MIDDELRURGSUHE COURANT. N°. 19». 1992. Maandag 25 Augustus. ALLERWEGE S456 -Jaargang, Deüe courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THBRMOflBHTBR EN VERWACHTING. 23 Aug. 8 n. vm. 64 gr., 12 u. 73 gr., av. 4 u. 69 gr. F. Verwacht: zwakke Z. wind, bewolkte lucht, geringe toename in temperatuur. Advertentiên20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij i Tot de plaatsing van advertentiên en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, bebreflende Handel, Njj verheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Baren» A. BS ïiA MAS Asn., N.N. "Voorburgwal 366, Amsterdam. By dö7.o courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 23 Augustus. openbaart zich opnieuw de sympathie welke de volkeren in Europa steeds hebben ge koesterd voor de dapperen in Zuid-Afrika, die voor hunne onafhankelijkheid hebben gestreden. Waar de Boerengeneraals Botha, De La Rey en De Wet zich vertoonen, zijn zij het voorwerp van welsprekende ovaties. Zelfs in Engeland bracht het volk hun den cyns zijner bewondering, die zoowel hen zeiven, om hun kranig beleid, als hun volk voor zijne dapperheid gold. Het is waarde overwinning was niet aan hunne zijde, maar toch strekte de strijd meer hun dan den overwinnaar tot eer. Die helden, zij mogen, zij kunnen nog niet openbaren al wat hun op 't hart ligt; nog geen licht verspreiden over veel duis ters dat nog heerscht, over de aanleiding tot en de onderhandelingen over den vrede, voor hen en voor hunne vrienden zoo droef en teleurstellend. Maar wel weten wij dat de noodzakelijk heid dwong tot de overgave dat, nu Enge land zelfs de kaffers tegen hen aanhitste, de vrees voor geheele vernietiging, en de ellende, die vrouwen en kinderen leden in en buiten de concentratiekampen, hen be wogen zich neer te leggen bij de eischen, door hun overweldigers gesteld. Zij hebben echter nog zooveel mogelijk gunstige voorwaarden verkregen, al zijn ook, volgens Botha's beweren, de volkeren van Transvaal en Oranje-Yrijstaat geruï neerd. En dat, omdat zij hun plicht deden en stand hielden voor vrijheid en onafhankelijk heid. Thans moeten zij zich opheffen en her stellen van de rampen, de nadeelen, die zij geleden hebben. Daarvoor is veel noodig. In de eerste plaats financieele steun. En wien het nu ernst is met zijne bewon dering, zijne waardeering voor die twee volkeren, hij steune hen zooveel zijne finan cieele krachten dat toelaten. Dit is overeenkomstig het verlangen' van de drie Boeren-generaals, die tot ons kwamen en die ook thans door hunne correcte hou ding bewondering afdwingen. Men leze het buitenlandsch overzicht waarin ook een en ander voorkomt omtrent nadere plannen in het belang van de hunnen. Wij weten hetreeds veel is gedaan reeds veel is gegeven voor die Boeren, hunne vrouwen en kinderen. Maar men kan allicht nog wel iets en zij, die met aardsche goederen rijk geze gend zijn, wel wat meer missen om het Afrikaansche volk weer te helpen en zoo doende sterk te maken om nu, niet door het zwaard maar door woord en daad, langs vredelievenden weg te herkrijgen wat zij verloren hebben. Wie helpt daaraan? Wie doet dit in Zeeland Wij hopen velen; en zijn gaarne bereid om ieder daartoe in de gelegenheid te stellen. Men zende ons voor dit doel bijdragen, die, nadat ze in ons blad zijn vermeld, door bemiddeling van de Nederlandsche pers, van wie een algemeene beweging in deze uitgaat, zullen worden ter hand gesteld aan de Boeren-generaals, ten einde door hen, naar hun beste weten en goed beleid, te worden besteed voor de werkelijke be hoeften van het volk van Oranje-Vrijstaat en Transvaal. Om zelfs het schenken van de geringste giften mogelijk te maken, is aan ons bureau een bus geplaatst. Niemand behoeft zich dus te laten weer houden om door de kleinste gave van zijne sympathie voor de Boeren in Afrika en hunne wakkere mannen te doen blijken. Moge het ons gegeven zijn een flinke som voor dat doel, als hulde uit Zeeland, aan Botha, De la Rey en De Wet over te maken Tan den Haagschen Toren. »De zomer is in het water gevallen", is de klacht die men hier tegenwoordig algemeen hooren kan. Geen dag gaat er voorbij of het regent. Nu weer 's avonds, dan weer overdag of in den morgen, maar hemelwater valt er. En in groote hoeveelheden. Daar gaat niets van af. Natuurlijk klagen dan ook de men- echen, die in de eene of andere betrek king van een mooi zonneschijntje en warm weder moeten leven menschen dus die in de letterlijke beteekenis van het woord »van de lucht leven" steen en been. De vreemdelingen bljjven liefst weg, zeggen zij, als het zulk koud en guur weer isen komen ze toch, dan is het alleen voor een dag, om, in den trant der Engelschen to do the Hague hun verbljjf en bezoek in te richten. Zij bezoeken dan het Mauritshais, kijken den fameuzen Vg verberg en het Binnenhof eens aan, maken een rjjtoer en vertrekken na die verrichtingen wederom mot spoed, als het mo gelijk is per sneltrein, uit de residentie, om hetzelfde program te Amsterdam of elders af te werken. En rare klantjes, dat men onder die snel- reizigers soms aantreft, daarvan kon ik mg eens dezer dagen persoonlijk overtuigen. Stel u voorik wandel heel kalm naar het Binnenhof, waar ik door het poortje, nabjj het departement van waterstaat, gekomen, bg de fontein zeker wel een tiental vreemd toege takelde gasten, schijnbaar van over het kanaal, op een klompje bjjeen zie. De dames en heeren, met klein en groot broost bij zich, schenen iets in hun Baedeker te zoeken, wat er bljjkbaar niet in stond. Ten minste de aandacht van het gezelschap was geheel op de reisbjjbels geconcentreerd. Eindelijk zeker het zoeken moede, komt de aanvoerder of een der aanvoerders op mg af, en na geïnformeerd te hebben, of ik ook Engelsch sprak, begint hg mg een reeks van vragen te stellen, waar van de een nog vermakelijker was dan de ander. Wijzende op het Binnenhof vroeg hjj mg woont daar dr Kuyper Op mjjn ontkennend antwoord wederom een andere vraagwaar hjj dan wèl woonde Toen ik hem daaromtrent inlichtte, vroeg hjjkunnen wjj hem opzoeken Hij is uit de stad, zeide ikbovendien dat gaat m ons land niet. Onze ministers zjjm maar zoo niet te zien voor vreemdelingen. Groote verbazing teekent zich af op het gezicht van de heeren en dames, die lang zamerhand in een kringetje rondom mg ver zameld waren. Na eenige aarzeling geeft de aanvoerder daaraan uiting door te zeggen, dat ze in het land, waar de mjj omringende ladies and gentle men vandaan kwamen, daarover anders dach ten. In Amerika was een minister voor land genoot en vreemdeling te spreken. Iedereen kon hem de hand drukken, indien men daartoe aandrang gevoelde. Of ik nu al beweerde^ dat wjj andere zeden en gewoonten hadden, dat dr Kuyper was not put on showhet hielp niet, hem scheen onze premier evengoed een bezienswaardigheid toe als het Binnenhof en de stier van Potter. En de stilte der overige leden van het gezelschap deed mjj denken, dat ze allen met die bepaald Amerikaansche opvatting instemden. Dr Kuyper afgehandeld, kwam de beurt aan Kruger. Is er hier geen winkel, werd mg gevraagd, waar Kruger- curiosa te koop zgn Ook in dit opzicht moest ik den man teleurstellen, wat hem de verzuchting ontlokte, dat men hier bljjkbaar geen verstand had van business. En zoo ging het maar voort. Hoeveel mjjlen ze nog van de spoor af waren of ik den Amerikaanschen gezant kende, of er een dito dominé was. enz., enz. Onderwjjl nam een der heeren zgn hoo- gen hoed af en presenteerde een ander een sigaar, die uit voornoemd hoofddeksel te voor- schjjn werd gehaald. Toen heb ik mjj eerlijk gezegd, maar uit de voeten gemaakt. Als eerzaam Haagsch poorter, wist ik waarljjk niet, wat voor snaken ik voor mg, had Toch waren het geen Rotterdamsche kermisgasten, want ze waren in de Vteux Doelen gelogeerd, waar ik ze 's avonds in druk gesprek met den portier zag staan. Of zoo'n portier ook op de hoogte moet zgn Nu om een avontuurtje te beleven als hier boven omschreven, moet men niet naar Sche- veningen gaan. Daar krioelt het ook wel van vreemdelingen, vooral van beursmagnaten uit Frankfurt en Hamburg die hinderlgk breed en plechtig doen, maar het groote publiek wordt er toch gevormd door de Haagsche bur- gerjj en een groote schaar van provincialen. Ondanks het slechte weder zag ik daar nimmer zulke menigten als m de laatste weken. En wat op een revolutie in onze dagverdeeling ■wjjat, ook 's middags ia het er stampvol op den Boulevard en aan het strand, In vorige jaren was dit anders, maar thans heeft de direotia van het Zeebad Scheveningende exploi tatie er van, gezorgd dat men voor niets toch altjjd iets te zien krggt. Wjj krjjgen nu 's middags ook al vuurwerk, nl. Japansch dag- vuurwerk" of wat in RwrAaus-Nederlandseh >pyrotechnischo hulde" heet, te zien, en 's avonds kan men zich vergapen aan duikers, koorddansers en dergeljjkea, wier toeren naar mjjn bescheiden maening nu juist niet bjjdragen ter veredeling van het volksvermaak. Niet dat ik iets verkeerds zie in een koord danser, die zgn kunsten verrichtol een record duiker, die tot in de wereld der schal- visschen neerdaalt. Een enkelen keer vertoond, zal dat heusch geen kwaad doen. Maar wat wel verkeerd is, en langzamerhand op de volkszeden en den volkssmaak invloed moet uitoefenen, is het voortdurend >genot" van die arme drommels te zien, die voor een schjjntja geld daar elke seconde hun léven in de waagschaal stellen. Eigenljjk gezegd be gint dat genoegen, als het op den duur geno ten wordt, een wreed genoegen te worden. Het is dan geen uitspanning meer, mhar een inspanning geworden, en een inspanning, die men opzoekt, omdat zjj prikkelt, en tevens voedsel geeft aan het min edele in den mensch. Van daar dat ik die zg. democratische exploitatie" van het Zeebad Scheveningen, die ihans in zwang begint te komen, niet kan toejuichen. Wat zjj aan »de kleine luyden" voor genot schenkt, is een soort van Quo Vadis genot, is een Quo Vadis kunst, die wel veel opbrengt, maar ook een Quo Vadis publiek schept, wat ïu. i. juist het gevaarlijke in een dergelijke democratische exploitatie is. En nu mag men er een parodie op maken, geljjk ik onlangs van iemand hoorde, die be weerde, dat binnenkort de directie van het Kurhaus nog aan den heer Schumann een leeuw te leen zal vragen om het diertje aan een touwtje langs het strand te laten wandelen; dit neemt niet weg, dat die kostelooze duikers, koorddansers, acrobaten en wat er verder nog ongetwijfeld bjj zal komen, want af wisseling in en vermeerdering van zulk »ge- notf" is noodwendig gevoegd bg de reeds bestaande speelgelegenheden, één geheel op levert van deels vulgaire, deels verderfelijke amusementen, die wel de beurs van exploitan ten spekken, maar de moraliteit der groote massa beslist aantasten en groote schade berokkenen. n Ljjkt het in deze dagen wel alsof Scheveningen Den Haag is, gelukkig is er ook nog een Den Haag buiten Scheveningen, een Den Haag waar men zich ook nog met ernstiger zaken, dan de geneugten der badplaats bezig houdt. Zoo moeten er dezer dagen niet minder dan drie verkiezingen worden gehouden. Door den dood van den heer Conrad komt een zetel voor de Kamer open, door het vertrek van den heer Lely een in den gemeenteraad, en door den dood van den heer Van By landt een voor de Provinciale Staten. Wjj gaan dus spoedig aan het kiezen in het groot. Nu schjjnt mjj de ver kiezing voor een opvolger van den heer Conrad in district II het belangrijkst toe. Dit district is een eigenaardig district, waar een man van democratische beginselen in het geheel geen kans heeft. Zelfs een candidaat van 's Graven- hage zou er vallen en een Grondwet-man even eens. Voor nagenoeg de helft bestaat het uit anti-liberalen, die het tegen Conrad moesten afleggen, maar thans een mooie kans hebben en die ook zeker niet voorbjj zullen laten gaan. Stel daar tegenover een verdeeld liberaal kamp, en dan kunt ge begrjjpon, hoe zeer nu reeds de clericalen zich inspannen om een geschikt persoon te vinden, die ook aan de conserva tieven welgevallig zal zgn. Slagen zjj daarin, dan vrees ik het ergste voor het oude bol werk van Conraden het zou mjj niet ver wonderen, indien het ook zoo ging met de bezetting van de plaats van wjjlen den heer Van Bylandt. Ook bg deze candidatuur kan de verdeeldheid der liberalen schuld zgn, dat een zetel voor hen verloren gaat. De clericalen hebben mr Kolkman gesteld, een zeer populair man, waar tegenover Grondwet en 's Granen- hage ieder met een candidaat zgn uitgekomen. De vrjjzinnig-democraten steunen ditmaal den Grondwetman als protest tegen de wjjze van handelen der kiesvereeniging 's Gravenhage, die nog altjjd denkt alleen-heerscherea te zgn. Het zal mjj wel benieuwen hoe de uitslag is, al is de verkiezing van de Provinciale Staten nog geen maatstaf voor die der Kamer. Wat betreft den candidaat, die daarbjj door de cleri calen zal gesteund wordendaarin zal dr Kuyper ook wel een woordje mede te spreken krjjgen. Onze premier is nu nog op reis, en wordt over eenige dagen terug verwacht. Naar ik vermeen, zal bjj vóór den verjaardag der Konin gin wederom in ons midden zgn. Wellicht zal er dan gelegenheid zjjn eens iets naders to vernemen omtrent de voornemens, die men onzen premier toedicht in verband met onze buitenlandsche politiek, en waaraan zgn reis door Oostenrijk en Italië niet vreemd heet te zgn. Ook hier loopt in diplomatieke kringen het gerucht, u. zeker reeds uit de buitenland sche bladen bekend, dat de reis van dr. Kuyper wel eens groote gevolgen zou kunnen hebben. Het 13 natuurljjk zeer lastig om de waarde van dergeljjke geruchten te controleeren. Vooral hier, waar tusschen diplomatie en pers niet de minste voeling bestaat, geljjk overal el ders, en waar het ministerie van buitenlandsche zaken veel van een Chineesch 1 sung-li-Yamen heeft, veel deftige mandarjjnen, die, evenals hun collega's in Peking, dikwjjls bljjken van de hun competeerende zaken geen flauwe notie te hebben. D't maakt natuurljjk een onder zoekingstocht bezwaarljjk. Toch vermeen ik dat het gerucht, waarvan sprake is, niet zoo geheel uit de lucht gegrepen is, als voorge steld wordt. In kringen, die dr. Kuyper zeer na staan, wordt ten stelligste ontkend, dat hg dergelijke plannen zou hebben. Maar dit zegt niets, want ingeval onze premier over een aansluiting bg Duitschland denkt, laat hij zgn partggenooten daar natuurljjk geheel buiten. In de dagen van de Nederlandsche nota aan de Engelsche regeering wisten zg evenmin wat bun leider met zgn ministers op touw gezet had. Trouwens daar is dr. Kuyper ook de man niet voor. Tegenspraak van die zjjde zegt dua betrekkelijk heel weinig. In elk geval de lezing, die ik van mgn zegsman vernam, over hetgeen in de bedoeling ligt van dr. Kuyper, acht ik wel de moeite waard, hier in het kort weer te geven. Volgens hem dan is er geen sprake van dat dr Kuyper ons land bg den Driebond zou willen aansluiten, in dien zin dat het een Vierbond zou worden. Wat hieromtrent gezegd werd, o m. door de Daily Telegraphdie be weerde, dat wjj een kolenstation in Ned. Indië zouden afstaan aan Duitschland in ruil voor eene bescherming, door den Driebond aan de Neder landsche bezittingen te verleenen, is onjuist. Wellicht was de Daily 1 eleyrap/f-correspondent in de war met een andere zaak, nl. het oprichten van een havenplaats op een der eilanden van den Riouw-Archipel, en Blakang Padang gehee- ten. Dit eiland, vlak tegenover Singapore gelegen, zal voorzien worden van haven-em placementen en aanlegsteigers, waartoe zich een maatschappij gevormd heeft, en waarin veel Duitsch geld gestoken is. Aan deze ven nootschap is het eiland m erfpaoht gegeven. De bedoeling hiermede is om Singapore con currentie aan te doen, wat ook best mogeljjk is, want het eiland ligt, evenals de Engelsche havenstad, geheel in de groote zeeroute die naar China en Japan voert, en heeft een haven die met een paar in zee te bouwen hoofden zeer goed is te maken. In verband met de oprichting van deze maatschappij, waar de Duitsche regeering zich zeer voor interesseert, zgn tusschen haar en onze regeering onder handelingen gevoerd, die wellicht aan den Engelschen correspondent te Weenen de stof leverden voor zgn bericht over het kolenstation. Wat betreft deze onderhandelingen, zoo meende mgn zegsman, dat ze thans nog niet afgebro ken zgn, hoewel onze regeeriug ongenegen is om aan den wensch van Duitschland te vol doen, door het eiland te versterken. Afgescheiden van de quaestie van het kolen station zjjn er in de laatste maanden nog andere besprekingen met de Duitsche regee riug gevoerd, die betrekking hebben op onze internationale positie, en waarbjj het aangaan van zekere verbindt enissen op den voorgrond traden. Reeds onder het vorige ministerie moet, al was het slechts zeer vluchtig en zon der eenig vaat doel, over deze aangelegenheid door gezaghebbende personen van weerszjjden van gedachten gewisseld zgn. Zg bleven ech ter zonder eenig resultaat, omdat wjj niets konden aanbieden, wat in dergelijke omstan digheden voor een zoo machtig bondgenoot als Duitschland noemenswaardige waarde had. Thans echter is in dit opzicht een verandering gekomen, die aan de vraag voor een nadere aansluiting een geheel ander aanzien geeft. De onder zekere pressie tot stand gekomen legerwetten hebben onze militaire waarde ver hoogd, en een vlootwet, waarvan gesproken wordt,zou ook hiertos kunnen bjjjdragen. Yerder zou van de zgde van Duitschland ditmaal ook meer belangstelling voor een verbond met Nederland aan den dag gelegd zgn, omdat men in den laatsten tjjd in Duitsche industrieele kringen het »in den grond graven" van Rotterdam door het bouwen van dure kanalen meer en meer met leede oogen aanziet. Tegenover economische con cessies onzerzjjds zou Duitschland dan bereid zgn zgn militaire eischen te matigen. Zoo ongeveer zou de stand van zaken zgn, en hoewel er nog volstrekt geen aanleiding bestaat tot het vermoeden, dat weldra de besprekingen een vasteren officieelen vorm zullen aannemen, meende mgn zegsman echter wel te kunnen verzekeren dat dr Kuyper's bezoek aan Baron Von Richthofen en zgn tweemaal herhaald samenzgn met graaf Golu- chowski met het een en ander verband houdt. Ziedaar wat mjj medegedeeld werd, en wat mjj geoorloofd scheen van het relaas te kunnen publioeeren. De groeten van Uw getrouwen Torenwachter. Den Haag, 22 Aug. DIT STAD EN PROVINCIE. Niet Woensdag maar Zaterdag houdt de gemeenteraad van Middelburg zitting. Voor de agenda zie men onder Bekendma kingen. De aanhouder wint. Tweemaal reeds was het concert, door het orkest van de schutterg te geven in den tuin op het Noordbolwerk alhier, uitgesteld wegens ongunstig weer, maar nu eindelijk Vrijdagavond was het zomer weer zooals men maar wenschen kon. Er was dan ook een gezellige, prettig stem mende volte in den tuin, en dat is een factor die meetelt. Er zullen er weinigen zgn, die niet in een opgewekte omgeving iets anders en meer in de muziek hooren dan te midden van natte, onbezette tafeltjes. Het programma, dat nog van 3 Augustus dateerde, bevatte meerendeels muziek van een licht karakterveel dansmuziek, een paar marschen, een Festouverture enz., alle oude ba kenden, die echter gaarne nog eens gehoord worden. De Marcia funebre van Chopin stond wel wat geïsoleerd ernstig tusschen een Gavotte en een satyr-dans, maar ze verdient toch spe ciaal vermelding voor de zeer stemmingsvolle uitvoering- Dat de heer Morks als toegift den Velocipede- marsch van Koldewejj uitvoerde, zal menig wielrjjdershart goed gedaan hebben. —De openbare uitvoering, Vrjjdag a. alhier te geven door het muziekkorps der d.d. schnt- terjj, onder leiding van den heer Jan Morks, zal niet plaats hebben op het Molenwater maar op de Groote Markt, omdat dan toch, met het oog op de viering van den jaardag der koningin, de tent op dat plein leeds gezet is. Het programma deelen wjj later mee. Morgen, Zondag, wordt door de scherm- vereeniging Koningin Wilhelmina alhier ter gelegenheid van den jaardag van H. M. de Koningin een provinciale schermwedstrjjd op alle wapens gehouden, in het Rotterdamsch Koffiehuis op den Kinderdijk. Verschillende vereenigingenzjjn uitgenoodigd en zeven medailles te winnen. Daaronder zgn zilveren en bronzen, door de vereeniging aangekocht. Koningin Wilhelmina ontving voor haar wapen - rek van haar eerelid, den heer C. van den Bergen, een Japansch dolkmes, met zeer fraai in been bewerkte scheede. De 2e-luitenant H. A. Fischer, van het 2e bataljon, 3e regiment infanterie te M i d- d el burg, wordt met 1 October a. s. over geplaatst bjj het 8e regiment infanterie te Arnhem. De heer H. van Hejjningen alh i er komt voor op de aanbeveling ter benoeming van een directeur der gemeente-gasfabriek en bronwaterleiding te Schoonhoven. Voor het notarieel examen, le gedeelte, slaagde o. a. de heer J. C. D. Roscam Abbing van Middelburg. Door den keurmeester van visch, I. van der Sluis, werd heden afgekeurd een partijtje bakvisch, per spoor uit IJmuiden aangevoerd en voor de markt alhier bestemd. Uit Vlissingen. r De 3e torpedoboot, in aanbouw aan de Ko ninklijke Maatschappij De Scheldevoor rekening van Jiet departement van marine en bestemd voor den buitenlandschen dienst, zal den naam dragen van Sphinx. Eigenaardig is het te noemen zoo lezen wjj in de Iers. en Th. Crt. hoe men dit jaar van verschillende zjjden berichten leest omtrent de prachtige kwaliteit van oesters, niettegenstaande zoo vroeg in het seizoen weinig te constateeren valt omtrent de hoe danigheid van de visch. Tegenover deze voorbarige berichten dient gemeld te worden, dat het in de laatste dagen meermalen voorgekomen is dat oesters, welke bg het opvisschen en dsarna aan wal brengen op 't oog prachtig vet van visch waren, een paar dagen later bepaald mager genoemd konden worden. De oorzaak hiervan is nergens anders in gelegen, dan dat de meeste oesters nog niet klaar zgn met zg. melken en daardoor meest alle nog »oude visch" vertoonen, van daar soms het vette, bolle aanzicht. Dit laatste was ook het geval met oesters van de Herking- sohe banken en die in de Grevelingen,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1