100».
Maandag
14 Juli.
Wat nu?
N°. 163.
148* Jaargang,
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en 0
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
XHERSIOMETBR EN VERWACHTING.
12 Juli 8 u. Tm. 58 gr., 12 n. 65 gr., av. 4 u. 67 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige
wind, bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur.
Advei'tontiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclaraens 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreöende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle»Bure»u
A. DB SjA MAR Ann., N.I. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg f2 Juli.
Het is een somber tafereel, geschetst in
het verslag, dat Donderdagavond, in de te
Vlissingen gehouden vergadering der
Kamer van koophandel en fabrieken, door
den waarnemenden secretaris van dat col
lege werd overgelegd omtrent den toestand
dier gemeente over 1901.
Wij weten niet in hoever die uiting on
veranderd zal worden opgenomen in het
jaarverslag. Dit zal nu worden rondgezon
den bij de leden, die daarna hunne goed
keuring eraan zullen moeten verleen en of
tot wijzigingen moeten besluiten.
Het komt ons echter voor dat er weinig
tegen de redeneering valt in te brengen.
Wij hebben het ook vroeger wel eens
o pgemerktde geschiedenis van
sedert 1875 is vol van
verwachtingen en in rook opgegane illusiën.
De havenwerken, hoe goed ook ingericht,
hvachten niet wat men daarvan had gehoopt.
De scheepvaart neemt niet toe. Integen
deel.
Toen eens, in den historischen winter
van 189091, de strenge vorst Antwerpsche
en andere reeders en handelaars dwong van
de havens te Vlissingen gebruik te maken,
deden zij dit noode en weigerden zij te
laten lossen.
Het dure vervoer per spoor zat hun in
den weg.
En in Vlissingen zelf zijn te weinig
bronnen om die vaart te voeden, de havens
te vullen.
Het helpt niet of men dit alles wil ver
bloemen het is zelfs beter dat men de
waarheid, die trouwens dagelijks te aan
schouwen is, onder de oogen ziet.
Al zijn er reeds middelen beproefd om
verbetering te brengenmen dient voort
durend bedacht te wezen op nieuwe maat
regelen, die nog te nemen zouden zijn.
Daarom deed de waarnemende secretaris
ook een goed werk om nog eens aan zulke
middelen te herinneren en op andere
landen te wijzen.
Een ander punt, dat in het verslag werd
aangeroerd, is de toestand van den klein
handel, welks belangen nu worden behar
tigd door de Vereeniging Gemeensch appelifk
belang.
Er wordt in het verslag den winkeliers
op het hart gedrukt door kwaliteit en ruime
keuze hunner artikelen het daarheen te
leiden, dat de inwoners zich in de gemeente
zelve van al het noodige kunnen voorzien,
en niet gedrongen worden een deel, en
dikwijls het beste deel, hunner behoefte van
elders te betrekken.
Wij zijn niet voldoende op de hoogte om
uit te maken in hoever die opmei'king juist
is. Maai' aan den anderen kant mag men
toch ook niet over het hoofd zien, dat menig
ingezetene bij voorkeur zijne waren uit een
andere plaats komen laat, uit gewoonte,
zonder ooit onderzocht te hebben of hij al
of niet even goed en even voordéelig in
zijne woonplaats terecht kan.
De hiervoren genoemde vereeniging zou
in deze een nuttig werk kunnen verrichten
door een onderzoek en door hare bemid
deling tusschen winkelier en afnemer. Zij
zou beide kunnen wijzen op hunne tekort
komingen en verplichtingen.
Een derde punt geldt de fabrieksnijver
heid, de vermindering in het bouwen van
huizen.
In hoever deze bedenkelijk is, zij
kundigen ter beoordeeling gelaten.
Maar men vergete toch niet dat in 1898
en 1899 ontzaglijk veel gebouwd is op
speculatiedat men toen schrikbarend
overdreven heeft, en dit deed ook door
lang niet altijd goed geplaatsten steun van
hypotheekbanken.
Dit bracht zijne naweeën mêe, die zich
vaak op zeer ernstige wijzen deden ge-
voélen. Wij behoeven daarvan geen
voorbeelden aan te halen.
En al dankt men aan die bouwwoede
menige goede verbetering en verfraaiing,
o. a. van den Badhuisweg; en al hopen
wij zeker allen dat zij later nog meer goede
vruchten zal dragen, men zie niet voorbij
dat de vermindering in het bouwen ook
;etuigenis aflegt van verstandiger inzicht,
beter beleid.
Het ligt voor de hand dat, wanneer er
tegenspoed is, er geen of weinig vooruitgang
valt te bespeuren, men naar oorzaken zoekt.
Men meent die dan hier dan daar te vinden.
Zoo wijt de dokwerkersvereeniging Een
voor allenAllen ooor een de schuld van de
geringe groote vaart en de daardoor ont
stane werkloosheid van een honderdtal dok
werkers aan de slechte exploitatie van de
havenwerken door de maatschappij De
Schelde.
Het is eene ernstige beschuldiging, die
in het adres van die Vereeniging aan de
Kamer van koophandel wordt uitgesproken,
en het was verstandig van die Kamer dat
zij besloot de directie der Koninklijke Maat
schappij om advies te vragen.
De voorzitter der Kamer, tevens directeur
der Scheldewees er reeds op dat men in
deze in een cirkel ronddraait. Er is geen
scheepvaart omdat er geen handel is en er is
geen handel omdat er geen scheepvaart is.
De Maatschappij De Schelde heeft meer
malen getracht voor Vlissingen uitzonde
ringstarieven te krijgen, wat steeds afstuitte
op de Staatsspoorwegen.
Schepen die Vlissingen aandoen kunnen
geen retourvrachten krijgen, juist omdat er
geen handel is.
Men kan de omstandigheden niet dwin-
en; ze gaan vaak den besten wil, den
grootsten ijver, het meest ernstige streven,
te boven.
Voor wij dus oordeelen, dienen wij het
advies van De Schelde af te wachten.
Maar het ligt voor de hand dat midde
lerwijl menigeen, zelfs buiten Vlissingen,
vraagt: Wat nu?
Ook in Middelburg.
Uit het nu nog eens geopenbaarde blijkt
opnieuw dat zelfs de vermeerdering van be
volking geen welvaart of bloei brengt.
Dit hangt af van het gehalte van hen,
aan wie die vermeerdering is toe te schrijven.
Toen in 1899 over die vermeerdering in
Vlissingen zoo onpractisch werd gejuicht en
zulke zonderlinge bespiegelingen daaraan
werden vastgeknoopt, wezen wij reeds op
het dwaze daarvan en vooral op het onver
antwoordelijke om tusschen Vlissingen en
Middelburg naijver te wekken.
Beider belangen zijn in menig opzicht
één; beide plaatsen moeten samengaan.
Zij hebben tevens met dezelfde tegen
werking te strijdendie der groote Hol-
landscbe handelssteden en die van Ant
werpen.
En daaraan wordt niet gedacht.
Men werkt o. a, vaak meer dan nuttig en
gewenscht is, rechtstreeks of zijdelings,
zelfs zonder het te weten, den invloed van
Rotterdam, zoowel op handelstevrein als op
politiek gebied, in de hand.
En wij weten nu eenmaal dat de actie
op staatkundig terrein van de groote han
delsplaatsen in ons land hoofdzakelijk ge
richt is op het bevorderen harer handels
belangen. En dit is begrijpelijk.
Maar onzerzijds dienen wij dan ook op
dit punt wat beter dan tot heden uit de
oogen te zien.
En waar het materieele belangen betreft,
zouden wij zeggen laat men in Middelburg
en in Vlissingen beide hebben door het
kanaal door Walcheren een band de
handen in elkaar slaan, zooals tot heden
steeds is geschied, en niet kleinzieügen na
ijver opwekken.
Aan financieelen en anderen steun heeft
het Vlissingen van de zijde van Middelburg
zelden ontbroken.
Doch na al wat wij in 1899 daarover
schreven, kunnen wij nu gevoegelijk zwijgen.
Er is in het jaarverslag nog gezinspeeld
op du visscherij als nieuwe bron van in
komsten voor Vlissingen.
Wij herinnerden in ons nommer van
Vrijdag dat daarover reeds in ons blad
van 25 October 1901 is
ijds wees iemand, zich noemend
Jantje Courage., een die, al woonde hij niet
in Vlissingen, die stad om haar heerlijk
strand, haar schoonen boulevard, hare
prachtige havens, evenals wij, zulk een
warm hart toedroeg, op eene zee visscherij.
Hij deed dat „omdat" zoo schreef
hij „wij de vragen overwogen willen
zien of te Vlissingen niet een bloeiende
vischhandel is te vestigenof Vlissingen
niet de beste gelegenheid biedt om daar de
visch ter markt te brengenof Vlissingen
niet bijzonder goed gelegen is voor de
verdere verzending van visch naar de
plaatsen van verbruik
En hij schreef o. a.
„De spoorweggemeenschap met belang-
rijke deelen des lands laat bijna niets te
wenschen. De des ochtends vroeg als ijlgoed
verzonden visch kan omstreeks het middag
uur zijn aangekomen in verschillende be
langrijke steden van Holland, Utrecht, Gel
derland en Noord-Brabant. Ja, het katho
lieke Brabant kan bijna als het natuurlijk
achterland" van Zeeland worden be
schouwd zelfs kan daar in de behoefte aan
visch beter worden voorzien van uit Vlis
singen dan van uit IJinuiden of Den
Helder. Het gevolg daarvan zou zijn, dat
de Brabantscke vischhandelaars te Vlissingen
zelfs iets hoogere prijzen zouden kunnen be
steden dan op de Hollandsche markten."
Wij betuigden destijds onze instemming
met zijn idee, door o. a. te schrijven
„De groote visch vangst in onze omgeving
is grootendeels in ruste het langst heeft men
van uit Veere getracht daarin een bestaan
te vinden, maar evenals te Middelburg,
heeft men die ook daar ten slotte opgegeven.
Alleen nog varen, als wij wel hebben,
een paar vischsloepen van Veere en van
Brouwershaven.
Nu zal men moeten toestemmen dat voor
zulk een vangst en handel VKssingen on
eindig veel beter is gelegen dan Zeeland's
hoofdstad of Veere. Voor Middelburg is de
afstand, die het van het zee scheidt, een
bezwaar; voor Veere het feit, dat het de
verbinding met den spoor mist.
Beide bezwaren gelden niet voor Vlissin
gen. Daar is, zooals Jantje Courage op
merkte, alles bij elkaar uitmuntend geschikt
voor aanvoer en spoedig vervoer per land
en per water.
De tijden zijn bovendien ook veranderd;
de omstandigheden zijn gunstiger, al ver
keert de visscherij ook in deze dagen niet
in bloeienden toestand.
De groote vraag is maarkan er voor
geregelden en voldoenden aanvoer gezorgd
wordenen zal men de groote afnemers
van visch, die nu in IJmuiden ter markt
gaan, kunnen bewegen, zich met Vlissin
gen in verbinding te stellen?
Of zijn er van uit andere streken, o. a.
uit Noord-Brabant enz., voldoende afnemers
te vinden
En danVlissingen ligt niet zoo dicht
bij de Noordzee als IJmuiden. Zal men nu
nog schippers kunnen vinden, die den
goeden weg kennen, langs banken enz., om
met voordeel te visschen?
Daar leven slechts nog enkelen die, op
grond van vroeger opgedane ervaring, ken
nis hebben van de groote vischvangst en
in deze de ondernemers met raad en daad
zouden kunnen bijstaan.
In elk gevallaat men dit idee van
Jantje overwegen.
En acht men het uitvoerbaar, dan de
handen uit den mouw gestoken, de handen
in elkaar geslagen.
Maar vooralwat men doe, doe men flink.
Geen half werk in deze. Dan liever niet
omdat zij geld gaven, meenen ook met
gezag te mogen handelen, géve men bij
dergelijke ondernemingen niet het hoogste
woord.
Een flink, krachtig optreden is noodig.
Dan alleen kan er een gunstig resultaat
verwacht worden van eene onderneming,
zooals Jantje Courage die heeft geschetst;
en die, naar wij hopen, nog eens in de
naaste of in de verre toekomst in Vlissingen
leven en beweging en vooral voordeel zal
Moge Jantje* s beschouwing in elk geval
aanleiding geven tot gedachtenwisseling.
Deze alleen kan ons nader brengen tot de
oplossing van het vraagstuk, of zulk eene
onderneming voor Vlissingen gewenscht,
nuttig en voordeelig zijn kan."
Wij vonden het noodig ditmaal aan dit
alles nog eens te herinneren, in verband
met de uiting van den waarnemenden secre
taris der Kamer van koophandel te Vlis
singen eene uiting die zeker druk be
sproken zal worden.
Maar naar aanleiding daarvan zouden wij
willen vragen verdient het niet overwe
ging dat diezelfde Kamer, als zij straks met
die uiting zich vereenigt, aan eene com
missie uit haar midden de vraag ter
overweging voorlegge wat er gedaan kan
worden om in den bestaanden toestand
verbetering te brengenen wellicht of het
uitschrijven van een prijsvraag daarvoor
ook gewenscht zou zijn?
De commissie zou manneu van naam op
het gebied van scheepvaart, handel en
nijverheid moeten kunnen uitnoodigen in
haar midden zitting te nemen. En zij zou
vooral in overleg moeten treden met hen
die, zooals de Staatsspoorkunnen mee
werken om Vlissingen te helpen opdat zijn
handel en zijne scheepvaart zich vrijer
kunnen bewegen en die stad met andere
handelsplaatsen kunne concurreeren.
Misschien vindt dan die commissie een
goed antwoord op onze vraag: Wat nu?
Al geeft het verleden niet veel moed
de toekomst behoeft men daarom nog niet
zonder hoop tegemoet te gaan.
UIT STAD EN PROVINCIE.
In de St. Cl. van heden zyn opgenomen
de statuten van de landbouwvereeniging Door
Eendracht Sterk, te Terneuzen.
Zy stelt zich ten doel den bloei en den
vooruitgang van den landbouw te bevorderen.
>8 is opgericht voor een tydvak van 29
jaren, en gevestigd te Terneuzen.
Zg tracht overeenkomstig hare krachten dat
doel te bereiken doora. het ten behoeve en
voor rekening van de individueels leden aan-
koopen of aanbesteden van zaaizaden, kunst-
mestspeciëu en veevoederb. het houden van
voordrachten over onderwerpen die het land-
bouwvak betreffen.
In verschillende Zeeuwsche bladen vin
den wy meer of minder uitvoerige uittreksels,
sommige zelfs van vele kolommen, ontleend
aan ons verslag van de jongste vergadering
der provinciale staten van Zeeland.
Wg stellen de waardeering van onzen arbeid
zeer op prys, maar zouden het billyk gevonden
hebben wanneer die verschillende bladen
evenals de Axelsche Ct doet ten minste met
een enkel woord de bron hadden vermeld
waaruit zy putten.
Het bericht, in andere bladen voorko
mende, dat de heer James Mackay te Bridge
of Allan het beroep (toez.) by de Engelsche
gemeenten te Middelburg en Vlissin
gen zou hebben aangenomen, kunnen wy
beslist tegenspreken.
Er kan daarvan nog geen sprake wezen.
gedeelte van den kotter maar lalen waar het
is, aangezien het tamelyk diep sit. Ook moet
het wel in het vaarwater, doch niet in da
vaargeul liggen
Te Goes worden onder de neringdoen
den pogingen in het werk gesteld om de
winkelsluiting op 9 uur bepaald te krygea
Men seint ons uit Brouwershaven:
Het op de Oosterbank gestrande schip Han-
déllust is gebroken. Heden is reeds een vaar
tuig niet inventaris hier gearriveerd.
Den 27en dezer zal te Z i e r i k z e e de
gewesteiykegymnastiekwedstrydplaats hebben,
uitgeschreven door de Veree nging tot. bevordering
van vreemdelingenverkeer. Negen turnverenigin
gen uit Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
zullen daaraan deelnemen. Dit Bergen op Zoom
komt een extraboot met turners en een 300 a
400 pleizierreizigers.
Verschillende muziekkorpsen zullen den wed-
stryd, die ten deele op het Havenplein, ten
deele in Parklust zal worden gehouden, öp-
uisteren.
In de spaarbank van het Wu&departement
aldaar werd in 1901 ingelegd 131.868,43*
uitbetaald 299.820,34', zoodat meer werd
uitbetaald dan ingelegd 167.951,91. Het aantal
inleggers bedroeg op 31 December 1900 3123.
In 1901 losten 662 hunne spaarboekjes af.
Uit de winst- en verliesrekening blykt, dat
de winst over 1901 f 5379,57 bedraagt. De
bezittingen van de Bank bedragen/815209.95.
Aan de 2652 inleggers was verschuldigd
730584.535, zoodat nu by het reservefonds,
dat op 31 December 1900 71462.10' bedroeg,
gevoegd worden de winst over 1901 ad 5379.57
en die wegens hoogere etfectenkoersen ad
7783.74, dit thans bedraagt 84625.41'.
De rente der ingebrachte gelden bedraagt
sedert 1 Januari 1894 drie percent.
y de directe belastingen is eervol ont
slagen, met ingang van 16 dezer, de heer
F. Rosenga, ryksklerk der inspectie Terne u-
s.
Donderdag morgen vroeg strandde te
Hoofdplaat de schokker De drie zusters,
komende van Breskens en toebehoorende aan
J. van Eenennaam te Vlissingen.
Op het vaartuigje bevonden zich slechts twee
personen, nl. de schipper J. de Visser en een
reizend koopman, Van der Made, beiden uit
Vlissingen.
De schokker was zeer gehavend. Het roer
was verloren evenalB een der zwaarden, terwyi
het zeil aan flarden was gescheurd.
De schade is vry belangryk, te meer nu deze
niet door assurantie wordt gedekt.
Des middags raakte het schip vlot en is de
haven binnen gesleept. BreskCt.)
De Belgen geven ons steeds het goede
voorbeeld op het gebied van industrie.
Sas van Gent levert daarvan het bewijs.
Er is toch wezenlijk nog wel kapitaal
genoeg te vinden in ons midden om iets
tot stand te brengen zij het dan ook, dat
er iets gewaagd moet worden.
En komt het idee tot uitvoering, dan zij
men er vooral op bedacht een man van
kennis, een man van energie aan het hoofd
te plaatsen.
Al wat in deze naar gelief hebber zweemt,
leidt tot broddelwerk.
Mannen zonder kennis, die, eenvoudig
Door de marec haussee te Axel is Vry-
dag een Belg gearresteerd ter zake van het
plegen van onzedelyke handelingen met drie
minderjarige meisjes onder Axel.
Heden is hg naar het huis van arrest en
bewaring te Middelburg overgebracht.
Uit Vlissingen.
Voor de zooveelste maal yiél weder een
knaapje in het water aan de Bellamy kade.
Ditmaal, Vrydagavond, was het een vyfjarig
ventje dat met veel moeite door een Arne-
muidschen viascher, zekeren De R., werd gered
en door den val een hoofdwond had bekomen.
Een dokter moest er aan te pas komen om de
levensgeesten te helpen opwekken. Zyn toe
stand, die Vrydag zeer ernstig was, geeft heden
weer hoop op herstel.
Thans is ook de laatste der onlangs in de
wereld verschenen drielingen overleden.
Naar men ons uit Wostkapelle
meldt, is men deze week uit Vlissingen daar
geweest om van den gezonken loodskotter no 6
den mast, de zeilen en het touwwerk af te
halen. Naar men zegt zal men het overige
ONDERWIJS.
Tot de eerste klasse der ryks hoogere
burgerschool te Middelburg zyn
toegelaten P. W. Adriaanse, B. van Bakergem<
A. Butler, B. F. S. von Brücken Fock, 0. M. F.
van Frayenhove, J. J. F. Grauss, J. J. van der
Harst, H. Koperberg, Th. K. van Lohuyzen,
E. J. ter Meulen, B. J. van Riel, J. J. I.Spren-
ger, P. E. A. Visser, U. Butner, U. C. Groene-
woud, L. F. .Klaassou, G. R. Kok, D. van der
Pauwert, J. 0. Vervenne, J. J. Jongepier, J. A
van Riel, W. J. Landsman, C. H. Holgen, W.
de Rycke, J. de Vroom, J. J. Lagaay, M. B.
Pelle, F. J. Vreeburg, J. J. Priebee, A. J.
Bierens, A. P. de Hullu, E. P. J. 0. H. Wisse,
J. Zuidweg, P. Both, M. de Vos, K. J. Hondius,
J. Q. Quiryns, J. van der Eyk, A. A. van den
Hoorn, M. A. Hymans, J. C. T. Motké en
W. Konraadtot de tweede klasse S. Lands
man en nog tot de derde klasse voor enkele
vakken J. L. van der Harst.
Aan het Gymnasium te Middel
burg zyn by de 8, 9 en 10 Juli gehonden
overgangsexamens bevorderd van de
vyfde naar de zesde klasseW. S. Bosch,
S. M. P. Hey se, B. de Ligt en J. N. Seulyn
vierde naar de vijfde klasseA. W. Basti
aanse, J. W. A. T. van Ma^ea Bentz van den
Berg, J. J. Cleuver, C. J. de Kruyter en P. J.
Waardenburg voorwaardelyk éen
derde naar de vierde klasse A. Heymans, J.
J. Koopmans, H. C Loriany en P. G. de
Vey Mestdagh voorw. éen
tweede naar de derde klasseF. G. M. Boen
ders, A. M. Boeyenga, O. A. Bouuia, W. A.
Dekker, M. W. J. van Linschoten, J. Pape-
gaay, L. J. P. de Vos en H. A. J. Willemse;
eerste naar de tweede klasse: W. J. M.
Broekema, J. W. Frederiks, P. R. Gruber en
F. G. Vogler.
