Woensdag
8 Juli.
N°. 188,
146* Jaargang,
1908,
Bevredigend beleid?
Middelburg 7 Juli.
Prjj-ï, per kwartaal, soowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afsonderlijke nummers kosten 5 eent.
AdvertentiSn20 oent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Keolamens 40 cent per regel,
Groots lette» naar de plaats, die sjj innemen.
MIDDELBIJRGSCHE COURANT.
Deie courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en Feestdagen.
THERMOMETER BH VERWACHTING.
7 Juli 8 u. vm. 55 gr., 12 n 54 gr., av. 4 n. 55 gr. F. Verwacht:
veranderlik weer, geringe neerslag, weinig verandering in temperatnnr.
matige N. W. wind,
Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, NJ verheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bnrean
A. BH KA MAR An., I.E. Weertnvgwnl Ansterdan.
Tot September is de Tweede kamer uit
eengegaan en daarmee is dus het tweede
parlementaire jaar van deze regeering en
van deze Kamer achter den rug.
Wij naderen alzoo de tweede helft van
het vierjarig tijdvak, waarin het christelijk
kabinet de teugels in handen houdt.
Een geschikt tijdstip, dunkt ons, om eens
achterwaarts te zien.
En dan is de eerste indruk, die bij ons
wordt verlevendigd, deze het kabinet heeft
dit jaar een treurig buitenkansje gehad.
De Januari- en de April-dagen vooral
de laatste onzaliger gedachtenis hebben
de positie van het ministerie in veler oogen
versterkt.
Ongezocht en onwillekeurig heeft het de
gelegenheid gehad om, wat men bij voor
keur gelieft te noemen het gezag hoog te
houden.
De ondoordachte, de onverantwoordelijke
wijze, waarop men het spoorwegpersoneel
en andere arbeiders heeft geleid op ver
keerde paden, was voor de regeering de
gereede aanleiding tot een machtsvertoon
en tot middelen van tegenweer, die als red
middelen werden beschouwd. Een dezer
was echter zoo kras dat de regeering ge
noopt werd het te wijzigen, te verzachten.
Wij hebben destijds over die maatregelen
onze meening gezegd, en wij stonden
daarbij naast een groot deel van het Nedei'-
landsche volk, dat, waardeerende twee der
voorgedragen voorstellen, het derde als
onnoodig en door de gebeurtenissen niet
genoeg gemotiveerd achtte.
De enkele herinnering hieraan is nu
voldoende.
Maar dit moeten wij hierbjj voegen Men
late zich door het al te luid trompetgeschal
van de bewierookers van dit ministerie niet
op een dwaalspoor brengen. Elk kabinet,
dat in die moeilijke dagen geroepen was
tot doortastend handelen, had zich evenzeer
doen gelden, misschien op andere, op in
menig opzicht betere, op ook voor de
toekomst meer afdoende wijze. Dit is
echter niet a priori uit te maken. Maar wie
de hisloirë intime uit die April-dagen kent,
zou het, als hij mocht, in de geschied-
boeken moeten opschrijven dat niet alle
lof komt op de creditzijde van dr Kuyper
maar dat menige daad geschied is op
sterken aandrang van verschillende zijden
en op advies van niet-anti-revolutionnaire
mannen.
Wanneer te loven valt, komt een deel
ervan op anderenwaar geprezen moét
worden om het krachtig initiatief, dient
men billijkheidshalve ook hen te eeren die
den premier hebben aangezet tot wat ge
schied is.
Het is niet gansch en al eere, die deze
moeilijke Aprildagen den premier brachten.
Hij, de christen-democraat, heeft in de
oogen van de volksklasse ook daarbjj veel
moeten inboeten van den naam dien hij in
deze had de groote verwachtingen, waartoe
hij in vroeger jaren alle reden heeft ge
geven, zijn in die dagen in rook opgegaan.
Wat hij eenmaal was en predikte als
leider, is hij niet gebleken als minister en
is niet verwezenlijkt.
Niet hem alleen daarvan een verwijt ge
maakt ook hierbij bleek, als in tal van
andere gevallen, dat het gemakkelijker is
te redeneeren dan te regeeren, Maar zijn
lofredenaars mochten, met dit feit voor
oogen, stellig wel een toontje lager zingen
op Zondag, het uitschrijven van ordonnan
ties omtrent het vlaggen op zulke dagen
wat nog op een droevig fiasco is uitge-
loopen maar van krachtig, beginsel
vast optreden in die richting is geen
sprake.
Men wil als zoodanig toch niet het vac
cine-wetje ons voorhouden, een onvol
dragen vrucht van wetgevend geknutsel,
waardoor eigenlijk ook de vrienden niet
bevredigd zijn
De afschaffing van de Staatsloterij kan
men zeker niet als eene uitsluitend christe
lijke poging aanmerkenwant het streven
daartoe is sedert jaren van verschillende
politieke personen uitgegaan. En nu men
eenmaal een schrede in die richting zet,
blijkt ook dat die poging door tal van
personen niet eens wordt gewaardeerddat
zij deze nog niet ver genoeg en gene veel
te ver gaat.
Wij zijn nieuwsgierig het voorloopig ver
slag der Tweede kamer over dit voorstel
te lezen. Tot zoolang wachten wij met
onze meening uitvoerig te openbaren.
Alleen wenschen wjj te waarschuwen dat
men toch goed bedenke welke gevolgen
zulk eene afschaffing heeften wat de
consequentie daarvan meebrengt. Gevolgen
niet te voorzien, evenmin als bij de afschaf
fing van tal van andere zaken, waartoe de
ziekelijke overdrijving in onzen tijd dwingt
eene consequentie die zou verbieden elk
kansspel op de beurs, bv. in effecten, elke
verloting, voor welk goed doel ook.
Maar overigens vinden wij op het lijstje
van afgedane en nog af te doene werk
zaamheden geen enkele wet en geen enkel
voorstel dat niet is een voortbouwen op
liberalen grondslageen streven in een
richting, waarin zelfs de tegenstanders van
dr Kuyper hem zooveel mogelijk willen
olgen.
is zeker hoogst belangrjjk en eischt een
ernstig onderzoek.
Maar waar hierbij dringend behoefte is
aan spoedige hulphet vraagstuk al
sedert jaren aan de orde isdaar
past toch de vraag, reeds ter loops door
ons gedaanhad men die commissie niet
eerder kunnen benoemen?
Nu loopt men de kans dat zij haar werk
niet gereed heeft voor het oogenblik waarop
wij weer midden in de verkiezingen zitten
en wisseling van ministerie niet onmogelijk is.
Had men haar het vorig jaar benoemd,
het kabinet zelf had dan op de door haar
te verstrekken gegevens kunnen voort
bouwen en er waren allicht spoediger, meer
practische resultaten verkregen.
niet
van
Valt er ook op andere punten
teleurstellingen te gewagen
Stellig.
Teleurstelling niet voor de tegenpartijen
van dit kabinet. Zij mogen in menig op
zicht tevreden zijn over hetgeen gesohied
is, want daaruit bleek voor de zooveelste
maal dat men hoog opgeven kan van
christelijk regeeren, maar dat ten slotte het
toepassen van beginselen groote bezwaren
heeft en zulk een specifiek regeeringstelsel
op christeljjken gro ndslag bitter weinig
verschilt van het gewone regeeren
Men moge enkele maatregelen nemen van
vreinig beteekenis, o. a. het niet-paradeeren
Heeft het ministerie tot heden op het
gebied der benoemingen voldoening ge
schonken
Waar het de vervulling van hooge
letrekkingen gold, stellig niet aan eigen
geestverwanten. Men denke aan de benoe
ming van den heer Lely tot gouverneur
van de Westaan mr E. Fokker tot voor
zitter van den Raad van beroepbenoe
mingen, waarvoor wij niets dan lof hebben
voor dit kabinet en voor het wijs beleid
van dr Kuyper.
Maar wat zeggen de vrienden ervan
Dr. Kuyper zoekt, zegt men, zijne grootste
kracht in de benoemingen van burgemeesters,
kantonrechters, notarissen en zulke per
sonen, die veel met het volk in aanraking
komen.
Dat is politiek beleid.
Dat is geschikt om den invloed der
partij te versterkenhare beginselen als
een zuurdesem te doen doorwerken.
Handig voorzeker.
En gevaarlijk voor de tegenpartij.
Maar voor het overige geen bewijs dat
men voor gewichtige ambten in eigen kring
liet hout kan vindon, waaruit men hooge
bestuurders en regeerders maakt.
En bovendiende ervaring kan eerst
eeren of men de gemeenten, die men
zulke burgemeesters zond, gelukkig maakte
Van menigeen durven wij dit beslist
ontkennen.
O zeker, het zijn vaak beste, brave, ge
moedelijke, menschen, die het erg goed met
hun geloof en hun taak meenen, maar
weegt men hen op de schaal der kennis
dan wordt menig hunner stellig te licht
bevonden.
En gelukkig dan wanneer zij krachtige,
bekwame, liberale mannen naast zich hebben!
Wij behoeven zelfs niet buiten onze
provincie te gaan om daarvan een voor
beeld aan te halen.
Dit ministerie heeft zich ook gekenmerkt
door het commissoriaal maken van belang'
rijke kwesties, o. a. nog dezer dagen die
betreffende den financieelen toestand der
gemeenten.
Op zich zeli heeft dit zijn goede zi j den
al levert menige dergelijke commissie ons
veel paperassen maar bitter weinig resul
taten.
Wat de nu genoemde kwestie betreft, zij
bieten-bouwers naar het althans heetI allerlei zwendelloteryen, ook als men dit soort
de zoo onmisbare bescherming te ver- van lotergen verbiedt
krijgen, aan een politieken vriendendienst In da^ verb°d hebben w8 heel weinig ver
had doen denken, verder reikende dan met fc*®? als men ^gelijkertijd de Staatslotery
's lands belang is overeen te brengen.
Heeft de regeering zich verder op wet
gevend, op parlementair gebied als krachtig
doen kennen?
Wij behoeven, om het tegendeel te be
wijzen, niet eens ver terug te gaan in de
jongste geschiedenis der zittingen van de
Tweede kamer.
Herhaaldelijk is gebleken dat dr. Kuyper
een handig debater is, maar voor 't overige
zijn er ook bij hem zeer zwakke oogen-
blikken geweest.
En de overige ministers
Ongelukkig was de premier door het ver
lies van collega's van koloniën en marine,
al valt niet te ontkennen dat hij in den
teer Idenburg een waardig plaatsvervanger
van den heer Van Aseh van Wijck vond,
maar sterk zijn zij, die hem helpen regeeren,
geen van allen, tenzjj men den heer Loeff
en generaal Bergansius wil uitzonderen.
Dit bleek wel in de Tweede kamer,
a. bij de jongste beraadslaging over de
militie-inlij vings wetj es.
Geen beter getuigenis tot staving van
dit beweren dan hetgeen voorkomt in
de jongste Haagsche Kroniek der Nieuwe
Gron. Crt.
De bekende motie, door de heeren Lohman
s. ingediend, om het ontwerp betreffende
de lichtingen 19001901 in te trekken,
werd met behulp der geheele rechterzijde
aangenomen maar zoo lezen wij in die
Kroniek „dat bewijst geenszins dat men
er zoo mee ingenomen waswant ik weet
zeker en uit den mond van een der beste
vrienden van den eersten voorsteller, dat men
het een vreemd ding vond en eigenlijk verle
gen er mee was. Het is bekend dat de heer
Lohman tot voor eenige dagen heeft ge
arbeid in de pers en bij de regeering aan
gedrongen op de eenvoudige intrekking
van 't ontwerp betreffende de lichtingen
1900—1901, maar dr. Kuyper had er be
zwaar tegen en wilde absoluut dat daartoe
dan een verzoek, een wenk van de Kamer
zou uitgaan.
Het zonderlinge van zulk een daad vol
komen erkennende, heeft de heer Lohman
ten slotte dezen eenig mogelijken uitweg
uit de impasse ingeslagen, omdat hij stem
ming over 't ontwerp absoluut ongeoorloofd
rekende. Hoe het zij, de discussie van
Dinsdag en Woensdag (vorige week) is in
velerlei opzicht droef-vermakelijk of pijn
lijk-interessant geweest, maar bovenal pi
kant door de liefelijke wijze, waarop de
hoeren Troelstra en dr. Kuyper elkanders
inwendige roerselen hebben onderzocht of
te wel „de nieren geproefd." Het smaakte
naar rognons sarteés b la Sainte Bible"
En verder lezen wij
„En wat de discussie over de suiker
accijns-regeling betreft, het was, zooals ik
zei, een der jammerlijkste vertooningen
Want terwijl de gansche Kamer, het is
een secret de Polichinelle eigenlijk ver
ontwaardigd was over do wankelmoedig
heid, over de „van dag tot dag" poli'
tiek van den minister van financiën en
niets liever had gewenscht dan op de eene
of andere wjjze des heer Harte van Tecklen
burg buiten de gelegenheid te stellen om
over 8 dagen ten aanzien van de surtaxe
en over 14 dagen ten opzichte van de
accijns-verlaging weer rechts omkeert te
maken, trad men vooral van de rechterzij
den minister nog met een vergoelijkende
welwillendheid te gemoet die, zoo 't niet
duidelijk ware geweest dat in die zoetsap
pigheid 't middel werd gezocht om voor
de bevriende suiker fabrikanten en voor de
't Was bepaald geen mooi slot dat ons
de Kamer te aanschouwen gaf. Het is nu
goed afgeloopen, maar ik ben er zeker
van dat de kracht van het Kabinet er
door blijken zal geducht te hebben geleden".
Aldus de schrijver van die Kroniek.
Trouwens, er zijn nog meer ernstige
teekeneD, die grond geven voor het beweren
dat het lang niet helder eruit ziet aan den
politieken horizont van dit kabinet.
Hoe trouw de anti-revolutionnairen en
de Katholieken uit eigen belang, zoo
lang de Hooger Onderwijswetten nog niet
aangenomen zijn wat ook lang niet
zonder wijziging zal geschieden het
ministerie door dik en dun volgen, sombere
teekenen getuigen van een naderend onweer.
Wie ziet niet het stipje, het wolkje ter
grootte van een hand, dat in de verte
drijft, in de gedaante van het nieuwe bond
genootschap, gesloten tusschen de heeren
Lohman en De Visser
Of hun nieuwe partij veel volgelingen
zal trekken buiten de Kamer, is nog de
vraag. In elk geval kan zij een macht
worden.
Maar in de Kamer zelve is de invloed
van een man als de Goesche afgevaardigde
nu zeer groot. En als dr De Visser en
afschaft.
Het ware namelgk al heel gemakkeljjk, als
een dergelgk kwaad als de speelzuoht kon
worden uitgeroeid alleen door eenige verbods
bepalingen van den Staat.
Men make zich tosh geen illusies.
De speelzuoht zal bljjven, en na eventueele
afschaffieg der Staatsloterij een verkeerde
richting inslaan.
Waartoe toch dat gevaar tot ons geroepen t
Wijl de Staatsloterij een kwaad is en als
zoodanig niet door den Staat mag worden
bevorderd
Wjj meenen aangetoond te hebben, dat deze
reden geen grond heeft.
Waarom dan Wgl de Staat uit de speel,
zucht geen winst mag trekken
Wie dit meenen, mogen aansturen op af-
schaffiag der winsten, welke door de Staats
loterij worden opgeleverd, niet op het ver.
nietigen der geheele loterij.
In geen geval zien wg reden tot algeheele
afschaffing der Staatsloterij
ONZE EERSTE ADVOCATE.
Den 20sten Juni trad mej. Adolfine Kok
voor de Rotterdamsche Rechtbank als toege
voegde verdedigster in eene strafzaak op.
Eene korte beschouwing over dit eerste op
treden in ons land van eene vrouw als advooaat
in het strafgeding iB opgenomen in het num
mer van Belang en Recht van 1 Juli j. 1.
Gewezen wordt op de kalme wjjze, waarop in
ons land aan de vrouw de toegang tot de balie
zij die hem nabij komen, zich éen met den is geopend. Wat in Frankrgk niet ging zon-
heer De Savornin Lohman verklaren; dan der tusschenkomat van den wetgever, geschiedde
ontstaat er een krachtige kern in de rechter- hi" /°»det eenig verzet Over het eerste
j optreden van mei. Kok wordt met waardeering
zijde die alsopposi ie gevaar p an w.°*fn'I gesproken. De daarmee geleverde proefneming
Want niet onmogelijk dat bij gewichtige I wor(jt ajs geslaagd beschouwd en er schjjnt,
leslissingen, in oritieke oogenblikken, zich z00 gezegd, geene enkele reden te zjjn, waar
op hen de oud-liberalen en anderen, o. a. I om onze bekwame juriste niet de gewichtigste
katholieken, aansluiten strafzaken met succes zon kunnen behandelen.
En dan kan dit hoogst bedenkelijk worden Het blad besluit met den wensch, dat zjj
voor het kabinet.
Waarlijk, waar tegen het beleid van dit
ministerie zooveel bezwaren zijn ingebracht]
van de zijde der regeeringspartij zelve, die
de zwakheden ervan tracht te verbloemen
menigmaal in de gelegenheid moge zjjn zulks
te toonen.
BÜOMEVGM
By kon. besluit is de heer W. J. Oadendjjki
leerling-consul met den persoonlijken titel van
waar bedenkelijke teekenen vallen waar te vice-consul, benoemd tot secretaris-tolk by
nemen; waar van bevredigend beleid in|Hr Ms gezantschap te Peking,
vele opzichten geen spraire isdaar kan
men gerust zeggen dat de toestand van
het oogenblik lang niet bemoedigend is voor au"^entïe
het huidige kabinet; hoe men ook aan de
zijde der ministerieele pers tracht dien toe
stand fraai voor te stellen; en hoezeer men
dien kant door reolame-achtige op
hemelarij van de daden en bewierookende
verheerlijking van de eigenschappen en
talenten van minister Kuyper de goê ge
meente zand in de oogen strooit en tracht
haar te winnen.
Deze week verleenen de ministers van oor
log, koloniën, marine en financiën geene
STAATS-
AFSCHAFFING DER
LOTERIJ.
Naar aanleiding van hat ingediende wets
ontwerp, tot afschaffing der Staatsloterysohryft I
het Dagbl van Noord-Brabant.
De Staatslotery, ofschoon op zichzelf een
kwaad, voorkomt toch dat de speelzucht van
het volk bevrediging gaat zoeken in allerlei
roekelooze en gevaariyke zwendelloteryen. Als
zoodanig, dat is als een minder kwaad, het
welk grooter kwaad tegenhoudt, kan de Staats
lotery een betrekkeiyk goed worden genoemd
De Regeering wil de speelzucht tegengaan.
Zy zal dus zwendelloteryen, hazardspelen, wed
den enz. bestryden. Maar dat meent de Re
geering niet te kunnen, zoolang zy zelve ge
legenheid tot spelen geeft,
De Regeering wil het kwaad der speelzucht
keeren. Maar zg acht er zich niet toe ge
rechtigd, zoolang zg zelf dat kwaad bevordert,
Dit zou zoo zgn zoo de Regeering door
instandhouding der Staatslotery een volstrekt
kwaad bevorderde. Maar omdat de Staatslotery
grooter kwaad tegenhoudt, en daarom een
betrekkeiyk goed is geworden, bevordert de
Regeering, door instandhouding harer lotery,
niet een volstrekt kwaad, doch een betrekkeiyk
goed, en kan zg dus gerust aan het afschaffen
van allerlei ander kwaad beginnen, zonder
zich erover te sohamen, dat zg het betrekkeiyk
goed, de Staatsloterg, in stand houdt.
We zgn overtuigd, dat met de afschaffing
der Staatslotery de lust om te spelen bg het
volk niet zal verminderen. De speelzuoht zal,
naar onze meening, een uitweg zoeken in
KOBTE MBDEDEBLINGEN
VERGADERINGEN.
Door De Post, Ned. Bond van post- en tele
graaf beambten, is Zondag te Utrecht zjjn
tiende jaarvergadering gehouden.
De Bond telt thans 86 afdeelingen met
3700 leden.
De voorzitter kreeg een gouden horloge
met ketting, en de heeren Aartsen van Eind
hoven en W. B. Braams van Amsterdam, voor
den Bond zeer verdienstelgke personen, ieder
een inktstelVan de 86 afdeelingen wa
ren 82 vertegenwoordigdook had de Union
Postale van België een afgevaardigde gezonden.
Besloten werd dat dit jaar in September te
Utrecht nogmaals een jaarvergadering zal
worden gehouden.
De dag werd daarna feesteiyk doorgebracht.
334 leden zaten aan een gemeenschappeiyken
Te Groningen is Maandag het eerste con
gres geopend der Verteniging tot bevordering
der pluimveehouderij en tamme konijnenteelt in
Nederland.
Die vereeiiging telt thans 3200 leden.
Te Almelo is de 52e jaariyksche algemeens
vergadering gehouden van de Broederschap van
candidaat-notarissen in Nederland en zijne koloniën.
Het ledental steeg. De broederschap telt
thans 3 eerelede», 1084 gewone en buitenge
wone leden.
PAKKBTPOST.
De Nederlandsohe Kamer van koophandel te
Brussel heeft een adres gericht aan onzen
minister van waterstaat, waarin op het volgende
de aandacht wordt gevestigd:
In Nederland is het maximumgewicht voor
verzendingen per pakketpost 5 KG. en de
maximum-afmeting 60 cM., tenzg breedte en
dikte de 20 cM. niet te boven gaan, in welk
geval de lengte 1 M. mag bedragen.
In het verkeer tussohen Fraskryk en België
worden pakketten toegelaten tot een maximum-
gewicht van tien KG. en eene maximum-at-
meting van 1 M. 50 langs een der zyden.
De prys is in dit geval frB 1.40.
Het komt der Kamer voor, dat de handel
grooteiyks gebaat zou zjjn, indien een derge-
