MIDDELRURGSCHE COURANT. 148' Jaargang, 1902. Donderdag 18 December. M». 298 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 6 cent. THOBMONBTEB RN VERWACHTING. 17 Dec. 8 u. vm. 50 gr., 12 u. 51 gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwaoht: matige tot krachtige N. W. wind, zwaar bewolkte lucht en weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel, Groots letters naar de plaats, die ijj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen A<lverientlc°XEaraa» A. DE LA MA» Ann., M.S. VeerbnrgW»! 366, A Middelburg 17 December. BH CORTÖEEN8CHB BHNOBMINGS- KWESTIE. De minister van binnenlandsche zaken heeft, zooals reeds door ons is gemeld, zich niet kunnen vereenigen met het gevoelen van Ge deputeerde Staten van Zeeland, dat het bekende besluit van den raad van Cortgene tot benoeming van den heer M. C. Maas tot hoofd der school diende te worden vernietigd. De minister zegt daaromtrent: »In de handelwijze van den raad der gemeente Kortgene heb ik, hoezeer zjj eenigszins onge woon en wellicht in het algemeen minder gewenscht moge zgn, geen strjjd met eenige wetsbepaling kunnen ontdekken. Artikel 51 der gemeentewet schrjjft voor dat, ingeval bg benoeming de stemmen sta ken, het lot beslist. De Raad heeft niet in strgd hiermede ge handeld. Nu het reglement van orde voor zjjne ver gaderingen voorschrijft, dat, ingeval bg eerste stemming niemand de volstrekte meerderheid van stemmen heeft verkregen, tot eene tweede vrge stemming wordt overgegaan, en eerst daarna de stemmen op enkele personen worden bepaald, kon staken van stemmen niet aan wezig worden geacht en de beslissing van het lot niet terstond worden ingeroepen, toen bleek dat bg de eerste stemming de uitgebrachte 6 stemmen over twee personen gelgkelgk waren verdeeld. Door na de eerste stemming de verdere be handeling der zaak tot eene volgende bijeen komst uit te stellen, handelde de raad evenmin in strgd met de wet. Ook al neemt men aan dat art. 50, tweede lid, der gemeentewet niet op benoemingen van toepassing is, en dat derhalve het lot onmiddellgk nadat staking van stemmen is gebleken, kan beslissen, dan nog sluit dit niet in zich dat uitstel of ver daging der behandeling tusschen de ver schillende voorafgaande stemmingen door de wet is verboden. Ik vind dan ook geene termen om de ver nietiging van het onderwerpeljjke raadsbesluit te bevorderen." Wij vinden deze beslissing, al is zg van gelgken aard als het kon. besluit van 6 April 1891 (Stbld. no 77), meer eigenaardig dan juist Daarbjj wordt toch meer macht toegekend aan een reglement van orde van een college als een gemeenteraad dan aan de wet. Terecht merkt de minister op dat de han delwijze van den raad van Cortgene »eenigszins ongewoon en wellicht in het algemeen minder gewenscht is." Maar daarom zou er, dunkt ons, reden te meer geweest zgn om de wet te handhaven bg eene dergelijke beslissing als nu door den raad is genomen. Art. 51 der Gemeentewet spreekt toch dui delijk. Het zegt uitdrukkelijk«Ingeval om trent het benoemen of voordragen van per sonen de stemmen staken, beslist het lot.' Op die bepaling mag, meenen wjj, geen reglement van orde inbreuk maken. Wü zien dus in deze beslissing een nieuwe schrede op een weg, die gevaren oplevert. In onze meening vinden wjj steun bg de Ge meentestem en het Weekblad voor burgerlijke admi- lntuBschen is nu opnieuw gebleken hoe onze wetten voor tweeërlei uitlegging vatbaar zgn; en het is daarom goed dat de regeering bg haar voorstel tot wgziging der gemeente wet ook ia overweging geeft art. 51 aldus te lezen «Ingeval omtrsnt het benoemen of voor dragen van personen de stemmen bg her stemming staken, beslist terstond het lot." Wordt dat bepaald, dan is er voor tweeërlei uitlegging geen plaats meer. Dat de kwestie in Cortgene thans is beslist in tegenovergestelden zin dan wg meenen dat had moeten geschieden, verheugt ons echter voor den benoemde, hoewel wg ons toch niet hadden kannen voorstellen dat de raad, al ware de beslissing anders uitgevallen, den heer M. C. Maas te Tholen niet had herbenoemd. Zjjne benoeming dan zou waarschgnlgk wel met meerderheid van of met stem men zjjn gesohied. Kameroverzieht. Zitting van Dinsdag. De «inaugurale rede", waarmede de heer Troelstra heden zgn intrede in de Kamer deed en het antwoord op deze rede van den minis ter van binnenlandsche zaken waren van het heden gevoerd onderwjjs-debat de twee belang rijkste speechen. Wat vóór dien door de heeren Ter Laan, Brummelkamp, Passtoors en anderen in verband met den toestand van het lager onderwjjs was betoogd, na dien nog door andere sprekers werd te berde gebracht, kan niet het peil bereiken, waarop het debat door den heer Troelstra was gebracht en door den premier ook tot zekere hoogte werd gehouden. Vooral het hooger peil, waarop de discussie kwam te staan, viel dadeljjk op aan een ieder, die de debatten der laatste dagen had bijge woond. Meestal waren dat schermutselingen geweest tusschen den minister en de Kamer leden, waarbjj de premier zich een meester betoond had in het toepassen van krggslisten, waarmede de vjjand gewoonlijk overrompeld en verslagen werd. Het debat was zoodoende ontaard in een soort van parlementaire guerilla met dr Kuyper als een tweede De Wet, die altjjd ontsnapte als hg schgnbaar niet meer ontkomen kon, om dan plotseling zgn tegen standers zoo ruw en geweldig op het ljjf te dat zjj naar alle windstreken uiteen* stoven. Wg herinneren hier slechts aan het bescheid, dat hg den vrienden uit het eigen kamp gaf, als dezen hem tot royaliteit voor speciaal christelijke doeleinden aanspoorden; aan de grapjes, kwinkslagen en soms ook vinnige steken onder water, die hg voor de heeren aan de andere zjjde over had. Een vierkant ant woord op een vierkante vraag gaf hg zelden. Hg bepaalde zich doorgaans tot een antwoord waarbij hg een slag om den arm hield, zorgde er Bteeds voor de Kamer ten koste van anderen te laten lachen, en als het begon te spannen, hield hg zich van den domme. Dan speelde bg de onnoozele Piet, die van niets wist, wat bgna nog amusanter was, dan wanneer by de Kamer over de z g. «onnoozelheid" of «onwetendheid" van anderen smakelijk liet lachen. Maar van ernstig debat kwam door dit optreden niets te recht. Hef was en bleef een verga dering, die steeds met welgevallen luisterde naar een man, die, meester van het woord, zgn speelsch vernuft den vrgen teugel liet. De heeren lieten zich dit welgevallen en dr Kuy per zorgde er voor, dat geen «principieele wolkjes" den zonsigen hemel van lach en vrooljjkheid verduisterde. Welnu, aan deze gemoedelgke stemming maakte de redevoering van den heer Troelstra een eind. De toon werd anders, de strgd kwam op ander terrein. In stede van alge meenheden werden zaken, concrete feiten in debat gebracht. De guerrilla-tactiek der laat ste dagen week voor een vechtkunst der groote veldslagen. Met een verwjjs naar anderen, met een Jantje van Leiden kon de premier zich van den aanval niet meer afmaken. En een for- sche aanval was het, dien de sociaal-democrati sche leider deed; een, vooral uit een politiek oogpunt beschouwd, wel beraamde aanval. Immers de kern van zgn betoog kwam hierop nederde regeering zegt dat zg een oplossing der schoolquaestie zal brengen Welke is nu deze oplossing Achtereenvolgens ging mr Troelstra na welke plannen voorgeslagen werden in betrek king tot de regeling van het bgzonder ouder- w|js en te verleenen staatssubsidie. Zal, vroeg hg, de rechtspositie der bijzon dere onderwijzers geregeld worden 'i Zal, vroeg hjj, gelijkstelling van het bjjzon der en openbaar onderwjjs tevens medebrengen toezicht van den Staat bg de benoeming, het ontslag en de pensionneering der bgzondere onderwgzers? Nu zegt de regeering dat het .er onderwjjs zgn vrgheid niet voor verhoogde Staatssubsidie zal verkoopen. Maar olgens dan heer Troelstra was dit een onmo gelijk standpunt, want in de toekomst zal de inmenging van het rjjk in de verhouding tusschen bgzondere onderwgzers en besturen van bjjzondere scholen niet uit kunnen big ven Verder releveerde de spreker wat door den heer Pompe van Meerdervoort over de toepas sing van de leerplichtwet was gezegd, en drong hg alsnog aan op kostelooze schoolvoe- ding en verpleging. Dit waren de twee voor- te punten, door hem in debat gebracht. Nadat dr. De Visser zgn gebruikelijk «woord van protest" had laten hooren ditmaal gold het «zeven AmsterdamBche diaconiescholen' die volgens den heer Troelstra meer zouden strekken voor bezoek van meer gegoeden dan van minder gegoede kinderen,waartegen domine «protesteerde" kwam dr Kuyper aan het woord. Zgn antwoord kwam in het kort hierop neder Waar bemoeit gg, Troelstra, u mede Het bRzonder onderwijs is toch onze zaak. ZR gaat alleen ons, anti-revolutionnairen, ter harte. Bovendien is deze inmenging niet begrgpeljjk, nadat gg op uw party-congres te Groningen de bekende schoolwet-motie hebt aangenomen, üw motief is nietbevordering van het bgzon der ouderwjjs, maar socialistenteelt; en die denkt gg onder onze «kleine iayden" te kun nen dry ven. Een repliek, die weinig afdoende was, en eigenlgk weinig om het ïyf had. Nog erger maakte het dr Kuyper, waar hg de toepassing der leerplichtwet besprak. Hierbij was gewezen op de wenschelgkheid óm als nog schoolvoeding en kleeding in te voeren. En wat zeide daarop de premier Deed men dit, zeide hg, dan zal men allerlei bedrog in de hand werken. De arme kinderen zullen met slechte kleederen ter schole komen, daar voor goede kleeding ontvangen om den vol genden dag wederom met nieuwe slechte plunjes aan te komen Zoodoende ontslaat men de ouders van den plicht voor hun eigen kinderen te zorgen. Aan dat «beginsel" wilde hg niet tornen. Het beginsel van staatszorg voor de kinderen was een heidensch principe, reeds vroeger door heidensche wgsgeeren verkondigd. In gijn repliek wees de heer Troelstra nog eens op de zwakke zgden in dit ministerieel betoog zonder evenwel een nader afdoend ant woord van den minister te ontvangen. Deze beperkte zich tot een enkele losse opmerking over hetgeen door den Amsterdamschen afge vaardigde was gezegd over de Groningsche onderwgsmotie, en eindigde met de verklaring gaarne den steun der «machtige sociaal-demo cratische partg" voor de finale oplossing der onderwgsquaestie te aanvaarden. Daarmede werd het debat van heden geslo ten, waarvan de verhandeling in de Hande en nog wel eens door de Christen-democraten zal worden overgelezen. De rede van den heer Troela ♦ra geeft daartoe aanleiding te over, reden waarom wg haar, vooral uit een politiek oogpunt beschouwd, moeten prgzen. Bg kon. besluit is aan J. A. Verhoeven, op zgn verzoek eervol ontslag verleend als notaris te Eersel i aan den eerste-luit. P. A. van Leeuwen, van 1ste reg. veld-art., op verzoek eervol ont slag verleend uit den militairen dienst; is aan den reaerve-tweede-luit. G. L. Uljée, van het reg. gren. en jagerB, op verzoek een eervol ontslag verleend uit den militairen dienst is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Voorburg J. W. Overbosch, thans commies der telegraphic 1ste kl.; en tot directeur van het postkantoor te Scheem- da G. J. Somer, thans commies der postergen 2de kl. De minister van oorlog a. i. minister van marine verleent deze week geen audiëntie. In de St. Ct. van heden is opgenomen een bon. besluit tot vaststelling van een algemeenen maatregel van bestuur als bedoeld in art. 64 der Ongevallenwet 1901. VBRHOOGING ACCIJNS OP HET GEDISTILLEERD. voorshands nog op de hoogere baten uit het tarief niet valt te rekenen. Hierin zgn dus voor de urgente voorziening in het tekort geen middelen te vinden. En evenmin kan, met het oog op die ur gentie, tot de directe belastingen de toevlucht worden genomen, afgezien van andere princi- pieele bezwaren. Van eene verhooging van den accgns op het gedistilleerd tot f 70, dat is met 1/9, aal eene hoogere opbrengst van f 2 700.000 a 2.800.000 per jaar mogen worden vorwacht. De minister doet slechts noode het voorstel. Nu eenmaal sterke drank een veel gebruikt, zg 'tdan ook een verre van altoos onschuldig genotmiddel is, kan men er, meent de minis ter, der regeering zeker geen verwyt van ma ken dat zg dit gebruik aan de behoeften der schatkist dienstbaar maakt en daarop eene zware belasting legt, waarin niemand meer behoeft te dragen dan hy verkiest. De Minister gelooft niet dat het gebruik der mate zou afnemen dat h8t doel, het verbrggen van eene hoogere opbrengst, zou worden gemist. Evenmin meent de Minister dat grensfraude door de veihooging zal worden verlevendigd of zal opduiken, terwgl heizelfde geldt voor frauduleuse uitslagen uit fabrieken. De Minister acht overgangsbepalingen noodig, Door de bepaling, dat navordering van de ver hooging zal geschieden, zal het belang worden weggenomen om nog vóór het in werking komen der wet gedistilleerd in voorraad op te slaan. Bg de wetten van 1863 en 1865 werd nabetaling gevorderd van voorraden boven tien liter. Thans nu het eene verhooging van slechts 7 geldt, wordt voorgésteld de nabetaling eerst bg voorra den van vgf en twintig liter te doen aanvangen. W est-Ixidië- Berichten uit Paramaribo dt. 21 November melden den dood van den heer Julius E. Mul ler, sedert jaren lid der Staten. Hg was een door duizenden geëerd en geacht man zyn dood is voor de kolonie een groot verlies. Volgens de Surinamer, is de gouverneur Lely druk werkzaam aan allerlei groote plannen, om in de kolonie ver betering'te brengen op aller lei gebied, meer speoiaal wat de hygiensehe en landbouwzaken aangaat. Men verzekert, dat spoedig een ontwerp de Staten zal bereiken betreffende de rioleering van de grenzen der stad. De heer Lely heeft ook het voornemen een nieuwe regeling van het arbeidscontract ter hand te nemen, waarvoor een onderzoek naar de arbeidsverhoudingen in de kolonie commis soriaal zal gemaakt worden. Ook zal er een commissie worden benoemd n den landvoogd in te lichten of het mogeljjk zal zgn meerdere en grootere vestigingsplaat sen aan het pad van Wanica aan te leggen, langs de baan van den ontworpen spoorweg. Zooals in ons vorig nommer in 't kort werd gemeld, is ingediend een wetsontwerp tot ver hooging van den accgns op het gedistilleerd, waarbjj die accgns per hectoliter gedistilleerd ad vgftig percent sterkte, bg art. 1 der wet van 27 Sept. 1892 bepaald op drie en zestig gulden, wordt verhoogd tot zeventig gulden. In de toelichting tot het wetsontwerp wgst de Min. v. Financiën er o. a. op, dat, al laat de uitgaven voor spoorwegen, voor' verlegging van de» Maasmond en voor de Staatsmjjnen-exploitatie, alsmede het aan de Rgksverzekeringbank te verstrekken renteloos voorschot buiten rekening, voor welke uitga ven mag worden geleend, dan nog overblgft een ongedekt te kort van ruim 5.000 000. Verder zullen vrg belangrijke bedragen noo dig zgn voor de Beroepswet en de Kinderwetten, benevens de aangekondigde hervorming van het technisch onderwijs, zoodat het niet waar schgnlgk is, dat de werkelgke uitgaven voor 1903 veel onder het thans geraamde bedrag zullen big ven. De Minister heeft 't onder die omstandig- iden zgn plicht geacht onverwgl maatregelen te nemen om tot herstel van het financieel evenwicht te geraken. Het komt hem geraden voor voorhands te vohtaan met een verster king der middelen die over een vol jaar gerekend op ongeveer 3 millioen gulden te stellen is. Bg de overweging der vraag uit welke middelen de versterking der Rgksinkomsten te vinden ware, is in de eerste plaats gedacht aan het tarief van invoerrechten, waarvan de herziening in bewerking is. De omvang van den voorbereidenden arbeid en de tgd, dien de behandeling van het wetsontwerp in de Staten-Generaal zal vorderen, zyn oorzaak dat BIT STAD EN PROVINCIE. Tot secretarissen der gezondheida-oom- misBiën in Zeeland zgn door den Commis saris der Koningin benoemd teMiddelburg dr R. Bglsma aldaarVlissingen mr G. J. Sprenger te Deil; Goes J. Z. Risch aldaar Zierikzee mr H. Polvliet te Amsterdam Tholen H.J. Laban aldaar; Terneuzen J. van de aldaarOosfcburg mr J. F. Sluis aldaarHuist Jos. van Waesberghe aldaar; Veere W. van Hamme aldaar Kruiningen F. D. Kolff van Oosterwgk, met intrekking van diens i wgzing tot voorzitter en aanwgzing van J. N. Elenbaas te Krabbendgke tot voorzitter. Bg kon. besluit zyn, zooals reeds in een deel der oplaag van ons voiig nommer werd gemeld, in rang overgeplaatst bg het derde regiment infanterie de tweede-luitenant W. J. Meynema, van het Indische leger, en by het Indische leger de tweede-luitenant J. C. van Nouiiuys, van het derde. Op de 9e internationale tentoonstelling van pluimgedierte en kongnen, van 12—15 dezer vanwege de vereeniging Ornithophilia te Utrecht gehouden, zgn uit o n z e p r o v i n- c i e de volgende heeren bekroond voor kippen A. A. ter Haar te GoeB met een 3en prgs voor goud Wgnandottes. Voor duiven B. Neelmeger te Middelburg met een eere prgs, zeven le, drie 2e en 3e prgzen voor Hollandsche en Pommersahe kroppers. Voor kongnen P. Butler met een len en vgf 3e prgzen, Jacobus Rottier met twee le en vgf 3e prgzen en J. J. Gleram met een prgs, allen voor Viaamscbe reuzen. Do drie Ia°fcsfcgenoemden wonen.te Biezelinge. Uit Vlissingen. Dinsdag nacht kwam met den sneltrein van 10.48, die een halt uur in vertraging was, hier aanPrins van Leiningen uit Beieren, die met de nachtboot naar Engeland overstak. Tot secretaris-ontvanger7 van het Ned. Herv. kerkbestuur te Biggekerke is be noemd de heer K. Wielemaker, hoofd der christelgke school aldaar. Dinsdagmiddag omstreeks half vier geraak te op den weg naar Domburg een voor rgtuig gespannen paard op hol. De passa gier, die in het rytuig zat, en de koetsier sprongen bg tjjds op den weg, terwgl wagen en paard in een sloot terecht kwamen. En het dier èn het vehikel werden zonder veal scha de weder op den beganen grond gebracht, waarna de afgebroken reis werd voortgezet. Dinsdagavond werd op het Slot Otstende te G o e s eene buitengewone algemeene verga dering gehouden van leden der IJsvereeniging. Behalve 4 bestuursleden, waren sleohts 8 ge- gewone leden opgekomen. De voorzitter, de heer S. v. d. Pejjl, deelde mede dat deze vergadering was bjj ageroepen om den uitslag van het gehoude» ••.vondfeest •espreken. Nadat de voorziter ^et onaan gename, dat was vootgevallen, had opgesomd, werd een breedvoerige discussie gevoerd, waarna van de zjjde van het bestuur bleek dat het niet het bgltje er bg wilde neerleg- nen, zooals aanvankeiyk werd gevreesd, maar nog eens pogingen wil aanwenden om een feest te organiseeren. Er werd een motie van vertrouwen en van dank aan het bestuur uitgesproken. Behalve feesten voor de leden wil men, als weer en gs dienen, ook een kinderfeest doen plaats hebben voor kinderen'van mingegoeden, waarvoor men bpragon zal inzamelen. In de Dinsdag gehouden vergadering van den gemeenteraad van Zierikzee werden benoemdlo. de vaste raadscommissiën voor 1903 en 2o. eenige leden ter voorziening itt de periodieke aftreding in de plaatselijke schoolcommissie, het armbestuur en het wees huis. In de vacature, door het vertrek van den hear E. Hazelhof ontstaan in de plaatselgke schoolcommissie, werd benoemd de heer J. H. Loewer. Na langdurige discussie werd de nieuwe verordening op de pensionneering van de ge meente-ambtenaren aangenomen en zyn burg. en weth. gemachtigd een contract met de maat schappij Kosmos te sluiten. Op een vraag van een drietal heeren naar aanleiding van een antwoord van. den minister Kuyper aan den heer Pompe van Meerdervoort dat nooit een offioieel verzoek tot overname van de H. B. S. te Zierikzee is ingekomen deelde de voorzitter mede, dat zulk verzoek herhaaldelgk is gedaan en dat hg gelooft dat de verslaggever van een courant, die dat meldde, den minister niet goed begrepen heeft. Bg denzelfden gemeenteraad is ingekomen een aanvraag om ooncessie voor den aanleg eener drinkwaterleiding. Zg gaat uit van den heer A. van Seters te Rgewgk. Donderdag Vrgdag Zaterdag Zondag Maandag. Dinsdag Woensdag BOOOWATE1. ▼UMtfngMi. 18 December nam. 19 20 21 3.27 4.29 5.20 6.24 6.44 7.46 ONDERWIJS. Op de voordracht voor onderwijzer a&n de O. L. school te N i s s e zgn geplaatst de heeren W. Vleugel, Wolfaartsdyk, W. van Strien, Driewegen, en W. H. Stouten, Middel- burg. Geslaagd voor het examen van commies der postergen en telegraphie de surnumerairs Anton Kuiler te Zutphen en J. Lavell te Haarlem. In de St. Ct. brengt de minister van binnenlandsche zaken ter algemeene kennis, dat op 2 Februari 1903 en volgende dagen te Leiden, te Utrecht, te Groningen en te Am sterdam gelegenheid zal worden gegeven tot afleggen van de practischa examens van arts, alsmede te Utrecht tot het afleggen van de practische examens van tandmeester. - In verband met het bekende feit dat te Amsterdam op sommige scholen circulaires verspreid worden of aan het hoofd ter uitrei king worden toegezonden, betreffende onder werpen, welke vreemd zgn aan het onderwjjs» hebben burg. en weth. eraan herinnerd, dat dergeiyke circulaires en in het algemeen alle manifesten, inteekenlgsten of inzamelingen, van welken aard of onder welken vorm ook, op de scholen niet mogen worden toegelaten. "LANDBOUW. In een bgvoegsel tot de St.-Ct van heden is opgenomen een Btaat van de gevallen van besmettelgke veeziekten in Nederland, voor gekomen gedurende de Maand November 1902. In die maand kwamen in het ryk voor 374

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1