V rijdag
6 Maart.
'N°. $6
146* Jaargang»
1903,
Middelburg 5 Maart.
In het rijk der nagemaakte
'mensehen.
De kwestie van den dag
BIT STAB II PROVMCIE,
HOOGWATER.
ONDERWIJS.
MIDDELBURGSCHE
Deze courant veracnijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THBRBfOHOSTEB EN VERWACHTING.
5 Maart. 8 n. vm. 50 gr., 12 a. 52 gr., av. 4 n. 48 gr. F. - Verwacht:
Z.W. wind, betrokken lucht, regen, weinig verandering in temperatuur
matige tot krachtige
Advertention20^cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Koclamens 40 cent per regel
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot.de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algesaean AdrsrMls-Barmn
A. RE IiA BffAR Ana., M.S. Wwbngwal 366, Anutsrdwm»
«HBISTBLIJES DWASGWB'flBN.
Wanneer ooit een regeering benepen en be
nauwd voor den dag gekomen is in moeilijke
en groote tijden, dan wel de regeering van
Dr. Kuyper we schreven haast van Mr.
Lohman.
Daar openbaart zich op een gegeven oogen-
blik de geweldige kracht van eén groote vak
organisatie plotseling, naar onze meening
zonder voldoende aanleiding. Het middel, een
algemeene verkeerstaking, was niet in even
redigheid met de grootte van de kwestie, en
alleen te verontschuldigen indien ergerlijke
opeenhooping van grieven daartoe noodzaakt.
Maar het feit lag er, dat gedurende eenige
dagen de macht der werklieden-organisaties
de sterkste was geweest in ons land, en dat
het gezag eenige dagen onder den voet waB
gehaald.
Sn zienu geen ernstig peilen van het
groote euvel, dat tot deze buitengewone om
standigheden en daden heeft geleid maar een
daad van wraak voor het beleedigd gezag.
Geen wetten, die op den duur de groote
krachten van dezen tjjd in betere banen leiden
konden maar de meest ergerlijke, reactionaire
dwang wet, die bedacht kon worden.
En een haast om ze aangenomen te krjjgen,
alsof het grootste gevaar hierin is gelegen,
dat onB kalm volk tot bezinning kome, en
alsof het de meest gewensohte gemoedsgesteld
heid is, die door voortdurend lezen van de
kraaiende en krjj schend e Nieuwe Crt. en van
het aan scheldwoorden minder dan ooit ge
speende Volk wordt aangekweekt.
Het is alsof de regeeringsmeerderheid met
blindheid is geslagen. Gevoelt zjj niet, dat
een ingrijpende maatregel, in verband met de
stakingen op het terein der wetgeving ge
nomen, onmogeljjk thans goed beoordeeld kan
worden, en dat elke wet, die deze zaken
slechts in de verte raakt, zoo licht kan wor
den een gelegenbeidswet van de sleohtste soort
Wat wil de regeering?
In de eerste plaats een spoorwegbrigade.
De minister Bergansius zorgt, dat deze ge
legenheid hem niet ontgaat om nog een
spoorweg-compagnie er bjj te krjjgen. De
aanvankelijke kosten worden op zestig duizend
gulden 's jaars geraamd: is de compagnie er
eenmaal, dan zal de prjja wel met honderd
percent verhoogd worden. Het maakt weinig
uit op een oorlogsbegrooting van ruim vjjf-en-
twintig millioen gulden. Yoor deze kleinig
heid krjjgen wjj nu de zekerheid, dat bjj eene
spoorwegstaking, die de regeering dus ondanks
alle straffen nog niet onmogeljjk acht, een
paar militaire treinen kunnen bljjven loopen
Is deze brigade wel noodig, wanneer de
arbeidsvoorwaarden van het personeel behoor-
ljjk worden geregeld Vooral, wanneer er
staatsexploitatie van de spoorwegen komt
Tooh, wjj erkennen het, zjjn er voor dit
onderdeel van de voorstellen der regeering
goede redenen aan te voeren, en zal er niet
over behoeven te worden getreurd, indien het,
ook met medewerking van de Kamer-minder
heid, wordt aangenomen, voorzooveel het geldt
de verzekering van voorziening in 's rjjks
dienst.
Vervolgens wil de regeering een staatscom
missie instellen, met de bevoegdheid van e-ne
eiquSte-commissie, om de rechtspositie en de
Met een enkel woord zeiden wjj in ons vorig
artikel dat aan de poppententoonstelling nog
een andere, zeer veel omvattende en hoogst
interessante, expositie verbonden was, die wjj
zjj het ook eenigsziss vluchtig, afzonderlek
wenschten te bespreken.
Wjj doen dit na en beloven zoo kort moge
ijjk te zullen wezente eerder omdat het meer
ons doel is tot bezichtiging ervan op te wek
ken, dan wel een kritische beschouwing neer te
schrjjven. Even als wjj deden bjj de nags
maakte menschen, die wjj nu den rug toekee
ren moeten, generaliseeren wjj ook hier.
In onderscheidene vitrines, een ervan is bjj
uitstek mooi en rjjk gevuld, schittert en glanst
een schat van speelgoed en zilver, hoofdzake
ljjk antiek, voor een antiquaar om te water
tanden.
Van minder kestbaar materiaal, maar in
waarde voor verzamelaars misschien eraan
geljjk, is de buitengewone eolleetie meubelen
keuken- en zolderamemblement door een groot
aantal personen, die doordrongen zjjn van de
arbeidsvoorwaarden van het personeel te onder
zoeken.
De vraag kan rjjzen, of het niet een mis
kenning is van de volksvertegenwoordiging,
alsof deze zelve niet mans genoeg is om een
onderzoek in te stellen, dat hoog noodig is.
Doch noodig is een deugdelijk en ernstig
onderzoek zeker. En of het dan wordt in
gesteld door een staatscommissie of door een
parlementaire oommissie dat het ingesteld
zal worden, verheugt ons.
Maar nu ten slotte de aanvulling van het
Wetboek van Strafrecht. Tot dusver was
strafbaar degeen, die een ander door geweld
of bedreiging met geweld wederrechtelijk
dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden.
Voldoende is dat artikel bjj handtastelijk
heden, zooals helaas, tegenwoordig meermalen
voorkomen bjj stakingen, waar stakers wel
het recht van staken, maar niet het recht van
arbeiden van anderen, zelfs van hunne gewone
vakgenooten, willen doen gelden.
Maar dit artikel wordt nu uitgebreid. Nu
wordt zelfs strafbaar gesteld degeen, die het
zelfde doet door het aandoen van hinder of
overlast of door het bezigen van middelen,
geschikt om vrees aan te jagen. En indien
dit misdrjjf wordt gepleegd door twee of meer
vereenigde personen, dan wordt de straf aan
merkelijk verzwaard.
Men gevoelt waar het heengaat.
Dat is de dood van elke staking en van el
ke arbeidersbeweging. Maar dat niet alléén
daaruit vloeien in het gewone burgerljjk leven,
vèr buiten den kring der stakingen, allerlei
onduldbare verhoudingen voort door onmoge
lijk te bepalen begrippen van hinder, overlast
en vrees, zoodat wjj zullen leven in een onmo-
geljjken toestand, waarin de justitie ons elk
oogenblik kan bedreigen, wanneer niemand zich
van iets kwaad bewust is.
De kroon wordt op het werk gezet door de
ambtenaren, die stremming in den openbaren
dienst willen veroorzaken en daartoe staken,
met gevangenisstraf te bedreigen. Bjj samen
spanning worden zjj nog veel zwaarder gestraft.
En degenen, die in het openbaar spoorwegver
keer werkzaam zjjn, worden met ambtenaren
geljjk gesteld.
Ziezoo, denkt do regeeiing, nu is het voor
goed uit.
Een spoorwegstaking dadelijk de hoofden
voor vier jaar achter slot, en al vast preven
tief gevangen gezet.
Zeventienduizend man of hoeveel zjjn
er stakendan gaan allen, wanneer wer-
keljjk de dienst wordt gestremd, wat wel
waarscbjjnljjk is, voor ten hoogste een jaar
en zes maanden achter slot. Zeker met het
doel de treinen vlugger weer in beweging te
krjjgen.
Wat belachelijk, maar wat diep treurig.
Welk een onmacht bjj zooveel machtsvertoon.
Welk een totale mislukking nu de eerste
maal groote daden van het ministerie werden
geëischt. V. D.
Door den Haagschen correspondent van het
Hbld. wordt het denkbeeld geopperd om eene
wjjziging te brengen in de slotbepaling van
het thans aanhangige wetsontwerp tot wijzi
ging en aanvulling van het Wetboek van
Strafrecht. Deze slotbepaling houdt in»Deze
wet treedt in werking op den dag harer af
kondiging." De geopperde wjjziging luidt;
«Deze wet treedt in werking op een nader
door ons te bepalen dag, doch niet vóór de
rechtspositie van de personen, bedoeld in art.
358 bis, zooals dat voorkomt in artikel II van
deze wet, bjj de wet is geregeld."
Een soortgeljjk denkbeeld schjjnt ook bjj
leden van de rechterzjjde der Tweede kamer
sympathie te vinden.
Dit schjjnt wel als vaststaande te kunnen
worden aangenomen, dat bjj het onderzoek in
de afdeelingen de beide deelen van het wets
ontwerp tot wjjziging van het Strafwetboek
in de uitwerking bezwaren bleken te hebben,
die het zeer onwaarschijnlijk maken, dat het
ontwerp, zooals het door de regeering is in-
gediehd, ongewjjzigd tot wet zal worden ver
heven
Het Comité, gevcrmd uit de besturen der
christelijke werk'ieden-organisatiën, heeft in
manifest waardeering uitgesproken over
het streven der regeering, neergelegd in de
door haar ingediende ontwerpen, ook om on-
geoorloofden dwang van arbeiders ten opzich
te van werkgevers en werknemers te beteu
gelen en de vrjjheid van den arbeid te waar-1 jj
borgen, en den wensch uitgesproken dat het
overleg van de regeering met de volksverte
genwoordiging moge leiden tot verkrijging van
wettelpke bepalingen, die ons de vrgheid van
den arbeid waarborgen en de rust in den lan
de doen wederkeeren.
en deelneming aan de daaraan verbonden ver
loting komen haar ten goede.
Reden te meer dus om een en ander niet na
te laten.
nen gestolenbjj een der bestolenen heeft nu
driemaal in een jaar ongeveer diefstal plaats
gehad. Eenige aanwijzing van den dief schjjnt
men niet te hebben.'
De bakkersgezellen, metselaars en opper
lieden te Amsterdam zullen op het eerste sein
van het comité van verweer den arbeid neer
leggen.
Naar de O H. C. verneemt bestaat het voor
nemen bjj de E. IJ .S .M. om, bjj gebrek aan
machinisten, de machinisten bjj de marine op
de locomotieven te plaatsen, en de assisten
ten, die goed op de hoogte zjjn met de sig
nalen, daarnaast te plaatsen voor de veiligheid.
Bjj kon. besluit
is jhr E. H. vanLcon.regccnsgsccmmwsans
voor de in 1902 te Turjjn gehouden Eerste
internationale tentoonstelling van moderne I
decoratieve kunst, benoemd tot ridder in de
orde van den N ederlandschen Leeuw.
Waren de heeren Van Teylingen en
Gratama Woensdag in de raadsvergadering
geweest, de VereenigingKindervoeding alhier
had f 700 subsidie ontvangen uit de gemeen
tekas.
Nu krjjgt zjj niets.
Het is jammer dat zjj dit zoo slecht trof
en dat juist die nuttige instelling de dupe
is geworden van zulk eene toevalligheid.
Maar hieraan is thans niets te doen.
Een geluk dat bjj de behandeling der be
grooting voor 1904 de kwestie weer aan de
orde kan komenwaartoe, naar wij hopen,
burg. en weth. zullen meewerken door daarop
denzelfden post te brengen.
Zjj weten nu toch dat, als de raad compleet
is, de meerderheid Kindervoeding gunstig is
gestemd.
En als dan de voorstanders van het nu ge
vallen voorstel wilden meewerken om op hun
post te zijn, dan is er kans dat in het volgend
jaar gebeurt wat nu, door een toeval, niet ge
schieden kon.
Tot zoolang dus geduld.
Een voorrecht dat er voor de gemeenschap
nu alle gelegenheid is om Kindervoeding te
steunen.
Een bezoek aan de Poppententoonstelling
Te Middelburg, en teVlissin-
g e n zjjn afdeelingen opgericht van den Bond
van Staatsspoorwegpersoneel.
Die te Middelburg telt thans zestien leden
ej het bestuur ervan bestaat uit J. Graven-
daal, klerk-telegrafist, voorzitter, D. van Eike
ren, wegwerker, viee-voorzitter, G. A. Tjjdeman(
klerk-telegrafist, secretaris, en H. A. Eppings,
goederenklerk, penningmeester.
Tot de afdeeling te Vlissingen traden aan
vankelijk 53 personen toe, behoorende tot alle
categorieën van het personeel.
Het bestuur daar is samengesteld als volgt
C. R. Bakhoven, werkmeester, presidentH.
W. Huson, draaier, vice-president; R. H. de
Koning, opzichter W. W., secretaris A. v. d.
Velde, ladingmeester, vice-secretarisTh. W.
da Jongh, klerk-telegrafist, penningmeester
Peeman, schilder, en A. Djjke, wegwerker,
commissarissen.
De Bond beoogt, door aaneensluiting en sa
menwerking, al het mogeljjke te doen om de
belangen van het personeel te bevorderen, met
inachtneming der verplichtingen tegenover de
maatschappij.
Woensdag verscheen het eerste nommer van
het officieele orgaan van dien Bond
In Vlissingen is tevens opgericht een Ver
eeniging van R. K. Spoor- en Irampersoneel,
welke zich zal aansluiten bjj het R. K. Secre
tariaat, gevestigd te Tilburg.
Tot voorloopige bestuursleden, belast met
bet ontwerpen van statuten en huishoudeljjk
reglement, zjjn benoemd B. W. Verkroost, C.
de Hond en J. J. Aerssens, respectievelijk
voorzitter, secretaris en penningmeester.
De voorzitter van de afdeeling Vlissingen
van de Nederlandsche vereeniging van spoor- en
tramwegpersoneel, een conducteur der Staats-1
spoorwegen, is naar Nieuwe Schans verplaatst.
Uit het heden door ons ontvangen 27ste j
jaarverslag van de Werkmans- Vereeniging zullen
wjj in ons volgend nommer een en ander
meedeelen.
Plaatsgebrek belet ons dit nu te doen.
Door wjjlen den heer P. C Plugge, den
24 Februari te Middelburg overleden, is
gelegateerdaan de diaconie der Ned. Herv.
Gem. aldaar 500, aan de school met den I
bjjbel op het Molenwater aldaar 300, aan de
werkverschaffing voor Zeeuwsche blinden ƒ200
en aan het Zeeuwsch Genootschap der Weten
schappen de gouden en bronzen medaljes van j
wjjlen zjjn zoon, prof. Plugge, benevens twee
kostbare Japansche potten, indertijd door de
Japansche regeering aan prof. Plugge ten
geschenke gegeven. (VI. Cf.)
Uit Vlissingen
Een deel der opgekomen miliciens der jongste
lichting is, voor zooveel noodig, bjj de burgers
onder dak gebracht.
Woensdagmiddag arriveerde daar met den
trein eene Russische dame, die zich met de
nachtboot naar Engeland, waar hare doehters
wonen, wilde begeven, doch daartoe het noo-
dige geld miste. Door een paar heeren werd
eene inzameling gehouden, groot genoeg om
het reisgeld en voeding te betalen.
Uit Zierikzee
schrjjft men ons
Een paar dagen geleden kwam in dit blad
een wenk voor aan de landbouwers op
Schouwen en Duivelaud met betrekking tot de
monstering van jonge paarden ten verkoop.
Voor heden, Woensdag, middag was een der-
geljjke monstering uitgelokt, met het resultaat
dat slechts 3 paarden waren aangevoerd,
waarvan éen is verkocht.
De wenk sehjjnt door de meeste landbouwers
begrepen en behartigd.
In de Woensdagavond gehouden vergadering
van de Vrijzinnig-democratische Kiesvereeniging
alhier waren 33 leden aanwezig.
De voorzitter, de heer J. A. de Brujjne,
deelde mede, dat het getal leden thans ge
klommen is tot 51.
Na lezing en goedkeuring der notulen braoht
hjj in bespreking het program van werkzaam
heid op gemeenteljjk gebied, zooals dit in de
vergadering van den Bond is vastgesteld op
24 Januari jl.
Uitvoerig lichtte hjj ieder der negen daarin
voorkomende onderdeelen toe en beantwoordde
hjj de vele vragen, daaromtrent tot hem gericht.
Vooral bjj het derde onderdeel, handelende
over het onderwjjs, ontstond een langdurige
discussie, waarbjj o a. de wenscheljjkheid
werd uitgesproken dat de subsidiën aan am
bachtsscholen zoodanig worden verhoogd dat
concurrentie van deze met de particuliere
nijverheid onnoodig worde en strikt verboden.
VlfMlngni.
Vrjjdag
Zaterdag1
Zondag
Maandag.
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Door bjjzondere omstandigheden is deze
opgaaf eenigen tijd weggelaten. Om aan een
vroeger gedaan en nu herhaald verzoek te
voldoen nemen wjj haar weêr op. Red.
6 Maart
nm.
6.14
7
vm.
6.41
8
7.58
9
9.80
10
10.49
11
11.51
12
nm.
12.41
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
zgn op drie verschillende erven in de kom
der gemeente Westkapelle weder konjj'
Voor het examen in de nuttige hand
werken zjjn te 's Gravenhage o. a. geslaagd de
dames T. J. Braat, van Vlissingen, en
A. J. Ouderland, van St Laurens.
Bljjkens het jaarverslag over 1902 van de
vereeniging De Ambachtsschool te Goes bleef
het aantal leden en begunstigers geljjk, 115
en 30. De nieuwe cursus begon met 70 leerlin
gen, waaronder 28 van buiten de gemeente.
Op het eind van 1902 werd de school be
zocht door 35 leerlingen in het timmeren, 95
in het smeden en 6 in het schilderen.
De leening van f 28.000 ten behoeve der
school is geplaatst.
Benoemd tot hoofd der Christ, school te
O u d-V o s m e e r de heer. H. Lampen, vroeger
onderwjjzer aan de Christ, school te Goes, laatst
te Rustenburg (Transvaal).
Door de Vereeniging tot vereenvoudiging van
onze schrijftaal was een stemming uitgeschreven
over de voorstellen betreffende de bastaard
woorden en de i-ie-spelling, naar aanleiding
van het bekende oommissie-rapport. Er namen
niet veel leden aan deel.
Er werden ingezonden 375 stembiljetten,
waarheid dat wie wat bewaard ook wat heeft
bjjeengebracht.
In den «goeden cuden tjjd" hield men van
iets degeljjks, iets massiefs, iets dat een
stootje velen kan on dat valt in deze
verzameling direct in 't oog.
Bureau's, chiffonnières, kabinetjes, kastjes,
tafels, dekenkisten, persen, mangels, zoo uit
de 17e, als de 18e en 19e eeuw en uit allerlei
houtsoorten, ten deele met koper beslag, leg
gen daarvan een welsprekend getuigenis af,
maar tevens ook van de groote kunstvaardig'
heid en den goeden smaak van de makers.
Maar niet alleen houten voorwerpen vragen
de aandacht, dat deen ook die uit verschillende
metalen vervaardigd.
Geel en rood koper is veelal de grondstof
waaruit de doofpotten, de vunrschoppen, de
ketels bestaan, maar ook tinnen, blikken en
ijzeren exemplaren behoeven zich de mede
dinging niet te schamen.
In deze categorie is heel wat moois.
Dat is ook in het onderdeel »serviesjes,
glaswerk enz." Buiten- en binnenlandsch por
selein en aardewerk, uit onderscheiden tijd
perken en in velerlei nuances, van wit tot
zwart toe, wordt daarin te zien, en dat is hier
bewonderen, gegeven.
Bjj zonder interessant is onzes inziens de af
deeling «poppen kamers, keukens, winkels en
poppen." Heele huizen, van den kelder tot
den zolder gemeubileerd, kamers met antieke,
somtjjds zilveren, meubels, een ouderwetsche
keuken met het noodige gergf, dat alles noopt
tot kjjken, maar dat doen niet minder de na
bootsingen van de mode- en manufactuurwinkels
uit lang vervlogen dagen. Een vergelijking
tusschen deze winkels en de tegenwoordige
magazjjnen is leerzaam.
Maar er is nog veel meer in deze afdeeling
dat vermelding verdient. Poppen uit '30 en
'50, een Nieuwlandsche boerin in ouderwet
sche kleeding, en nog vele anderen zjjn inge
zonden, waarvan wjj nog noemen de Friesche
vrouw uit den deftigen stand, met haar keu
rige sieraden.
Speelgoed en gezelschapsspelletjes zjjn in een
aantal nommers voorhanden. Voor de lief
hebbers van rariteiten een prachtige verzame
ling, maar dat onze in zoo vele opzichten
verwende jeugd niet den neus op trekken zal
voor wat zjjn overgrootouders in verrukking
gebracht heeft, dat durven wjj niet zoo direct
verzekeren.
Aan den wand zjjn geëxposeerd vele kinder
prenten, zoo gekleurd als ongekleurd en mt
verschillende tjjden.
Ouderwijs en boeken, miniatuurboekjes en
prentenboeken zjjn drie onderdeelen, die wjj bjj
elkaar nemen. Onder het vele, dat in die rubrie
ken te zien is, komen zeer merkwaardige zaken
voor. Hetzelfde is het geval met de schilde
rgen, gravures, miniaturen, medailles en plak-
ketten, waarvan wjj natuurljjk geen opsom
ming kunnen doen.
Eindeljjk is er nog een afdeeling Varia,
waarin tal van voorwerpen vereenigd zjjn die,
hoe oud ze ook mogen wezen, voor tal van
bezoekers nieuw heeten kunnen.
Uit deze korte mededeelingen is, dunkt ens,
voldoende af te leiden hoe belangwekkend
ook dit deel der tentoonstelling isen dat
ook uit een historisch oogpunt als zoo'
danig wordt bescheuwd, bljjkt uit de Ijjst van
inzendsters en inzenders, anders niet zoo licht
geneigd hunne schatten af te staan, waar
onder die uit Friesland zeker de bijzondere
aandacht verdienen.
De kennismaking met dit deel van de
tentoonstelling wordt niet weinig veraange
naamd en vergemakkeljjkt door den met zeer
veel zorg en kennis van zaken samengestelden,
uitvoerigen catalogus, die sluit met deze, hier
zeer ter snede aangehaalde woorden
Die uijt het verleden, merckt het toekomende spel
Sulck een die weet zijn weetjen wél.
n w
En nu ons verslag eindigende, dienden wjj
eigenljjk, het spreekwoord indachtig «iedere
heilige komt zjjn eigen kaarsje toe", een groote
bestelling van die lichtgevende artikelen te
doen, die op onderscheiden kandelaars te
plaatsen en iemand te belasten met het aan
steken ervan.
Wjj laten dit na en ontsteken liever een
kolossale gasvlam, van vele normaal kaarsen
lichtkracht. Daarvan kan ieder zich dan dat
deel toerekenen, waarop zjj of hg meent reeht
te hebben, en dan zgn allen tevree en zien
wjj niemand over het hoofd.
Men zjj echter bescheiden en late de dames
van het comité, dat de tentoonstelling zoo
uitstekend organiseerde en zich zoo ontzet
tend veel moeite gaf om haar te maken tot wat
zjj is, voorgaan. Op haar mogen volgen de
inzendsters en inzenders, zonder wier trouwe
hulp die dames onherroepelijk fiasco zouden
gemaakt hebben, en dan komen de anderen,
die in meerdere of mindere mate meewerkten,
om het welslagen der Miadelburgsche poppen
tentoonstelling van 1903 te bevorderen.
