MIDDELBURGS» 01 ISAM Vrijdag 3 October, N°. 233. 143" Jaargang, 1902. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelbnrg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THBRMOHDTEB EN VERWACHTING. 2 Oct. 8 u. vm. 48 gr., 12 u. 46 gr., av. 4 n. 47 gr. F. Ver w ach't: matige O. wind, betrokken lucht, regenachtig weer, geringe afname in temperatuur. Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Keclamens 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gereohtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB JLA Bf AR Ann., N.S. Voorburgwal 366, Amsterdam. MIddslburg 2 October. Kameroverzicht. Zitting van Woensdag. Minister Kuyper heeft er van daag zonder veel moeite, en wel met een vrg groote meer derheid 50 tegen 26 stemmen zgn speet- wet door gekregen, terwgl het amendement- Drucker c. s. om de opheffing van het verbod van nachtarbeid van vrouwen in de harmg- rookergen slechts voor den duur van twee jaar te doen gelden, met 42 tegen 85 stemmen werd verworpen. Ziedaar het resultaat van deze zitting. Na de zeer uitvoerige schriftelijke gedach- tenwisseling, hierover tusschen de regeering en de Kamer gevoerd, bonden er in het mon deling debat weinig andere argumenten meer te berde gebracht worden dooi de vóór- zoowel als door de tegenstanders van het wetsontwerp. Principieele strijders werden alleen in het so cialistische kamp aangetroffende andere sprekers van links lieten hun stem afhangen van het lot dat het amendement-Drucker zou treffen. Nu was voor deze zienswijze ook veel te zeggen. De arbeidswet van '89 verbiedt in beginsel allen nachtarbeid van vrouwen. In het haringrookersbedrjjf werd hiermee echter geen rekening gehouden den inspecteurs van den arbeid ten spjjt en de toestand bleef zooals die al jaren vroeger had bestaan en nog bestaat. Hierin wil de minister nu eenë verandering brengen, en aan den onwet- tigen toestand een wettelijke sanctie geven door een uitzonderingswetje. Zooals dr Kuyper terecht opmerkte, was hg noch iemand anders in staat op slag en stoot de praktjjk des levens, in casu die van het haringspeetersbedrjjf voor de wet te laten wjjken. Tevens verklaarde hg nadrukkelijk, dat hg zgn toestemming zou weigeren indien men hem ook van andere industrieën uitzonderings wetten kwam vragen. Hjj hield zich dus geheel op praktisch terrein. De haringspeetsters konden niet dadelijk naar huis gestuurd worden; dan waren die vrouwen broodeloos en de industrie was dan ten doode opgeschreven, want volgens 's mi nister's information kan dat speeten alleen 'snaohtB plaats hebben. Dar was alles in den haak. Maar dan is tevens de vraag geoorloofd, waarom dan ook het amendement-Druoker bestreden Èn de minister èn de heer Drucker wensohen ongeveer hetzelfde. Alleen legde de afgevaardigde voor Groningen meer den nadruk er op, dat hg de vrouwen in het haringspeet- bedrgf den tgd wilde gunnen naar een andere kostwinning om te zien, en zoodoende een trans formatie van het geheele bedrgf te weeg te brengen. Waarom zou er ook niet over dag •gespeet" kunnen worden Daar school hoofd- zakelgk het verschil, dat beide heeren in deze scheidde. Een verschil van •vooruitstrevend heid", die 's ministers bezadigdheid in dit opzicht voldoende in het licht stelde. Misschien kwam er ook nog wel wat anders aan te pas, dat minister Kuyper aanleiding kan gegeven hebben zich in een bestrgding te begeven, waar hg die zoo gemakkelgk had kunnen ontgaan. Misschien was dr Kuyper wel een weinig geprikkeld door de oppositie der heeren socialisten, en wilde hg eens too- nen, dat hg zgn wil kan doordrgven, wat men daar ook tegen inbracht. Vooral de heer Van der Zwaag was heftig tegen het regeeringsvoorstel gekant. In een redevoering, die qua redevoering uitnemend genoemd mag worden, wederlegde hg punt voor punt wat voor het wetsontwerp was aan gevoerd. Vol bittere ironie, dikwg ls vrg scherp, steeds in een logischen gedachtengangblgvende, zette hg zgn denkbeelden uiteen, die plaatsend tegenover die van de Memorie van antwoord, waarbg hg de heeren De Visser en Artz ook niet onbedacht liet. Nu was laatstgenoemde heer en niet minder de heer Talma weinig steekhoudend in hun respectieve betoogen. Vooral de heer Artz hield er een eigenaardigen betoogtrant op na. Hg begon met te verklaren dat het wetsontwerp „een hoogst verrassenden en onaangenamen indruk" op hem gemaakt had, beriep zich op een jezuïten-schrgver, die niets van nachte- lgken arbeid der vrouwen altgd in de fa brieken wilde weten, herinnerden eraan dat de katholieke kerkleer dit eveneens verbood, somde nog een aantal andere argumenten tegen voornoemden naohtarbeid op, en legde zich ten slotte bg het regeeringsontwerp neder. Terecht mocht dan ook tegen het einde der zitting de heer Sohaper een loopje met nemen, door den heer Van der Zwaag, die gemeend had, dat de heer Artz toch wel vóér zou stemmen, tegemoet te voeren»Gg ver gist u, de heer Artz is een democratisch- katholiek en heeft zooveel in zgn rede waarop de minister geen antwoord gaf, dat wel tegen moet stemmen." Dat was als twee poezen die met één muis spelen. Maar ver diend was de spot wel. De geheele Kamer had er trouwens schik in. Nadat het speet-ontwerp was aangenomen, ging nog wat kleingoed onder den hamer van den voorzitter door, waarna de Kamer tot nadere bg eenroeping uiteen ging. BMueimGM ËN2, Bg kon. besluit is aan den luit. t/z. 2e kl. J. Lugt op zgn verzoek eervol ontslag uit den zeedienst ver leend is bevorderd tot luit. t/z. 2e kl. de adelborst le kl. G. Dumbar. Het visscherg politievaartuig De Zwaluw van Zierikzee lag Woensdag in het schaar van Ossenisse op de zaadwaeht, doch moest namiddags wegens het stormweer haren post verlaten om veiliger haven op te zoeken. Bg het lichten van het anker brak de anker spil, en kreeg de opziener, de heer Haeck, een handspaak tegen het hoofd, waardoor het verwond werd en opzwol. Te half zes uren liep het vaartuig te Terneuzen binnen, waar de heer Haeck geneeskundige hulp ging in roepen. De geneesheer bevond de kwetsuren niet van ernstigen aard. UIT STAD EN PROVINCIE. Bg zooveel dat te prgzen valt in verband met de gebeurtenis van Woensdag in onze stad, spgt het ons, dat wg een reden tot be klag hebben, en wel over de ondoelmatige regeling die gemaakt was voor het bezoeken van het Schuttershof 's avonds. Ernstige klachten zgn daarover geweest. En we kunnen helaas 1 niet zeggen dat ze ongegrond zgn. Doordien de wachtende menigte, die bgna twee duizend personen beliep, opgedrongen stond gepakt voor de deur van het Schuttershof, ging het binnentreden met levensgevaar ge paard. Daar waren er die uit de foule moesten weg gedragen worden; kinderen die ontdaan en pgnlgk aangedaan binnen kwamen. Nog an deren hadden gescheurde kleeren. Waarom had men toch niet de Vlasmarkt, desnoods tot aan de Groote Markt, tgdig, te zeven uur b.v., afgezet, opdat de circulatie geregeld kon plaats hebben? Ware dan den bezoekers verzocht óf waren zg zoo noodig gedwongen op de trottoirs queu te maken, vgf aan vgf, dan had de politie een veel gemakkelgker taak gehad dan nu en hadden rgtuigen zonder gevaar voor het pu bliek kunnen doorrgden tot voor de deur vai het Schuttershof. Het thans gebeurde kan een les zgn voor een volgenden keer Als men haar maar ter harte wil nemen Ter aanvulling van het program, voord ontvangst der Boerengeneraals alhier, waarin de namen worden genoemd van hen, die op een of andere wgze welwillend hunne mede werking verleenden om die ontvangst 'te doen zgn als zg was, mogen zeker wel vermeld wor den de namen van de heeren O. J. Clewver, die zich zooveel moeite gaf voor de uitvoering ia de Concertzaal, en de heer A. van Os, die daar en in de kerk het orgel bespeelde. Het bezoek van buiten te Middel burg is Woensdag niet zoo druk geweest als men wel had verwacht en het ook had moeten zgn. Het slechte weer heeft daaraan natuurlgk schuld. Door den keurmeester van vis oh in de z( gemeente I. van der Sluis werd Woens dag eenmand kleine schel visch afgekeurd, als zgnde niet geschikt voor de consumptie. Heden ochtend keurde dezelfde ambtenaar om dezelfde reden een partgtje kabeljauw af In Goes bedroeg Woensdag de opbrengst van de entrees voor de bgeenkomst in kerk buiten de collecte ten voordeele der Boeren ruim 600. In de Prins van Oranje te Goes had Maandagavond eene vergadering plaats van de afdeeling Goes van het Groene Kruis. De heer Z. D. v. d. Bilt la Motthe, die de vergadering opende, zeide dat het aantal leden in de laatste dagen met 24 was vermeerderd en thans 260 bedroeg. Door hem werd verder meegedeeld, dat door het bestuur verschillende middelen tot ziekenverpleging zgn aangekocht. Daarna werd de begrooting voor 1903 in ontvang en uitgaaf goedgekeurd en vastgesteld op 850. Ten slotte werd eene regeling bepaald van den te houden cursus, welke ten doel heeft te leeren optreden bg plotselinge ongevallen en de verpleging van zieken. Hg zal geleid worden door de heeren Coenen en Lasonder en gehouden worden van October tot einde Maart des Donderdags van 8—9 uur in de restauratiezaal der sooieteit van F. O. V. en aanvangen op 16 Oct. a. s. Reeds hebben zich 12 dames en 5 heeren tot deelneming aangemeld. Met den wensch, dat de cursus rgpe vrucht mogen afwerpen, sloot de voorzitter de ver gadering. (G. Crt.) tot lid van Er is een tgd lang ernstig sprake ge weest dat de Belgische tram, die nu tot in luis komt, met ingang van 1 October slechts tot aan de grens zourgden. Ofschoon aan de Belgisohe grens een wissel is gelegd, het nu uitgemaakt, dat de toestand blgft, zooals hg is. De Belgische tram blgft dus tot Sluis door gaan en bg contract is bepaald, dat dit nog minstens tien jaar het geval zal zgn. Bg kon. besluit i het calamiteuze waterschap Wakoorden J. van Dixhoorn te Houten is Bezoek van de Boerengeneraals aan Middelburg. WOENSDAG 1 OCTOBER. (Slot). Wg eindigden ons uitvoerig verslag in ons vorig nommer met de bgeenkomst in de Con cert- en gehoorzaal. Niettegenstaande het ongunstige weer, werd daarna toch nog de aangekondigde rgtoer ge maakt, en ook toen bleek weer van de belang stelling van het publiek. Geruimen tgd bleef dit in dichte drommen voor het Grand Hotel staan, steeds juichende ter eere van de generaals, die zich herhaaldelgk voor de ramen vertoonden. Zg waren nog zoo vriendelgk zich even op het bordes van het hotel te vertoonen i publiek eenige woorden toe te spreken, vrien- delgke, aardige woorden. Generaal Botha raadde echter aan, met het oog op het weer, dat ook hem belette lang buiten te staan om te spre ken, huiswaarts te gaan, waaraan bereidwillig werd voldaan. Daarna vereenigden zich de heeren van het comité, met een tweetal dames en enkele ge- noodigden, aan een maal tgd. Het menu bestond uit: potage a la printa- nière, petits timbales de Volatile, turbot sauce Hollandaise, filet de mignon, sauce a la Duchesse, medaillons de veau glacé, petits pois, asperges en branches, sauce mousseline, perdreau rotie, compdte de poires, gateau de Brunettes, en pombes Nesselrode. Dit samenzgn droeg een geheel intiem karak ter; de pers was daarbg niet tegenwoordig. Daarom vinden slechts enkele indrukken en enkele mededeelingen daarvan hier een plaats 1 Wg zouden ieder bewonderaar van die beide mannenBotha en De la Rey het voorrecht gunnen hen eens te ontmoeten in kleinen kringal ware het alleen om hen dan des beter te kunnen aanschouwen, maar vooral ook om een blik te kunnen slaan in hun gemoed, Hoe geheel anderB dan bg het eerste aan schouwen wordt dan, en ook bg nadere kennis, making de indruk dien men van hen krggt! Wat ligt er in het gelaat van die mannen eene uitdrukking I En toch hoe verschillend zgn ze Botha, de man van de wereld, die in zgn omgang met iedereen een bewonderenswaardige takt en welwillendheid toont. Eenvoudig spreekt hg, ongekunsteld. Men had hem moeten hooren vertellen welk een angst hg heeft doorstaan, toen hg eens zgn I3jarig zoontje zag meevechten en hg overal zgn bevelen moest geven. Toch was ieder oogenblik zgn oog weer gericht op de plek waar dat ventje zich bevond. Plotseling zag hg een kereltje van dezelfde grootte vallen; duizend angsten stond hg uit Maar niet zgn kind, doch een kleine kaffer was gevallen, doch gelukkig niet gesneuveld. En toen de vader zgn zoontje weer ontmoette, wat drukte hg het toen aan zgn hartDe beweging, die Botha bg die eenvoudige vertelling maakte, sprak meer dan honderd woorden. Men had hem moeten hooren getuigen van de liefde voor zgn volk, dat zooveel goeds heeft, waarop men staat kan maken, en dat onmo- gelgk onder kan gaan. Voor dat vast vertrouwen, voor het edele gemoed van Botha krggt men eerbied komt onder de bekoring van zgn persoonlgkheid, De la Rey is blgkbaar stiller van natuur, uit zich minder, al kan hg ook geestig spreken. Hg is ook ouder dan Botha. Maar wie hem goed gadeslaat, ziet spoedig aan dat pittige, soherp geteekende gelaat dat men iemand voor zich heeft die weet wat hg wil, die veel denkt, die in oogenblikken van gevaar resoluut is in zgn handelen. Dat is trouwens Botha ook, maar beiden zgn toch weer verschillend. En op De la Rey drukt uiterlgk meer de geleden smart en ellende. De Engelschen zeiden dan ook van de drie dappere aanvoerders der BoerenLouis Botha is a gentleman, De la Rey a fighting man, De Wet a robber. Natuurlgk is er aan tafel menig woord ge sproken. Er is o. a. gedronken op onze koningin, die durfde doen wat andere hooge personen nalieten; op de beide gewezen presidenten Krugor en Steynop den eere-voorzitter van het oomité. Er is hulde gebracht aan de generaals als de predikers, door hunne daden in den krgg, van het hoogste Evangeliedat der menschelgk- heideen hulde waarvoor generaal Botha dankte door te spreken over zgn volk, dat hg lief heeft, en ten slotte op den voorzitter van het comité een dronk in te stellen. Er is meer nog gezegd, o. a. ook naar aan leiding van 'De la Rey's aardig woord, in de Concert- en gehoorzaal geuit»Ik blaf niet van verre," wat een goed devies zou zgn voor een wapenschild van den generaal, als hg ooit, wat niet te verwachten is, zulk een schild zou krggen. Dat is niet meer van onzen, en allerminst van zgn tgd en zgn geest. En zoo werd ook de disch gekruid door vnendelgke, welsprekende, hartelgke woorden. Maar middelerwgl vloog de tgd om, die eigenlgk veel te kort was voor het gezellig samenzgn. Men waohtte in het Schuttershof de generaals met ongeduld. Zg die de geschiedenis van den dag schrg ven voor een dag, krggen, het ligt voor de hand, tal van indrukken. Vele daarvan zgn vluchtig, dagvliegen, an dere daarentegen big vend, jaren, een leven lang soms. En onder die laatsten mogen wg rang schikken het bezoek der Boerengeneraals aan Zeeland's hoofdstad. De enthousiastische, aan den intocht van een vorst doende denken, ontvangst toen Botha en De la Rey den voet op ons grondgebied zetten, wat tot hen en door hen werd gespro ken, hun gansche doen en laten op den ge- denkwaardigen eersten Octoberdag van 1902 ,1 ons steeds bgblgven. Maar van alles wat op dien dag voorviel, zal de begroeting van de generaals in de groote Schultershofz&&l zich het best in ons vastleggen. Die zaal, welwillend afgestaan door de Confrérie van St Sebastiaan, was door de goede zorg van de heeren W. Brouwer en B. Neel- meger echt gezellig gemaakt. inoemde zorgde voor een plantenver- siering, de laatste meubileerde een deel van groote ruimte, zoodat dit iets huiselgks verkreeg. Overigens was behouden de versiering gelegenheid van het F/oraltafeest. Toen we tegen acht uur, steeds onder den ngdigen regen, die den Woensdag, welke zoo aardig had kunnen zgn, voor een deel bedierf, naar den Hove van St. Sebastiaan gingen, viel het ons op dat de Middelburgers blgkbaar maar niet genoeg de generaals konden zien en huldigen. Voor het Grand-Hotel Verseput stonde» weêr velen te wachten op het vertrek der generaals en voor het Schuttershof tienmaal zooveel om zien aankomen en daarna hunne opwachting te IN HET SCHUTTERSHOF. Toen de generaals de zaal binnen kwamen, werden zg gerecipieerd door de dames, leden van het voormalig dames-comité en van commissie van ontvangst. Een kort oogenblik werd maar aan de ge zelligheid geofferd, want weldra werden de deuren geopend om groepsgewgze hen binnen te laten die de generaals wenschten te be groeten. En hun aantal was groot, 't beliep over de 2000. Een voor een passeerden zg de generaals, hen met een handdruk en een buiging groetend, Het was een typisch uurtje dat wg in het Schuttershof doorbrachten, ziende dat défilé. Kleinen waren het, die voorbg gingen, klein in gestalte, klein in middelengrooten wat figuur betreft, groot ook in de maatschappg jongen waren het, nauwelgks de kinderschoe nen ontwassen, ouden van dagen, met dei voet in het graf. Dames uit den hoogsten stand, vrouwen uit de volksklasse, meesteressen en dienstmaagden, burgers en buitenlui, zeelieden en soldaten, ge gradueerd en zonder streep of distinctief. En de generaals drukten al de hun toege stoken handen, Botha met zgn lachend, De la Rey met zgn meer ernstig uiterlgk, maar beiden zich gevend geheel. Enkelen spraken een kort woord en ont vingen een kort antwoord, sommigen meer, zoo bg voorbeeld twee meisjes, sprekende namens hunne medeleerlingen en den generaals een gift overhandigend, die met een kus op haar wang van Botha werden geloond. 5 was het ook te zion de vrgmoedig- heid waarmede sommigen de helden in de oogen zagen, de bedeesdheid die anderen, schuchter de toegestoken band grgpend, aan den dag legden- De glundere boerinnetjes in hun kleurrgke kleederdracht, veelal ongedwongen doende, mochten zich in de bgzondere belangstelling der Boeren uit Zuid-Afrika verheugen. Enkelen van hen,die aan het défilé deelnamen, maakten daarvan gebruik om den generaals bgdrage voor hun fonds aan te bieden, zoo reikte de burgemeester van Oosterland een gave van 200 over, in zgn gemeente bgeen- gebracht, en die van Ouwerkerk eene van meer dan 100. Ook enkele zilverlingen werden geofferd en dankbaar aanvaard. Dat werd zelfs een visitekaartje, door een der passeerenden voor zoover wg kunnen na gaan zonder eenig motief, generaal Botha in de hand gedrukt. Onder hen die wg in het Schuttershof op merkten, willen wg er een met name noemen, namelgk onzen voormaligen stadgenoot, den heer Keulemans, vroeger luitenant der artil lerie bg het Nederlandsche leger, die in Zuid- Afrika aan de zgde der Boeren streed. We kunnen ons voorstellen dat het voor velen iets was aan de cour deel te nemen, en we begrgpen dat na jaren bg een aantal de herinnering er aan levendig blgvenzal, dat zg den boerengeneraals een woord mochten toe- en hun de hand reiken, maar niet be grgpen kunnen wg hoe enkelener toekwamen om tot twee maal toe hun compliment te komen afsteken. De politie had de handen vol om het publiek aan het verstand te brengen dat de begroeting moest bestaan in een komen en een gaan voor velen scheen het verlaten van de zaal moeilgk. Zg bleven hangen en kgken, om eindelgk, her haaldelgk er toe aangezocht, den tuin in te gaan, waar zeer velen bleven. Onder degenen die zeer snel de zaal verlie ten was eene juffrouw die blgkbaar in de drukte voor het Schuttershof erg in het nauw had gezeten of zich, om tgdig op de receptie komen, bgzonder had gehaast met haar toilet- Even slechts was zg de generaals gepasseerd toen haar japon haar begaf. Kort van beraad en kloek van besluit, volstrekt niet confuus over de ongewenschte vertooning, stapte zg uit haar rob, nam dat kleedingstuk onder den arm en ging verder als ieder ander. Van het programma, den ganschen dag zoo trouw gevolgd, moest tengevolge van den groo ten stroom van bezoekers des avonds worden afgeweken; de begroeting mocht niet langer duren dan uiterlgk tot negen uur, maar 't is tien geworden. Bg het wegrgden der generaals van het Schuttershof bracht het publiek, dat trouw op hun vertrek had gewacht, den heeren weder een warme ovatie, evenals voor het hotel. Toen het gejuich niet ophield, verscheen de ire-voorzitter van het comité, burgemeester Schorer, op het bordes, met de mededeeling dat de generaals nu gaarne rust zouden willen nemen. Wie hen lief had, deed dus het best zich huiswaarts te begeven. Ook aan dat verzoek werddadelgb voldaan. Het publiek toonde in deze ten volle te be seffen hoe gerechtvaardigd dit was. HET VERTREK. Niettegenstaande het vroege morgen uur, met den trein van 7.08 zouden de generaals ons verlaten, om Dordrecht te bezoeken, was er heden ochtend nog heel wat publiek aan en bg het station om de helden uit Zuid- Afrika een laatsten groet te brengen. In de eerste klasse wachtkamer waren de officieele personen bgeen en daar onderhielden de gene raals zich nog korten tgd met hen. Toevallig was bekend geworden dat presi dent Steyn heden jarig is, hg wordt 45 jaar> en daarmede werden de generaals gefeliciteerd. Ook zal heden een telegraphisehe gelukwensch naar den heer Steyn, die thans te Claren vertoefd, worden gezonden. Toen het oogenblik van scheiden was ge komen, sprak de voorzitter van het comité, de heer dr L. Wagenaar, de generaals nog even toe. Hg bracht hun hartelgk dank dat zg naar Middelburg waren gekomen, wenschte hun een gezegende reis en sprak de hoop uit dat de arbeid van de generaals rgke, rgke vruchten dragen moge. En toen drukten de generaals al de aanwe- gen nog eens de hand, hen dankende voor de aangename ontvangst en voor hetgeen zg deden voor de goede zaak. De trein stond gereed en de generaals tra den naar buiten zg werden begroet door de velen die zich op het perron hadden geschaard en vooral Botha die tot op het laatste oogenblik niet ophield zgne ingenomenheid

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1