Dinsdag
3 Februari.
De werkstaking
146° Jaargang,
1903
Middelburg 2 Februari.
BIT STAD EN PROVINCIE.
RECLAMES.
N°, 28.
MIDDELBIRGSCHE C0URA1MT
Deze ooarant verschijnt d a g o 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pr ij per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
2 Febr. 8 n. vm. 37 gr., 12 u. 43 gr. av. 4 n. 42 gr. F. Verwacht: matige N. W. wind,
bewolkte Incht, droog weder, weinig verandering in temperatuur.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 eent. Beclamens 40 eert er regel
öroote letters naai de plaats, die ijj innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reolamea, niet afkomstig nit Zeeland, betredende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnreao
A. DE EA MAR Ann., M.S. V* er bergwei 866, Anutwrdam.
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
van het spoorwegpersoneel is geëindigd.
Zaterdagavond is de beslissing gevallen;
de voornaamste eischen der stakende ma
chinisten, baan- en sein wachters enz. zijn
ingewilligdmen kan daaromtrent op
eene andere plaats in ons blad nadere bij
zonderheden lezenZondagmorgen te
zes uren is het werk hervat en eenige uren
later zijn de eerste treinen weer gaan
loopen.
Gelukkig
Door zeer velen zal wel eene zucht van
verlichting en verluchting zijn geslaakt.
Want hoe kort de staking ook heeft ge
duurd, men heeft reeds gezien welk eene
schromelijke verwarring er heerschte, welk
eene stagnatie daardoor ontstond.
Zelfs zij die tot zulk eene staking be
sloten of die aan het besluit daartoe zich
onderwierpen, zullen, dunkt ons, innig ver
heugd zijn geweest toen het vergelijk was
getroffen en zij weer aan het werk konden
gaan.
Zij handelden uit solidariteitsgevoelmaar
zij zullen den ernst van hun daad wel heb
ben begrepen en ingezien de onmogelijkheid,
uit algemeen oogpunt beschouwd, om die
staking lang vol te houden.
Welk eene materieele schade er in zulk
een korten tijd in verschillende takken van
handel en nijverheid geleden is door zoo'n
enkelen dag waarop de treinen werden ge
stopt het is niet gemakkelijk te zeggen
of onder cijfers te brengen.
Zulk eene staking grijpt zoo in het alge-
meene raderwerk in, dat een dergelijke
berekening niet licht te maken is.
Men neme alleen eens de bestellingen die
anders in Amsterdam of Botterdam worden
gedaan en die men nu, omdat de handel
buiten die plaatsen dringend behoefte aan
sommige artikelen had, van elders, hier
in onze omgeving b. v. uit Antwerpen, liet
komenwat een cijfer zal dit vertegen
woordigen
Neemt verder hen die of in de hoofdstad
moesten blijven of andere middelen van
vervoer moesten nemen om weg te komen;
wie berekent de kosten daarvan
Men denke verder aan de schade die de
handel ondervond door dit niet-reizen-
kunnen of door te late ontvangst van zijne
brievenaan het nadeel dat anderen leden,
o. a. gezelschappen uit Amsterdam die
elders voorstellingen moesten geven en nu,
zooals in Arnhem, Nijmegen en Haarlem
geschiedde, niet konden optreden.
Men verlieze niet uit het oog andere
extra uitgaven, welke gemaakt moesten
worden door den handel, de direoties van
dagbladen enz.
Nu ja, het in sommige zaken in deze uit
gegeven geld kwam anderen weer ten goede,
maar het zijn toeh extra-uitgaven die anders
onnoodig zouden geweest zijn en op velen
drukken.
En dan de last, de moeilijkheden die
werden ondervondenwij noemen alleen
het telegraafpersoneel dat dubbel en op
Zondag extra-werk had; wie brengt
dat alles onder cijfers?
Een goede zijde van dit alles is deze
men zal hebben leeren waardeeren iets wat
men anders niet licht doet.
Men is zoo gewend aan den gewonen loop
der dingen, aan de goede organisatie van
het geheel, dat men daarvoor maar zelden
een open oog, een woord van lof of van
waardeering over heeft.
Bij het minste of geringste oponthoud
als men zijn brieven of couranten eens een
oogenblik later dan gewoonlijk ontvangt,
pruttelt en bromt menigeen, alsof de wereld
vergaat.
Maar thans heeft men kunnen zien hoe
groot het voorecht is, bij al wat er in onze
maatschappij nog ontbreekt, dat in gewone
tijden alles sluit als een bus en zoo goed
is geregeld.
Menige verwensching is geuit aan het
adres van hen, die de oorzaak waren van
al die stagnatie.
"Wij hebben zelfs wel ernstiger dingen
hooren uitenwjj hebben hooren spreken
van krasse maatregelen, van daden van
geweld, tegenover hen te nemen.
O 1 die onvoorzichtigen
Het is maar goed geweest dat zij niet de
macht in handen hadden. Er waren ernstige
ongelukken gebeurdonheil zou er gesticht
zijn.
Want men moge denken over het sta
kende spoorwegpersoneel zooals men wil
het heeft zich aan geen enkele baldadigheid
schuldig gemaakthet is kalm en waardig
opgetreden.
Niet om eigen voordeel is het ditmaal
te doen geweesthet heeft alleen 'tegenover
medearbeiders getoond dat het wil mede
strijden voor hetgeen in hunne oogen recht
en rechtvaardig is.
Yiel het daarom te laken?
Moest men het daarom met geweld te lijf?
En dit is een feithet heeft zich een
macht getoond, zoo goed georganiseerd,
zoo krachtig dat zelfs de meest verstokte
behoudsman, die zioh maar niet wil of kan
indenken in de huidige toestanden, en die
in gedachten nog leeft in voorvaderlijke
tijden, tot het besef moet gekomen zijn
dat men zulk een macht niet met praatjes,
nog minder met geweld, dat tot grooter
verzet prikkelt, breekt, maar dat men
daarmee wel degelijk rekening moet houden.
Aan die zijde laat men zich niet meer
dwingen of onderdrukken.
Dit is voor velen nu wel geen aangename
ontdekkingmen had zulk een macht niet
verwachtmaar het is daarom zeer nuttig
veest dat van die macht der arbeiders
eens gebleken is.
De zalige, dommelende rust, waarin velen
verkeeren, die van arbeiders en van hunne
kracht maar niet hooren willen, mocht wel
eens verstoord worden, al vonden wij nu
zoo'n wakker-makerij niet de aangenaamste.
De ernst der tijden is o. i. door het ge
beurde duidelijk geblekener is aan het
licht gekomen dat ook in ons land, wat
elders reeds meermalen is bewezen, de
arbeiderskwestie geen kinderspel is, waar
over men de schouders mag ophalen of die
men met minachting of verachting mag
bejegenen.
Laat dit een les zijn dat men wat meer
letten moet op de teekenen der tijdenen
aan billijke eischen te gemoet komen.
Anders wordt men gedwongen daaraan
te voldoen ondanks zioh zeiven.
De geschiedenis der laatste dagen leerde het
In verband met het gebeurde wordt
reeds menig hard woord gericht aan den mi
nister van waterstaat, die niet doortastend
genoeg zou opgetreden zgn.
In hoever dit verwgt gegrond is, kunnen wjj
niet beoordeelen. Wjj weten niet oi de mi
nister de p'npht had in deze in te grjjpenen
of, zoo ja welke wjjze, de minister tegen
over zulk eene staking iets kon doen om een
geregelden treinenloop te bevorderen,
li was hier forct mqjtur. Red.
Aan de eischen van het stakend trein
personeel is nu voldaan.
Zij worden thans niet meer gedwongen,
te handelen tegen de belangen van de
transport-arbeiders in Amsterdam, wier
partij zij kozenzij behoeven geen wag
gons meer te rangeeren met goederen voor
het Blauwhoedenveem, het Vrieseveem, de
maatschappij Nederland en de firma Muller
en Co.
Dat is eene groote overwinning en eene
eigenaardige tevens.
Over het recht dier nu nog altijd sta
kende transport-arbeiders in die werk
staking is, terwijl wij dit schreven, geen
verandering gekomen durven wij geen
oordeel uitspreken. De kwestie, die hun
raakt, is een vrij ingewikkelde, maar dit
staat in elk geval vast, dat het groote punt
van geschil op het oogenblik betreft het
in dienst nemen door vorengenoemde licha
men en firma van ongeorganiseerde arbei
ders, waardoor vroegere overeenkomsten
tusschen de georganiseerde werklieden en
hunne werkgevers zoo goed als krachteloos
werden.
Aan verschillende, vroeger gestelde eisohen
toch was toegegeven.
Het Volk, dat op zijn standpunt niet
geheel onpartijdig is en daarvan ook blijk
geeft op de gewone, onhebbelijke wijze, door
eenige krasse uitdrukkingen aan het adres
der werkgevers, geeft in zijn nommer
van Zaterdag een lezenswaardig overzicht
van het gebeurde, waaraan wij een en
ander ontleenen.
Yooraf de opmerking onzerzijds dat wij
ons nog niet geheel kunnen indenken in de
opvatting dat het geen inbreuk is op de
rechten der werkgevers wanneer men hen
dwingen wil en van hen eischt geen andere
arbeiders in dienst te nemen dan hen die
aangesloten zijn bij de organisatie.
Bij ons staat vast het onbetwistbaar recht
hunnerzijds om in dienst te nemen wie zjj
willen, tenzij vooraf door hen in een
voorwaarde om dit niet te doen is toegestemd.
Maar daarover vernamen wij in het
onderhavige geval niets.
Aan den anderen kant willen wij ook
niet ontkennen dat de arbeiders hunnerzijds
het recht hebben om zulk eene voorwaarde
te stellen en die met kracht te handhaven.
En nu schrijft Het Volk dit:
sVoor de dok- en veemarbeiders werden de
overeenkomsten van 2 December 1899 en 4
April 1900 ook door Blauwhoedenveem erkend en
toegepast. Het loon zou bedragen 35 cent per
100 balen en bg overscheping, termjjnen en
harde zakken 5 cent per 100 balen en 2 man
nen meer. Voorts werd toegestemd in het
niet meewerken van schippers en schuitenvoer
ders en zou een eind gemaakt worden aan de
j ongensesploi tatie.
Wjj wjjzen er uitdrukkelijk op, dat hier aan
de arbeidersorganisatie wordt opgedragen, on
georganiseerden van den arbeid te weren. Dit
is dan ook een eisch niet alleen in 't belang
van den arbeider, maar van 't geheele bedrjjf.
Nu toch eenmaal de werkgevers een zekere
loonregeling hadden aangenomen, was het
voor allen van belang, dat deze gehandhaafd
blgft.
Zullen de »vrge" stuwadoors, de vereenigde
reederjjen geen concurrentie aandoen door
lagere loonen te betalen, dan is het noodig,
dat de arbeidersorganisatie daarvoor waakt en
kan dit alleen, door te zorgen dat alle
arbeiders, die aan 't werk komen, onder de
regeling en discipline der organisatie staan.
Hoewel dus de kwestie met Blauwhoedenveem
was opgelost, had zjj een andere tengevolge
gehad, die thans nog bestaat en als de meer
onmiddellijke aanleiding der gansche trans
portbeweging is te beschouwen.
Het is de staking aan de Smgaporelooda. 10
Januari uitgebroken, omdat Blauwhoedenveem
hier ongeorganiseerden had heengezonden om
zjjn goederen te lossen.
Eerst weigerden 21 loodswerkers van Handel
en Nijverheid met dezen te werken. De firma
Muller en Co dreigde dezen door anderen
te zullen vervangen toen verklaarden de leden
van Recht en Plicht zich solidair met hen en
aan de boot Strassfurth, twee dagen later aan
gekomen, wilden zjj niet werken. Het gevolg
was een ontslag van 56 werklieden en een
staking aan de Singaporelyn."
Dit sluit geheel aan bij het vroeger, op
gezag van andere bladen, door ons gemelde;
het verduidelijkt dit echter voor onze lezers
en ons zeker.
En van het standpunt der arbeiders be
zien, valt er voor hunne houding veel te
zeggen.
Eene overeenkomst toch, zooals door hen
met de directie van het Blauwhoedenveem
c. s. is aangegaan, wordt illusoir wanneer
die werkgevers toch vrijelijk andere arbei
ders aannemen en hun lager loon betalen
Voor hun eigen belang was het dus zaak
voor de stakers dit te beletten.
Dit moeten de werkgevers zeiven ook
begrijpen en gevoelen.
En al hebben zij ook, indien zij in deze
tot niets zich verbonden, recht om te
doen zooals zij deden, toch waren zij na
de gesloten overeenkomst zedelijk verplicht
anders te handelen.
Deze strijd nu duurt nog voort.
Wie overwinnen zal wij zien er be
l&ngstellend naar uit.
Dit is zeker, dat de overwinning, door
het treinpersoneel behaald, de positie van
de stakende arbeiders zeer heeft versterkt,
Van algemeen standpunt bezien, is de
nu nog blijvende staking niet van dat ge
wioht als die welke een paar dagen gansch
Nederland in beroering bracht; maar er is
nu toch gebleken dat wat slechts van locaal
belang scheen, spoedig van ernstigen aard
voor het algemeen kan worden.
Mogen dit arbeiders en werkgevers beiden
meer en meer leeren inzienen de laat-
sten tot omzichtigheid en welwillendheid
stemmen, opdat men daardoor tot overleg,
tot samenwerking kome.
En mogen het vooral den eersten niet
ontbreken aan goede, practische leids- en
raadslieden, die met omzichtigheid te werk
gaan, zich de verantwoordelijkheid in der-
ijke hoogst ernstige gevallen ten volle
bewust zijn en niet lichtvaardig, maar
slechts inden hoogsten nood, aan
raden te grijpen naar een wapen, dat zoo
veelsnijdend is, als het nu gehanteerde.
Dezer dagen is door de justitie, naar aan
leiding van een bjj haar ingediende klacht
van M, een der personen, die in verband met
het voorgevallene op het »Engelsch kantoor"
hier ter stede, in hechtenis zit, een
onderzoek ingesteld naar het volgende feit.
Toen M zjjne woning alhier moest ver
laten, had hjj daarin, onder berusting van
zjjn hospita, laten bljjven eenige kleederen en
gouden voorwerpen.
Toen die hospita onlangs overleed, verzocht
j dat zjjn eigendommen naar het huis van
bewarin? zouden worden gebracht.
Dit geschiedde en bjj onderzoek bleek hem
dat eenige goederen ontbraken.
De echtgenoot der hospita, daarnaar ge
vraagd, verklaarde nergens van af te weten,
doch de gedane nasporingen der justitie
brachten spoedig aan het licht dat bjj een
koopman en in een huis van koop met reobt
van wederinkoop de voorwerpen waren ver
kocht of beleend. Daar werden zjj door den
brigadier titulair der rjjksveldwacht J. P.
Timmermans in beslag genomen,
Deze hoorde daarop den verdachte, die
echter bleef ontkennen.
Desniettemin waren er zoovele bewjjzen
tegen hem dat procesverbaal werd opgemaakt
en dat, naar wjj vernemen, zjjne zaak thans
in instructie is.
Door de politie alhier zjjn de vorige
week opgespoord een drietal jongens, die op
verschillende plaatsen de koperen doppen van
de gevelbeBproeiing wegnamen en van de hand
deden Doordat sommige dienstboden verzuim
den die stoppen met den sleutel vast te zetten,
wisten de jongens zich ervan meester te maken
H e n g s t d jj k, de heer A. J. de Yolder, zjjn
25-jarig jubilé.
Openbare feestelijkheden hadden, op zjjn
uitdrukkeljjk verlangen, niet plaats, doch in
den loop van den dag kwamen achtereen
volgens de gemeenteraad, leerlingen, ond-
onderwjjzers en anderen hem hunne opwach
ting maken en onder harte)jj ke toespraken
kostbare geschenken aanbieden.
De klerk derj postergen en telegra-'hie
le kl. A. R. Noteboom is verplaatst van Rot
terdam naar Sas vanGent.
Men schrjjft ons
TuBschen de Watering Cadzand en den
heer A v. d. Sande, particuler te Retrenche
ment, bestaat reeds sinds eenige jaren een
geschil over een stukje grond, zjjnde een eindje
djjk met eenige daaraehter gelegen grazing
langs de Oude Yest te Retranchement,
groot 500 roeden- Beiden beweren daar
van eigenaar te zjjn, en, daar men maar niet
tot eene schikking in der minne kan komen,
een onhoudbare toestand geboren. B.v.
De Watering verpacht de grazing en Y. d.
Sande doet zulks ook, zoodat men verleden jaar
van twee verschillende boeren de koeien op
dat djjkje zag. De Watering deed, twee jaren
geleden, jonge poten planten, Y. d. S. liet ze
onmiddelljjk uitdoen, en zette het deel, dat
op het kadaster te zjjnen name staat, met
prikkeldraad af. Toen kwam de directie en
haalde het prikkeldraad weg.
Processen-verbaal, van een en ander opge
maakt, werken niets uit. De door de politie
in beslag genomen poten werden, op last van
hooger hand, teruggebracht. Tevens werd ge
last van zulke handelingen geen proces-verbaal
meer op te maken. Anders had de politie in
deze dagen weer druk werk gehad. Y. d.
Sande toch deed de vorige week het driejarig
kaphout der tronken kappen. Het hout werd
onmiddelljjk weggevoerd. Deze week kwam
de directie der Watering en liet de bewuste
tronken, 157 stuks, uitdoen en terstond weg
voeren, waarna een der pachters met een
ploeg kwam en er enkele voren inploegde.
Wat nu?
Wie bekend zjjn met personen en toestanden,
zjjn zeer nieuwsgierig, hoe dat alles zal af-
loopen. Of zou de bom nu nog niet losbarsten,
m. a. w. zou de tjjd nu nog niet gekomen zjjn,
om door den bevoegden rechter uitspraak te
laten doen in deze eigendoms-quaestie
Een of meer dieven schjjnen het platte
land van Walcheren tot terrein voor hunne
werkzaamheden uitgekozen te hebben. Werden
nog slechts kort geleden bjj een landbouwer
onder St. Laurens eenige eenden vermist,
thans heeft men in de afgeloopen week bjj
den 1 indbouwer Hollebrandse aldaar de schuur
deur opengebroken en uit een gesloten kastje
een jachtgeweer gestolen, terwjjl bovendien bjj
een derden aan den Noordweg. nabjj Middel'
burg, de wasoh is ontvreemd. Het blgkt niet
overbodig te zjjn, er nogmaals op te wjjzen,
dat in dergeljjke gevallen eene zoo spoedig
mogeljjke aangifte bjj de politie gewenschtis,
vooral als er gegronde redenen zjjn, bepaalde
personen van den gepleegden diefstal te ver
denken.
Trots de tegenspraak van den heer M
J. van Houte te Goes handhaaft onze corres
pondent aldaar zjjne mededeeling dat genoemde
heer wel aegelgk zjjn verzoek om ontslag als
concierge van het Raadhuis bjj burg. en weth.
had ingediend.
Er hadden zich reeds sollicitanten voor de
opengevallen betrekking aangemeld.
Het volgende ergerljjk staaltje van die
renmishandeling moet, naar men ons meldt,
in een gemeente op Zuid-Beveland zjjn
voorgevallen
Eene kat had een jong kuikentje opgepeu
zeld. De huisvrouw greep deze poes, en bond
ze in een zak, waarna het dier met een bjjl
doodgeslagen werd.
Zaterdagmorgen is naar men ons uit
Poortvliet schrjjft het beurtschip van
Bergen op Zoom naar Terneusen, schipper
Lauret, nabjj Strjjenham van zjjn ankers ge
slagen en tegen den djjk aangedreven. Bjj on
derzoek bleek er een lek ontstaan te zjjn:
zoodat de lading moest gelost worden.
Eerst des middags vier uur kon het vaartuig
met vereende krachten in de haven gebracht
wordenhet wa3 echter te lek om de lading
weer in te nemen.
Onder algemeene big ken van belang
stelling vierde het hoofd der school te
Yolgens berichten in verschillende bla
den zouden er in Zeeland heel wat con
tracten voor de levering van suikerbieten in
dit jaar gesloten zjjn.
Met de Union Sucrière ging het aan beide
zjjden van de Belgische grens echter niet zoo
grif met het contraoteeren.
40 cent per regel.
Een raad aan duinenden vrouwen.
Het is dikwjjls nuttig alles te zeggen wat
men op het hart heeft. Indien wjj jegens
elkander wat openhartiger waren als gewoon-
ljjk, dan zouden duizenden onaangenaamheden
vermeden kunnen worden.
Mejuffrouw J. van den Berg, Karnemelk-
sloot 524, te Gouda, is openhartig geweest,
Zjj schreef onslaat uw verslaggever maar
tot mg komen, want ik beschouw het als een
plicht u mjjn hoogste dankbaarheid te doen
kennen, want gjj hebt mg van mgn marte
lingen verlost en dank aan u, kan ik, geljjk
voorheen, mgn gewone bezigheden verrichten.
Bij het bezoek, dat onze verslaggever H.
Ed bracht, werd hem het volgende medege
deeld Sedert anderhalf jaar ben ik ljjdende
geweest aan een soort van bloedvergiftiging,
er ontstond oen klein wondje aan dm top
van mgn wgsvinger van de linkerhn -. van
lieverlede zette het kwaad zioh voi mgn
arm zwol tot aan den schouder toe op en
werd geheel onbruikbaar, daar bleef het ech
ter niet bjj, want het gaan werd mg onmo
gelijk. Om mg van de eene plaats in mgn
huis naar de andere te begeven, moest ik
mg van een stok bedienen en aan den muur
vasthouden. Ik had totaal geen kracht meer
in mgne boenen.
In mgn wanhopigen toestand was ik ten
einde raad, en had ik niet het geluk gehad
zoo vele wonderbare genezingen in de cou
ranten vermeld te zien, door het gebruik der
Pink Pillen van Dr Williams, dan had ik u
zeker niet meer kunnen ontvangen en had de
dood een einde aan mgn Igden gemaakt.
Gode zg dank dat ik de ingeving heb gehad
tot het gebruik dier Pillen over te gaan,
want na verloop van korten tgd, en ik moet
u zeggen, ik heb ze geregeld ingenomen,
werd mgn arm al dunner en dunner, ik kon
mg gemakkelgker bewegen, en zooals u thans
ziet kan ik mg zonder stok bewegen, en blgft
