MIDDELBURGSCHE COURANT
Maandag
18 Augustus*
Een helder betoog.
kerknieuws.
onderwijs.
letterënIn-kunst.
jN0. 19a.
148s Jaargang;
1902,
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en ieescaagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2._
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THBB1HOS1ETEB ES VERWACHTING.
16 Aug. 8 a. vm. 66 gr., 12 a. 74 gr., av. 4 u. 7 4 gr. F. - Verwacht: matige wind,
zuidelijke richting, bewolkte lucht, regenachtig, geringe toename in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en allo andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elko regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel,
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bul*»^
A. DE SiA MAR Asn., S.I. Voorburgwal 366, Amsterdam.
daze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 16 Augustus.
I.
Het idee van eene nauwere aaneensluiting
onzerzijds met Dnitschland waart nog altijd
rond.
Yooral de ij veraar daarvoor in Utrecht
laat het niet los; en met een vuur, eene
opgewondenheid, een betere zaak waardig,
is hij in den laatsten tijd wêer druk in de
weer om daarvoor propaganda te maken.
Hij blijkt dan ook bijzonder Duitsch-
gezind te wezen. Nog niet lang geleden
vloeide uit zijn pen een vurige lofrede op
den keizer van Duitschland, die den trouw-
sten onderdaan van Z. M. tot eer verstrekt
zou hebben.
Na valt er over dergelijke sympathieën,
evenzeer als over smaak, moeilijk te twisten.
Uitingen in dien geest, van persoonlijken
aard als ze zijn, kan men dus laten voor
hetgeen ze zijn.
Het algemeen belang staat er geheel
buiten.
Maar opwekkingen, zooals aan die zijde
herhaaldelijk voorkomen, tot het sluiten
van verbonden met andere landen, in
cam het groote, het machtige Dnitsche rijk,
hebben, vooral wanneer zij hier en daar
steun vinden, deze bedenkelijke zijde dat
men haar buiten ons land allicht gaat be
schouwen als de politieke opinie ten onzent.
Dit heeft nu ook in Duitschland zelf
plaats waar door enkele bladen op dit
streven met ingenomenheid wordt gewezen.
Daarom vooral is het goed dat zij die
het bedenkelijke, het gevaarlijke, het nut-
telooze van zulk een verbond inzien, hun
stem eens doen hooren.
Wij zijn nog verre van eene algemeene
beweging in die richting, maar zij dient
reeds in haar begin te worden tegengegaan
en het groote publiek, dat zoo gemakkelijk
zich laat meesleepen door ideeën van on
macht onzerzijds, of verblinden door die
van grootheid aan den anderen kant, welke
ons tot steun kan strekken, dient bijtijds
ingelicht te worden.
Men herinnert zich wellicht dat in 1899
het vraagstuk van "een tolverbond met
Dnitschland ook aan dezelfde zijde ter
sprake is gebracht.
Wij hebben toen. ons daartegen verklaard,
en schreven destijds o. a. „een tolverbond
is goed, maar dan met alle landen over de
geheele wereld."
Met een beroep op mannen als mr Cohen
Stuart te Amsterdam, mr M. Mees en A.
Plate te Rotterdam en R. A. de Monchij te
Hengelo, die uit handelsoogpunt zulk een
Duitsch-Nederlandsch tolverbond ten zeerste
afkeurden en een gevaar achtten voor onze
zelfstandigheid, handhaafden wij, ook tegen
een welwillend voorstander als „Een han
delsman" zich toonde, ons standpunt.
Wij haalden Noord-Slees wijk aan als
voorbeeld welk lot, onder heerschappij van
het Deutschthum, een aanverwante nationa
liteit te wachten staaten wezen er uit
drukkelijk op, dat het zeker gemakkelijker
Is in zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk
uit zoodanig tolverbond te komen.
Ook tegen eene ons voorgespiegelde
militaire conventie met Duitschland ver
zetten wij ons destijds, als gevaarlijk en te
avontuurlijk.
Wie in de toen door ons gevoerde pole
miek belang mocht stellen, sla onze nommers
van 22 en 25 September 1899 op.
-
De beweging, thans weêr in het leven
geroepen om ons nauwer bij Duitschland
aan te sluiten, draagt tot motto
„Het onaantastbaar maken van onze
positie in Europa en de waarborg voor het
bezit onzer koloniën." En, een andermaal
„de noodzakelijkheid van alliantie, vooral
met het oog op het behoud onzer Oost-
Indische bezittingen."
En het zjjn deze beide motieven die door den
heer L. Simons in het Handelsblad worden
ontzenuwd in een betoog, zoo helder en
klaar, dat wij meenen onzen lezers een
dienst te bewijzen door hun de gelegenheid
te geven daarvan kennis te nemen.
Hy vangt zijne beschouwing, onder het
opschrift „Groote Politiek", aan
met de volgende vertelling
Van twee neefjes op kostschool was éen
jarig geweest, en een tante had hem een
tulband gezonden, om samen met
neefje te deelen.
De helft hadden zjj opgesmuld. Maar de
andere helft moesten zjj overhouden tot wat
volgende maagleegte.
Het bedenkelijke evenwelde twee groote
jongens, Michel en Jan Als die den tulband
't oog kregen, was er aan »bewaren" niet
meer te denken.
't Geval gaf peinzensmoeite aan de jonge
Toen kreeg een van de kleuters 'n idee.
Zoo slim, dacht hg, dat zjjn kleine blauwe
oogjes van trots gingen glimmen
- »Weet je"' zei ie. »Als we Michel
eens onder den arm namenLaten we hem
kwart beloven, wanneer hg ons helpt
tegen Jan, als die er ook van vraagt
jjn neefje dacht dat er in den ander iets
van het politiek genie van Willem III moest
zjjn over geslagen, waarvan zjj pas in de ge
schiedenisles gehoord hadden.
Michel hoorde de aanbieding en verwaar
digde zich de rest van den tulband onder zjjn
de te nemen, na er alvast zjjn portie van
naar binnen gewerkt te hebben.
Op dat oogenblik kwam Jan aan, monsterde
het overbljjfsel, eischte zjjn deel.
Jan was in bjjzonder good form. Michel
voelde dat hjj hem niet aankon. De twee
jochies zagen toe, bljj dat ze hun tulband on
der hoede van een sterke wisten, tegen Jan's
aanspraken.
Jan stroopte zjjn mouwen op.
Michel riep de neefjes met een wenk
»Je ziet," zei hg, »Jan wil er om vech
ten. En nu wil ik wel de slagen voor jullie
ontvangst nemen, maar je begrjjpt, dan is
het ook billjjk dat ik tot vergoeding een groo-
ter stuk van je tulband krjjg, hé
De jochies begonnen 't benauwd te krjjgen.
De glans in de oogen van het staatsman-genie
verdween. Maar beter een half ei, dachten ze.
En knikten.
- Komaan riep Jan. »Nou gauw samen
deelen. 01!"
Michel erkende dat hjj dien ochtend on-
mogeljjk tegen Jan op zou kunnen. Vechten
beteekende dus slagen krjjgen voor anderen en
niets meer van den tulband. Er bleef niet
veel keus over.
- >In Gods naam maar samen deelen
riep hjj, met een gebaar naar de ventjes, dat
hjj zwichtte voor de overmacht.
De betraande oogen der neefjes zagen den
tulband onder Michel en Jan verdoelen en in
hun gretige monden verdwjjnen.
Zoover hadden zjj ook wel kunnen komen
zonder de bijzondere gunst en assistentie van
Michel.
De diplomaat in den dop durfde neefje niet
meer aanzien.
Hierna wijst de heer Simons op de
bladen in ons land die meer of minder
sympathie toonden voor het idee, en op
uitlatingen van de Duitsche pers, om ver
volgens te komen tot het zaakrijke van zijn
betoog ter bestrijding van een plan, dat hij
verderfelijk acht.
Hij toont daarbij in de allereerste plaats
aan dat in ieder geval een verbintenis met
Dnitschland ons volkomen in den toestand
zou brengen van de kostsehooljongetjes
wij zouden er onze koloniën bij
inschieten en tegel ij k onze
onafhankelijkheid.
Wie zouden onze bezittingen in de Oost
kunnen bedreigen
Australië, met Engeland achter zich, en
de koloniale conferentie te Londen, heeft
Australië doen uitkomen, dat het een zelf-
dige vloot wilde, niet een onderdeel van
de Engel sche.
Gold het alleen do bescherming van het
eigen land, dat geen zeer groot gevaar loopt,
was meer voordeel aan een vaste verbinte
nis met 't moederland.
Maar voor een eigen wereldpolitiek is dat
anders. Men weet dat Engeland zelf heel
wat opwarming behoeft om mee te gaan doen
met het »loyaal imperialisme" zjjner eigen
kolonisten. Gaan deze echter op eigen houtje
op avontuur uit, en zeilen over den ketting,
dan als er voordeel te behalen valt, loopt
Groot-Brittanje van zelf mee.
Japan wurmt nu in Korea, doch heeft
Rusland daar tegen zich. Dat het op onze
koloniën wel eens e6n oog geslagen heeft, is
bekend.
Het Anglo-Japansch verbond heet alleen ge
sloten om in het Oosten het status quo- te be
waren. Maar behalve dat zulke doelomschrjj vin
gen rekbaar zjjn, is het duideljjk dat met eenigen
goeden wil een alliantie tusschen ons en
Duitschland zou kunnen worden beschouwd
als een wjjziging van dit status quo.
In elk geval, een dusdanig gevaar moeten
zjj veronderstellen, die het noodig achten dat
we ons bjj Duitschland een assurantie op onze
Oost-Indische bezittingen koopen.
Welken waarborg nu biedt- onze Duitsche
buur in het geval van deze bedreiging van
Australië —Engeland—Japan
Het is duideljjk dat het hier gaat om de
macht ter zee. Duitschland kan met heel zjjn
groot leger ons hier allerminst baten.
Welnu, de Duitsche vloot neemt zeker in
beteekenis toe. Maar dat zjj het ooit alleen
tegen de vereenigde vloten van Engeland
Japan—Australië zou kunnen opnemen, is,
zacht gezegd, toch niet heel waarschjjnljjk.
Als zjj het deed, het zou in elk geval een
kampen op leven en -lood worden. En dat
zou Duitschland op zich nemen, alleen om ons
te helpen, aan het behouden der integriteit
Van onze koloniën
De Duitsche staatslieden, die dit gingen
onderstaan, zouden waarachtig opgehouden
hebben, verstandige Real-Politiker te wezen.
Of en dit is even duideljjk als begrjjpeljjk
zjj zouden van ons een assurantiepenning
vragen, die me teen volkomen verhypothekeeren,
zoo niet van de hand doen geljjk stond, zoo
wel van onze koloniën als van onze eigen
vrjje onafhankelijkheid.
paald op 800. Hierin draagt het rjjk 400
per jaar bjj, zoodat de andere helft ten laste
komt van de gemeente of de gemeenten die
te zamen een gezondheidscommissie bezitten.
De feestelijkheden, door het bestuur van
Uit het Volk Voor hel Volk alhier te or-
ganiseeren ter gelegenheid van den jaardag
van H. M. de Koningin, zullen bestaan in een
wielerwedstrijd, een wedstrgd op de hindernis-
baan en gymnastische spelen.
De wielerwedstrijd zal bestaan uitlangzaam
rjjden, hindernisbaan, planken wedstrgd en
bloemencorso voor jonge dames. Het slot er
van zal een verrassing zgn, waaromtrent wjj
nog niets mogen mededeelen.
Iedereen zal aan deze wedstrjjden kunnen
Zondag 14 September zal, naar wjj ver
nemen, de heer dr E. J. W. Posthumus Mejjjes,
predikant bg de Nederduitsch hervormde ge
ste te Middelburg, in de avondgods
dienstoefening zgn afscheid prediken.
Den daarop volgenden Zondag zal zjjne
bevestiging te 's Gravenhage plaats hebben,
terwjjl de intrede aldaar bepaald is op Woens
dag 24 Sept. des avonds.
Dat Australië naar onzen Oost kjjkt met
begeerige blikken, wordt heel en al niet onder
stoelen of banken gestokenzoo schrjjft de
heer Simons. Toen dit voorjaar de Londensche
Spectator het eens over onze Oost had, heette
hetWhich they the Australians) regard as their
natural inheritance.
De heeren in Australië wisten inderdaad
heel goed, waarom zjj Engeland tegen de
Boeren hielpen. De stichting van een Hol-
landsch Zuid-Afrika zou ten eerste Engeland's
moreele macht zeer verkleind, die van ons
land zeer verhoogd hebben. En door nu
Engeland te helpen, verplichtte men het op
zgn beurt, Australië ter wille te zgn.
Tjjdens de behandeling van de contributie
van Australië tot de Eng, zeemacht, nu op
TOT STAD EN PROVINCIE,
Men deelt ons mee dat loten voor de
Internationale Kunstverloting ten bate van de
noodlijdenden onder de Boeren o. a. verkrjjg-
jjn bg den boekhandelaar Den Boer
alhier. Naar aanleiding van de onlangs door
ons gemaakte opmerking ovsr de weinige
bekendheid die er gegeven werd aan de plaat
sen waar deze loten te verkrjjgen zgn, ver
namen we reeds, dat verschillende dames in
de stad zich met den verkoop belast hebben.
Maar het kan niet anders dan aan de zaak
ten goede komen, dat nu ook een voor ieder
makkeljjk vindbare plek is aangewezen.
De zaak die het hier geldt verdient veel
belangstelling. De Haagsche Pro-Boer Ver-
eeniging, die deze loterjj op touw zette, heeft
veel meewerking ondervonden van artistenuit
bjjna alle volken van Europa's vasteland.
Een paar duizend schildergen, etsen, gravures
enz., waaronder van de allereerste meesters,
zgn toegezonden en nu tentoongesleld te
Scheveningen.
Het is te hopen dat deze vrijgevigheid be
loond zal worden door een grooten verkoop
van de loten, zoodat er een aanzienljjk bedrag
kan worden overgemaakt naar Zuid-Afrika.
Bg gunstig weer zal er Zondag zeker wel
een groote deelneming van Bondsleden, ook
buiten Walcheren, zgn bg den afdeelingstocht
naar Domburg van den Alg. Ned. WielrBond.
Voor afhaling te Vlissingen van leden, komende
van Breskens en Terneuzen en aan 't station
van die, komende van Goes en Tholen, zal, bljj-
kens meedeelibg in de Kampioen,worden zorg ge
dragen. Te kwart voor tien wordt van het
Molenwater alhier weggereden.
Vrjjdag kreeg Middelburg
van leden der Belgische sociëteit van Jh. Vem-
queur uit Brussel, in het hotel T)e Flandre
logeerden en Zaterdagmorgen wedei ver
trokken.
Dienzelfden dag arriveerden alhier ook 14
leden van de Belgische louring club uit Brus
sel, die heden een rondreisje per fiets door
Walcheren maakten. Zondagmorgen vertrek
ken zjj weder naar hunne woonplaats.
Door den commissaris der Koningin in
Zeeland is het bedrag der vaste toelage,
welke de secretaris van elke gezondheidscom
missie in Zeeland per jaar zal genieten.
Aan den wedstrjjd op de hindernisbaan kan
ook door iedereen worden deelgenomen, mits
boven de 16 jaar oud.
Daarvoor zullen verschillende prjjzen be
schikbaar gesteld worden en er zal te voren
gelegenheid bestaan zich te oefenen.
De gymnastische spelen zgn in verschil
lende categoriën verdeeld, waarbjj de deelne-
in juniores en seniores zullen worden
gesplist.
Het eerste nommer ervan is ver springen
zonder polstok maar met springplank, met een
minimum afstand voor deelnemers beneden de
16 jaar van 2.50 M. en boven dien leeftjjd
3.50 M.
Voorts komt ver springen met de pols met
springplank, dan hoogspringen zonder en met
pols en de Duitsche driesprong.
Voor deelneming aan deze spelen hebben
zich reeds bereid verklaard de vereenigingen
Medioburgum, Achilles en de gymnastiekclub
van Ons Huis.
Dezelfde vereenigingen zullen ook mede
dingen in een ander nommer, nl. de estafette-loop.
Dit belooft een zeer aardig onderdeel van
den wedstrgd te zgn en daarvoor is door Uit
het volk Voor het volk voor de winnende ver-
eeniging hare groote verguld zilveren medaille
uitgeloofd.
In de andere afdeelingen worden voor de
oudere deelnemers medailles en voor de j ongere
verschillende prjjzen beschikbaar gesteld.
De VI. Crt. verneemt dat de heer T. C.
Dommisse tegen 1 October eervol ontslag heeft
verzocht als gemeente-ontvanger te V1 i s-
gen.
Vrjjdag jl. ontstond te Zoutelande
brand in een stapel zaadstroo. De oorzaak was
het spelen met lucifers door een vjjfjarig
zoontje van den eigenaar. Met behulp van
eenige ingezetenen wist men den brand spoe
dig meester te worden.
Tot binnenvader en binnenmoeder in het
hervormd Diaconie verpleeghuis te Z i e r i k-
zee zgn benoemd de heer B. J. van de Vate
In die gemeente is een knaapje van zes jaar
te water geraakt en verdronken.
Bg den te öroede gehouden schiet-
wedstrgd met margapatronen werd op de
korte baan van 20 M. de 1ste prjjs behaald
door de eigen vereeniging met 220 punten,
de tweede door die van Breskens met 219 en
de 3e door die van Zuidzande met 207 punten.
Op de lange baan van 40 M. behaalde
Oosfcburg den len prjjs met 177 en Breskens
den 2en prjjs met 144 punten.
Op de personeele baan werd de eerste prjjs
behaald door den heer Bootsgezel van Breskens,
terwjjl de eereprjjs geschoten werd door den
heer P. de HulluDorst van Oostburg.
Uitgezonderd bg den personeelen wedstrgd,
waarvan de prjjzen in geld bestonden, waren
de andere zilveren en bronzen medailles.
Ook werd een medaille geschonken aan het
muziekgezelschap Eendracht maakt Macht, dat
eenige nommers uitvoerde.
Te IJ zen dg ke is Vrjjdag een twee-
j arig kind, terwjjl het met andere kinderen te
spelen zat, in een wed verdronken.
Donderdagmiddag geraakte nabjj de Pau-
linahaven te Biervliet plotseling
strooien djjkwerkerskeet in brand, terwjjl de
bewoners aan de havenwerken bezig waren.
In een oogwenk lag alles in asch.
Gelukkig slaagde jjhngs toegesnelde halp
er nog in een slapend kindje uit de hut te
redden.
De bewoner der keet, P. G. van Ellewouts-
djjk, Ijjdt groote schade. De oorzaak is onbe
kend.
HOOGWATER.
Zondag
Maandag
Dinsdag.
Woensdag. 20
Donderdag 21
Vrjjdag 22
Zaterdag 23
Ylisslngen.
17 Aug. nm.
18
1,—
1,30
2,-
2.35
3.12
3,52
Domburg.
nam. 12,34
1,09
1,39
2,06
2,44
3,21
4,01
Zooals nog in een groot deel der oplaag
van ons vorig nommer werd medegedeeld, is
Vrjjdag te 's Gravenhage geslaagd voor de
akte Fransch 1. o. de heer A. de Kraker te
Terneuzen.
Voor het examen handteekenen 1. o. is
te 's Gravenhage o. a. geslaagd de heer C. J.
Pilaar van Rotterdam.
De heer G. Janssen te Utrecht, vóór dien
gouverneur bjj den heer Leyds, is benoemd
tot leeraar in de Fransche taal aan de hooge
burgerschool met driejarigen cursus te Utrecht,
op een jaarwedde van f 1800.
Benoemd tot hoofd der openbare school
no. 1 te Zwjjndrecht de heer J. M. Hoffman»,
thans hoofd der O. L. school te Oud-Karspel.
CJit Vlissingen schrjjft men ons:
Eenigen tjjd geleden vroeg ik hoe het kwam,
dat het vocale element bjj de concerten in
het Grand Hotel zich in dit seizoen niet zoo
heel ver boven het middelmatige had verhe-
terwjjl de instrumentalisten over het al
gemeen daaraan beslist superieur waren. Als
antwoord vernam ik, dat onze groote zange
ressen voor een paar liederen zulk een enorm
hoog honorarium vroegen, en dat spjjt mg, te
meer omdat zoovele andere grooten, die wjj
hier mochten hooren, wel degeljjk rekening
houden met het feit, dat in kleinere plaatsen
het auditorium niet groot kan zgn.
Vrijdagavond, toen mejuffrouw Angélique de
>er, piano, uit Amsterdam, en de heeren
Gustav Friedrich, baryton uit Berljjn, en Max
Mossel, viool van Birmingham, concerteerden,
is er op dat gebied evenwel een niet geringe
revanche genomen. Trouwens niet alleen de
zanger, maar het geheele trio was van groote
beteekenis, en in langen tjjd is mjjn muzikaal
verlangen niet zoo onverdeeld bevredigd.
Al dadeljjk gaf de pianiste in de sonate
voor piano en viool van Grieg G dur Op 13
een zeer gearticuleerd spel vol gratie, waarby
de heer Mossel haar krachtige partner was.
Welke frissohe melodieën treden met heldere
wisselwerking in het le Allegro op den voor
grond hoe rustig gevoeld volgt daarop het
Allegretto en welk een zacht klagen spreekt uit
het motief es dur in het Finale, dat daarop
aan het slot in een breed G dur u jubelend
omstraalt. Reeds in dit werk heeft de meester
zich tot zgn volk gekeerd.
Als solonummers gaf mej. De Beer eerst
Widmwng van Schumann, door Liazt op zjjne
eigene kleurrjjke wjjze bewerkt, daarna eene
wel wat al te sentimenteele Nocturne van
Brassin, vervolgens het Air de Ballet van Moaz-
kowski met schitterende vonkenregen, en ten
slotte de Faust-Valse van Gounod-Liszt.
Hierin kwam hare parelende techniek tot
volle krachten zjj mag terecht bogen op
den naam van een groot artiste, vooral nu zjj
de begeleiding der beide heeren-solisten op
zulk eene artistieke wjjze heeft vertolkt.
De heer Friedrich is een zanger met een
warm, lyrisch en goed geschoold geluid, ter-
l zgn dictie voortreffelijk is. Onder de
keur van liederen noemen wjj Heimweh van
Brahms, Liebestauschen van Schubert, Gesang
Weyla's van Hugo Wolff en Grauer Vogel van
Fischhoff, die alle zeer schoon en stjjlvol
werden voorgedragen, njj hoede zich echter
voor eene te sterke stemuitzetting in het
hooge registeris geen groote kracht op zulk
een plaats aanwezig, dan doet men m. i. ver
standiger, daarin te berusten, omdat bg for-
ceeren het natuurljjke altjjd verliest.
Jaren geleden hoorden wjj den violist MobsoI
hier voor 't eerst, en het deed ons goed, we
derom eens van zgn rustig, zeker en hoogst
muzikaal spel te kunnen genieten. Die
zekerheid werd beslister, naarmate hg meer
speelde. Het Concertstück van Saint Saëna, een
eersteling van den Franschen nestor, is meer
eene étudetoch vraagt de melodiek daarin
reeds een gelauwerd plaatsje. Heerljjk klonken
Paye's Rêve d'Enfant, waarin verrassende har
monie wisselingen, de Charakterische 1 anzweisen
van Kes, de Serenade van Saint Saëns en
V Abeille van Schubert. Vooral het Btaccato-
spel van den violist verdient een woord van
hulde.
Toen ik mjjne schreden naar huis richtte,
was er eene diepe impressie over mjj geko
men, een heilig gevoel voor almacht in de
hooge muzikale kunst.
