MIDDELBURGSCHË CölKANT. N°. 216. Zaterdag 13 September, 148' J&argaug, i»©2. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOHBTBR BN VERWACHTING. 12 Sept, 8 u. Tm. 60 gr., 12 u. 59 gr., av. 4 u. 58 gr. F. Verwacht: zwakke wind, betrokken lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel, (üeboorte-, dood- ea alle andere familieberichten on Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, botreflende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buresau A. ©E LA NAR Aan., 3S.55. Voorburgwal 366, Amsterdam. Middelburg 12 September. Stemmingen Tweede Kamer. In district II van 'sGravenhage wer den, wjj hebben het Donderdagavond per buitengewoon nommer nog in de bekend gemaakt, uitgebracht 8816 stemmen. G e k o z e n is mr W. Dolk (lib.) met 1916 stemmen. Verder verkregen jhr mr W. Th Gevers Deynoot (ant.) 1883 en mr P. H. van der Kemp 17 stemmen. In district IX van Amsterdam werden 5512 geldige stemmen uitgebracht, zoodat de vol strekte meerderheid was 2757 stemmen. Mr P. J. Troelstra (soc. dem.) verkreeg 2050, de heer H. Bjjleveld (antir. en k.) 1643, de heer C. V. Gerritsen (vrjjz. dem.) 1016 en mr N. G. Pierson (lib.) 803 stemmen. Ër moet alzoo eene herstemming plaats hebben tusschen mr P. J. Troelstra en den heer H. Bjjleveld. De uitslag in Den Haag verheugt ons zeer. De plaats van wjjlen den heer Conrad zal worden ingenomen door een vooruitstrevend man. In Amsterdam heeft de stemming zeker velen eene verrassing bereid. Dat het atemmencjjfer voor den heer Troel stra daar aanzienlijk zou zjjn, wisten wjj, maar zoo groot hadden wjj het niet gedacht. Velen niet-sociaal-democraten, die meenea dat den leider dier partjj een plaats in de Tweede Kamer toekomt, hebben zeker ook wel hun stem op hem uitgebracht. Voor de conservatiaf-liberalen is hot zeker eene groote teleurstelling dat de oud-minister Pierson zoo weinig stemmen verwierf, even zeer als wjj het betreuren dat de heer Gerrit sen het niet tot een herstemming heeft kunnen brengen. De verkiezing van den heer Troelstra is nu wel zoo goed als zeker. Juist omdat hg zooals wg meermalen sohreven dient terug te keeren in de Tweede Kamer, nu ook als tegenstander van de huidige regeerings-richting, hopen wg dat alle anti-clericalen bg de herstemming hunne stemmen op hem zullen vereenigen. Voor de tegenstanders van het algemeen kiesrecht, die steeds zoo luide laten hooren dat het volk geen uitbreiding van dat recht wenscht, is de uitslag te Amsterdam een harde, oases inziens eene welverdiende les. Kameroverzicht. Zitting van Donderdag. De Kamer heeft heden wederom heel wat redevoeringen, en redevoeringtjes van heel knappe, minder knappe en nog minder knappe leden aan te hooren gehad, maar erg belang- rgk is het debat niet geweest. Trouwens, nadat de quaestie over de aanneming of verwerping van het «kaartenaysteem" was opgelost, voor vela leden de «aardigheid" er af. Wat uog over bleef, was de gereedmaking van het «binnenwerk", en daarmede hield de Kamer zich dan ook heden uitsluitend bezig. In de morgenzitting waren het voornamelgk de heer en Rink en Fock, natuurlgk te zamen met den minister van justitie en den voorzitter van de Commissie van voorbereiding, die in de voorgestelde wjjze van procedeeren nog heel wat te verbeteren vonden, terwjjl in den laten namiddag de heeren Van Nispen en Lohman zich door het toelichten en bespreken van amendementen verdiens tel jjk maakten. Tusschentjjds had echter de belangrijkste ge- dachtenwisseling van den dag plaats, nl. bg art. 73 (regelende de procedure van het voor bereidend onderzoek). Hierop waren twee bjjna eensluidende amendementen voorgesteld, een door de heeren Bos c. s. om het 3e lid van art. 73 te doen vervallen, en er aan toe te voegen»de leider van het plaatselijk onderzoek kan bevelen, dat dit geheel of gedeeltelijk plaats hebbe buiten tegenwoordigheid van een der partgen"; en een ander amendement door do heeren Helsdingen c. s. van ongeveer dezelfde bedoeling. Wat was nl. de strekking van beide amen dementen Volgens den heer Van Raalte, die het voorstel der vrijzinnig democraten toelichtte, scheen het hem niet wenscheljjk toe, cat getuige- verklaringen van personen, in dienst van een werkgever, in diens tegenwoordigheid in zjjn fabriek werden afgenomen, en dat wel met het oog op den altijd meer of minder afhan- keljjken toestand, waarin een arbeider zich ten opzichte van zjjn brood-heer bevindt Ge steld hg moet een verklaring afteggen over een ongeluk, een zjjner medearbeiders over komen, zal dan de tegenwoordigheid van beider brood-heer op de te geven inlichtingen geen invloed uitoefenen De heer Van Raalte meende deze vraag bevestigend, de minister ontkennend te moeten beantwoorden. Z. Ex was dan ook tegen het amendement. Eerstens omdat hg aan de minder gewenscht- heid van de tegenwoordigheid bg het afleggen eener verklaring van den fabrieksheer niet lofde. «In den tegenwoordigen tjjd" waren de arbeiders onbevangen genoeg. Bovendien kan dat nog aanmerkelijk in de hand gewerkt worden door het optreden van den persoon, met het onderzoek belast. Is deze persoon iemand met takt en menschenkennis, dan is het «alziend oog" van den fabrieksheer niet zoo te duchten, 's Heeren Van Raalte's wets- verbetering was uit dien hoofde dan ook al een overbodige fraaiheid, betoogde de minister. Maar dat was niet zjjn eenig argument er Legeni' Het argument, het groote argument waartegen niets bestand is, luidde anders, en weler bestond een overwegend, grondwettig bezwaar tegen het amendement, dat het woningrecht aantastte. Natuurlgk kwamen met dit «grond wettig" bezwaar aller tongen los. Als dat eenmaal in debat is gebracht, dan kan men gerust zeggen, dat de Kamer gewoonlijk één uur er na nog precies zoover is als vóór dien, de zaak zelf vrjjwel op den achtergrond wordt gedrongen, en de discussie over «den letter" of «den geest" van de grondwet zich op banen en wegen begeeft, waar men te vergeefs naar een uitweg zoekt. Zoo geschiedde het ook heden. De minister in een breed betoog om zonne klaar aan te töonen, dat de Grondwet den ingezetenen het woningrecht waarborgt en dat kostbaar recht door de aanneming van het amendement-Bos illusoir zou worden. Daarna de heer Ter Laan om aan te toonen, dat de Grondwet er buiten stond, en dat een fabriek geen woning is en omgekeerd. Toen de heer Van Raalte, die even geleerd is als de minister in een zwaar betoog duideljjk maakte dat de minister de zaken dooreen haspelde. Ook de mindere politieke goden moesten er iets over zeggen. Eerst de onverstaanbare De Ridder, daarna de zwjjgende Okma, beide niet erg warm voor het amendement. Do heer Lohman, die al lang naar de heeren sprekers met bedenkeljjk hoofdschudden had zitten luisteren, hakte de knoop echter door. De minister had ongelgk, de andere heeren geljjk, en nadat er nog wel een 8 maal over en weer gepleit was let wel: minder over art. 73 wel over den „geest en de letter van de Grondwet" werd er gestemd en het amendement-Bos met 36 tegen 31 stemmen a'a n g e n o m e n. De arbeider zal dus vrjj van moreele inmen ging van zjjn patroon verklaringen kunnen afleggen een gewichtig beginsel dat in deze wet niet mocht ontbreken. In politieken zin was dit een overwinning van den heer Lohman op den minister van justitie die bg art. 39 het verdaagd artikel waar de Kamer het Dinsdag niet over eens kon worden nog een veer liet zitten, door een daarop door den heer Lohman voorgesteld amendement over te nemen (uitsluitend recht doen op stukkenter openbare zitting te berde gebracht), vroeger door den minister bestre den zoodat de heer Lohman voor van daag in zjjn nopjes kan zjjn. Morgen voortzetting, en naar te verwachten is ook beëindiging van de beraadslaging over de Beroepswet. NEDERLAND EN DE ALLIANTIES. De Temps zet zjjn interviews van Neder- landsche parlementsleden voort met een on derhoud met don katholieken afgevaardigde Travaglino, die zich zeer sterk tegen iedere alliantie met Duitschland of een andere mogend heid verklaarde. Als onze onafhankelijkheid bedreigd werd, zouden we kunnen vechten, zeide hg. Misschien zouden we overwonnen worden, maar we zouden tenminste niet ont- eerd zjjn. Eveneens was hg tegen een tol-unie met Duitschland, minder om economische redenen dan uit principe, daar het een begin van onzen nationalen achteruitgang zou beteekenen. Over de kwestie van Riouw had hg geen meening. Hg zei geen meening te willen hebben over alles wat de grootte van ons land of der ko loniën zou aantasten. DE BOERENGENERAALS TE AMSTERDAM. Wg hebben aan het ons Donderdag per telegraaf gemelde omtrent de komst en het verblgf der generaals in de hoofdstad slechts weinig too te voegen. In het Paleis voor Volksvlijt was een ontzag- ijjke menigte, vertegenwoordigers van 88 ver- eenigingen, die kranig met. de vaandels voorbjj de generaals trokken. De stoet werd geopend met afgevaardigden van het 7e regiment in fanterie. Ook Markens Gemeenteraad, deels in costuum, trok zeer do aandacht. Gewezen ge vangenen van Ceylon en Bermuda vroegen en verkregen een onderhoud met Botha. In de groote zaal sprak deze de menigte kort toe, dankend voor hetgeen reeds gedaan was voor de ongelukkigen in Zuid-Afrika. Hg verzocht allen hen steeds te bljjven gedenken. Te half zes verlieten de generaals de hoofd stad om naar de residentie te gaan. Op den rit naar het station mengde de schooljeugd, inmiddels los gekomen, hare on stuimige kreten onder de harteljjke toejuichin gen van het publiek. Bg het afscheid op het perron grepen de generaals, reeds in het salonrjjtuig staande, de honderden handen, die naar hen werden uitgestoken. En terwjjl de trein heenreed, hief men met den hoed hoog boven 't hoofd een laatst driewerf hoera aan. Voor de belangrijke toespraak, door generaal De Wet cp het stadhuis gehouden, verwjjzen wg naar het Buiteilandsch Overzicht. .BBMOJüMTNLt^nW ËNZ. Bg kon. besluit is de kapitein O. Mees, adjudant van het le reg. inf,, op non-activiteit gesteld en in verband daarmede eervol ontheven uit zjjne betrekking van adjudant zjjn benoemd bg het wapen der inianterie: bg het le reg., tot kapitein de eerste-luit. A. Versfeit, van het reg. gren. en jagers, bg het 7e reg., tot eerste-luit. de tweede- luit. J. W. C. G. Tucker, van het korps I bg de Commissie tot de Zaken der Protestantsche Kerken in Nederlandsch-Oost- West-Indië benoemd tot president de heer A. Loeff, thans vice-president; tot vice-presi dent de heer W. L. Weiter, thans lid, en tot lid de heer T. Knottenb'lt. secretaris der Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk. DIT STAD EN PROVINCIE. Heden middag had op de algemeene be graafplaats alhier de bjjzetting plaats van den heer Max Salberg, in leven een der chefs der firma wed. J. H. C. Kakebeeke G.z. De lgkkist was onder kransen bedolven en een afzonderljjk rjjtuig vervoerde een bloemen- schat, die een welsprekend getuigenis aflegde hoezeer de overledene was bemind, geacht en gewaardeerd als vriend, als mensch en als handelsman. Daarvan getuigde ook de groote stoet vrien den en bekenden, die met de familie de ljjk- statie volgde. Op den doodenakker sloten zich bg dien stoet aan vertegenwoordigers van het personeel der meelfabriek een deel der werklieden droeg den patroon ter laatste rustplaats huis- en handelsvrienden, zoowel van hier als van elders, en personen die met den overledene in betrekking gestaan hadden. Bovendien hadden zich daar nog vele be langstellenden uit allerlei rang en stand ver goed kon aarden, van top tot teen Duitscher bleef. Zelfs de taal van zjjn vrouw en kinde ren is hg nooit geheel meester geworden. Duitscher op en top, verdedigde hg som- tjjds stellingen die vierkant indruischten tegen onze Hollandsche begrippen. Maar hg deed dit steeds op vriendelgke en humane wjjze, want hg bleef steeds de hoffelijke man, ook bg verschil van meening. In al de kringen, hier genoemd, en in nog vele andere zal, zoo eindigde spreker, het verscheiden van dezen goeden, dezen verdien- steljjken man een groote leegte achterlaten. Verder werd aan het graf niet gesproken. Met ingang van 21 dezer zullen de rjjks- telegraafkantoren te G o e b en te Z i e r i k- z e e op Zon- en feestdagen geopend zjjn van 7.30 tot 8 30 uur voor- en van 12 30 tot 1.30 uur namiddags. Met ingang van dien dag zjjn de rjjkstele- phoonkantoren teBoschkapelle, Elle- woutsdjjk, 's Heerenhoe k, Hengst- djjk, Koudekerk e, Lamswaarde, Nieuwerkerk, Nisse, Oudelande enZuiddorpe op Zon- en feestdagen uit sluitend geopend van 7.30 tot 8.30 uur voor middags In een bijvoegsel tot de St. Ct van heden zjjn opgenomen de statuten van de Schiet- Weerbaarheids-)vereeniging Prins Hendrik ge vestigd te Driewegen. De vereeniging is aangegaan voor den tjjd 29 jaar, te rekenen van den dag der op richting, zjjnde 16 April 1902. Zjj stelt zich ton doel 's lands weerbaarheid te verhoogen en tracht dit doel te bereiken door oefening de gymnastiek; verder door oefening in den wapenhandel en in het schieten, waardoor zjj goede schutters zal trachten te vormen. Deze oefeningen zullen geschieden zoo moge- ljjk met de geweren, bg het leger in gebruik, met de flobertbuks en met de revolver. e bezoekers van onzen schouwburg zullen Dinsdagavond iets nieuws kunnen aan schouwen, nl. eön nieuw voordoek. Het geeft nu een gordjjn te zien, geschilderd door den heer J. Miedema, decoratieschilder te Rotterdam. Deze have», de derde dier gemeente, loopt evenwjjdig met de kade, waardoor een grootere ligplaats voor de te laden goederen ia ver kregen dan bg de andere Braakmanhavens. De opening dier haven droeg een eenigszins feesteljjk karakter, en werd onder meer ande ren bjjgewoond door den heer I, L. van Wuyek. huise, hoofdopziener bg de domeiueu in Zeeland, de eigenaars van den polder, het be stuur, den aannemer en-den opzichter. Bg den feestmaaltijd werden sommiger ver diensten gehuldigd, werd op de vereeniging en verbroedering tusschen Westeljjk en Ooate- ljjk Zeeuwsch Vlaanderen gedronken en tal van plannen tot aanleg van wegen, ja zolfo nieuwe indjjkingen besproken. Van wege den polder is aan die haven een fairbank geplaatst. Als opvolger van den heer E. Raaysma- kers, pastoor, ia benoemd de heer E. van Acker te Terhejjden. Voor de verplichte hengstenkeuringen in e e 1 a n d waren aangegeven 132 dieren daarvan zjjn goedgekeurd 98, uitgesteld 4, af gekeurd 22 en niet opgekomen 8. Onder de afgekeurden zjjn er 3 die werden afgekeurd voor cornage. Zondag Maandag Dinsdag. 16 Woensdag. 17 Donderdag 18 Vrjjdag 19 Toen de ljjkkist in de groeve was laten en op het graf de ongeveer dertig fraaie kransen, waaronder ook van het fabrieksper- soneel, waren geschikt, trad de heer mr M. Jacq. de Witt Hamer naar voren. Namens de vrienden van den overledene, bracht hjj een laatsten groet aan Max Salberg, den man van zoo groote gaven, van zooveel energie en met zoo'n onvermoeide werkkracht. Hg stelde in het licht het groote verlies dat de weduwe en de kinderen door dit afsterven en hg hoopte en vertrouwde dat dé zonen van den overledene, door het voorbeeld van hun vader geprikkeld, zjj« voetstappen zul len drukken en zjjn vurigst en wensch zullen vervullen door hun moeder tot steun te zjjn. Daarna wees de spreker op het verlies dat de groote industrieele onderneming ljjdt, die door de firma Kakebeeke te Middelburg is gesticht en die voor een groot deel haar bloei te danken had aan de energie en den jjver van den overledene. De gemeente Middelburg is een kleine ge meente, die geen overvloed heeft van energieke, verstandige en arbeidzame mannen. Vóórhaar is Max Salberg's heengaan evenzeer een verlies. Dat is het ook voor zjjne vrienden. Dat deze van heinde en ver, ook uit België, zjjn toegestroomd om hem de laatste eer te bewjjzen, is het beste bewjjs dat hjj hunne vriendschap heeft verdiend. Zoo iets doet men niet gedwongen. De heer De Witt Hamer, die in de laatste jaren bgna wekelgks in intiemen vriendenkring met den overledene verkeerde, verklaarde zich dit te kunnen begrjjpen. Verder wees spreker erop dat Max Salberg, al was kjj overgeplant in Nederland, waai' hg üit Vlis8ingen. Donderdagavond viel een vrouw, zekere M. in het Marinedok te water. Na veel moeite aagde men er in haar nog levend op den wal te brengen. Na in een café binnen ge dragen en geneeskundig behandeld te zjjn. werd zjj per brancard naar het gasthuis vervoerd. Haar toestand was heden nog niet zonder gevaar. Git Sint Annaland meldt men ons Ter vervulling der vacature in den ge meenteraad door het overigden van den heer Jacobus Slager, zjjn candidaat gesteld de heeren J. van Lujjk Nz. en L. Polderman Hz. De stemming zal plaats hebben Dinsdag 23 dezer. Door den gemeenteraad is eene wjjziging gebracht in de heffing van schoolgeld voor het herhalingsonderwjjs en voor dat in het Fransch en de beginselen der wiskunde en zulks met ingang op 1 November a. s. Dit zou dan bedragen per maand Voor hot herhalingsonderwjjs voor jongens voor een kind een gulden voor twee of meer kinderen uit één gezin vjjf en zeventig cent per hoofdvoor de meisjes voor een kind vjjftig centvoor twee of meer kinderen uit één gezin zeven en dertig en een halve cent per hoofd. De cursus duurt voor de jongens 4 maanden en voor de meisjes 8 maanden en bedraagt voor ieder 96 uren. Voor 't onderwjjs in 't Fransch en in de wiskundevoor een kind een gulden, voor twee of meer kinderen uit één gezin vjjf en zeventig cent per hoofd. Minvermogenden betalen de helft. Onvermo- genden zjjn vrg. Woensdag namiddag werd onder deze ge meente in een Watergang verdronken gevon den D. S., een man van 61 jaar, alhier thuis behoorende. Zjjn verstand moet in den laat sten tjjd, tengevolge van eene beroerte, veel geleden hebben. Onder de wegwijzers, in de laatste weken geplaatst door den Alg. Ned. Wielr. Bondwordt door de Kampioen ook een vermeld m de ge meente Hontenisse, op de splitsing van de wegen, komende van Walsoorden, Ossenisse, Groenendjjk en Kloosterzande. Het onweer van Donderdagmiddag richtte o.a. eenige schade aan te G r o e d e, waar bliksem de woning van C. M. binnendrong. De vrouw kreeg een kleine verwonding aan de slapen, terwjjl de spiegel en eenige snuis terijen, die op den schoorsteenmantel stonden, verbrjjzeld werden. Donderdag is te Bi er vliet in veler tegenwoordigheid de Paulinahaven geopend. HOOGWATER. Vlissiugen. 13 Sept. vm. 10,14 14 11,09 11,52 12,27 1,03 1,38 2,14 Domburg» vm. 10,23 11,18 nm. 12.01 12,36 1,12 1,47 ONDERWIJS. Te Oud-Vosmeer is tot tjjdeljjka onderwjjzeres benoemd mej. K. Rjjnberg, die betrekking waarneemt voor mej. T. P. Slager, die voor zes maanden verlof heeft verkregen tot verblgf in Davos-Platz voor herstel van gezondheid. Door mej. M. L. J. Ramaker te S t. rtensdjjk is tegen 1 Dec. a. s. eervol ontslag aangevraagd als onderwijzeres aan de openb. school aldaar. Voor de scholen met den Bjjbel is dit jaar gecollecteerd te Bruinisse 128.15,'s Gra venpolder (G. K.) 5.21, Koudekerke (Zmet het Zand (G. K. en H.) 77.57 en Tholen met Schakerlo 25.45. RECHTSZAKEN. Arrondissemenis-Rechtbank te Middelburg. Heden, Vrjjdag, zjjn veroordeeld wegens diefstalP. J. S., 69 j., werkman, Koewacht, tot -3 d. gev. straf J. v. d. G., 24 j., arbeider, Drie- en C. d. M,, 15 j., en L. J. S., 16 j., leurders, Middelburg, allen tot 3 b. s. 3 d. h. P. P. G., 35 j., visscher, Ter en G. v. A 47 j stalhoudersknechfc, Middelburg, beiden tot 7 d. gev. straf, en J. J. jlandbouwer, Hansweert (Kruiningen), tot 25 b. s. 5 d. h., en J B. d. M., 39 j. timmerman, Sas van Gent, tot 10 b. s. 5 d. h. mishandeling en vernielingC. v. D., 23 j., landbouwersknecht, Clinge, tot 14 d. gev. straf, en beleediging van een ambtenaar; A. L., bjjgen. M., 33 j., visscher, Philippine, tot 10 b. s. 10 d. h. Inzake F. J. T., 37 jwinkelier, Goes, appellant van een vonnis van het kantonge recht te Goes, waarbjj hjj ter zake van over treding der boterwet is veroordeeld tot 10 b. s. 5 d. h., is het vonnis van den eersten rechter bevestigd. reehtsvervolgingC. d. F19 j., landbouwerBknecht, Zaamslag, beklaagd va» mishandeling. Vrijgesproken: M. N, 21 j., boerenknecht, Driewegen, beklaagd van atrooperjj. In ons vorig nommer meldden wjj onder Laatste berichten dat Donderdag voor het bofte Gravenhage behandeld werd de zaak tegen de gevaarljjke bende, die in hooger beroep terecht stond wegens poging tot diefstal in een woning te Ovezande, diefstal en po ging tot diefstal in de R. K. kerk te K w a- dendamme en poging tot diefstal in de kerk der gemeente van wjjlen den heer Bakker te 's Gravenpolder. Adv.-gen. mr Reitsma was van oordeel dat, wat de poging van diefstal in de woning der weduwe te Ovezande betreft, het bewjjs was geleverd ten aanzien ran alle beklaagden en ten onrechte een der beklaagden van dit feit was vrijgesproken, en een ontslagen van reehts vervolging. Wel erkende hg dat twee der beklaagden als medeplichtig aan het misdrjjf waren te beschouwen. Maar hjj kon niet mee gaan met de leer der rechtbank dat medeplich tigheid aan poging tot misdrjjf niet strafbaar zou zjjn Poging tot misdrjji is ook een mis drijf ea medeplichtigheid daaraan dus ook

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1