BUITENLAND
Verschillende Berichten.
Verkoopingen enz.
LAATSTE BERICHTEN.
het verschil niet te kennen tusschen staand
en loopend schrift.
Vooral cjjfers en hoofdletters waren dikwijls
onvoldoende, terwjjl het achrjjven op het bord
meermalen gebrek aan oefening verried.
Nederlandsche taal. Over het geheel
was de kennis der spraakkunst voldoende of
goed te noemen, de spelling en de eenvoudigste
zaken der klankleer waren echter door zeer
veel candidaten verwaarloosdook bleek niet
zelden, dat zjj wel de leer van den enkelvou-
digen en aamengestelden zin bestudeerd had
den, unaar er met moeite toegebracht werden,
om het verband tusschen de zinnen en het
gelezene te herkennen.
Vaardigheid inhetuitdrukken
der gedachten. Uit het opstel en het
geleverde schriftelijk werk bleek, dat stijl
oefeningen nog dringend moeten worden aan
bevolen. De onbeholpenheid in de zinnen, die
gevraagd waren tot bewjjs dat zekere woorden
goed verstaan werden, was by niet weinige
candidaten bjjna vermakelijk te noemen. Ook
wordt bljjkbaar niet overal voldoende aandacht
geschonken aan de wijze, waarop een goed
opstel naar den vorm dient te worden opgezet
en uitgewerkt.
Rekenen. De meeste candidaten gaven
blyk dit onderdeel van het programma met
vrucht bestudeerd te hebben, inzonderheid wat
aangaat de leer der evenredigheden. Ook de
bewijzen der eigenschappen, die in verband
staan met de deelbaarheid der getallen, liepen
gewoonijjk vlot van stapel. Minder gunstig
moet evenwel het oordeel luiden over de vaar
digheid in het bewijzen van de eigenschappen
der hooldbewerkingen uit de rekenkunde. In
vele gevallen onvoldoende en soms zeer gering
was do kennis der Nederlandsche maten en
gewichten.
Aardrijkskunde, liet examen in dit
vak gaf zeer bevredigende resultaten. By
slechts weinig candidaten was de kennis be
paald onvoldoende. Alleen moet de opmerking
gemaakt worden, dat sommigen dit vak niet
genoeg met het oog op de school hadden be
studeerd.
Vaderlandsche g e s c h i e d enia. Zeer
dikwijls hadden de candidaten kennis van losse
feiten zonder behoorljjk verband.
Menigmaal werden wel zaken genoemd, maar
niet begrepen, de woorden zfln bekend, maar
de voorstellingen ontbreken.
Slechts weinigen benden iets uit onze •be
schavingsgeschiedenis."
Kennis der natuur. Een groot deel
van de candidaten toonde geen studie gemaakt
te hebben van de eenvoudigste geluide-, licht
en electriciteitsverschynselen.
Voor velen was het belang van ademhaling
en bloedsomloop voor het leven niet duideljjk.
Vaak bleek het ook, dat de studie der
insecten onvoldoende was geweest.
Thorie van den zang. De uitslag van
het onderzoek naar de kennis van de theorie
van den zang moet over het algemeen zeer
onbevredigend genoemd worden.
By zeer veel candidaten was de kennis der
bleine-terts-toonladders geheel onvoldoende,
terwjjl ook dikwijls het transponeeren, het in
de maat lezen en het berekenen der intervallen
te wenschen overlieten. Van sommige candi
daten werd de indruk verkregen, dat zjj de
theorie van den zang niet hadden bestudeerd,
maar op het laatste oogenblik een en ander
haddon gememoriseerd,
Teebenen. Ten opzichte van dit onderdeel
kunnen over het algemeen dezelfde opmerbiu-
gin gemaakt worden als in het verslag van
bet vorig examen. Viel er in de kennis van
de theorie althans eenige vooruitgang waar te
nemen, het practisch teekenen het over het
geheel nog zeer veel te wenschen over en de
blobteebeningen toonden meermalen grove
perspéctieviscbe fouten.
Onderwjjs en opvoeding. Onvol
doende was by de meeste candidaten de be
kendheid met de voornaamste leerwyzen voor
de vakken, genoemd onder a, b en c in art. 2
der wet. Behoudens enkele uitzonderingen
kenden zjj geene enkele methode voor het
schrjjfoaderwya. Voor bet onderwjjs ia het
lezen werden wel leerwyzen genoemd, maar
waar gevraagd werd naar de wjjze waarop de
beginselen moesten worden toegepast, kreeg
men by de meeste candidaten geen ol' een
onvoldoend antwoord.
Hetzelfde moet verklaard worden omtrent de
leerwijzen voor het rekenen.
Vrye en orde-oefeningendergym-
n a s t i e k. Was de uitslag der examens voor
de aanteekening in vak j over het algemeen
weinig bevredigend, de commissie meent er op
te moeten wjjzen, dat op een hoogst enkele
uitzondering na ook by hen die konden worden
toegelaten, de kennis der spelen, voor de jeug
dige onderwijzers en onderwijzeressen van zoo
groot gewicht, zoo goed als geheel ontbrak.
Eveneens trok het de aandacht, dat de
groote meerderheid der candidaten nooit met
eene klasse kinderen had gewerkt, zoodat de
in het programma getieischte bedrevenheid in
bet doen uitvoeren van de vrye en orde-
oefeningen der gymnastiek zeer veel te wen
schen overliet.
Men schrijft aan de NR. Ct.
Zooals men weet, had minister VanHouten
al spoedig na zyn optreden bepaald, dat on
vermogende jongelingen kosteloos op de ryks-
hoogere burgerscholen konden worden toege
laten, mits zy een byzonder goed examen
hadden afgelegd. Minister Borgesius ging ver
der hy bepaalde, dat ieder onvermogend
jongeling, zoo hy slechts aan de eischen van
het toelatingsexamen had voldaan, kosteloos
onderwjjs san genoemde inrichtingen kon ont
vangen. Zoo bleef het ook in 1901, kort nadat
dr Kuyper minister van binnenlandsche zaken
was geworden.
Thans is het echter anders geworden. Dr
Kuyper heeft een ware razzia onder de onver
mogende jongelingen, ofschoon ze een vol
doend toelatingsexamen hadden afgelegd, ge
houden. Slechts een zeer klein getal van hen
is door hem uitverkoren om de R. H. B. school
kostelooB to bezoeken, op sommige plaatsen
slechts een vierde. Men begrypt welke teleur
stelling thans heerscht onder vele kleine
luyden," voor wie dr Kuyper, vóór hy minister
was, zeide by voorkeur te willen opkomen.
KERKNIEUWS.
Zondag namiddag nam de heer E. W.
de Jong, predikant by de Gereformeerde, kerk,
wegens vertrek naar Noordwyk a.z. afscheid
van de gemeente te Terneuzen, met een
preek over Openbaring 1 12 en 13. Het
kerbgebouw was overvol met belangstellenden.
De heer De Jong, die 5 jaren aldaar alB predi
kant de gemeente leidde, werd toegesproken
door den heer Kapteyn, predikant te Axel,
terwyl hem door de gemeente werd toegezon
gen psalm. 134 3.
Wekelyksche opgaaf betreffende de
Ned. Hervkerk.
Beroepen naarHoek J. de Vries te Gryps-
kerkeDrunen (N.-B.) Th. J. L. Ruys, cand.:
Kwadjjk (N.-H.) W. van Roggen Jr. te Knol
lendam Harmeien J. M. Ph. Schippers te
HuizenDokkum J. W. Poort te UrsumZui-
derwoude c. a. J. W. Prins, cand.; en naar
Assen dr C. Visser te Tiel.
Aangenomen naarMade c. a. door D. Gh.
Hiebendaal, cand.; en naar Numansdorp door
C. Touw Wz. te Linschoten.
Bedankt voorMaastricht door dr H, P. Ro
gaar te Zuidlaren (Dr.)
Gereformeerde kerken.
Beroepen naarKielwindeweer 0. H. de Brujjn,
cand.; Oidebroek en naar Ridderkerk T, J,
Hagen, canden naar Oud Loosdrecht J. R.
Aalberts te Opperdoes.
Aangenomen naar: De Bilt door A. van B ne
ren te BruinisseWatergraafsmeer door R P.
Haan te Giesendamen naar Te Zalk door M.
Elzenga, cand.
Na een lezing over de suikerkwestie door
den heer Collot d'Eseury in eene vergadering
van het hoofdbestuur der Groninger maat
schappij van landbouw en nijverheid, is door
genoemd hoofdbestuur besloten, omdat in het
bekende adres van Sas van Gent niet voldoen
de de nadruk is gelegd op de waarde van
suiker als voedingsmiddel (en daarin ligt juist
een krachtig argument voor verlaging van den
accjjnB), een zelfstandig adres aan de regeering
te zenden.
De BruBselsche Petit Bleu ontving uit Den
Haag een bericht, een beetje sensatie-achtig
opgediBCht, volgens 't welk op Java door de
overheid beslag zou zyn gelegd op de papieren
en teekeningen van een Engelsoh kapitein,
Wannless uit Madras, die op Java de nieuwe
versterkingen was komen spionneeren. De man
zelf ontsnapte.
Tot officieels gedelegeerden op het 3e
internationaal congres voor den handeldry ven
den middenstand zyn door de Belgische regee
ring benoemd de heer en Gérard Coremans,
oud-minister, en S. Stevens, directeur aan het
ministerie van arbeid en handel, terwyl de heer
Hector Lambrechts, chef de bureau aan genoemd
ministerie, beide afgevaardigden zal vergezellen.
Verschenen is een O verzicht van de
verrichtingen der Nederlandsche vereenigingen
eu comités voor de noodlijdenden door den
Zuid-Afrikaaaschen oorlog".
Door Dr Leyds is Woensdag aan den heer
G. R. Ockerse, uit Pretoria, thans te Utrecht
woonachtig, de gouden medaille uitgereikt voor
zjjne inzending op de Parysche tentoonstelling
van 1900, van oliën, zaden en boeken, ver
vaardigd in zjjne oliefabriek Be Alpha, te Pre
toria. De ingezonden zaden werden verbouwd
in Transvaal.
De heer Ockerse iB een Hollander van ge-
bjorte en vertrok in 1883 naar Transvaal. In
1899 werd door hem de oliefabriek- De Alpha
opgericht. In 1897 werden door hem reeds
plantages van Resinesboomen op de plaats
Haakdoornfontein van Generaal Joubert aange
legd. Gedurende den oorlog zyn deze plan
tages geheel door de Engelschen vernield.
- Aan den heer C. Lely wordt by zyn aan
staand vertrek als gouverneur van Suriname
op 3 September door een aantal ingenïenrB
een afscheidsmaal aangeboden in het Kurhaus
te Schoveningen.
De badgasten te Noordwyk aan Zee
willen een blyk van achting geven aan de
weduwe en kinderen van den verongelukten
badmeester, die het slachtoffer werd van zyn
poging om een badgast te redden. Reeds is er
voor meer dan f 1000 geteekend. Men hoopt
een winkel voor haar op te richten, welken
de badgasten tot stand willen zien komen vóór
hun vertrek.
-- Naar aanleiding van het bericht omtrent
het afscheuren van een aanplakbiljet door den
secretaris van Veenendaal, deelt men nu weer
mee dat B. en W. geen vergunning hebben
verleend tot het aanplakken van biljetten op
de gemeente aanplakborden en ook niet hadden
verleend wanneer deze gevraagd was. Het ge-
heele biljet is niet van het bord verwijderd,
slechts een zeer klein gedeelte, hetwelk over
een bekendmaking van het gemeentebestuur
was geplakt, die nog niet was afgeloopen.
Te Oud-Beierland kreeg Vrjjdag een
ouderpaar bezoek van dochter en schoonzoon.
Onder de pretjes van dien dag behoorde ook een
rytoertje, waarbjj het gezelschap zoozeer aan
Bacchus offerde, dat de oude lui met be
bloede hoofden thuis kwamen en heer schoon
zoon door de politie werd ingerekend.
Een merkwaardige operatie. - Door een
eigenaar van kippen te Rotterdam werd op
gemerkt, dat een zjjner kippen niet meer in
staat was te eten. Hy bracht het dier naar een
naturalist, die het den krop, den slokdarm en
de maag opende. Na deze ontlast te hebben
van hooi, houtwol en andere ingrediënten, die
daarin waren opgehoopt, heeft by alles weder
netjes dichtgenaaid en loopt de kip thans
weer vroolyk rond De geheele operatie liep
af zonder dat een droppel bloed vergoten
werd.
Zaterdagnacht is te Nieuwendyk (by
Gorinchem) eene boerenhofstede tot aan den
grond toe afgebrand. Oorzaak onbekend.
Een dronken arbeider met een schop in
de hand veroorzaakte Vrijdagmiddag te 's Gra-
venhage heel wat opschudding. Toen hjj op
den grond viel, wilde een voorbijganger hem
ophelpen, maar de woeataard sloeg met de
schop zoo hevig om zich heen, dat een vijf
jarig meisje ernstig gewond werd, terwyl ook
een jongetje een kwetsuur aan het hoofd
bekwam.
-- Zondagmiddag was in de Reguliersbree-
straat by do Munt te Amsterdam heel wat
drukte. Een voorbijganger liep op een daar
wandelend echtpaar toe en mishandelde de
dame. Hy werd door de politie naar hot bureel
gebracht, waar tegen hem procesverbaal is
opgemaakt.
Toen een wielrjjder Vrijdagmorgen in
die stad een winkel binnen ging en zyn
ry wiel op straat liet staan, maakte een net in
'c zwart gekleed heer van de gelegenheid ge
bruik om zich van de fiets meester te maken
en er mee van door te gaan. Hy werd dade-
lyk door eenige andere wielrijders achtervolgd
maar eerst na een woeste vaart mocht het
geiukken hem in te halen. Een van zjjn
achtervolgers ging eensklaps dwars voor hem,
zoodat hy viel. Dadelyk werd hjj door een
politieagent gegrepen en naar het politiebureau
gebracht.
Men beweert, dat óen vierde deel der
branden te Amsterdam ontstaat door petroleum.
Te Amersfoort wordt sedert Woensdag
de bode eener begrafenisvereeniging vermist.
De man was 's morgens voor ambtsbezigheden
naar de omliggende dorpen gegaan, maar
s'avond niet meer teruggekeerd. Daar hy als
oppassend man bekend stond, vreest men dat
er misdaad in 't spel is. De politie doet ijverig
onderzoek.
Het ljjk van den te Herwijnen verdron
ken veerschipper is te Loevesfcein opgehaald.
Te Wageningen had by het afryden van
een dyk een wielryder het ongeluk tegen een
anderen wielryder aan te ryden. Hy kwam
te vallen, tengevolge waarvan hjj twee ribben
brak en zyn schouder ontwricht werd.
Te Nymegen is gearresteerd een der
firmanten van de onlangs gefailleerde kassiers
firma Martens en Oo. aldaar. Hjj word verdacht
van bedriegeljjke handelingen.
Te Breda had iemand uit Leur, een ge
pensioneerd militair van het O.-I. leger, die
eenige dagen hechtenis moest ondergaan, het
ongeluk om in de vestibule van het gerechts
gebouw te vallen, zoo hevig dat het bloed
uit verschillende gekwetste deelen te voor-
scbyn spoot. Spoedig werd geneeskundige
hulp ingeroepen en werd schedelbreuk gecon
stateerd, zoodat de overbrenging naar het
gasthuis noodzakelijk was. De persoon had
evenwel hst ongeluk geheel aan zichzelf te
wjjten, daar hy in een zeer abnormalen toe
stand verkeerde.
In een bierhuis te Roosendaal weigerde
iemand zyn gelag te betalen, waarop hy door
den kastelein verwijderd werd. Dit was echter
niet naar zjjn zin, want weldra kwam hg
terug met zyn broeder, ieder met een groot
mes in de hand. Hierdoor ontstond een vecht
partij, waarbjj vyi' personen ernstig werden
gewond.
HIQN£] LOFFELÏJÜE DAAD.
In zyn Medische Kroniek" in het Edbld.
maakt dr Pynappel, in verband met den te
Ommen gepleegden moord, gewag van een tref
fende proeve van liefde voor een gewonde, die
daarby werd afgelegd.
De marechaussee Hoekstra leed, toen het
schot op hem waB afgevuurd, zulke onljjdeljjke
pjjnen, dat hel, liggen op den harden grond
hem ondragelijk werd. Toen bood, naar dr P.
sciirjjft, zyn lramelaad De Lange, die met hem
gesurveilleerd had, zich aan om onder hem te
gaan liggen, om hem te steunen.
•En in die houding bleel hy, e^rst op den
grond en later op den wagen, tot de stervende
gewonde in de kazerne was aangekomen. De
man had toen zelf zulk een pyn, door de in
spanning waarin hg zyn spieren had moeten
houden om zyn ongelukkigen kameraad tegen
de schokken van den boerenwagen op den
slechten weg te vrijwaren alles en alles bjj
elkaar had by zyn pynlyke positie ruim een
uur moeten volhouden dat hy den eersten
tyd niet op de beenen kon staan. Er was geen
sprake van dat hy zyn vriend kon redden,
waat het sohot was raak geweest en overal,
in longen, lever, nieren, werden hagelkorrels
gevonden tot zelfs in het hart het scheen
een wonder dat de man zoo nog twee en een
half uur had kunnen leven, en de getroffene
moest bezwjjken, als het zooveelste slachtoffer
van een ellendige wet, die al lang had moeten
afgeschaft zyn. Maar De Lange had hem ge
steund en zyn lyden verlicht op een manieri
die weinigen hem na zouden kunnen doen, en
voor wat hy deed reikt men hem in gedach
ten de hand."
Kommandant en officieren van de Everisen
hebben aan een weesmeisje te Antwerpen, dat
hun by de ontvangst op het stadhuis als
•Maagd van Antwerpen" de witte en roode
roos overreikte, een fraai zilver dameshorloge
met inscriptie doen toekomen, als een herin
nering aan den 16 Juli.
Door de armvoogdy van Burnley .(Enge
land) was eeue dame tot geneeskundige van
het werkhuis benoemd. Van wege het depar
tement voor plaatselyk bestuur werd zjj op
merkzaam gemaakt op de omstandigheid, dat
bedoelde dame by afwezigheid van den hoofd
geneesheer in zyne plaats zou moeten optreden
en daarom hare aanstelling onraadzaam was.
De armvoogdy heeft deze echter eenstemmig
gehandhaafd.
Zeven jaar geleden werd te Weedon, in
Northampton, een zeventienjarig dienstmeisje
by ongeluk door een kogel in het hoofd ge
troffen, welken men vergeefs beproefde er uit
te halen. Sedert had zy veel hoofdpijnen, en
nu is zy plotseling gestorven, klagende dat zy
den kogel voelde bewegen. De hersenopper-
vlakfce bleek ontstoken te zyn.
In een hotel te Hamburg betrapte een
bediende een man die bezig was te stelen. De dief
schoot hem dood met een revolver en ver
schanste zich toen in een kamer tegen de po
litie. Ten slotte schoot hy zichzelf dood.
Een jonge dame te Athene, mejuffrouw
A. Vassiliadea, doktores in de medicijnen, is
tot dokter aan de gevangenis voor vrouwen
te Athene benoemd. Mejuffrouw Vassiliadea
is 27 jaar on een oud-leerlinge van de medi
sche faculteit te Parjjs.
Het is de eerste vrouw in Griekenland die
tot een openbaar ambt benoemd is. Men schrijft
deze benoeming toe aan den invloed van de
koningin van Griekenland.
De sultan van Marokko, die, in weerwil
van de afgeslotenheid van zyn land, toch de
genoegens van het automobielryden propageert,
heeft Donderdag een hevigen schrik opgedaan
Zyn chauffeur verloor de macht over het stuur
en de auto liep tegen een muur. De vaart
was echter niet groot zoodat de sultan er af
kwam zonder wonden. Hjj was echter erg
ontdaan.
Trust-manieren
De Standard Oil Company heeft een levering
noodig van 1,500.000 blikken of tinnen vierkante
bussen. Om nu te beletten dat deze bestelling
naar Britsche firma's gaat, hebben de Ameri-
kaansche fabrikanten van dat artikel aan hun
arbeiders doen vragen toe te stemmenin een
loonsvermindering van 24 pet in alle tinfabrieken
van de Vereenigde Staten. Zy beloven nieuwe
fabrieken te zullen bouwen als zy de bestelling
kiygen, zoo niet dan zullen verscheidene fa
brieken gesloten worden.
Het antwoord der arbeiders ronden we nog
niet vermeld.
By de Zaterdag te 's Hertogenbosch gehou
den aanbesteding voor het verwerken van
26.000 M3 grond en de noodige aanvulling
met rivierzand, op het terrein voor de nieuw
te bouwen kerk aan den Havensingel aldaar
werd ingeschreven door de heeren C. Nieuwen-
hujjse te lerseke voor f 39.460, C. de Jong
te Hardinxveld en A. Smits te 's-Bosch voor
f 55 500.
Door het bestuur der waterkeering- van
het waterschap Walzoorden werd Zaterdag in het
logement, bewoond door J. F. Adriaansens te
Walzoorden, in het openbaar aanbesteed:
het maken van (zink)werken tot verdediging
van den oever der waterkeering van bovenge
noemde calamiteuze waterschap. Begrooting
f 6114 54.
Hiervoor werd ingeschreven door de heeren
H. de Kluiver, Sliedrecht, 5348, J. Cambeen,
Hontemsse, 4766, J. de Bree, Terneuzen,
f 4691 en J. Jansen, idem, f 3983.
Vlissittgeu. Het Nederlaudsehe stoomschip
Senior, van Antwerpen naar Genua, waarvan
in ons vorig nommer werd melding gemaakt,
heeft de lading verstuwd.
De ingédrukte tunnel is door schoren tyde-
lyk hersteld.
De bemanning weigert met het schip te
vertrekken.
Borssele. Zondag veruam de Herv. ge
meente aan het eind dor morgen godsdienst
oefening dat de ambachtsheer jhr A. W. van
Borasele een orgel ten geschenke heeft gegeven.
De kerk, die in 1850 werd gebouwd, was
tof dusver nog niet van een orgel voorzien.
'femeuzen. De voordracht voor onderwij
zer met akte Franscb bestaat uit de heeren
W. J. M. A. Spitzner te Groningen, E, H. C.
Piek te Nymegen eu F. J. Simons te Bergen
op Zooia.
Het aantal sollicitauteu voor de betrekking
van gemeente-bouwmeester bedraagt 26,
's dg'i&veikkage. Alhier slaagde heden voor
de akte Hoogduitsck L O. mej. A. J. Nyland
vaa Middelburg.
Geslaagd voor de akte Pransoh L. O., mej.
A. M. Franken, te Hontenisse.
Generaal Botha is heden hier teruggekeerd
en zal hoogstwaarschijnlijk van avond weer
naar Brussel vertrekken.
De officier van justitie heeft cassatie aange-
teekend tegen het vonnis der rechtbank alhier,
houdende ontslag van rechtsvervolging van den
ondernemer van het Jeu de Poule op het wan-
delhoofd te Scheveningen.
Apeldoorn. Na de opening der zitting
van de Staten-generaal op 15 Sept. door de
Koningin, begeven H. M. en haar gèmaal zich
weder naar het buitenland.
arew-York, 23 Aug. Volgens een telegram
uit Cura9ao protesteerden Duitschland, Enge
land en Frankryk tegen het blokkeerea der
Venezolaansche havens. De regeering van
Venezuela antwoordde dit protest niet te zul
len overwegen. Twee Hollandsche schoeners,
die wisten dat de havens geblokkeerd waren,
zyn buitgemaakt.
MarkipEjjzOTi van Tarwe o» Meel.
Maandag 25 Augustus.
Rott erdam. (Bericht van den makelaar H\
van Randwijk.) Ter markt van heden waren bui-
tenlandsche granen vast en Meel iets vaster.
Zaterdag 23 Augnstusr
^nt werp en. Tarwe vast La Plata fr.16,
P a r Tarwe prysh.loop. md. ir. 22.20.
p e a t h. Tarwe Vrjjdag kr. 6.72 Donderdag
kr. 6.66.
Berlin. Het weder bleef hier boven ver
wachting goed en veroorzaakte, gepaard gaande
met flauwere Amerikaansche telegrammen,
eene gedrukte stemming, tengevolge waarvan
de verdere ryzing, die gisteren nabeutB nog
plaatsgevonden had, geheel prijsgegeven moest
worden en er bovendien eene daling plaats
had. De stemming werd echter naderhand aan
merkelijk beter, maar de tarweprjjzen konden
den stand van gisteren niet geheel meer be
reiken met rogge gelukte dit beter.
N e w -Y o r k. De termjjnmarkt veor tarwe
opende traag, c. lager, op gunstige oogst-
berichten uit Europa, daalde verder, op ver-
koopen van haussiers, en baissiers, ongunstigs
Europeesche marktbertchten eu gunstig weder
in het Westen, rees vervolgens op klein aan
bod, oogstberichten uit Europa, contramine-
dekkingen, kleine aanvoeren in het Noord-
Westen en aankoopen door Armour Oo. Slot
vast. Loco vast
Chicago. De tarwemarkt opende traag,
Yb c. lager, had hetzelfde verloop als de New-
Yorksche markt, rees bovendien op kleine riit-
fclaringen naar de kust en Bloot vast.
Algemeen Overzicht.
Op het Nederlandsch Taal- en Let
terkundig congres te Kortrjjk zjjn Zater
dag merkwaardige dingen gezegd en gedaan.
Maar vóór we het daar verhandelde meeüeelea,
een enkel woord over die congressen zeil.
Er is sedert langen tyd telkens weer gewe
zen op de steeds verminderde betoekeuis van
het eigenljjke werk dat door die congressen
werd gedaan. Het waren bjjeenkomsten, waar
Noord en Zuid Nederlanders elkaar ontmoetten,
maar dat was al, en de geringe letterkundige
beteekenis, die zjj hadden is nog geringer ge
worden, sedert de jonge schrijversbont uit
Noord- en Zuid-Nederland de congressen gebeei
links liet liggen.
Maar langzamerhand kwam duidelijker en
duidelijker aan het licht dat die oongressen
zich vervormden. Naarmate de besprekingen
van taal- en letterkundige kwesties vermin
derden (waarsckynlyk ook omdat ze betere
behandeling vonden in de steeds toenemende
vergaderingen en congressen van vakmannen)
ontwikkelde zich een ander element, nl. de
bespreking van de belangen van den Nedör-
landschen stam, dit begrip uitgebreid ook bui
ten Vlaanderen en Nederland.
De beweging voor het goed recht van' be
staan van de kleine stammen en natieB, die
zich in de laatste kwarteeuw over geheel
Europa vertoonde, voor een groot deel als een
reactie tegen den imperialistiBchen geest van
gelijkmaking, heeft zich ook hier doen ge
voelen.
Eenige enthousiasten gingen aan 't werk.
De verspreide Nederlandsche elementen in de
verschillende werelddeelen werden opgespoord,
en toen men die te boek stelde en publiceerde
was het met verbazing dat de meesten de
resultaten vernamen.
Dat de Nederlandsche stam buiten -Europa
nog van zóóveel beteekenis was dat bijvoor
beeld in de Vereenigde Staten een 60-tal dag
en weekbladen in het Hollandsch worden uit
gegeven, dat had men nooit vermoed
Toen is op het Letterkundig OongreB te
Dordrecht in 1897 de stap gedaan, die daar
vanzelf uit voortvloeidede oprichting van
het Algemeen Nederlandsch verbond. Dr Kievit
de Jonge hield daar toen zyn bekende ope
ningsrede waarin hjj het voorstel daartoe in
overweging gaf, en dit leidde tot de oprichting.
Maar op datzelfde congres werden ook nog
andere belaagrjjke redevoeringen uitgesproken
die, hoewei zonder voorafgaande afspraak, de
zelfde strekking hadden De Vlaming Paul
Frederieq sprak er over >De toekomst van den
den Nederlandschen stam"; dr J. te Winkel
over »De Nederlandsche taal in Zuid-Afrika"
dr H. Kern over s>Het, gebruik onzer taal in
Nederlandsch Indie". En we meenen dat ook
op datzelfde congres de Amerikaan Noppen
interessante meedeelingen deed over bet Hol
landsche element in Amerika.
Tal van andere factoren kwamen er by, We
berinneren aan de reis van dr Kuyper naai'
Amerika in 18.98, waarbjj hjj vooral de betrek
kingen weer aanknoopte met de afstammelingen
van de Hollandsche kolonisten. Op een der
volgende congressen kwam een Javaansoh in-
landsch hoofd het belang bepleit en van ver
spreiding van betere kennis van het Neder
landsch onder de inlanders in Indië.
En dan niet te vergeten de persoonlijkheid
van onze koningin De enorme populariteit
die koningin Wilhelmina overal geniet, heelt
prikkelend gewerkt op allen in andere landen
die zich nog met Nederland verwant gevoelen.
De bewjjzen zyn er te over van hun ver
langen om de verwantschap te toonen. Het Alg.
Ned. Verbond kreeg overal leden,zelfs op plaatsen
waar men ze niet verwachten zou, bjjv. in de
Orient.
En eindeljjk kwam, als een ontzettende
stormvlaag die ook de nog slapenden wakker
schudde: de Boeren-oorlog. Sterker dan al
het overige heeft die schokkende gebeurtenis
gewerkt om het solidariteitsgevoel van alles
wat Hollander of Hollander van afkomst is, te
ontwikkelen.
De oorlog had bovendien een anderen, directen
invloed op de congressen. Uit Zuid-Afrika kwa
men vluchtelingen en uitgezetten naar Nederland
over. Sommigen hunner kwamen ook naar de
congressen, en voor het eerst, althans in die
mate, was het Hollandsch element uit Zuid-
Afrika en vertegenwoordigd door echte Boeren.
Ditmaal te Kortrjjk kon men er o. a. den heer
Broekhnyzen, en Zaterdag ook den heer Reitz
hooren, om maar enkelen te noemen.
Yoor het oogenblik concentreert het belang
van dit congres zich dan ook om de belangen
van den flollandschen stam inZuid-
Afrika, en dat ia de reden waarom wij thans
het verslag van dit congres doen verhuizen
