MIDDELBURGSCHE COURANT. Jaargang, 1002. Dinsdag 15 Juli. ff. 164. Deze courant verschijnt 'd a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- i Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. 14 Juli 8 u. vm. 67 gr., 12 u. 77 gr. bewolkte lucht, droog, warm weer. THERMOMETER EN VERWACHTING. av. 4 u. 79 gr. F. Verwacht: zwakke wind, Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE IA 91AR Ann., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 14 Juli. Heel wat moeite. De Standaard i9 nog altjjd door bezig het kabinet te verdedigen tegen het verwjjt dat er van zjjn wetgevenden arbeid zoo weinig resultaten te zien zjjn. En andere, zoowel anti-revolutionnaire als katholieke, bladen helpen daaraan een handje mee, de laatste o. a. door trouw over te nemen wat de eerste schrijven, soms met een kleine aandikking. Het kost blijkbaar dus heel wat moeite om het ministerie in deze vrjj te pleiten. Wij erkennen gaarne, dat het dank z jj da werkzaamheid vanhet vorige liberale kabinet heel wat arbeid te doen vond aan de aangenomen militiewet, aan de gewijzigde schoolwet en vooral aan de uit werking van woningwet, gezondheidswet en ongevallenwet. Dat ministerie-Pierson-Goeman Borgesius heeft dan ook veel gedaan. Maar dit verschoont de tegenwoordige mi nisters nog niet waar zjj tot heden nog zoo weinig eigen werk leverden. De Standaard beweert wel dat een minister ten onzent zich niet onverdeeld aan de be studeering van zgn legislatieve plannen kan wjjden, omdat hg zooveel te besturen heeft; maar dit geldt dan toch hoofdzakelijk den premier. En nu meenen wg dat het onnoodig is dat deze, zooals het blad zelf zegt dat ge schiedt, zich «inlaat met de kleinste details". Lieve hemel, dat is onnut en onpractisch. Daarvoor zgn de secretarissen-generaal en de andere hoofd- en mindere ambtenaren. Wie te veel hooi op zgn vork neemt, komt niet verderof wat de Franschen zeggenqui Irop embrasse mal étreint. Dr Kuyper wil zich met te veel bemoeien; ook met hetgeen niet is des ministers van binnenlandsche zaken, zelfs niet des premiers. Bovendien mengt hg zich veel te veel in de zaken van zjjne collega'sen deed hg al veel meer dan gewenscht is wat hun taak is. En dan zgn herhaaldelijk reizen Op die wjjze is het onmogeljjk dat er werk komt uit zjjne handen. Maar wel loopt men op die wjjze hard kans dat de machine langzaam gaat of er stagnatie komt doordat de collega's van zjjne Exellentie zich verzetten tegen zjjne alom-zich-doen-gi voelende bemoeizucht. Werkzaam zgn is zeer nuttig. En dat is dr Kuyper onbetwistbaa Maar het komt niet alleen aan op veel werken maar ook op practich werken; en bjj een ministerie op het kiezen van mannen die een premier hink en goed terzjj kunnen staan, zelfstandig kunnen handelen en hem niet dwingen zeiven veel te veel te doen. Geschiedt dit, dan eerst kan het land vruch ten plukken van zulk een arbeid. Tegen beschermende rechten. Het jongste nommer van de Nieuwe Zierik- zeesche Courant, wier redactie reeds vroeger wees op het gevaar dat dreigde uit de pro gramma's der heerschende clerioale partgen, bevat de volgende beschouwing. Tot nog toe is van het daarin genoemde nog niets werkelijkheid geworden; echter met andere zaken, in programma en pers genoemd, kun nen we ook beschermende rechten verwachten, 't zjj dan, om, zooals de troonrede het uitdrukt, tot versterking onzer belasting, 't zjj, zooals het elders schoonklinkend wordt uitgedrukt, tot ondersteuning van ome nationale nijverheid. En vooral met de woordensteun voor onze nationale njjverheid en daarmee steun voor den arbeider in die njjverheid, is in de laatste jaren sterk gewerkt. Ook in onze artikelen van 't vorige jaar hebben we aangetoond, dat die steun voor onze ng verheid door beschermende rechten op zgn minst genomen problematisch, d. i vrjj raadselachtig en onbewezen, is. We kwamen aan 'tslot onzer artikelen tot deze twee vragen lo. Heeft de njjverheid in andere landen hulp gevonden bjj de invoerrechten 2o. Heeft onze njjverheid door de bescher mende rechten van andere landen geleden en: moeten we, om dit verlies te herstellen, in voerrechten gaan heffen? (De quaestie der rechtvaardigheid of on rechtvaardigheid der invoerrechten als belas ting laten we dus nu buiten rekening). Welnu, we wezen als antwoord van vraag 1 op Frankrjjk, sedert 1881 "het land der protec tie bjj uitnemendheid. En we herhalen nu nog slechts onder het vele, toen aangehaald, het volgende uit een verslag uit dat land: Onze voornaamste takken van njjverheid be vinden zich alle in een zorgwekkenden toe stond. De Lyonsche zjjdeindastrie bevindt zich in staat van kwgning, de wolindustrie heeft nog meer geleden vele fabrieken werken met verlies. De aardappelmeelindustrie leidt slechts een kwgnend bestaan. (In ons land klom de uitvoer van aardappel meel van 1.570.000 in 1871 tot ruim 10 millioen in 1896). En we voegen aan het toen opgenomen nog toe, dat de uitvoer van Frankrgk in 1895 na voortdurenden achteruitgang 380 millioen kleiner was dan in 1890. En ook van Duitschland werden de nadee- lige gevolgen van het hooge tarievenstelsel aangetoond en daarbjj tevens, hoe de bloei der vorige tientallen van jaren in Duitschland met aan zgn beschermend stelsel moest wor den toegewezen, hoe echter de regeering, ondanks de van velerlei zjjden opgekomen protesten, dit wel meende en dacht de drei gende malaise op njjverheidsgebied te bezweren door nog hoogere tarieven, thans bjj den Rjjksdag in behandeling". En wat onze eigen njjverheid betreft, werd gewezen op de Twentsche industrie. En hiermee komen we aan een ernstig woord van onze Twentsche nijverheidsmannen tegen protectie. De Nieuwe Courant, welbekend' door hare houding in de Enschedésche werkstaking, waarin ze het eenige blad was, dat de zjjde der patroons koos, heeft in een serie artikelen (interviews) de meening weergegeven van een aantal fabrikanten in Twente over het vraag stuk vrijhandel of bescherming Wat door al die hferen over deze quaestie is geschreven, vat zg in het kort aldus samen Op grond hunner ervaring hebben zg een stemmig getuigd, dat zjj van protectie geener lei heil verwachten, veeleer daarvan allerlei ongewenschte gevolgen vreezen hebben zjj getuigd, dat de vrjjhandel, die hen dwingt tot onafgebroken krachtinspanning, om zich een plaats op de wereldmarkt te ver overen en die te behouden, juist daardoor Twente heeft groot gemaakt. Welnu, boven alles wat over vrjjhandel ge schreven is, staat deze uiting van deze mannen der practjjk. Te dikwgls is beweerd, dat vrjjhandel was een mooi stelsel, een eerlgk stelsel, een fraaie theorie - maar, dat ze helaas enkel ook als theorie kon bestaan in onze maatschappij, dat ze volstrekt geen rekening hield met de practjjk. We herinneren hierbjj aan het door ons van een kennis indertjjd overgenomen beeld van den «wolf, die overal rondsluipt en waarvoor ook hg als een verstandig mensch zgn deur sluit", wat moest beteekenen: de vrge invoer komt als een bedreiging voor onzen landbouw onze njjverheid over onze grenzen, ookwjj moeten aan onze grenzen een wachter hebben in den vorm van invoerrechten. Neen, zeggen deze mannen der njjverheid, vreest dezen wolf niet, die enkel in uwe ver beelding bestaat en waarvoor ge in uwe on- noozelheid wordt bang gemaakt. Niet op theoretische gronden maar met argumenten, ontleend aan de practjjk, wordt door hen als hunne stellige overtuiging, als hunne ervaring uitgesproken, dat onze njjver heid alleen onder een vrjjhandelstelsel duur zaam bloeien kan. En treffend iB hierbjj, in deze door de N. Ct. opgenomen interviews, de eenstemmigheid, de volkomen gelijkheid dezer meeningen, het door deze met name genoemde induatrieelen gelijkluidende vonnis, over de protectie ui' sproken. En met dit vonnis zullen de mannen der protectie in 't vervolg rekening hebben te houden. Krachtiger van bewjjs wordt nog dit oordeel, als we er aan denken, wat we in ons artikel van 21 Sept. uit het boekje van een dier industrieelen G. T. Stork overnamen, dat Twenthe tot 1874 protectie heeft gekend en onder protectie heeft geleden. Toen, in 1874, werd voorspeld, dat de af schaffing der protectie (de differentieele rechten) de ondergang der Twentsche njjverheid zou na zich sleepen. Doch juist door die afschaffing heeft die njjverheid eene hooge vlucht genomen, Dit bljjkt voldoende uit de statistieken en evenzeer uit de cjjlers, die den omvang dezer industrie voor en na 1874 aangeven. En tevens bljjkt dit niet minder uit de tel kens wederkeerende verklaringen dezer indus trieelen, dat hun zaken juist na '74 een grootere vlucht hebben genomen. Slechts zeer enkele ondernemingen, die niet goed ingericht waren, zgn na '74 verdwenenal de andere zgn toe genomen in beteekeuis en kracht. Eer kan men zelfs zeggen, dat de protectie ten onzent de katoennijverheid dertig jaar achteruitgezet heeft, omdat men daardoor verleerde de betere, fijnere artikelen te maken, omdat men alleen werkte voor de beschermende markt en voor deze slechts de gemakkeljjk te vervaardigen, grovere artikelen produceerde. Eerst na het wegvallen der protectie hier is men begonnen de productie weder te veredelen, Wjj kunnen deze opmerkingen nog aanvullen met de volgendevoor onze landbouwers vooral merkwaardige mededeeling De Duitsche boeren krjjgen zelf last van de beschermende maatregelen van hun regeering. Zoo heeft Sleeswjjk-Holstein absoluut om de vetweiderjj de invoering van mager vée uit Denemarken noodig. Dit vee mag tegen hóogen tol ingevoerd worden, onder voorwaarde echter dat het in het quarantaine-station te Hviddinger ingeënt wordt. Deze eisch werkt zeer nadeelig. Het komt herhaaldelgk voor, dat Deensch vee bjj de afzending niet op tubercel-inspuiting rea geerde, terwjjl dit wel het geval was in het quarantaine-station. Daarom hebben de Denen geen zin meer om vee te zenden, met het gevolg dat op de laatste Husumer-jaarmarkt de vraag om mager vee verre het aanbod overtrof en de boeren niet genoeg vee voor hun weilanden konden krjjgen en zeer hooge prjjzen moesten betalen. De ontevredenheid der boeren is daardoor zoo groot geworden, dat de minister besloot den inentings-dwang onder zekere voorwaarden op te heffen. Alles en alles dus getuigende tegen bescher mende rechten tuigeni8 aflegden. Zg hadden zich vergist. Zg waren »meer afgegaan op gevolgtrekkingen dan op waarneming van feiten." Daardoor haiden beide beklaagden, beiden van onbesproken gedrag, vijf en dertig dagen in preventieve hechtenis doorgebracht. Zjj werden natuurljjk vrijgesproken. Eenige dagen later deed zich een dergeljjke zaak voor bjj de rechtbank te Rotterdam. Daar had de veldwachter-verbalisant de zaak niet EEN WAARSCHUWEND EXEMPEL. Onder dat opschrift schrjjft Het Centrum «Naar wjj vernemen, heeft de heer G. H. Reudinb, de bekende leider in den strjjd tus- schen de firma Heek Co. te Enschedé en hare arbeiders, voorheen lid van de afdeeling Enschedé van den Nationalen Christelijken Werk mansbond en tevens lid van de Christelijke-His torische partij, opgehouden van beide vereeni- gingen lid te zgn, doch is hg lid geworden de Volkskiesvereeniging aldaar, afdeeling van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij. »Dit voorbeeld bewjjst o. i. duideljjk, hoe gevaarljjk het voor Christeljjke arbeiders is, te veel met leden der S. D. A. P. om te gaan te vergaderen. Een waarschuwend voor beeld hebben wg thans in genoemden leider der Enschedesche werkstaking." Volkomen zgn wjj 't met Het Centrum eens, dat dit «een waarschuwend voorbeeld" is. Maar voor wie Voor de «Christeljjke arbei ders", om niet te veel (waar is de grens met sociaal-democratische arbeiders om te gaan en te vergaderen Dat kan 't blad toch niet meenen, tenzjj het den «Christelgken arbeiders" de beleediging zou willen aandoen, dat hunne beginselen er zoo dunnetjes op zitten, dat zg door veelvuldigen omgang met Bociaal-demo- craten ze gemakkelgk verliezen. Bovendien, zulk een compliment aan de socialistische be ginselen kan het katholieke blad toch wel nietsrbedoeld hebben, Het heeft dan ook bljjk- baar de leiders der Christeljjke arbeiders" met het voorbeeld van Reudink er op willen wjjzen, hoe wenscheljjk 'tis om toch vooral niet bjj hetgeen zjj «Christelijk" heeten de belangen der arbeiders, welke hunne rechten als vrge menschen, hun bestaan en de wel vaart hunner huisgezinnen raken, achter te stellen. Wanneer de arbeider ervaart dat de behartiging zjjner belaugen bjj de «Christeljjke" leiders niet veilig is, bestaat er groote kans dat »het exempel" van Reudink navolging vindt. 'tls alleen maar jammer dat Het Centrum dit niet wat duidelijker zegt; de waarschu wing gaat nu zoo licht verloren voor wie ze bestemd was (Arnh. Ort.) Het gehalte van onze politiemacht. Eenige weken geleden stonden zoo schrjjft de heer C. M. Dekker in de Politiegids voor de rechtbank te 's Gravenhage twee mannen tereoht, die, verdacht van meineed, staande eene rechtzitting voor het hof, in hechtenis waren Het bleek echter dat beide beklaagden bjj het afleggen hunner getuigenis niets anders hadden gezegd dan de waarheid. Niet deze beklaagden waren schuldig maar de politieagent, die proces-verbaal had opge maakt, en de beide andere agenten, die Deze beide zaken, vooral de eerste, bjj welker behandeling ik toevallig tegenwoordig was, hebben rog veel te denken gegeven. Het was en is mg nog niet mogeljjk de ge dachte te onderdrukken, dat het in ons pu bliek leven er maar treurig uitziet! wanneer men afhankeljjk is van de domheid of onhan digheid of onbeholpenheid of hoe men het noemen wil, van een politiebeambte. Wie waarborgt een burger, dat hg niet te avond of te morgen door dezen of genen beambte wordt bekeurd voor eene overtreding, welke met ge zegd is. De heer Dekker brengt hulde aan de kranige kerels, die zich onder het korps bevinden. Maar, gaat hg verder, dat er ook mannen onder zgn van minder gehalte, bewjjst een apport, uitgebracht in opdracht van den af getreden minister van justitie, mr Cort van der Linden, door esne commissie «belast met het doen van voorstellen ter verbetering van het politie-wezen, onder presidium van den procureur-generaal, mr H. J. Kist, Amsterdam." In dat rapport komt een paragraaf voor zóo frappant, dat ik niet kan nalaten hierop te wjjzen. Daarin worden vermeld de rechterlgke ar rondissementen Arnhem, Rotterdam, Middel burg en Groningen met 2 pet.Zutphen en Dordrecht met 3 pet.Breda met 4 pet, Almelo, Zierikzee, Heerenveen en Winschoten met 5 pet.Zwolle met 7 pet.'s-Hertogen- boseh en Maastricht met 8 pet.Tiel en Alk maar met 9 pet.Roermond met 10 pet.Assen met 19 pet.Leeuwarden en 's Gravenhage met 22 pet. en Haarlem met 39 pet der ge meente-dienaren van politie en veldwachters, die niet in staat zjjn een behoor- ljjk procesverbaal op te maken. Laten wg nu aannemen dat de cgfers 2 en 3 pet. niet te laag zgn en de cgfers 19, 22 en pet. voor de helft te hoog, dan big ft het nog de vraag: Is dat geloofljjken, zoo ja, mag daarin zoo maar berust worden Het enorme gevaar van zulk een toestand springt in 't oog, wanneer men bedenkt dat de agent van politie een ambtenaar is en zgn proces-verbaal een authenthieke acte, m. a. w. dat zulk een verbaal volledig bewjjB oplevert van alles wat daarin staat vermeld als door den verbalisant zelf waargenomen. Niet ten onrechte dringt daarom de heer Dekker aan op het stellen van beter waarbor- voor de bekwaamheid dezer ambtenaren. De Ned. Politiebond geeft sindB een paar jaren gelegenheid om een examen af te leggen en een diploma te verwerven, maar of ze dat diploma willen halen is geheel aan den goeden wil der politiebeambten overgelaten en natuurljjk zal een groot deel het niet kunnen halen. Alleen Roermond, Groningen, Dordrecht, Am en Enschedé kennen voordeelen aan de gediplomeerden toe en oefenen zoodoende eenige pressie uit. Schrjjver doet eindeljjk de volgende midde- n aan de hand om tot verbetering van het politiekorps te geraken le. Niemand worde benoemd, tenzjj de sollicitant in het bezit is van 't diploma, of zich verbindt binnen een bepaalden termjjn daartoe examen af te leggen. 2e. Ruime gelegenheid bieden door op richting van eene Politieschool, voor 't geheele land werkende, tot het ontvangen van vakonderwjjs in het politiewezen. 3e. Subsidie van regeeringswege in de kosten van het examen. 4e. Zoo noodig geldeljjken steun bieden voor betaling van examengeld èa voor reis- en verblijfkosten naar de plaats waar net examen gehouden wordt. 5o. Premie stellen op 't bezit van diplo ma voor beambten, die reeds in dienst zgn. 6e. Last not least: ruimere bezoldiging. Maar al brengen we 't ooit zoover, dat ons politiecorps bestaat niet alleen uit pootige maar ook uit beschaafde mannen, dan nog alsjeblieft de bevoegdheid behoorlgk omschre ven bg de wet en niet afhankeljjk gesteld van de inzichten van den eersten den besten com- GEZONDHEIDSRAAD. De minister van binnenlandsche zaken heeft twee uitvoerige circulaires gezonden, de eene aan de Gedeputeerde Staten, de andere aan de commissarissen der Koningin in de onderschei dene provinciën, waarbjj verschillende voor schriften worden gegeven betreffende de uit voering van de met 1 Aug. a. s. in werking te treden gezondheidswet, meer in het bijzon der ten aanzien van de op te richten gezond heidscommissie en de op de gemeentebegrooting daarvoor uit te trekken gelden. Aan de commissarissen der Koningin, die de benoeming van de leden der gezondheidscom missie en van haar secretarissen hebben te doen, schrjjft de minister, dat voor de wjjze, waarop in het vervolg de belangen der volks gezondheid zullen worden behartigd, veel zal afhangen van het optreden dezer commissiën, zoodat haar samenstelling nauwgezet moet worden overwogen en wel mag worden gezorgd, dat zg elementen bevat, die de aanwezigheid in haar midden waarborgt niet alleen van de noodige technische kennis, maar ook van de noodige geschiktheid tot verstandige waardee ring van de belangen en de verplichtingen ten deze van de bevolking. WEES- EN MOMBOIRKAMERS De minister van financiën heeft aan de Tweede Kamer doen toekomen het aan H.M. uitgebrachte verslag van het beheer en den toestand der bovengenoemde stichtingen over 1901. De verdeeling van de inkomsten der stich tingen, die onder 's Ministers rechtstreeksch beheer staan, had volgens de voorschriften geregeld plaats. In het beheer der overige fondsen hadden geen mutatiën bjj de besturen plaats. Bljjkens de rekening over 1901 der fondsen, stichtingen en kapitalen is aan be langhebbenden een bedrag van 41,957,89l/a uitgekeerd uit de stichtingen, waarvan het rechtstreeksch beheer aan den Min. is opga dragen, en werd een bedrag van 3550 aan gewend tot aankoop van inschrjj vingen in het 2Va pCt. Grootboek, BENUEHOGM DNZ. Bg kon. besluit zgn benoemd tot gedelegeerden van Neder land bg de op 15 Juli 1902 te Pargs te openen internationale conferentie tot het beramen van maatregelen ter bestrgding van den z.g. handel in blanke slavinnen jhr mr A. F. de Savornih Lohman, lid van de Tweede Kamer, ds. H- Pierson te Zetten, en jhr mr A. J. Rethaan Macaré, adv.-generaal bg den Hoogen Raad zgn benoemd tot officier van justitiebg de arr.-rechtbank te Winschoten mr J. J. Car- sten, thans subst.-off. van just, bg de arr.- rechtbank te Utrechtbg de arr.-rechtbank te Heerenveen mr H. J. van Lulofs Umbgrove, thans subst.-off. van just, bg de arr.-rechtbank te 's Hertogenboschtot rechter in arr.-recht bank te Rotterdam mr F. M. C. E. Koksma, thans kantonrechter te T h o 1 e n de laatste eds gemeld in ons vorig nommer is benoemd tot hoogleeraar in de faculteit der wis- en natuurkunde aan de rgks-univer- siteit te Leiden, om onderwgs te geven in de wiskunde en in de mechanica, dr P. Zeeman Gzn, hoogleeraar aan de polytechnische school te Delft en aan hem eervol ontslag verleend uit laatstgenoemde betrekking zgn de generaal-majoor W. T. Philipsen, insp. van den geneesk. dienst der landmacht, dir.-off. van gezondh. le kl. C. W. W. van Walsem, van het pers. van den genoem den dienst, beiden op hunne aanvrage, alsmede de dir.-officier van gezondh. 2e kl. op non- activiteit H. E. Korndörffer, van bedoeld per soneel, op pensioen gesteld en het bedrag van dat pensioen bepaaldvoor den generaal-ma joor Philipsen op 2700 's jaarsen voor den dir.-off. van gezondh. Yan Walsem op 2100 en voor don dir.-off. van gezondh Korndörffer op 1800 's jaars is aan den generaal-majoor Philipsen H. Ms. dank betuigd is benoemd bjj het pers. van den geneesk. dienst der landmacht, tot insp., de dir.-off'. van gezondh. 1ste kl. J. Binnendjjk, van dat is aan den dir.-off, van gezondh, lste kl. C. W. W. van Walsem, voornoemd, de rang verleend van generaal-majoor. UIT STAD EN PROVINCIE. Een tuin, gezellig gestoffeerd door jong en oud JoDg, gestoken in kleurige, luchtige zomer- toiletjes ouderen eveneens op zen Zondagsch dames keurig gekleed. Een heerljjke temperatuur Juist goed om het niet te warm te hebben. Het zonnetje nu en dan hare stralen doende schjjnen op de luisterende en van het, nu vooral heerlgk, zitje genietende menschen en daardoor het geheel een vróoljjk, prettig aanzien gevend. Ons stedeljjk niuziekkorp een eenvoudig, juist voor een matinee zeer geschikt programma verdienstelijk uitvoerend onder het bestuur van den hoer Jan Morks, dio steeds met hart en ziel erbjj is om het geheel goed te doen slagen. Ziedaar wat onze Buitentuin Zondagmiddag te aanschouwen gaf.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1