MIDDELRURGSCHE COURANT 14Ö5 Jaargang, 1902. Zaterdag 27 September; Het Tooneel. N°. 228, Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- - 0 Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg iU voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 8 n. vm, 59 gr., 12 u. 61 gr,, av. 4 u, 61 gr. F. Verwacht: matige wind. Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten "en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. To We plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen AdveHeutle-Rur«a» A. D£3 Ï_A MAR Asa., JS.S. Toorbnvgwsl 266, Amsterdam. Middelburg 26 September. CHIMIN ALITBIT BIJ KATHOLIEKEN. De lijd bevat over dit belangrijk vraagstuk thans een eerste opstel van de hand van dr Ariens, waarvan de lezing zeer aan te bevelen is. Rond en eerlijk legt de eerwaarde schrgver daarin de hand op eene ernstige wonde, die gepeild moet worden, wil men haar kunnen genezen. Dr Ariens wjjst op het feit hoe de gerech telijke statistiek over 1901 heeft aan het licht gebracht, dat de Katholieken alweer! bet hoogste cjjier in de criminaliteit halen. Het aantal gerechtelijke veroordeelingen in 1901 beliep op 1Ö0Ö Gereformeerden0.66 Israëlieten1.72 Nederd.-Herv2.77 R. Kath. (en Oud-Biss. Clerezie) 3.27 Derhalve 5 maal meer Katholieken dan slreng- geloovige Calvinisten en 2 maal zooveel als Isra ëlieten. Die verhouding zal iederen Katholiek treurig stemmen, zegt de schrgver, maar nu het feit er eenmaal ligt, is het toch gelukkig, dat het openbaar wordt. Erkenning eener kwaal is de eerste stap ter genezing. Zjj drjjft* tot nadenken over oorzaak en geneesmiddel, en waar die eenmaal gevonden zjjn, daar zgn de Nederlandsche Katholieken er de menschen niet naar, om den gewonde van Jericho voorbjj te loopen. Hierna gaat de schrgver de oorzaken van dit verschijnsel na, waarbjj hjj er ook op wjjst dat bljjkbaar in alle landen, ook ten onzent, voor zeer vele veroordeelden de weg naar de gevangenis door de herberg heen loopt. Waar nu de Katholieken meer dan anderen veroor deelingen oploopen, daar is zeker de onder stelling niet al te gewaagd, dat zjj ook meer dan de anderen de herberg bezocht zullen hebben. Het drankmisbruik verslindt het grootste deel van de offergaven der Katholieke liefda digheid. Wellicht vinden wjj aanleiding om uit de nog volgende artikelen van den heer Ariens iets onder de oogen van onze lezers te brengen. Maar de lezing dier opstellen zjj hun zeer aanbevolen, omdat zjj vloeien uit de pen van een bekwaam, eerljjk, eerbiedwaardig man, die toont het ernstig te meenen met het welzjjn van zgn geloofsgenoten. En vooral bevelen wjj die lezing aan bjj de redactie der Maasbode, die meer dan eens wellicht herinneren zich dit onze lezers eene polemiek onzerzjjds uitlokte door hare aanvallen op de openbare school en hare on gemotiveerde beweringen dat sedert de scholen vermeerderd zgn en het onderwgs was uitge breid, de gevangenissen voller waren geworden. zgn op pensioen gesteld de kap. P. J. H. A. Janssen, pi. adj. te Amsterdam, ad 1500, de kap. C. Hoekwater van het 3e regt vest. art., ad f 1141, jhr H. Laman Trip, gen. maj. der inf., l»d van het Hoog mil. gerechtsh., ad f 2700 's jaars is aan den directeur van het postkantoor te Arnhem, N. J. A. C. Swellengrebel, op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend uit 's Rjjks dienst zgn benoemd tot adspirant-ingenieur van den Rijkswaterstaat F. L. Schlingemann en J. J. Canter Cremers is de met verlof in Europa aanwezige mil. apotheker 1ste kl. van het leger in N.-I. H van Os, op verzoek, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toekenning van pensioen is mejuffrouw M. M. E. C. Tgdeman, laat ste lgk directrice, tevens leerares aan de H. B. S. met driejarigen cursus voor meisjes te Batavia, thans met verlof hier te lande, op verzoek, eervol uit 's lands dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. Bljjkens een telegram van den gouverneur- generaal van Nederlandsch-Indië, van 25 Sep tember 1902, wordt de gouvernements-koffie- oogst op Java voor dit jaar thans geraamd op 215.000 pikols. KORTE MEIIEDEHLINGEIfi THRflADESIÜfflBN. BEHuisareGM M2. Bjj kon. besluit: is aan dr W. A. Versluys, op verzoek, eer vol ontslag verleend als leeraar aan de R. H. B. S. te Heerenveen is een pensioen van 3000 verleend aan J. A. Molhuysen, laatstelijk directeur der regi stratie en domeinen Enthousiasten, men vindt ze in onze schouw burgen het meest heel in de hoogte. Daar durft men nog eens uit den band springen; daar gevoelt men zich vrjjer en losser van de etikette; daar laat men meer het gevoel werken en gêneert men zich niet om hieraan uiting te geven op spontane wgze. Als de verrader erg verraderljjk isals onsehuid door hem wordt belaagd de »eni len" daarboven zullen haar waarschuwen of juichen als de toeleg mislukt. De oude Velt- man te Amsterdam kan ervan getuigen hoe menigmaal van uit de hoogte verwenschm- gen hem zgn toegevoegd als hjj in zijn kracht was. Maar ook voor ridderlijkheid toont daar gevoel. Gejuicht en gejubeld wordt er heldendaad. In 't kortdaar boven leeft men meedaar geeft men van zjjne ingenomenheid bljjk. Of men dat dan niet doet op de beneden rangen Zeker. Maar men is daar meer gereserveerd. Alleen bjj zg. »eereavonden" uit men zich h&rteijjker. En daarom ta meer was het voor ons een Donderdagmiddag is te 's Gravenhage de algemeene vergadering gehouden van de Veree- niging in het belang van lijdende Nederlanders te Gheel {België). Bljjkens het door den voorzitter, den heer E. J. F. van Dissel, uitgebracht jaarverslag bleek dat er 180 verpleegden waren16 ver lieten de inrichting, waarvan 6 genezen of veel verbeterd. De ontvangsten en uitgaven bedroegen 5780 196, met een batig saldo van f 1394.05. Aan giften werd ontvangen f 2519.88*. Bo vendien ontving de voorzitter f 420, terwjjl het Belgische gouvernement ten behoeve van het ameublement 500 francs beschikbaar stelde. Tot eere-leden werden benoemd de heeren Van Wjjk te Amsterdam, Van den Broek te Zutphen en Nonhebei te Hilversum. DIT STAD EN PROVINCIE. Van de onlangs benoemde surnumerairs der directe belastingen, invoerrechten en accjjnzen zgn bjj de directie te Middel burg ingedeeld de heeren J. van Koningsdaal en M. L. de Haan, zulks met ingang van 1 November a-s. - Maandag a. s., des avonds zeven uur, zal door het muziekkorps der dd. schutterjj van Middelburg, luitenant-directeur de heer Jan Morks, op het Molenwater het volgende pro gramma worden uitgevoerdAvec Aplomb Marche, Vollstedt, Koraalouverture, Morks, Ga votte uit Venus auf Erden, Lincke, lout en Rose, Valse, Waldteufel, Einzug der Gladiatoren, Hongaarsche Triumph Marsch, Fucik, Bruids koor uit Roméo et Juliette, Gounod, Sans Souci, Gavotte, Czibulka, en Fantasie over Hongaar sche liederen, Morks. De wensch van den voorzitter der ver- niging Uit het volk Voor het volk, Woensdag avond bjj de prjjsuitdeeling van Floralia uit gesproken, dat het feest op Donderdagavond door goed weder zou worden begunstigd, is vervuld. Het was. met het jaargetijde rekenend, een mooie avond. In den Schuttershof tuin was het zeer diuk, al leek het ons of er ditmaal minder menschen waren dan gewoonlijk bjj het •blommetjes concert." Onze schutterjj muziek kweet zich weer dapper en bracht een voor een volksconcert uitgezocht programma ten gehoore, met als eerste nommer voor on na de pauz6 een marsch van den marschkoning Sousa. Tjjdens de muziekuitvoering werd nu en dan Bengaalsch vuur afgestoken, wat tusscheu het groen der boomen een mooi effect maakte. Onder de aanwezigen merkten wg weder op de weezen. Het goede voorbeeld, Woensdag door een van Hr Ms schepelingen gegeven, vond thans van andere zjjde navolging. Er werd voor gezorgd dat de gasten niet »op een droogje" zaten. Toen de laatste toonen van het soldatenkoor uit de opera Faust waren weggestorven, kon digde een sissende, hoog in de lucht gaande, vuurpjjl het begin aan van het door de Ant- werpsche firma Eug. Hendricks en Cie ver vaardigde vuurwerk. Die vuurpjjl werd door meerdere gevolgd, ook door luchtmoordslagen, zwermpotten, saucissons en ander luchtvuurwerk. Daarna trokken achtereenvolgens de onverdeelde aan dacht draaiende zonnen, spiralen, triangel molens, cascades en andere pyrotechnische stukken in verschillende vuren en onderscheidene kleuren. Zeer fraai waren 0. a. de twee bloem vazen in schitterend vuur. Eindelijk werd het slotstuk ontstoken, een bouquet met tal van Romeinsche kaarsen, die gekleurde sterren uit wierpen, zwermpotten en donderde salvo's; 't was een waardig slot van 't klein maar rein vuurwerk. Toen de kruitdamp was opgetrokken, kwam het schutterij-muziekkorps weer op 't orkest terwjji de muziek de Hongaarsche triomf- marsch Einzug der Gladiatoren speelde, begon de «uittocht". Het Floraliafeest behoort voor dit jaar weer tot de geschiedenishel is in alle opzichten goed geslaagd en de schrijver van de historie van Uit het volkVoor het volk kan aan de gedenkschriften dier vereeniging op nieuw een waardeerende bladzjjde toevoegen. Uit Vlissingen. De nachtboot Koningin Regentes, die van eene nieuwe krukas is voorzien en heden bg het proefstoomen heeft voldaan, komt Zaterdag in geregelden dienst. Deze week bemerkten eenige arbeiders te Kruiningen een ouden otter met 4 jongen. Ze hadden het geluk hiervan 1 levend en I dood machtig te worden. Naar gemeld wordt, zou het plan bestaan het politietoezicht ep de Schelde en Zeeuwsche stroomen met een drietal vaartuigen uit te breiden. Het wordt thans uitgeoefend door één stoomschip, Argus, één boeier, zes botters, en één hoogaartsdit laatste is in 1901 in de vaart gebracht. Men beweert dat er nog drie hoogaartsen bijkomen zullen. Een landbouwer onder Boschkapelle moest, zooals men zegt, een varken in den put steken. Het dier was al een paar dagen in den grond, toen hjj bezoek ontving van eenige Belgische arbeiders, die op eene naburige hof stede werkten, en beleefd kwamen vragen of zjj het doode dier mochten opgraven en voor gebruik mochten gereed maken of anders ten minste de »hespen" er af snjjden die zouden een smakeljjk brokje zgn, zooals zg niet dik wijls tusschen de tanden kregen. Met het oog op nadeelige gevolgen voor de gezondheid werd het verzoek geweigerd, en zeer onvol daan moesten onze Vlamingen vertrekken. Met ingang van 28 September a. s. wordt de diensttijd op Zon- en feestdagen van het telegraafkantoor van den internationalen spoor weg Mecbelen—Terneuzen, te A x e 1, geregeld als volgtvan 7.30 tot 8.30 uur voor-, 12,30 tot 1.30 en 6.30 tot 7 30 uur namiddags (Green wichtjjd). De öiensttjjd op werkdagen big ft onveranderd. In den tjjd van enkele dagen verloor de landbouwer A. D. te Z a a m s 1 a g twee flinke paarden, die een waarde van ruim f 1100 be zaten. Gelukkig waren de dieren verzekerd, zoodat de schade niet groot is. Als gewoon lgk hoort men nu, in't najaar, ook in die streek weer van sterfte onder 't vee en van gebarste koeien, tengevolge van het eten van natte klavers. De bekende Spaansche schatgraver zoekt thans zgn slachtoffers onder gegoede ingezete nen van dorpen in Oostelijk Zeeuwse h- Vlaanderen. Enkelen hunner hebben de meermalen besproken brieven ontvangen. Hoe dikwjjl reeds tegen dezen oplichter is gewaar schuwd, toch schjjnen er nog steeds licht ge- loovige menschen te zgn die geld sturen, anders zou immers het zenden van brieven reeds lang hebben opgehouden. Men schrjjlt uitZeeuwsch Vlaan deren aan de Maasbode. In deze streken wordt veel werk gemaakt van het spelen met postduiven. Vooral in de grensgemeenten kan men bjjna geen huis voorbijgaan of men ziet op het dak één of meer uitleiders. Dat met dit spelen nog al geld gewaagd wordt, bljjkt uit het volgende Zondag 22 September zgn de prjjsvluchten voor dit jaar gesloten en noen hield Brussel haar 612e prjjsvlucht' Men berekent, dat al leen in Brussel 500.000 duiven dit jaar naar Frankrijk gezonden zgn, om daar opgelaten te worden. Gewoonlgk rekent men in België voor iedere duif 3 francs inleg, terwjjl bovendien voor de zoogenaamde poelen soms op één duif nog 50 a 60 frans wordt gezet, zoodat iedere duif, die vliegt, gerust 8 frans door elkander mag rekenen. Dat zou dan voor Brussel alleen maken een som van 4 millioen frans. Bedenkt men bovendien, dat gedurende den geheelen zomer geen Zondag voorby gaat, of in alle plaatsen van eenig belang worden prjjsvluchten gehouden, dan kan men zoowat uitrekenen, welk een kapitaal jaarljjks in België met het spelen van reisduiven verhandeld wordt. opmerkelijk verschjjnBe! dat Zondag aan het slot der voorstelling van Cyrano de Bergerac in den Stadsschouwburg te Amsterdam van uit stalles en parterre met hoeden werd gezwaaid. Zulk een uiting van bewondering behoort tot de hooge zeldzaamhedenen daarom is zg het meedeelen waard. Het zgn gelukkige dagen die Het Nederlandsch loaned beleeft; September-dagen zooals de Vereeniging in de laatste jaren zeker niet heeft gekend. Volle of zeer goed bezette zalen en een enthousiast publiek ziedaar een gebeurtenis. En de Vereeniging verdient dit voorzeker om de hoogst artistieke wgze waarop het heerljjke werk van Edmond Rostand is verzorgd- Reeds dadeljjk in het eerste bedrjjf treft het fraaie tooneel dat wg te zien krjjgen; wordt ons oog bekoord door de keurige costumes, de levendige tooneelen, die worden afgespeeld. De eenige schaduwzijde is dat dikwjjls door die levendigheid, die afwisseling veel van het gesprokene te loor gaat. En van de latere toon9elen dienen genoemd het derde en het vierde bedrjjf. - De bale scène, met de fraaie lichteffecten, het slagveld met zgn Gascoonsche kadettenhet maakte alles een goed, een heerljjk effect. Maar wat zon de prachtigste inonteoring HOOGWATER. Vlimlngen. Zaterdag 27 Sept. vm. 9,18 Zondag 28 10,35 Maandag 29 11,35 Dinsdag. .30 nm. 12,06 Domburg. vm. 9,27 10,44 11,44 nm. 12,15 Stukken voor den gemeenteraad van Middelburg. Door burg. en weth. wordt, naar aanleiding van het in hunne handen om advies gesteld baten wanneer het ontbrak aan goede ver tolkers, vooral van de titelrol Daarop komt het vooral aan bjj een werk als Cyrano de Bergerac, dat zoo ontzaglijk veel eischt van den hoofdpersoon. En zie, ook hierin is Het Nederlandsch loaned ge lukkig geweest. Het vond een waardig ver tolker in Hubert Laroche, sedert 1 September aan dat gezelschap verbonden. Hg, die in Middelburg ook niet onbekend is, heeft zeer veel gaven. In 1893, bg gelegenheid der kermis, toen het gezelschap van den Nederlandschen schouw burg te Antwerpen, onder directie van den heer F. van Doeselaar, voorstellingen gaf in eene tent op de Balans, maakten wg voor het eerst kennis met hem. Laroche was destjjds, meenen wg, aaa het begin van zgn loopbaan en toen reeds werden wij getroffen door zgn talent. Bg latere gelegenheden, 0. a. in Antwerpen zelf, werden wg versterkt in onze gunstige meening omtrent hem. Antwerpen zag hem met leedwezen ver trekken, en mannen als Max Rooses, Jan van Rjjswjjk, de elite van de burgerjj der groote koop- en kunststad toonden bjj zgn heen; op welsprekende wgze hunne waardeering voor dezen tooneelspeler. Laroche is een man in de kracht van zgn leven, die op kunstgebied reeds zeer veel Geen wonder dat hg zich voelde aangetrok ken tot de comedie van Rostand, waarin hjj zoo zeer gelegenheid heeft zich te toonen in zjji volle kracht. Wie Cyrano de Bergerac kent, weet welke heerljjke gedachten daarin liggen opgesloten. Henri Dekking stelde een paar jaar geleden te Middelburg de schoonheden er van in het licht. Maar wie het ten volle wil leeren kennen, hjj ga zoo hg daartoe in de gele genheid is het zien opvoeren in Amsterdam of in Rotterdam, waar het Donderdag 2 Oc tober wordt gegeven. De litterarische waarde moge door de vertaling van den Vlaming Moortgat geleden hebben, de inhoud komt door de vertolking weer tot zgn recht. Men zal bjj het aanschouwen komen onder den indruk van de poëtische waarde van deze comedie, waarin de hoogste deugd wordt predikt. Wie het geluk van haar die hg zelf aanbidt zoo bevordert als Cyranowie zgn medemin, naar helpt om het hart van de aangebedene te veroveren, geeft een heerlijk bljjk van zelf verloochening. En hoe schoon is de gedachte, neergelegd in de woorden, waarmee Roxane haar echtgenoot de bekentenis aflegt dat zg hem eerst heeft I" lief gehad om zgn persoon maar na zjjne dichtersgaven te hebben leeren kennen, hem nader adres van S. van Os, betreffende grond aan de Goesche korenmarkt, voorgesteld P. Sonius en S. van Os, gedurende een maand in de gelegenheid te stellen het bewuste terrein bg inscbrjjving te koopen, met dien verstande dat of, en wie van beiden kooper zal worden nader door den raad zal worden beslist. n Verder stellen burg. en weth. voor aan D. Loner te verhuren het terrein en het gebouw der gemeente in het Armeniaansch Schuitvlot Q no 304 voor een jaar, ingaande 1 Maart 102, tegen een huurprgs van 100 'sjaars. Burg. en weth. dragen voor een ontwerp besluit tot wjjziging der gemeente-begrooting voor 1902 met een ontwerp-besluit tot het aangaan van een geldleening van 57Ó0. Deze laatBte is noodig ter voorziening in de kosten van stichting en inrichting van schoollokalen, verbouwing der scholen op de Bree en op de Nieuwe Haven. De rente zal 4 bedragen en jaarlgks zal, voor het eerst in 1904, ten minste f 500 worden afgelost. W. Flink en P. H Knujjt, bruggelieden, op een salaris van 450 's jaars, vragen verhoo ging van jaarwedde omdat zg, in aanmerking genomen den tegenwoordigen levensstandaard, met dat loon niet of ternauwernood in de be hoeften van hun gezin kunnen voorzien. Burg en weth. achten de jaarwedde van 450 met gedeeltelijke kleeding, geraamd op f 25 voor ieder, voldoende en stellen den raad voor afwijzend op het verzoek te beslissen. Van kerkvoogden der Nederduitsch Her vormde gemeente alhier is een adres ingeko men om het huis met tuin in de Wagenaar- straat wjjk D no 78 of anderB een stuk van den tuin te mogen koopen voor den kosten- den prjjs. Van de afdeeling Middelburg van den Vrouwenbond tot verhooging van het zedelijk -be wustzijn is een adres ingekomen met verzoek tot intrekking der verordening op de publieke huizen. in dat adres is adhesie betuigd door den kerkeraad der gereformeerde kerk C, den kerkeraad der Ned. Herv. en der Eng. Herv. 3ente en de Ned. Vereeniging tegen de prostitutie. Van de commissie van financiën is een rapport ingekomen aangaande het voorstel van burg. en weth. tot uitgifte van grond aan den Pottenbakkerssingel in recht van erfpacht aan D. Alewjjnse. De commissie heeft daartegen geene beden kingen. Die heeft ook de commissie van fabri cage niet. ONDERWIJS. ej. A. C. F. de Jonge, die op de voor dracht ter benoeming van eene onderwijzeres in het DuitBch aan de meisjesschool te Goes no. 1 staat, is te Apeldoorn benoemd. De Donderdag door den raad van Bier vliet met 4 stemmen benoemde onderwij zeres aan school A, mejuffrouw J. A. H. van Rossenberg, is zes jaar werkzaam aan school B, op Driewegen, en niet in het bezit van een acte voor de vrjje en orde oefeniDgenmej M. nog liever kreeg om zgn talent. Niet door het uiterlijke alleen, ook door het innerljjke heeft hg haar hart veroverd. Die bekentenis treft echter dien geliefde diep om eene bjjzondere reden niet hem maar Cyrano komt de lof toe van de dichterlijke uitingen, die de aangebedene zoozeer hebben getroffen. Hg, Cyrano, een historische figuur uit de 17e eeuw Cyrano werd in 1602 geboren de door de natuur misdeelde, wat uiter- ljjk schoon betreft, maar geadeld door een dichterljjk talent en een ridderljjk hart. hjj dichtte de woorden waarmee de aange bedene werd toegesprokenhg sohreef, ter wjjl beide mannen in het kamp zjjn, haar onder den naam van zgn medeminnaar do brieven vol poëzie die haar bekoorden. En terwjji beiden strgden tegen de Spanjaarden, beschermt hjj den man dien Roxane verkoos boven hem. En dit alles uit liefde voor haar, om haar geluk te bevorderen. Later, nadat Roxané"s man is gesneuveld in den strjjd en Cyrano doodeljjk getroffen door een slag, hem, bg ongeluk of moedwil, toege bracht op het hoofd, laat die held van hot drama zich meeslepen door oude herinnerin gen en herhaalt hg wat eens Roxane is ge- Dan komt het voorwerp zjjner liefde tot de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1