W oensdag:
24 Juni.
N#. 146
146' Jaargang,
1963,
Een teer onderwerp
Middelburg 23 Juni.
Uit Stad en Provincie.
Provinciale Staten van Zeeland.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Priji, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
23 Juni 8 u. vm. 59 gr., 12 u 67 gr., av. 4 u. 70 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige O.
wind, lioht bewolkte lucht, droog weer, warmer.
AdvertentiSn30 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 eent. Reolamans 40 cent per regel,
Qroote letten naar do plaats, die zjj Innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, NS verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algamoom Advortontic-Baroaa
A> BH bi HAR Am., 1.1, Voorburgwal SM, Aaufordan.
is het, waarvoor wij thans de aandacht
vragen.
En daarom juist zjj vooraf gezegd dat
wij in de kwestie zelve niet te veel zullen
ingaan maar ons eenvoudig bepalen tot
enkele opmerkingen in 't algemeen.
De gemeenteraad vanMiddelburg zal morgen
(Woensdag) ten minste wanneer dat
college ditmaal de agenda voor die zitting
afwerkt behandelen een door de com
missie voor de strafverordeningen voorge
dragen ontwerp tot wijziging der verorde
ning van algemeene plaatselijke politie.
Die wijziging betreft het verbod tot het
houden van een voor het publiek toeganke
lijk huis van ontucht of tot het op eenige
wijze meewerken tot het houden daarvan.
Niet alleen is deze kwestie zeer teer maar
ook hoogst moeilijk.
En wie dus een stap wil zetten op den
weg, dien naar zijne meening tot eene op
lossing van het vraagstuk zal leiden, hij
overwege vooraf zeer ernstig of men, zoo
doende, werkelijk het beoogde doel zal en
kan bereiken en of men niet gevaar loopt
van kwaad tot erger te komen.
De aanleiding tot de nu ingediende ver
ordening moet gevonden worden in ver
schillende aan den gemeenteraad gerichte
adressen en in moeilijkheden, die men in
onze gemeente bij de thans in deze gel
dende bepalingen op een gewichtig punt
ondervindt. Over dit laatste is, naar onze
meening, wel eenige grond tot verbazing.
Wanneer eenmaal in eene verordening
bepalingen zijn opgenomen die gehand
haafd moeten wordenen er gemeente
ambtenaren zijn wien daarbij hieromtrent
voorschriften zijn gegeven, dan moet, dunkt
ons, dienovereenkomstig toch gehandeld
worden.
Hebben zij, die geroepen worden, daar
tegen bezwaren, hoe ook te begrijpen en te
billijken, dan ligt het toch op den weg
van een gemeentebestuur om daarin te
voorzien opdat de bestaande verordeningen
worden uitgevoerd. Men trachte dan an
dere personen te verkrijgen, die tegen de
eenmaal hun opgedragen en door hen op
zich genomen taak geen bedenkingen
opperen.
Anders is het onmogelijk om verorde
ningen te handhaven, de uitwerking en de
gevolgen ervan na te gaan.
In elk geval mag een feit, als zich nu
heeft voorgedaan, voor een gemeenteraad
geen reden zijn om van stelsel te veranderen.
De eenige vraag moet zijnwat acht
men in het algemeen belang?
Men kan de kwestie beschouwen uit
zedelijkheids en uit maatschappelijk oogpunt
Wie iets gevoelt voor zijne medemen-
schen, zal het diep betreuren dat een der
gelijk kwaad, als waarvan hierbij sprake
moge maken, het kwaad als kwaad zal blij
ven bestaan, in een of anderen vorm.
Yooral dit kwaad krijgt men de wereld
niet uit zoolang er menschelijke hartstoch
ten zijn.
Ignoreeren kan de overheid het zeker
allerminst. Want zij zou dan haar taak als
verzorgster van de volksbelangen en van
de hygiëne verzaken, maar ook tegenover
de zwakken haar plicht niet doen.
Zij bescherme dus in deze de personen
die gevaar loopen met onedele bedoelingen
te worden geëxploiteerdzij dient haar te
helpen.
Het is voor die overheid echter niet
mogeljjk alle maatschappelijke kwalen en
misstanden weg te nemen die menigeen
op het slechte pad brengenevenmin als
zij de armoe kan bezweren die velen tot
ondeugden voert en vaak dwingt tot
allerlei misstappen. Maar wel moet de
overheid trachten te beletten dat een kwaad
zich in 't geheim uitbreidt ten nadeele van
het algemeen.
En daarom zagen wij het liefst gehand
haafd eene regeling van publieke huizen
in den geest, zooals zij nu bestaat, zij
het, zoo mogelijk, met uitbreiding in dien
zin dat mannen en vrouwen worden gelijk
gesteld.
Daardoor zou ook gehandeld worden in
het belang der slachtoffers van de prosti
tutie zeiven, wier lot ten hemel schreit en
diep te beklagen is, en die zeker beter ge
diend zijn door goed toezicht en een goede
reglementeering, dan door een verbod,
waardoor zij kans loopen op clandestine
wijze nog erger geëxploiteerd te worden
dan anders, en dan geheel buiten eenige con-
tróle vallen.
is, zich in onze maatschappij voordoet, en
hij zal zielsmeelij hebben met haar die
daarvan het slachtoffer worden.
En met allen die het ernstig meenen,
zooals o. a. bestuurders en leden van den
Vrouwenbond tot verhooging van het zedelijk
bewustzijn en van zijne afdeelingen, zijn
wij het volkomen eensaan zulk een kwaad
moest een einde kunnen gemaakt worden
Maar de vervulling van dien wensch zal
wel tot de utopieën blijven behooren. Het
kwaad zal steeds voortbestaan, zooals
het reeds geheerscht heeft eeuwen her.
Wie nu vrouwen daaraan onttrekken of
er voor behoeden kan of mannen ervan
afhouden, hij doet een goed, een mensch
lievend werk. En prijzenswaardig
het pogen van verschillende vereenï
gingen en instellingen dio er zich op
toeleggen te redden en te helpen of, nog
beter, te waarschuwen en te behoeden
vóór het te laat is.
Maar de overheid heeft de kwestie te
beschouwen van maatschappelijk standpunt.
Zjj moet trachten het kwaad tegen te gaan
en den invloed ervan zooveel mogelijk te
keeren.
Zij moet het kwaad nemen zooals het
is. De oogen ervoor sluiten mag zij niethet
verbieden kan zij met gunstig resultaat
echter evenmin. Welke bepalingen zij ook
18
Indertjjd is door den burgemeester van
Rotterdam erop gewezen dat eene gemeente
met zijn verbod niet verder mocht gaan
dan tot de openlijke huizen van dien
aard tenzij de Rijkswetgever mocht tusschen-
jeide komen.
Hoe denkt hierover nu onze gemeenteraad
Telt hij in zijn midden soms leden, die
even ver willen gaan als destijds te Arnhem
meerderheid der commissie voor de
strafverordeningen, en zich niet willen be
halen tot dergelijke, voor het publiek toe
gankelijke, inrichtingen, dan bedenke men
vooral dat men zich aan groote en treurige
vergissingen blootstelt.
Waarlijk de takt der politiemannen is
niet zoo boven bedenking verheven om hun
zulke teere zaken een dergelijke macht
in handen te geven.
De greote, de vurige, de welsprekende
strijder tegen de prostitutie, de heer H-
Pierson van Zetten, heeft het zelf gezegd
De overheid heeft zich niet in te laten
met de ontucht dan voor zoover die open-
ijk optreedt en de verleiding gemakkelijk
maakt."
Yóor men echter verbiedt, in welken
Wij kunnen ons echter voorstellen dat
men een anderen weg uit wil en meerge
noemde huizen wil verbieden.
In dien geest nu luidt de ontwerp-veror
dening, den raad van Middelburg voorgelegd,
Daarbij wordt in de eerste plaats aan
den houder van een logement, koffie- of
bierhuis, herberg, slaapstede, kroeg of tap
perij verboden om in zijne inrichting vrou
welijke hulp te hebben, tenzij hem daartoe
door burgemeester en wethouders vergun
ning is verleend.
Tot welke willekeur kan zulk eene bepa
ling aanleiding geven? En welk een
tyrannie wordt er uitgeoefend wanneer zulk
een houder voor elke vrouwelijke hulp zich
tot het dagelijksch bestuur moet wenden
om permissie.
En als dit college verlof weigert, op wien
heeft zoo'n houder dan beroep
Op den raad?
Maar is dit nu een college om over zulke
huishoudelijke zaken uitspraak te doen?
En dan wil men, zooals gemeld, verbieden
het houden van voor het publiek toeganke
lijke"11 huizen van ontucht enz.
De gecursiveerde woorden stonden niet
in het oorspronkelijk voorstel der commissie
voor de strafverordeningen; zij zijn eerst
bij nader voorstel, dt. 9 Juni, door die
commissie daarin gebracht.
Het j ongste arrest van den Hoogen Raad
inzake de Amsterdamsche verordening gaf
haar daartoe aanleiding.
Door die wijziging is het voorstel wel vee
van karakter veranderd,
In den gemeenteraad van Arnhem, welks
verordening op dit punt als voorbeeld heeft
gediend, heeft juist de kwestie of men het
woord „o p e n 1 jj k" zou opnemen, al dan
niet, den 18 Januari tot heel wat strijd
aanleiding gegeven.
Do meerderheid der commissie voor de
strafverordeningen had dit woordje wegge
geest ook, zelfs in
wordt aangegeven,
andere gemeenten.
Meent men dat de zedelijkheid daardoor
verbeteren zal
In Dresden vaardigde men ook een der
gelijk verbod uit.
En wat was het gevolg?
Dat de onzedelijkheid op straat steeds
grooter werd, de clandestine prostitutie
onrustbarend toenam en twee jaar later
het dagelijksch bestuur van die stad vrij
heid vroeg om verlof te geven weêr een
groot aantal publieke huizen le doen openen
onder voorwaarde echter dat zieh in elk
slechts drie vrouwen mochten bevinden en
in 't gebouw geen gelagen mochten worden
laten, zoodat de minderheid een eigen
zelfstandig voorstel indiende, waarmee zij
bij den raad de overwinning behaalde
Vooral werd er op gewezen dat, liet
men dat woordje „openlijk" weg, der politie
een ver reikende macht werd gegeven, die
een bedreiging zou zijn van den vrede en
van de rust in de gezinnen, een bron van
chantage en afpersing, een gevaar voor den
goeden naam ook van de onschuldigen
die door een samenloop van omstandigheden
den schijn tegen zich kunnen hebben of
tegen wie door kwaadwilligen een complot
wordt
de richting, die thans
spiegele men zich aan
En hoe staat het met de zedelijkheid in
Amsterdam
Daar heeft men, voor zoover onze her
innering gaat, de prostitutie nooit geregeld
of gereglementeerdwel haar aan verbods
bepalingen onderworpen.
Stond de zedelijkheid daar zoo veelhoo-
ger dan elders
Men weet wel beter.
Tal van huizen in bepaalde wijken waren
en zijn nog aan te wijzen als verblijven
van prostituees.
Zal het verbod, dat nu is uitgevaardigd,
verbetering in deze brengen?
Door de bekende aanplakking van bil
jetten, over de wettigheid waarvan de
Hooge Raad gunstig beslistedoor het
posteeren van politie-agenten wil men
openbare inrichtingen van dien aard het
leven ondragelijk maken. Maar het kwaad
zal men hierdoor wel verplaatsen, edoch
niet kunnen wegnemen.
Dat dit alles ernstig worde overwogen
door onze raadsleden voor zij hun stem
uitbrengen over het voorstel, dat morgen
aan hun oordeel zal worden onderworpen
Wil men eene dergelijke moeilijke zaak
regelen, welnu, men doe het vooral met
verstand en met beleid.
verzoek, eervol ontslagverleend ah landmeter
van het kadaster
benoemd tot ridder in de orde van den
Bjj kon beslnit:
is den kolonel, comm. van het korps mari
niers, J, H. van Wely, wegens iangdurigen
dienst, eervol ontslag verleend uit den mili
tairen dienst, onder toekenning van pensioen
is bjj het korps mariniers bevorderd tot
kolonel, comm. van het korps de luit.-kol. op
non-act. J. B. Verhey;
zjjn benoemd tot landmeter van het kadaster
H. F. van Riel, te 's GravenhageJ. Zjjlstra,
RoermondM. A. Hollestelle, te Leiden
P. Westhoeve, te Utrecht; G, W. van Djjk,
Groningen; C. A. Fetens, te Utrecht; P.
Hamelberg, te 's GravenhageH. F. C
Smeulders, te Rotterdam G. W. Kloosterboer,
te LeeuwardenJ. C. Hoogenboom, te 's Gra
venhageG. E. Kater, te Arnhem; P. J. ter
Plegt, te LeeuwardenJ H. de Wal, te Leiden
thans alle adspirant-landmeters
is aan W. A. M. Kalkman, te Utrecht, op zjjn
is
Nederlandschen Leeuw mr Johan Enschedé, oud
ste firmant der firma Joh, Enschedé en Zonen,
te Haarlem en is verleend de eeremedaille,
verbonden aan de orde van Oranje-Nassau, in
zilver, aan H. S. P. Robin, meesterknecht op
de lettergieter^ van genoemde firma.
De ministers van oorlog, koloniën, financiën
en van marine verleenen deze week geene
audiëntie.
De St.Ct. van heden bevat een kon. be
sluit tot vernietiging van het besluit van den
Raad der gemeente B r e s k e n s, dd. 24 Febr.
1903, waarbjj mejuffrouw M. P. de Hullu is
benoemd tot onderwijzeres aan de le openbare
lagere school aldaar.
Daarbjj is overwogen
dat ingevolge artikel 28 der wet tot regeling
van het lager onderwijs de benoeming van
onderwijzers van bjj stand moet geschieden uit
eene voordracht van minstens drie bevoegden,
opgemaakt door burgemeester en wethouders,
in overleg met den arrondissements-school-
opziener
dat de benoeming, bjj besluit van den Raad
der gemeente Breskens dd. 24 Februari 1903
van mejuffrouw M. P. de Hullu, tot onderwij
zeres aan de le openbare lagere school aldaar,
geschied buiten de door burgemeester en
wethouders in overleg met den arrondissements
schoolopziener opgemaakte voordracht
dat derhalve voormeld raadsbesluit in strjjd
is met de wet.
De klerk der postergen en telegraphie
2e kl. A Smit is van Beverw^k verplaatst
naar Middelburg en C. G. van Capelle
van Ylis singen naar 's Hertogenbosch.
Met 1 Juli is eervol ontslagen de brieven
gaarder te Kapelle R Lagas.
Door Gedepateerdo Staten van Zeeland
werden 19 dezer, met intrekking van de be*
noeming tot lid-werkman van L. de Kam en
A. Meeuse, benoemd in den Raad van beroep
(Ongevallenwet) tot lidcwerkman C. Romjjn te
Ylissingen en A. J. Stroo te Terneuzen, als
mede met intrekking van de benoeming tot
plaatsverv. lid-werkman van J. Labeur en
J. A. J. de Rugter, benoemd R. d'Olieslagers
te Hulst en Jan Gort te Terneuzen.
Het bestuur van de alhier te houden
tentoonstelling van rashonden en pluimvee
ondervindt voortdurend van vele zjjden groo-
ten steun. Verschillende geldprjjzen zjjn weer
toegezegd en onderscheidene kunstvoorwerpen
geschonken.
Heden ochtend werden door den keur
meester I. van der Sluis alhier twee man
den met visch, verzonden van Den Helder en
bestemd om uit te leuren, afgekeurd. De visch
werd op de gewone manier voor het gebruik
ongeschikt gemaakt.
Uit Vlissingen.
Nadat Maandagavond door den heer L. Stolk,
pastoor aldaar, in tegenwoordigheid van het
Leo-comité, ten huize van den heer A. B.
Reuser aan dezen het eerekruis Pro Bccletia
Pontijlcie was uitgereikt, bracht het muziek'
gezelschap St. Cecilia den heer Reuser eene
serenade.
Met ingang van 1 Juli is benoemd tot
teekenaar bjj het kadaster te Goes de heer
C. S. V. SfceenseJ van der Aa, te Utrecht.
Zaterdag jl. vergaderde de liberale kies-
vereeniging Vooruitgang te Goes, tot het
bespreken van candidaten voor de aanstaande
periodieke aftreding der leden Ochtman, Pilaar.
Kakebeeke en Donner. Besloten werd sleohts
de drie liberale leden te candideeren, op de
uitdrukkelijke voorwaarde, dat de antirevolu-
tionnaire kiesvereenigingen alhier slechts éen
candidaat stellen en de liberale leden onbestre
den laten. Yan dit besluit zal aan die ver
eenigingen worden kennis gegeven, met verzoek
op dit voorstel vóór een bepaalden tjjd ant
woord te geven, met het oog op den weinigen
tjjd, die nog rest voor den dag der candidaat
stelling. Mochten die vereenigingen hierop niet
ingaan, dan zal Vooruitgang opnieuw vergaderen
om een vierden candidaat te stellen.
Tot lid van het bestuur werd benoemd de
heer A G. van Djjk, die de benoeming aannam
(G. Ct
weg bij Hulst. Besloten werd deze subsidie
niet te verleenen. Wel wilde do vergadering
desnoods een hoogere subsidie geven, indien
in het plan nog een eind grintweg wordt
opgenomen, waarbjj deze polder grooter belang
heeit.
De plannen tot verbetering der haven
van Nieuw-Namen zjjn reeds eenigentjjd
in behandeling. Het eerste plan kon do goed
keuring der regeering niet verwerven, zoodat
thans een nieuw, gewjjzigd plan ter goedkeu
ring is ingediend. Volgens dit plan, dat circa
40.000 zal kosten, zal de haven afdoende
verbeterd worden. In het belang dezer ge
meente is het hoogst gewenscht, dat het werk
spoedig ter hand wordt genomen.
Door ingelanden van den polder Klein
Zevenaar te Terneuzen is besloten een
subsidie van f 200 te verleenen als bjjdrage
in de kosten van verbetering van wegen in
onderhoud bjj den .Bontepolder.
Den 7en en 8en Juli zullen eenige Friescho
landbouwers een bezoek brengen aan het Ooste-
Ijjk deel van Zeeuwsch-Vlaaanderen, om aldaar
eenige bekende boerenhofsteden te bezichtigen.
Den 7en Juli komen zjj te H o n t o n i s s e
en den 8en Juli te Axel.
to
K.
te
J.
BOOSWATEl.
Wiingoa.
Woensdag
24
Juni
nm. 12.35
Donderdag
25
1.18
Vrjjdag
26
2 03
Zaterdag.
27
2.48
Zondag
28
3.34
Maandag.
29
4.28
Dinsdag
30
5.24
In de plaats van den heer H. P. J. Rottier
is tot ontvanger-griffier van den polder Groot-
én Klein Ferdinandus te Hulst benoemd de
heer A. T. Rottier te St Jansteen.
In de vergadering van ingelanden van
den polder Groot Cambron te Hulst is behan
deld een verzoek van den polder Hulsternieuic-
land om gedurende 40 jaar een subsidie van
145 te verleenen voor bekeiing van den
zandweg vanaf Patrjjsje tot den provincialen
Bjj besluit der Staten van 2 Juli 1901 werd
de behandeling van eenige adressen van ge*
meentebesturen en ingezetenen in Zuid-Beve
land betreffende het verleenen van subsidie in
de kosten van aanleg en exploitatie van een
tramweg op Zuid-Beveland aangehouden, totdat
eene aanvraag om subsidie zou zjjn ingekomen.
Thans is van H. Nieveen te Lemmer eene
aanvraag om subsidie uit de provinciale
fondsen ontvangen, doch de door hem ver
strekte gegevens zjjn voor de beoordeeling
van het door bem ingediende plan niet vol
doende, waarom Ged. Staten hem nadere
inlichtingen hebben gevraagd.
Bjj besluit der Staten van 4 November 1902
werd het college van Ged. Staten diligent
verklaard ten aanzien van het adres van het
bestuur van het waterschap de Vereenig de polders
van Ossenisse om een renteloos voorschot van
ten minste de helft der op 34864,39 ge
raamde kosten van keibestrating van wegen
in dat waterschap.
Door de ontworpen verbetering van wegen,
welke in het natte jaargetjjde zoo goed als
onberjjdbaar zjjn, zal een groot gedeelte van
de tot het waterschap behoorende polders
Hoogland en N$s eene verharde verbinding
verkrjjgen met de hoofdkom der gemeente
Ossenisse, met de haven van Walzoorden en
met het gehucht Zeedorp, waar wel geene
haven is, doch niettemin aan den zeedjjk
landbouwproducten, o. a suikerbieten, geladen
worden.
Voor het landbouwbedrijf in de genoemde
polders zal de voorgenomen wegsverbetering
derhalve van groot belang zjjn.
Bjj de beoordeeling van een tegenadres van
tien ingelanden van het waterschap behoort
te worden in aanmerking genomen, dat in de
vergadering van ingelanden van 20 Mei 1902
van de 28 stembevoegde ingelanden van het
waterschap 27 aanwezig waren en toen met
17 stemmen het voorstel tot bekeiing van de
bedoelde wegen werd aangenomen.
Ged. Staten stellen voor te besluiten aan
het waterschap de Vereenigde polders van Osse
nisse een renteloos voorschot te verleenen ten
bedrage van de helft der kosten, tot een ma
ximum van f 17.182, voor de bestrating met
keien van de volgende wegen?': den Langenweg
over eene lengte van 3136 M., de Weststraat
van den Langenweg tot den Havenweg en den
Havenweg van de Weststraat over eene lengte
van 40 c.M.
Bjj besluit der Staten van 4 November 1902
werden Ged. Staten andermaal diligent ver
klaard ten aanzien van het adres van den
gemeenteraad van Coljjnsplaat, waarbjj een
subsidie van 8000 uit de provinciale fondsen
verzocht wordt voor de vergrooting van de
haven dier gemeente.
Nadat het plan voor het werk gewjjzigd
was, gaven Ged. Staten burg. en weth. te
kennen, dat zjj bezwaar maakten het verzoek
om subsidie te ondersteunen, doch bereid
waren een voorstel te doen tot het verleenen
van een renteloos voorschot van een derde
der kosten, tot een bedrag van ten hoogste
8000, wanneer aan eene bedenking, welke
