MIDDELRURGSCHE COURANT. N°. 293 145" Jaargang, 1902. Vrijdag 12 December, Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering vau Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2, Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER BW VERWACHTING* 11 Dec. 8 n. Tm. 23 gr., 12 u. 28 gr., av. 4 u. 28 gr, F. Verwacht: zwakke tot matige O. wind, gedeeltelijk bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertenfcien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reolamens 40 sent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentië» en reclames, piet afkomstig uit Zeeland, betrefienüe Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd-het Algemesn Adw«ï?<ea48o«RwMaiffl A, BE &A HAR Aan.» N°£, Voofftoïsirgw»! £06» Am»terda«M. Middelburg fl December. Kameroverzicht. Zitting van Woensdag. Het heden voortgezet algemeen debat over de begrooting van Justitie had, als de twee weinig beteekenende incidenten, die zich daar bij voordeden, buiten beschouwing bljjven, een vrij kalm, eentonig en glad verloop. In den laten namiddag kon het algemeen debat reeds gesloten worden, en begon de Kamer met de behandeling van de artikelen. Gezien den aard der materie, is dit resultaat zeer verblijdend. Wie had gedacht dat de 10 a 12 juristen, die er Dinsdag en van daag aan deelnamen, zóo de kunst van »zelfbeperking" zouden beoefend hebben 1 Werkelijk aan deze heeren mag een woord van lof niet onthouden worden. Evenzoo verdient de minister van justitie dank voor het kort en bondig antwoord, dat hg aan de vele sprekers gaf, die. over alles en nog wat het wooid hadden gevoerd. Het was werkelijk een overstelpende massa onderwerpen en zaken, die in debat waren gebracht en waarop van de regeeringstafel een'korte of lange toelichting diende gegeyen te worden. Zaken van actueel belang, zaken van princi- pieelen aard, zaken van persoonlijken aard,wen- schen,bljjkbaar van cliënten,klachtendossiers,ge- wenschte verbeteringen, alles kwam op de prop- pea.Het was als het ware de rubriekRechtszaken van een heel jaar lang, die aan den minister met verzoek om commentaar was voorgelegd. Met veel gratie, het moet gezegd worden, voldeed hjj daaraan, na met onuitputtelijk ge duld alles aangehoord te hebben wat de. ver schillende sprekers in het midden hadden gebracht. Zoo had b. v. de heer Van der Zwaag de Hoogerhuis-zaak wederom eens toegelicht, tevens aangedrongen op het aanstellen van Frieaehe tolken bjj de rechtbanken in Fries land, speciaal te Heerenveenzoo sprak de heer Melchers eveneens over de Hoogerhuts- zaak en de revisiewet, steunde de heer Van Veen den heer Pompe in diens betoog betref fende de berechting van handelszaken ter plaatse van den eischerzoo had de heer Hugenholtz het Dinsdag over politieke ge-, vangenen gehad, wier >fijn besnaard ziele- levem" een andere dan de gewone gevangeaiB- behandeling vereischtzoo kwam de heer Ter Daan met de klachten van den Delftschen Bruigom aandragen; zoo had dr De Visser het over het familiebezoek in de gevangenissen en zoo hadden de meeste leden een klein of groot stokpaardje, waarop zjj verleden jaar al ritjes hadden gehouden, en dat nu wederom van stal was gehaald. In die mate zelfs, dat wjj, Dinsdag den heer Hugenholtz hoorende, dachten, dat hjj aan het herkauwen van zjjn speech van verleden jaar bezig was. Een bezigheid, die voor de toehoorders wel eens vervelend kan zjjn. Het zou ons te ver voeren het antwoord van den minister op al deze vragen en in lichtingen te vermelden. Over het algemeen scheen hjj ons nog al terughoudend met beloften en toezeggingen. Hjj tracht blijkbaar niet om een allemands vriend te worden. Er zit in dezen, naar het uiterljjk te oordeelen, goedigen man, een autoriteitsgevoel, dat men niet achter hem gezocht zou hebben. Duideljjk kwam dit uit, waar bjj de z. g. Amsterdamsche posten-order het belangrijkste onderwerp in debat verdedigde. Tegenover de juristen! die gisteren en heden betoogd hadden dat aan deze »posten-order" alle wetteljjke grond slag ontbreekt, voerde bjj aan, dat het optre den der politie niet afhankeljjk is van eenig vooruit vastge8telden wetteljjken maatregel. De rjjks-politie kon dus bevoegd geacht worden zelfstandig op te treden, en tevens was het niet noodig, dat de politie elk harer hande lingen door een wet had te rechtvaardigen. Uitvoerig werd dit standpunt toegelicht met beroepen op vonnissen van den Hoogen Raad, uitleggingen van de grondwet en gemeentewet. Handig als deze verdediging is, scheen zg ons echter èn tegenover de klemmende betoogen der heeren juristen, èn in aan merking genomen den inhoud van de >posten- order", die strjjdt tegen het gewone rechts gevoel dat ieder toebedeeld is, niet afdoende. Bovendien gaf zg geen oplossing van de be voegdheidskwestie. Over eenigen tgd zal de Kamer zich echter over deze netelige zaak kunnen uitspreken. De heer Hugenholtz stelde een motie van orde voor teneinde de pOBtenorder in te trekken, welke motie op een nader te bepalen datum behandeld zal worden. De twee incidenten, die in het overigens be daarde debat van heden eenige teekening brachten, werden door de socialisten uitgelokt, die, in overwinningsstemming gebracht door de Amsterdamsche verkiezing, vol heilig strjjd- vuur waren. Aan het incident-Bruigom waren zg echter slechts indirect schuldig. De heer Ter Laan had de klachten van dezen heer een kwestie van grondbelasting onder de aandacht van den minister gebracht, die ant woordde, dat deze zaak niet in de Kamer kon behandeld worden. De Kamer was geen Hof van Revisie. Bovendien, zeide de heer Loeff, scheen deze man een idèe Jixe te hebben. Op aens klonk het toen van de tribune, waar Bruigom in hoogst eigen persoon zich waar- schjjnljjk verdekt had opgesteld: »Dat is niet waar"Dadeljjk daarop kwam de hamer van den president in beweging, en dreigde de heer Mackay met oamiddeljjke ontruiming van de publieke tribune, als er nog een woord werd gezegd. Dat hielp. De heeren hielden zich stil, en Bruigom verzonk wederom in het tribune-niet, waaruit hjj zoo plotseling was te voorschijn getreden. Toch bljjft het inci dent een merkwaardig feit voor het Neder- landsch parlement, waar zoo iets zeer zelden gebeurt. Het andere incident vloéide voort uit een scherpe woordenwisseling tusschen eenige Roomsche en socialisten over de Jezuïten, Niet erg belangrijkreden waarom wjj het slechts bjj de vermelding laten. Morgen voortzetting van de .behandeling der artikelen. Liberale concentratie? Eindelijk schjjnt er dan een einde te komen aan de politieke verwarring, die nogheerscht aan de linkerzijde der Kamer. Na heel wat gescharrel treedt de heer Borgesius aan het hoofd van de CThte-liberalen, versterkt met den oud-radicaal De Boer, met Amsterdamsche Voor- uitgangers en met nog wel een enkelen meer rechts geplaatsten liberaal, in het krjjjt om voor eene zelfstandige politieke groep den strjjd aan te binden zoowel met de clericalen als de vrjjzinnig-democraten en de sociaal democraten. Met de conser vafcief-liberalen zullen de heeren het aanvankelijk nog wel vinden Alleen het feit reeds, dat front wordt ge maakt tegenover de vrijzinnig-democraten, zal voldoende zjjn om oud-liberale bladen met groote waardeering en dankbare hulde de fcaatsmanswijsheid van Borgesius te doen be wonderen, die de linkerzjjde nu weer uit het moeras zal trekken en aanvoeren, ja, waarheen Waarheen, met dat mengelmoes van libe ralen, die in den grond het tegenwoordige kiesrecht al meer dan ruim genoeg vinden, van anderen, die het geen ramp zouden ach ten als er eens algemeen kiesrecht werd inge voerd en van nog weer anderen, die het op hun programma vooropstellen, maar ter berei king van het doel hun .stap geen oogenblik zullen verhaasten. Waarheen, met een groep van mannen, alleen samen gehouden door een overgelevarden tegenzin tegen anti-revolutionnaire en katho lieke politiek en een niet minder krachtige antipathie tegen socialistisohe eischen. Wel bereid mee te doen aan eene hervormings politiek op sociaal gebied, die niet al te diep ingrijpt in tegenwoordige maatschappelijke en vooral eigendomsverhoudingen, maar die er volstrekt geen voordeel in ziet, dat het gansehe volk aard en karakter van deze hervormingen zal bepalen. Ze liever van boven oplegt, dan door den drang en de medewerking van het volk zelf te zien ontstaan. Dat nu een meer op den gemeenechappeljjken politieken naam van liberaal, dan op geljjkheid van beginselen gevestigde partjjformatie in het land op sommige plaatsen sympathie zal ver wekken, het is zeer wel aan te nemen. Er zjjn nog zoovelen, die bljjven hangen aan den naam van liberaal, onverbrekelijk verbon den aan een tjjdperk van onze staatkundige ge schiedenis, dat vruchtbaar was aan werkeljjk radicale horvormingen, welke voor onze staats- es volksontwikkeling van groot belang zjjn geweest. Soms droomt men er weer van, in het licht van deze dagen te kunnen doen verrjjzen die maohtige hervormingspartij, die in 1848 "zoo krachtigen stoot heeft gegeven aan maatregelen welke den toestand in ons land ingrjjpend hebben gewjjzigd. Nu gelooft men weer geestdrift te kunnen wekken voor de liberale partjj ook dan, wan neer alles, wat haar glorie was en haar kracht, er aan is ontnomen. Of was het niet de democratische geest, die tegen het midden van de 19e eeuw ook door deze landen ging, welke de geestdrift aan vuurde om te veroveren wat te lang aan de burgerjj was onthouden, medezeggingsschap in zaken van staat, provincie en gemeente? Wat is er geworden van deze bron van poli tieke kracht? Van den ernstigen wil, zich openbarend door de daad, zooals bjj de verkiezingen van 1901 verricht door de vrjjzinnig-democraten, het opheffen van de vaan der democratie, door in de eerste plaats te eischen het algemeen kies recht als eerste politieke hervorming en daar voor op grondwetsherziening aan te sturen, kan bg de bonte rjj van liberale broederen geen sprake zjjn. Zelfs wanneer de liberale Unie-mannen thans inderdaad beweren op grondwetsherziening te zullen aansturen, zal men van hen moeten eischen ondubbelzinnige verklaringen, ten einde de zekerheid te er langen, dat niet weder bjj naderenden stem busstrijd ter afweer van het clericale gevaar da democratie wordt verloochend. Op dit punt kunnen de democraten niet ge- ruBt zjjn. Te zwevend zjjn de verklaringen, tot dusver afgelegd. Te zonderling wordt er gespeeld met candi- daturen als die van prof'. Van der Vlugt, die nog niet langer dan een jaar geleden al wat vrjjzmnig was tegen de democraten in 't ge weer riep, afbrak de sociale hervormingen van de vooruitstrevende liberalen en thans door Het Vaderland niet hoog genoeg kan worden geprezen. Inderdaad, waaraan een groep van liberalen, die niet uit overtuiging een democratische politiek wil voeren, maar geen hooger doel kent dan aan de clericalen de macht te ont rukken, de geestdrift zal ontleenen om te groeien en kracht te ontwikkelen, is moeiljjk in te zien. De vrijzinnig-democraten kunnen, onder af weer van de aanvallen, die hun Eog geen oogenblik gespaard zjjn, ruBtig afwachten wat er van de verdere groepeeringen aan de lin- kèrzjjde terecht komt. Reeds nu bljjkt, dat de club-Borgesius be staat uit zeer heterogene elementen. Nog niet langer dan anderhalf jaar is het geleden, dat de Amsterdamsche Voorpitgan- gers van grondwetsherziening, om algemsen kiesrecht voor mannen en vrouwen mog6ljjk te maken, niets moesten hebben En zie, de ziel van Vooruitgang, dr Hubrecht, de candidaten dezer vereeniging Den Tex en Cremer, zg behooren thans tot eene groep, die zich gevestigd heeft op den bodem van het program der Liberale Unie door vrjjzinnig- democraten in den tegen woordigen vorm ge goten. Is of wordt het nu ernst? Zal nu bg de verkiezingen van 1905 eindelijk ook de groep-Borgesius willen optrekken onder de leuze van grondwetsherziening en algemeen kiesrecht met evenredige vertegenwoordiging 't Is haaBt te mooi om het te gelooven. En wie het tegenwoordig anti-democratisch drjjven van de Vooruitgaagers in Amsterdam waarneemt, gelooft het nooit. Er zal in deze parlementaire periode wel gelegenheid genoeg komen om de nieuwe club ten aanzien van het kiesrecht aan den tand te voelen. Wjj voor ons zien in de vorming van de nieuwe groep niet een kern van liberale con centratie, maar de verdere scheuring in de linkerzjjde tusschen de democraten en het behoud. Want deze club, die de politieke partjjgroepeering, zooals die noodzakelijk moet komen, slechts zal verhaasten, draagt reeds de kiemen van ontbinding in zich. Van Gjjn en Borgesius, Den Tex en Rink, hoe vinden de heeren elkaar? En hoe worden ze elkaar weer kwjjt? V. D. BENOKJM1NUÜ5N EM&- Bg kon. besluit zjjn voor het tjjdvak van 1 Jan. tot en met 31 Aug. 1903, benoemd tot leeraar aan de R. H. B. S. te Alkmaar F. H. Maschhaupt, tjjdeljjk leeraar aan die school, en tot leeraar aan de R. H. B. S. te Gouda W. A. Piéts, aldaar is aan den off. van gezondh. lste kl. bjj de zeemacht dr G. van Eysselsteyn, op zjjn ver zoek, eervol ontslag uit den zeedienst verleend zjjn benoemd bg het wapen der inf. bjj het eerste reg., tot eerste-luitde tweede-luit. H. A. Stork, van het korpsbjj het 2de rög., tot eerste-luit., de tweede-luit. M. C. R. van Gameren, van het korpsbjj het 4de reg., tot majoor, de kapitein P. A. Spaan, van den staf van het wapen, werkzaam bg de Kon. Mil. Academie is de heer H. A, Klazinga, predikant bg de Herv. Gemeente te Holjjsloot, benoemd tot predikant bg de Prot. Gemeente in N.-I. VERKIEZINGEN. In de Provinciale staten van Zuid-Holland hebben de anti-liberale partgen aara kracht ver loren door de verkiezing in het district Lei den van den liberalen heer dr E. F. van Dissel, in plaats van wjjlen den heer Van Kempen. Tevens werd daar, in de vacature, ontBtaan door den dood van den liberalen heer Alma, gekozen de heer H, C. Juta, eveneens liberaal. Het gaat onze tegenstanders in de laatste dagen alles behalve naar den vleesche. ATJEH. Bjj de familie te Ngmegen is van wege het ministerie van koloniën bericht ontvangen dat de 2e luit. der infanterie van het leger hier te lande A. Hackstroh, gedetacheerd bjj bet leger in Ned. Indië, thans te Atjeh, op nieuw ia gewond. ÜIT STAD PROVIHCIE. Bjj kon. besluit iB, zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd vermeld, benoemd bjj het 3e regiment infan terie tot kapitein de lste luitenant G. C. van MeurB, van het reg. grenadiers en jagers. Voor de raming van kosten, voortvloeiende uit de uitvoering der Beroepswet, is samenge steld eene aanvullingsbegrooting van justitie voor 1903. Voor de raad van beroep te Middelburg wordt geraamdl voorzitter a 2500, 1 grif fier a f 2000, 2 klerken a 600 en 1 con cierge a 400. Verder is geraamd vergoeding voor tgd ver zuim en reis- en verblijfkosten. Voorloopig zullen de terechtzittingen vem de Raden van beroep gehouden worden in de rechtsgebouwen en overigens in de nabjjheid gebouwen of' lokalen worden gehuurd voor de verdere huisvesting. Naar wjj vernemen, is te dezer stede voor den raad van beroep vanwege het rjjk reeds een gebouw aangekocht. Uit Vlissingen. De Verzoeningsraad in verband met het ont slag van enkele werklieden op de kon. Maat- Bchappjj De Schelde, waarvan de instelling on langs is gemeld, heeft volgenB de VI. Ct. van zjjn onderzoek bet volgend verslag uitgebraoht De Verzoeningsraad, door de Kamer van arbeid voor de metaalbewerking te Vlissingen benoemd ingevolge een verzoek tot tusschen - komst van de werklieden J. Mesu en H Stroo, die door de directie van de koninklgke maat schappij De Schelde zgn ontslagen, spreekt na een grondig onderzoek als zjjn bevinden uit dat requestranten meenden te zjjn ontsla gen op grond van oneerlijkheid tengevolge van een valsche aanklacht, tegen hen ingebracht dat het ontslag echter is geschied wegens slapte van werk op reglementaire wjjze onder uitreiking van een getuigschrift voor goed gedrag dat de omstandigheden, waaronder het ont slag plaats vond, wel is waar een sobyn van oneerlgkhoid op de genoemde werklieden zon den kunnen werpen, doch dat dit is tegen de bedoeling van de directie van de koninklgke maatschappij De Séheldedie de werklieden in geenendeele van oneerlgkhoid wenscht te be schuldigen. De Verzoeningsraad, overwegende dat, wan neer wegens slapte werklieden moeten worden bedankt, het recht van den patroon niet kan worden betwist daartoe de personen aan te wjjzen, die naar zjjn meening het eerst daar toe in aanmerking komen, overwegende, dat wederaanneming van requestranten onder de bestaande omstandig heden het ontslag van anderen tengevolge zou hebben, betreurt in dezen niet meer te hebben kun nen doen en meent hiermede zjjn taak te heb ben volbracht. De gemeen teraaad van Wolfaarts- dg k besloot Woensdagmiddag voor het onderwjjs in vak j f 50 gratificatie aan de be trokken onderwijzers uit te keeren, n. 1. 30 voor Oostkerke en 20 voor Oud-Sabbings eene gratificatie van f 25 te verleenen aan 3 personen voor bewezen politiediensten en f 20.276 toe te staan aan een onderwjjzer- weduwnaar wegens vergoeding van gemis tege moetkoming in de huishuur, zjjnde het bedrag, dat anders de gemeente van haren kant zou moeten hebben bjjdragen over bjjna 10 maanden van dit jaar, indien die onder, wijzer nog gehuwd was. In de Woensdag gehouden vergadering van ingelanden van het Waterschap Hoëdekens- kerke is," zooals nog in een deel der oplaag van ons vorig nommer werd medegedeeld, benoemd tot waterbouwkundig ambtenaar de heer J. L, Krjjger te Rilland. De benoeming geschiedde met 10 stemmen, togen 3 op den heer J. J. Blok. De heeren G. J. van de Linde en P Tazelaar, respectievelijk voorzitter en secre. taris der afdeeling »Noord-Beveland van de Maatschappij tot bevordering van landbouiv en veeteelt in Zeeland, hebben die betrekking »e- dergelegd. In hunne plaats zjjn benoemd tot voorzitter de heer A. N. Langeraad en tot secretaris de heer N. M. Tazelaar, beiden te Coljjnsplaat. Uit Zierikzee meldt men ons In een Woensdagavond gehouden vergadering der liberale kiesvereeniging, afdeeling A, deelde de voorzitter, na afdoening van eenige huis houdelijke zaken, mede dat 'door den heer Lemsom een voorstel is ingediend tot aanslui ting dezer kiesvereeniging bg den Vrijzinnig- Democratischen Bond. Hg gaf' den voorsteller gelegenheid de gronden te ontwikkelen waar op hg die aansluiting gewenscht acht. Deze voldeed daaraan uitvoerig. Een geanimeerd debat, waaraan de heeren Franke!, Vermejjs, Olivier, Van der Vliet, Kloppert, Geluk, Adriaanse, N. v. den Bout, de voorzitter, J. A. de Brujjne, deelnamen volgde daarop. Hieruit bleek dat velen zich niet met geheel het program van den Bond, bepaaldelijk wat betreft het vrouwenkiesrecht, kunnen vereenigen. Na stemming bleek het voorstel tot aanslui ting te zjjn verworpen met 21 tegen 12 stemmen. HOOGWATER. TliMlngen. Vrjjdag 12 December vm, 10.43 Zaterdag13 11.30 Zondag 14 'smid. 12. Maandag. 15 nam. 1.06 Dinsdag 16 1.55 Woensdag 17 2.41 Donderdag 18 3.27 IJS- EN KOU-BERICHTEN. 't Wintert fel, maar al is de tempera tuur lager dan Dinsdag en Woensdag, toch is de koude dragelijker omdat de ooste wind, die overal doorheen sneed, is gaan liggen. Dat zullen zg die veel op straat zgn waar- deeren, maar ook is dat van belang voor de liefhebbers van 't schaatsenrijden, die nu wêar hebben zoo als maar te wensehen is om een baantje te nemen. Het rjjden wordt ook veraangenaamd door dien de bian vegers op de vesten a 1 h i e r zjjn toegelaten en de traditioneele tentjes opgesla gen zgn of worden. Naar wjj vernemen, zgn alle watergangen in de omgeving nu ook berjjdbaar, wat voor de toeristen op Bchaatsen ook een goede tjjding mag heeten. Als 't vriezend weer nog maar .een paar dagen aanhoudt, neemt misschien deze of gene club of vereeniging wel het initiatief tot het orga- niseeren van een gsfeestje, waarvan èn de schaatsenrijders èn zg die deze echt Neder- landsche kunst niet beoefenen kunnen genieten. Men zie Laatste berichten. Iemand, die met zgn meisje op schaatsen Édam had bezocht, reed op de terugreis in een wak. Het meisje werd gered, doch de jongeman verdronk. Op den Haarlemschen weg buiten Ams- erdam is een vrouw, een zwervelinge thuis- behoorend te Zaandam, dood op de straat gevonden. In het bosch onder Kesael is door een houthakker een onbekend manspersoon gevon den die was doodgevroren. Stokken voor den gemeenteraad van middelburg. De commissie van finanoiën deelt mede dat zij zich met het voorstel van burg. en woth. aangaande afstand van het schietterrein aan den Westdjjk aan het rjjk alleen dan zou kun nen vereenigen, wanneer eenige wjjzigmgen werden aangebracht in het overgelegd ontwerp- contraet. In de commissie verlangde eene minderheid dat het medegebruik van het schietterrein aan de dd. schutterij te Middelburg in het contract gewaarborgd zg, zoolang die scbutterjj nog in wezen is, doch de meerderheid ging daar niet op in. De commissie wenscht dat uit het contract duideljjk bljjke dat de f 60, die krachtens art. van het contract door het rjjk moeten be taald worden, niet komen ten bate der ge meentekas, maar strekken tot schadeloosstel ling van den tegenwoordigen pachter van het grasgewas en wel voor den duur der loopende pachtverder acht zg het vrenscheljjk, dat het onderhoud der beplanting, maar dan ook de baten daarvan tijdens den duur van het gebruik aan het rjjk komen, waarom art. 6 wijziging zal dienen te ondergaan. In een nadere nota van burg. en weth, deelen deze mede dat zg aan art. drie een nieuwe zinsnede wensehen toe te voegenEventueel gekapt of geveld hout wordt beschouwd als eigendom te behooren aan den staat. Terder wenBcht het college art. 6 te doen vervallen on de aanhef van art, 7 te veranderen. Wjjziging van het contract in dien zin dat bljjke waartoe de f 60 dient; komen den kapitein-ingenieur en den minister en ook burg. en weth. niet gewenscht voor, aangezien

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1