MIDDELBIRGSCHE COURANT. N°. 126. 14tie Jaargang, Zaterdag 31 Mei. FEUILLETON. Ooqulnjes en stroopballetjes. 1002 Deze courant verschijnt*^. a g e 1 ij k s, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 30 Mei 8 u. vm. 60 gr., 12 n. 72 gr., av. 4 u. 75 gr. F.-Verwacht: matige O. wind, licht bewolkte lucht, droog weer, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten e: Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per r Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot _de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Bljjkens een telegram van den Gouverneur- Generaal van N.-I., van 29 Mei 1902, wordt de gouvernements-koffie-oogst op Java voor dit jaar thans weder geraamd op 197.000 pikols. ÜIT STAD EN PROVINCIE, Naar wjj vernemen, is de vergadering van den Natlonalen Bond voor vreemdelingenver- heer, te Middelburg te houden, bepaald op 7 September a. s. In verband daarmede zullen de étalage-wedstrgd en de reclame-ten toonstelling, door de Vereeniging tot bevordering van het vreemdelingenverkeer te Middelburg uit geschreven, gehouden worden in de eerste dagen van September. De inschrijvingen tot dekking van de on kosten zjjn van dien aard geweest dat de Vereeniging op voldoende wjjze hare plannen kan uitvoeren. Met name hebben die inschrg vingen haar in staat gesteld, de prjjzen voor de ontwerpen van een reclameprent en van eene reclamekaart over Walcheren iets te verhoogen, waardoor hoogstwaarschijnlijk groo- ter deelneming zal worden verkregen. De handboogschutterg Eensgezindheid alhier ontving voor den door haar ter ge legenheid van het 50-jarig bestaan der ver eeniging uitgeschreven provincialen wedstrgd, thans ook van H. M. de Koningin-Moeder een groote zilveren medaille. Tot predikant bjj de Ned. Herv. gemeente te '8 Gravenhage, vacature den heer Gerth van Wjjk, is beroepen dr E. J. W. Posthumus Mejjes alhier. Uit Vlissingen. In afwachting van een definitieve regeling van het depot van discipline wordt tjjdeljjk daarbg gedetacheerd en met het bevel erover belast de kapitein J. M. J. Jonker, van het 8e regiment infanterie. Naar men ons heden uit Terneuzen meldt, heeft J. V., onderwgzer aan de open bare school, die, heden gearresteerd was, ver dacht van onzedelSke handelingen met leer lingen, in het arrestantenlokaal zich door ophanging van het leven beroofd. HET ALGEMEEN DEPOT TAN DISCIPLINE. Onder bovenstaand opschrift geeft de heer mr A. C. Wesenhagen in eene beschouwing in de N. R. Ct., naar aanleiding van het jongste kamerdebat, nog eenige nadere ophelderingen ten opzichte van de te Y1 i s s i n g e n ge vestigde strafklasse. Wg kunnen dat ljjvige stuk niet in zgn ge heel opnemen, wat ook minder noodig is, in verband met hetgeen vroeger omtrent dat Depot in ons blad is geschreven, o. a. in de nommers der Midd. Ct. van 31 Augs. en 1 Sept. 1900, toen «Een deskundige" eenige opstellen wijdde aan «Hat Algeme# depot van discipline en mr A. C. Wesenhagen". Wg ontleenen er echter een paar woorden aan omtrent den algemeenen gezondheidstoe stand, onlangs in ons blad ook besproken. Daaromtrent zegt mr Wesenhagen dat er zeer zeker op te roemen valt, waartoe zjjns inziens medewerkt de zeer gezonde ligging der kazerne vlak bg de Schelde, in het overi gens ook als gezond bekend staande Vlissin gen. Yan Zeeuwsche koortsen bg het Depot te spreken, is een even phantastische vinding als die der gestrafte klassianen over den roos- tervloer, «boven de daaronder kabbelende zee golven", geljjk de heer Spronken dit in een schrgven tot mr Wesenhagen weergaf. Verplaatsing om die reden acht de heer W. dus evenmin noodig als het ter schole gaan bg België. Ook zonder kostbare reorganisatie is, dunkt hem, op velerlei wgze verbetering aan te brengen, geljjk hg in zgn Militaire Spectator- artikel van April 1900 meende te kunnen aantoonen, vooral door een minder lichtvaar dige recruteering van het bader; verder door het stellen van een grens, een maximum van voortgezette opsluilingsstraffen en door het verschaffen van bezigheid aan de gestraften, met belooningen bg gver en correctie bg luiheid. Aan het slot van zgn stuk zegt de heer W. »Voor alles behoort de paedagogie bg het leger te worden verbeterd in de Mil. Spectator kon ik wgzen op de zware BtrafregisterB bg de korpsen, van zeer jeugdige knapen, en op het detacheeren van kinderen naar het depot van discipline, waartoe soms toestemming van den minister van oorlog noodig is. Het strjjdt tegen alle regelen van opvoedkunde, zeide ik d. t. p., om de vaderljjke leiding en waar schuwing zoo spoedig op te geven, en woelige knapen eerst zoo lang mogelgk in politieka mer, cachot en provoost te sluiten, en ze daarna onvatbaar te verklaren voor de gewone cor rectieve middelen en bg het depot te plaatsen. Wat betere leiding bg de korpsen zou in vele gevallen een opzending naar de klasse kun nen voorbomen. Terwijl ik dus de daartoe leidende redenen en overwegingen in 't midden laat, en mg in geenen deele de eer aanmatig tot de jongste hervormingen, zjj 't door meergenoemde arti kelen, zjj 't door het daaraan voorafgegaan bezoek en de toen ook gevoerde besprekingen, in 't minst of geringst te hebben médegewerkt, laat staan daaraan den stoot gegeven, verneem ik met de grootste voldoening van de invoe ring van eenige en voorbereiding van meer dere verbeteringen. Aan den door den minister van oorlog on langs aangevoerden »goeden wil" van hen, die aan 't hoofd der inrichting staan, is dan ook nimmer door mg getwgfeld, evenmin als aan den steun en de medewerking ten goede van de inspectie der infanterie en het departement van oorlog zelf. Mjjne studie, ik wgs er nogmaals met nadruk op, gold slechts het verderfelijk stelsel". TISSCHERIJEN IN ZEELAND. Slot. Wat de o e s t e rvisscherjj betreft mocht men zich ook in het afgeloopen jaar in een rjjken val van oesterbroed verheugen. De groote oesters waren dit jaar beter ge- vischt dan in het vorige, terwjjl de sterfte minder was. Op de bovenperceelen der Iersche bank deed zich hetzelfde verschijnsel voor als het vorig jaar, namelijk dat de oesters daar groen werden, terwgl onder de mossels, die aldaar tusschen de oesters voorkwamen, veel sterfte geconstateerd werd. Of een en ander met elkander in verband staat, is onbekend. De qualiteit der leverbare oesters was in het algemeen middelmatig. Zg waren minder dan die uit de Grevelingen en waren ook minder in prjjs dan deze. Gedurende de campagne 1900/1901 had van de Zeeuwsche stations der spoorwegmaat- Middelburg 30 Mei. Kameroverzicht. Zitting van Donderdag. Het vooruitzicht, dat heden de beraadsla gingen over de wet op de krjjgstucht door de Kamer ten einde zouden worden gebracht, is niet verwezenlijkt. Evenals Woensdag de discussie tot in den namiddag vrjj vlag op. schoot, zoo ging het ook heden weer. In de morgenzitting scheen alles als op wieletjes te loopen, om 's middags met horten en stooten vooruit te gaan, totdat de wagen bg art. 66, waarin bepaald wordt, dat door het beklag de verdere uitvoering der straf niet wordt ge schorst, eindeljjk geheel stond. Vrjjdag zal dan ook wel de voormiddag zitting in beslag worden genomen, alvorenB de geheele wet kant en klaar komt. Maar dan zgn we ook eindeljjk van de militaire zaken verlost. Voor heden was het echter, behoudens eenig klein goed", dat zonder beraadslaging werd aangenomen, en een korte discussie over een adreB van iemand met den veelbeteekenenden naam van Bruigom, te Delft woonachtig, nog steeds das Militairdat de aandacht der Kamer vergde. Bg art. 62 werd het juridisch debat tusschen den heer Van Kaalte en den minister van justitie, dat gisteren geschorst werd, voortgezet Zooals de lezers zich wellicht nog zullen herinneren, gold het hier de kwestie of en in hoeverre door de redactie van het artikel als door de regeering voorgesteld, geprejudicieerd wordt op het formeele recht, nl. of het steeds de militaire rechter zal zgn, die over alle delicten, door militairen gepleegd, uitspraak zal moeten doen. De heer Van Kaalte meende, dat, waar in dit artikel van «militairen rechter" wordt ge waagd, het woord «militair" moest uitvallen, omdat daarmede de vraag of militairen in enkele gevallen voor den burgerljjken rechter zouden terechtstaan, reeds tot zekere hoogte wordt uitgemaakt. Hg had in dien zin een amendement voorgesteld. Heel lang werd van morgen over deze juridische quaestie weder uitgewgdmet het slot dat het amendement- Van Kaalte met 44 tegen 23 stemmen werd verworpen en het artikel zelf werd goedgekeurd. Nog langer stond de Kamer stil bg het are. 65, handelende over het beklag, door militairen over hun opgelegde krjjgstuchtige straffen in te dienen. De heer Tydeman wilde deze paragraaf geheel laten vervallen, terwgl de regeeringscommissaris deze juist zoo mooi vondalles was er zoo keurig in gere geld, dat hjj zich die afkeuring van den af gevaardigde uit Tiel niet kon begrjjpen. Na de koffiepauze mengde zich ook de heer De Savornin Lohman nog in het debat, die zich aan de zjjde van den Leidschen professor schaarde, waarop de heer Tydeman met een amendement kwam aanzetten, waarover ook nog van verschillende zjjden werd gesproken, en toen eindeljjk kwam de stemming met het vooruit te voorspellen resultaat, dat het amen- dement-Tydeman verworpen werd. Bjj art. 66 kwam het tusschen den heer Schaper en den minister van oorlog tot een scherp treffen; en, wat ook nog niet plaats i Uit het Engélsch. VAN NORA-M'CORMICK. L De weduwe Meiford maakte zelf hare stroop balletjes en coquinjes. Als zjj die"klaar had, knipte zjj ze in lange reepen en zette ze in glazen flesschen voor het raam. Dat raam had kleine ruitjes, in lood gevat; het was breed en laag en uitgebouwd. Die flesschen hinderden dus niemand in dat raam, want het kon niet open. Het was heel gemakkelijk voor de uitstalling van het snoepgoed. Als gjj coquinjes of balletjes wildet koopen, moest gg maar niet zoo naar binnen gaan en er om vragenwant het raam was het eenige gedeelte van het huisje dat men als winkel kon beschouwenmaar als de weduwe in de keuken was, wanneer gg kloptet, deed zg dadelgk open en als gg «deftig" waart, maakte zg een ouderwetsche dienaresse voor u. De weduwe Meiford was een bepaald klein, blozend vrouwtje, met levendige oogen, altjjd gekleed in een paarsch katoentje met een aardig patroontje, en week in week uit, ik had bjjna gezegd, nacht en dag, droeg zg een heeft gehad, de regeerings-commissaris werd echt boos op den socialistischen afgevaardigde, die van het bestaande stelsel, dat de gestrafte zich toch eerst in arrest moet begeven, zeer af- keerig zich betoonde. Met de gebruikelijke ter men werd de onbillijkheid van dat'systeem door den heer Schaper aangetoond, en daarover was onze goedige Leidsche hoogleeraar zoo veront waardigd, dat hjj van «invectieven" «holle klanken", enz., enz., sprak. Het was werkeljjk grappig om te zien den boozen professor en den kleinen Schaper, die zich van de zaken niet veel aantrok. Morgen volgt de beslissing, en, naar te hopen, dan definitieve sluiting van den militairen kamercursus. In mjjn overzicht der zitting van Dinsdag laat de zetter, wienB gaven anders door nie mand meer dan door schrjjver dezes dikwgls bewonderd worden, mg spreken van «de be scheiden inlichtingen" door den minister van oorlog gegeven. Dit moet zgn «de technische inlichtingen"; waarmede deze technische ver gissing tevens hersteld worde. TWEEDE KAMER Verbouwing Rijks Hoogere Burgerschool te Middelburg. Bg het afdeelingsonderzoek van het wets ontwerp tot wjjziging van hoofdstuk V der Staatsbegrooting voor 1902 werd het volgende opgemerkt Sommige leden, die op zich zelf geene be denking hadden tegen den aankoop van het in de Memorie van Toelichting bedoelde per ceel, voor zoover dit zou worden bestemd om daarop twee later wellicht vier klasse lokalen der Rjjks Hoogere Burgerschool te Middelburg te stichten, verklaarden zich daarentegen niet overtuigd van de noodzake lijkheid van den bouw op dit terrein van een nieuw gymnastieklokaal. Naar zjj meenden, is de behoefte aan een nieuw gymnastieklo kaal volstrekt niet zoo dringend, als de Re geering in de Memorie van Toelichting het doet voorbomen en kan de omstandigheid, dat het bestaande gymnastieklokaal op eenigen afstand van het schoolgebouw is gelegen, niet tot groot ongerief aanleiding geven. Overigens zouden zg er prjjs op stellen, te worden ingelicht omtrent de bestemming, die na het in gebruik stellen van het nieuwe gymnastieklokaal aan het bestaande lokaal zou worden gegeven. BËNOEinmrGM MZ. Bg kon. besluit is benoemd tot ridder inde orde van Oranje-Nassau de heer C. Albers, zendeling van de Nederlandsche Zendingvereeniging te Meester Cornelia (Batavia). Bljjkens mededeeling van het centraal Bureau voor de statistiek bedroeg de bevolking van het rjjk op 1 Jan. 1902 5.263.159 personen, nl. 2.603.447 mannen en 2.659.712 vrouwen. Oost-Indië. Naar aan de N. R. Crt. uit Batavia wordt geseind, zgn bjj een ontploffing in de suikerfabriek Ketanggoegan West in Tegal de 2e machinist Launay en de scheikundige Westhoff gedood en de administrateur P. J. H. Neujean en de le machinist Greve zwaar gewond. schoone witte zonnehoed. Wanneer gg de deur van het huisje open vondt bg uwe komst, dan kondt gg zeker zgn dat de weduwe in de achterkeuken aan het wasschen was, en als gg dan kloptet, riep een schrille stem«Kom maar binnen, juffrouw, en bedien u zelfmjjn handen zgn te nat om ze voor u te krjjgen. Bedien u maar, tien balletjes voor een stuiver, of twee coquinjesleg uw stuiver maar op de tafel." Helaaswaar vindt men nu nog zulke balletjes, of coquinjes Zg zgn verdwe nen, evenals de kinderen, die ze zoo lekker vonden. De weduwe Meiford tobde nooit met iets niets scheen haar tegen te loopen. 't Is waar, zg had hare tegenspoeden gehad. Haar man was gestorven, zooals het heele dorp zich herinnerde, in het jaar toen mjjnheer den weg van de kerk tot aan de beek liet opbreken, en het heele dorp liet riooleeren, volgens ge zonde negentiende eeuwsehe begrippen. Maar toch zei ze vaak dat zjj veel reden had om dankbaar te zgn. «Mjjnheer was sedert altjjd heel aardig voor mjjn zoon Jacob in zgn tuin, en ik wasch voor hem en iedere week ver dien ik wat met mjjn halletjes en coquinjes en wg hebben het zoo goed als we kunnen «Ja de balletjes zgn tien voor een stui ver; ik weet niet zeker of ik nog wel voor zes stuivers heb maar Maandag maak ik weer nieuwe." De weduwe was bereid om aan iederen nieuwen klant haar geschiedenis te vertellen en het bezoek eindigde altjjd met den verkoop van eenig snoepgoed. Het dorp lag schilderaehtig en werd veel door reizigers bezocht en het was aardig dat uist als zjj voorbjj gingen de weduwe, die ook zoo schilderachtig was, voor haar huisje stond, bezig de ramen te zemen, of haar lelies te verzorgen. De weduwe Meiford kende slechts éen harts tocht in haar leven en dat was haar huisje. Haar vader en haar grootvader hadden er vóór haar gewoondzjj was er geboren en hoopte er hare dagen te besluiten. Het was voor waar een lief, oud, Engelsch huisje zwarte balken, wit pleister, roode pannen en dat alles met honderden tinten, die alleen aan de jaren en het weer "te danken zgn. Het was uitgeschilderd door alle schilders, die in het dorp kwamen en gophotographeerd door alle liefhebbersniemand ging uer voorbjj zonder het op te merken en dit alles verminderde begrjjpeljjker wgze de waardeering van de weduwe niet, daar al die bewondering haar trots Btreelde en haar beurs vulde. II. Deze geheele inleiding dient alleen om den schok voor te bereiden, dien de weduwe op zekeren voorjaarsdag ondervond bjj het bezoek van niemand minder dan Mjjnheer zelf. Mjjnheer was een zeer populair man en een ideaal grondeigenaar. Gedurende de tien jaren van zgn heerschappjj had hg, zooals wg zagen, het heele dorp van nieuwe riolen voorzien hg had ook nieuwe wegen aangelegdbouw vallige huisjes afgebroken of hersteld, boomen gerooid en bjjgeplant, op een manier die hem in aanzien bracht bjj zgn pachters en zgn nagedachtenis in eere zou doen houden door zjjne erfgenamen. Ongetwijfeld zou de tjjdde groote sommen die hjj uitgaf terug betalen maar intusschen was Mjjnheer voor het oogen- blik heel slecht bjj kas en genoodzaakt te kiezen tusschen twee uitersten, die hem beiden even onaangenaam waren. In de eerste plaats kon bg in het noorden een stuk land verkoopen dat elk jaar meer waarde kreeg, of hjj moest afstand doen van een strook gronds, welke grensde aan de bezitting van een rjjken behanger, die ver langde aan die zjjde van het dorp een nieuwe oprjjlaan te maken naar zgn kasteel, die de landergen bg zgn park wilde voegen, het huisje van de weduwe afbreken, en er een mooi portiershuis voor in de plaats zetten. Want helaashet huisje van de weduwe lag op den begeerden grond. Na veel rjjp overleg besloot Mjjnheer het stuk land in het noorden te behouden en hjj had juist zgn laatste orders aan zgn notaris geschreven toen hjj, langs het huisje van de weduwe komende, deze in haar tuintje bezig zag met het planten van de een of andere lievelingsbloem, en daar hjj veel achting voor schappjj de volgende verzending plaats, ver tegenwoordigende de hoeveelheid van de in de Ooster-Schelde voor de consumtie geschikte oesters: van het station Bergen op Zoom 455.129, Krabbendgke 116.576, Kruiniugen-Ierseke 1.367.197, Vlake 55.846, totaal 1.994.748 KG. Ten opzichte van station Bergen op Zoom valt een belangrijke achteruitgang op te merken deze moet toegeschreven worden aan de omstandigheid, dat «de Zeeuwsche Oester put," een der oudste en belangrijkste onderne mingen in het Scheldegebied, is geliquideerd. In het district Zierikzee was de cultuur over het algemeen gunstig, daar van de oesters, daar gekweekt, geregeld 3 a 4 gulden per 1000 meer gemaakt kon worden dan van die van de Iersche bank. Van Bruinisse werden verzonden 287.770 kg. In 1901 werden in het geheel naar alle richtingen in kilogrammen verzonden van de volgende stationsBergen op Zoom 539.878 oesters, 949.540 mosselen, Krabbendgke 120.961 oesters, 25 mosselen, 48.110 kreukels, 2000 krabben, Kruiningen—Ierseke 1.578.486 oesters, 100.404 mosselen, 165.235 kreukels en Vlake 75.305 oesters, 803 mosselen, 2579 breukels. Te zamen 2.314.630 oesters, 1.050.772 mos selen, 215.924 kreukels en 2000 krabben. In 1900 waren de totalen 2.242.807 oesters, 945.391 mosselen, 205.186 kreukels en 2692 krabben. ONDERWIJS. Van wege de Vereeniging tot bevordering van fabrieks- en handwerksnyverlieid in Nederland is verschenen het «Rapport omtrent het am- bachts- en teekenonderwgs voor de werklieden in Nederland," naar aanleiding van de tentoon stelling te 's-Gravenhage van 8—25 Augustus 1901. Wat het vakteekenen betreft, iezen wg de volgende beoordeelingen omtrent: De ambachtsschool te Middelburg. Het timmer- en metsel vakteekenen is goed en een voudig. Jammer dat in de teekeningen der kapconstructies abuizen voorkomen, 't Vak teekenen voor smeden is te hoog voor 't begrip van den leerling. Het handteekenen is vrjj goed. Waarom zooveel tjjd te besteden aan 't doezelen en wasschen met O.-I. inkt? De burgeravondschool te Middelburg. In alle vakken ia het tentoongestelde teeken- werk vreeseljjk zwak. De ambaohtsschool te Goes. Het vaktee kenen laat veel te wenschen overvooral de vormen zgn slecht. Teekenwerk op halve ware grootte is niet deugdeljjk. Waarom niet op 1/10 schaal geteekend met ingevulde maten en de details op ware grootte. Uit het geëxpo seerde ia geen zuiver beeld op temaken,noch van den leergang, noch van 't onderricht zelf. De ambachtsschool te Zierikzee. De voorbeelden van 't hier geexposeerde zg* slecht, en de manier van teekenen eveneens. Dit is zoo voor alle vakken en tevens tracht men nog veel te hoog te gaan. De hand- en .bouwkundige teekensohool te T hol en. Het onderwjjs hier staat nog op zeer lagen trap. Men vindt hier constructies van kappen, deuren, enz., die onmogeljjk praktisch uitvoer baar zgn. Zelfs waagt men zich aan groot plan teekenen. 't Nateek enen van prenten in haar had en misschien een overdreven besef van verantwoordelijkheid voor den typhus, die haar man ten grave had gesleept, bedacht hg zich dat een paar harteljjke woorden om haar voor te bereiden op de verandering, die haar wachtte, vriendeljjk en op baar plaats zouden zgn. De weduwe Meiford plooide haar gelaat tot haar vriendeljjksten glimlach, toen haar wel doener het hekje opende, en neeg met haar diepste dienaresse. Eerst werd het weer be sproken, toen de bloemen en de gezondheid van Mjjnheertoen kwam Mjjnheer op haar uitnoodiging binnen, zag werktuigelijk toe hoé zg een stoel afveegde, ging er op zitten en begon. Eer hg hier was, had hg de zaak heel eenvoudig gevonden maar nu, tegenover dien niets vermoedenden glimlach der weduwe, vond hg het moeilgk om te beginnen en nog-moei lijker om voort te gaan tegenover haar wit, ontsteld gelaat. Maar hg kwam er toch door en zag einde lijk de weduwe voor hem staan, met neerge slagen oogen, zenuwachtig de linten van haar voorschoot frommelende. «Ik ben hier geboren", zei zjj kalm, doch met een trilling in haar stem, die zg niet kon bedwingen, «en ik had gehoopt dat ik hier zou sterven, ja dat heb ik altjjd gedacht maar als het moet Mjjnheer begreep haar droefheid goed en zei dat alleen noodzaak er hem toe kon bren-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1