MIDDËLRURGSCHE COURANT IV". 133. I I I Maandag 9 Juni I I I 14U5 Jaargang, I Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EK VERWACHTING. 7 Juni 8 u. vm. 58 gr., 12 n. 63 gr., av. 4 u. 63 gr. F. -Verwacht: matige W. wind, bewolkte lacht, regenachtig, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 rogels 1.50; élke regol mcor 20 cent. Reclamons 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia uitsluitend gerechtigd het Algemeen Adverleutie-Burenii A. DE LA MAR Azu., K.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Bij deze courant behoort een Middelburg 7 Juni. Ta den te Middelburg verschijnenden Baanbreker, het Sociaal-Democratisch Weekblad, heeft de redactie en in het jongste nornmer voegt zich bjj haar de heer Ed. Polak te Am sterdam eene polemiek geopend tegen ons. Die is, uieenen wjj, aan een geheel verkeerd adres. Zjj moet gericht zjjn aan den scbrjjver der brochureOntstaanbeginselen en -program der Vrijninnig-Democratische partijden heer L. van Oeveren, te Leiden, Al wat wjj in onze nummers van 22 en 23 Mei onder de oogen van onze lezers brachten, is wjj schreven bet zeer duideljjk daaraan ontleend. En al zjjn wjj het in tal van opzichten met den heer Van Oeveren eensons aansprakelijk stellen voor al zijne gevoelens, doen wjj niet. Daarbjjde door hem geuite beweringen wor den door hem met cjjfers gestaafd; hjj kan dus de heeren van zelf gemakkelijker te woord staan dan wjj. Bovendien ia het gewoonte, en in elk geval passend, dat men een schrjjver zeiven direct op den man af zjjne bezwaren te kennen geeft, opdat hjj, zoo hjj dit wenscht, zich zeiven verdedige. Men doet dit niet langs een omweg, over aan derde heen. En de heer Van Oeveren is waarljjk mans genoeg om zich te verwerenzjjn geschrift getuigt van zooveel kennis on zoo'n ernstig en nauwkeurig onderzoek, dat wjj aan zjjn verdiensten te kort zouden doen door zjjne taak over te nemen. Eene opmerking in 't algemeen voegen wij Het komt meermalen voor dat onze bewe ringen door personen uit onze naaste omgeving in een ander blad worden bestreden. Wjj wenscben bjj deze gelegenheid te verklaren dat wjj niet ingaan op eene beantwoording of weerlegging daarvan. Wjj laten dat na ter wille van onze lezers. Eene polemiek met een ander blad elders, buiten Zeeland verschonend, over kwesties van algemeenen politieken of socialen aard is vaak noodzakelijk; maar om die uit te breiden tot zulke aanvallen, komt ons nuttig noch noodig voor; zg is voor onze lezers te vermoeiend. Zjj kennen grootendeels vaak niet wat van andere zjjde is geschreven; en niet altyd is het mogelijk dat in 't kort weer te geven. Wie tegen het door ons geschrevene iets in het midden heeft te brengen, vindt hoogst zelden tenzjj vorm, inhoud of uitgebreid heid van de weerlegging daartoe een beletsel zjjn hem afgesneden de gelegenheid om dit in onze kolommen kenbaar te maken. Er komen tegenwoordig zooveel punten aan de orde dat wjj wel moesten besluiten, met het oog op onze gewone werkzaamheden, deze reserve in acht te nemen, willen wjj niet, ook in verband met de ruimte van ons blad, in moeilijkbeden geraken. Kameroverzicht. Zitting van Vrjjdag. Aan het ontwerp betreffende de subsidie aanvraag van de op te richten Nederlandsche stoomvaartlijn, Java—ChinaJapan is van het oogenblik, dat het bjj de Kamer werd inge diend tot op heden, nu de Kamer er, met 62 tegen 13 stemmen, hare goedkeuring aan gehecht heeft, een zekere geheimzinnigheid ver honden geweest, die zelfs door de discussie ter openbare behandeling in de zittingen van Donderdag en van heden niet is weggenomen. Zooals de lezers zich nog wellicht herinneren was de Memorie van Toelichting, die dit ontwerp vergezelde, wel een lang stuk, maar zonder eenige ter zake afdoende argumenten. Het was een juweeltje, als men zich op het standpunt stelde, dat er veel maar niets gezegd moest worden, een kunst wjj merkten dat reeds meermalen op, die de minister De Marez Oyens, de steller der M. v. 2., in perfectie verstaat. Er werd eenvoudig een som gevraagd, 3.750.000 verdeeld, over 15 jaren, maar een maatstaf voor deze subsidie ontbrak geheel. Er werd gezegd, dat de handel met Noord-China uitgebreid moest worden, maar Shangai, de voornaamste han delsstad van Noord-China, werd niet in de verplichte vaarroute opgenomen. Er werd gesproken van een nieuw afzetgebied voor onze suikerindustrie op Java, maar dat het vervoer van Java8uiker van Ned.-Indië naar Oost-Azië aan de Ijjn verzekerd was, en niet meer met Engelsche booten zou geschieden, daarover werd geen woord gerept, hoewel hier medeèn de rentabiliteit der Ijjn valt of staat, èn dit haar tevens het nationaal karakter zou schenken waarvoor de subsidie dan toch werd aange vraagd. Ook de Memorie van Antwoord verschafte óp deze essentieele punten heel weinig licht, en nu gisteren en van daag de zaak m openbare discussie kwam en beklonken werd, kan men allerminst getuigen, dat de duisterheid ver broken is, en het volle licht van de minis terstafel heeft geschenen. IntegendeelOp ons liet het debat een zeer onvoldanen indruk achter, en de argumenten, waarachter de mi nisters zich verscholen om de strengere con- tröle, die enkele leden op de onderneming wilden uitoefenen, te weigeren, kwamen ons voor als heel weinig ter zake dienend. Vooral de minister van Waterstaat gaf een voorstel ling van de zaak, die den indruk vestigde alsof de Kamer erg big mocht zjjn, dat er »drie ondernemende mannen" waren, die wel zoo goed zouden zjjn 18 maal per jaar een stoom schip tusschen China—Japan en Java te laten varen onder genot van een buitensporig hooge rjjks-subsidie van f 39.000 per reis, per jaar en per schip een cjjfer, zooals de heer Fock gisteren terecht opmerkte, veel hooger dan aan de Paketoaart of de maatschappij Nederland uitbetaald wordt. En toen de afgevaardigde hieromtrent den minister nadere inlichtingen vroeg, kreeg hg ten antwoord, dat de Paketoaart-maatschappjj in deze niet kon aangelegd worden, een ant woord, dat o. i. in het geheel geen antwoord was. En zoo ging het ook weder van daag. Een drietal amendementen waren door de heeren Foek, Bos en Fokker vastgesteld om lo. te bepalen, dat de concessionarissen de zaak niet met voordeel mogen overdoen, 2o. om de balans der onderneming door een regeeringsoommis- saris te laten goedkeuren, en 3o. om de regee ring zonder beperking de macht te geven de statuten in haar geheel goed te keuren. De bedoeling van het eerste amendement was duideljjk. Voor de haute finance is zoo'n subsidie van f 3.750.000 een versnapering, die heel, heel duur aan Jan, zooals ter Amster- damsche beurze het geëerde provinciaal publiek genoemd pleegt te worden, verkocht zou kunnen worden. Het spreekt van zelf, dat 's lands gelden daartoe in geen geval kunnen dienen, en het was al eigenaardig, dat in deze mogelijkheid niet reeds in de regeerings- redactie was voorzien geworden. In elk geval, regeering nam het amendement met een wjjziging, nl. in plaats van voordeel", te lezen •zonder eenige andere vergoeding dan zuiver te maken kosten", over, zoodat concessie der ^ondernemende mannen", op zich zelf toch al een lekker kluifje, van al te over dadige vetdeelen ontdaan is. De beide andere amendementen werden echter verworpen, hoe wel o. i. de ministers geheel in gebreke bleven het ondienstige en onjuiste in de argumenten der voorstellers aan te toonen. In zake de verplichting, aan den regeerings- coinmissaris op te leggen om de winst- en verliesrekening goed te keuren, o. m. door heeren Bos en Fock op overtuigende gronden bepleit, hield de minister van waterstaat, als wjj het zoo maar eens mogen zeggen, zich van den domme. Met het onnoozelste gezicht ter wereld vroeg hg wat de heeren nu eigenlgk wilden contröleeren Dat begreep hjj heelemaal niet. Moest het een controle zjjn op de nako ming der voorwaarden, of een controle op het bedrjjf en het beheer? Hg vermeende dat het laatste bedoeld werd en dan zou de Staat mede beheerder worden, wat zjjns inziens niet aan ging. Bovendien wat een moeilijkheden zouden er verrjjzen om voor den regeeringscommissaris een instructie vast te stellenEn waren de »drie ondernemende mannen" niet ter goeder naam en faam bekend Tevergeefs werd door den Fock aangetoond dat het karakter dezsr heeren met de zaak m quaestie niets te maken had, maar dat de scherpe controle wenscheljjk was ook voor latertevergeefs werd de opgeworpen moei lijkheid voor de vast te stellen instructie van den regeeringscommissaris weerlegd; tever geefs mengde de heer Röell zich in het debat, ook ter ondersteuning van de amendementen: maar niets hielp, want de ministers wilden er niets van weten, en het einde der geschiedenis was dan ook, dat eerst het amendement op art. I sub. 6« in stemming kwam (regeerings commissaris) en verworpen werd met 50 tegen 25 stemmen, waardoor de andere amendemen I ten vervielen, en toen met 62 tegen 13 stem men het wetsontwerp in zjjn geheel werd aangenomen. De Nederlandsche stoomvaartlijn Java-Ohina- Japan is dus in veilige haven, en het is nu maar te hopen dat de regeering scherp zal uitzien, dat de vruchten, die deze zoo duur betaalde Nederlandsche »ondornemingslust" zal afwer pen, ook in de schoot vallen van hen, die daarop recht hebben. Hierna kwam de kabelmaatschappij aan de orde, waarbjj de beer Fokker betoogde dat de regeering ten onrechte het slot-protocol aan de goedkeuring der Kamer heeft onthouden. Vol gens hem was dit ongrondwettig. En toen kwam er iets heel grappigs. De heer Fokker had gesproken, en de mi nister van buitenlandsche zaken zou antwoorden. Aandachtig had hjj al naar den afgevaardigde zitten luisteren. Het was een zuiver staats rechtelijk betoog geweest, en naar verluid, is dat niet precies het fort van den minister. In elk geval voorzichtigheid in deze materie, en vooral als hg dan met een doorkneed jurist als den heer Fokker te doen heeft,'is altgd aan te bevelen. Men kan zich zoo licht verpraten en dan voor zoo veel menschen Kort en goed, den voorzitter wilde den mi nister het woord geven, maar deze keek be langstellend naar de klok, en de voorzitter, die de situtie bljjkbaar ten volle besefte, keek toen ook naar de klok, daarna keken beiden elkander aan, ende vergadering werd tot Dinsdag gesloten. Zóo gaat het met onzen minister van buiten landsche zaken l Draait de Liberale Unie bij De Liberale Unie vergaderde verleden Zater dag te Amsterdam en haar president deed mededeelingen, die Het Vaderland met den titel van bigde boodschap bestempelt. Dat zouden ze ook voor ons zjjn, als ze wat positiever en minder b;ilfslachtig waren. Zie hier wat Het Vaderland zoo'n bljjden dag heeft Enkele maanden geleden heeft het be stuur een commissie aangewezen, die aan het bestuur zal rapporteeren over de vraag, hoe het kiesrecht behoort te worden om schreven, m. a. w. welke uitzonderingen op het algemeen kiesrecht behooren te worden toegelaten; over de vraag voorts welk stelsel van evenredige vertegenwoor digers het best aan onze behoeften zal voldoenover de vraag ten slottewelke in hoofdtrekken de veranderingen moeten zjjn, die in de samenstelling van en de verkiesbaarheid voor de Eerste Kamer dienen te worden gebracht. Zoodra het bestuur dat rapport zal hebben onder zocht, zullen in een algemeene vergade ring men hoopte nog in dit jaar een buitengewone vergadering te kunnen bjjeenroepen bestuursvoorstellen dien aangaande ter goedkeuring worden voor- Voor vrees hieromtrent bestaat, meenen wg, thans geen enkele redeljjke grond. En dat te minder, waar met algemeene stemmen tot bestuursleden zjjn gekozen de heeren Goeman Borgesius, Lely en Bink, een trits van onbetwistbaar vooruit- strovenden zin. Wanneer er nog eenig gevaar dreigt dat niettemin de Liberale Unie in krachtig voorwaartschen koers merkelgk vertragen zal, dan moet dit gevaar komen van den kant der leden, niet van die van het bestuur Over de leden is Het Vaderland bljjkbaar nog niet zoo bjjzonder gerust. Geen wonder trouwens. Ook verleden jaar voer de afscheiding kwam het gevaar van den kant der leden, niet van het bestuur. En zoo zjjn we dus betreffende de dingen die zullen komen nog geheel in nevel van onzekerheid gehuld. (Sociaal Weekblad). UIT STAD EN PROVINCIE. Trots het ongunstige wêer voerde Vrijdag avond het muziekkorps der d.d. schutterjj, alhier, onder leiding van den luitenant directeur Jan Morks, op het Molenwater het aangekondigde programma uit. Wjj hadden meeljj met het korps, dat zoo' ondankbare taak vervulde. Toch stonden er nog menschen aandachtig te luisteren met eene zeldzame volharding. De heer Jacs. Goedbloed alhier ver wierf, voor de tweede maal, den eersten prjjs en het- personeel der firma K. Meertens Jr. lhier den tweeden prjjs in den Sunlight- zeep étalage-wedstrgd. Uit Vlisaingen. Vrjjdag namiddag werd in het kanaal tus- hen de keersluis en de grenspaal van O. en W.-Souburg een Ijjk drjjvende gevonden en gebracht naar het ljjkenhuis op de begraafplaats. Het is herkend als dat van A. van D., ge huwd en vader, oud 59 jaren. Hjj werd sedert een achttal dagen vermist, doch daar het wel meer gebeurde, dat hg afwezig bleef, nam i er weinig notitie van. De Centrale anti-revolutionnaire kiesver- eeniging Vreest God, eert den koning in het district Hontenisse, gevestigd te Kapalle, heeft in een request de koningin verzocht den vaccinedwang af te schaffen en de wet op den leerplicht in te trekken of te wgzigen in dien zin dat aan de zeer vele bezwaren worde te Wjj zouden willen vragen: wat zou dat? Wat die commissie bedoelt, is zeer zeker een nuttig werkmaar 't is per slot van rekening niets dan een uitwerking van 1 van 't pro gram zooals het luidt reeds sinds 2 Juni 1900- Over de urgentie, het grootste geschilpunt, beslist het niets. Wel heeft de voorzitter daarover zich uit gelaten in zjjn openingsrede. Maar met de noodige voorzichtigheid Men oordeele »Van verschillende zjjden wordt gevreesdi dat onder het nieuwe bewind en de nieuwe Kamer de sociale hervormingen op den achtergrond zullen geraken. Bljjkt dat het geval en wordt dus het begonnen her vormingswerk toch geschorst, dan ligt uit den aard der zaak een krachtig propagan- deeren voor grondwetsherziening, om te komen tot een kiesrecht als bedoeld bjj paragraaf 1 van ons program, het meest voor de hand." Dat wil zeggenals dr Kuyper c. s, bet er naar maken, zullen we propagandeeren voor algemeen kiesrecht. M. a. w. een v o p r- waardelgke urgentie-liefde. Is dit een fijn-politieke zet van het bestuur der Liberale Unie, dat een slag om den arm houdt, en met de bovengenoemde commissie het publiek in 't riet wil sturen, of is 't een minder geluk kige wjjze van uitdrukken en bedoelde het niets meer of minder dan warme sympathie voor de urgentie te betuigen? Het Vaderland gelooft bljjkbaar het laatste. Het is ten minste volkomen gerust op den ernst van het bestuur betreffende het algemeen- kiesrechtvraagstuk »De bestuursvoorstellen zouden al heel krenterig moeten uitvallen, wanneer het ten slotte toch bljjken zou, dat het der Liberale Unie met het algemeen kiesrecht eu wat daarmee samenhangt, geen ernst is, te idem 8710, en M. K. de Wilde c. s. te Oud-Vosmeer 2675. onderlinge overeenkomst is ten slotte het werk gegund aan den laagsten inschrjjver voor f 300 beneden de inschrij vingssoin. Do uitvoering van dit werk staat in verband met den bouw van het stoomgemaal, dat verbeterden aanvoer eischt van het polderwater. Voor deelneming aan het te Hulst te houden festival zjjn nu in het geheel, behalve de drie daar bestaande gezelschappen, in geschreven 37 muziek- en zangvereenigingen. Het festival zal nu toch op 2 dagen plaats hebben en wel 6 en 13 Juli. Donderdagmiddag had op het terrein der sluiswerken te Terneuzen een ernstig ongeval plaats. Op een lorrie achter een trein hangende, werden zware balken in den sluiaput gebracht. De lorrie moest worden afgehaakt en de chef der voerlieden, E. L., zou, om te voorkomen dat de lorrie verder de helling afreed, op de rails een beletsel leggen waar tegen de wielen moesten stuiten. Terwjjl hjj nog gebukt neerzat, viel vau het voertuig een 700 a 800 kg. zware balk, die hem achter in de lendenen trof, waardoor zjjn ruggegraat brak eu da ongelukkige na een ljjden van ongeveer drie uren overleed, eene zwangere vrouw en een kind nalatende. De koe, te Axel gestolen, en die te Exaerde in beslag is genomen, is een en het zelfde dier. De landbouwer L. M. heeft het beest herkend als het zijne. De dader van den dief stal is nog onbekend. Door de maréchaussée te Philippine is proces-verbaal opgemaakt tegen den Belgischen mosBelvi88cher R. te Bouchaute, wegens het lossen van mosselen in de haven aan de Isa- bella-sluis in den Brakman. - Het tjalksehip Anna, schipper G. W. Bootsma, met pjjrites van Antwerpen naar Amsterdam, is Vrjjdagmorgen ter hoogte van Walsoorden zjjude, wegens den harden wind, terug moeten keeren om te Bath een betere rêe te hebben. Om half vier 's middags met hoogwater al daar liggende, begon het zoo haid te waaien het schip niet onder zeil kon komen en in nood geraakte, terwjjl de vrouw met drie kin deren reeds in de boot zat, en, door 't zwaaien met een vlag, hulp inriep. De beide ambte naren te Bath 3. Andrea en A. de.Waard gingen op dat toeken aanstonds met de boot derwaarts. Boogtjjd was het, dat ze hulp konden ver- leenen, want anders was het vaartuig bepaald gezonken. Zware zeeën liepen over het schip, zoodat het soms als 't ware geheel onder water zat. Nadat het anker met 3D vaam ketting er voor, na veel moeite, was aan boord gehaald, kon het schip nog behouden op het strand te Bath worden gezet. Het schip is niet geassureerd, wel da lading, en wacht op orders. Uit Tholen schrjjft men ons: Op de paardenmarkt alhier waren Vrjjdag ongeveer 80 paarden aan de Ijjn. De handel was ver van levendig, wat voor een deel zjjn oorzaak vindt in de omstandigheid, dat de verkoopers dikwjjls hunne eischen te hoog stelden. 's Middags werd de gewone ringrjjderjj ge houden, waaraan een twaalftal liefhebbers deelnamen. Het fanfarengezelschap Concordia gaf ter afwisseling eenige nummers ten beste. 's Avonds gaf de gymnastiek-vereeniging Olympia aldaar haar tweede uitvoering voor een stampvolle zaal, terwjjl na afloop een acht tal leden van de staimuziek uit Bergen op Zoom een concert gaven.'t Thoolsche fanfaren- corps is daarvoor niet geschikt 1 Te Oud-Vosmeer werd Donder dagavond door het bestuur van het waterschap Oud-Vosmeer aanbesteed het delven van het zoete gedeelte van de aliksche kreek over eene lengte van 1650 M. Voor het geheele werk. dat ook in 3 perceelen was aangeboden, wer den ingeleverd drie briefjes, waarvan door 3. Geluk c, s. te Tholen 3090J. Kromachee c. s. Ingelanden vau het waterschap Eiland en Brandkreek besloten Vrjjdag tot het verharden met grint van den weg, aansluitende aan den keiweg Oostburg—St Marguérite en loo- pende over het Plakkebord tot den keiweg Waterlandkerkje—Waterland Oudeman bjj Stropuit, benevens van verschillende daarop uitkomende zjjwegen, met overbrugging van de Linie, mits door de Staten een renteloos voorschot verleend worde van 10.000. Dit voorstel, alsmede dat tot het aangaan eener geldleening van hoogstens 21.000 tegen eene rente ten hoogste 4 af te lossen in hoogstens 50 jaren, werden zonder hoofdeljjke stemming aangenomen. Als gezworen werd herbenoemd de heer P. Geirnaerdt te St Kruis met algemeene stemmen. j de gegeven machtiging tot tol verpachting werd besloten in het tarief ook op te nemen automobielen en motorrjj tuigen. De te Hoofdplaat gepleegde diefstal had voor een paar personen onaangename ge volgen. Als vermoedeljjke daders werden twee mannen gesignaleerd, die met een kiemen han del het land doortrekken. Deze twee werden te Terneuzen opgespoord en aangehouden. Bjj het onderzoek bleek dat zjj ook reeds door de brigade Sas van Gent waren aangehouden, doch vrjjgelaten omdat geen der ontvreemde voorwerpen op hen bevonden werd. Ook te Terneuzen werden zjj in vrgheid gesteld, doch zjj kregen nu een bewjjs mee, opdat zjj niet op alle plaatsen 't slachtoffer zouden worden van de activiteit der marechaussée aan wien ze gesignaleerd zjjn. Niet onmogeljjk, dat men in den dader van de Woensdag te Zaamslag gepleegde inbraak, die, zooals in ons vorig nommer is gemeld, gearresteerd en naar Middelburg getranspor teerd werd, ook den dader van Hoofdplaat in handen heeft, daar deze althans voorwerpen, aldaar ontvreemd, in zjjn bezit had. Verkoopingen enz. De hoogste inschrjjver voor de exploita tie der gemeenteljjke aanplakborden alhier is niet de heer G. O. maar J. F. Reyers. Te Cats werd Vrjjdag in het gewoon be stedingslokaal door het bestuur der water- keering van den calamiteuzen Leendert Abraham- polder aanbesteedhet uitvoeren van zinkwerk en steenbestórting aan genoemden polder. Hiervoor werd, zooals in ons vorig nommer reeds is gemeld, het minst ingeschreven door den heer J. Roscam Cz. te Sliedrecht voor 6644. Verder schreven in de heerenB. den Exter van den Brink, Krabbendjjke, 7974, H. de Kluiver, Sliedrecht, 7182, J. de Bree, Tor- neuzen, 6947 en J. Jansen idem, 6825. Burg«ril|kt Stand. Van 4—7 Juni. Vlissihoeh. Ondertrouwd: n. S. Krug, jm 26 j. met M. F. J. van der Hooft, jd. 21 j I. Paul, wedr 59 j. met S. de Beer, jd. 54 'j Getrouwd: H. J. Wejjts, jm. 23 j. met M. J van Calmthout, jd. 26 j. P. A. de Waal, jm i I li I

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1