Donderdag 21 Mei. Middelburg 20 Mei. Uit Stad en Provincie, m ii9. 146' Jaargang, 90s, Een klein, maar gewichtig wetsontwerp. BOOttWATEK RECHTSZAKEN. ONDERWIJS. LETTEREN EN KUNST. MIDDELBURGSCHE COURANT. Desa courant vorse&ijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en feestdagen. Prij:?, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 6 cent. THERMOMETRY* UN VERWACHTING. 20 Mei 8 u. vm. 55 gr., IS n 64 gr., av. 4 n. 64 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige Z, W. wind, toenemende bewolking, geringe toename in temperatuur. AdvertentiSn20 cent per regel, Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Seelamens 40 cent per regel, Groote letters naai de plaats, die zjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentte-Rnvean A. Da TA MAR Am, HA. Veerfcargwnl Ml, Amsterdam. Donderdag (Hemelvaartsdag) ver- sehynt de Middelburgsche courant niet. EMIGRATIE NAAR ZUID-AFRIKA. Sedert «enigen tgd werden er van sommige zjjden, o.a. door den Kaapschen correspondent van de N. Crt„ telkens aansporingen gerioht tot de Nederlanders om door zelf over te komen het goede element in Zuid-Afrika te verster ken. Wjj waren eohter huiverig om die op wekkingen over te nemen, omdat ze zoozeer in strjjd waren met de ongunstige berichten die van de Engelsche emigranten kwamen. Intusschen zjjn er velen uit ons land naar Zuid-Afrika gegaan, maar dat het daar nog alles behalve koek en honig is, blgkt wel uit de volgende aanhaling uit den jongsten brief van don genoemden correspondent. Hjj herin nert aan zgn vroegere brievn waarin hjj tot in bijzonderheden heeft uiteengezet dat, waar plaats is voor duizenden vreemdelingen, zeker wel plaats is voor eenige honderden Hollanders. .leder kan daaruit meer of min narekenen of hjj de geschikte persoon veor emigratie was, schrgft hg nu. Wie een ambaoht kent, kan zich gesohikt rekenenwie er geen kent, en geen Engelaoh ook kantoorklerken enz. hebben moeite aan den gang te komen. Voor de Z. A. S. Af.-ambtenaren is het hier thans ■iet pleizierig, behalve alweer als ze een ambacht verstaan wat slechts met weinigen het geval is. Velen hunner zyn gesteund met reiskosten, gesteund door een commissie (in Nederland) met een bekend man aan het hoofd, maar de commissie had snoeten weten, dat die menschen niet zonder permit naar het Noorden van Z -Afrika konden gaan en dat permitten langzaam worden uitgereikt of in het geheel niet. Het doel der commissie is ook mjjn doel bet goede element in Z.-Afrika te versterken, maar we mogen dat niet doen a la Milner, door maar settlers hier in te sturen, al gaan ze ook ellende tegemoet, 'tla mogelijk, dat de Z. A. S. M. menschen in het Noorden, waar alles Hollandsoh is, en waar ze vele connecties hebben, het later wel klaar spelen maar intusschen hebben velen hunner het hier in Kaapstad zwaar te verantwoorden." Het was zeker heel wenschelgk geweest als indertjjd tegelgk met die opwekkingen meer nadruk was gelegd op de nu genoemde be zwaren, ook al had de schrijver dan voor zioh de gelegenheid bedorven om eens verontwaar digd los te trekken tegen de te bedachtzame Hollanders. Op dat aambeeld is toen geducht gehamerd. De vroeger en nu door den correspondent opgenoemde gevallen van energieke personen, die niet kieskeurig waren en bjj goed zoeken nog wel aan den kost kwamen, kunnen zeker niet gelden als een voldoende motiveering voor een algemeene opwekking om over te komen. En dit was toch ongetwijfeld de indruk dien de bedoelde brieven maakten. We zouden heel graag een groote emigratie van Nederlanders naar Zuid-Afrika zien. Maar zoolang uit de Engelsche bladen nog telkens blgkt dat de terugkeerende booten bjj grooten getale Engelsche emigranten terug brengen, die wèl een permit kregen, en die wèl in het begeerde Noorden kwamen, maar die töch niet aan den slag konden komen, zoolang big ven wjj bedaohtzaamheid aanraden vooral voor het uittrekken >op goed geluk." Bovendien zal het Hollandsche ras in Zuid Afrika zeker heel weinig gediend zjjn met vermeerdering van 't aantal der personen >die de ellende tegemoet gaan," zooals de meer. genoemde correspondent ze in zjjn jongste schrjjven aanduidt. Zooals men weet, is in de latere jaren zeker heid erlangd, dat het zuideljjke gedeelte van Limburg, waar vroeger de zoogenaamde domi- niale kolenmjjn bjj Kerkrade éenig was in I haar soort, r{jk is aan steenkolen. Verscheiden I particuliere maatschappijen zjjn er thans reeds aan het werk. En in voorbereiding is een vr{j uitgestrekte exploitatie van Staatswege, waar- toe onder het vorige ministerie besloten werd. Intusschen was bjj deskundigen de vraag gerezen, of die steenkolen-beddingen niet veel verder noordelijk in het Noorden van ge noemde provincie, en vandaar zoowel west waarts een goed eind Brabant in als west waarts tot een ljjn, die ongeveer van Zwolle j tot Gramsbergen loopt zich uitstrekten, en zonder nadeelige kanten Wjj durven het niet beweren, al zouden wjj het gaarne willen doen. Wie natuur en bevolking kent in streken van het buitenland, waar de steenkool-mgnen met haar nasleep van groot-industrie alles be- heerschen, kan waarljjk niet met onvermengd blijde gedachten den tjjd tegemoet zien, dat het zuid-oosten van ons vaderland en de men schen die er wonen, zóódanig van karakter veranderd zullen zjjn als onvormjjdeljjk wordt, j indien welgeslaagde exploratie voert tot exploi tatie op ruime schaal. Het is helaas, nu een maal zoo, dat industrieele ontwikkeling aller minst het beeld biedt van een zon zonder schaduwvlekken. Doch de strjjd om het bestaan moet gestreden worden, welke schrammen en het klooster van Miraflores te en Isabella in Burgos. Naar wjj vernemen, is aan mej. C. E. de Wilde, op haar verzoek, wegens ziekte, met 1 September a. onder dankbetuiging voor de vele door haar bewezen diensten, eervol ont slag verleend als directrice van het gasthuis alhier. In haar plaats is tjjdeijjk als directeur op-1 getreden de heer dr. E. Bjjlsma. Na tal van herfst- en regendagen hebben wjj heden weer eens een heerlijken lentedag. VliMiug*n. Donderdag 21 Mei Zaterdag Zondag Maandag. Dinsdag Woensdag 24 25 26 27 vm. nm. 8.38 9.48 10.47 11.34 12.18 12.58 1.87 Tot de werkzaamheden, die de Tweede Kamer kan afdoen, vóórdat zjj haar groote zomerva- cantie gaat nemen, behoort de openbare be handeling van het wetsontwerp tot het «op sporen van delfstoffen van staatswege". Want door de verleden week verschenen Memorie van Antwoord der regeering is het voor afdoening r|jp geworden. Een wetsvoorstel van zeer geringen omvang, maar waarvan het mogelijk is, dat het in zjjn gevolgen van groote beteekenis wordt voor ons land en voor ons volk. of niet ook andere delfstoffen (zooals bruinkool, 1 builen hjj ook brengen moge. En wie maar al steenzout en kalizout) daar eveneens in voor exploitatie loonende mate zouden worden aan getroffen. Die vraag heeft geleid tot een on derzoek, hetwelk de regeering heeft doen in stellen, en waardoor aldus schrjjft zjj deugdelijke gegevens zjjn verkregen, die het in hooge mate waarschjjnljjk maken, dat in ons land, buiten het totdusver bekende ter rein, steenkolen-beddingen op niet te groote diepte aanwezig zjjn, In hooge mate waarschijnlijk. Sleohts één middel echter is er om tot volkomen zekerheid te geraken en de al-of-niet juistheid van het wetenschappelijk verworven vermoeden aan het lioht brengen. Dat middel is hel verrichten van boringen op ietwat groote schaal, die natuurljjk vrjj veel geld kosten. Welnu, daar toe strekt het wetsontwerp in kwestie. Het wil nog geen beslissing uitlokken omtrent de wjj ze, waarop de exploitatie van de eventueel ontdekte mjjnvelden zal plaats hebbenof die zal geschieden door den Staat, dan wel of deze daarvoor onder zekere voorwaarden concessie zal verleenen aan particulieren. Het beoogt voorshands nog slechtB exploratiedat wil zeggenproefondervindelijk nagaan van de kansen van loonende exploitatie. Die exploratie echter wil het uitsluitend houden in handen van de regeering. Kort en goed wil het door de wetgevende macht zien uitgemaakt, dat gedurende zes jaren niemand, behalve de rijks ambtenaren, boringen naar de vorengenoemde delfstoffen zal mogen doen binnen het door den Staat gekozen terrein. Dat er bjj het afdeelingsonderzoek in de Kamer waren, die van dit staatsmonopolie niet wilden weten, spreekt haast vanzelf. Dat hoort zoo in een vergadering van rechtgeaarde Neder landers. Maar de tjjden beginnen toch te ver anderen, en de menschen met hen. Het verzet kwam slechts van betrekkelijk weinigen. En geen gewaagde voorspelling dunkt het ons, dat het wetsontwerp met overgroote meerderheid zal worden aangenomen en in de veilige haven van het Staatsblad belanden zal Wjj zeggengelukkig. Want hetgeen hier staat te geschieden, heeft onze besliste sym pathie. Zelfs zou het ons nog wel zoo welkom zjjn geweest, indien terstond ook het beginsel van staatseap/oitaris mee op den voorgrond ware gebracht; opdat reeds nu zou zjjn vast gesteld, dat de oogst, indien die binnengehaald bljjkt te kunnen worden, geheel ten goede kome van de gemeensohap. Vrjj gerust zjjn wjj er overigens op, na hetgeen voor zuidelijk Limburg een voldongen feit is geworden, dat ten slotte de Staat ook van de exploitatie dier nieuwe mjjnvelden het leeuwendeel voor zich' zelf nemen zal. Wat hiervan intusschen worden moge, in allen gevalle zou het voor de economische en de industrieele ontwikkeling van ons land on miskenbaar groote waarde hebben, indien de gekoesterde verwaohting omtrent de aanwezig heid van den zwarten diamant in behoorljjk bereikbare en voldoend dikke lagen op een zoo uitgestrekt veld inderdaad verwezenlijkt werd. Waarom speelt tot heden Nederland op industrieel gebied een ondergeschikte rol in de rjj der natiën De redenen daarvan zjj» vele maar één dier redenen is stellig, dat het de voedingstof voor zjjn stoomwerktuigen niet haalde uit eigen bodem, maar met groote kosten van verre moest aanvoeren. Als die reden ten minste wordt weggenomen, zal een belangrjjke stap voorwaarts zjjn gedaan ter verbetering der voorwaarden van mededinging op de wereldmarkt. Overal brengt de mijn industrie, als zjj tot een flinke hoogte wordt gebracht, allerhande andere bedrijfstakken in haar buurschap tot groei. Zjj voedt bovendien handel en verkeer. Rechtstreeks en zijdelings geeft z{j werk en brood aan duizenden van handen. Zjj is allerwege een hoogstgewichtige factor in de industrieele ontwikkeling der volkeren. Krjjgt zjj binnen onze landpalen den omvang, die te voorzien is, indien in werke lijkheid bljjkt wat de deskundigen thans hoogstwaarschijnlijk noemen, dan zullen wjj te vaak met bezorgdheid gadeslaat de wan verhouding tnsschen den groei van de bevolking en die harer bestaansmiddelen, dient, alles bjj elkaar nemend, er zich over te verheugen, in dien een nieuwe en ruim vloeiende bron van arbeid voor baar ontsloten wordt. Daarom: laat ons hopen, dat het nadere onderzoek, hetwelk thans binnen kort zal worden aangevangen, de verwachte uitkomsten hebben moge, en dat men niet moge blijken zich te hebben verbljjd met een doode musch. (V.D.) FRACTIE-ONTWERP. De Standaard komt op tegen de beweringen en vermoedens van De Maasbode omtrent het vacoinewetjeen wel in deze woorden Het wordt voorgesteld, alsof de benoeming van eene Commissie van Voorbereiding voor het Vaocinewetje in afspraak met de Regeering was geschied, en alsof hier het doel achterzat, om het ontwerp in de paperassen te begraven. Dit kan niet waar zjjn Had de Regeering bedoeld een ontwerp voor show in te dienen, en daarna te begraven, zoo zou ze een pikant ontwerp hebben voorgelegd, dat de antirevolutionnaire partjj ten volle bevredigde. Nu ze dit niet deed, en mondjesmaat naar spjjze aanbood, bljjkt duideljjk, dat ze een practisch resultaat beoogde, en zich, met het oog op de bekende stemming onder de over groote meerderheid der Kamer, bepaalde tot een minimum Veilig mag dan ook aangenomen, dat de Regeering van de benoeming der Commissie van voorbereiding niet zonder bevreemding kennis nam, wijl het vertraging geeft waar zjj spoed beoogde. De Maasbode slaat den bal dan ook geheel mis, zoo zij zich inbeeldt, dat de Regeering van de indiening van wat zjj een fractie-ont- werp noemt, spjjt zou hebben. Bladen, aan dit blad geestverwant, hebben het wel opgemerkt, dat de Regeering in dit wetsontwerp wel terdege de gevoelens der Roomsoh katholieken ontzien heeft. Maar als De Maasbode zóóver ging van te wensohen, dat de bewindslieden van andere richting in het Kabinet hun karakter zouden verloochenen, zoo wete dit blad, dat de anti revolutionaire party, liever dan haar mannen in het Kabinet te zien bederven, heel het Kabinet hoe eer hoe beter vallen zag. Met 1 Juni is benoemd tot telephoniste te Vlissingen de leerling-telephoniste C. G. van Capelle te Amsterdam. De klerk der posteryen 2de kl. J. W. du Celliee Muller is verplaatst van het telegraaf kantoor te Rotterdam naar dat te Vlissingen. Verder zgn verplaatst de telephoni&ten C. M. Jersohavek van Middelburg naar Gorin- chem en C. A. Versloot van Vlissingen naar Middelburg. Tegen 1 Juni is benoemd tot brieven en telegrambesteller te Steenbergen A. Over- duin te Westkapelle. In de Dinsdagavond te Goes gehouden raadszitting waren afwezig twee leden en werd het nieuw gekozen lid, de heer W. Ka kebeeke, geinstaleerd en door den voorzitter geluk gewenscht. Ingekomen was een verzoek van den Bond van ]\ederlandsche Onderwijzers om wyziging der verordening, die hun jaarwedden regelt, en een verzoek van den heer A. van Schelven om eervol ontslag als leeraar der burgeravond school van ambachtslieden. Beide verzoeken werden in handen van burg. en weth. gesteld. Verder was ingekomen een verzoek van de directie der brandweer om nog een artikel der verordening te wgzigen met het oog op de vrg willige brandweer en te bepalen dat by het luiden der kleine klok het brandpiket en eerst Dg net tuinen aer groote xiux net geheele personeel moet opkomen. Tot die wyziging werd zonder stemming besloten. Aan het einde der zitting vroeg de heer Temperman of burg. en weth. reeds werk hebben gemaakt van het vroeger genomen be sluit, om, in verband met de bestrating van den Stationsweg, de directie van den staats spoor te verzoeken het plein voor het station te verbeteren. De voorzitter antwoordde hierop, dat volgens berioht van den opzichter, met de verbetering zal worden aangevangen zoodra met de be< strating begonnen is. Voor de vanwege de Vereeniging Excel sior, tot veredeling van zangvogels en pluim vee in Schouwen en Duiveland, van 1 tot en met 3 Juni te Zierikzee te houden ten toonstelling zgn, behalve voor de zangvogels, ingekomen 400 inschrg vingen voor ruim 600 stuks pluimvee, uit alle oorden van Nederland en uil België. Ook zullen, evenals op de tentoonstelling, 14, 15 en 16 Juli Kantongerecht te Middelburg. Heden (Woensdag) zgn veroordeeld: wegens rumoer: L. H., N. H., P. S., Middel burg, J. V., P. H., W. T J. W., M.H., West kapelle, tot 1 b. s. 1 d, h.overtreding der leerplichtwetH. v. d. V., Middelburg, P. L., Koudekerke, B. d. N., B. d. N., B. d. N., Ar- nemuiden, tot 1 b s. 1 d. h., J. d. G., L. G., Middelburg, L. M., Arnemuiden, tot /2 b. i d. h rjj den met aangespannen hond op den openb. weg zonder muilkorf: J. P., Middel burg, J. S., N. en St Joosland, tot 1 b. 1 d. h., L T., Heinkenszand, tot f 2 b. s. 2 d. h.spelen met dobbelsteenen om geld op den openb. weg: M. W. F., Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d. h. Verder wegens dronkenschap: L. W., West kapelle, J. v. B., Arnemuiden, tot f 2 b. s. 3 d. h., W. F. v. d. P., Middelburg, tot 5 b. 3 d. h., H. J., Middelburg, tot 3 weken h. Het vonnis, op den 26 November jl. gewezen tegen J. L. v. d. D., Middelburg, is vernietigd, alleen voorzoover de opgelegde straf betreft V. d. D. is thans in verzet veroordeeld lot S dagen k. Het verzet, aangeteekend door C. BVlis singen, is door niet versohgning van beklaagde vervallen verklaard. By het vonnis- der Amsterdamsche recht bank, Dinsdag, zooals gemeld, gewezen in twee zaken betreffende het ophangen der bekende plaat van Hel Volk, is overwogen dat niet is gebleken dat een klacht is inge- oersoon. dr A. Knvncr en dat het misdryf, vallende onder art. 271 strafwetboek, niet vervolgbaar is dan op klacht; dat het gepleegde feit ook niet valt onder andere bepalingen van het wetboek dat het vorige artikel, waarnaar verwezen wordt, geen uitzondering maakt op den regel dat niet anders dan op klacht vervolgd wordt, en ook art. 269 in dit opzicht geen verande ring geeft dat de wetgever in geval van beleediging van ambtenaars in functie het algemeen belang heeft gesteld boven het persooniyk, behalve juist ingeval art. 271. De reehtbank verklaarde het O. M. met ontvankeiyk in zyn vordering. Beide beklaagden werden dus buiten ver volging gesteld met last tot teruggave van de in beslag genomen plaat. Se eisch was, zooals men weet, 25 boete. Mejuffrouw P. J. Robgn te Rotterdam behaalde aldaar de akte voor onderwgzeres. Op de aanbeveling voor een leeraar in te Middelburg te houden, I Hoogduitsche taal en letterkunde aan de H. B. 8. Zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, bestaat de aanbevelingslgst voor kantonrechter te Medem blik uit de heeren mrs J. de Witt Hamer J.Gzn, K. N. Hengeveld en J. G. van Heuven, alle griffiers by de kantongerechten, respectieveiyk te Z i e- r i k z e e, Oirschot en Helder. Verder zgn, zooals eveneens in de tweede editie van het vorig nommer gemeld is, be noemd tot leeraar aan de Ryks Hoogere Burgerschool te Leeuwarden dr W. A. Poort, thans leeraar aan dezelfde school te Mid delburg, en tot adjunct-inspecteur der postergen en telegraphie te Arnhem U. H. H. Guntermohr, directeur van het post- en tele graafkantoor te Terneuzen. De heer P. S. A. Goedbloed te G o e s is benoemd tot tweede-klerk aan het departement van binnenlandsche zaken. geëxposeerd worden broedmachines in werking met kunstmoeders, voederartikelen en artikelen die op de pluimveeteelt betrekking hebben. De jury bestaat uit de heeren: G. Mujjs te Amersfoort, Job van der Have te Frederiks- oord, B. Neelmeger te Middelburg en Johs. Quarles van Ufford te 's Gravenhage. De bur gemeester van Zierikzee, de heer Ch. W. Ver- megs, is beschermheer. De gemeenteraad sohonk eene, bydrage van f 50. Het getal toegezegde eerepryzen moet aanzienlgk zgn. met 5-jarigen cursus te 's Gravenhage komen voor de heeren J. P. Heyligers, leeraar aan de H. B. 8. met 3-jarigen cursus aldaar en T. P. E. Friedemann, leeraar aan de H. B Goes. H. te 8. Bjj kon besluit is, uit overweging dat P. J. M. Boel, loteling van de lichting van 1903 uit de gemeente Hulst, geacht wordt onmisbaar te zgn voor het gezin waartoe hy behoort, aan hem, nadat hy bg de militie te land is ingeiyfd en voor den dienst geschikt zal zyn bevonden, ontheffing verleend van den werkelgken dienst by de militie tot 1 Maart 1905. Het Wereldpanorama in de St Pieterstraat alhier, dat elke week wat nieuws geeft, brengt ditmaal zgn bezoekers in Spanje en laat hen daar een rondreis maken. Uit een aantal van de voornaamste steden worden, zooals gewoonlgk, de meest merkwaar dige gebouwen te zien gegeven of photogra- phieën van de hoofdverkeerswegen te land en te water. Interessant zyn de kiekjes van een paar processies, in hot strgdperk der stieren gevechten en in In de Dinsdag te Aardenburg ge houden vergadering van het waterschap Groote Boom en Goodsvliet werd, in plaats van wglen den heer P. van Rie, tot gezworen benoemd de heer P. J. Calloen, landbouwer, te St. Kruis, en tot afgevaardigde van het waterschap der Sluis aan de Wielingen de heer A. Herweyer, landbouwer, mede aldaar wonende- Door den heer mr P. C. J. Hennequin werd ter sprake gebracht de aanleg van een tram De catalogus van de ook in ons blad aangekondigde veiling op 26 dezer in De Brakke Grond te Amsterdam bevat 265 nommers. Het zgn voor het meerendeel sohildergen van moderne meesters en geëncadreerde aquarellen, afkomstig uit de nalatenschappen van wyien dr P. L. Biyenstein en mevr. de wed. J. J. C. van Smalenbnrg. De heeren C. P. Roos en Go, onder wier leiding deze kunstveilig plaats heeft, illustreer den den catalogus met mooie photographieën der werken van J. Bosboom, W. Beauquesne, B J. Blommers, Alex. Harlamoff, Hobbe Smith, B. J. Jongkind, F. H. Kaemmerer, B. G. Koek koek en J. H. Weissenbruch. Verder zal worden geveild het dioramadoek Een huwelijk in de Sahara, dat velen onzer lezers bekend zal zyn, omdat het eenige jaren geleden in het panoramagebouw te Amsterdam te bezichtigen is geweest. Eindeiyk noemt de catalogus nog eenige artistieke meubelen door T. van Hoytema en mej A. Klinkhamer. Murcia en Madrid. Wekken verder de natuur- tooneelen bewondering, niet minder doen dat ook te onzent aanschouwen hetgeen elders del gezichten op het inwendige van kerken,kloos- normale loop der feiten is geweest. Iters en moskeeën. Zeldzaam mooi is o. a. de Of dat enkel-en-alléen winste wezen zal weergave van de graftombe van Don Juan II Naar aanleiding van de medewerking van de Arnhemscht Orkest-Vereeniging aan de uit- de straten van Barcelona, I Eeeloo—Aardenburg en op zyn voorstel beslo-1 voering teM i d d e 1 b u r g, van Les septparoles ten een maximum-bedrag van -/20 te verlee nen als bgdrage in de kosten van onderzoek. Rekening en begrooting werden ongewyzigd vastgesteld, en het dykgeschot bepaald op/ 3. du Christ, ontving de heer Wagner een schrgven van den componist Doret, waarin deze zegt: «Veuillez étre mon interprète auprès de vos camarades de Porchestre d'Arnhem et leur dire «ombien j'ai été heureux de leB entendre

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1