Dinsdag 26 Mei. Middelburg 25 Mei. 146' Jaargang, 190& Te veel hooi op de vork. Uit Stad en Provincie. ONDERWIJS. N°. 122. MIDDELRURGSCHE COURANT Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitiondering van Zon- en Feestdagen. Priji, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER BH VERWACHTING. 25 Mei 8 u. vm. 59 gr., 12 n 70 gr., av. 4 n. 66 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige N. wind, onbewolkte lucht, droog weer, weinig verandering in temperatuur. AchrertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- «Talie andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Seclamens 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die «g innemen, Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Qeldweien, is uitsluitend gerechtigd het Algeaoea Adi«rtenh(>£nmiM A. »S TA HAK Aai., M.S. Voorbargwnl B««, De afdeelivgen der Tweede kamer hebben sich niet gehaast met het behandel» van het wetsontwerp tot wjjziging van de gemeentewet, dat door minister Kuyper bjj haar is aanhangig gemaakt. In de eerste dagen van October werd het haar toegezonden. Het voorloopig verslag is nog geen week oud. Oordeelende naar dezen tjjdBduur en naar de lijvigheid van het afdeel inga ver slag het is zes en-twintig compres bedrukte bladzijden groot zou, wie niet beter wiBt, in den waan komen, dat het om een ganschen ommekeer in het gemeenterecht is te doen. Toch is niets minder waar. Het gaai, op de keper beschouwd, alléén om eene simpele wjjziging, die eigenljjk reeds sinds 1879 in uitzicht is gesteld en heusch I in een handomdraai, wjj zouden zeggen met een pennestreek, is tot stand te brengende wegneming uit de gemeentewet van bet gebiedend voorschrift dat de ambtenaren van den burgerleken stand moeten voorkomen uit den raad. Dat imperatief gebod werkt demoraliseerend en daarom is het reeds in 1879 uit het burgerlijk wetboek, waarin het ook geschreven stond, verwijderd. Demo raliseerend werkt het, omdat niet van den burgemeester of den wethouder, die ambtenaar van den burgerlijken stand is, en nog veel minder van het raadslid dat die functie bekleedt kan worden gevergd, en bet voor hen ook niet te doen is, op eiken dag eenige uren bureau te houden en met name de aangevers van geboorte en overigden en hunne getuigen te woord te staan en van hunne aangiften dadeljjk en in hunne tegenwoordigheid eene acte op te maken, zooals het burgerlijk wetboek uitdrukkelijk verlangt. En omdat dit van de tegenwoordige ambtenaren van den burgerlijken stand niet te eischen en voor hen niet te doen is, gebeurt het ook niet In ljjnrechten strjjd met de wet en met minachting van alle voorzieningen, die de wetgever als waarborg van de innerljjke waar heid der acten heeft noodig geoordeeld, wordt het werk van den burgerleken stand in de praktjjk niet verricht door de daarvoor aange wezen verantwoordelijke ambtenaren, maar door lagere, niet aansprakelijke, beambten, met het hieruit rechtstreeks voortvloeiend gevolg dat de ambtenaren van den burgerleken stand blindelings met hunne bandteekening bekrach tigen wat bun door deze ondergeschikten wordt voorgelegd, zonder dat zjj de juistheid van wat zjj met hunne bandteekening waar maken met den besten wil kunnen beoordeelen. Op deze wfis wordt met de wet op de schromeljjkste wijs de hand gelicht; worden dag aan dag intellectueele valschheden gepleegd zonder eind en gaat de wettelijke waarborg regelrecht te loor Dat de regeering dit niet langer wenscht te bestendigen, strekt haar tot eer. En alweder is er voor wie de stukken niet kent aanleiding te vragen hoe het mogeljjk is dat een wetsvoorstel, 't welk strekt om aan dit bedenkelijk euvel eindeljjk paal en perk te stellen, zooveel moeite heeit het tot het staatsblad te brengen. Toch is het antwoord op die vrasg niet lastig. De minister van binnenlandsche zaken heeft in de eerste plaats de wijziging, die noodig is om aan den bestaanden, even onzedeljjken als onwettigen toestand, op bet stuk der acten van den bur gerleken stand een einde te maken, zoo om slachtig en onpraktisch getroffen, dat tegen haar vele bedenkingen rjjzen. En bjj heeft wat erger is den lust niet kunnen bedwingen om b{j deze gelegenheid tegeljjkert£d eenige andere wijzigingen van zoogenaamd eenvoudigen aard in de gemeentewet aan te brengen In dit andere en meerdere zit het vergift Om tweeërlei reden. Eene wet als onze ge meentewet, die aan hooge eischen van techniek voldoet en een streng systematisch, van alle kanten doordacht, geheel te zien geeft, is voor wjjziging bjj stukjes en beetjes ongeschikt. Zg loopt gevaar in haar merg en stelsel te worden aangetast, als zjj te hooi en te gras aangevuld of met veranderde behoeften en eischen in overeenstemming gebracht wordt. Eene en dezelfde, vaste, hand moet dat werk in handen hebben en houden en éene gedachte moet bg de omwerking voorzitten en worden vervolgd) zal het gevaar bezworen worden, dat een niet naar geljjke beginselen ontworpen samenstel van bepalingen de éenheid van stelsel komt verstoren, die van ons gemeenterecht het prachtige is. Bjj deze bedenking komt zich deze andere aansluiten, dat, als men in het gemeenterecht het mes zetten gaat, er niet de minste reden is juist en vooral die punten op dan voorgrond te brengen waarop de minister bjj deze gelegen heid zjjn zinnen heeft gezet die het veel meer noodig hebben dat zg onder de oogen worden gezien. Het voorloopig ver slag noemt eene heele reeks van voorzieningen, die vele leden eerder en liever in deze wets voordracht hadden willen zien opgenomen, dan die welke de regeering bjj deze gelegenheid wil binnenloodsen. Van deze laatste is wel de voornaamste die, waardoor de aanstelling van vier wethouders in de gemeenten van meer dan honderdduizend zielen verplicht zal worden en deze gemeenten de vrjjheid zullen krjjgen bet getal wethouders op vjjt of zes te stellen als de raad oene zoo sterke bezetting noodig oordeelt en Gedeputeerde staten geen spaak in het wiel steken. Er wordt bjj deze wjjziging in het voorloopig verslag uitvoerig stil gestaan. Zjj valt niet bjj zonder den smaak en wordt als middel om den voor de collegies van burgemeester en wet houders telkens drukkender wordenden last te verlichten door »vele leden" ondoeltreffend gerekend. Wjj kunnen daarin best komen. Het is gemakkelijk in de wet permissie te geven vjjf oi zes wethouders aan te stellen en het zullen dan wel altjjd zes moeten zjjn, wil men het gevaar van staking van stemmen, met het daaruit voor den burgemeester voort vloeiend overwicht, tot een minimum terug brengen. Maar de wet moest dan zoo vrien- deljjk wezen er bjj te zeggen hoe men ze vinden zal. Ja, als men de wethouders buiten den raad gaat zoeken, zooals verschillende leden, met eene verwjjzing naar Pruisen, aan raden en lndertjjd ook voor de collegies van de Gedeputeerde staten iB aanbevolen. Maar op het volgen van dat recept, 't welk bet stelsel van onze gemeentewet totaal onderst boven keeren zoude, dat het karakter van het collegie van burgemeester en wethouders vol ledig zoude veranderen en uit welks toepassing bedenkelijke collisies zouden te duchten zjjn, mag men zich eerst nog wel drie malen be slapen. En gesteld zelfs dat in het vervolg zes wethouders gemakkelijk te vinden zullen wezen waar het op dit oogenblik voeten in de aarde heeft een stel van vier bjj elkaar te krjjgen, dan big ft bet de vraag of daardoor verlichting van werk zal worden verkregen, waar de wet het collegie verantwoordelijk maakt voor de richtige vervulling van het dageljjksch bestuur in zjjn ganschen omvang en een collegie langzamer vooruil komt en omslachtiger arbeidt naarmate het meer leden telt. Er wordt in het afdeelingsverslag aan de regeering in overweging gegeven het gedeelte van het wetsontwerp, dat op de wethouders betrekking heelt, terug te nemen. Inderdaad; dit huidig kabinet kan zjjn. Naarmate de invloed van de factoren der rechterzijde, die in menig opzicht niet geneigd zjj a door dik en dun met dr Kuyper te gaan, toeneemt, zal het moeiljjker worden om eenerzjjds de strikt- anti-revolution- naire wenschen te vervullen, anderzjjds zwaar der vallen om met de onmisbare hulp van de katholieken rekening te houden. De fusie van de beide fracties, die vooral om üaar anti papisme een breidel zjjn voor een krachtig bondgenootschap tusschen Dordt en Rome, wordt dan ook in de regeeringskringen niet met vreugde begroet. Intusschen men weet nog niet zoo precies wat er mei beoogd wordt dat had ik gaarne in de gehouden bjj eenkomst vernomen, maar bet schjjnt dat er redenen bestonden om deswege niet al te veel licht te doen opgaan. Althans, men heeft den ver slaggevers van de dagbladen althans die van niet bevriende organen den toegang geweigerd. Ik weet er dus niets van te ver tellen. Want ik heb nu slechts bjj geruchte 't een en ander er van gehoord en daarop wil ik liever geen opinie bouwen. De naaste toekomst zal ons van zelf ieeren in hoever de fusie een versterking van de bestaande poli tieke partjjgroepeering zal tengevolge hebben. Er zjjn vage teekenen, die op naderende ver zwakking wjj zen. De beslissingen der Kamer om zoowel voor de herziening der wet op bet Hooger onderwjjs als voor 't vaccine-wetje speciale commissiën van voorbereiding in te stellen, worden door sommigen beschouwd als voorteekens van een meer zelfstandig optreden der rechterzjjde dan men tot hiertoe gewoon was. Maar ik zou die gevolgtrekking niet willen onderschrijven, al wil ik niet alle be- teekenis ontzeggen aan 't feit dat in die beide commissiën, ook wat de meerderheid betreft, ook die elementen zjjn gekozen, waarvan geen blindelings volgen is te verwachten. GJGHN SAMENZWERING Christen Demucraa. komt met kracht en op tegen de bewering, die vooral van De klem anti-revolutionnaire zjj de wordt verspreid, dat de spoorwegstaking eene samenzwering moet genoemd worden. Men mag zegt bet blad de staking en heel de poging om langs wettigen weg en langs onwettigen weg de Regeering te dwingen tot intrekking der wetten, veroordeelen zoo hard men wil, maar van een samenzwering droeg deze beweging al heel weinig bet karakter. Immers elke samenzwering, die in de ge schiedenis bekend is, droeg steeds het karakter van een geheime samenspanning die piot- zou verstandig zpm Nog verstandiger zou het j geling door eeD overrompeling haar slag slaat en haar doel bereikt. Ea juist dat ontbrak hier ten eenenmale. Wat het spoorweg-personeel deed was eerst gewone alledaagsche staking, daarna een open- ljjk dreigen met nieuwe staking, gepaard gaande met openbare manifesten en publieke bedreigingen met wat men van plan was te doen. De waarheid ook hier bovenal. De openbare poging tot verzet tegen de voorgestelde wetten kon juist om baar open baarheid, zoo op alle manieren door de Regeering en de Spoorweg-directies, worden verjjdeld. Van een samenzwering bad het zoo heele maal niets, en daarom is het ook een opnieuw verleugenen van ons volk, het als een samenzwering voor te stellen. Dan zjjn er in de laatste 25 jaren wel dingen gebeurd waarin dr Kuyper en mr Lohman betrokken waren, die heel wat meer op een samenzwering geleken, althans wat de g e- heime opzetendeplotselingeover- rompeling betreft. De wjj ze bv. waarop De Nederlander in handen kwam van mr Lohman, werd openljjk als overrompeling aangeduid in de bekende brochure die onder den naam van D. Vink en onder den titel Een overrompeling verscheen wezen als de minister al de wjjzigingen terug nam, die niet tet den burgerleken stand be trekking hebben. Er is door hem te veel hooi op de vork genomen. Urgent is de wegneming van het kwaad dat zich bjj bat opmaken der acten van den burgerleken stand voordoet. Maar voor het voorstellen van de andere voor gedragen weggingen is de aanleiding precies zoo dringend of geringer als voor het ter hand nemen van tal van andere aanvullingen en verbeteringen, die de gemeentewet noodig heeft maar die niet aan de orde zjjn gesteld. Er is geen reden waarom zjj niet bjj amende ment zouden worden voorgedragen als eenmaal de deur voor wjjzigingen, die niet tot éen be paald afgerond onderwerp in nauwe betrekking staan, is open gezet. Geschiedt dit, dan is bet eind niet te overzien en de vrees bjj uitstek gewettigd dat de gemeentewet wordt bedorven Wil men haar herzien, dan moet dit volledig geschieden en uit éene band. Zoolang daartoe niet kan worden overgegaan, moet de wetge ver zich angstvallig beperken tot bet éene punt dat niet langer kan worden gelaten in den toestand van anarchie, waarin het ver keert, en dat eigenljjk buiten de gemeente administratie omgaat: de recruteering van de ambtenaren van den burgerlijke stand. Verre weg bet wjjst ware het, de pen te halen door de bepaling die daarover in de gemeentewet voorkomt, als wanneer de stof volledig in het bnrgerljjk wetboek kon worden geregeld. Bljjft de regeering er intusschen op staan dat bjj voortduring in de gemeentewet over dit onderwerp wordt gehandeld, dan hale althans bij deze gelegenheid niet meer overhoop bovendien. De memorie van antwoord der regeering zal moeten doen bljjken, of zjj genegen is naar dezen verstandigen raad, haar door «sommige leden" gegeven in het afdeelingsverslag, zich te gedragen. Prov. Gr on. Crt. EEN FUSIE. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. Woensdag werd te Amsterdam gehouden de algemeene vergadering der Maatschappy tot Opvoeding van Weezen in het Huisgezin. De aftredende bestuursleden werden herkozen. Uit het door den directeur, den heer J. Woudstra, Amersfoort-Zandbergen, uitgebrach te jaarverslag bleek dat ook weder in het afgeloopen jaar het werk der vereeniging met succes werd bekroond, terwjjl met bljjdschap wordt geconstateerd dat de belangstelling in de gezinsverpleging bjj voortduring toeneemt. In den loop van bet jaar werden wederom 30 weezen (13 Ned Herv., 9 Roomsch Kath., 7 Herst of Ev. Luth. en 1 Israël,) in verzor ging opgenomen en 16 van de ljjst der ver pleegden afgevoerd (13 kunnende in eigen onderhoud voorzien, 2 overleden en 1 terug gezonden naar de wettige verzorgster.) Het aantal pupillen bedroeg op het einde des j aars 214. Verder wordt er met aandrang op gewezen dat vermeerdering van het aantal contribu anten zeer gewenscht big ft, dewjjl de exploi tatierekening een tekort aanwjjst van niet minder dan ƒ8200, waarvan f5000 uit de fondsvorming moet worden gedekt. DJAHBI De toestand aldaar moet verslechterd zjjn. Volgens den correspondent der N. R. Ct. te Batavia beeft de bevelhebber om versterking gevraagd. Twee compagnieën van het 9e bataljon staan gereed om te vertrekken. De getrouwe bezoekers van het wereld panorama alhier, en dat zjjn er velen, vin den in de serie, die deze week wordt tentoon gesteld, eens iets gansch anders dan gewoonljjk. Hadden meestal bouwwerken en natuurgezich- ten de overhand, ditmaal worden vooral massa's menschen te zien gegeven. Men wordt verplaatst in het dezer dagen zooveel van zich doende spreken sultanaat Marokko in N. W. Afrika en wel voornameljjk in en om de haven stad en vesting Tanger, aan de straat van Gibraltar. Behalve een algemeen gezicht op de stad krjjgt men te zien kampen van troepen, markt plaatsen, waar de handel in vollen gang is, optochten en tjjpen van de bewoners, zoo mannen als vrouwen. Vooral in onze dagen is deze collectie zeer interessant. W Door de miliciens der lichting 1902, in garnizoen te Middelburg, is dezer dagen aan de Tweede Kamer een adres verzonden, waarin zjj hnnne bezwaren te kennen geven tegen het langer onder de wapenen bljjven ge durende vier maanden, en vooral tegen den termjjn van Augustus tot half September, waar. toe door de regeering is besloten. Zondag namiddag had een berjjder van een motorfiets bet ongeluk op den Dam alhier over een rooster, dat stuk was of niet op zjjn plaats lag, met zjjn voertuig te vallen. Hjj bekwam een ernstige hoofdwond. Na door eenige omwonenden verbomden te zjjn, kon hjj naar zjjn huis worden gebracht. Uok de motor heeft aanmerkelijke schade be komen. Eindelijk werd nog goedgevonden, als lid toe te treden tot den Nationalen Bond voor Vreemdelingenverkeer in Nederland. de Naar aanleiding der fusie van de vrjj-anti- revolutionnaire en christeljjk-historische partjj merkt de Haagsohe kroniekschrijver van de Nieuwe Gron. Crt het volgende op Het behoeft nauweljjks te worden gezegd van hoe groote beteekenis die vereeniging in de naaste toekomst voor den loop der zaken Er zjjn dan tal van bepalingen aan te wjjzen, en voor de levensomstandigheden van het Bjj kon. besluit is benoemd tot directeur van bet post- en telegraafkantoor te Helmond, W. G. Pagenkamp, thans in geljjke betrekking te Maassluis. Aanstaanden Woensdag verleent de minister van justitie geene audiëntie. TWEEDE KAMER Lawagebied. Eindverslag is verschenen omtrent het wets ontwerp betreffende spoorwegaanleg en exploi tatie van het Lawagebied in Suriname door het gouvernement en overneming van de rechten en verplichtingen der Maatschappij Suriname, en omtrent de hiermede in verband staande wetsontwerpen: lo tot verhooging van de Su- rinaamsche begrooting voor 1903 en 2o tot verhooging van het Xe hoofdstuk der Staats- begrooting voor 1903. Vrjjdag jl. werd te Domburg in het Schuttershof door de Vereeniging tot bevordering der belangen van de badplaats Domburg de jaarljjksche algemeene vergadering gehouden waarin door den secretaris het jaarverslag werd uitgebracht en door den penningmeester rekening en verantwoording werd gedaan over 't jaar 1902. Tot bestuursleden werden be noemd de heeren Gerlach van St. Jooslasd en Jan Minderhoud, terwjjl voor twee nieuwe plaatsen in 't bestuur werden gekozen de heeren J. H. Dujjvis en P. J. Elout- Verder werd besloten, vanwege de vereeni ging dezen zomer in de le helft van Augustus een bloemencorso te doen houden voor rjjtui gen, rgwielen, sportkarren e. d. g. en daarvoor een crediet te verleenen van 150 gulden. Ook werd aangenomen, reclame-borden te doen aanbrengen op enkele stations aan den spoorweg. Omtrent bet voorstel van den voorzitter tot aanhechten van naambordjes op de hoeken der straten aldaar werd besloten, als liggende meer op den weg van 't gemeentebestuur, dat echter onlangs een voorstel daartoe verwierp, zich tot den raad te wenden met verzoek op zjjn besluit terug te komen, in welk geval de vergadering een subsidie toezegde voor de helft van de kosten. De heer Elout, directeur van het zeebad deelde voorts nog mede, dat door commissa rissen van de Domburgeohe zeebadinrichting afwjjzend is beschikt op het verzoek van het bestuur der vereeniging om o. a. de opening van het badseizoen vroeger te stellen, bv. op 15 Juni. Vrjjdag besloot de gemeenteraad van O r s s e I e, op advies van de gezondsheids- commissie, tot aanvulling van de Verordening het onderwjjs met de bepaling dat van school kunnen worden geweerd kinderen die ljjden aan eenige bepaalde ziekten of ziek teverschijnselen, niet opgenoemd in de wet op de besmettelijke ziekten. Betreffende bet legaat van Jhr. A. W. van Borssele vond d8 Raad goed een besluit tot aanvaarding aan de goedkeuring van Ged, Sta ten te onderwerpen. Jl Zaterdag brandde te Heinkens- a n d een loods af en een kar die er in geborgen stond. Ofschoon de loods aan het woonhuis grensde, mocht het den bewoners gelukken ver dere uitbreiding van den brand tegen te gaan. De oorzaak is onbekend. Bjj de aldaar Zondag jl. gehouden jaarljjk sche koningschieting door de handboogschutter Soranus werd de heer P. de Koster winner met acht punten. De werkliedenvereniging te Wol- haartsdjj k besloot Zaterdag jl., nadat door den voorzitter de voordeelen, die uit coöpe ratie voortvloeien, waren uiteengezet, zich hiermede te gaan bezighouden. Petroleum, varkensvoer en kunstmest zullen het eerst gemeenschappelijk worden aangekocht. Op een binnenkort te houden vergadering zal dit punt nog nader worden geregeld. In een vacature van bestuurslid werd voorzien door verkiezing van den heer C. Rjjn. Bjj eene verpachting van landerjjen te Oudelande op j.l. Vrjjdag had H. D. Jr. van Nisse door opbieden den haat van enkele gegadigden opgewekt. Later werd hjj door dezen aangevallen en mishandeld. De politie doet onderzoek. Omtrent den moord te Kuitaart valt weinig of niets belangrjjks te melden. Zooals gewoonljjk, belet dit anderen niet om vrjj spel te laten aan hunne phantasie. Een Hollandsch blad wist dan ook een ellenlang verbaal samen te stellen, dat groo- tendeels onjuistheden bevatte en verder reeds lang bekende zaken. En op dien weg zal men wel voortgaan. Zoo zal zeker wel spoedig gemeld worden dat de verdachte volhardt bjj zjjn verklaring dat hjj onschuldig is. Dit kan men wel zoolang meedeelen totdat hjj bekend mocht hebben. Is dit het geval, dan zullen wjj dit onzen lezers wel meedeelen. Het eenige wat wjj nu nog kunnen melden is dat Vrjjdag voor de justitie alle waterhou dende slooten en putten op en nabjj de hof stede van wjjlen F. Koole doorzocht zjjn of zich daarin ook geld bevond, doch zonder eenig resultaat. Met ingang van 1 Juli a. s. is de kommies ontvanger der 2e categorie H. N. Barnouw te C 1 i n g e, op zgn verzoek, eervol uit die be trekking ontslagen en is hjj herplaatst als kommies der 2e klasse bjj 'srjjks belastingen, met aanwjjzing van de standplaats Delft. Zaterdag had te Axel een jongetje van den landbouw D. H. het ongeluk met zgn hand tusschen een sngmolen te geraken, waar» door drie vingers geheel of gedeeltelik werden afgesneden. In een Zaterdag te IJzendjjke ge houden vergadering van ingelanden van den Oranje Dierentijdpolder is met 15 tegen 9 stem men besloten alle wegen te begrinden, die nog niet verhard zgn. De kosten van dezen aan leg worden geschat op 15—20 duizend gulden. Door ingelanden van den Kleine Boom- polder is besloten tot aanleg van een grintweg in de Molenstraat, waartoe eene geldleening van 6000 zal worden aangegaan. VllMlagM. Dinsdag Woensdag Donderdag Vrjjdag Zaterdag Zondag Maandag. 26 Mei nm 12 58 27 -» 1.37 28 219 29 3 03 30 3.49 31 4 41 1 Juni 5 35 Aan de Technische Hochsohule te Aken beeft jbr R. J. Boddaert van Middelburg het examen voor oandidaat chemisch ingenieur afgelegd. De heer J. Verhage, sedert 1868 hoofd der openbare lagere school in de kom der gemeente St. Philipsland, heeft het voornemen te kennen gegeven tegen 1 Oct. a s. eervol ontslag aan te vragen. Maandag 15 Juni worden te 's Hertogen bosch en Woensdag 17 Juni te Groningen de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1