die gisterenavond zwart geverfd was i nu moest de kerkvoogd zich haasten om dien te halen en op zgn plaats, midden op het erf, te zetten. Het duurde wel een kwartier eer de dragers met de kist om den hoek van het kerkhof verschenen, en even daarna waren zy binnen het hek. Daar zetten zy haar even neer en wischten zich het zweet van het voorhoofd met de slippen van het lykkleed. Toen werd er in acht paar handen gespuwd en voort ging het weer, over het met fijn gehakt denuegroen bestrooide erf hier en daar vermengd met verdorde bladeren en de kist werd op de schraag geplaatst. Het deksel, dat prgkte met een grooten papieren krans, van witte bloemen en groen, werd er afgelicht en tegen den muur der brandery gezet en daar lag Olie gereed voor beschouwing. Hy was er niet mooier op geworden, door zes dagen in het lykenhuis te liggen hjj werd al een beetje groen maar een gera nium tak, dien tante hem in de hand had ge stoken, toen hy afgelegd was, was frisch en mooi gebleven, daar in die vochtige lucht. Overigens was hy leeiyk genoeg om aan te zien en dat vonden ook de meeste der toe schouwers en der gasten, die thans groeps gewijze, langzaam en deftig langs de kist gingen en even bleven staan.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1