M1DDELBURGS0HE COURANT
N'. 296,
148° Jaargang,
1902.
Dinsdag
16 December,
Deze courant verschijnt d a g a i y k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.
Afzonderljjke nummers kosten 5 cent.
THBBHOmSTBR BH VERWACHTING.
15 Deo. 8 u. vm. 42 gr., 12 u. 41 .gr., av. 4 o. 44 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige Z,
wind, betrokken lucht, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten ©3
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reolainens 40 cent per r
Groot© letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, uetreSenae
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen AsJvwrtosutla-Haroa
A. SB LA 3SA3 Ann., H.S. Veerlmrgwal 366, Am*t*rdsMKu
i deze courant behoort een
Middelburg 15 December.
Kameroverzicht.
Zitting van Zaterdag
Dutter, saaier, vervelender zitting dan die
van heden werd in langen tjjd niet dcor ons
bijgewoond. Niemand luisterde, wilde luiste
ren, kon luisteren, ledereen, den sprekers incluis,
lag de verveling vingers dik op het aangezicht.
Wie naar het sprekerabankje toeliep, wist voor
uit dat hjj voor stoelen en banken zou praten.
Zonder dr Kuyper was er misschien in het
geheel geen debat geweest. De heeren hadden
elkander maar laten praten. Hopeloos waren
de pogingen van den heer Ter Laan om de
verveling van de Kamer in aandacht om te
zetten. Nu eens probeerde hg het door wild
met de armen in het rond te zwaaien zonder
»dikke woorden" te gebruiken, dan weder ges-
tiouleerde hjj met «dikke woorden", als stond
hg te bulderen tegen een volksvergadering over
kapitalisten, die verdelgd moesten worden.
Maar de aandacht verwierf hg geen oogenblik.
Hoogstens een medeljjdenden blik van den
heer Lohman. Pech had ook de heer Dolk
met zjju ma'den speech over het vakonderwijs.
Slechts een goede twintig leden kwamen even
luisteren, om spoedig daarop weder te ver
dwijnen. De aardigheid van het nieuws was
dus geweken.
Zelfs dr Kuyper was onder den indruk der
algemeene verveling, Vrjjdag nog vol grapjes
ea kwinkslagen, schoot hg heden geen enkele
maal uit. Ineengedoken zat hg naast den
spreker, met de oogen half dicht geknepen
als knapte hg een uiltje. Met loomen gang
ging hg onder het «gehoor" der sprekers
zitten, en deed dan net' alsof hg luisterde.
De zitting was voor hem een audiëntie, en
de sprekers waren supplianten en requestran-
fcea. Helaas kon hg de teden niet andiaa-
tie-bezoekers in twee, drie minuten verschal
ken. Hg moest ze behoorlijk beantwoorden.
En dat viel hem zwaar. Werkelijk dr Kuypei
in de verveling te zien is een gezicht on
«kazian" op te wekken. Bljjkbaar waren zijn
gedachten niet bjj de onderwjjs zaken die
heden behandeld werden. Ze waren elders.
Toevallig weet ik ook waar. Een medium,
naast mg, had juist berioht van een betrouw
baren klopgeest ontvangen, die meldde dat
dr Kuyper'a geest net op het oogenblik toen
de heer Ter Laan vervaar!gk begon uit te
pakken over de inconsequentie van den pre
mier, zich bezig hield met de vervulling in de
vacature in den ministerraad. Hg wist te
vertellen dat dr Kuyper toen juist in een
vigen zelfatrgd gewikkeld was of hg, in plaats
ran den overleden minister van marine, een
christelQk-historischen zeerob of een gerefor
meerden zeevaarder zou nemen. Een echte
De Itugter of Tromp was niet verkrggbaar.
Dat was hem duidelijk. Toch moest h|j Bpoe-
dig weder ingespannen zjjn. Lang kon
met 6 paarden niet rjjden. Het zevende paard
was eehter moeilgk te vindes. Zjjn eigen Btal
was slecht voorzien van het ras, waartoe dat
zevende ros moest behooren.
De klopgeest had toen t9gen de a geest van
dr Kuyper gezegd«spreek er eens met dr De
Visser over. Die heeft er nog een op stal."
Maar daarvan wilde hg niet hooren. Dezen raad
had hg al lang in de courant gelezen, en al
was het alleen daarom, wilde hg er niets van
weten. «Ik heb geen vertrouwen, antwoordde
de geest van dr Kuyper, in de marinekennis
van dr De Visser. Zjjn paarden zjjn misschien
zeepaarden, de couranten maken er zeeslangen
van, maar by mg worden ze geen minister.
Neen, geef mg een anderen raad".
En juist op het moment, dat hg daartoe
wilde overgaan, was de geest verdwenen. Hg
vertelde het medium nog iets over den heer
Ter Laan, maar dat hadden wg zelf kunnen
men aankomen. Wy bleven den premier
echter nog langen tgd gadeslaan, en gelooven,
dat de klopgeest werkelgk het medium naar
waarheid had ingelicht. Dr Kuyper was niet
bg het onderwjjs. Hg dacht aan heel andere
dingen dan aan vak-, ambachts- enH.B.S.-on-
derwys
Zoo ernstig en somber was hg zelfs, dat de
grapjes van den heer De Stuers over het
Ryks-Ethnographiseh Museum te Leiden den
minister geen vrooiyken zet in den mond gaf.
De heer De Stuers waarschuwde om de col
lectie te Leiden niet te splitsen door de eene
helft te Leiden, de andere helft te Amsterdam
onder te brengen. Bovendien wees hg op den
jammeriyken toestand, waarin het museum
zich thans bevond. Het geleek meer op een
pakhuis dan op een museum.
Voor het overzicht van Donderdag
men het by voegsel.
Ook de heer Cremer sloot zich bg dit betoog
aan. De minister waschte zjjn handen echter
in onschuld. Er was een commissie ingesteld,
en hg kan niets anders doen dan die com
missie tot spoed aanzetten.
Voor één oogenblik was met deze museum-
quaestie de verveling in de Kamer verbroken.
Maar spoedig daarop ging het weder aan het
ouder wij a en daarmede zakte de stemming tot
diepe onverschilligheid en lusteloosheid,
Bg het middelbaar onderwjjs kwam het
amendement van den heer Ter Laan (om te
geraken tot verruiming van het kosteloos on
derwijs aan H. B. Scholen, in behandeling, dat
na een lange discussie, waaraan door verschil
lende sprekers werd deelgenomen, met 43 tegen
stemmen werd verworpen.
Vervolgens had de heer Pompe van Meer-
dervoort het 07er de overname van de gemeen
te! gke burgerschool te Zierikzee door het
Rjjk, wat den premier het antwoord ontlokte
dat hjj eens zal lezen, wat er al over die zaak
is geschreven. Een antwoord, dat dezen party-
genoot van dr Kuyper zeker zeer onbevredigend
moet gevonden hebben. Hg zeide echter niets
meer.
Vervolgens werd bg art 121 (Polytechnisch
onderwjjs) door den heer Bos aangedrongen
op verbetering van het vak onderwgs, waarbjj
zich aansloten de heeren Smeenge, Nolens,
Pasatoors en De Stuers. Maar ook hier was
het ministrieel bescheid sober. Dr Kuyper
verklaarde, dat hg nog met deze zaken bezig
was, en vond het daarom nutteloos in byzon-
derheden af te dalen. Later zal men meer
■astigheid" kunnen krggen, en tot dat tjjd-
stip wenschte hg een uitvoerige bespreking
van het onderwerp uit te stellen.
Nadat de sprekers nog gerepliceerd hadden,
werd de vergadering, waarin op het laatst geen
twintig leden meer present waren, gesloten.
Maandag middag voortzetting van de t
raadsloging.
Amsterdam, zal a. s. Zaterdag 20 dezer worden
te water gelaten.
Zooals nog in een deel der oplaag van
vorig nommer werd gemeld is te 's Gra-
venhage geslaagd voor het examen boekhou
den K XII voor huisakte de heer J. J. Ie
van Vlissingen.
BIT STAD EN PROVINCIE,
py JlllulnitOiiuvio ucDïvüiKKlBg cïd 9 DC
cember jl. is het besluit van den raad van
Cortgene van 22 September jl., waarby de
heer M. C. Maas tot hoofd der school aldaar
werd benoemd, goedgekeurd.
Wg zijn benieuwd de overwegingen van dat
besluiste lezen.
Donderdag a. zal voor leden en inge
schrevenen boven de 18 jaar van Ons Huis,
Wagenaarstraat alhier, een voordracht wor
den gehouden over een onderwerp, dat zeker
wel bg zeer velen belangstelling wekken zal,
nl. over de draadlooze telegraphie.
De heer W. C. van de Volkere uit Vlissin-
gen zal daarover spreken en zgn voordracht
met proeven opluisteren. Onlangs behandelde
hg hetzelfde onderwerp in het Natuurkundig
geselschap te Middelburg en bg deed het tot
groot genoegen van zgn gehoor.
Reden te meer, om op zgn voordracht, Don
derdag a. te houden, de aandacht te vestigen
van. hen, die tegen 2'/s cent toegang kunnen
verkrggen. De toeganskaarten zgn te beko-
bg den concierge van Ons Huis, terwijl
de voordracht zelve gehouden wordt op de
bovenzaal van de sooieteit St Joris.
Wg vestigen de aandacht van belang
hebbenden op de in dit nommer voorkomende
advertentie der Eerste One
Verzekering-Maatschappij, gevestigd te Zwolle,
De kolonel jhr 0. K. van der Wgek
commandant van het 3e regiment infanterie,
inspecteerde heden middag de kazerne en
andere gebouwen van het 2e bataljon van
het regiment. Hg was vergezeld van den
regimentB-adjudant,kapitein J. H. van den Burg.
De tram, die Zondagavond alhier te
elf uur aankwam, had jjaan den ketel van de
locomotief een lek bekomen, waardoor zg eerst
nadat een andere locomotief uit Vlissingen
was gehaald, des nachts te half twee kon
vertrekken.
Uit Vlissingen,
Door de Vereeniging t
fabrieks- en handwerksnijverheid in Nederland
werden Zondag aldaar door het bestuur der
afdeeling Middelburg, namens het hoofdbe
stuur, twee getuigschriften uitgereikt, en we
aan H. H. Schoonis en P. J. Jansen, voor
-jarigen trouwen dienst bg de firma Gebr,
Polak aldaar.
Wegens het overigden van Jansen, tgdens
i voorbereidende maatregelen voor het hul
deblijk, is dit aan de weduwe ter hand gesteld.
De plechtigheid had plaats in tegenwoor
digheid van den patroon, zjjne familie en het
geheele personeel; en de president van boven
genoemde afdeeling, de heer Herman Snijders,
hield daarby een toespraak.
Het stoomschip De Kerens, in aanbouw
de Kon. Maatschappij De Schelde voor reke
ning van de Kon. Paketvaart-Maatsohappjj
Bleu
Te B o r s s e ,1.6 is iojL generales brand
meester benoemd de heer A. J. de Mugnok
zjjn tot brandmeesters gekozen de heeren
Karelse Cz., P, Verburg Mz.. J. van Zwee-
den en P. Minderhoud Gz.
Aldaar zgn dit najaar uit de haven vervoerd
.761.975 Kg. suikerbieten. Verleden jaar wer
den verscheept 7.168.627 Kg. in 1900
5.565.859 Kg.in 1899 7 602 867 Kg. en in
6,414.524 Kg.
Te Renesse had Vrijdagavond de
van de drie volksvoorlezingen plaats,
welke daar dezen winter zullen gehouden
worden. Nadat de voorzitter der commissie,
de heer Del Campo, met een toespraak had
geopend, werd door den heer Kaptejjn voor
gelezen een vertaling van Henoch Arden. Ver
volgens leverden nog bijdragen de heeren
Van Boetzelaar, Schooff Jr. en Sr. en Leeuwe,
waarna de heer Del Campo met een aardig
verBje de vergadering sloot.
Te oordeelen naar de opkomst en naar den
bgvalvan het publiek, mag déze proef als ge
slaagd besohouwd worden.
Zaterdagnamiddag w aren door het be
stuur der IJsclub lerneuzen op de baan der
vereeniging wedstrgden uitgeschreven in het
hardrjjden, aokoonrjjden voor dames en voor
heeren en blokjesrapcn voor kinderen, 't Was
juist bgtgds, want het ingevallen dooi-
weder veroorzaakte reeds dat het gs te zacht
voor de scherpe schaatsen der rgders. Zoo
wel op de baan als op den wal daarnaast,
werden de wedstrgden met belangstelling ge
volgd.
De prijzen werden gewonnen als volgt
itwiaaulli fï.
pr. mej. M. Lommertzen schoonrgden
(heeren) le pr. de heer J. de Jonge, 2e pr. de
U. Brandhardrjjdenle pr. de heer
Buikema, te Hulst, 2e pr. de heer M. J. P-
Mgnsbergen.
De eigendomskwestie over een gedeelte
van de losplaats van de haven te Philip-
n e zal in der minne geschikt worden,
Het gemeentebestuur heeft reeds de zuidzgde
de losplaats met den daarby behoorenden
dgk voor 900 onderbandsch gekooht
eigenares, de weduwe Buyck te Gent.
Ook met den eigenaar van de weBtzjjde van
de losplaats is het gemeentebestuur in onder
handeling.
Te Oostburg zullen eerstdaags ook
pogingen worden aangewend om eene afdeeling
van het Groene Kruis op te richten.
Aldaar is jl. Zaterdag eene afdeeling gesticht
van den Bond van oud-miliciens-verlofgangers.
Op de daartoe belegde vergadering waren on
geveer 70 oud-miliciens tegenwoordig.
De raad der gemeente A ardei
besloot in zgne Zaterdag gehouden zitting
naar aanleiding van het verzoekschrift van
den gemeente-ontvanger aan Gedeputeerde
Staten om nadere regeling van zgne jaar
wedde, deze te verhoogen met 25.
In eene gecombineerde zitting van den raad
met regenten van het burger gasthuis werd
tot regent herbenoemd de heer C. J. B. Wgffels.
Besloten werd tot opname van Amelia Fleu-
renbaai, wed. Petrus Loke, in het oude-i
en vrouwenhuis.
HOOGWATER-
TllMliigea.
peratuur waarnemen, niet het minst zg bg wie
de kosten voor verwarming, kleeding en voe
ding het zwaarst wegen.
De liefhebbers van het gsvermaak en zg die
op de gestolde wateren nog een broodje ver
dienen, behoeven echter den moed niet op te
geven, men beweert immers dat alle vorst die
voor Kerstdag komt geen afslag geeft.
De commissie, die zioh hier gevormd heeft
tot het geven van een of meerdere gsfeesten
en het eerste daarvan had bepaald op aan
staanden Dinsdag avond, kan nu natuur!yk
niet aan haar voornemen uitvoering geven.
Zg is verplicht het uit te stellen tot later.
Zg heeft intusschen niet stilgezeten; zjj is
geheel en al met hare plannen gereed, zoodat,
wanneer er binnen korter of langer tgd vol
doende gs komt, zg onmiddellgk kan optreden.
Dat heeft natuutlgk veel voor, want waar
het een gsfesst geldt, moet men van het ge
schikte oogenblik profiteeren kunnen en is
een lange tgd van voorbereiding veelal oor
zaak dat een of ander plan in 't water valt.
Te Streefkerk reed een twaalfjarig jongetje
in een wak en verdronk.
Te Veldhoven geraakte eveneens een 18jarig
jongman, de kostwinner van zgn 78jarige
moeder, te water en verdronk.
Van een weduwe te Maasland brak bg 't
schaatsenrgden eerst een dochtertje een arm
kort daarop de oudste zoon een been.
Een 23-jarig jongmensoh, dat Vrgdag
Zwolle, per schaats, naar Vollenhoven
gereden, om daar zgn familie te bezoeken,
niet aangekomen. Man vermoedt dat hg in
een wak geraakt en verdronken is.
In het Ketelaiep is een 12-jarig knaapje
m wak gereden en verdronden.
Een jonggehuwd paar uit Friena (Fries
land) waren Donderdagmorgen in gezelschap
van een kennis uitgereden om de ouders van
m te Wilpe (Groningen),te^bezoeken. Te
Grouw werd de verloofde van hun kennis af
gehaald, die ook meeging. Bg de Kromme Ee
gw^ira^d^eifk^rFónén^oe^ööpénJ-^ïea^et
gelakte de jonggetrouwden te redden. De beide
anderen zonken dadeiyk in de diepte weg en
verdronken.
ZIEKENHUIS TOOK SCHOUWEN EN
OPITKIiAND.
Plechtige opening.
hun den meerderen levensvoorraad van het
sterkere ten goede te doen komen. De predi
kant sprak het vertrouwen uit, dat zgn ge
hoor die overtuiging deelde en voort zou gaan
met hen verder te steunen, want zulks was
noodig, vooral, nu hun helaasdoor den dood
reeds vrienden en vriendinnen ontvielen. Hun
geëerde naam zal in gezegend aandenken
big ven.
Spreker hoopte dat hun voorbeeld tot na
volgen zal opwekken.
Aan het slot van zgn welkomstwoord, ver
klaarde hg eenig gunstig verband te zieh
tusschen het karakter van het gebouw, waarin
openingsplechtigheid plaats had, en de zaak,
die hun lief was.
Immers het gebouw spreekt van geloofdat
volgens Carlyle altjjd was en steeds zgn zal de
ziel van de daad, van strijd tegen verkeerde
invloeden, van vrede, die daar is in het lenigen
van Ijjden, in het volbrengen van wat onze
hand vond om te doen, van Christus, wiens
ruim liefdehart de heele menschheid omsloot.
Wordt diens leven geleefd, dan is er bg alle
bezwaren niets te vreezen, maar alles goeds te
hopen.
Woensdag
Donderdag
Vrydag
Zaterdag
Zondag
Maandag.
16 December
nam.
1.55
17
2.41
18
3.27
19
4.29
20
5.29
21
6.24
22
vm.
6.44
IJS- EN DOOI-BHRICHTEN.
Aan alle plannen voor ystochtjes e
feestjes, voor Zondag en deze week gemaakt,
is plotseling de bodem ingeslagen door een z.
vliegenden dooi.
Op het oogenblik dat wg dit achryven,
regent het dat het giet. De dooi is even
plotseling ingevallen en even kras als de vorst.
Aan een kant gelukkig, want hierdoor
wordt belet dat waaghalzen het toch nog eens
a op het gs probeeren, op gevaar af van
een ongeluk te krygen.
Zaterdagavond en Zondag is er op on
vesten en watergangen nog geredeneenige
moesten hun liefhebbery met een nat pak
bekoopen.
De felle koude trad wel wat vroeg in
velen zullen met genoegen een mildere tem
De
Men meldt oub uit Noordgouwe:
Er heerschte heden middag in onze anders
zoo stille gemeente eene buitengewone drukte.
Had de gewone middagtram reeds enkele vreem
delingen in ons midden gevoerd, een extra
tram te een uur vermeerderde nog het aantal
zoekers, die allen hunne schreden richtten
naar ons kerkje, waar te half twee de plech
tige opening van het Ziekenhuis voor Schouwen-
Duiveland zou plaats hebben. Het kon nauwe-
Igks de vele genoodigde» en belangstellenden
bevatten.
Na het inleidend orgelspel van den heer
Klimmerboom uit Zierikzee, nam de heer E L,
Nauta, predikant, het woord on heette alle
aanwezige autoriteiten, stichters en begunsti
gers, alle belangstellende dames en heeren,
namens het Bestuur van harte welkom
uitte zgne vreugde over aller tegenwoordigheid,
Lag er iets weemoedigs in, om het werk
dat met zooveel liefde en zorg is tot stand
gebracht, af te staan aan de wereld, waar
weet dat het geen moeiiykhede», geen be
zwaren, geen hachelgke oogenblikken sullen
gespaard blgven, toch paste, nu het ziekenhuis
gereed is voor zgn ernstig liefdewerk, een
uichtoon en meteen een d a n b t o o
voor de velerlei hnlp, van alle kanten onfc-
o a. ook van Middelburg's voljjverigen
secretaris bg het opmaken der statuten,
De heer Nauta wees er met nadruk op dat
hier niet gezocht werd eigen eer en voordeel,
maar dat het gold een zaak die allen aangingi
d uitgezonderd; dat we ons in den
strgd tegen de ziekte solidair hebben te ver
klaren en het standpunt van den Samaritaan
uit de bekende gelgkenis hebben in te
Hg riep daarom allen te wapen, niet alleen
om te helpen, maar ook om te weren en
waarschuwde er voor om mot rustige kalmte
op het worstelperk des levens toe te zien.
waarin de worsteling tusschen gezond en ziek
zgn geen geringe plaats inneemt.
Is er een tgd geweest, dat men meende dat
de hoogste levenswaarheid was gelegen in het
-ieder voor zich zelf" en dat het goed was.
dat in den strgd om het bestaan de zwakken
ondergingen en de sterken overbleven, wat
1 als een vaste natuurwet was, gelukkig
blinkt thans uit den grond van der mensch
heid harte de stem om erbarming voor den
zwakken lgdenden broeder en leert de weten-
sohap ons weer de hooge waarheid van het
altruïsme, om zwakkeren niet te verdringen
maar te doordringen met nieuwe levenskracht,
J. L. C. Wortman,
van het ziekenhuis,
Alsnu betrad de heer
arts alhier en directeur
spreekplaats.
Deze kondigde aan dat hg zou trachten een
algemeen begrip van de wetenschap der ge
neeskunst en here toepassingen in de 20ste
eeuw te geven, om daaruit te besluiten tot
het goed recht van bestaan der ziekeninrioh-«,
ting.
De moderne geneeskunde, zoo betoogde hg,
geworden van eene ervaringswetenschap tot
ne, gebaseerd op de algemeene wetten der
natuur, tot eene natuurwetenschap, een stuk
biologie. Toepassing vindende wetten van
het behoud van arbeidsvermogen, de leer van
het lioht en geluid, de warmte en electriciteit.
scheikunde in haar organisch deel leert
stofwisseling van mensch, dier en plant
brcrewtJWöjjTiig^'vittt" ufe luo'iiirwisaeutfg ra cte
longen, van de apiersamentrekkingen, van
beweging onzer gewrichten, van de
enuwgeleiding, de werkingen van onze zin
tuigen, van onze spysverteringsorganen en van
lovele geestesprocessen.
Alles komt voort uit den stofwissel in het
lichaam, d. w. z. de opname der voedings
stoften en van de zuurstof uit de lucht, daarna
omzetting van deze in het lichaam tot
opbouwstoffen en eindeiyk de verwydering
van wat verbruikt of onbruikbaar is uit het
liohaam.
en ander is te vergelgken met het ver
brandingsproces in de kachel. Deze heeft ook
voedingsstoffen (kolen) noodig, vervolgens
luohttoetreding en uit deze ontstaat de ver
branding tot rook en asch. De rook is het
analogon van de uitademingsgasBen, de asoh
dat van de excrementen door het levende ver
brandingsproces gevormd.
De levensverschijnselen zgn de producten
van den stofwissel. Staat deze stil, dan houdt
alle leven op. Elke levende cel van het liohaam
vertoont dezen stofwissel des te krachtiger
naarmate de cel sterker werk verricht, te
zwakker naarmate de cel in rust is. Het
levensproces is dus de wisseling der materie.
Het leven is streng afhankelgk van de bui
tenwereld, want al hare voedingstoffen ont
vangt het van buiten. Daarnaast behoeft het
leven de inwendige natuurlgke samenstelling
en samenvoeging, met andere woorden den
lichaamsvorm en lichaamskracht, zooals wjj die
aangeboren van onze. ouders hebben. Uitwen
dige en inwendige levensvoorwaarden vormen
dus te zamen het leven.
Aldus ontstaat het normale, het gezonde
leven. Veranderen deze levensvoorwaarden,
vooral de «itwendige, dan ontstaat een abnor
maal leven, dat wg ziek leven, ziekte ia het
algemeen noemen.
Ziek zgn is de inwendige strgd, om zich aan
de veranderde levensvoorwaarden aar. 9 passen.
Beide nu in- en uitwendige levensvoorwaarden
zyn streng individueel, voor ieder verschillend,
zy bepalen de eigenaardigheid van den persoon.
Ieder is op zyn eigen wgze gezondevenals
ieder op eigen wgze ziek 4s»v Er zgn geen
ziekten, er zgn alleen zieken. Ziekten z§n slechts
kunstproducten, indeelingen van zieken.
Nu ware het absurd van de geneeskunst 'te
verlangen, dat zg voor iedere ziekte een be
paald nooit feilend middel aan bon geven,
want iedere zieke heeft een eigen wgze van
ziek zgn en dus een eigen wgze van behan
deling noodig.
Daar hebben wg alleB aan te wenden, wat
natuur, wetenschap en kunBt ons aanbieden
alle die ontelbare handgrepen, die het lichaam
de aanpassing aan de schadeiykheid verge
makkelijken.
Daar zgn honderdvoudige middelen om de
gezondheid te verliezen, daar zjjn honderd-
