T
Maandag
1 Juni.
nfl
De automobiel in het verkeer.
Pft 127.
140a Jaargang,
1903,
Middelburg 30 Mei.
Uit Stad en Provincie.
ÏHST
lake.
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
Iren.
Irjjen
iK-
lOST,
lang
I Loon
Za-
Iteilfi
rew-
en
lemesj
goede
aeldcB.
huma
Li.
bttiriai!
prd. tgds
9.-
9-
9.-
9.-
9.-
Igewone
Isgoko*-
Itekken,
poping
reisi-
lenheid,
uur
breike*.
I'ikzee.
)8S.
frfikttt
3.-
5.30
5.30
3.-
3.-
3.-
3.-
5 45 en
7.48* on
delljjk nn
lu trein,
bderost op
[.45, 7.40,
[.25, 9.10,
£0X1K
Dene courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitiondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER BH VERWACHTING.
30 Mei 8 u. vm. 71 gr., 12 n 84 gr., av. 4 n. 78 gr. F. Verwacht:
toenemende bewolking, onweer, warm weer.
zwakke wind,
AdvertentiSn80 cent per regel. Geboorte-, dood- on alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 80 cent. Keelamens 40 cent per regel.
Groot* letters naar de plaats, die zjj innemen,
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AlgsmHi Adssritatls^Birwn
A. BE Z.A MAR An., K.8. Vonrfcutwal 869, Anurtirdnn.
Den Tweeden Pinksterdag, Maandag
a., zal deze courant niet verselijj ueu.
Het staat te vreezen dat de dollemans-
rit in Frankrijk weer een reactie tengevolge
zal hebben in de welgezindheid jegens de
automobielen in het algemeen.
Dat zou jammer zijn en onverstandig tevens.
Het automobilisme is niet hetzelfde als
dat reclame-rijden, en de industrie, voor
wier belangen dit heet te worden geor
ganiseerd, zal er ook zonder wedstrijden
wel in slagen van zoo'n voertuig temaken
wat er van gemaakt kan worden voor het
practisch gebruik.
Want voor het practisch gebruik hebben
die wedrennen weinig nut.
Dat iemand met zoo'n helsehe machine
530 KM. over een straatweg in vjjf uur
aflegt, bewijst dat de bestuurder ijzeren
zenuwen heeft, en dat die speciale ren-
wagens heel sterk gebouwd zijn.
Maar overigens P Al de verbeteringen
ter volmaking van remmen, assen, banden,
enz., die de auto-enthousiasten toeschrijven
aan de wedstrijden, zouden, voor zoover ze in
het gewone verkeer noodig zijn, ook wel
zonder die wedrennen uitgevonden zijn.
We vermoeden dan ook dat deze hun
tijd gehad hebben. Op de openbare wegen
zeker, en op afzonderlijke banen waar
schijnlijk ook. Het zijn toch niet alleen de
omstanders die gevaar loopen, maar ook de
rijders. Ze rijden zich zelf te pletter.
Ze hebben in een levenloos toestel een
enorme macht opgewekt, die steeds grooter,
steeds ontzaglijker wordt. En nu die door hen
bezworen kracht hun de baas is geworden,
nu ze blijken niet de tooverspreuk te ken
nen om haar te bedwingen, nu moeten ze
tegen hun eigen schepping beschermd
worden.
Dat alles zal echter wel een tijdelijke
razernij blijken te zijn. Want het is dui
delijk, dat de hoofdoorzaak is gelegen in
de eigenaardige omstandigheden waaronder
de automobiel haar intree in de wereld
heeft gedaan, nl. als luxe-voorwerp, als
speelgoed voor de zeer gegoeden.
Alles wat de fabrikanten bedachten voor
verbetering van hun producten was ge
richt op dat éóne grootere snelheid, aldoor
grooter. Al het andere, de stevige con
structie, remmen, banden, het had alles
datzelfde tot grondslagdie groote snel
heid mogelijk te maken.
Nu is er een hoogte bereikt, waarop de
mensoh zijn heerschappij over het werktuig
heeft verloren. Het wordt nu tijd, dat er
meer aandacht worde besteed aan de toe
passing van de automobiel als practisch
vervoermiddelniet alleen als equipage,
maar ook 0m de twee uitersten te noe
men als vrachtwagen.
Het is immers met het rijwiel net zoo
gegaan Eerst de wedrennen op de baan en
op den weg, en toen het toerisme, de
wielerpaden enz., in één woordhet prac
tisch verkeer.
Maar als men spreekt over de automobiel
in het verkeer, raakt men een uiterst
moeilijke kwestie aan.
Men heeft hier een voertuig dat enorme
capaciteiten bezit, maar het is als een
razende Roeland in ons midden gevlogen,
op een weg waarvan het verkeer alleen
geregeld is voor voetgangers en wagens,
en ten deele voor fietsen. En nu moeten
die uiteenloopende belangen tegen elkander
uitgewisseld worden, zóo dat men van de
automobiel het grootste nut kan trekken
zonder dat anderen gevaar loopen.
Of het eenmaal nog zoover zal komen
dat er speciale automobiel-wegen worden
aangelegd, wie zal 't zeggen? Het
middel zou kostbaar zijn, maar wie dacht
bij den niet minder duren aanleg der eerste
spoorwegen aan zulk een uitbreiding als
nu is bereikt?
Voorloopig zullen die voorschriften zich
echter moeten bepalen tot de openbare
wegen.
De gebeurtenissen in Frankrjjk hebben
het onderwerp actueel gemaakt, en dit
geeft ons aanleiding tot eenige beschou
wingen over het nu bij de Tweede Kamer
aanhangige wetsontwerp, bevattende „be
palingen omtrent het berijden van wegen
met motorrijtuigen."
Het is eigenlijk een lap-wetje. Toen dit
ministerie aan het bewind kwam, was er
een door minister Lely ingediend wetsvoor
stel dat op veel broederen grondslag berustte
en een algemeene regeling van het geheele
verkeer bevatte.
Dit wetsvoorstel is echter ingetrokken,
omdat de centrale regeling „op zichzelve
niet begeerd werd, wijl als gevolg daarvan
lang bestaande en over het geheel bevre
digende regelingen van provinciale en ge
meentebesturen met betrekking tot de ver
keersveiligheid, ook op Rijkswegen geldende,
zouden worden ter zijde gesteld".
Het doel van het nieuwe wetsvoorstel is
dan ook niet anders dan meer eenheid te
arengen in den chaos van voorschriften be
treffende de automobielen, door Rijk, pro
vinciën en gemeenten gegeven en de mid
delen daartoe komen op het volgende neer
Het rijk trekt aan zich de vergunnings
kwestie. Ieder bestuurder van een motor
rijtuig moet daarvoor een brevet de conduc
teur hebben, voorts een vergunningsbewijs
van den minister van waterstaat, terwijl de
motorrijtuigen aan rjjkscontróle onderwor
pen zijn.
Daarentegen wordt het geven van voor
schriften omtrent het rijden op de wegen
buiten de bebouwde kommen overgelaten
aan de provinciale staten, en binnen de
bebouwde kommen aan de gemeentebesturen.
Die voorschriften kunnen zich uitstrekken
tot het verbieden van het rijden op der
gelijke wegen.
In een algemeenen maatregel van be
stuur zullen bepalingen worden gemaakt
betreffende de controle der machines en
de vaardigheid en geschiktheid van den
bestuurder. Blijkens de memorie van toe
lichting denkt de minister hier ook aan het
te snel rijden, maar duidelijk is dit niet.
Er is trouwens meer onduideljjks in het
voorstel, voornameljjk in de strafbepalingen.
Er wordt in het wetsontwerp een straf
van ten hoogste 300 gulden, oi 30 dagen
hechtenis bedreigd voor het rijden zonder
de vergunningsbewijzen of het overtreden
van de bepalingen van den algemeenen
maatregel van bestuur. De straffen van
de provinciale en gemeentelijke verorde
ningen staan daar naast. Het wetsontwerp
en de memorie van toelichting spreken daar
ook niet over.
Maar wel wordt er nog een andere straf
in genoemd, en de wijze waarop de mi
nister daarover schrijft, maakt den indruk
dat hij die straf als de voornaamste karakter
trek van zijn voorstel beschouwt. Die straf
is de tijdelijke of geheele intrekking der
vergunning.
Hij noemt haar „eigenlijk bijna het
eenige afdoend middel om de nakoming
der vergunningsvoorwaarden te verzekeren
en roekeloosheid of onvoorzichtigheid bij
het rijden te beteugelen".
Maar als men het wetsvoorstel doorleest
zoekt men daarin tevergeefs naar een be>
paling, waaruit blijkt wanneer iemand aan
die straf bloot staat.
Voor overtreding van de bepalingen
dezer wet gelden de bovengenoemde straffen
Maar wat iemand moet uitvoeren om bo
vendien vatbaar te zijn voor intrekking der
vergunning, het staat niet in de wet, en
de memorie van toelichting vertelt het ook
niet.
En toch is die straf enorm zwaar. Men
denke slechts aan iemand, die een automo
biel voor zijn beroep heeft.
Van belang voor de rjjders die van over
de grens zoo vaak Zeeuwsch-Vlaanderen bin
nenkomen, is de bepaling dat, bjj algemeenen
maatregel van bestuur, met de vereischte ver-
ganningen kunnen worden geljjk gesteld de in
bet buitenland door de daar bevoegde macht
afgegeven bewijsstukken betreffende het mo
torrjjtuig en den bestuurder.
De minister geeft echter blijken aan die
soort menschen niet of al heel weinig ge
dacht te hebben. Voor hem is de automo
biel nog altijd alleen het speelgoed der
rijken.
„Voor hen die zich de weelde van een
motorrijtuig kunnen veroorloven, wordt
door de oplegging van een vaak zeer lichte
geldboete, niet altijd het hoofddoelde be
scherming der algemeene veiligheid, be
reikt," leest men in de memorie van toe
lichting.
Hoevelen zijn er echter en hoeveel
meer zullen er komen, voor wie het
aanschaffen van een motorrijtuig alles be
halve een „luxe" is? Voor hen is het in
trekken der vergunning een ontneming van
hun levensonderhoud.
In een adres van de Automobielclub aan
de Tweede Kamer wordt er op gewezen
dat de straf der intrekking van de vergunning
gelijk staat met een strafrechterlijke ont
zetting uit het beroep een straf waarvan
onze strafrechter maar zeer zelden gebruik
maakt, omdat de reactie te scherp is.
En toch wordt de toepassing dier straf
geheel overgelaten aan het oordeel van den
minister en zijn beambten, zonder dat er
eenige aanwijzing wordt gegeven voor het
misdrijf dat er voor noodig is.
De hoofdzaak in de automobiel-kwestie
blijft echter het snelheid-vraagstuk, en de
oplossing daarvan wordt door dit wetsont.
werp niet gegeven. De vorenbedoelde, ter
loops gemaakte opmerking bij art. 8 zou
doen gelooven dat de nog onbekende maat
regel van bestuur daarover een bepaling zal
bevatten. Maar het ontwerp en de rest van
de memorie van toelichting toonen dat de
regeling daarvan geheel aan de provinciën
en gemeenten overgelaten zal worden.
Dat lijkt ook het wenscheljjkste, omdat
die snelheid zoo sterk afhankelijk is van
plaatselijke omstandigheden. Een automobiel
kan men over een hei-weg gerust laten
jagen met 30 KM. snelheid en meer per uur,
terwijl elders een snelheid van 15 KM.
ongeoorloofd zou zjjn.
Maar een streng toezicht van hooger hand
op die verordeningen, waaromtrent het
voorstel geen nadere bepaling bevat dan
dat het er is, zal waarschjjnlijk hoog noodig
dijken, en niet alleen voor de plattelands
gemeenten.
Heeft nog niet onlangs de gemeenteraad
van Njjmegen bepalingen gemaakt waarbij
de*snelheid van automobielen beperkt werd
tot minder dan die van een voetganger P
Het mooiste is dat er geen automobiel be
staat die zoo zacht kan rjjden. De Kampioen
stelde dan ook voor ze te laten trekken
door een ezeleen paard zou te hard loo
pen. De ongelukkige bepaling is tot eer
van de stad later uitgebreid, maar niet dan
nadat over die herroeping in den raad de
stemmen gestaakt hadden.
Ten slotte nog een enkel woord over het
algemeene karakter van de wet.
Het zal wel niets helpen om nu nog te
klagen over het intrekken van het veel
breedere voorstel van minister Lely, maar
te betreuren blijft het dat er zooveel in
het verkeer ongeregeld blijft.
Indertijd hebben we de grieven van de
wielrijders meegedeeld, zooals de Kampioen
die uiteenzette. Ook het rjjwiel is een
voertuig dat niet aan éen gemeente, ook
niet aan éen provincie gebonden is. En
het gebrek aan eenheid der gemeenteljjke
voorschriften is voor hen even bezwarend als
voor een motorrijtuig.
Maar er is nog iets anders.
Het doel der wet is bescherming dei-
veiligheid op de openbare wegen. Die
wordt niet alleen bedreigd door de auto
mobielen, maar ook door de voertuigen
welke onder de bestaande omstandigheden
niet meer met de oude onbezorgdheid
kunnen worden gedreven.
In het adres van de Automobielclub wordt
ook daarop gewezen
»Een eind had gemaakt moeten worden, zoo
leest men daar, aan het algemeen zonder licht
rjjden des nachts door allerlei wagens en
vrachtkarren, aan het liggen slapen in een
kar met het paard a Vabandon, aan het te
breed öf hoog opladen van wagens, aan het
onveilig maken van wegen met paarden, die
niet behoorljjk gedresseerd of anderszins on
betrouwbaar zjjn, aan het toelaten als be
stuurders van mannen, die niet de minste
kennis van mennen hebben, (als bjj na alle
boerenknechts) of erger nog, die habitueele
dronkaards zjjn. Dit alles zou niet te veel
gevraagd zjjn in naam der billijkheid, waar de
bestuurder van een motorrijtuig verantwoorde
lijk gesteld kan worden en ook wordt, voor
elke aanvaring dezer niet te ontzeilen klippen.
Nu de Minister gemeend heeft, dat het
mogeljjk is een regeling te maken voor mo
torrijtuigen, zonder regeling van het geheele
verkeer, vragen bestuurderen met aandrang,
dat maatregelen genomen worden om in de
thans bestaande bepalingen voor de overige
voertuigen, die de wegen berjjden, meerdere
gestrengheid en meerdere uniformiteit te
brengen."
We hebben slechts enkele bezwaren opge
noemd, die tegen het ingediende wetsvoor
stel kunnen worden aangevoerd. Het adres
der Automobielclub geeft er nog meer.
Maar het aangevoerde rechtvaardigt reeds
de hoop en de verwachting, dat er nog heel
wat in dit voorstel veranderd zal worden
vóór het wet wordt.
De voorgestelde bepalingen zullen onge
twijfeld kunnen dienen om veel misbruik
van de automobiel te voorkomen.
Maar we herhalen dat is slechts een
onderdeel van het vraagstuk. Het is van
niet minder belang dat men de ontwikke
ling van het automobilisme, onder die waar
borgen voor de veiligheid, mogeljjk make.
En juist in dat opzicht schiet dit wetsont
werp te kort.
grond geraakt, doch heden morgen zonder
assistentie vlot gekomen. Het heeft de reis
voortgezet.
Het schip heeft zwaar geleden, daar de
masten een voet naar boven geschoven zjjn.
Tot brievenbesteller te Vlissingen
is ook benoemd G. H. v. d. Berge te Ternouzen.
Vrijdagavond is hier ter stede op
ruim 65-jarigen leeftjjd, na een betrekkelijk
kort ziekbed, overleden de heer F. Versloot,
directeur van het rgkstelegraaikamtoor te
Middelburg.
De overledene, 28 Juli 1837 te Amersfoort
geboren, werd 15 Juli 1862 benoemd tot leer
ling-telegrafist te Maastricht en 1 Juli 1863
als telegrafist 3e klasse naar Rotterdam ver
plaatst.
1 November 1868 werd de heer Versloot
benoemd tot directeur van het telegraafkan
toor te Oostburg, 1 Januari 1871 tot directeur
te Hansweert en 1 Januari 1876 tot directeur
te Hoek van Holland.
1 Februari 1894 benoemd tot directeur van
het telegraafkantoor te Middelburg, bleef h|j
als zoodanig tot aan zjjn dood in funotie.
De overledene, die als een goed ambtenaar
bjj zjjne superieuren bekend stond, was voor
het publiek een welwillende persoonlijkheid
en voor zjjne ondergeschikten een zeer humaan
ohef.
De heer mr Roelof Bjjlsma te Middel
burg is door burgemeester en wethouders van
Rotterdam benoemd tot adjunct-commies aan
het Gemeente-Archief aldaar.
Voor de h i e r te houden internationale
tentoonstelling van honden en pluimvee is
door mevrouw Van Dunné-Van der Hoop al
hier als eere-prjjs beschikbaar gesteld een
groote verguld zilveren medaille voor den bes
ten poedel, onverschillig welke kleur, ingezon
den in de open klasse.
De heer Van Dunné, voorzitter van het
bestuur, stelde 10 beschikbaar als prjjs voor
de beste collectie St. Bernards, ingezonden in
de Teamklasse.
De confrérie van Si Sebasliaan heeft twee
medailles aangeboden.
Als keurmeester voor setters zal optreden
de heer Henry Sodenkamp te Brussel.
Als jurylid voor watervogels treedt op de
beer Ed. Blauw.
Volgens mededeelingen van den hoer P.
J. Roscam Abbing in de Nieuwe Zondagsbode
hebben de Zeeuwsche Afdeelingen van den
Chr. Nat, Werkmansbonddie op het terrein der
Ned. Herv. kerk, zonder voorts eenig kerkeljjk
of politiek doel te beoogen, de werklieden
trachten te organiseeren, een comité benoemd
om tot de oprichting van meerdere afdeelingen
en tot hunne provinciale aaneensluiting te ge
raken.
Een groote vergadering zal op Maandag 29
Juni te Middelburg gehouden worden
daarop zullen het woord voeren de heer dr J.
Th. de Visser en een werkman-lid uit het
hoofdbestuur van den Bond.
Oit V iissingen.
Het Engelsche stoomschip Jet, met steen
kolen van Shields nasr Antwerpen bestemd, is
Vrftdagavond op de Noorder Rassen aan den
In de Vrjjdag avond door do anti-revo-
lutionnaire kiesvereeniging Voor Nederland en
Oranje te Goes gehouden vergadering werd,
in tegenspraak met een loopend, vrjj stellig
gerucht, met bjj na algemeene stemmen tot
candidaat voor den gemeenteraad (vacature-
Van der Leeuw) gesteld de beer J. de Jonge
Jt., die de candidatuur aannam.
Met deze werd ook nog genoemd de hoer
P. Oosterbaan.
De kiesvereeniging Groen van Prinsterer nam
nog geen besluit.
De toestand der afdeeling Goes van
het Groene Kruis mag gunstig heeten. Zjj telde
op 31 Deo. 11. 292 leden. Zjj is reeds in hot
bezit van een groot aantal artikelen, benoo-
digd bjj het verplegen van zieken, en een ruim
gebruik wordt daarvan gemaaktaan den cur
sus, gegeven door de heeren Coenen en Lasonder,
werd deelgenomen door 30 dames en 6 heeren.
In dezen cursus werden behandeld een aantal
onderdeelen der ziekenverpleging en voorloo
pig aan te wenden middelen bjj plotselinge
ongevallen.
In plaats van den heer Z. D. van der Bilt
La Motthe, aan wiens nagedachtenis warme
hulde gebracht werd, is gekozen de heer S.
Spaans, doopsgezind predikant.
Tot lid der commissie, belast met bet
examineeren van hen die een akte van bekwaam
heid verlangen voor het middelbaar onderwijs
in land- en tninbouwkunde en houtteelt of de
akte voer lager onderwjjs in de land- en
tuinbouwkunde, is o. a. benoemd de heer J.
G. J. Kakebeeke, rjjksl&ndbouwieeraar te G o e s.
Bjj den polder Ooster-Zwake is het djjk-
gesohot voor 1903/1904 bepaald op 3.50, en
wel 50 cent per H.A, meer dan in het vorige
dienstjaar.
Het op 25 November 1877, in het Broa-
wershavensche zeegat, onder de gemeente
Haamstede, op ongeveer 51 gr. 44 m. 13
sec. N.br. en 1 gr. 12 m. 44 sec. Wl. (van Am
sterdam) gezonken houten vaartuig Empress of
India zal van Rjjkswege worden opgeruimd.
Benoemd tegen 16 Juni tot brievengaar
der in den Anna Jacobapoldor J. den Boer,
besteller te Poortvliet.
In ons vorig nommer hebben wjj met
een enkel woord melding gemaakt van de
arrestatie te Ternouzen van een ongehuwd
meisje, N. N. genaamd, verdacht van kinder
moord.
Nader meldt men ons daaromtrent het
volgende
De gemeenteljjke politie had bjj geruchte
vernomen dat de verdachte bevallen was en
vond Vrjjdag termen om haar in verhoor te
nemen. Zjj bekende vrjj spoedig dat zjj den
17 dezer bevallen was van een levenloos kind
en beweerde het Ijjkje aan het westeljjk haven
hoofd in een zak te water geworpen te hebben.
De politie deed daar Vrjjdag den ganschen dag
dreggen, doch zonder resultaat. Daarop werd
een onderzoek in de woning gedaan, doch ook
zonder gevolg. Eindeljjk werd een oom van
de verdachte gehoord, die eerst ontkende iets
van de zaak te weten, doch later, by confron
tatie met zjjn nicht, de plaats aanwees waar
het ïykje begraven was. Toen vond de politie
in een aan de woning der verdachte grenzende
kalkschuur, onder een vat met kalk een 20
centimeter onder den grond, het lpkje van een
flink gevormd kind van het vrouw el jjk geslacht.'
By de schouwing bleek het kind gewurgd
te zyn met een band van een kleedingstuk,
die tweemaal rond het halsje was gewonden
en daarna vastgeknoopt.
De verdachte, die zich zeer onverschillig
betoonae en alleen scheen te berekenen welke
straf zy voor het buiten hare verwachting aan
het licht gekomen misdrjjf zou kunnen beloo-
pen, bekende toen volmondig" haar kind te
hebben vermoord. In den morgen van den
17en is zjj bevallen en op den zolder heeft zy
het feit gepleegd. Donderdag daarna heeft
haar oom, op haar verzoek en aandrang, het
lpkje in de schuur begraven.
Het schpnt dat het meisje eerst het voor
nemen heeft gehad het uit den weg ruimen
van het ïykje aan een ander in Terneuzen
bekend persoon, wien zjj in deze zaak aan
haar verbonden achtte, op te dragen, doch zy
is daartoe niet gekomen.
Heden middag is de verdachte naar het huis
van bewaring te Middelburg overgebracht.
Tegen den oom is procesverbaal opgemaakt
wegens het verbergen van een iyk.
