MIDDELBIRGSCHE COURANT Zaterdag 19 Juli. N°. 168. lilt" Jaargang, Deze courant verscliijntr'd a g e 1 Ij k s, met uitzondering van Zon- en Prija, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EJV VERWACHTING. 18 Juli 8 u. vm. 65 gr., 12 u. 73 gr., av. 4 u. 69 gr. F.— Verwacht: zwakke Z. O. wind, licht bewolkte lucht, droog en warm weer. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regöl meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Buvean A. DE LA HAR Ara., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Middelburg 18 Juli. Dr Kuyper en de vrede De Daily News gaf dezer dagen een inder daad interesting narrative over de bekende onder handelingen tusschen onze en de Engeleche Regeering, die aan de vredesonderhandelingen in Zuid-Airika voorafgingen. Een der redacteuren van dat blad heeft nl. een interview gehad met den heer Francis William Fox, door de Daily News als een wel bekend lid van de Society of Friends en van de vredespartij geïntroduceerd. Eerst thans heeft de heer Fox mogen spreken en van de door hem en later door dr Kuyper gespeelde rol heeft hg aan den verslaggever van het Engelsche blad een uit voerig relaas gedaan, dat op het volgende neerkomt ln November gevoelde hg krachtig den plicht naar Nederland te gaan om met de Boerenafgevaardigden en met de Nederland sche Regeering te overleggen, op welke ma nier een eind aan den oorlog kon worden ge maakt. Met zgn vriend Thomas P. Newman, een invloedrjjk lid in bet vredescomité van de Society of Friends maakte hjj een schema op van een vredesverdrag om dat aan de aan dacht der Boerenleiders in Nederland en van de Nederlandsche Regeering te onderwerpen. Die door ons ontworpen vredesvoorwaarden bevatten 1. Wederzjjdsche wapenstilstand. 2. Amnestie voor allen, die zich niet aan misdrijven tegen Civil Law hadden schuldig gemaakt. 3. Wederhuisvesting der Boerengezinnen op het land. 4. Organisatie van een Zuid-Afrikaansche Confederatie, te noemen Dominion of South- Africa, met eigen vlag, waarover men het gemeenschappelijk eens zou moeten worden op den voet van het pas gevestigde Dominion of Australia. 5. Oranje-rivierkolonie en Transvaal auto nome Staten op geljjken voet als de Kaap kolonie en Natal. 6. Geen afscheiding van een staat mogelgk zonder toestemming van al de anderen, d, w. z< zonder besluit der federatie. 7. Kiesrecht voor alle volwassen mannen, blanken en kleurlingen, met voordeelen ver bonden aan bezit en bekwaamheid. In Den Haag stelde de heer Fox zich in verbinding met eenige mannen van invloed, o. a. met den kamerheer van onze Koningin graaf Van Bylandt, zoon van wjjlen den welbekenden ge zant te Londen. In zgn hotel werd hg opge zocht door den heer P. J. Grobler, een neef van President Kruger, die van hem een af schrift kreeg van de ontworpen vredesvoor waarden, welke hg aan de in Den Haag wonende Boerenafgevaardigden zou overleggen. Den volgenden dag deelde de heer Grobler den heer Fox mee dat onderhandelingen op den voet van deze voorwaarden niet zouden kunnen worden gevoerd, omdat de onafhanke lijkheid der Boerenrepublieken er niet in werd erkend. Na een onderhoud met het Kamerlid graaf Van Bylandt, een neef van den bovengenoem den, en met den Minister van Buitenland- sche Zaken, werd de heer Fox door den premier dr Kuyper, ontvangen, wien hg, na hem te hebben verklaard, dat hg geheel op eigen verantwoordelijkheid en als niemands vertegen woordiger naar Nederland was gekomen, zeide te hopen, dat hg, dr Kuyper, zou worden bereid bevonden, hetzjj persoonljjk, hetzjj als vertegenwoordiger der Nederlandsche Regeering te overwegen of hg niet overleg kon openen met de Boerenleiders in Nederland en Zuid- Afrika om hen tot het laten varen van hun onafhankeljjkheidseisch te bewegen, wanneer nl. hgzelf of de Nederlandsche regeering bjj machte waren de Engelsche Regeering er toe te brengen aan de Boeren vrijgevige voorwaarden voor te stellen. Dr Kuyper antwoordde, dat hjj, hoewel sterk voor de onafhankelijkheid, nochthans zeer gaarne den oorlog zou zien eindigen en bereid was aanzienlijke persoonlijke opofferingen te doen indien hg er toe kon bg dragen een eind te maken aan het voortdurend verlies van menschenlevens, aan de dreigende Boeren- uitroeiing. Dr Kuyper zeide ook te zullen trachten de Boerenleiders in Nederland te krggen en bg hen aan te dringen op een vriendschappelijke regeling en op het opgeven van den onafhankelgkheidseisch. Maar zeide eenerzjjds te vreezen, dat de Engelsche Regeering tegenover eventueel te harer kennis gebrachte overwegingen min vriendelijk gezind zou zgn en anderzjjds dat de digden onverzoenlijk zouden bljjkeu. Dr Kuyper had 't oog op het precedent, gelegen in de- poging tot interventie van de Yereenigde Staten en 't mislukken daarvan en zeide in geen geval deel te willen nemen aan arbitrage of bemiddelingzgn taak zou het zgn de Boerenafgevaardigden te overtuigen dat voor hen de tjjd was gekomen hun onafhankelgk heidseisch los te laten. De heer Fox gaf toen onzen premier in overweging als vrienschap- peljjk bemiddelaar op te treden, omdat daar door het Britsche Gouvernement onmogeljjk onaangenaam kon worden getroffen. Toen de heer Fox in Londen terug was, deelde hjj het resultaat van zgn bevindingen schriftelijk mee aan Chamberlain, nl. dat, naar hem gebleken was, er bg zekere Ned. autori teiten geneigdheid bestond hun diensten aan te bieden voor vriendschappelijke bemiddeling, mits zjj zich verzekerd konden houden, dat zulk een aanbod der Britsche Regeering wel kom zou zgn. Daarbg voegde hg de ontworpen (bovenvermelde) vredesvoorwaarden. Copie van dezen brief werd aan markies Lansdowne gezonden. Begin September verwittigde de heer Fox dr Kuyper dat geen officieele kennisgeving van de Britsche Regeering was ontvangen, houdende dat een dergeljjk aanbod in goede aarde zou vallen, dat hg hoopte gelegenheid te vinden onderhandelingen met de Boeren leiders in Nederland op touw te zetten en ook met de Britsche Regeering, omdat hg er zich van overtuigd hield, dat zulk een handelwijze voor het Britsche Gouvernement niet onaan nemelijk zou zgn. Dr Kuyper opende toen onderhandelingen met de Boerenleiders in Nederland, maar was zeer teleurgesteld toen hg uit hun volmachten ervoer, dat zjj slechts op den grondslag der onafhankelijkheid mochten onderhandelen. Nadat dr Kuyper eenig verder onderzoek had ingesteld, besloot hjj markies Lansdowne den 25n Januari het bekende memorandum te zenden, dat de onderhandelingen met de Neder landsche Regeering opende. Het overige der geschiedenis is spoedig ver teld. De Britsche Regeering wilde alleen met de Boerenleiders in Afrika onderhandelen afschriften van de briefwisseling met de Neder landsche Regeering werden aan Milner gezon den, die telegrafisch last kreeg, Kitchener te verzoeken aan de Boerenleiders te velde die correspondentie mee te deelen. Copie van de Nederlandsche nota werd aan Schalk Burger gezonden, die 12 Maart antwoordde dat hjj genegen was vredesvoorstellen te doen. Hjj kreeg een vrjjgeleide en de onderhandelingen begonnen, die met den vrede eindigden. Ziedaar het voornaamste uit het interview van den heer Fox. Hjj zeide nog het te be treuren, dat sommige Nederlandsche bladen zich vrg ongunstig hadden uitgelaten over de door dr Kuyper en andere leden van de derlandsche regeering bewezen diensten, voorts dat hjj als advocaat der internationale arbitrage meende dat de pas getroffen regeling deze goede zaak bevorderen zou, dat thans ook het oogenblik was aangebroken voor Frankrjjk. Rusland en Italië om over Groot-Brittannië een voorstel te doen betreffend niet-verdere uitbreiding van wapening, in den geest van den Russischen Keizer ten tg de der Vredes conferentie, en dat, wanneer deze vier Mogend- tot overeenstemming waren gekomen, zg aan Duitschland en Oostenrijk voorstellen konden gaan doen. Wjj laten het voorloopig bg deze verkorte weergeving van het stuk uit de Dally News, Aangenomen, dat in dit interview door den heer Fox juiste mededeelingen zgn gedaan, dan blijkt daaruit dus ten aanzien van dr. Kuypers handelwijs, dat deze tot het zenden der nota oorspronkelijk is bewogen door den heer Fox, die niet in opdracht van Chamberlain of iemand anders, maar eigener autoriteit han delde, dat dr. Kuyper aanvankelijk zich be paalde tot het oefenen van invloed op de Boerenleiders in Nederland om dezen te be wegen hun eisch van onafhankelijkheid te laten varen, dat hg hierin intusschen niet is geslaagd, alvast doordat deze daartoe uit hun volmachten geen vrjjheid konden putten, dat dr. Kuyper hierop verdere onderzoekingen heeft ingesteld (de reis naar Londen en dat daarna de Nederlandsche Regeering tot het zenden der bekende nota ovsrging. Een en ander ontleenen wjj aan Het Vad. Thans is het woord aan hen die dr. Kuyper in deze aanvielen. Wjj, voor ons, schorten ons oordeel op in afwachting of er op de mededeelingen van den heer Fox soms aanmerkingen worden gemaakt. In elk geval dunkt ons billjjk oordeeïen over dr, Kuyper's houding in deze niet mogelgk voor dat ook de Boerenleiders, zoowel die hier te lande als Schalk Burger c. s., zich hierover uitlaten. Maar zullen zg dit doen En dan wanneer BHA UEHM GFA MZ. Bg kon. beslait is de heer M. Carabétian, drogman-kanselier bg bet consulaat der Nederlanden te Smyrna, benoemd tot eerste-tolk bjj Hr. Ms. gezantschap te Constatinopel is aan J. J. van Schuylenburg, op zgn ver zoek, eervol ontslag verleend als hoofdopzichter over reehtsgebouwen, gevangenissen en rjjks- opvoedingsgestichten zgn benoemd tot hoofdopzichter over die ge bouwen P. H. S. A. Breukel, thans opzichter, en tot opzichter G. van Wingerden, J. C. van J. C. W. van der Eem, J. A. de L. Arnold, allen thans tjjdeljjk op zichter zgn benoemdbg den grooten staf, tot in specteur van het mil. onderw. de gen.-majoor R. J. van Moock, souschef van den gen. staf, die in verband daarmede op de meest eervolle wjjze wordt ontheven uit zjjne tegenwoordige betrekkingbjj dèn gen. stal, de souschef van dien staf, de kolonel H. P. Staal, comm. van het le reg. inf., en zulks onder eervolle ont heffing uit zjjn tegenwoordig bevel is de gepens. kapitein der inf. van het leger in N.-I. H. T. van IJseldjjk, thans tjjd. leeraar in militaire vakken aan den hoofdcursus be noemd tot tjjdeljjk leeraar in de Maleisohe taal en de land- en volkenkunde van N.-I. aan den hoofdcursus. Morgen (Zaterdag) verleent de minister van binnenlandsche zaken geen audiëntie. Aan het laboratorium van de administratie der invoerrechten en accjjnsen te Amsterdam kan een gediplomeerd scheikundige geplaatst worden op een traktement van aanvankelijk 2400 's jaar. Voor nadere inlichtingen zie men de St. Ct. van heden. DIT STAD EN PROVINCIE Het 2e bataljon 3e regiment infanterie te Middelburg zal, in vereeniging met de overige veldbataljons van bet regiment, van 28 Augustus tot 10 September e. k. gekam peerd worden in de legerplaats bg Rgen. Uit Vlissingen. Het was niet de Shah van Persie zelf maar jn grootvizier en vier zjjner ministers die per jacht het bezoek aan het hotel Zeeland het Groote badhnis en aan Middelburg brach ten. Onze correspondent vergiste zich. Op het Woensdag 23 dezer te O o s t- k a p e 11 e te houden gemeentelijk zendings? feest zullen des voormiddags om 10 uur in d( Herv. kerk, na een welkomstwoord van den heer Breen, als sprekers optreden de heeren Terneden van Souburg en Roscam Abbingvan Middelburg. Des namiddags te 2 uren zal op de buiten plaats Berkenbosch een samenkomst in de open lucht gehouden worden, waar het woord zullen voeren de heeren Hjjmans van Koudekerke, Hunningher van Vlissingen, Metz, zendeling- leeraar van Nieuw-Guinea, Stegenga en Slote- maker de Bruine van Middelburg. Het fanfarenkorps Cresendo zal den zang be- uit Brussel en zullen de nieuwe sluiswerken bezoeken. Uit Philippine schrjjft men ons: De kermis alhier neemt elk jaar in tegen stelling met die op andere plaatsen in belangrijkheid toe. Dit jaar zal de heele markt bezet worden met kramen, tenten en dergeljjke inrichtingen, die op een kermis zoo al thuis behooren. Aan alle aanvragen om plaats kon zelfs niet voldaan worden. Voor de eerste maal zal Philippine ook eens bezoek krggen van een tooneelgezelschap. Terwjjl er andere jaren hoogstens 3 dans tenten kwamen, komen er dit jaar 5 of 6. En daar ook in verschillende herbergen dans muziek „gemaakt" wordt, zal er dus ruim schoots gelegenheid zgn om te zwieren of te draaien. Het spreekt van zelf dat bg dit alles niet alleen gerekend wordt op de ingezetenen. Voor een gemeente van nauweljjks duizend zielen, zou dit wel een beetje veel zgn om te verduwen. Het aantal vreemdelingen, die elk jaar de Philippiensche kermis bezoeken, is dan ook niet gering. Vooral des Zondags komen de velen, voor wie kermis vieren op een weekdag niet mogelgk is. Maar ook de andere dagen het drukwant, ofschoon het kermis is staat het mosselbedrjjf niet stil. Er wordt even druk gelost. En dit gemier en gekrioel aan de kaai is het, wat velen, zoowel uit de naburige Nederlandsche als Belgische gemeen ten, uitlokt om op deze dagen een uitstapje naar hier te maken. De bedrijvigheid van het mosselen lossen is niet overal te zien en scbjjnt, boe menigmaal ook aanschouwd, vooral voor Belgen zjjne aantrekkelijkheid te behouden. Dat op de aanstaande kermisdagen, van Zondag tot Woens- a. s., menig mosseltje genuttigd wordt, is jicht te begrjjpen. Zaterdag Zondag Maandag Dinsdag. Woensdag. Donderdag Onze berichtgever te Goes beweert dat de gevluchte P. Z. zich in België bevindt. Een zwager van Z. zou hem daar gesproken hebben. Wjj geven demededeeling zooals wjj haar ontvangen. - Tot lid van den raad te 's H e e r A b t s- kerke is bjj herstemming gekozen de heer C. Mejjaard met 23 van de 45 stemmen. De heer P. Polderman verkreeg er 22. Bjj de eerste stemming, toen de heer M. van Iwaarden als raadslid werd herkozen, met 41 stemmen, verkreeg elk dier twee genoemde heeren er 21. Het aantal kiezers bedraagt 40. De leerlingen der hoogste klasse van de O. L. scholen A, B en C en van school te Zierikzee maakten, dank afdeeling van Volksonderwijs, een uitstapje naar Rotterdam. Zg hadden veel plezier. Heden nacht zgn van den boomgaard van den landbouwer Fr. de M. onder Z u i d- d o r p e twee vaarzen gestoJ en. De eigenaar met den gemeenteveldwachter volgen 't spoor der dieven naar de Belgische grens. Terneuzen zal Dinsdag bezocht wor den door leden van de Vereeniging van Bel gische ingenieurs. Zg komen met hunne dameB per extra-trein Door ingelanden van den Grooten Henri- cuspolder onder Oostburg is, met 6 te 4 stemmen en 1 onthouding, besloten om over te gaan in het a. s. voorjaar tot verharding van 4400 M. weg in dien polder door mid del van grint. In de Donderdag te Aardenburg gehouden raadszitting werd o. m. mededeeling gedaan van een schrjjven van den minister van oorlog, houdende kennisgeving dat, na het ad vies van de betrokken »justitiëele autoriteiten" te hebben ingewonnen, besloten is, om te zjjner tjjd de bereden brigade marechaussée aldaar te vervangen door eene onbereden brigade van geljjke sterkte. Da voorzitter gaf hierbjj te kennen, dat op de door het gemeente-bestuur bg generaal Wüp- perman en luiten, kolonel Prins ingebrachte bezwaren niet is gelet, terwjjl hg als hulp officier van justitie niet is gehoord. De vergadering uitte hare verwondering over dezen maatregel nu diefstallen van allerlei aard in het vierde en vjjfde district ieder oogenblik voorkomen, daarbg in aanmerking nemende dat de lange grensljjn beter door bereden- dan door eene onbereden brigade kan bewaakt worden. Met algemeens stemmen werd dan ook be sloten op dit besluit bg de regeering te pro testeeren. Een adres van den kerkeraad der Doopsge zinde gemeente, houdende verzoek hem het recht te verleenen tot benoeming van een regent in het Burger-Weeshuis en het daarheen leiden, dat voortaan de gelden van het weeshuis ten bate komen van alle armen van Aardenburg en daartoe elke kerkeljjke ge meente een evenredig bedrag uit de fondsen ontvange, werd gesteld in handen van burg. en weth. om advies. Ter nadere verklaring kan dienen, dat thans alleen het Ned. Herv. armbestuur en dat der Roomsch Katholieken door het weeshuis wor den gesubsidieerd, ingevolge de conventie van het jaar 1819. Na de mededeeling eener kasopneming bg den ontvanger werd het primitief kohier der hondenbelasting vastgesteld, de begrooting der schutterjj, dienst 1903, goedgekeurd en bepaald dat de regeling der belooning van de onder wijzers, belast met het geven van herhalings- onderwjjs, in werking zal treden den 1 Sept. a. s. Tot betaling van eenige rioleering in de gemeente en het aanleggen van een weg achter de huizenrjj buiten de Kaaipoort zal eene geldleening worden aangegaan tot een bedrag van 1500. Na de aanbieding der gemeenterekening over 1901 verzocht de heer Reepmaker eenige ver betering te willen doen aanbrengen in de be strating der St. Bavo- en Busschieterstraten, welk verzoek dan door burg. en weth. in overweging zal worden genomen. HOOGWATER. Vlissingen. 19 Juli nam. 12,50 20 1.23 21 1,57 22 2,31 23 s 3,5 25 4,13 Domlmrgt nam. 12,59 voorin. ONDERWIJS. De heer J. A. Hoste uit G r o e d e be haalde te Arnhem de hoofdonderwijzers akte. - Te Utrecht overleed, 55 jaar oud, prof. dr. v. d. Vliet, hoogleeraar in de Latijn ach o taal en letterkunde aan 's Rjjks Universiteit. KERKNIEUWS. In verband met de kwestie over het al of niet aannemen van het beroep door den Mackay (uit Bridge of Allan) bg de En gelsche gemeente te Vlissingen en Middelburg schreven wjj«Trouwens voor dat deze voor het Provinciaal Kerkbestuur van Zeeland het colloquim doctum heeft afgelegd, kan van aan neming van een beroep geen sprake zgnal moge van geneigdheid daartoe ook gebleken zg n Het N. v. d. D. nu vindt daarin aanleiding tot de volgende opmerking Wjj meenen te mogen doen opmerken, dat in ons bericht ook niet gesproken is van aan neming van een beroepwel van de toezeg ging. Het is toch tuoeiljjk denkbaar, dat iemand zich voor het bedoelde colloquium zal aanmelden, indien hg niet reeds besloten heeft het eventueele definitieve beroep aan te nemen. Zoodra iemand het colloquium doctum wil afleg gen, staat dit dus geljjk met aanneming van i «toezegging" van beroep". Deze opmerking aanvaarden wjj met erken telijkheid om hiermee tevens de bespreking te sluiten. RECHTSZAKEN. Arrondissemems- Rechtbank te Middelburg, POGING TOT DOODSLAG. Voor deze rechtbank werd heden behandeld de zaak tegen D. J. B., oud 25 jaar, arbeider, geboren en wonende te W e s t d o r p e, ge detineerd te Middelburg, ter zake dat hg op 20 Mei 1902 te Westdorpe een poging "t aangewend om zgn zwager Francis- cus Wille opzettelijk van het leven te be- rooven door opzetteljjk op dezen, uit een met grooten hagel geladen tweeloops-jachtgeweer, op zeer korten afstand een schot te lossen, door welk schot deze in zgn rechterschouder en rechterzijde getroffen en bloedend verwond is, in welke poging hg niet is geslaagd dooi de alleen van zgn wil onafhankelijke omstan digheid dat de hagel hetzg niet diep genoeg is doorgedrongen, hetzg geen levensgevaarlijk lichaamsdeel heeft getroffen. In deze zaak waren door het O. M. 4 ge tuigen gedagvaard, terwjjl de heer mr H. Oele, advocaat te Middelburg, ambtshalve als ver dediger optrad. Na voorlezing van het bevel van verwijzing werd overgegaan tot het hooren der getuigen en deskundigen. De eerste, de geneesheer Offringa, te Axel, verklaarde dat in den avond van 20 Mei Wille bg hem is gekomen en dat hjj bg hem in den rechterschouder, in den rechterbovenarm en rechterzjjde wonden heeft geconstateerd, afkom stig van een schot uit een met hagel geladen geweer. De wonden waren, ofschoon het schot op korten afstand was gelost, niet levensgevaar lijk; de hagel was niet groot. Er bestond alleen mogeljjkheid van bloedvergiftiging, die zich echter niet heeft voorgedaan. Getuige heeft de hagelkorrels niet uit de wonden kunnen verwjjderen. De wonden in de zjjde hadden, indien zjj dieper waren ingedrongen, doodelgk kunnen zgn De tweede getuige, kapitein J. H. N. Ber- nelot Moens van het 3e regt. infanterie te Middelburg, evenals de vorige getuige ook als deskundige gedagvaard, heeft met het hem ter hand gesteld geweer proeven genomen. Hjj deelde het resultaat van die proeven mede. Op een afstand van 9Vs nieter, den afstand waarop volgens bekentenis van den beklaagde den eersten getuige is geschoten, drongen verschillende soorten hagel 1 a 2 centimeter in een vuren plank. De vraag of op dien afstand een zoodanig schot iemand doodelgk zou kunnen worden ge troffen werd bevestigend beantwoord. De proeven waren genomen met een lading zooals die door den beklaagde was opgegeven. Er was door hem gezegd dat hg steeds een pjjpenkop kruit gebruikte, terwjjl bg thans beweerde nooit meer dan een halven pjjpen kop te benuttigen. De deskundige verklaarde dat die kruitlading op den genoemden afstand weinig verschil in de uitwerking itan opleveren.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1