Dinsdag
19 Mei.
Verschillende Berichten,
N°. 117.
146' Jaargang,
1963,
Middelburg 18 Mei.
Uit Stad en Provincie.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitsondering van Zon- en Feestdagen.
Afzonderlijke nummers kosten 5 sent.
Advertenties20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberiohten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 eent. Keelamons 40 cent per regel,
Groote letters naai de plaats, die zjj innemen.
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
ONBILLIJK!
De Lawa-Spoor.
MIDDELRURGSCHE COURANT.
Prijs, per kvartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., f 2.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
18 Mei 8 u. vm, 52 gr., 12 n 55 gr, av. 4 u. 55 gr. F. Verwacht: matige N. W. wind,
zwaar bewolkte lucht, geringe neerslag, guur weer.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, NQ verheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algemeen Admtenhe'Bnrmiz
A. RE LA MAR Aan., 1.1, facrbufinl 906, Amsterdam.
Donderdag (Hemelvaartsdag) ver-
•etiijut de Middelburgtche courant ïiiet.
Dezer dagen deed we Sr een sensatiebericht
de ronde omtrent den heer J. Oudegeest, een
der leiders van de spoorwegstaking op 31 Ja
nuari en van de algemeene werkstaking, zoo
afkeurenswaardig in haar opeet, zoo treurig
in hare gevolgen.
Hjj zon nl. bjj het uitbreken van laatst
genoemde een brutaal briefje hebben geschreven
aan den directeur-generaal der Staatsspoorweg-
maatschappjj, den heer Sprenger van Eyk.
En thans wordt door Hei Volk stellig verze
kerd dat daarvan geen woord waar is.
Ten overvloede vroegen wg den heer Oude-
geest heden om inlichtingen.
En hg seinde ons uit zjjne woonplaats
Utrecht
„Nooit eenigen brief aan direc
teur geschreve n."
Middelerwijl heelt zoo'n bericht zijne uit
werking al weer gedaanen trots de tegen
spraak zal het nog door velen voor waar worden
aangenomen en verspreid.
Herhaaldelijk kwamen wij reeds op tegen
dergelijke onbillijkheden, om het zachtste
woord te bezigen.
Waarljjk, de leiders der beweging hebben al
straf genoeg voor hunne onverantwoordelijke
daad, waardoor zjj velen ongelukkig maakten,
dat zjj niet behoeven vervolgd te worden met
allerlei onware beschuldigingen.
Zoo men bovendien den oorsprong wist van
zulke tijdingen, zou men wel bemerken dat de
verspreiders van dergelijke onwaarheden, ook op
zeer ergerljjke wjjze met vuur spelen om
de reactie in de hand te werken.
Wjj vermjjden daarom met opzet de mede-
deeling ervantotdat ze nader en positief
bevestigd worden.
Hoever men van clericale en reactionnaire
zjjde gaat met bestriding, blikt wel uit De
T//d wiens redactie, melding makende van de
verklaring van den heer Charles Boissevain
dat hi den heer Yan der Goes niet schuldig
acht, deze kwestie vergelikt met de
moordzaak te Kuitaart, en den dader daarvan
als 't ware op een lin stelt met genoemden
socialist
Zoo stridt men aan die zide tegen anders
denkenden en voor zine parti
En nu weten wi wel dat, als men daarop
wist, wanneer men den staf breekt over zulke
stridmiddelen, die even afkeurenswaardig zin
als die welke de socialisten vaak aanwendden
om hunne tegenstanders te bekampen, men
dan in het oog van deze en gene, die
meestal niet goed leest, als »rood" wordt uit
gekreten
Maar dit belet ons niet om te pleiten voor
billikheid en rechtvaardigheid tegenover wien
of welke parti ook.
Van de socialisten staan wi even ver af als
van de Calvinistische en Ultramontaansohe
»olericalen," die den Staat willen dienstbaar
maken aan de bevordering van hunne bgzon-
dere godsdienstige meeningen en aan de belan
gen van hunne kerkdie de menBchen liefst
onder den daim houden van zekere geestelike
leiders welke gaarne den baas spelen.
Maar daarom helpen wi niet mee leugens
te verspreiden om sociaal-democraten zwart te
makenen leggen wi er ons op toe met on
bevangen blik de rechtvaardigheid en de bil
likheid te betrachten.
Wie ons om dit standpunt bestriden wil.
vindt in onze kolommen steeds daartoe gele
genheid en wi willen hun gaarne te woord
staan
Maar men geve dan tevens blik dat het te
doen is om de zaak, om de beginselen en niet
om biredenen, bv. om eigen belangen te
dienen of belangen waarbi men zelf nauw be
trokken is.
Aan zwartmakeri, aan verdachtmaking in de
oogen der eenvoudige zielen zin wi al jaren
gewend.
Dat is eene gemakkelike tactiek om een
tegenstander te weren en zine volgelingen te
beletten het hoor en wederhoor toe te passen.
Maar dit deert ons niet. Wi groeiden en
bloeiden tegen die verdrukking in.
Wp weten nu eenmaal dat er herders zgn
die niet gaarne hunne kudden zien verloopent
Maar daarom behoeven zi nog niet alle
middelen aan te wenden om dit doel te
bereiken.
Leerzaam op dit punt kan voor hen zin het
verhaaltje van den leugenachtigen herdersknaap
die wel eens uit de grap riep»De wolf
komt, de wolf komt." De boeren kwamen dan
telkens met hooivorken enz. aanloopen om
den wolf te verslaanmaar er was er geen.
Tot tweemaal toe werden zg dupe van die
ongepaste aardigheid. Doch toen op een goeden
dag er werkelik een woll was en de knaap
zin gewonen kreet deed hooren, geloofde men
hem niet meer en kwam niemand opdagen.
Zoo lang is nu al reeds tegenover de Middt
Crt alarm gemaakt in het clericale kamp, niet
nit haat of nid maar om eigen profijt, zonder
dat de volgelingen iets gewaar werden van
onze gevaarlikheid, dat zi ten slotte op al
dat geroep niet meer letten en aan die bewerin
gen over ons geen geloof meer slaan.
De menschen, zelfs de schapen uit herder
like kudden, worden hoe langer hoe wizer, ja
vaak zelfs wizer dan de herders, en weten
zeer goed waarom het eigenlik te doen is.
En wat ons zeiven betreft, wjj herhalen
wat wi vroeger meermalen schreven: het is
ons niet mogelik op alle aanvallen, elders,
niet direct tot ons gericht, te antwoorden.
Voor de lezers van ons blad wordt zulk een
lectuur ongenietbaaren doel kan een derge-
ljjke polemiek toch niet treffen omdat dan
onze weerlegging toch weer niet komt onder
de oogen van hen, die tegen ons werden opgezet.
Men schrift ons uit Den Haag:
De koele ontvangst, welke het wetsontwerp
tot spoorwegaanleg en exploratie van het
Lawa-gebied in Suriname, blikens het Voor-
loopig Verslag, in de afdeelingen, in de Tweede
kamer heeft ondervonden, moet, naar uit goede
bron verzekerd wordt, de regeering aanleiding
gegeven hebben verschillende wgzigingen in
haar voorstel te brengen.
Gelik uit het V. V. duidelik bleek, was
men er vri algemeen tegen, dat de spoorweg
direct van Paramaribo naar het Lawa-gebied
zou doorgetrokken worden.
»Vele leden" noemden dit »een sprong in
het duister".
Deze sprong zal echter niet gemaakt worden.
De regeering is nl. voornemens een wiziging
in het voorgesteld wetsontwerp te maken met
dien verstande, dat slechts tot aanleg van een
eerste sectie zou besloten worden, die haar
eindpunt in de nabiheid van Kadjoe zal vin
den. Van een verlengen der lin naar Fri is
afgezien uit hoofde van de zeer kostbare wer
ken, die het overbruggen der Suriname-rivieren
medebrengen. Mocht later de wenBchelikheid
bliken den spoorweg tot het Lawa-gebied door
te trekken, dan zal daartoe opnieuw eene be
slissing der Kamer uitgelokt worden.
Voorshands wenscht de regeering zich tot
een aanleg Paramaribo-Kadjoe te t opalen,
waardoor de reeds bestaande goudindustrie op
de placers De Jong, Toeval, Gross en anderen
baat zal vinden.
De bestreden post van 100 000, waarmede
de regeering de koloniale begrooting voor 1903
wil verhoogen voor exploratie, blift echter
gehandhaafd. De minister wenscht tegelik
met het aanleggen van de lin Paramaribo-
Kadjoe een aanvang te maken met het explo-
reeren van het Lawa-gebied, hetgeen ook min
der kostbaar en gemakkeliker zal zin, indien
de daarvoor benoodigde machineriën en levens
middelen dichter bi het exploratiegebied op
gevoerd kunnen worden.
landers behartigd worden door een Consul, op
wiens kantoor zulke voor ons gevoel kwetsen
de antwoorden op een beleefd sehrjjven opge
steld worden, schrift Neerlandia, en vervolgt
dan
Het is waarlpk meer daa tgd dat onze
Regeering tegenover zulke onnutte dienst
knechten, als de Consul te Barbados blikbaar
is, krachtiger optreedt, en zoo zi ingebreke
blift, dat de Staten Generaal zich de zaak
aantrekken.
Op 9ene andere plaats meldt dit blad dat
van onze 600 consulaire ambtenaren er nog
geen 200 zin die Nederlandsch verstaan.
BEN KLACHT.
Neerlandia publiceert het antwoord, door
iemand te Paramaribo ontvangen op een in 't
Hollandsch gesteld schriven aan den consul
der Noderlanden te Barbados. Het antwoord
was in het EngelBch en de sohriver betreur
de dat hi den brief niet kon behandelen.
»daar wi op 't oogenblik niemand hebben die
het Hollandsch kan vertalen. Het zal oub zeer
aangenaam zin aan uw wenschen dadelgk te
voldoen als u in bet Engelsch, Fransoh,
Duitsch, Spaansch of Noorsch schrift".
Men begript hoe de belangen van Neder.
Voor de rechtbank te Middelburg
zal morgen (Dinsdag) behandeld worden de
zaak tegen K te Vlissingen, tegen wien eene
vervolging is ingesteld wegens het voor zgne
ramen hangen van de z.g, »worgplaat" van
Hei Volk.
De vastgestelde kiezerslijsten voor de
gemeente Middelburg voor 1903/04 wizen
aan 2374 kiezers voor de Tweede Kamer, 2366
voor de Provinciale Staten en 2171 voor den
gemeenteraad. De laatsten zjjn verdeeld als
volgtdistrict I 739, district II 689 en district
III 743.
Bi gunstig weer zal ons stedelik muziek
korps der d.d schutterjj Donderdagavond te
zeven nur op het Molenwater alhier zin
eerste muziekuitvoering in dit seizoen geven,
onder leiding van den luitenant-kapelmeester,
den heer Jan Morks.
Het programma iuidt als volgtHurrah Boyt
March, Lacalle, Ouverture van de opera Les
Dragons de Villars, Maillart, Entr' acte - Gavotte,
Gillet, Fantauie Ballet, Montague, Einzug der
Gladiatoren, Hongaarsche Triumph Marsch,
Fuoik, Fanfare Militaire, Ascher, La Houtarde,
Introduction (La Nuit et Le Réveil) et Suite de
valses militaire, Ganne, en Fantasie over Hon-
gaarsche Volksliederen, Morks.
De Nieuwstraat alhier wordt, bp wize
van proef, bestraat met gebakken keien, een
nieuw, pas in den handel gebracht, artikel.
Voor de voetgangers zien ze er uit als een
ongekende heerlikheidal zjjn de tegenwoor
dige steenen in de Singel- en de Bogardstraat
ook zeer te prizen.
De bekende solisten van de Nieuwe
Nederlandsche Opera, die kort geleden in Middel -
burg, Vlissingen en Goes zulk een succes be
haalden, zullen Vrjjdag a. 22* Mei alhier
weer een concert geven en daarop het volgende
programma uitvoeren: aria uit de opera Der
Renegat G Donizetti, de heer P. Koster; aria
uit Philemon et Baucis Ch. Gounod, mevr, F.
Coini—Franciscascène en aria uit de opera
La Coupe du Roi de Ihuli E. Diaz, de heer Jos.
M. Orelio arioso en smartlied uit Paljas (op
verzoek) R Lóoncavallo, de heer D. Pauwels;
aria uit Le pardon de^Ploërmel G. Meyerbeer,
mevr. F. Coini—Franciscaduet (le bedrg£l
uit de Faust Ch. Gounod, de heeren D. Pau
wels en Jos. M. OrelioLeporello-aria uit de
opera Don Juan (op verzoek) W. A. Mozart, de
heer P. KosterHans Sachs' Wahnmonoloog uit
de Die Metstersinger von Niirnberg R Wagner,
de heer Jos. M. Orelio duo uit de opera Atda
G. Verdi, mevr. F. Coini—Francisca en de heer
D. Pauwels Philips van Artevelde F. A. Gevaert,
de heer Jos. M, Orelio; Waanzinscène uit de
opera Lucie van Lammermoor G Donizetti, mevr.
F. Coini—Franciscaen trio uit de opera
Quentin-Durwaerd F. A. Gevaert de heeren D.
Pauwels, Jos M. Orelio en P. Koster.
Wjj behoeven zeker niet veel hier bjj te
voegen om tot een bezoek aan te sporen.
De herinnering aan den,vorigen opera-avond
en het uitlokkend programma, dat ons thans
wacht, zullen meer uitwerken dan tal van
woorden onzerzjjds.
Ét
Zooals nog in een groot deel der oplaag van
ons vorig nommer werd gemeld, is met ingang
van 25 Mei aan den ambtenaar van het O. M.
bjj de kantongerechten in het arr. Middelburg,
mr J. W. A. M. baron van Lamsweerde, met
wjjziging in zooverre van het koninkljjk besluit
van 9 Juli 1900, als reohtsgebied aangewezen
het arrondissement Middelburg in zijn geheel
en is benoemd tot ambtenaar van het O. M,
bjj het kantongerecht in het arr. Middelburg,
ter standplaats Middelburg, mr P. W. J. Bjj nee
advocaat en procureur te Dordrecht
Door den minister van waterstaat zgn
in de commissie van advies over spoorweg
dienstregelingen voor het tgdvak van 1 Mei
1903 tot 30 April 1904 o. a. benoemd tot lid
de heer Jos van Raalte, directeur der kon
Maatschappij De Schelde, en tot plaatsvervan
gend lid de heer mr. Jan Smit Az, beiden te
Vlissingen.
Te Boudewjjnskerke, onder W e s t k a
elle, zjjn in den nacht van Vrjjdag op
Zaterdag zeven konijnen gestolen.
Door de zangvereeniging van de afdeeling
Goes der Maatschappij tot bevordering der Toon
kunst, werd Zaterdagavond in de concertzaal
van de sociëteit V. O. V. het oratorium El as
van Mendelssohn uitgevoerd. Als solisten
werkten mede de dames J. Cambier van Nooten,
sopraan, en Anke Schierbeek, alt, beiden van
Amsterdam, en de heeren Jac. van Kempen,
tenor, Bloemendaal, en dr H. van der Kamp,
bariton, Middelburg, terwjjl de heer A- A.
Noske, ook aldaar, het accompagnement op
zich had genomen.
Solisten en koor kweten zich zeer goed van
hun taak.
Niet alleen werd de hoofdpartjj de Elias door
den heer dr H. van der Kamp op uitstekende
wjjze gezongen, maar ook de overige solisten
vielen zeer te prjjzen om hunne juiste opvatting
en voordracht.
Warme bijvalsbetuigingen vielen hun dan
ook ten deel, evenals den heer A. A. Noske
voor zjjn flinke en degeljjke begeleiding.
Den directeur, den heer Otto Lies, een ge-
lukwenseh met het behaalde succes
In April werden werden verzondendoor
Bergen op Zoom 31.153 k.g. oesters en 1850 k.g
mosselen, door Krniningen-Ierseke 70 867 k g.
oesters en 225 k.g. mosselen, door Bruinisse
31.200 k.g. oesters en 336.960 k.g. mosselen.
Te Philippine werden aangevoerd 164 300 k.g.
mosselen.
De voordracht voor waterbouwkundig
ambtenaar aan den polder Nieuw Noord-Bevéland
bestaat uit de heerenM. P. Krjjger, benoemd
waterbouwkundig ambtenaar aan den polder
Oud Noordbevéland, en de waterbouwkundige
ambtenaren A. J. Louwers aan den calamiteuzen
Leendert Abrahampolier en C. van Rojjen aan
den polder Annie.
De rechtbank te Zierikzee heeft
rechtsingang verleend met last tot instructie
en bevel van gevangenhouding tegen den 40
jarigen slager S. v. N. te Brouwenshaven,
verdacht van diefstal met braak bjj den rgks
ontvanger aldaar in den nacht van 9 op 10
Mei.
Uit verschillende deelen van onze pro
vincie ontvangen wjj berichten dat de vele
regens zeer veel kwaad doen aan de aardap
pelen.
Dit is te begrjjpen.
DE NEDERLANDSCHE BANK.
Agentschap Middelburg.
Aan het jaarverslag van den president der
Nederlandsche Bank over het boekjaar 1902—
1903 ontleenen wjj het volgende:
Het opereerend kapitaal bedroeg, met een
vermeerdering van 6 millio en tegenover het vorig
jaar, 117.961 040, waaronder Middelburg
voorkomt met f 2.727 522
De rentestand, die sedert 14 Juni 1901 onver
anderd was gebleven, is in het afgeloopen
boekjaar eenmaal gewjjzigd, nl. op 16 Maart
1903 toen de afneming van den goudvoorraad
en de hiermede verband houdende daling van
het beschikbaar metaalsaldo een verhooging
van het tarief met een half percent noodza
kelijk maakte.
Wat de disconteeringen betreft, deze bedroe,
gen 303.912.288, waaronder Middelburg, met
ƒ3 893.585. De gemiddelde looptjjd van het
papier was 63 dagen, tegen 64 ten vorigen jare
Disconteering van binnen drie maanden
aflosbare of verschijnende schuldbrieven en
rentebewijzen had plaats voor een bedrag van
ƒ179.958 of f58.268 meer dan in het vorige
boekjaar.
Middelburg kwam daaronder voor met 8.145.
De som der op de gezamenlijke discontee
ringen ontvangen rente is 1 787.499.41 ge
weest, waaronder Middelburg f 67.895.
Op de disconteeringen is ditmaal een be>
drag van f 48.623 336 moeten worden afgeschrO'
ven.
De gesloten beleeningsposten op efiecten
nieuwe en geprolongeerde te zamen, bedroegen
205.067.575, waaronder Middelburg met
f 3.557.400.
De gesloten goederen-beleeningen, nieuwe
en geprolongeerde te zamen, bedroegen
40.519.375, waaronder Middelburg met
33.700.
De genoten rente van de gezamenlijke be
leeningen was 1 900.767.11, waaronder Mid
delburg met 31 786.
De voorschotten in rekening courant hebben
afgewisseld tusschen 10-974.473 en f 2.314.458
en bedroegen dHS gemiddeld 4.384.886:
waaronder Middelburg met f 23.032.
De omvang der verwisseling van bankbil
jetten tegen specie of andere bankbiljetten of
van speoie tegen bankbiljetten was
f 496.322.320, waaronder Middelburg met
f 4.897.680.
Van het geheele winstegfer ad 3.783.736.09
genoot de Staat 1.722.490.73, behalve ƒ48.500
bedrjjfabelaating op de uitdeeling.
Vrjjdag zjjn er te Antwerpen 36 zee
schepen aangekomen, waarvan 28 stoomvaar-
tuigen en 8 zeilschepen. Dit is het grootste ge
tal zeeschepen in éenen dag aangekomen, dat
ooit te Antwerpen werd vastgesteld, merkt het
Hand. v. Antw op.
In 't geheel lagen er Zaterdag in de haven
157 zeeschepenhet hoogste getal, ooit be
reikt, bedroeg 158.
Te Brussel was men Zondag bezig met
het vullen van een luchtballon, toen een
plotselinge windvlaag de touwen deed breken
waarmee hg was vastgemaakt. De ballon ge
raakte los uit zjjn net en met een grooten
sprong kwam hg 30 a 40 meter verder neer,
en wierp daar twee personen over.
Het gas was toen wel voor een groot deel
ontsnapt maar toch niet geheel en al. Plot
seling vatte het vuur, zonder dat men weet
waardoor, en met een groote vlam was alles
beëindigd.
-- Een gevallen engel, maar slechts op
het tooneel. In het laatste bedrgf bg de op
voering van de Damnation de Faust in het
Sarah Bernhardt-theater te Pargs knapte de
draad waaraan een der engelen hing. Deze
viel op den grond met een zwaren smak, maar
kreeg gelukkig geen ernstige verwondingen.
Vervallen demi-mondaine grootheid Te
Pargs heeft een bejaarde vrouw, Antoinette
Chartier, bggenaamd Rose, zich op haar arm
zalige vliering doen stikken met haar hond,
haar kat en haar vogels. Vroeger, in de dagen
van het tweede keizerrgk, was zg een beroemd
heid om haar schoonheid, en men heeft bg
haar brieven gevonden waaruit bleek dat zg
betrekkingen onderhield met personen uit de
hoogste kringen, zelfs met Napoleon III.
Te Leicester is een ouderlooze jonge dame.
met 40.000 pond st. (ongeveer y, milioen gulden)
vermogen, uit het huis van haar oom te gelgk
met haar koetsier verdwenen. Kort daarna
kwam deze terug om zgn kleeren te halen en hg
deelde tevens mede, dat de jonge dame, wie rg-
lessen had gegeven, nu zgn vrouw was geworden.
Te Bolton waren zg in den echt vereenigd.
De naaste verwanten der jonge dame trach
ten het huwelgk nietig te doen verklaren.
Het grootste oorlogsschip der wereld, de
Commonwealth, is den 13 dezer te Covan van
stapel geloopen. Het is bestemd voor de
Engelsche vloot en heeft een lengte van 425
voet, een breedte van 78 voet en een diepte
van 26 voet, terwgl het 16.350 ton water ver
plaatst. Het is gebouwd door de Fairfield
Sleepbuilding Co. Men verwacht dat het vaar
tuig eene snelheid van 18 1/2 knoopen zal
kunnen bereiken.
President Stegn is te Reichenhall, in
Beieren, aangekomen en heeft zgn intrek in
een villa genomen Hg gevoelt zich heel wel.
Carnegie heeft thans volgens schatting
aan de Ver. Staten en Canada reeds voor een
waarde van 515 millioen gulden aan bibliothe
ken en onderwgsinstellingen geschonken en
aan Groot Britannie bgna 36 millioen voor
ongeveer 150 instellingen. Hg gaat nog steeds
door met schenken en heeft nog honderden
aanvragen, die hg waard acht onderzocht te
worden.
Een zekere mevrouw Lorillard, schoondoch
ter van een beroemd Amerikaansch millioennair
is het slachtoffer geworden van een belang-
rgken diefstal. Zg ging over Calais van Pargs
naar Londen met twee kameniers, en toen zg
in laatstgenoemde stad in een hotel afstapte,
bemerkte zg dat een kistje met bgouterieën
ringen, armbanden, enz., voor een waarde van
125.000 gld, verdwenen was, benevens een hoe
veelheid geld, bankbiljetten en een oredietbrief.
De politie van Scotland Vard werd dadelgk
gewaarschuwd, en stelt thans een onderzoek
in. En groote moeilgkheid is de omstandig
heid dat men niet weet op welk deel van de
reis de diefstal is gepleegd. Men vermoedt dat
de slag geslagen is door een georganiseerde
bende, die meer op die lgn »werkzaam" is.
Te New-Tork maakt een dr Albert Geyser
veel opgang met het proefondeivindelgk
demonstreeren der mirakelen en wonderen uit
den bgbel. Hg bedient zich bg zgn proeven
van de nieuwste vindingen op natuurweten-
sobappelgk gebied, zooals bv. Rbntgen-appara-
ten, telefoons enz.
De proeven worden bggewoond door hon
derden predikanten, maar een groot deel van
het Amerikaansche volk ziet het optreden van
dr Geyser met groote verontwaardiging, en
tussohen de voor- en tegenstanders van dr
Geyser in de wereld der predikanten is oen
felle en uiterst hartstochtelgke perspolemiek
ontstaan.
