Dinsdag 7 April. Middelburg 6 April. Uit Stad en Provincie. N#. 82. 146® Jaargaags 1863 By deze courant behoort een By voegsel. Kameroverzicht. rierde de in met ten Maar mten, oopig seer EOU haar het 'etten itdrift strjjd or de Car een adig- 3g na raltar Hg over bp gin of hjj Vol- dat ld, te theid reken i dent takar treed, nigd. uwen ering aula, geld IZ. .Pie- LO a. a. I 8u. der Ge- Sch. ichut- ttersh, rrkeer G. en oneel. nderl, erven okaal ieutce icert- ang- i V. rzaal Mei. ingv. 7 en oud. M1DDËLBURGSCHE Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Priji, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 6 April 8 u. vm. 49 gr., 12 u. 53 gr., av. 4 u. 53 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, betrokken lucht, buiig, weinig verandering in temperatuur. Adverfcentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regelB f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reelamena 40 cent per regel. Groote letters naar de plants, die zjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefienue Handel, NJ verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het AlgoniMn AdvartsnUs'Snreas A. ÖJS TA MAR Ann.3 N.S. Vwrbuoml 866, Amitorton. ALGEMEENS WERKSTAKING. Zulke wetten make men niet in dagen van opwinding. Naar men ons heden morgen uit Amsterdam seinde, is van nacht een algemeene werk staking geproclameerd voor spoorwegarbeiders en havenarbeiders voor bet spoor over het ge- heele land. Wat de havens betreft, geldt zjj die voor Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht en Zaandam. In Rotterdam zal, naar men ons meldt, ge tracht worden ook het transport te water te stoppen. Uit Arnhem meldt men dat ook daar de staking is uitgebroken. Militairen bezetten het station en den spoorweg. Uit Deventer seint men ons In werkliedenkringen was hier Zondagavond zeven uur reeds het besluit tot staking be kend, hoewel wegens Zondagsdienst er geen telegraphische gemeenschap met de hoofd stad was. Vermoedelijk op dit bericht confereerde de burgemeester met de autoriteiten. Het resul taat hiervan was een groot machtsvertoon aan de stations. De spoorbrug en de ljjn is door infanterie bezet. Een eseadron huzaren is van naoht naar Het Loo vertrokken. Heden morgen waren aan de beide stations tal van nieuwsgierigen. De treinenloop is gebrekkig. Vele treinen en alle goederentreinen vervallen. Kleine huzarenpatrouilleB gaan door de stad. Men zie Laatste berichten. Door het oomité van verweer is heden och tend over het geheele land een strooibiljet verspreid waarin de algemeene werkstaking wordt afgekondigd voor alle werkers in de transport-bedrjjven te water en te land, zoo wel voor spoor- als havenwerkers. Uit het strooibiljet bljjkt dat het hier geldt een protest tegen de stakingswetten en eene beweging om hooger loon. Naar wjj meenen, zal deze staking niet dien omvang verkrjjgen, althans wat het personen vervoer op de spoorwegen betreft, als die op 31 Januari 11. Er is thans veel verdeeldheid onder de stakers van toener staan nu tegenover hen andere organisaties, van personen die tot dit aiterste middel niet willen overgaan en die geregeld hun werk wenschen te doen. Bovendien zullen de spoorwegmaatschappij en wel hnnne voorzorgsmaatregelen hebben geno men, en gesteund door die der regeering zorgen kunnen en ook waken dat het vervoer zooveel mogeljjk geregeld plaats hebbe. In verband met den vroeger aangeslagen hoogen toon, voor een deel een gevolg van de nittartende houding van eenige persorganen en de houding van regeering en meerderheid in de Tweede kamer, was het te vreezen dat het Comité zou optreden zooals het thans doet. Maar het geldt hier naar onze meening meer een kraohtmeting dan een poging, waarvan ket volkomen «succes verwaoht. Wfi zien met spanning nit welke gevolgen deze poging om eene algemeene werkstaking nit te lokken thans zal hebben. Wjj bljjven het hoogst bedenkelijk achten *ulk een maatregel toe te passen en meenen dat daardoor de goede zaak der arbeiders wordt benadeeld. Als ieder die meent dat aanhangige wets ontwerpen tegen zjjn belang zjjn, aldus optrad en op zoo'n wjjze trachtte op het besluit van •ene volksvertegenwoordiging invloed uit te oefenen, dan zag het er in onze maatschappij allertreurigst uit. Daar s jjn andere middelen om zjjne bezwaren kenbaar te maken en van zjjn gevoelens over zulke voorstellen te doen blaken. Maar daartegenover vragen w$ nog eens of het niet menschkundiger, taktvoller, verstan diger ware geweest nu niet met een wetsontwerp als dat tot wjjziging en herziening van het wetboek van strafrecht voor den dag te komen. Zitting van Zaterdag. De maidenspeech van professor Van der Vlugt, waarmede de zitting van heden geopend werd, gaf een plechtig en deftig begin. Onwille keurig dacht men zich in de Aula verplaatst, onder gehoor van een hooggeleerde, die zjjn inaugurale rede houdt. Men kon een speld hooren vallen, zóo stil was het in de verga dering, zóo groot was de aandacht, waarmede de lecien het betoog van den spreker volgden. Zelfs de interrupties, die in de laatste dagen meer en meer gabrnikeljjk zjjn geworden, wer den slechts spaarzaam vernomen. Men was bljjkbaar ook in het tegenovergestelde kamp onder den indruk van het woord van den Leidschen professor, den man op wien van oud-liberale zjjde zulke groote verwaohtingen zjjn gebouwd. En het was dan ook werfceljjk een genot den afgevaardigde van Leiden te hooren, al deden enkele passages duidoljjk vermoeden, dat de sierlijke wendingen, de oratorische krullen niet zoo maar voortkwamen uit den indruk of uit de opwelling van het oogenblik, maar bet werk waren van zorgvuldige studie. Dat gaf aan het geheel iets kunstmatigs, drukte er het cachet op van onn&tuurljjk mooi. Maar deze bedenking ter zjjde gelaten, was, naar den vorm genomen, de uiteenzetting, die de spreker ons van zjjn standpunt en zjjn be ginsel gaf, een der beste redevoeringen, die wjj in de laatste dagen hoorden uitspreken. Ook de inhoud stelde niet te lenr. Op lioht te bevroeden gronden veroordeelde hjj de spoorwegstaking van 31 Januari, en juichte hg de indiening der strafwetnovellen toe, die dergelgke «misdadige en onduldbare aanslagen" op de veiligheid van het verkeer in de toekomst zonden voorkomen. Het verwonderde ons wel eenigszins, hoewel de heer Mees ons hierop reeds voorbereid had, dat de heer Van der Vlugt zonder reBerve zgn stem aan de wetsontwerpen toezeide. Wel erkende bg het volle gewicht van den aange- kondigden maatregel van bestuur, die de rechts positie der spoorwegarbeiders zal regelen, maar zonder den inhond van dezen maatregel te kennen eerst Dinsdagavond zal deze, naar dr Kuyper ons mededeelde, in de Staats Courant verschgnen was hg daarmede toch reeds zoo voldaan, dat dit geen verandering in zgn houding zon te weeg brengen. En dat jnist trot ons in zgn overigens zoo scherpzinnig en logisch betoog. Want hoe kon de spreker weten, zonder van den inhoud van den algemeenen maatregel kennis te dragen, dat het «vage" in de rechtspositie der spoorwegmannen ver dwenen is, dat voor de regeling der rechtspo sitie is «gezorgd?" Onzes inziens stelde hg zich hiermede op een standpunt, dat, consequent toegepast, ook waar het de regeling van andere zaken be treft, tot zeer eigenaardige gevolgen moet lgden. Begrgpelgk dan ook dat dr Kuyper in zgn antwoord met groote ingenomenheid van het door professor Van der Vlugt gesprokene mei ding maakte. Voor hem zgn leden der linker- i, die zoo'n groot vertronwen in hem en zgn kabinet stellen, al verklaren zg zich ook tegen toekomstige proteotieplannen der regee ring, niet te versmaden hulptroepen. Na professor Van der Vlugt kwam de heer Van der Zwaag aan het woord. De overgang was groot. Eerst de professor, daarna de anarchist. De afgevaardigde van Sehoterland was als gewoonlgk bgtend sarcastisch, puntig en scherp. «Uit zelfbehoud" wilde hg na de professorale rede kort zijn, een toezegging die nooit door een der leden gehouden wordt en ook ditmaal niet door hem. Evenals de heer Troelstra richtte hg zich vóornamelgk tegen de christen-democraten. In stede dat deze heeren met de arbeiders medegingen bg de sociaal-democraten en hunne vrienden zgn de socialistisehe en anarchistische elementen onder de arbeiders en het volk altgd identiek met het volk en de arbeiders en de agitatie tegen de wetsontwerpen steunden, hielpen zg jnist mede om ze aan te nemen. Dit kostje werd den heeren Talma en Passtoors met een ïgkelgke pepertoegift voorgezet. De heer Van der Zwaag, die nooit op zgn mond gevallen is, was ditmaal buitengewoon agressie!. De heer Lohman, die hem toeroept: «Bewgs dan toch wat je zegtkrggt tot antwoord: «Tegenover u is dat niet noodig, want ge weet niets van staking 1" Een be scheid, waarover algemeen gelachen werd maar dat tooh zgn bedenkelgke zgde had Ook wat hg aan het slot zgner rede zeide was voor de stemming, 'die er in de laatste dagen in de vergadering heerscht, niet zonder beteekenis. Het is nl. gewoonte der ohristelgke heeren geworden om na een pakkend anti-stakings- betoog luid «bravo" te roepen. Natuurlgk doen de minst beteekenenden ohder deze heeren voorloopig zullen wg ons nog van namen noemen onthouden daaraan het drukst mede. Nu zeide de heer Van der Zwaag, dat hg wel van «gezelligheid" hield, en daarom geen bezwaar tegen dat «bravo" roepen had, mits hg en zgn vrienden dan ook maar teekenen van afkeuring konden geven. En om de daad bg het woord te voegenaan het slot zgner rede riepen alle socialisten luid en herhaaldelgk «bravo". Dit verhoogde de «ge zelligheid," al keken de schreeuwers van rechts leelgk op hun neus. De voorzitter deelde daarop de vermaning uit, dat het geven van teekenen van goed- of afkeuring niet te pas kwam. Hiermede was het incident afgeloopen, dat echter aan het eind der zitting nog een leelgk staartje zou hebben. - Dit geschiedde nl. na afloop der redevoering van dr Kuyper. Hem waren voorafgegaan de heeren Lohman en Nolens. Beiden met een betoog meer met de strekking om het gezag hoog te houden dan een uiteenzetting, dat de wetten het stakingsrecht niet bekorten, de vrgheid van arbeid meer en beter beschermd moet worden. Telkens riep de heer Troelstra, wanneer de sprekers staaltjes van stakerster- rorisme gaven dat is reeds strafbaarDaarop gingen de heeren echter niet in. Evenmin als dr Knyper dit deed, toen hg later eenige officieele voorbeelden van arbeidersterrorisme ten beste gaf, en de heer Troelstra hem het zelfde toeriep. Vooral de heer Lohman was zeer uit de hoogte. Onze vakvereenigingen waren, zeide hg, een «oaricatunr" vergeleken bg die in het buitenland. De vrgheid van den arbeider werd door de wetten niet «vermoord", maar slechts «beknot". Het waren geen gelegen- heidswetten maar er was een gelegenheids agitatie. Voor de spoorweg-enquête gevoelde hg niet veel, want vele klassen van menschen hebben het nog veel erger. Wie over deze zaken anders denkt, zegt een «ongehoorde onwaar heid", spreekt een «laaghartige lastering" uit. En in dien trant ging het door. Heel fijntjes natnurlgk, zooals de heer Lohman dat vermag te doen. Daarop werd dit zelfde thema nog eens door dr Nolens behandeld. Minder fijn maar met meer omhaal van woorden, vrg ver velend op het laatst om aan te hooren. En toen dr Nolens geëindigd had, was ein- delgk de benrtaan dr Kuyper. Deze herhaalde, wat het fond der zaken betreft, wat de heer Lohman reeds gezegd had. Maar op zgn ma nier, met zgn eigenaardige zeggingskracht, ja welsprekendheid en in zgn bewonderenswaar dige woordenkeus. Dr Kuyper was buitengewoon goed op dreef. Veel zon hg laten «rusten". Daarmede be gon hg. Maar er bleef nog genoeg over om ieder zgn competente portie deelachtig te doen worden. De working majority kreeg een woord van dank, de linkerzgde werd gestreeld met de verklaring, dat zg zeer «heuseh" in bare oppositie was geweest. Dat was het klontje suiker. Maar de gard bleef niet achterwege. De heeren links, zeide hg, hadden het zoo druk over de concessie, door de regeering in hare Memorie van Antwoord gedaan. Dat victorie roepen was een zeer «ongelukkig par lementair antecedent." Men boekt, zoo luidde het lesje, «zwggend" dergelgk concessies, maar spreekt er niet triomfeerend over. Daarop werd de geesel en de roede voor de liberalen opgeborgen, en kwam het slagzwaard voor den dag, waarmede naar demagogischen vechttrant de socialisten werden bevochten. En op dit wapen toonde hg zich heden wederom den onvolprezen meester. Men zag het aan zgn persoon, men voelde het aan zgn woordenkeuze: op dit terrein voelde hg zich heer en meester. Ridder Troelstra zon van daag ondervinden dat Ridder Kuyper hier zgn man stond. Of de minister hierin geheel geslaagd is? Wg gelooven, dat de fighting spirit van den premier hem nu en dan leelgke parten gespeeld heeft. Ongelukkig b.v. vonden wg zgn be wering, dai de sociaal-democraten een «abnor male groep vormen die staat buiten het ver bond van het Ned9rlandsche volk". Dat riekt naar den «hoogheids" waanzin, dien hg later aan de socialisten verweet. Ook het verwgt. of jnister gezegd de aanwgzing, dat de socia listen «laag in het cgfer" blgven, en zg eigenlgk meer schreeuwen dan innerlgk sterk zgn, was al bgster ongelukkig te vernemen nit den mond van den oppersten chef der anti-revolutionnairen, die beter dan iemand anders weten kan, hoe numeriek zwak de «mannen broeders" zgn, indien de roomsch- katholieke stemmen hun aantal niet tot he t drievoudige deden stggen Hier smalend te gewagen van een kleine kern en een grooten aanhang van medeloopers en schreeuwers is, met Tiet oog op de verhou dingen in de anti-revolutionnaire partg, wel een heel sterk stukje bluff. Met minder groote woorden maar heel om zichtig liet de premier zich nit over den algemeenen maatregel van bestuur. Wie had hem uitgelokt De heer Kolkman had de eer hiervan voor de rechterzgde opgeëischt. De heeren Drueker en Mees hadden deze eer voor hun partg geannexeerd. Wat antwoordt nu dr Kuyper ;Dat het moeilgk is hierop besoheid te geven Dat was het werk van den «toe- komstigen geschiedschrijver". Om dezen mannen echter aan «bouwstoften'' te helpen, wilde hg wel iets zeggen en wel, dat vóir de rechter- en de linkerzgde er nog over gedroomd hadden de regeering reeds ernstig over het uitvaardigen van dezen maat- regel gedacht had. Ergo niemand had eenige «eer" op te eischen, al wilde hg wel zeggen, dat de heer Kolkman voor een deel gelgk had. Daarna verdwenen de «toekomstige geschied- schrgver" en diens «bouwstoffen", voor wiens gemak dr Kuyper dit alles verteld had, onder de tafel, of, zooals hg dit uitdrukte, «stapte hg van het chapiter at" en bond hg weder den strgd met dé sociaal-democraten aan Dr Kuyper had zgn socialistische philippiea geëindigd. Hem waren hierin voorafgegaan de heer Lohman en de heer Nolens. De ver gadering was bierdoor in een min of meer strgdlustige stemming gekomen. De socialisten hadden wel kalm zitten luisteren, maar zoo even hadden zg zich dan toch als een «abnor male groep" hooren qualificeeren. Dat had natuurlgk zgn invloed niet gemist. De woor den van den premier, volgende op die van de heeren Lohman en Nolens, waren prikkelend geweest, de heeren rechts hadden met groote ingenomenheid onder voortdurend >ja" knikken met het hoofd het betoog gevolgd. En nau- welgks is de premier gezeten of een «luid bravo" weerklinkt, onmiddellgk gevolgd door een gesis en gefluit. De waarschuwing van den heer Van der Zwaag hadden de heeren in den wind geslagen de «teekenen van afkeuring" waren nn duide- Igk gehoord. Hierop volgt een oogenblik van stilte. Verschrikt keken de leden elkander aan. Verschrikt is bovenal de oude heer Mees. Deze komt het eerst in beweging. Gezeten achter den heer Hugenholtz, gaat hg haar hem toe, blgkbaar vragende of hg geftoten heeft. De heer Hugenholtz knikt van »ja." Na spoedt de heer Mees zich naar den voor zitter. Ook de andere leden richten zich naar de voorzitterstafel. Het wordt daar een klein tumult. Allen spreken door elkander. Op de tribune hoort men den voorzitter de vergade ring sluiten De heeren Troelstra en Schaper vragen de heropening van de vergadering. Zg zgn opgewonden, evenals de andere heeren. De voorzitter heeft nn de handigheid eerst een toespraak te houden, niet over het fluiten, maar om de hoop nit te spreken, dat de leden zioh in de repliek znllen beperken. Hierover redeneert hg eenige minnten. Daarna heropent de vergadering maar niemand vraagt het woord Het tnmnlt is bedaard. Wel geatieu leeren sommigen nog druk, maar de vergade ring kan gesloten worden zonder dat er harde woorden over en weer vallen. Daarmede was het incident afgeloopen. Zouden de heeren der ohristelgke pers echter, om herhaling van znlke scènes te voorkomen, niet eens hun psrtggenooten op het vrg on ongepaste van dergelgk uittartend «bravo' geroep kunnen wgzen Zg zonden daarmee een goed werk verrichten, en moeilgk zal het hnn niet vallen, want het zgn natuurlgk de meest onbeduidende partggenooten, die zich hierin het dapperst weren. EEN INCIDENT. Naar men ons uit Den Haag meldt, kwam het Zaterdagmiddag bg het uiteengaan der Tweede kamer op de trap, die van devest! bule naar den uitgang, bestemd voor de Kamerleden, leidt, tot een heftige en zeer leven dige woordenwisseling tussohen den heer baron Van den Boroh van Verwolde en eenige socialistische leden. Wat aanleiding tot dezen twist gaf, kan niet met zekerheid nagegaan worden. Eenige tribunebezoekers, die toevallig getuige waren van de woordenwisseling, vernamen dat de heer Troelstra den heer Van den Boroh allerlei verwgten deed aangaande diens familie aangelegenheden en over de behandeling, die deze heer zgn arbeiders gewoon is aan te doen. Prof. KERN. Prof. Hendrik Kern is Zaterdag 70 jaar geworden. Hg bereikte dns den leeftgd waarop bg zgn professoraat moet neerleggen Eenige groote bladen wgden uitvoerige op stellen aan hem. Dit doek o. a. de heer J. Huizinga in het Hbld. Prof. Kern werd den 6 April 1833 te Poer- woredjo op Java geboren, ontving zgn opvoe ding in het moederland en voltooide zgn let terkundige studiën te Leiden en te Berlgs. In 1855 promoveerde hg te Leidenin 1863 werd bg benoemd tot hoogleeraar in het sanskriet aan het Queen's College te Benares en in 1865 te Leiden. Meer uitvoerige hgzonderheden omtrent het leven en de werkzaamheid van den geleerde vindt men ia Mannen en vrouwen van Beteekenis in onze dagen, October 1899. Alle telegraafkantoren en alle rjjkste- lephoonbureelen blgven beden den gebeelen dag tot negen uur 's avonds (Greenwichtgd) open. Nachtdienst wordt bovendien ingevoerd op alle telegraafkantoren, aan spoor- of stoom tramwegen gelegen. Onze lezers hebben in het gewone lgstje van vergaderingen enz. do aankondiging kun nen lezen dat Dinsdag 14 April a. s, in de Concerten Gehoorzaal alhier vanwege de Vereenig'ng tot bevordering van het vreemdelingen- verlcter in Walcheren te Middelburg eene confé rence zal worden gehouden. Wg kunnen daar omtrent het volgende meedeel en. De heer Gaston Sévrette, professor aan het lyceum Mareeau te Chartres, die reeds meer malen Walcheren bezocht, is dermate met ons eiland ingenomen, dat bg daaraan eene grootere stadie wil wgden, om die te bestemmen voor de Fransche bladen V Illustration en Femina. Hg riep de hulp in van genoemde vereeniging voor het verschaffen van de noodige gegevens; natuurlgk werd hem die gaarne toegezegd. Uit waardeering daarvoor heeft nu de heer Sévrette zich bereid verklaard, eene conférence te honden over Brétagne, opgeluisterd door lichtbeelden, en een door hem geschreven stuk voor te dragen, waarin enkele Breton- sche liederen voorkomen. De uitvoering van deze liederen zal plaats hebben door een stadgenoote, die op muzikaal gebied hoog staat aangeschreven. U it Vlissinge n. In de Zaterdag aldaar gehouden algemeene vergadering van aandeelhouders der Vlissing- sche Duinwaterleiding-Maatschappij waren verte genwoordigd 56 aandeelen, uitbrengende 19 stemmen. In het door commissarissen uitgebracht ver slag wordt melding gemaakt van gestadigen vooruitgang. Het dividend over het afgeloopen boekjaar 1902 werd vastgesteld op 7 De aan de beurt van attrediwg zjjnde com missaris, de heer MnBquetier, werd herkozen. Uitgeloot werden van de obligaties 1895 de nummers 25, 82, 20 en van de obligaties 1902 de nummers 117, 126, 145. Woensdag middag te twee uren vergadert de gemeenteraad. In die zitting zal aan W. van Houte ontslag worden verleend als lid der Commissie tot wering van sohoolverzuim, terwijl verder zal worden benoemd een onderwijzer aan school E en een lid van de .Commissie tot wering van schoolverzuim. Voor de laatste betrekking worden aanbevolen de heeren N. J. van der Dujjn Schouten en P. A. Bos. Verder komen in behandeling de volgende voorstellen van burg. en weth.: tot verkoop van gemeentegrondtot afwjjzing van een verzoek van het Centraal Bureau voor Sociale Adviezen te Amsterdam om subsidietot onderhandsche verhuring van het stedeljjk badhuis aan P. M. W. Schrodertot het ver- leenen van vergunning aan het R K. Kerk bestuur tot bet maken van beerputtentot het verleenen van een subsidie ad f 100 aan de Ver een*ging tot bevordering van hei Vreemde lingenverkeer; tot het verleenen van ontheffing van art. 69 der Algemeene politieverordening aan D. Bjjl en J A. Gejjsentot het verlee nen van vergunning aan M. Hart tot het uit kangen van een zonnescherm en aan C. A. Kamermans van een reclamebordtot machti ging van bnrg. en weth. tot het aangaan van overeenkomsten betreffende de levering van drukwerk met C. N. J. de Vejj Mestdagh en F. van de Velde Jr.; tot onderh. verpachting van bouw- en weiland op het Glacis. Verder tot goedkeuring eener af- en over schrijving op de begrootingen van het Alge meen armbestuur en van bet gasthuis, dienst 1902 tot het verleenen van een buitengewoon subsidie over 1902 aan het Burger weeshuis tot intrekking van de raadsbesluiten van 2 Sept. 1902 en no. 7 en 30 Jan. 1903 no. 8. Eindeljjk zullen behandeld worden reclames tegen het 2e en 3e suppletoir kohier van den hoofdelfjken omslag, dienst 1902 en een voor stel tot wjjziging der Algemeene politiever ordening. wg

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1903 | | pagina 1