MIDDËLBIRUSCHE COURANT. Dinsdag 14 October, N°. 242. 14o° Jaargang, 1902. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER KM ¥KRWACHTINO. 13 Oct. 8 ti. vm. 53 gr., 12 u. 58 gr., av. 4 n. 58 gr. F. Y e r w a o h tbuiige Z W. wind, veranderljjkjjweer. Advertentien: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Eeclamens 40 cent per regel Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advericntie-Bnyean Ac WM !>A BSAI6 ASEBÏ.9 JSJ.S. ^«ortonspgwal Annatevdams Middelburg 13 October. JfflEM EIGKN OVERTUIGING Het bekende adres, den Amsterdamschen gemeenteraad gezonden door de besturen van drie anti-liberale kiesvereenigingen in het negende kiesdistrict over het optreden van onderwijzers bjj de jongste verkiezing die besturen schreven zeer te onpas alleen over openbare onderwijzers, hoewel de aanbeveling van mr TroeLtra louter geteekend was door onderwijzers geeft den Amsterdamschen Brie venschrijver ;der Prov. Gr on. Crt het volgende in de pen Men begint zich nu ook van kerkeljjke zjjde te weren. De onderwijzers zjjn het, die het daar verbruid hebbenze zgn opgetreden als verkiezingsagenten, als propaganda-blaadjes- sohrjjvers en dat willen de bestuurderen van de Roomsch k£ tholieke, de anti-revolutionnaire en christeljjk-historische kiesvereenigingen niet, weshalve deze zich tot den gemeenteraad ge wend hebben met een adres om de heeren onderwijzers onder het oog te brengen, dat zjj als ambtenaren van de gemeente zich in het vervolg van dergeljjk optreden bjj verkiezingen hebben te onthouden. Wjj denken er allerminst aan om in deze cor respondentie ons partjj te stellendaarenboven plegen dergelijke verzoeken aan den gemeente raad met een sisser af te loopen. Gewoonlijk komt er bjj zoo'n gelegenheid een boos speecbje van prof. Fabius, een man die zich om den drommel de kaas niet van het brood laat eten en meestal erg stekelig is in zgn redevoerin gen; dan alu.it zich daarbjj van katholieke zjjde in een gemoedelijk onpretentieus woordje een der heeren bjj aan en zegt »dat de onder wijzers dat toch liever moesten latenaan de groene tafel wordt dan min of meer hoog hartig, koel, welwillend, ambteljjk of hoe ook geantwoord, al naar gelang de stemming van mr Van Hall, den wethouder van onderwjjs, en van den burgemeester op dat oogenblik is, en dan big ft de zaak zooals zjj was. Trouwens wat zal men anders; gevallen als waaromtrent nu aan den gemeenteraad gere- questreerd werd, behooren tot die maatschap pelijke verschijnselen, die door de omstandig heden worden geprovoceerd en waartegen zoo wel van kerkeljjke als onkerkelijke zjjde wordt gezondigd, als men hier tenminste van zondi gen kan spreken. De tjjdgeest wil nu eenmaal dat een open baar ambtenaar zich op kerkeljjk en politiek gebied de luxe van een eigen overtuiging mag permitteeren en in de grootere steden mogen ze »getuigen" ookde geestelgke voogdjjschap bestaat in dit opzicht in Amsterdam al geringe matein een groote stad kan men dergeljjke anaohronismen ook niet handhaven, zelfs al wilde men het; daarbg neemt de vrjj- heid van denken en handelen slechts hoogst zelden een hateljjk karakter aan of richt zich tegen personen, om de eenvoudige reden, dat men in een half millioenenstad buiten het eigen kringetje elkaar niet van nabjj kent. Dit alles neemt niet weg, dat niet altjjd door de ^getuigende" ambtenaren de stilste weg wordt gekozen; integendeel, vooral onderwijzers en onder hen de jongeren, plegen zich zeiven wel eens op een voetstuk te zetten dat hun eigenljjk volstrekt niet convenieert uit een oogpunt van maatschappelijke waarde en beteekenis, maar dat alles is meer een fout van taktiek dan van principe en mag men beschouwen als een reactie tegen minister Heemskerk's woord, dat de schoolmeesters halve heeren willen zgn. Welke onderwijzer in de hoofdstad zou met dit halve heer-schap nog genoegen nemen in den aanvang der twintigste eeuw Het dunkt ons een zeer juist standpunt, dat de schrjjver inneemt. En het verbaast ons dat redacties van zeer vooruitstrevende bladen zich in deze scharen aan de zjjde der requestreerende besturen. Weten zjj wel op welken gevaarlijken weg zich begeven door daaraan rechtstreeks of zjjdelings steun te verleenen Zjj helpen mee terug te keeren tot den tjjd toen juist de minister Heemskerk de vrjje uiting der politieke gevoelens aan banden wilde leggen door zgn berucht verzoek aan de schoolopzieners om zich te onthouden van aanbevelingen bjj verkiezingen. Toen was het wjjleu mr J. fi. de Laat de Kanter, schoolopziener te Goes, die krachtig en fier een protest liet hooren tegen dergeljjk pogen en den minister rondweg verklaarde dat hjj zich aan zjjne oproeping niet stoorde. En thans meer dan een kwart eeuw daarna zullen liberalen meehelpen om op dien weg terug te keeren Nog eenswjj verbazen ons er over. In ons vrjje Nederland wachte men zich daarvoor Eu men verschuile zich allerminst achter de bewering dat het hier gold eene aanbeveling voor een socialistwant hetzelfde wapen dat men nu tegen hem hanteert, keert zich, een maal dien weg ingeslagen, tegen alle stappen in dien geest, welken candidaat het ook geldt. Aanbevelen, propageeren kan men toch niet tegengaan. Houdt men de openJgke actie tegen, men werkt de heimeljjke in de hand. Keeren kan men ze in geen geval. En door dit te doen verkort men de staat kundige vrjjheid waarop elk Nederlander met het volste recht aanspraak maken kan. Een mouw er aangepast. Onze lezers kennen den pennestrjjd tusschen Be 7 ijd en De Heraut naar aanleiding van de bewering van laatstgenoemd blad dat de katholieken in Noord-Brabant en Limburg meer bjjwoners dan huisgenooten zgn. Wjj schreven, naar aanleiding daarvan, be nieuwd te zgn hoe de redactie van De Heraut zich uit deze minder aangename kwestie zou redden. En ziezjj heeft er iets op gevonden. Zjj schrijft n.l. o.a. Vergeten was bjj het entrefilet op te mer ken, dat het een artikel was, ons toegezonden door een broeder, die voor deze Evangelisatie een warm hart heeft, haar bjj al haar moeite opoffering zoo gaarne in ruimer kring Bteund zag en op wiens standpunt de bedoelde uitdrukking te verklaren is uit de omstandig heid, dat de voorstanders dezer Evangelisatie in zoo menige gemeente in het Zuiden zich zeiven als »bjjwoners" gevoelen. Maar dit neemt niet weg, dat de uitdrukking, i ze door onze redactie scheen te zgn over- momen, in lgnreohten strjjd was met het standpunt, dat steeds door onze redactie was ingenomen." En dan wordt er nog heel wat geschreven a te betoogen dat door die redactie niet meer aan het verleden wordt gedacht maar slechts aan het heden, en dat nu ook door haar alle landgenooten, ook de katholieke in het zuiden, als huisgenooten van het ééne volk beschouwd worden. En de redactie van De 7ijd is door die ridderlijke herroeping", zooals zjj die noemt, n de wolkenzjj is daardoor geheel vredigd Tusschen haar en haar bekenden collega van De Heraut is de kwestie dus bijgelegd of zooals de Zwolsclie Crt. dit typisch uit drukt de brand zal nu wel gebluscht zgn. Maar dit neemt toch niet weg, dunkt ons, dat haar nu een kjjkje is gegeven in het ge moed van een broeder of die nu dr. Kuyper b of anders die denkt zooals in De Heraut is geschreven. En die zal wel niet alleen staan in zgn voelen. Nu moge, hoofdzakelijk om politieke redenen, bjjgelegd zgn een geschil tusschen twee redacteuren, de geest onder voorstanders van Evangelisatie in Noord-Brabant heeft zich weer eens geopenbaard. En daardoor is opnieuw aan het licht gekomen hoe men over elkaar denkt en welke diepe klove beide bondgenoo- ten scheidt. De bewering op zich zelve moet de heeren van De Tijd in elk geval onaangenaam stem men en heeft ons ietB gezegd, wel niet nieuw maar toch altjjd leerzaam. BBA «MSJHLlffttXËUff ENZ. Bjj kon. besluit: zgn benoemd tot ridder in de orde van Oranje-NassauW. P. C. Fabius, districts- comm. der kon. marechaussee .te ZutphenA. Hulst, districts-comm., tevens inspecteur der rjjksveldwacht, vroeger te Zwolle, thans te Groningen; en D. Beunder, commissaris van politie der gemeente Enschedé; en is verleend de eere-medaille, verbonden aan gemelde ordein zilver aan H. W. Njj- hof, brigadier-majoor der rgksveldwacht ZutphenA. de Jonge, wachtmeester der kon. marechaussee te Enschedé, en H. F. Portman, brigadier-majoor der gemeentepolitie te schedéin bronsaan J. de Kan, brigadier- titulair der rgksveldwacht te HarderwijkA. van Goethem, brigadier der kon. marechaussee te Deventer, en H. de Groot, brigadier der ge meente-politie te Enschedé. De minister van oorlog verleent a. Donder- ig geen audiëntie. De minister van waterstaat brengt in de StCt. 239 ter bennis van belanghebbenden dat de tweede helft van. October het examen zal worden afgenomen aan hen die voor eene benoeming tot adspirant-ingenieur voor het stoomwezen in aanmerking wenschen te komen. Yoor verdere inlichtingen verwjjzen wjj naar de genoemde StCt. Door den minister van koloniën zgn de leren P. Hövig, R. J. van Lier, J. van der Kloes en H. Tromp, gesteld ter beschikking van den Gouverneur-Generaal van Neder.andsch Indië, om te worden benoemd tot ingenieur j het mjjnwezen daar te lande. Oost-Iaadië- Cholera. De hevigheid van de cholera in Batav?$, bljjft stationnair. Dageljjks komen er onder de inlanders een aantal sterfgevallen voor, wisselende van drie tot acht, terwjjl eiken dag nog aangifte wordt gedaan van nieuwe Ijjders. In geljjken geest spreken de berichten over deze ziekte uit Semarang. Het is hollen of stilstaan met de cholera te Soerabaja schrjjft de Soer. Ct. van 12 Sept. Volgens de rapporten der kamponghoofden bedraagt het aantal door die ziekte aangetaste inlanders nu reeds sinds een week, gemiddeld zestien per dag. Van het garnizoen werden Dinsdag jl. in weinige uren tjjds vier Europeanen en drie inlandsche militairen met cholera in het hos pitaal opgenomen, van wie sedert een paar bezweken zgn. Eergisteren, Woensdag, kwam onder de troepen éen geval voor, gisteren niet een enkel. In het stadsverband werden sedert verleden Zondag tot en met gisteren twaalf Ijjders bin nengebracht, van wie zeven overledenvier van die Ijjders werden op den publieken weg gevonden. Het cholerahospitaal aan- den Oedjoeng bleef jze week ledig. Weder is in Soerabaya een offer van de cholera gevallen de 2e.-luitenant, alhier garnizoen, Geyfcenbeek. Dinsdagmorgen had uit het groot militair hospitaal op Simpang de begrafenis plaats. Ofschoon geen militaire honneurs werden bewezen, volgde toch een groote stoet van hoofd- en subalterne officieren Ijjk van den beminden kameraad naar zgn laatste rustplaats. De heer Geytenbeek was nog maar kort in Indie. In Holland betreurt thans een oude moeder, die al haar hoop op den veel beloven den zoon had gevestigd, zgn droevig uiteinde. (Soer. Hbl.) Blgkens de officieele tiendaagsche rapporten kwamen van 10 tot 20 Augustus te Kwala Kapoeas 52 gevallen van cholera voor, waarvan 29 doodeljjk en in de onderafdeeling Segiri (Celebes) 29 gevallen, alle doodeljjk. In de Zuiderr én Oosterafdeeling van Borneo kwamen van 1 tot 20 Augustus voorte Amoentai 33 gevallen, 26 doodeljjk, te Balan- gan 22 gevallen, 13 doodeljjk, te Pabalong 89 gevallen, 75 doodeljjk, te Kloewa 63 gevallen, 60 doodeljjk en van 11 tot 20 Augustus te Amandit 128 gevallen, 96 doodeljjk, te Ampat 32 gevallen, 31 doodeljjk. De besmetverklaring van Telok Betong we- wens cholera is weder opgeheven. West-Xndië. Alle bladen zonder onderscheid wjjden zeer waardeerende artikelen aan den oud-gouver neur, jhr mr T. A. J. van Asch van Wjjck die, vooral als beminneljjk mensch, zeer hoog stond aangeschreven, en ook na zgn vertrek steeds big ken gegeven heeft van be langstelling in en liefde voor Suriname. Voor de kolonie is zgn dood in elk geval een ver lies, want niet licht zal iemand, zoo bekend met Suriname als de overledene, zgn opvolger worden. tot hoofd-commies ter gemeente secretarie, en die betrekking bekleedde hg, later met den personeelen titel van griffier, tot het eind van het vorige jaar toen hg, op zgn verzoek, eer vol werd ontslagen, onder toekenning van pensioen Vele jaren ook was de heer De Raad aan de dienstdoende Bchutterjj verbonden. Hg werd 23 Juli 1855 benoemd tot 2e- luitenant en 18 Sept. 1860 tot 2e-luitenant- kwartiermeester, terwjjl hem den 11 Oct. 1875 de personeele rang van kapitein-kwartier meester werd verleend, 5 Maart 1897 werd hg als zoodanig eervol ontslagen. Van 20 October 1852 tot aan zgn dood was bjj secretaris-penningmeester van de commissie van beheer over den Middelburg—Vlissing- schen rjjweg. Geruimen tjjd bekleedde hg nog de betrek king van secretaris van het algemeen weduwen en weezenfonds van stedeljjke ambtenaren en bedienden te dezer stede en van secretaris penningmeester der afdeeling Middelburg van de vereeniging Het Boode Kruis. Op verschillend gebied heeft de overledene bovendien, toen hg nog in de kracht van zgn leven was, getoond dat hg gaarne zgn tjjd en werkkracht gaf aan zaken van meer of minder openbaar belang. Hg bekleedde van onderscheidene vereeni- gingen gedurende korter of langer tjjd het voorzitterschap of het secretariaat of belastte zich met het beheer der gelden. Nooit vroeg men hem in dat opzicht zjjn hulp te vergeefsen waar hg die verleende, deed hg dit steeds met toewgding en groote nauwgezetheid. Hg was iemand van een zeer welwillend karakter, steeds bereid hen, die hem voorlich ting of raad vroegen, die te geven, waar hem dit mogeljjk was. UIT STAD EN PROVINCIE. Zondagavond is hier ter stede, na een betrekkelijk korte ongesteldheid, overleden een man die de gemeente Middelburg ruim een halve eeuw in verschillende betrek kingen heeft gediend en ook op andere wjjze zich nuttig maakte voor de maatschappij. Wjj bedoelen den heer J. W. de Raad, die 19 Juni 1830 alhier werd geboren. Uit zgn staat van dienst" willen wjj eenige datums noemen. Den 13 December 1850 werd hg benoemd tot adjunct-kassier aan de Wisselbank, welke betrekking hg bekleedde tot 5 Dec. 1854. Den 3 Nov. 1854 werd hjj aangesteld tot boekhouder-kassier der Leenbank, welk ambt De lotelingen voor de nationale militie, die hun kans in Middelburg moeten wagen, lezen de advertentie in ons blad, waarbjj ken nis gegeven wordt dat zjj in het Militair Te huis, Nieuwstraat G 223, alhier kosteloos koffie en brood kunnen bekomen. De jeugd vermaakt zich weêr met kas tanjes afgooien. Een prettig werk voor haar, maar lastig gevaarljjk voor de wandelaars. Zjj dieüen nu en dan den jongens te verzoeken met hun spelletje even op te houden opdat zjj veilig kunnendoorgaan. In Groningen en elders heeft men hierop iets gevonden. Men laat van gemeentewege de kastanjes van de hoornen halen en geeft den knapen. Dit is nu wel voor de jongens niet dat, slaan ze liever zeiven afdat is prettigerdat leert hen goed mikken en goed werpen. Maar voor her publiek, dat nu bjj het heer- ljjk herfstweer eens wil wandelen op de bol werken en andere plaatsen waar kastanje- boomen staan, is het toch wel zoo Zon men misschien in onze gemeente het voorbeeld van Groningen niet willen volgen Door mejuffrouw Marie Berdenis van Berlekom alhier zjjn ontvangen2 bank biljetten, ieder van 25 gulden, dus te zamen 50 gulden, met het motto»voor de Boeren Naar wjj vernemen, heeft de directeur van het postkantoor te Middelburg machti ging verkregen, het bestellerspersoneel met zes man te vermeerderen, onder wie een hoofd brievenbesteller. De geheele dienstregeling van de bestelling zal daardoor eene wjjziging ondergaan. Zoo zal de eerste en laatste bestelling door 8, in plaats van 6 personen, en de buitenbestelling drie malen daags door 3 personen worden uitgevoerd. »Een ooggetuige" meldt ons dat Zondag morgen bjj het uitgaan der kerk, in de Span jaardstraat alhier, toen die straat druk be gaan werd, een wieltjjder, die geen enkel signaal deed hooren, twee kinderen en een man aanreed. De schrjjver vraagt of het niet wenscheljjk jn zou dat het toezicht op de wielrjjders verscherpt werd. Wjj achten dit niet noodig. Waarom toch zouden alle wielrjjders moeten boeten voor de zorgeloosheid of onverschilligheid van enkele En dat te minder, omdat, mocht zoo'n on verstandige rjjder iemand letsel veroorzaken, de wet er is om hem te straffen. Ter hoogte van de militaire slachterjj aan den Singel alhier stapte Zondag avond omstreeks half acht een 19-jarig meisje uit Vlissingen, M. H. genaamd, van de nog in gang zjjnde stoomtram naar Middelburg. Zjj kwam met een harer voeten onder de wielen terecht, tengevolge waarvan dat lichaams deel zeer ernstig gekneusd word. Het meisje werd in de tram genomen en naar het Verpleeghuisin de Langeviele alhier hg tot 3 Deo. 1856 waarnam, In laatstgenoemd jaar werd h|j benoemd J gebracht, van waar zjj heden ochtend per rjj tuig naar hare woning te Vlissingen vervoerd werd. moet gegrond uitzicht bestaan dat de voet zal kunnen behouden bigven. Uit "Vlissingen. Met ingang van 1 Nov. e. k. is tot chefloods Ostende benoemd de heer L. J. Bracka, loodsschipper te Vlissingen. De Kamer van Arbeid voor de bouwbedrij ven aldaar heeft aan den gemeenteraad een adres gericht, houdende verzoek om voor den aanstaanden winter de noodige maatregelen te i om de werkloosheid zooveel mogeljjk tegen te gaan. De Ksmer verzoekt het overig deel der vest te doen dempen en geeft verder met het oog op de eventueele uitbreiding der scholen in overweging in den winter reeds schoolmeube- len, als banken, schoolborden en kasten te doen vervaardigen, waardoor tal van timmerlieden, schilders enz. aan het werk konden worden gehouden. (Firn. Crt.) Men schrjjft ons uit Weatkapelle: In tegenwoordigheid van een kleine schare van vrienden en belangstellenden is Zaterdag 1.1. op de begraafplaats op eenvoudige wjjze begraven de heer W. de Rapper. De overledene was gepensionneerd opper- schipper bjj de marine en opzichter van de kustverlichting alhier, benevens oud-burge meester van Westkapelle. De vlag bedekte de Ijjkkist. Aan de geopende groeve werd het woord gevoerd door den burgemeester O verduin. Deze schetste in enkele woorden het leven en werken van den overledene. Hjj spoorde het zoontje aan de voetstappen van zgn vader te drukken. Een zwager van den gestorvene bedankte namens de familie den burgemeester voor het gesprokene en de omstanders .voor de laatste eer, den overledene bewezen. Uit de woningen van enkele ingezetenen hing de vlag halfstok. Des morgens van denzelfden dag is men ser begonnen met het krammen aan den djjk. Een sedert eenigen tjjd bestaand geschil is nu opgelost. Aan den eisch der krammersj 1.25 voor Ma, en wanneer zjj verder van huis moeten, 1.25 voor 30 M2, is toegegeven. Des avonds gaf de muziekvereeniging Oefening na den Arbeid uit Vlissingen in de zaal van mej. de wed. Minderhoud een open bare uitvoering. De gegeven muzieknommerB en de luimige voordrachten vielen bljjkbaar zeer in den smaak van het publiek, dat de geheele zaal vulde. Zondagavond kregen te Heinkens- and een paar jongens van 17 en 13 jaar twist, wat eindeljjk tot een gevecht aanleiding waarbjj ten slotte de 17-jarige den i3-jarige met een mes of ander scherp voor werp een diepen steek in den rug toebracht wat een veel bloedende wonde veroorzaakte. Tegen den dader is proces-verbaal opgemaakt Te Baarland viel Zaterdag de zoon van een landbouwer uit een noteboomzwaar gekneusd werd hjj opgenomen. In de Vrjjdag te W i s s e k e r k e ge houden raadsvergadering werd een verzoek tot het gebruiken van een lokaal der openbare school voor Jt houden van zangoefeningen in gewilligd en, na eenige cjjfermanipulaties, de begrooting voor 1908 vastgesteld op 23163.84B. Burg. en wetb. werden gemachtigd tot publieke verpachting der schoolregenbakken. Te Bruinisse werd Zaterdagmorgen op eene hofstede de dienstbode door eene dorschmachine, zoogenaamde rosmolen, bjj de kleeren gegrepen en eenige malen meege sleurd. Een dg been werd gebroken en geweldig ontvleescht. Haar andere been werd daardoor paars en blauw, terwjjl zjj ook aan haar gelaat ernstig verwond werd. De heer H. Francken te G r a a u w heeft bedankt als lid van den raad en als voorzitter van het algemeen armbestuur, waartoe hjj gekozen was Geljjk reeds gemeld is, kreeg heer, die tjjdeljjk wethouder was, de verkiezing van wethouder slechts 2 stemmen. Naar aanleiding van het, door ons over genomen, stukje in Vox medicorum omtrent overvloed van geneeskundigen, schrjjft men aan De 7ijd: Het -is mogeljjk dat het blad geljjk heeft, al merken we hier in Zeeuwsch-Vlaan- deren niets van dat groot getal medici. Zoo lang de heele Btreek tusschen Philippine en Hulst (ruim vier uren afstands en omvat tende de gemeenten Philippine, Sas-van-Gent, Westdorpe, Zuiddorpe, Koewacht, Overslag en St. Jan Steen) zonder geneeskundige bljjft, zal het kommervol bestaan, dat den geneesheeren

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1