Donderdag
12 Februari.
1903
Stemming voor lid der Tweede kamer.
N°. 36
146e Jaargang,
Middelburg 11 Februari.
DIT STAD EN PROVINCIE.
Verschillende Berichten.
Ten slotte de beste waarborg.
LANDBOUW.
KERKNIEUWS.
"5. i
MIDDELBIIRGSCHE C0IJR4NT.
Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k mot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Priji, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2.
Afionderljjke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
11 Pebr. 8 n. vm. 47 gr., 12 u. 48 gr., av. 4 u. 47 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige
W. wind, opklarend weer, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiên20 cent por regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberiohten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 oent. Beolamens 40 cent per regel.
Groots letters naai de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiên en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefiende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrene
A. DE LA MAR Ann., M.S. ïnnrCMgwal 266, AnuAerdem.
Nederland heeft ernstige dagen doorleefd, en
misschien zgn even ernstige nog in aantocht.
Het spoorweg-verkeer, met zgn overwegende
beteekenis voor gansch het bestaan der samen
leving in onzen tgd, werd plotseling gestremd
en al is die stremming van zeer korten duur
geweest, zg heeft een ieder tot het bewustzijn
gebracht, welke onberekenbare sohade aan heel
het volk zou worden toegebracht, indien zg
zich herhaalde en dan niet tot enkele etmalen
zioh beperkte. In de hoofdstad dreigde een
algemeene werkstaking bg zóó gewichtige
takken van openbaren dienst als gaslevering,
waterverzorging, tramvervoer, enz.en al is
de uitbarsting voorhands bezworen, bet gevaar
bl|jft.
Natuurlek heeft het aan critiek-oefenaars
niet ontbrokenen evenmin aan medicijn
meesters. Van alle kanten lieten dezulken zich
hooren, die precies wisten te vertellen wat
had behooren te geschieden om te voorkomen
hetgeen heeft plaats gehad, en wat alsnog dient
te worden verricht om een terugkeer van het
beleefde te verhoeden. Met name heeft de
eritiek zich gericht tegen de regeering, en
wordt voor de toekomst dit en dat en nog wat
plichtmatig genoemd zoowel voor het uitvoe
rend gezag als voor de wetgevende macht.
9nzerz|jd8 willen wjj zoomin ten opzichte
van het gebeurde den wijzen stuurman aan
den wal spelen, als een oplossing voorschrijven
van het bjj uitstek moeilijke vraagstuk, hoe de
wetgever aan den eenen kant de algemeen-
maatschappeljjke belangen kan vrijwaren tegen
geweldige beroeringen, zonder aan den anderen
kant aan te tasten en in zgn ontwikkeling te
belemmeren het recht van de werklieden, het
welk onaangetast en onbelemmerd moet blgven,
om door aaneensluiting en gemeenschappelijk
handelen betere arbeidsvoorwaarden te verove
ren
Wjj stellen ons een meer besoheiden taak,
en wensohen slechts de aandacht te vestigen
op iin punt, hetwelk, wat overigens moge
worden gedaan oi niet gedaan, in allen gevalle
onder de oogen dient te worden gezien.
Welke is tot vóór betrekkelijk korten tgd
de verhouding tusschen werkgevers en werk
lieden geweest? Wjj bedoelen niet die verhou
ding in deze of gene onderneming, in menige
onderneming zelfs, waar van beide kanten naar
een goede betrachting van rechten en plichten
werd gestreefdmaar die verhouding in 't al
gemeen. Zjj was deze, dat de werkgever, be-
behalve in tg den van gebrek aan werkkraobten,
zich oppermachtig gevoelde en gedroeg een
voudig zgn wil oplegde en de wet voorschreef
aan den werkmanom diens begeerten zioh
slechts bekreunde voorzooveel hem goed daoht
aan zwakke vakvereenigen geen invloed wilde
toekennen en uit de hoogte ze bejegende;
moeilgkheden, door die vereenigingen hem in
den weg gelegd, tamelgk gemakkelgk te hoven
kwam. Hg was als regel onmiskenbaar de
sterksteen als eenmaal de onparigdige ge
schiedenis wordt geschreven van het sociaal-
industrieele tgdperk, hetwelk achter ons ligt,
zullen daarin tallooze feiten geboekstaafd wor
den, ten bewgze dat de werkgever, niet enkel
ten opzichte van de arbeidsvoorwaarden maar
eok ten aanzien van de verdere behandeling
hgner arbeiders, meer te rade is gegaan met
de sterkte van de positie, waarin bg stond,
dan met de zedelgke plichten, die daaruit voor
hem voortvloeiden.
Het sociaal-industrieel tgdperk zoo schre
ven wg daareven hetwelk achter ons ligt.
Want de groote beteekenis van de gebeurte
nissen dezer allerlaatste weken ligt voor ons
hierin, dat zg een nieuw tgdperk als 't ware
hebben ingeluid. Degenen, die niet verder
hadden gekeken dan hun neus lang was, en
die hadden nagelaten waar te nemen wat er
omging in arbeiderskringen, zgn uitermate
verrast geworden door de openbaring van de
kraoht der vakorganisatiën, welke aan den
gevoerden strgd hebben deelgenomen, door de
zelfbewuste doortastendheid harer leiders, en
door de gehoorzaamheid waarmede de massa
hen heeft gevolgd. De behaalde overwinnin
gen zullen buiten kgf die kracht, die zelfbe
wustheid en die volgzaamheid nog versterken
óók in vakken, welke ditmaal buiten bet ge
ding stonden. De een moge daarover zich ver'
heugen, terwgl het den ander een reden van
ergernis of van bezorgdheid mege zgn maar
allen hebben het te erkennen als een feit,
waarmede voortaan te rekenen valt. De meestal
ileohts zeer weinig beperkte alleenheerschappi
van den werkgever loopt op een eindvoor
taan zal net hem vrgwat moeilgker zgn, dan
tot dusver, het voor de uitoefening van zgn
bedrgf vereischte gezag aan zich te houden*en
te handhaven. Afgezien van die gezags-uit-
oefening, op allicht andere wgze dan tot heden,
zal hg er zich aan moeten gewennen, zgn
werklieden als gelgkwaardige mede-belang
hebbenden te beschouwen. Met wie hg pogen
moet in het wederzgdsche belang te leven op
zoo goed mogelgken voet. Aan wie hg geen
arbeidsvoorwaarden bruutwêg oplegt, maar
met wie hg daarover overlegt en onderhan
delt. Hg zal zich bewust moeten betoonen
hen van zgn kant even noodig te hebben, als
hg noodig is voor hen. En bg zal er tegen
over hen op uit moeten zgn, evengoed ah de
werklieden hunnerzgds tegenover hem, binnen
de grenzen der mogelgkheid te doen wat een
gewenschte verstandhouding kan bevorderen,
en na te laten wat noodeloos die verstand
houding verstoren kan.
Geen oogenblik denken wg er aan, de werk
lieden als engelen, de werkge ers ah boos
doeners te kenschetsen. Bg dezen, gelgk bg
genen, sehgnt de zon over rechtvaardigen en
over onrechtvaardigen. Tegenover de grieven-
Igst van werklieden kunnen waarlgk ook wel
werkgevers de hunne plaatsen. En bg het
neerschrgven dezer regelen zouden wg onze
meening al heel onvolledig vertolken, indien
wg ons niet haastten aan het bovenstaande
toe te voegen, dat thans op de leiders der
vakbeweging de even groote als dure plicht
rust om vóór te gaan in gematigheid. Hun
plicüt allereerst jegens de werklieden zei ven,
wier belangen zg te behartigen hebben. Want
ah het waar is, dat de bekwaamheid van den
veldheer niet 't minst op de proef wordt ge
steld na een geleden nederlaagwaar is het
toch óók, dat het van zgn beleid en van zgn
omzichtigheid grootendeeh afhangt, of een
behaalde overwinning duurzaam blgken zal.
Buiten twgfel sehgnt het ons, dat er weldra
een reactie volgen zou, waarvan de werklieden
het gelag zouden te betalen krggen, zoo de
mannen, die de draden van de vakbeweging
in banden hebben, thans zich lieten verleiden
tot overmoedigheid.
Ah de nu hevig opgezweepte wateren tot
bedaren zullen zgn gekomen, kan de storm,
die gewoed heeft, de les achterlaten, dat over-
en-weer eerlgke en welwillende erkenning en
eerbiediging van belangen door degenen, die
hebben saam te werken aan de maatschappe-
Igke voortbrenging en aan het maatsehappelgk
verkeer, ten slotte de beste waarborg is vojr
vreedzamen vooruitgang. V. D.
KONINKLIJKE MILITAIRE
ACADEMIE.
gedrag bg de krggaverrichtingen in Atjeb,
gedurende het eerste halfjaar 1898, bg afzon-
derlgke dagorders, zoo in Nederland als in
Indië, eervol zal worden vermeld de kapitein
der infanterie van het leger in N.-I. C. H.
Hoedt.
De ministers van binnenlandsche zaken en
van oorlog verleenen deze week geen audiënties.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
in de St. Cl ter kennis van belanghebbenden
dat met 1 April e. k. ter algemeene landsdruk-
kerg, op eene aanvangsjaarwedde van f 1000,
zgn te vervullen de volgende betrekkingen
lo. meesterknecht ter drukkerg, waarvoor
gevorderd wordt bekwaamheid in alles wat tot
het drukkersvak behoort, bekendheid met ver
schillende systemen van boekdruksnelpersen
en eenige administratieve kennis
2o. meesterknecht ter binderg, waarvoor ge
vorderd wordt grondige kennis van papier,
eenige kennis van het boekbindersvak en be
kwaamheid tot het voeren van administratie.
Zg, die voor de vervulling van eene dezer
betrekkingen in aanmerking wenschen te komen,
gelieven zich vóór 1 Maart e. k. bg gezegeld
adres te wenden tot H. M. de Koningin, met
mededeeling waar men is opgeleid, en waar
men is werkzaam geweest en met overlegging
van getuigschriften.
Maximum leeftgd voor beide betrekkingen
40 jaar.
Aan het door den minister van oorlog aan
de Tweede Kamer overgelegd beknopt verslag
betreffende den toestand van die Academie
gedurende het jaar 1902 wordt o. a. het vol
gende ontleend
Op den 15en October 1902 waren aan de
K. M. A. werkzaam47 offioieren en 10 bur
gerambtenaren. Het aantal officieren-leeraren
bedroeg 30.
Bg den aanvang van het leerjaar 1902—1903
had het cadettenoorps bg de K. M. A. eene
sterkte van 289 cadetten.
Over het algemeen mogen de uitkomsten
van de detacheering der cadetten, blgkens de
door de commandeerende officieren uitgebrachte
rapporten, zeer gunstig genoemd worden.
Het gedrag der cadetten gaf reden tot
tevredenheid. Vele vrgwillige vereenigingen
strekken ten bewgze van de goede verstand-
houden bg de cadetten.
De gezondheidstoestand van de cadetten wa8
bevredigend en hunne voeding kan over he
algemeen zeer goed genoemd worden.
De kleeding, de wapenen en het ledergoed
verkeeren in goeden staat, evenals over het
algemeen de gebouwen..
Het gebouw der voormalige hoogere burger
sobool is thans in gebruik genomen, waardoor
op afdoende wgze is voorzien in het gebrek
aan ruimte.
Éen cadet van het wapen der artillerie
h. t. 1. voldeed niet aan het eindexamen.
BMUIMDIUM ËHZ.
Bg kon. besluit:
is benoemd tot notaris binnen het arr,
Amsterdam, ter standplaats Amsterdam, mr
A. J. B. Blaisse, candidaat-notaris aldaar
zgn benoemd tot raadsheer in het gerechts
hof te Arnhem mr A. J. L. Ngpels, thans
raadsheer in het gerechtshof te 's Hertogen'
bosch, en mr J. van Wmlfften Pal the, thans
president der arr.-rechtbank te Almelo;
is de teekenaar 2de kl. bg 'sRgks werf te
Hellevoetsluis J. W. Mos bevorderd tot lste kl
is benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Purmerend M. J. Coster,
thans in gelgke betrekking te Dockum, en
tot directeur van het postkantoor te 's Her'
togenbosch H. A. H. Canter Cremer, thans
in gelgke betrekking te Maastricht;
is bepaald, dat alsnog ter zake van zgn
Bg kon besluit is benoemd tot directeur
van het postkantoor te Axel J. H. Mesters,
thans commies-titulair der postergen.
Het was Dinsdagavond in den schouwburg
alhier verre van gezellig.
Er waren heel weinig menschen; vooral de
eerste rang was slecht bezet.
Geheel tegen onze bedoeling waren wg door
onvoorziene omstandigheden, gevolg van de
dien dag gehouden stemming voor de Tweede
kamer, niat in de gelegenheid de voorstelling
in haar geheel bg te wonen. Wg zagen daar
van slechts een zeer, zeer klein deel.
Om die reden zullen wg ons van een oordeel
onthouden.
Dit mogen wg als algemeenen indruk echter
gerust neerschrgven dat het publiek in vrg
kalme stemming bleef.
Stuk noch spel pakteen men ging zeker
niet naar huis onder den indruk van eene
voorstelling, die nog lang in de herinnering
zal blgven voortleven.
Wg dienen ten slotte nog wel mee te deelen
dat door het Rotterdamsche 7:W:-gezelschap
of Z van Justus van Maurik werd gegeven.
Naar wg vernemen, bestaat het voornemen
om weldra het alhier bestaande Jehuis voor
Vrouwenthans gevestigd in de Bogerdstraat,
over te brengen naar de St Pieterstraat F 51.
Het bestuur is voornemens de gelegenheid
uit te breiden voor logies, voor fatsoenlgke
vrouwen uit allerlei stand, en biedt, gelgk
voorheen, aan dienstmeisjes, die geen thuis
hebben, een gelegenheid aan om geheel koste
loos haar vrge avonden in gezelligen kring
door te brengen.
Tot gemeente-opzichter aan de gasfabriek
te Bergen op Zoom is benoemd de heer L. E.
Doornbos te Middelburg, volontair aan
de gasfabriek te Vlissingen.
üit Vlissingen.
Naar de VI. Ct. verneemt, worden door den
heer M. L., vroeger ingezetene van VliBsin'
gen, thans geëmployeerde aan eene Maatschap-
pg in de Vereenigde Staten van Noord-Ame
rika, gekapitaliseerd met l1/, millioen dollars
preferente en 2 millioen dollars gewone aan
deelen, pogingen aangewend tot oprichting
te Vlissingen van een Amerikaansche staal
fabriek en is daartoe door hem optie aange
vraagd op gronden, gelegen aan de binnen
havens of langszgde van het kanaal
Onder veel
de
tegenspoed is de aannemer
van de werken ter opruiming van den ouden
SasvloerteZ i erikzee eindelgk erin geslaagd
dat doel te bereiken.
Na de verwgdering van den driedubbelen
houten vloer zgn eenigen honderden palen uit
den bodem getrokken.
Dinsdag is een aanvang gemaakt met de
verwgdering van den dam, die 't terrein voor
't water beveiligde.
Den 20 Febr. a. s. zal de zaak tegen de
directie van de spoorwegmaatschappg Gent—
Terneuzen het niet binnen den door de
wet bepaalden tgd uitbetalen van rembourse
menten opnieuw behandeld worden, aange
zien door de directie verzet is aangeteekend
tegen de uifspraak van den kantonrechter te
Terneuzen van 23 Jan. jl., waarbg zg voor
dit feit tot 100 boete veroordeeld werd.
De persoon M. B. uit St. K r u i s, die
wegens diefstal van tarwe Zaterdag gevanke-
lgk naar Middelburg ia vervoerd, maar Maan
dag weder terugkeerde, heeft zich onmiddel-
Igk uit de voeten gemaakt en is naar België
gevlucht. Gedurende zgne afwezigheid heeft
de gemeente- en rgksveldwacht de zelfvol
doening gesmaakt ook zgn makker te snap
pen, die zich te Aardenburg als slachter had
gevestigd. Door diens bekentenis ia uitgeko
men dat zg samen niet alleen tarwe hadden
gestolen, maar ook kongnen, steenkolen, enz.
Hg is Dinsdag eveneens naar Middelburg
vervoerd.
In de Dinsdag in de Prins van Oranje te
Goes gehouden vergadering van de afdeeling
Heinkenszand" der Maatschappij tot bevor
dering van landbouw en veeteelt in Zeelandwaar
omtrent wg in ons vorig nommer reeds het
een en ander mededeelden, waren 45 leden
tegenwoordig.
De voorzitter sprak de hoop uit dat 1903
voor den landbouw een gelukkig en voordeelig
jaar mag wezen, met een rgken oogst.
Verder uitte hg den wensch dat de tentoon
stelling goed moge Blagen, veel nut zal af
werpen en veel bezoekers trekken.
Blgkens mededeeling van den afgevaardigde
ter hoofdbestuursvergadering is in deze afdee
ling nog een cursus in paardenkennis tot stand
gekomen, die geleid werd door den veearts
Risch en gevolgd door zeven leerlingen.
Als afgevaardigden ter hoofdbestuursverga
dering werden herbenoemd de heeren C.
Zuidweg te Wolphaartsdgk en M. Bogert te
s-Heer Arendskerke, met 40 en 39 stemmen.
Als hunne plaatsvervangers werden bg accla
matie gekozen de heeren M. de Bokx te Goes
en H. Mol te Oudelande.
Allen namen de benoeming aan.
Aan het hoofdbestuur werd geadviseerd om
ook niet-leden op de afdeelingstentoonstelling
toe te laten ter mededinging met kippen,
kongnen en geiten. Ook om het publiek (de
pers,) toe te laten op de hoofdbestuursverga
dering.
Het aanbod der Vereeniging van suiker
bietenverbouwers, om het batig saldo ad f 52.52
te gebruiken voor een wedstrgd met aardap
pelrooiers, werd niet aanvaard.
Dinsdagmiddag had te Zierikzoe de
begrafenis plaatB van den heer Ph. J. Wessels,
predikant bg de christelgk gereformeerde ge
meente aldaar. Een buitengewoon talrgk
publiek had zich naar de begraafplaats begeven,
voor het grootste gedeelte bestaande uit zgne
gemeenteleden, zoo mannen als vrouwen,
niet alleen daar maar ook in naburige gemeenten
wonende. De begrafenisstoet bestond uit de
lgkkoets en vier volgkoetsen, waarin de
kerkeraad, twee predikanten en familieleden
zich bevonden, en werd ook voorafgegaan en
gevolgd door eene talrgke schare van mannen
en vrouwen. Een en ander gaf getuigenis hoe
geliefd hg bg zgne gemeenteleden was. Bg
de geopende groeve wgdde eerst de heer
Wisse, predikant te 's Gravenhage, en daarna
de heer Schouten, predikant te Kampen, een
waardeerend woord aan de nagedachtenis van
den overledene, waarbg ook het groote verlies,
dat zgne weduwe en drie doohters door zgn
dood hadden geleden, werd herdacht. De heer
dr Wessels, neef vanden overledene, dankte
namenB de weduwe en kinderen voor de eer,
aan hem bewezen.
Het derde nummer van de Mededelingen
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen bevat
De Nutsbewaarscholen en de opleiding van de
daaraan verbonden leerkrachten. Openbare
bibliotheken met leeszalen (met 3 afb.) De
reserve der Spaarbanken (ingezonden). Grond-
verhuring aan arbeiders te Wissekerke. De
algemeene vergadering van 1903. Aan de
besturen der departementen. Dit de depar
tementen. Toegestane subsidiën en verder
eenige mededeelingen.
Ook is versohenen de beschrgvingsbrief voer
de algemeene vergadering, op 8 Juni te Am
sterdam te houden.
Lotelingen van 1903, die geen vrgstellisg
van dienst wegens broederdienst hebben kun
nen krggen, omdat hun broeder, loteling van
1902 niet reeds op 1 Oet. 1902 bg de militie
in dienst was, kunnen tooh uitstel van eerst#
oefening erlangen. Blgkens een aaniehrgring
van den Commissaris der Koningin aan de bur
gemeesters moeten zg zich daartoe met een
ongezegeld request wenden tot den Minister
van Oorlog. Inlichtingen verstrekken verder
de burgemeesters der gemeenten.
Eenige oud-machinisten van spoorwegen
roepen de gepenaionneerde machinisten, die
nog rgden kunnen, op, zich bg een oomitó aan
te melden om zoo noodig het handel te han-
teeren en de treinen langs de vroeger door
hen bereden wegen te bedienen.
Op eene te Amsterdam gehouden ver
gadering van mindere marinesohepelingen is
een motie aangenomen waarbg zg zieh solidair
verklaren met de arbeiders.
Daartegenover staat het aannemen, door
andere vereenigingen, van moties waarin lo
l l i
De uitslag van de Dinsdag in het distriot Middelburg gehouden stemming is als volgt:
Middelburg
Vlissingen
Veere
Oostkapelle
Domburg
Gapinge
Vrouwepolder
Serooskerke
Aagtekerke
Grgpskerke
Westkapelle
St. Laurens
Meliskerke
Zoutelande
Biggekerke
Oost- en West-Souburg
Koudekerke
Ritthem
Nieuw- en St. Joosland
Arnemuiden
Totaal
Aantal
Uitgebr. gel
J. A. BERG
kiezers.
dige stemm.
MEIJER.
2329
1217
393
2090
1268
443
164
109
28
193
131
6
184
135
53
116
85
1
75
51
3
281
230
6
100
82
7
156
129
0
245
193
69
107
80
l
132
116
1
138
114
1
155
134
7
368
226
54
445
275
87
121
86
13
194
109
30
280
116
32
7873
4883
1185
LCCAR6E
824
825
81
125
82
84
48
224
75
129
124
79
115
113
127
174
238
73
79
84
8703
In de verschillende stemdistricten der beide voornaamste gemeenten was de uitslag als volgt:
District
J. A. BERGMEIJER.
C. LUCASSE
97
231
Middelburg
II.
149
267
328
416
III.
147
326
473
Vlissingen.
II.
I.
217
462
679
226
363
589
Blanco en van onwaarde waren 218 stemmen.
Volstrekte meerderheid 2445.
Herkozen de heer mr C. LUCASSE.
In Juni 1901 verkreeg de heer Luoasse 3279, de heer Arie Bmit 2329 en de heer Berg-
meger 697 stemmen.
Toen waren 6305 geldige stemmen uitgebracht en bedroeg het aantal kiezers 7769.
Deze uitslag is heden morgen bg bulletin nog door ons bekend gemaakt aan onze ge-
abonneerden op Waloheren.
