W oensdag
4 Maart.
FEUILLETON,
33.
146° Jaargang,
1903.
Middelburg 3 Maart.
DIT STAD EN PROVINCIE.
Een romanesk huwelijk.
l)e kwestie van den dag.
HIIHtKLItl RliSCIIE COURANT.
Deze courant verscnijnt a a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prij i, per kwartaal, zoowel voor Middelburg ais voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2.
Afzonderlijke nummers kosten cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
3 Maart. 8 n. vm. 47 gr., 12 u. 49 gr., av. 45 u. 4 gr. F. - Verwacht: toenemende W. wind,
veranderlik weer, weinig verandering in temperatuur
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 oent. Beclamens 40 cent per regel,
Groote letters naai de plaats, die zg innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Ni verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Be reen
A. DB TA MAR Ann., N.8. Veerbnrgwel 366, A meter dam.
uitgaven met het koloniaal beheer in verband
staande."
De buitengewone dienstorder van den
directeur-generaal der posterijen en telegraphie
aanballen, die bp de posterijen en telegraphie
in dienst zjjn, uitgevaardigd, en waarvan wi
in ons vorig nommer in het kort meldig maak
ten. luidt als volgt:
«In de tegenwoordige ernstige tijdsomstan
digheden richt ik tot alle onder mjjne orders
staande ambtenaren en beambten nadrukkelijk
de aanbeveling, om met den meesten ijver en
de grootste getrouwheid hun plicht te doen,
overeenkomstig de bevelen van hunne superi
euren.
De instellingen van de posterijen en de te
legraphie zijn ten dienste van iedereen De
bedienaars van die instellingen moeten zich
bezadigd en onzijdig gedragen, trouw aan het
bestuur in welks dienst zjj zjjn. Zjj behooren
zich uit den aard der zaak verre te houden
van deelnemingen aan woelingen, het verwek
ken van agitatie en al hetgeen daarmede in
verband staat.
Mg op dit standpunt plaatsende, reken ik
op het personeel voor eene onberispelijke,
stipte en strenge dienstvervulling, zóó dat la
ter zal mogen worden getuigd, dat het perso
neel der posterijen en telegraphie zich voor
beeldig van zjjn taak heeft gekweten.
Mochten er ambtenaren of beambten zjjn,
die zioh niet naar het bovenstaande kunnen
voegen, dan wordt hun aanbevolen, ontslag uit
den dienst te verzoeken, ter voorkoming, dat
dit hun later zou moeten worden gegeven, op
grond van handelingen, welke ik voor den
goeden en geregelden gang van den mg opge
dragen publieken dienst niet zon kunnen
gedoogen".
Naar het U. D. verneemt zal, uitgaande
van den Lhristdyktn besturenbond te Utrecht, een
Comité van legenverweer worden opgericht, dat
zal trachten samenwerking te verkrggen met
alle pla&tselgke vereenigingen in het land.
Het stoomschip Postdam der Holland-
Anxrthalgn te Rotterdam wordt ingericht om
eventaeel achthonderd man militairen te kun
nen opnemen, ingeval aldaar de overkomst van
het Bredasohe garnizoen noodzakelgk mocht
blgken.
De Haagsohe Kronieksohrgver der IV.
Oren. Ct. weet mede te deelen, dat men met
de getroffen maatregelen zoover gekomen is,
dat het mogeljjk*zal zgn, allen, die bg een
eventueele nieuwe staking hun arbeid in den
steek laten, voorgoed te ontslaan en te ver
vangen, zoowel bg de spoorwegen als bg an
dere takken van openbaren dienst. Hg zegt
voor dat feit in te staan.
Indische Comptabiliteitswet.
De heer Van Kol heeft als amendement op
het wetsontwerp tot wgziging der Indische
Comptabiliteitswet voorgesteld art. 28 dier
wet te lezen ah volgt
»De in 's rgks schatkist overgebrachte gel
den, bedoeld bg art. 33, worden tot geen an
der doel aangewend dan ter bestrgding van
BENOEUHIiromN löjm,
Bg kon. besluit
is jhr mr A. van der Goes, gezantschaps
attaché in algemeenen dienst bg het dep. van
buit. zaken, benoemd tot gezantschapssecretaris
der tweede klasse bg Hr Ms gezantsohap te
Rome
is C. van der Worp, officier van gezondh.
Ie kl. te Delft, tgdelgk belast met het onder-
wgs in de beginselen der verbandleer en eerste
hulp bg ongelukken aan de Polytechnische
school te Delft;
is op zgn verzoek ingetrokken de benoeming
van J. Bruins, bedrgfschef aan de Nederland-
sche fabriek van werktuigen en spoorweg-
materieel te Amsterdam, tot agent der Rgks-
verzekeringsbank
is aan eene commissie opgedragen te onder
zoeken of behoud van de bezettingen van
Suriname en Cura9ao, op den bestaanden voet,
dan wel hare reorganisatie of anders hare ver
vanging door gewapende politiekorpsen aanbe
veling verdient, ook uit een financieel oog
punt en is die commissie samengesteld als
volgtlid en voorzitter, de gepens. kolonel
der inf. van het leger in N.-I. J. F. D. Bruinsma,
oud-commandant van de koloniale reserve
leden de luit.-kol. (op non-act.) van het korps
mariniers J. B. Verhey, lid van de Tweede
Kamer -, de luit.-kol. van den generalen staf
van het leger hier te lande W. A. T. de
Meester, oud-oomm. van de troepen en het
garnizoen in Suriname; jhr mr J. L. W. C.
von Weiier, rechter in de arr.-rechtbank te
Rotterdam, oud-lid van het Hof van justitie
in Surinamede majoor van het wapen der
Kon. marechaussee J. T. Oosterman en de
kapitein der art. van het leger hier te lande
F. Dell, voormalig art.-comm. op Cura9ao
en lid en secretaris mr G. J. Fabius, adj.-
comm. bg hel <lep. van koloniën.
Ons Hof heeft, ingaande heden, voor drie
dagen den lichten rouw aangenomen wegens
het overigden van Z, K. H. hertog Nicolaas
van Wurtemberg.
A. Vrjjdag verleent de minister van koloniën
geen audiëntie.
Oost-Ixidië.
Krachtige pogingen worden gedaan, aldus
laat de Straits Times zich uit, om Poeloe Weh
vooruit te brengen. De koninklgke paketvaart
maatschappij is voornemens daar een agentschap
te vestigen. Vierentwintig ervaren kolentrem<
mers zgn te Port Said in dienst genomen door
de maatschappij, welke het kolenstation te
Sabang exploiteert en men verwacht veel nut
van deze lieden bg het kolenladen.
Na gewezen te hebben op het streven van
generaal Van Heutsz om van Sabang de in- en
uit voorhaven van Atjeh te maken en op de
plannen om de schepen der stoomvaartmaat
schappij Nederland Poeloe Weh instede van
Padang te laten aandoen, zegt de Straits 1 imes
nog, dat de Nederlandsche Handelmaatschappij
een electrische installatie heeft ontboden voor
het lossen en laden van kolen, met welke
installatie, die een half millioen kost, duizend
ton kolen in het uur gelost of geladen kunnen
worden.
De lange Ijjst van diefstallen en roofpartijen
in de afdeeling Meester Cornelis is weder met
een vermeerderd, waarop het B. N. in het bij
zonder de aandacht vestigt, omdat ditmaal de I
politie reeds van te voren kennis droeg dat
en waar zjj zou plaats hebben en de roovers
desniettemin er in slaagden met den buit uit j
de voeten te komen.
Een drietal met revolvers gewapende roo
vers drong de woning van een welgesteld in
lander binnen in kampong Djawa, san de
grens van het land Matraman gelegen. Buiten
stond een zevental anderen op post om de
wacht te houden, wat zjj zoo goed deden dat
de demang van Meester-Cornelis, die met een
dertigtal helpers in de buurt verscholen lag j
om de roovers te arresteeren, het drietal, dat
zioh in de woning van een kistje, inhouden
de vijfenveertig gulden en eenige kleederen,
meester maakte, niet kon naderen, zoodat zjj
rustig aftrokken. Wel is waar werd toen de
wacht terug trok een hunner door een revol
verschot van den domang gewond, maar toch
wisten zgn kameraden hem nog twee paal ver I
mede te sleepen toen was de man dood
gebloed en lieten zjj hem liggen. Van de
bende werden slechts twee man gevat
Hier stond dus de politie met een groote
overmacht tegenover eenige roovers waarvan
zjj de bedoelingen kende. Met welk een droe
vig resultaat ziet men uit het bovenstaande.
Heel stil, alléén of in groepjes van twee,
drie of meer, zgn de poppen samen gekomen
in de Concert- en gehoorzaal in de Singelstraat
1 h i e r om zich daar op te stellen voor de
vjjfdaagsche receptie die morgen, Woensdag
middag te twee uur, begint.
Bjjna niemand heeft ze er heen zien gaan.
en tooh zgn ze er.
Als de stad rust in de stilte van den nacht,
is het daar een verward gerucht van hooge,
l_lj 111; pOppouaLcmuicijno^ls Tau'v'Ogels in 66tt V0-
lière. Maar nauweljjks kjjkt een mensch om
de deur of al het leven is verstomd, en met
hun koude oogen kjjken de poppen weer zoo
strak voor zich uit als alleen poppen kunnen
doen.
We hebben ze dan ook niet kunnen inter
viewen zelfs reporters-kunst kan een kouden
poppenblik niet ontdooien. Maar we hebben
ze beluisterd, buiten de zaal achter de deur,
en zóo zgn we iets van de poppengeheimen
te weten gekomen.
We hebben ze toen o. m. hooren babbelen over
een stoet van dames en jonge dames, die in
onderdanigen eerbied voor Hunne Kleine
Hoogheden de Poppen, haar goede diensten
hebben aangeboden tot ontvangst van allen
die in die vjjf dagen hun opwachting wen'
schen te maken.
Wat de taak van al die dienaressen zal zgn
dat weten wg niet te vertellen. Misschien
in ons volgend nommer, als we ook iets mee-
deelen over de gastvrouwen zelf.
Héél geheimzinnig vooral hoorden we fluiste
ren over den Vrijdagavond. Slechts enkele
klanken hoorden we over hetgeen dan gebeu
ren zal. Maar we hebben er uit begrepen
dat het dan het gloriepunt van het feest zal
n.
We hoorden iets van een versterking van
het poppenheir met een gezelschap mechanieke
poppen. Zelfs zou men die hier al op straat
hebben zien loopen We hoorden verder van
8® Uit het Fransch,
VAN
MARIE PORADOWSKA.
IIII1I. De déehsratle.
Met de scherpzinnigheid eigen aan verliefden,
kon Helena alle gevoelens van Jan raden sedert
het noodlottig conoert: hevige melanoholie eerst
daarna onweerstaanbare lust om te reizen, zich
te verplaatsen, maandenlang had hg de landen,
die aan Oostenrjjk grenzen, doorgetrokken, on
der voorwendsel eenige verbeteringen, die hg
wilde aanbrengen op zjjn goed, te gaan be
studeeren bg zijn terugkeer waB hg weer
met verdmbbelde woede aan het werk gegaan
zjjn hervormingskoorts was nn veranderd in een
hevigen strjjd tegen het drankmisbruik, en
daarin werd hg natuurljjk krachtig gesteund
door de barones.
Kn door dien nieuwen band was de omgang
natuurlgk nog drukker geworden dan vroeger
Als een jager die op zgn prooi loert, waohtte
Helene dns af en maakte in stilte hare op
merkingen, zonder dat ooit een trek op haar
gelaat haar gedachten verried. Nu eens
kookte eg inwendig van woede, als zg merkte
dat Jan nog verdriet had, dan weer genoot
zg onuitsprekelgk bg 't minste teeken waar
door zg kon waarnemen dat hg trachtte
zich los te maken van het verleden, en einde
lgk weer als een gewoon mensch te gaan
leven. Haar vreugde kende geen grenzen toen
zg hoorde, dat Jan op een bal in de buurt
geweest was, waar zg nog niet heen had
kunnen geen, wegens den rouw.
Maar 't duurde niet lang meer of ze kon
haar rouwgewaad afleggen en ook weer op
feeBten verschjjnen, waar zg op zgn schouder
geleund, met haar gelaat dicht bg het zjjne,
in zgn armen rond kon zweven tot groot ge
noegen, zoowel van tante Anieta en oom
Anastase, als van de barones.
Jan had van zgn kant de bedoeling van de
beide families begrepen en dacht er ernstig
over.
Was hg niet vrg, en dwong het gezond
verstand hem niet met den gewonen sleur
mee te doen, zooals zgn voogd dat zoo gaarne
wilde f Trouwen en een familieleven
hebben! Waarom dan niet met Helene?
elk geval zou hg liever met haar trouwen
dan met 't een of ander meisje uit den om
trek Ito niet zonder welgevallen dacht
hg aan de mooie oogen, het interesante gelaat,
den kleinen rechten neus, het fijne kopje van
juflreuw De Rudowitz.
In de veranda omlgst met glycinen, be
sehenen door de avondzon zaten juffrouw
Drsule en haar schoonzuster kaart te spelen,
zangers, van zangeressen, van danseressen,
van aanschouwingsonderwgs in de vrouwen
kwestie, van ja, er was nog meer, maar
poppengeheimen zgn bgna even ondringbaar als
e9n poppenblik, en we weten niets meer te
verklappen.
Slechts hoorden we ook zeggen dat er niet
alleen op het tooneel, en niet alleen door
poppen en door een ballet of zoo zal gedanst
worden, maar ook in de kleine zaal door ge
wone menschen.
Ter gelegenheid van den 25-jarigen ge
denkdag van de kroning van paus Leo XIII
(3 Maart 1878) hadden verscheidene katholieke
ingezetenen in onze stad gevlagd.
Als standplaats van den agent der rijks
verzekeringsbank in het agentschap Middel
burg is aangewezen de gemeente Middel
burg.
Een onzer lezers meldt ons dat door hem
is waargenomen dat te dezer stede van
af Yrjjdag 27 Febr. 's namiddags 61/., uur tot
Zaterdag 28 Febr. 'a morgens II uur, op eene
oppervlakte van 41,» decimeter, 3.4 liter regen
water is gevallen.
In een der zalen van De Prins van Oranje
te Goes trad Maandagavond, namens de
afdeeling Goes van de S. D. A. P., als spreker
op de heer L. M. Hermans van Rotterdam,
die de spoorwegstaking en de aanhangige
daarmede in verband staande wetten behan
delde.
De opkomst was niet' groot en debat had
niet plaats
Toen de bgeenkomst was afgeloopen werd
op verzoek van den afdeelingspresident een
colleote gehouden voor het comité van ver
weer. De opbrenst was slechts gering.
Te Hansweert is Maandagavond het ljjk
opgehaald van een koeienknecht van den land
bouwer VanHooteghemuit den Biezeling-
a ft h a n rml/dftr-
Van het Duitscbe sleepschip Frankfort 95
schipper Bleil, zgn door den storm 25 vaten
overboord geslagen. De meeste zjjn aangespoeld
of opgevischt.
Maandagmiddag kwam de sleepboot Noordster
met 3 sleepschepen van Gent. Even vóór de
haven te Hansweert brak de tros en sloeg een
der schepen de walepont Gambetta, schipper
Hellebosch, geladen met gips, tegen den zee-
djjk. De twee andere schepen werden door
de sleepbooten Tenace en Alerte veilig binnen
gebracht. De Gambetta was echter niet door
de booten te bereiken. Het schip, dat niet
verzekerd is, maakt veel water. De beman'
ning heeft zich in de roeiboot gered.
In de Maandag avond gehouden verga
dering van de Maatschappij van Nijverheid te
Zierikzee, zou als spreker optreden de heer
J. A. de Brujjne met het onderwerpcoöperatie
en concurrentie, ot de coöperatie en de belan
gen van den winkelstand.
Na afdoening van eenige huishoudelijke
zaken, waarbjj o. a. bleek dat de rekening
over 't afgeloopen jaar sloot met een nadeelig
slot van 87 ruim, werd aan genoemden heer
het woord verleend.
Op de hem eigen heldere wjjze schetste spreker
hoe overal strjjd is en strjjd om 't bestaan
hoe de concurrentie oi wedloop om te verkrg
gen wat noodig is, zich in dien strjjd ont
wikkelde. Hg wees op 't begin van den strjjd
tusschen verbruiker en leverancier die eerst
meer individueel, later meer georganiseerd 'ge
voerd werd en op de zich steeds uitbreidende
vormen der coöperatie.
Als voorbeeld in ons l=nd van een verbrui-
kersvereeniging noemde bjj Eigen Hulp, dat
vooral in 's Gravenhage veel leden telt en voor
Londen de Army and navy'stores, voornamelijk
gesticht voor officieren bjj land- en zeemacht.
Hjj schetste hoe in 1843 te Rochdale de
eerste arbeidersvereeniging ontstond welke
begon met een kapitaal van 350 gulden en 28
leden, om na een halve eeuw te kunnen wjjzen
op 12.000 leden, met een kapitaal van 4Vs
miljoen, een omzet van 31/, miljoen en een
jaarwinst van ruim 6 ton. Hg herinnerde er
aan dat door die vereeniging bedoeld werd
lo bevordering van contante betaling, 2o te
zorgen voor de vorming van een soort spaar
bank en 3o de stichting van een beschavings
fonds waartoe 21/, der winst werd
afgezonderd.
Daarna lichtte spreker toe welke voor- en
nadeelen er verbonden waren aan de verschil
lende verbruikers vereenigingen met name
daarbjj noemende 't voordeel van contante be.,
taling, en 't nadeel-van 't moeten"werken met
bezoldigde ambtenaren en 't bestaan der moei
lijkheid om in een "groote vereeniging samen
werking en?overeenstemming te krjjgen.
't Debat, waaraan een vjjftal heeren deel
namen, was zeer geanimeerd. Vragen werden
gedaan over de mogelijkheid en wenscheljjk-
heid'eener'cooperatieve verbruikersvereeniging
in eenT kleine''stad als Zierikzee, omtrent de
beschouwing van den handeldrjjvenden mid
denstand "als een bolwerk tegen 't sooialisme,
over de wensoheljjkheid van staatscontrole van
levensmiddelen en 't nut van voorschotbanken
op 't platte land.
Nadat spreker alle vragen had beantwoord,
werd de vergadering gesloten met een woord
van dank als naar gewoonte, en met de
mededeeling dat in April a. s. dr Naber zal
spreken over meteorologie en luchtvaart.*
Men meldt ons uit B r u i n i s s e
Als vervolg van het relaas van den storm
van Zaterdag jl. diene, dat er Zondagmorgen
36 schepen in de tramhaven te Zjjpe en 4 in
dien van den Anna Jacobapolder geborgen
agenvan de 18 schepen, die op de reede voor
Bruinisse zooveel afgedreven zgn, moeten er
maar twee zgn die niets geen averjj bekwamen,
terwjjl de overigen het anker moesten laten
slippen of iets dergeljjks prjjs geven en een
zjjn roer heeft verloren. Nu zitten er nog drie
aan den grond ot hoog op de slikken, gelegen
ten noorden van den Anna Jacobapolder,
waarvan er een geladen met aardappelbloem
ter waarde van f 4500. Daarbjj lagen Zondag
namiddag drie vletten van Bruinisse om
de lading gedeeltelijk over te nemen of dat
schip zoo ver te lichten tot het weer vlot kan
worden en afgebraoht. In nog een ander is
tjjdens den storm brand ontstaan in de roef,
vermoedelijk door het omvallen van den kachel
of een pretreleumstel door het geweldig slin
geren.
Het was in zgn geheel akelig om aan te
zien hoe een paar diep geladen schepen steed*
door de zware golven overstroomd werden
daarbjj is het een groot geluk dat de schepen
goed ankermaterieel uitstaande hadden, anders
waren de rampen niet te overzien geweest.
terwjjl mgnheer Anastase, een pgp rookte en
naar haar zat te kjjken.
»Nu komt het er, geloof, ik heusch toe",
zei de weduwe op eens, terwjjl ze den tuin
in keek. »'t Is niet te vroeg
»Wel, lieve vroeg ürsule.
>De déclaratie van Jan aan Helene. Kjjk,
zie je ze daar heen en weer loopen Eenige
dagen lang heb ik al begrepen dat hg
t wilde doen, maar niet durfde. Einde
lek heeft hjj de stoute schoenen aange
trokken Maar wat een ernstige geziohten
zetten ze. Zien ze er niet uit of ze naar een
begrafenis gaan Toen Ignace mg het hof
maakte keek hg heel anders
»Je zoudt zeker willen, dat hjj haar om
het middel vasthield," zei ürsule snibbig, »ol
dat Helena aan zgn hals hing als de eerste
de beste dorpsdeern
>Ja, wat zou daar nog voor kwaad in
steken Als men van elkaar houdt, mag men
dat toch wel toonen, en je overleden broer
Ignace was een heel welopgevoed man, dat
verzeker ik je
Maar Anastase viel haar in de rede.
«Vergeet me, lieve Anieta, als ik er een
beetje anders over denk, maar die ernst van
mjjn neef bevalt mjj best en ik verwacht daar
door het beste van de toekomst. Ziet ge, de
tSd voor zotte verliefdheden is nu voorbjj, en
mjjn pupil gaat een verstandig huwelgk sluiten."
>Dat is jammer,*' kon de onverbeterlijke
zuster niet nalaten er bg te voegen.
- «En alles van die* verbintenis is rjjpeljjk
overwogen en zjj komen zoo uitstekend by
elkaareerstens de fortuinen, want als de
barones Van, Torna een mooien bruidschat aan
Helena geeft, ben ik van mjjn zjjde van plan
het goed, waar Jan nu reeds bgna twee jaar
met zooveel jjver als een bekwaam rentmeester
werkt, voor hem te koopen. En wat de ka'
rakters der beide jongelieden betreft, menig
maal ben ik in de gelegenheid geweest hun
gesprekken af te luisteren, en altjjd heb ik
die hoogst ernstig gevondenen al iB Jan af
en toe in zgn politieke opvattingen wat te
opgewonden, twjjfel ik geen oogenblik, of de
bezadigdheid van zgn vrouw zal daar wel paal
en perk aan stellen. En laten we ook niet
vergeten dat de smaak en de denkbeelden van
Jan zoo goed overeenstemmen met die van de
barones en
«Uw woorden zgn van gomd, mjjn waarde
Anastase", er was eenige ironie te bespeu
ren in den glimlach, die deze woorden van
tante Anieta vergezelde «maar ik moet a
bekennen, dat ik, als ik het jonge meisje was
dat gaat trouwen, liever wat minder verstand
en een beetje meer opwinding harts
tocht zou wenschen. Maar ik ben zeker
ouderwetsch".
Jan en Helene liepen naast elkaar heen en
weer langs den wilden rozenhaag. De zon
ging in een purperen gloed onder en van alle
kanten kwam er een geur van hars en dennen
tot hen. Zjj liepen zwjjgend en lieten hun
blikken dwalen in de schemering, die hun
even ondoorgrondelijk scheen als hun eigen
toekomst. Een roodborstje zong zgn iaatste
liedje en men hoorde de kreten der eksters,
die naar hun nest vlogen.
Jan liet zgn. hand rusten op den arm van
Helene en zei plotseling, zonder inleiding:
«Helene, wilt ge mjjn vrouw worden
Zjj dacht dat ze zich vergist*. Neen, dat
was niet waar, hg had dat woord, waarop ze
zoolang gewaoht had, niet uitgesproken Haar
oogen werden beneveld en bleek als een doode
bleef zg zwjjgen, bevreesd om die heerljjke
onzekerheid te doen ophouden.
Hg herhaalde
«Helene, wilt ge mjjn vrouw worden
Toen gevoelde ze een heel zachte, heerljjke
duizeling en instinctmatig leunde zg iets meer
tegen hem aan.
«Meent ge dan, Jan", zei ze met een
glimlaoh, dien ze een beetje spottend trachtte
te maken, «meent ge dan heusch dat ik u
gelukkig zou kunnen maken
Bjj braoht haar hand aan zjjn lippen.
«Ik meen", zei hjj eenvoudig, «dat we
als goede vrienden door het leven zullen gaan."
En terwjjl die bezadigde woorden als een
doodsklok in Helene's ooren klonken, scheen
het haar of een gskeude wind den rooden
glans van de zon had doen verdwgnen en of
