MIDDELBURGSCHE COURANT. N°. 234. 145' Jaargang, 1902. Zaterdag 4 October, Middelburg 3 October. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kvrartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THBRMONETÜB EN VERWACHTING. 3 Oct. 8 u. vm. 41 gi., 12 u. 45 gr., av. 4 45 gr. F. Veivaolt: matige O. wind, bewolkte lucht. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel, Gtroote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeeia A<lwextei&tie»Bttvewn A, DB LA MAR Aan., N.l. Voorburgwal 366, Amsterdam. NOG NIET BEVREDIGD is de redactie van Het Centrum door ons ant woord op haar vraag of de liberalen in het negende district van Amsterdam hun beginsel niet zouden verloochend hebben, wanneer zjj bg de jongste herstemming op den heer Troelstra hadden gestemd. Als zjj wat wg Woensdag schreven leest in aansluiting op en in verband met hetgeen Maandag door ons is gezegd, kan zjj toch ge makkelijk de conclusie trekken. Nu zjj dit bljjkbaar niet wil of kan, niet begrjjpen wil zelfs onze bedoeling, nu weten wjj niet beter te doen dan haar te zenden het jongste"nommer van het Weekblad voor Zeeuwsch VlaanderenWestelijk deel, een liberaal blad, onder redactie van een man die niet tot de Vrijzinnig-democraten behoort. Hjj wjjdt aan die herstemming een opstel onder het opschrift Liberaal geknutsel, en schrjjft o. a. Liberaal en anti-revolutionnair kan on mogelijk samengaan"; en iets verder: »Wjj zouden onze stem uitgebracht hebben op Troelstra. •Nooit op den anti-revolutionnairen volge ling van dr Kuyper". Die redacteur neemt dus hetzelfde standpunt in als wjjvolgens hem zou het geen beginsel- verlooohening geweest zjjn wanneer de libe ralen in het negende district op den leider der sociaal-democraten hadden gestemd, waar zjj voor eene dergeljjke keuze stonden als bjj de jongste herstemming. Voor het overige hebben de liberalen in dat district Het Centrum slechts antwoord te geven, niet wg. Wil zgn redactie nu zoo goed zjjn van een en ander ook hare lezers op de hoogte te brengen De redacteur van het Weekblad wjjst verder in dezelfde beschouwing op het geknutsel, dat in meergenoemd district te Amsterdam aan die verkiezing is voorafgegaan, en wel onder aanhaling van hetgeen daarover ons uit Amsterdam is geschreven. En hg zegt ten slotte De heer A. Boissevain en de »Vooruitgan- gers", die met hem op den weg van den voor uitgang mglen ver achteruit gekrabbeld zgn, behooren tot de liberale partg. De liberale partg heeft al meer van die misselgke dingen gedaan. Meer dan eens, ook in ons district, is bg zich noemende liberalen persoonlijke vriend schap of persoonljjke haat een drjjfveer ge weest om mannen op 't paard te helpen of een voetje te lichten. 't Wordt tjjd, dat zulk liberalisme wordt opgevouwen en nedergelegd in een museum van oudheden, waarin het als een curiositeit bewaard wordt voor het nageslacht. Misschien dat iemand, die dan 't ding nog eens opmerkzaam bekjjkt, uitroept: »'t Moet toen toch een rare boel geweest zgn 1" Bg zoo'n oordeel van die z g d e kunnen wjj ons gerust neerleggen zonder eenigen ver deren commentaar. BRUTALE OVERMACHT De volgzame meerderheid heeft na het schip ook de Speetwet laten doorglijden. Het is echter niet gegaan zonder warme discussie. De warmte kwam van linksde rechterzijde heersoht met alle kalmte van de brutale over- maoht. Het is wat zjj vreest bjj de kiezerB onder het algemeen kiesrecht. Aan den Minister was het bekend, dat zgn eersteling op het gebied der arbeidswetgeving door geen ernstig gevaar werd bedreigd. Eenige minuten slechts van ernstige argumentatie in dr Kuyper's rede. De rest van den tjjd werd besteed aan aardigheden, deels ten koste van ernstig verrichten arbeid van leden der Kamer, deels zelfs zonder deze, zjj het onwaardige, piqu&nterie. De regeeringsmeerderheid, volg zaam in het steunen, betoonde zich volgzaam eveneeer in het loonen van de geestigheden des leiders met uitbundigen lach. Wat zou men deze zaken ook met ernst be handelen Het was immers al afgedaan Men had immers reeds besloten, dat het eerste staaltje va» arbeidswetgeving erdoor moest Wie daarvoor woorden van afkeuring hadden, kon men immerB rustig laten praten 5 De be denkelijke zjjde van de zaak werd genegeerd niet alleen, de zaak zelve werd geen ernstig debat waardig gekeurd. Het is wel, zooals de Minister openhartig bekendede oppositie komt uit kringen, op wier sympathie de eerste Minis ter van Nederland geen prjjs stelt. Dat wete het volk. Het doe zgn voordeel ermede. De Minister zal met de arbeidswetgeving zich niet haasten. Een steeple-chase met socialisten en vrgzinnig-democraten is vanzelf uitgesloten zjj en de Minister bewegen zich langs diver- 'geerende Ijjnen, zoodat een ontmoeting niet denkbaar is. De Minister schjjnt de gouvernementeele kracht, welke hjj vroeger bg het liberale gouvernement te vergeefs heeft gezocht, te zien in uitspraken van geringschatting zjjner tegenstanders. Wg zouden wel eens willen weten, hoe lang hjj zich op den steun zjjner vrienden zoo veilig voelen zal. Was dan de aanval, door de oppositie op het wetsontwerp gericht, zóo zwak, dat een verdediging uit alle macht niet noodzabeljjk bleek Wjj zouden het niet gaarne beweren. Zelfs uit de rechterzijde werden twee stemmen ver nomen, die bljjk gaven van weinig sympathie totdat het op partjjnemen aankwam. De heer Arts hield een inderdaad voortreffelijke rede ter bestrjjding van allen nachtarbeid van vrouwen, met name van getrouwde vrouwen. Men verwachtte een conclusie, strekkende tot verwerping van het wetsontwerp zonder vorm van proces. Maar het schee» wel, alsof de conclusie van de eerste editie der redevoering was afgeknipt en door een andere vervangen Het betoog liep uit op een vraag aan den Minister, of hg bg den algemeenen maatregel van bestuur althans van getrouwde vrouwen den nachtarbeid zou verbieden. Van het ant woord zou zgn stem afhangen. De Minister vond het niet de moeite waard, een antwoord te geven. Het was hem stellig bekend, dat de h8er Arts onder de katholieken slechts door twee partjjgenooten werd gevolgd, de heeren Arnoldts en Jansen. En dan bleven er altjjd dik-en-dunners genoeg over. De zelfstandigheid van de drie heeren ging niet verder dan het amendement-Drucker c. s. Het ontwerp zelf mocht hun stem niet ontberen. De tweede oppositie-stem bjj de discussie wel te verstaankwam van den heer Talma. Zgn houding was zonderling. Hjj had het ontwerp gehouden voor een reactie tegen de Arbeidswet. Maar waarom kon hjj zich er bjj neerleggen Het visschersbedrjjf heeft het noodig. Wel is hg overtuigd, dat onmiddel lijk, bg de toepassing van de wet, de speet- sters door speters zouden zgn vervangen, maar dan zou men in Huizen mannen moeten impor teeren van elders, b. v. Amsterdam, en dan zouden de brave, vrome Huizer mannekes mo reel worden bedorven Wjj hebben wel eens gehoord van het exclu sivisme van die heeren in Huizen. Was het niet daar, dat men vreemdelingen" op mes steken placht te onthalen? Nu het amendement van de vrgzinnig-de mocraten, door den heer Drucker met zooveel sobere welsprekendheid toegelicht en verde digd. Slechts enkele grepen doen wg uit het onweerlegbaar betoog, dat op de een en veertig regeering33temmen is afgestuit. Onze lezers kennen de zaak. De arbeidswet is afkomstig van het clericale kabinet-Mackay. Absoluut verbod van nacht arbeid van vrouwen is beslist gewild, Slechts onvermgdeljjhe uitzondering is toegelaten. De speetsters zgn feiteljjk uitgezonderdop vrjjheid zgn de vissohera gaan rekenen. Nu is hef oogenblik daar, dat zjj zich hebben te schikken. Zjj hebben hun bedrijf te richten naar den dwang der wet. Twee jaren wordt hun tjjd gelatendan is het uit. Dit wilde het amendement. Wat kon daar nu tegen zgn? Vast stond in de discussie bg allen, dat mannen het werk even goed kunnen doen als vrouwen. Zelfs de minister erkende het. Maar waarom zou dan het bedrjjf der ha- ringviBBchers Btaan of vallen met den nacht arbeid der speetsters? Was het, omdat de mannenarbeid zooveel duurder ïb Omdat men dan niet meer zgn bokking naar Duitsch- land zou kunnen exporteeren? Het scheen wel, dat dr Kuyper dit aanne melijk trachtte te maken. Doch dit gelukte slecht. Een gastronoom als hjj wist ons te vertellen, dat onze bokking zoo oneindig zach ter, beerljjker is dan de Oostzee-bokking. Zou dan niet de Duitsche kenner er gaarne het eventueel verschil in speetloon bg willen leggen^? Dat gebeurt wel meer. Men denke slechts aan de redevoeringen van dien afgevaardigde van Tietjerksteradeel over het militairisme. Bed. Iets dergelgks betoogde de heer De Visser- Naar zgn meening konden wij bokking uit voeren, doordat de industrie in Pruisen aan het verbod van nachtarbeid door vrouwen was gebonden. Wg moesten daarvan profiteeren. Onderkruipen dus in den slechtsten zin van het woord, ten koste van do gezondheid der vrouwen, ten koste van het gezinsleven En dergeljjke argumenten kwamen van Ohris- teljjken kant, van de mannen, die voor alles beweren te zorgen voor het welzjjn van het gezin Juist de eerste eisch van dezen tjjd isge lijkmaking van de arbeidswetgeving in de ver schillende landen, ten einde het profjjt van ongezonde arbeidstoestanden onmogeljjk te maken. Het gevaar, door den heer Drucker geducht van dezen eersten stap terug, is niet denk beeldig gebleken. Reeds blgkesaa het voorloopig verslag is door »men" met graagte in de perzik gebeten. En deze perzik smaakt naar meer. •Men" heeft verklaard, dat, waar de arbeids wetgeving aan een industrie nadeel zou doen, die arbeidswetgeving uit den booze is. Men moest dus ook op andere industrieën het oog richten. Vappétit vient en mangeant Dat is het bedenkeljjkste van dezen stap Daarom ook herinnerde de heer Drucker, heeft de Duitsche regeering aan precies denzelfden eisch der Oostzee-visschers het hoofd geboden. Dr Kuyper heeft toegegeven. De Christelijke meerderheid is gevolgd. Zouden niet langzamerhand aan het volk van Nederland de oogen opengaan (Amh. Crt.) TWEEDE KAMER-VERKIEZINGEN. De minister van binnenlandsche zaken heeft zgn beschikking tot vaststelling der dagen waarop in het kiesdistrict Gouda eene verkie zing voor lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal zal plaats hebben, gewgzigd in verband met de omstandigheid, dat de dag, die voor de stemming, zoo noodig, web aan gewezen, met het Joodsche Loofhuttenfeest saamvalt. Nu is bepaald, dat de stemming, zoo noodig, zal plaats hebben op Woensdag 22 October, en de herstemming, zoo noodig, op Vrjjdag 31 October e. k. BEGBOOTING VOOR WATERSTAAT. Omtrent de DordtscheWaterwegen leest men in de memorie van toelichting bg die begrooting In verband met eene noodige aanvulling der steenbestortingen langs den voet der werken aan den rechteroever van het Mallegat enden linkeroever der Dordtsche Kil zal in 1903 en eerstvolgende jaren voor onderhoud een hooger bedrag gevorderd worden dan het daarvoor in 1902 toegestane. De toestand van het vaarwater op de Benin gen is zeer gunstig, zoodat verwacht mag worden dat aldaar met een baggerwerk tot hoogstens het uitgetrokken bedrag van 100.000 een voldoend breed en minstens 2.50 M. onder L. W. diep vaarwater in stand kan gehouden worden. Overigens kan op de Dordtsche water wegen met een bedrag aan baggerwerk van 25.000 volstaan worden tot het onderhouden van den bestaande» gunstiger» toestand. n Over het Hollandsch diep en Haringvliet leest men in dezelfde memorie; De toestand van het Aardappelengat is be vredigend. In den aanvang van het jaar, onmiddellijk voor het baggerwerk, werd in het vaarwater nog eene minste diepte van 50 d.M. onder laagwater of 68 d.M. onder hoog water aangetroffen; hetgeen voldoende mag genoemd worden. Door het in het vooijaar uitgevoerd baggerwerk werd die diepte nog vergroot tot 55 d.M. onder laagwater, en sedert is die diepte slechts weinig verminderd. De verbinding van Dordrecht met de zee door het Goereeschegat wordt evenwel thans ook be- heerscht door twee drempels bg Bommel. Op den westelijken drempel werd eenig baggerwerk uitgevoerd, waarna de minste diepte aldaar ongeveer geljjk werd aan die van het Aardappelengat. Op den ooste- ljjken drempel, waar tot heden - nog niet ge baggerd werd, staat eene minste diepte van 50 d.m. onder laagwatertegen achteruitgang zal ook hier, zooveel noodig en mogeljjk, door. baggerwerk gewaakt worden. Met het oog op het baggerwerk, eventueel noodig voor de drempels bg den Bommel, is het uitgetrokken bedrag nog niet voor ver mindering vatbaar, Het onderzoek omtrent een meer standvas tige» verbindingsweg dan het Aardappelengat tusschen Dordrecht en het GoereeBche zeegat is nog niet afgeloopen, en hangt ook samen met den toestand bg den Bommel, omtrent het verloop waarvan eerst méér zekerheid dient verkregen te worden. UIT STAD EN PROVINCIE. Steeds worden ons nommers gevraagd van de Middelburgsclie Courant, waarin de ver slagen voorkomen van het bezoek der Boeren generaals aan onze gemeente. Aan die aan vragen kunnen wg niet voldoen; het nommer van Donderdag is nitverkocht, alleen van dat van Vrjjdag zgn nog eenige exemplaren te verkrjjgen. Daarom zal het zeker menigeen genoegen doen te vernemen dat de heer F. B. den Boer uitgever alhier, het plan heeft een boekje ter perse te leggen, aan dat bezoek gewgd, waarin o. a. zullen voorkomen de in ons blad verschenen verslagenhet zal geïllustreerd worden, o. a. met de portretten van de beide generaals. Zeker zullen velen in dien vorm een herin nering willen bewaren aan 1 October 1902. Met ingang van 1 November 1902 zjjn in Zeeland verplaatst de kommiezen bg 's rjjks belastingenF. W. Boes le klasse van Zierikzee naar Middelburg; J. de Vujjst 2e kl. van Ter Neuzen naar ZierikzeeP. A. Groene- woud 3e kl. van Renesse naar Terneuzen; I. Risseeuw 3e kl. van Sas van Gent naar ReneBBe A. van Nieuwenhuize 4e kl. van Cortgene naar Sas van GentD. J. Jansen 3e kl. van St. Maartensdijk naar CortgeneM. T. E. Neder- hand 3e kl. van Hoedekenskerke naar St. MaartensdijkM. D. J. H. van den Brink 3e kl. van Veldzigt naar Hoedekenskerke; J. O. Maat 4e kl. van Kauter (gedetacheerd te Sas van Gent) naar Veldzigt; J Kesteloo 4e kl van Hontenisse naar KauterA. Beun 4e kl. van Echt naar Hontenisse; P. Bouwens 4e kl. van Oostburg (tjjd. gedetacheerd Sluis) naar Sluis A- Looi 3e kl. van IJzendjjke naar Vlissingen (haven); L. Michielsen 3e kl. van OoBtburg naar Yzendgke J. de Ronde 3e kl. van Bruinisse naar Oostburg P. J. Stoutjesdjjk 3e kl, van Koewacht naar BruinisseJ. J. de Vujjst 4e kl.van Kauter (gedetacheerd te Koe wacht) naar Koewacht; J. L. Martens 4 kl. van Kauter (tjjd.) naar Kauter; en '1'. L. Ooone 4 kl. van Well naar St. Jansteen. Door den kerkeraad der Ned. Herv. ge meente alhier is, ter voorziening in de vacature ontstaan door het overigden van den heer C. Verwejjs, benoemd tot godsdienstonder wijzer de heer C. Caliber, thans in geljjke be trekking te Biggekerke. Uit Vlissingen. Door de agenten van politie der derde klasse L. E. van Bezoojjen en G. van den Driest al daar is eervol ontslag gevraagd uit hunne betrek-1 king wegens benoeming van eerstgenoemde tot agent van politie der tweede klasse te Schie dam en laatstgenoemde tot rijksveldwachter te Oud-Vossemeer. Te Borssele was Woensdag eene koe, op de klavers grazende zoo dik geworden dat zjj dreigde te bersten. De eigenaar merkte het tjjdig op, stak in den mond van de koe een stok overdwars, die vastbindende aan de horens, en liet bet dier met aldus geopenden mond rond wandelen. Het gelukkig gevolg van den maatregel was de genezing der koe. In de Donderdagavond te Ierseke gehouden raadsvergadering werd de goedkeu ring vermeld van een raadsbesluit tot wijzi ging der gemeente-begrooting. Vroeger was tegen die goedkeuring om een vormkwestie bezwaar gemaakt, maar Ged. Staten erkenden nu dat de zienswijze van burg. en weth. juist was. De gemeente-begrooting 1903 werd, zonder dat een enkele post wijziging onderging, vast gesteld in ontvang en uitgaaf op ƒ30.922,746. Den heer M. C. Maas te T h o 1 e n is door den raad, wegens vertrek naar Cortgene, tegen 1 December a. s. eervol ontslag verleend als onderwijzer. In zgn plaats is de heer J. van Houten aldaar benoemd, terwjjl verder mej. H. de Lange te St Maartensdijk tot onder wijzeres benoemd is. Door den len luitenant van het wapen der koninklijke marechaussée, den heer Thomson, te Sas van Gent, werd heden namiddag op het plein voor het nieuwe postkantoor te Ter- neuzen voor het front der daarvoor saam getrokken manschappen uit verschillende bri gades uit Zeeland en Noord-Brabant aan den brigadier Van Sluis en den marechausïée Lambrechts, beiden te paard, van de brigade Axel, de eere-medaille der Oranje-Nassauorde in brons uitgereikt. Deze onderscheiding werd aan de genoemden bjj kon, besluit toegekend wegens hun moedige houding bjj de met groote krachtsinspanning gepaard gaande arrestatie van twee kippendieven in den vorigen winter. Luitenant Thomson hield daarbjj een toe spraak, waarin hg de houding der beide be giftigden besprak, deze gelukwensckte en ook het wapen en zich zeiven, dat hjj zulke flinke mannen onder zgn oommando had. De gemeenteraad van Wostöorpe zal zich tot de Tweede kamer wenden met ver zoek bg de behandeling van het wetsontwerp betreffende de verbetering van het kanaal GentTer neuzen te bepalen dat langs de feanaaldjjken eene flinke waterleiding worde gemaakt, ter dadeljjke afvoering van het kwel water, daar de dampalenwand het doorkwellen niet zal voorkomen en de aangrenzende lande rijen dien tengevolge door het water waarde loos zullen worden. Tevens zal worden verzocht om, daar wegens de grootere kanaalbreedte en het drukker scheepvaartverkeer het overzetten met roei- booten gevaarlijker wordt, de overzetveeren, 'die de door het kanaal gescheiden deelen der gemeente verbinden, te vervangen door pontr veeren, waardoor tevens een goede verbinding zou ontstaan met de naar het vierde district leidende wegen. Men schrjjft ons uit Zeeuwse h- VlaanderenW. D. De zoogenaamde zigeuners zgn jl. Dinsdag namiddag van de Belgische grenzen vertrokken» geëscorteerd door gendarmen, die hen tot aan de Duitsche grenzen uitgeleide zullen doen. Onze marechaussée zgn hierdoor van een zwaren last ontheven en bet Belgische gouver nement, ten wiens koste die vreemde bezoekers leefden, van dute kostgangers. B§ het vertrek hield het hoofd van den troep naar men ons meldt een toespraak in het Ftansch, waarin hjj zgn dank aan de Belgische justitie en aan de omwonenden betuigde voor de hu mane behandeling. Na deze lieden vertrokken zgn, hebben wg ons bezig te houden met onze eigen Zigeuners. Nog altjjd huist onder een heg in het open veld onder Oostburg het huisgezin dat m het voorjaar te voet van IJzendjjke naar Budel vertrok en van daar op dezelfde wjjze weder naar Oostburg terugkeerde. Onder den blooten hemel verrjjkte de vrouw intussehen het gezin met een nieuwen wereldburger. Wjj verzoeken onzen correspondenten ons jachtberichten te onthouden, ten minste indien er geen zeer bg zon dere redenen bestaan, die de vermeldin g noodig maken. GemesnteraatL van Vlissingen. Zitting van Donderdag middag te 2 uur. (Slot). Voorzitter de heer jhr mr A. A. van Doorn van Koudekerke. Tegenwoordig al de leden. 1 vacature. MINIMUM IiOON EN MAXIMUM ARBEIDSDUUR. Bg de voortgezette behandeling van dit punt der agenda vraagt de heer Gewin of de cjjfers van het minimum loon, door burg. en weth. voorgesteld, voldoende zgn voor den levens standaard in Vlissingen. Daarop is spreker nog niet gerust. De heer Loois zegt dat het geven van een categorisch antwoord niet gemakkelijk is. Er zgn verschillende loonen voor verschillende soorten werklieden. Het loon, zooals het wordt voorgesteld, is het minimum loon zooals dat algemeen wordt betaald. Spreker herhaaltbekwame vakmannen zullen natuurlgk hooger loon ontvangen dan minder bekwamen. Dit antwoord bevredigt den heer Gewin niet. Hg wgst erop dat het wel is vast te stellen hoeveel loon vereischt wordt voor een werk man. In Daitschland heeft men dat wel gedaan. De werkman moet kunnen leven, vrjj kun nen ademen. Spreker maakt zich sterk als hem tjjd ge laten wordt een opgaaf te doen van het be drag, dat vereischt wordt voor een werkman om behoorlijk te kunnen leven. De voorzitter wgst den heer Florschütz erop dat er verschil ia in de loonen, door de ver schillende Kamers van arbeid genoemd. Hg vraagt welke de heer Florschütz bedoelt. Deze antwoordt die van de Kamer voor de bouwbedrijven. De heer Van Raalte meent dat wat de heer Gewin wenscht, niet uit te maken is. Het is mogelgk dat er in Duitschland plaatsen zgn waar het stelsel, door hom bedoeld, werkt, maar spreker zgn ook plaatsen daar bekend waar dat niet het geval is. Over het algemeen staat de Duitsche arbei der, wat verdiensten betreft, 40 lager dan de Nederlandsche. De eerste ontvangt pfen- ningen, de laatste centen. Verder betwist spreker de bewering van den heer Florschütz dat de zaak niet met den noodigen ernst is behandeld. Ei is wel degeljjk rgpelgk, ernstig over wogen, ook in de commissie van fabricage. De kamers van arbeid zgn adviseurs, maar hebben geen andere rechten. Zg hebben een lager loon genoemd dan de adressanten wenschen. Spreker acht het niet geraden dat de ge meenteraad, door te voldoen aan den wensch van den heer Florschütz, de bazen van Vlis singen dwingt tot loonsverhoog. Spreker is van oordeel dat een flink arbeider door elk patroon wordt gewaardeerd en goed betaald. Men heeft goede en minder goede arbeiders en daarom wordt een minimum loon vastge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1