Maandag
26 Januari.
N°. 21.
1st
D
onderwijs,
146' Jaargang,
1903.
:e.
Middelburg 24 Januari.
BIT STAD EN PROVINCIE.
briefwissElingT
nee.
Bg deze courant behoort een By voegsel,
Arbeiders Kiesrecht.
LIEFDADIGHEID,
RT5 OU» A.M1FD0.
6
Gebrek aan Eetlust.
3f0"
1W.
1.30
1.30
1.30
12.-
1.80
0B
eligk
treii
w ei
ru
liet
emit
Ji. 3.
IB.
Tjia
7,83
7,53
10,14
11,15
id ei
Stopt
lenra.
6,16
6,8
7,25
8,5
8,22
8,38
IHIDDELBIRGSCHE
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Uiddelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo p.p., f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
24 Jan. 8 u. vm. 38
W. wind, bewolkte luoht, buiig weer, warmer.
TBXBnOHKTEB HN VEBWACHTINO.
gr., 12 u, 41 gr., av. 4 n. 43 gr. F. Verwacht: matige tot krachtige
Advertantiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Keclamens 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij Innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algsmeeu Advartentic-BiNM
DB IA MAR Am., M. Vterbugml M«, Auiterdns
Voor de stemming op Donderdag 29 Ja
nuari in het district Goes voor een lid
der Provinciale Staten bevelen wij ten drin
gendste aan den heer J. N. Elenbaas,
burgemeester van Krabbendjjke.
Daarover heeft thans de redacteur van Patri
monium zgn licht doen sohgnen.
Hg tracht in zgn beschouwing te weerleg
gen het bezwaar, door ons en anderen reeds
vroeger en nog onlangs geopperd tegen bet
gezinshoofdenkiesrecht.
Billijkheidshalve en om der curiositeits wille
laten wjj zgne redeneering op dit punt hier
volgen
»Wg hebben volstrekt geen bezwaar tegen
wat de Midd. Courant trouwens vrg curieus,
een premie op het huwelijk noemt. Het hu
welijk is toch de normale levensvorm voor
volwassene mannen en vrouwen. Wg ontken
nen niet, dat ernstige redenen, die niemand
ter zjjde mag zetten, oorzaak kunnen zjjn van
het hljjven in den ongehuwden staat, maar
met de erkenning van die uitzonderingen is
het normale, het huwelijk, nog niet abnor
maal geworden. Dus wanneer de overheid
bg het zoeken naar kiezers van de volksver
tegenwoordiging het gezin als uitgangspunt
neemt, dan is dit niet »een premie op het
huwelijk", maar de erkenning van de waarde,
die het besturen van het gezin heeft ook als
grondslag voor het burgerschap.
hebben evenmin bezwaar tegen de uit
sluiting van >duizenden" die toch ook belang
hebben bjj een goeden gang van zaken, om de
eenvoudige reden, dat o.i. bjj de regeling van
het kiesreoht uitgangspunt zjjn moet, niet het
belang, dat de onderdanen bjj een goeden gang
van zaken hebben, maar het belang, dat
overheid en volk hebben bjj een behoorlijke
samenstelling der Volksvertegenwoordiging.
Natuurljjk komt bjj deze zaak bet belang,
dat de eventueele kiezers bjj een goeden gang
van zaken hebben, wel te pas, maar niet op
zich zelf, maar als een grondslag voor het
vermoeden, dat zjj in een goeden gang van
zaken belang zullen stellen. En nu traohtten
we in ons vorig artikel juist aan te wjjzen,
dat de grondslag voor dat vermoeden bjj de
gezinshoofden heel wat steviger is, dan bjj de
ongehuwden."
Drie gevallen zjjn nu mogeljjk: de heer
Talma is idealisthg kent den toestand in de
wereld niet of hg sluit bg voorkeur de oogen
voor de werkelgkheid.
De menschen die trouwen, dat zouden dan
bg voorkeur de personen zgn om belang te
stellen in het algemeen welzgn.
Maar heeft de heer Talma dan nooit gehoord
van de duizenden die juist door het sluiten
van ondoordachte huwelgken het algemeen
belang sonadenvan de zoovelen die genood
zaakt zgn tot een huwelgk, waarvoor de
middelen hun ontbrekenvan even zoovelen
die zorgeloos bet huwelgksbootje instappen
van personen die van eigen huishouden geen
sikkepit verstand hebben; om verder maar
niet meer te noemen.
Kent de heer Talma dan niet honderden
eohtgenooten die opgaan in de zorgen van hun
gezin, zoo dat zg lust, tgd noch gelegenheid
hebben om zich met de algemeene zaak te
bemoeien
En zou bg die allen nu de grondslag voor
het vermoeden, dat zg in een goeden gang
van zaken belang zullen stellen, steviger zgn dan
bg de ongehuwden
Kom, laat bg tooh practischer zgnen geen
parten zich meer doen spelen door de herin
nering aan zgn oud-ambt, toen men hem
meestal de dingen van den mooien kant liet zien
Komen wg nu echter op hetgeen hg wenscht
Na eene uitweiding over de uitdrukking
kiesreoht voor gezinshoofden en daarmede ge-
Hfkgestelden, waarvan de bedoeling niet vast
staat, verklaart de heer Talma dat hg, om aan
allerlei bezwaren tegemoet te komen, om in
de bestaande leemte te voorzien, het best aoht
het kiesreoht toe te kennen aan de arbeiders
Ter toeliohting zegt de sohrgver dat hg met
de arbeiders in dit verband niet alleen de
loonarbeiders in den gewonen zin bedoelt,
maar allen, die door geestelgken en liohame-
lgken arbeid medewerken aan de algemeene
volkswelvaart.
En dan wil hg bierbg ook uitzonderingen
maken.
»Er zgn, zegt hg, bedrgven,waarvan vaststaat,
dat hnn uitoefening tegen het algemeen be
lang ingaat, en zg zouden dan ook bg invoe
ring van arbeiderskiesrecht kannen worden
buiten gesloten. Er zgn personen, die duide-
Igk door handelingen getoond hebben, dat van
hen niet verondersteld kan worden een streven
naar het algemeen belang, misdadigers van
bèpaalde oategoriën. Ook deze kunnen wor
den uitgesloten zooals dit tegenwoordig ook
geschiedt."
Als de heer Talma dan maar bg gelegenheid
duidelgk aangeeft welke bedrgven tegen het
algemeen belang ingaan.
Dit is echter een kwestie van later zorg;
misschien zal hg daarmee het hoofd wel nooit
te breken hebben.
Zgn aangeprezen middelbet kiesreoht toe
kennen »aan allen, die zich hetzg als hoofd
van een gezin, hetzg als arbeider aanmelden"
zal, hopen wg nooit in toepassing gebracht
worden.
Het komt ons slechts voor een lapmiddel
te zgn, niet meer voldoende aan de eischen
van den tegenwoordigen tgd.
Hg wordt den heeren aanbevolen »als een
onafhankelgk, ontwikkeld, eerlgk man, een
geboren Vlissinger, volkomen op de hoogte
van verschillende Vlissingsohe toestanden, die,
met jeugdigen gver bezield, gaarne het initia
tief zal nemen, of zgne medewerking verlee-
nen om Vlissingen die plaats te doen innemen,
welke zg verdient."
Deze getuigenis is ook voor ons voldoende
om een lans te breken voor don beer Auer.
Er is voor de vrgzinnigen geen andere keuze
dan die van dezen candidaatmaar zg dienen
dan ook Woensdag a. 28 Januari te gaan
stemmen.
Daarop komt het aan. Wie hnnner dit ver
zuimt, laadt de verantwoordelgkheid op ziob,
wanneer men komt te staan voor eene aller
onaangenaamste verrassing.
Dat men dit bedenke
In Vliasingen moet weêr eene verkie
zing, plaats hebben voor een lid van den raad,
thans in het derde district.
Dit is een deel der gemeente met een over-
heerschend liberale bevolking.
Cit dat oogpunt zou men kunnen zeggen
de vrgzinnige candidaat wordt gekozen.
Doch zekerheid bestaat daaromtrent nooit
omdat er altgd twee categoriën van kiezers
zgn, die de meest zekere berekeningen dik-
wgls doen falen.
Dat zgn die der onverschilligen en die der
gemeten.
Om de eerste tot andere gedachten te bren
gen, is een heele toer. Eigenlgk doet men
het best daaraan niet te beginnen tenzg
men door bgzondere bekendheid of door andere
relaties in de gelegenheid is om, zonder te
doen blgken van eenige invloed-uitoefening
anders loopt het weer mis, want gedwon
gen willen zg nooit worden hen te doen
inzien dat het toch zoo kwaad niet zgn zou
even ter stembus te gaan.
Wat de gerusten betreft, op hen durven
wg wel een beroep te doen. Zg voelen
meestal nog wel wat voor partg-belang 1 Voor
hen is het alleen noodig dat zg eens gewezen
worden op den toestand zooals die feitelgk is.
En als zg nu weten dat katholieken en
ahtirevolutionnairen d. w. z. van beide de
uiterste fracties samen gaan, de handen
in een sloegen, dan is er alle reden om niet
zoo gerust te zgn-
De billgkhaid bracht mee dat, in plaats
van den heer F. H. J. Wibaut, een hoogst
respectabel man, een zeer geschikt raadslid,
weer een katholiek ware gekozen.
Had de heer C. B. C. Wibaut zich bereid
verklaard de plaats van zgn overleden broeder
in te nemen, het ware een daad van recht'
vaardigheid en van praotisoh beleid geweest
hem te oandideeren.
En wg hadden hem ook aanbevolen.
Nu staat het echter anders.
Verachi.lende redenen maken de oandidatuur
van den anti-liberalen candidaat bedenkelgk
En wg geven nu de voorkeur aan den beer
P. F. Auer, door de vrgzinnige kiesvereeniging
Algemeen Belang als candidaat geproclameerd
Zg had zeker ook wel een katholiek ge
steld dat zg allerminst daartegen bezwaar
heeft, bleek wel indertgd toen zg den heer
Florschütz een candidatunr aanbood, waarna
deze beer dan ook gekozen is, vooral met be^
hulp der vrgzinnigen.
Maar boven overwegingen van dien asrd
gaat de kwestie der geschiktheid voor eene
betrekking als lid van den raad.
En die vereeniging heeft uit dat oogpunt
hare keuze laten vallen op den heer P. F.
Auer, onlangs tot lid der Kamer van Koop
handel gekozen.
In het verslag der Woensdag te Middel
burg gehouden raadszitting hebben wg den
heer jhr mr W. H. Snouck Hurgronje woorden
den mond gelegd waarvoor wg hem niet
gaarne langer tegenover onze lezers de ver
antwoordelgkheid willen laten dragen.
Bg de behandeling van het meergenoemde
adres betreffende het contract tusschen de
gemeente en onze Vennootschap lieten wg
hem zeggen: »Men is niet onbeleefd tegen
over de Midd. Crt maar men hoeft er ook niet
extra beleefd tegen te zgn."
Menigeen zal zich vooral over die laatste
uitdrukking, biet het minst uit zgn mond,
verbaasd hebben. Dat deden wg trouwens
ook. Maar er is ons gebleken dat zgne woorden
niet juist zgn opgevat en weergegeven.
Hg heeft en dat is begrgpelgk en ook
juist opgemerkt dat in deze van beleefd of
onbeleefd geen sprake is. Het geldt alleen
eene overeenkomst tusschen twee partgen die
de eene opzegt en waarover de andere nu
moet beslissen of zg in haar belang daarin al
of niet berust.
Dit klinkt heel anders
Vrgdagavond zal in het Schuttershof
alhier de tuinbouwvereeniging Walcheren
als afdeeling der Nederlandsche maatschappij
voor tuinbouw en plantkunde geïnstalleerd wor
den door den heer G. baron Senaclens de
Granoy, voorzitter dier maatsohappg.
Bg die gelegenheid zal door den beer Cam-
man, rgkstuinbouwieeraar te Breda, een lezing
worden gehouden, door lichtbeelden verdui
delgkt.
De samenkomst zal ook voor met-leden
toegankelgk zgn.
Donderdag 5 Februari a. zal in het Schut
ter shaf alhier de heer B. J. W. Rudolph
van Leiden een vroeger uitgestelde rede hou
den over »De verhouding van het hedendaagsch
socialisme ten opzichte van godsdienst, eigen
dom en huisgezin
Deze bg eenkomst gaat uit van de anti-revo-
lutionnaire kiesvereeniging.
Uit Vlissingen.
Door regenten van het Burgerweeshuis aldaar
n op de voordraoht voor vader en moeder
in dat gesticht geplaatst (alphabetiBch) de
heeren S. Papon en echtgenoote te Ngmegen
en N. van Sassenberg en eohtgenoote te Som'
melsdgk.
In de week van 15—22 Januari zgn van
Ierseke verzonden 590.000 leverbare oesters
tegen de volgende prgzen: le soort fr. 7590,
2e soort fr. 35—45, 3e soort fr. 2025, 4e
soort fr. 12—16.
Tot 1 Jan. zgn van bet station Kruiningen
—Ierseke ongeveer 3 millioen oesters minder
verzonden dan in 't zelfde tgdvak vau 1901.
(Ier. en Th. Crt.)
Uit Zierikzee
sohrgft men ons
In de Vrgdag gehouden raadsvergadering
kwam in behandeling een in December 1902
ontvangen adres van den heer Directeur der
Zeeuwsohe Spoorbootmaatschappg te Middel
burg, verzoekende verbetering van den tegen
woordigen toestand der haven, in 't belang van
den geregelden dienst der spoorbooten.
Naar aanleiding van dit verzoek werd door
burg en weth. aan den raad het volgende
voorstel ingediend
>Uit een ingesteld onderzoek is ons gebleken
dat de op het bg het adres gevoegde staatje
aangegeven vertragingen niet moeten toege
schreven aan den onvoldoenden toestand der
haven, maar aan het feit, dat het water op
de genoemde data buitengewoon laag is afge
loopen, wat in de maanden November en De
cember na en dan voorkomt. Zalks zal a ait
de volgende ogfers daidelgk blgken.
Het water is o.a. afgeloopenop 6 Nov. tot
21, op 18 Nov. tot 72, op 19 Nov tot 57 en
op 21 Nov, tot 30 o.M. L,W.
Het spreekt wel van zelf, dat bg een der-
gelgken lagen waterstand, stoombooten, die
op vaste aren varen en daarbg geen rekening:
houden met het getg, waaronder de spoorboot
valt, niet alleen bier, maar ook elders, in
eene haven, die niet door een sluis van het
buitenwater is afgesloten, nu en dan moeilgk-
heden en vertraging zallen ondervinden en
dat daartegen geen uitdiepen mogelgk is.
Gezwegen nog van de kosten, zou het tooh
immers ook niet mogelgk zgn, de haven dezer
gemeente zoo diep uit te diepen, dat zg te
allen tyde en onder alle omstandigheden, door
stoombooten kon worden bevaren, omdat daar
door de waterkeerende dg ken, waardoor de
haven ia ingesloten, in gevaar zonden worden
gebracht.
Dat nu de bezwaren, die van de vertraging
zouden zgn ondervonden, sterk overdreven
zgn, behoeft bgna geen betoog, maar big kt
reeds niet alleen uit het feit, dat de vertra
ging veelal slechts weinige minuten iB ge
weest, maar ook uit de omstandigheid dat de
middag-spoorboot van hier in den wintertgd
niet correspondeert op eenig ander vervoer
middel en de passagiers van eenige vertraging
dus meestal geen ongerief zullen hebben.
Dat voorts de toestand der haven trouwens
niet Biecht is en evenmin zoo verondiept is
als men wil doen gelooven, blgkt duidelgk
uit de peilingen, waarvan wg de uitkomsten
hierbg ter uwer kennisneming voegen.
Daaruit zal u blgken dat men niet eens met
vrucht in de haven met eene machine zoude
kannen doen baggeren en dat zich slechts hier
en daar enkele plaatselgke verondiepingen
vertoonen-
Wat de zwaairuimte bg de aanlegplaats der
spoorbooten betreft, waarop door den Directeur
in den aanhef van zgn adres woTdt gedoeld,
merken wg op, dat wg aan den adressant reeds
te kennen gaven, dat daarin zooveel mogelgk
verbetering zal worden gebracht en dat zgne
bewering dan ook onjuist is dat daarin nog
geen verbetering is gebracht.
Bg de uitvoering van werken moet eohter
steeds rekening worden gehouden met de op
de begrooting beschikbare gelden en daarom
kan dat w-rk, dat in 1902 reeds is aangevangen;
dan ook eerst in dit jaar worden voortgezet,
Nog kunnen wg onze bevreemding niet ver-
zwggen dat adressant verbetering van de
haven dezer gemeente vraagt, uit overweging
dat de Zandkreek niet belicht is. Is toch be
lichting van dat vaarwater noodig om ten
allen tgde te kunnen bevaren, dan ligt het
voor de hand zulks aan de bevoegde macht
te vragen, daar dit dan zeer zeker wel een
algemeen belang zal zgn, maar het gaat o. i.
niet aan, om van eene gemeente eene onge
motiveerde verbetering van de haven te vra>
gen, omdat elders de beliohting niet bestaat
of onvoldoende is.
Waar dns door ons met billgke vragen met
betrekking tot de haven wordt rekening ge
houden, komt het ons voor, dat overdrevon
eischen eenvoudig builen beschouwing moeten
worden gelaten.
Wg meenen dan ook, dat de klachten van
adressant, met uitzondering wellicht van de
verruiming der zwaaiplaats, waarin reeds wordt
voorzien en wat den directeur ook bekend is,
te eenenmale ongegrond zgn, en hebben de
eer daarom aan uwe vergadering voor te stel
len, het adres voor kennisgeving aan te
nemen".
Nadat de voorzitter aan den heer Oau eenige
nadere inlichtingen had verstrekt omtrent de
uitdieping van de zwaaiplaats, werd het voor
stel van burgemeester en wethouders verder
zonder discussie en zonder hoofdelgke stem
ming aangenomen.
Door den raad, wiens zitting door den bur
gemeester met een gelukweuBoh was geopend
werd nog besloten om de standplaats voor een
stoomcarouBsel onder de hand te verpachten aan
de weduwe Van Bergen voor f 750 en voor de
standplaatsen voor een draaimolen en een
hippodrome eene openbare verpachting te
houden.
den molenberg af, maar bleek, o wonderniet
ernstig getroffen te zgn.
De voordracht voor hoofd der school te
a t s bestaat uit de heeren J. Smit, Krab
bendjjke, A. Visser, Kruiningen, H. W. Odink,
Poortvliet en J. van Koeveringen, Krabben-
dgke.
Bg beschikking van den minister van
waterstaat is aan O. van Waes, te West-
o r p e, op zgn verzoek, eervol ontslag ver
leend als lid dor plaatselgke commissie van
toezicht op de rgkslandbouwwinterschool te
Goes, en is als zoodanig benoemd F. van Waes-
berghe, te Hulst.
- Te Hulst is Vrgdag het 50-jarig be
staan van het pensionnaat feestelgk herdacht.
Een prachtige gouden kelk werd door de
penBionnaires en de oud-pensionnaires aan de
inrichting gesohonken. Van vele huizen wap
perden de vlaggen. De zangvereeniging ApoUo
en de twee muziekgezelschappen brachten
s namiddags eene aubade. De schoolkinderen
worden heden onthaald.
Vrgdagmiddag had, door de bemoei
ingen van de heeren M. Heemshngzen, J. de
Hullu, P. van Overbeoke en D. de Smit—Evers,
te Sluis op het gs een wedstrgd plaats in
het hardrgden, ringrgden en slsdergden. Alle
deelnemers ontvingen een prgs, bestaande in
wollen dekens, kleedingstukken of een krenten
brood. Bovendien ontving ieder huisgezin
waaruit een of meer personen aan den wed
strgd deelnamen, 50 K.G. steenkolen.
Niettegenstaande het dooiweder liep alles
in goede orde af en keerden deelnemers aan
en toeschouwers van den wedstrgd vergenoegd
huiswaarts, voorafgegaan door de vroolgke
muziek van Apollo, dat den vreedzamen kamp
had opgeluisterd.
Te Philippine kreeg Vrgdagmorgen
een losloopend paard een slag van een der
wieken van den windmolen. Het dier rolde
De vereeniging Kindervoeding ontving van
het gsoomité alhier 9,91als bgdrage
voor kindervoeding,
Aan »Een typograaf." Uw stuk is voor
opname niet geschikt.
40 cent per regel.
De heer Or. SSUICMANN, Berlijn, schrijft:
Ik heb met Haematogen „Hommel" bil twee
mijner kinderen een proef genomen en
kan niet nalaten U mede te deelen, dat het resul
taat mij inderdaad verraste. Reeds na de eerste
dosis maakte het gebrek aan eetlust plaats voor
een waren geeuwhonger en na zes dagen kon ik
eene gewicht svermeerdering van kilo consta-
teeren. Ik zal dit beroemde middel, zooveel
in mijn vermogen is, aanbevelen.
Wegens de vele vervalschingen verlange men
uitdrukkelijk Dr. Hommers Haematogen. Ver
krijgbaar bij alle Apothekers eii Drogisten.
Tan heinde en ver.
Tot zelfs in de afgelegenste plaatsen, en wel
zulke die men met moeite op de landkaart
tracht te vinden, is het sedert jaren zoo alge
meen bekende en beroemde geneesmiddel be
kend. Zoo ontvingen wg van Juffrouv' Koo-
men, de vrouw van een landbouwer, Wa
terlandskant, gemeente Nieuw Niedorp, pro
vincie Noord-Holland, een sohrgven, waarin
zg mededeelde, dat zg sedert jaren en jaren
aan zenuwziekte en hevige pgnen in den rug
Igdende was geweest.
Onze verslaggever begaf zich er heen en
slaagde er in haar woning te vinden. Aan de
deur kloppende was 't alleen een keffende
hond, die hem eenig antwoord gaf; eene buur
vrouw had de beleefdheid hem met eenige
woorden mede te deelen, dat juffrouw Koo-
men thans in den hooitgd niet meer, zooals
voorgaande jaren, verplicht was thuis te blg-
vener moet bepaald een mirakel met haar
gebeurd zgnkgk mgnheer, zeide zg, ziet u
die vrouw daar in de verte Jawel, werd door
onzen verslaggever geantwoord. Welnu, dat is
zg, en ik zal haar even roepen. In minder
dan geen tgd was ze toegeloopen ondanks
haar 52-jarigen leeftgd. ik zie wel, ging onze
verslaggever voort, dat uw schrgven, aan ons
gericht, namelgk omtrent het bekomen resul
taat door het gebruik der Pink Pillen op
waarheid gegrond is. O ja, zeide zg, sedert ver
scheidene jaren waren mgn zenuwpgnen als
mede een ondragelgke pgn in den rug niet
uit te staan, zulks was van lieverde aange
vangen en dientengevolge verminderde de
eetlust; de spgsverteering was slecht, ik had
last van maagkrampen, steken in de zgde, ik
was kortademig, duizelig en de weinige slaap
werd door akelige droomen afgebrokenook
had ik steeds koude handen en voeten.
Op zekeren dag las ik in een der couranten
de genezing van een persoon die aan dezelfde
ongemakken Igdende was geweest waaraan ik
ook leed. Komaan, zeide ik tot mg zelf, en
na er met mgn man over gesproken te heb
ben, bestelde ik ook de Pink Pillen, en ik
ben dezelfde niet meer, zoo als u zelf ziet,
verricht ik met pleizier en opgewektheid mgn
landwerk. Onze verslaggever vroeg hierop of
hare genezing mocht bekend gemaakt worden,
waarop een bevestigend antwoord volgde.
Degenen die gebruik maken van de Pink
Pillen zullen er de beste resultaten van be
komen. Zg zgn kraohtdadig voor bloedarmoe-
