MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 290. 145° Jaargang, 1902. Dinsdag 9 December» Verschillende Berichten. Deze courant verschijnt d a g e i y' k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjja, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent, 1HBBHOHBTEB SIN VERWACHTING. 8 Dec. 8 u. vm. 26 gr., 12 u, 27 gr., av. 4 u. 26 gr. F. Ver wacht: zwakke O. wind, bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel, öeboorto-, dood- on alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regel» f 1.50; elke regel moer 20 cent. Keclamens 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die ajj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ng verheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Algemeen Ad.v«cten&le«Bnre«a As »B LA MAR Aan., N.8. Vesrbm-gwnl 366, Amsterdam. Middelburg 8 December. Kameroverzicht. Zitting van Zaterdag. De tribunegangers, die heden morgen in grooten getale waren opgekomen om den grooten meester te hooren oreeren, hadden tot half twaalf een schoone gelegenheid zich in geduld en verveling te oefenen. Immers voor dat de premier aan het woord kwam, konden stj zich verlustigen in den aanblik van den| minister Van Lynden, die er zgn begrooting door »stoet-haspeIde". Deze bewindsman was heden nog even onverstaanbaar als Vrgdag, en de orde in den paparassen-rommel, die uit eöQ wonderschoone portefeuille te voor schijn kwam, en die bjj hoopjes en stapeltjes op de tafel voor hem was uitgespreid, bleek nog evenveel te wensohen over te laten als Vr(jdag. Niemand trouwens luisterde naar hem, niemand nam er zelfs de. moeite voor te doen alsof hg luisterde. Voor de «coalitie" heeren een ergernis, aoheen hg voor de oppositie hee- lemaal niet te bestaan. Alleen als de heeren koffiekamerwaarts gingen, bleven enkelen nog wel eens even bjj de groene klapdeur naar hem staan kgken, en zonden hem een blik vol medeleden. En dat verdiende onze arme beheerder van het departement van buitenlandsche zaken. Spot ware hier wreedheid geweest. De minis ter zou die toch niet begrepen hebben, en bovendien deed hg zichtbaar zoo zgn bestom zyn eigen zaak in de war te sturen, dat zelfs een ervaren diplomaat-kamerlid als de heer Van Karnebeek het Vrgdag met moeite den minister duidelgk kon maken, hoe hg er zgn drie kanseliers door moest krggen, en dat zelfit een gemoedelgk diplomaat als de heer Van Bylandt booB werd. Had de heer V an Bylandt hem ook van morgen niet bggestaan in den atrgd om den vice-consul te Tientsin, dan zou hg dien waarschgnlgk niet gekregen hebben. Tooh was het nog op het nippertje af. Met 33 tegen 30 werd het amendement-Van Kaalte o. s., om het vice-consulaat te Tientsin van de begrooting te schrappen, verworpen. Zooals uit deze stemming big kt, en wg ook reeds hoorden mompelen, bestond bg de rech- terzgde een klein plannetje dezen minister te laten gevoelen dat de Kamer met zgn beleid" niet bgster ingenomen was. Maar tot een uitvoe ring scheen het niet te mogen komen, hoewel bg de eindstemming een coalitielid, de heer Idsinga, zich bg de socialisten aansloot, en vierkant tegen stemde. Eén lichtpunt viel echter bg deze beraad slaging op. De diplomaten-loge bleef tgdens de behandeling der begrooting van buitenland sche zaken ledig. Dat was het groote lichtpunt in deze duisternis der verveling. Geen vreemde gezanten zagen dus van welk hout de man gesneden is, wien dr Kuyper het dienstig en oorbaar achtte, het behartigen onzer belangen in en met het buitenland toe te vertrouwen. Voorzeker is dat «winste," hoewel het ons niet verwonderen zou, indien in het geheime kabinet van den premier spoedig de quaestie Van Lynden aan de orde kwam. Met zulke matrozen kan op den duur geen bootsman varen. Zelfs geen dr Kuyper. Eerst tegen half twaalf kwam dus de premier aan het woord tot het uitspreken lafjiaer lang verbeide redevoering, die het moment van den dag zou zgn. Met ongeduld had het publiek, waaronder de jonge garde der anti-revolutionnaire partg sterk vertegen woordigd was, hierop gewacht. Zou de premier den beer Staalman «afsng den", gelgk hg een vorig maal vele hem ongevallige zaken had «afgesneden" Zou hg kleur bekennen het democratisch roode of het conservatieve roze doekje voor den dag halen Zou tg over het «coalitie beding" afdoend uitsluitsel geven Het antwoord op deze en zoo veel andere vragen moest de rede ons geven. Men kon dus gespannen zgn op het geen komen zou. Maar aan deze verwachtingen bereidde de spreker ons een groote teleurstelling. De verdediging, welke wg van den premier hoorden, gaf op geen enkel punt licht, waar op wg juist gaarne licht hadden zien verspreid. Hg onderscheidde oppositie, voortspruitende uit de eigen, christelijke beginselen, en uit de beginselen, die voortvloeien uit, wat wg kort heidshalve, de ongeloovige liberale beginselen zullen noemen. Nu ging hg wel in op de be schouwingen, die daarover door de heeren Drueker en Goeman Borgesius waren gemaakt, maar liet de «Christelgke" critiek onbeant woord. Den heer Staalman werd geen enkel woord van antwoord waardig gekeurd. Teeh was deor dien heer juist dat soort van critiek geopend welke den premier zeide zoo gaarne te ver nemen. Moet hier nu aan een zekere voornaam heid, hoogheid, bg hem gedacht worden, die hem voorschreef, zich niet met zulke een oppositie in te laten Of meende hg, dat een wftze tactiek doodzwygen aanbeval Hoe ook, een zwakheid verraadt de premier hier zeer stellig, want de onderwerpen, waarover door den heer Staalman «klachte" was gedaan, ver dienden toch wel de belangstelling hetzg dan maar een zwakke belangstelling van dr Kuyper gaande te maken. Hg had er langs, er om heen kunnen praten, zich kunnnen beklagen of er op wyzen, dat het niet aanging hem als regeerder dezelfde ei8chen te stellen die hg indertgd al propa gandist verkondigd had, desnoods grapjes voor argumenten kunnen geven, maar antwoord had er moeten Komen. De critiek, door den afgevaardigde uit Den Helder gegeven, was niet zoo onbeduidend dat er noodwendig een volstrekt stilzwggen op moest volgen. Niet alleen in dit opzicht stelde ons de ver dediging te leur. Ook in zgn repliek aan den heer Druoker was dr Kuyper zwak. Op diens vraag waaruit de «nieuwe koers" nu te zien verwees hg ons voornameigk naar de toekomst, naar maatregelen die den «demoni- sohen invloed" van het drankmisbruik, de speelzucht, de aantasting der openbare zede- lykheid, de pornografie, het Nieuw Malthusi anisme moesten bestrgden. Wat het verleden en heden betreft, wees hg o. a. op de speetwet, die ingediend was om het >beginsel van het gezag" hoog te houden- Een verdedi ging, die eigeniyk geen verdediging is en die ten slotts verliep in de lange en schitterende peroratie, waarmede de premier eindigde. Het meest belangrgk en uitvoerigst was het antwoord dat de heer Lohman ontving. Hier uit bleek, dat beide staatslieden eens van zin, en eens van streven zgn. Het eene pluimpje voor, het andere pluimpje na werd den heer Lohman op den hoed gezet. De redevoering van den heer Lohman was uitnemend geweest. argumenten, door dien afgevaardigdeige- bezigd, waren patent. Wat hg gezegd had over een »coalitie" onderschreef dr Kuyper dadeiyk. Het werd door den premier nog eens onder- schreept dat «coalitie" overeenstemming, wat wederom, gezien de tegenwoordige party-ver houdingen, beteekentgeen «democratische coalitie". En waarom geen «democratische coalitie" Wel omdat er geen overeenstem ming bestaat ten opzichte van het algemeen stemrecht, dat aan de sociaal-democraten heft in handen zou geven. Met het socialisten- spook deed overigens de spreker eenige won- derbaariyke toeren, die door den heer Lohman een goedkeurend knikje met het hoofd werden waardig gekeurd. Ook wat deze heer gespro ken had over politiek van programma's en (7n?«-rapport werd door den premier be aamd. En was «misbruik" gemaakt van die programmata en een oplossing der school- quaestie op grondslag van het CTme-rapport waB onuitvoerbaar. Bg dit punt werd de heer De Waal Malefijt bedankt voor zgn tevreden heidsverklaring met het kabinet. Men zegt wel, zeide dr Kuyper, dat dit lid dan spoedig tevreden is, maar van zulk soort van tevrede nen houdt de Regeering. Met het ernstigste gezicht ter wereld kwam dit er uit. Toch scheen de premier ons slecht op dreef. Wie hem verleden jaar heeft gehoord, zal moeten toegeven, dat de redevoering van heden beslist zwakker was dan die toenmaals door hem werd uitgesproken. Op een principieel debat ging hg niet in, het was een herhaling van het geen men reeds lang in De Standaard heeft kunnen lezen. Alleen is duideiyk aangegeven, dat het parool van hem in de toekomst zal luiden«rechts richt uEn verder is gebleken dat de «kleyne luyden" met hun fJneerapport zich met een doode musoh hebben verbiyd. In zooverre heeft dit driedaagsch debat dus een positief resultaat opgeleverd. Ten slotte repliceerden nog de heeren Staal man en Yan der Zwaag. Eerstgenoemde om een vinnige redevoering tegen den heer Loh man te houden, waarbg hg terloops bemerkte, dat het zwygen van den premier hem koud liet, daar hg niet zoo gdel was te wenschen, dat zgn naam steeds genoemd wordtlaatst genoemde om het onhoudbare van 's ministers sooialiBtenvrees aan te toonen. Totbgzondere opmerkingen gaven deze beschouwingen geen aanleiding. Maandagmiddag voortzetting van het debat. Wellicht zal dr Kuyper alsdan nog gelegen heid vinden den heer Staalman te antwoorden. BES OEMINGBN ENZ. Bg kon. besluit: is benoemd tot directeur van het postkantoor te Leiden H. Eekhout, thans directeur van het post- en telegraafkantoor te Roermond. De minister van oorlog, tgdelgk belast met het beheer van het departement van Marine, zal in den regel Yrydags voormiddags te 11 uren aan het departement van marine audiëntie verleenen aan degenen, die hem over zaken, gemeld departement betreffende, wenschen te spreken. Donderdag a. verieent de minister van oorlog geen audiëntie. GENERAAL DE LA REï"TE LEIDEN. VERKIEZINGEN. De vryzinmg-democratische vereeniging te Amsterdam heeft met nagenoeg algemeen» stemmen besloten de candidatuur van mr Troelstra tegenover den heer IJzerman te steunen. Zaterdagmorgen omstreeks half elf werd generaal De la Rey met zgn schoonzoon en particulieren secretaris, den heer Ferreira en den h8er Van Velden, door een groote schare dames en heeren in de wachtkamer van 't station opgewacht, waar prof. De Goeje, als voorzitter van de afdeeling der Zuid-Afrikaan- sche Vereenigingden gast welkom heette en uit drukking gaf aan de vreugde hem te mogen zien, een van de groote mannen van dat volks wie men in de dagen van strgd met zoo groote spanning gevolgd had. Hg herinnerde met enkele woorden aan de bewondering en eer bied, die men in die dagen had gevoeld, maar wilde geen lange redevoering houden om het bezoek niet te vermoeiend te maken. Hierna voerde de heer W. Pera, alB voor zitter van de Collectantenvereeniging, het woord en overhandigde den generaal namens Leiden eenige omstreken, de som van pl. m. 7000, waarop een driewerf hoera volgde. Daarna werd een bezoek gebracht aan het Stadhuis, waar het Dag. Bestuur en de leden van den Raad den gast ontvingen, en aan het v. d. Werf-monument. Ten huize van prof. De Goeje werd de lunoh gebruikt. Na het koffiedrinken werd een bezoek ge bracht aan den gedenksteen, gewijd aan dr Coster, in den gevel van de academie. Daarna begaf men zich naar de stadsgehoor zaal, waar prof. P. J. Blok een rede hield, waarop de generaal antwoordde. Vervolgens werd de studenten-societeit Mi nerva bezocht. Daar werd den generaal 2000 aangeboden en hield de praeses van het corpB, de heer H. van der Hoeven jr. een warme toespraak. Aan De la Rey werd een krans aangeboden. Te vgf uur vertrok de geuer&al met zgn gevolg naar de residentie. GIT STAD EM PROVINCIE. Wat wg verwaohtten is geschied: de schouwburg alhier is tegen Dinsdagavond uitverkocht. Velen werden teleurgesteld. Slechts enkele staanplaatsen op den vierden rang zgn nog verkrggbaar. Ofschoon het gs in onze vesten nog niet officieel bergdbaar wordt geacht,bewogen zich Zondag en heden daarop reeds heel wat liefhebsters en liefhebbers van de wintersport bg uitnemendheid. Ook de watergangen wer den reeds bereden. Op de vest betaalde Zondag een ryder zgn vermaak met een nat pak en hed9n middag overkwam dat een ander. Het gs is heden van wege da politie ge keurd en nog niet goed. bevonden, zoodat ook nog geen baanvegers worden toegelaten. Tengevolge van de strenge vorst der laatste dagen is het scheepvaartverkeer op Holland gestremd. De verschillende stoomboot- ondernemingen varende van hier op Rotter dam en Amsterdam hebben den dienst gestaakt. Naar men ons mededeèlt, is de benoeming van den heer dr J. R. Slotemaker de Bruine, predikant bg de Ned. herv. gemeente al hi tot directeur der weesinrichting teNeerbosch, niet voorafgegaan door eene sollicitatie ©f eenige andere stap zgnerzgds. Zg heeft den betrokkene bereikt, zooals een beroep een predikant bereikt. Binnen drie weken, evenals bg ieder beroep, zal de be noemde beslissing dienen te nemen. De heden alhier door het Roomsch ka tholiek armbestuur gehouden collecte heeft 192.04' opgebracht. Zaterdag zgn gevankeigk naar het huis van bewaring te Middelburg overgebracht drie vrouwspersonen, een zekere A. S. en twee zuBters R., van Axel, onder verdenking van diefstal en medeplichtigheid daaraan, ten na- deele van een ouden dooven man, G. genaamd In de St.-Ct van Zondag en Maandag zgn opgenomen de statuten van de schie.vereeni ging Prins Hendrik der Nederlanden te Zoute- lande en van de schietvereeniging De la Reg te K a p e 11 e. Doel is 's lands weerbaarheid te verhoogen, wat zg trachten te bereiken door het houden van oefeningen in het schieten en in den wapenhandel. Uit Vlissingen. In de binnenhaven aldaar ligt gemeerd het stoomjacht Mouzafvr Endinne, ex Selikadat door de Antwerpsohe familie Osterrieth ver kocht is aan het Perzisch gouvernement. Waaneer de kompassen zgn gesteld vertrekt het jacht naar Perzië. Naar gemeld wordt, vertrekt de bekende Boerenpredikant, de heer H. D.van Broekhuizen, Dinsdag over V 1 i s s i n g e n naar Londen, in gezelschap van zgn broeder doctor Van Broek huizen, om te zamen Zaterdag a.s. per Brtltain j reis naar de Kaapkolonie te aanvaarden. De raad van Hoedke nskerke be noemde tot lid van het burgerlgk armbestuur den heer J. de Jonge Az. Omtrent het Vrgdag te Iers eke voor gekomen ongeval meldt men ons nog. De oorzaak, waardoor het geweer is afge gaan, laat zich slechts gissen. Wel was ook de schipper aan boord, maar niet nabg ge noeg, om iets van de toedracht der zaak te zien. Toen hg op den knal toesnelde, was de ongelukkige reeds dood. Het schot was schuins weg door de keel en de hersenen gegaan. Zooveel is zeker, dat de jongeling, die 20 jaar was, het geweer in het zoogenaamde vooronder wilde wegbergen. Zaterdag jl. werd vanwege het Nuts- departement Noor d-B eveland een zilve ren medalje, geslagen op den stempel der Maatschappg, uitgereikt aan Jozina Nelisse, die op 6 November jl. vgf en twintig jaar dienstbode was bg den. heer W. J. Vader van Gravenpolder te Wissenkerke en aan Alida Peternella Brinkman, die sinds 7 Januari 1875 de betrekking van huishoudster vervulde bg den heer G. de Smit, schoenmaker te Cam- perland. Uit de mededeelingen van den voorzitter ter raadsvergadering te Wissekerkeop Vrgdag jl. bleek, dat in antwoord op een adres van den raad bg ministerieels beschik king het gemeentelijk aandeel in de kosten der verplaatsing van hst telefoonkantoor van f 99.85 is teruggebracht op 42.50verder, dat de schoolregenbakken verpacht zgn aan P. Versluia voor 10.50 per jaar en de leve ring van de gewone osderhoudsgrint voor 1903 is opgedragen aan schipper Cornet voor 1.60 per M8 te Geersdgk en 1,70 te Cam- perland. Verder werd besloten aan de politiebeamb ten, die op 31 Aug. buitengewone surveillance hebben gehouden, een belooning groot ƒ12 50 toe te kennen, en aan den oaderwgzer Sngder een gratificatie van 30 te verleenen wegens het geven van gymnastiek-onderwgs. Zaterdag kwamen de gebroeders A. uit T h o 1 e n met hun vrachtwagen aan 't veer al daar. Een der twee had het ongeluk te vallen en onder het wiel van den wagen te geraken. ErnBtig gewond werd hg opgenomen en huis waarts gebraoht, waar hg door den inmiddels ontboden geneesheer werd verbonden. Zyn wonden waren niet levensgevaarlgk. 't Gebruik van sterken drank schgnt een der voornaamste oorzaken van het ongeval. Reeds sinds eenigen tgd heerschen Oostburg in nog al kwaadaardigen verm de mazelen van de openbare sehool zgn de beide laagste klassen eenigen tgd bgna geheel ont volkt geweesthetzelfde is thans het geval met de bewaarschoolin de laatste dagen zgn 3 kinderen aan die ziekte bezweken, n.l. 2 van 41/, jaar en 1 van 10 jaar. - Te Aardenburg bracht Zaterdag een brouwersknecht bg een herbergier een vat bier en legde dit op in den kelder. Na afloop begaf hg zich in de herberg en maakte ge bruik van de daar toevallig aanwezige gele genheid om zich te laten Beheren. Toen dit bgna was afgeloopen, zakte de man ineen en bleef op zgn stoel dood, HOOGWATER Dinsdag Woensdag Donderdag Vrgdag Zaterdag- Zondag Maandag. 9 December vm. 10 7.15 11 12 13 14 15 9.42 10.48 11.30 'smid. 12. nam. 12 19 LETTEREN EN KUNST. Jos. Orelio heefs zich bereid verklaard de te werken aan het feestconcert, dat Vlissings Mannenkoor 11 Februari a.*te Vli s- n g e n zal geven. Te Leipzig ia Die Legende der Heiligen Elisabeth van Liszt in het atedelgk theater en scène opgevoerd. Deze proeve heeft een groo succes gehad en de opvoering maakte een diepen indruk. KERKNIEUWS. Onder zeer talryke en kartelgke blgken van sympathie herdacht Zaterdag dr Radema ker, predikant bg de Ned. Herv. gemeente te 's Gravenhage, zgn 25 jarige ambtsvervulling aldaar. Wékelyksche opgaaf betreffende dei Ned. Herv, kerk. Beroepen naarKookengen P. de Looze te Oud-Vosmeer; Stolwgk A. C. Leendcrtz te LeidenKrimpen a/d Lek en naar Mgnskee- remland M. Jongebreur te JaarsveldLosser jhr dr L. de Geer Jr., vroeger aldaarKoo kengen J. G. Kunst te SchipluidenHoorn dr Cramer van Baumgarten te Blgham; Zoeter- woude W. R. Kalshoven te ElspeetTér Aa E. Warmolts, cand., en naar Eierland K. P. Datema, oand. Aangenomen naar: Dordrecht door C. Bout hoorn tc Ede. Bedankt voorZegveld door B. van der Wal te Waddingsveen; Winterswgk door H. Ph. Rogaar te Zuidlaren; en voor Meeuwen door E. Raams Jr., oand. Gereformeerde kerken. Beroepen naar: Vlieland T. Reitsma, cand.; en naar Leiden G. WisBe te Overtoom. Aangenomen naar: Koten door F. J. Folp- mers te Oterleek. Bedankt voorSt. Philipsland door G. Els- hoven te BreukelenBedum door G. J. D. Aalders te Nieuw Dordrecht; en voor Gou- driaan door K. P. Datema, cand. Aangenomen naarWestzaan door R. Sehuars- ma te Baard. Evang. Luth. kerk. Bedankt voorHellevoetsluis door J. C. Sshröder, prop. RECHTSZAKEN. C. L K. een Rotterdammer, die in het voor jaar deel uitmaakte van het complot (Van Elk Zuidhof en Veerman) dat toen in Zeeland ver schillende diefstallen met braak pleegde, doch daaraan niet mededeed en voor de Middel- bnrgsohe rechtbank als getuige optrad, is in appèl gegaan van een vonnis der Rotterdam- sche rechtbank, waarbg hg wegens diefstal tot 2 en een half jaar gevangenisstraf werd veroordeeld. Naar men meldt wordt aan H. Henkes jr., lid der gefailleerde firma Henkes en Arnold, in koffie, speeeryen enz. te Rotterdam, en thans in preventieve hechtenis, bedriegelgke bank breuk ten laste gelegd. ONDERWIJS. Te 's Gravenhage slaagde voor het examen Fransch Middelbaar A de heer K. J. Riemens van Hoedekenskerke, onderwgzor te Middelbu r' g. Tot hoofd der bewaarschool te Stave- n i s b e is benoemd mej. C. Langergs, te Pur- merend. Tot leerares in de wiskunde aan de meisjes- Burgerschool te Groningen is benoemd mej. W. Poort, aldaar. Zaterdag namiddag is G. M. de koningin m8t prins Hendrik en gevolg per extratrein uit het buitenland te Apeldoorn aangekomen en naar Het Zoo gereden. In eene vergadering van Delftsche leden der Anti-Militaristische Propaganda- Vereeniging werd eene motie aangenomen, waarin o. m. wordt overwogen dat de eenige doeltreffende propaganda tegen het militarisme is die, welke naar reformatie der legertoestanden streeftniet die welke sleohts tegen de legers en voor den vrede getuigten dat het werken voor een volks leger als de urgente taak der vereeniging moet worden beschouwd; waarom men studie zal maken van leger-to6standen in het alge meen en de inrichting van een volksleger in het bgzonder. Na aanneming der motie hebben de leden zich als eene afdeeling Delft van bovenge noemde vereeniging geconstitueerd. Dooe burg. en wetb. van Enschede zul len in de eerstvolgende vergadering de vol gende voorstellen aan de goedkeuring van den raad onderworpen worden: Aan de weduwe van den in dienst der ge meente gevallen agent van politie, en haar kinderen, voor de uitkeering, ter zake van het overigden van wglen haar echtgenoot door de gemeente ontvangen van de betrokken ver- zekering-maatschappg, groot f 1000, aan te koopen een 4 pCt. obligatie der gemeente tot hetzelfde bedrag en te besluiten dat aan de wed. De Ruiter uit de gemeentekas een jaarlgksch pensioen zal worden verleed van 3d0 en aan elk harer kinderen uit het huwelgk van De Ruiter 50. Vrgdagavond ie te Rotterdam een 62-jarige vrouw, tengevolge der felle koude op straat ineen gezakt. Per brancard naar het zieken huis gebracht, bleek zg bg aankomt aldaar reeds overleden.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1