MIDDELBliRGSCHE COURANT. N°. 117. 145° -Jaargang, 1902 Woensdag 21 Mei. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f2. i nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 20 Mei 8 n. vm. 46 gr., 12 u. 53 gr., av. 4 u. 50 gr. P. V e r w a c h t s matige N. wind, opklarend weer, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing' van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bnrenu A. DE LA MAR Azn., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Middelburg 20 Mei. Vrijzinnig-democraten en Sociaal-democraten I. Misverstanden zgn spoediger in dan uit de wereld. De ervaring leert dit dagelyks op elk gebied, maar zeker niet het minst op dat der alge- meene politiek. En het is een niet minder bekend feit dat juist op dat terrein velen er zich met voor dacht op toeleggen omtrent hunne tegenstan ders verkeerde begrippen in omloop te brengen, vast overtuigd als zg zgn dat, hebben die ideeën eenmaal post gevat, ze niet spoedig weer worden losgelaten en daarom juist zoo moeilgk te bestrijden zgn. En op zulke misverstanden, verkeerde voor stellingen berusten dan allerlei oordeelvellingen, die vaak kant noch wal raken terwjjl aldus van zelf vooroordeelen en parti-pris ontstaan. Een persoon, die daarvan het slachtoffer wordt, kan volstaan - - en handelt, dit doende, meestal het verstandigst met zich van een en ander weinig of niets aan te trekken. Eene politieke party, vooral eene in wording, wier doel het is instemming te vinden bg het al gemeen, heeft er echter belang bg goed begrepen, in elk geval niet misverstaan te worden. Dit geldt dus ook van de Yryzinnig-demo- cratische partg. Hoe men over haar ook moge denkenof men haar gunstig of niet gunstig gestemd zy in elk geval dient men haar, hare beginselen, haar standpunt, en haar pogen goed te kennen voor men haar beoordeelt. Vooral onder hen die zich van haar afwen den zjjn er echter velen die geheel verkeerde begrippen daaromtrent koesteren. En een der vooral door hare tegenstanders, de anti-vrgzinnigen meest verspreide praatjes is wel dat zg op éen lgn staat met de Soci aal-democraten, terwjjl zg juist tegenover in vele opzichten krachtig front maaktdat zg uitsluitend een werkmanspartjj is, wat eveneens onwaar mag heeten. Aan de hand van een pas verschenen werkje wenschen wjj onzen lezers het verkeerde van zulke redeneeringen duidelijk aan te toonen, in de hoop dat geen partydig standpunt of vastgeworteld vooroordeel hen zal weerhouden van die bestrijding van zulke dwaalbegrippen kennis te nemen. Het is wezenlijk een verdienstelijk vlug schrift dat de heer L. van Oeveren schreef over het Ontstaan, beginselen en program der Vrijzinnig democratische partij. Voor hen, die de partg van het begin van haar ontstaan tot heden hebben gevolgd, bevat de brochure veel dat men al weet, maar daarom is het toch nog de moeite waard daar van kennis te nemen, zg het ook tot opwekking van betgeen allicht is ontgaan. De schrijver begint met eene herinnering aan de overheidszorg in de 17e en 18e eeuw, om aan te toonen dat staatszorg, staatsbe moeiing in ons staatkundig leven volstrekt geen nieuw verschijnsel is. In die eeuwen deinsde de overheid volstrekt niet terug voor krasse maatregelen ter bevor dering van het stoffelijk welzjjn des volks. Dan is een hoofdstuk gewijd aan staatsont houding, een leer, steunende op de stelling van Adam Smith, dat het algemeen belang het best bevorderd werd, als men ieder vrjj liet in het najagen van zgn eigen welzjjn een leer onbarmhartig voor de stoffelijk mis- deelden. De nadeelen, die daaruit voortvloeien, be wogen anderen weer om terug te keeren op het verlaten padstaatstusschenkomst. Zg wenschten echter niet, zooals de socia listen, volslagen omkeer in de bestaande maat schappelijke orde, maar drongen er toch op aan dat de Staat zou ingrjjpen in de betrekkingen tusBchen kapitaal en arbeid. Verschenen in Wier da's boekhandel Corns Van der Vtn te Leiden). Van huis uit waren zg liberalen geweest, maar toen bleek dat vele leden dier partg niet den weg opgingen, noodig om ten alge- me e n e n nutte werkzaam te zgn, waren zg er op uit, eene nieuwe partg te stichten. Zg kwamen telkens in botsing met die be houdende fractie der liberalen. »De in 1885 opgerichte Liberale Unie bleek zoo schrjjft de heer Van Oeveren on machtig de eenheid in de inwendig verdeelde partg te herstellen. Op den duur was het den voorstanders van ingrgpende sociale hervor ming onmogelgk onder éen dak te big ven met mannen, die zoo gansch anders dan zg over het maatschappelgk vraagstuk dachten. Een gevolg van dat verschil in opvatting was de oprichting van de radicale partg (1888), die evenwel geen vertakkingen over het geheele land had. Haar invloed bepaalde zich voorna- melgk tot Amsterdam, waar zg op gemeente- Iyk gebied diepe sporen heeft achtergelaten. Intusschen bleef het de Liberale Ume aan innerlgke kracht ontbreken, al verloor zg langzamerhand haar meest remmende elemen ten. Naar het uiterlgk vooruitstrevend, bevatte nog te veel behoudende bestanddeelen, om een doortastende politiek te kunnen voor staan". De aanleiding tot de scheiding van die Unie i kwestie der urgentie voor grondwetsher ziening met het oog op eene verbetering van ons kiesrecht, ligt nog versch in het geheugen. Zoo ontstond de Vrijzinnig democratische partij. Haar doel en haar programma zgn indertgd uitvoerig meegedeeld; evenals het onderscheid tusschen haar en de liberalen, die bg de Liberale Unie nog zgn aangesloten. Wel mag hier er vooral aan herinnerd wor den, dat die nieuwe partg zich, evenals de liberalen en de sociaal-democraten, stelt tegen over hen, die den Staat dienstbaar willen maken aan kerkelyke doeleinden, of die hun staatkundige inzichten ontleenen aan een god delijke openbaring. Naar oorsprong en doel van hun streven verschillen de Vrijzinnig democraten dus hemelsbreed van de Katholieken en de Anti-revolutionairen. Maar ook de grens, die er tusschen Vryzin- nig-democraten en Sociaal-democraten bestaat, dient wel eens duidelgk in het licht gesteld te worden; want daaromtrent heerschen wg schreven het reeds allerlei verkeerde be grippen, welke met voorlieide gevoed worden door hen die uit vrees of uit partybelang den invloed der nieuwe partg gaarne zagen' gefnuikt. Die grens juist aangeven, doen wg in onze volgende nommers aan de hand der brochure van den heer L. van Oeveren. TOESTAND DER KONINGIN. Het L o o Dinsdag morgen te negen uur. »De toestand van Hare Majesteit de Konin gin blgft zeer bevredigend. De toename der krachten veroorloofde eergisteren voor het eerst sedert het begin der ziekte dat Hare Majesteit nu dagelgks gedurende korten tgd het bed verwisselt voor een rustbank. L. Pot, arts." LICHTING 1805. !g het afdeelingsonderzoek in de Tweede kamer van het wetsvoorstel der heeren De Savornin Lohman c. s. tot aanvulling van de Militiewet 1901 betuigden vele leden der Tweede kamer hunne ingeno menheid met de indiening van dit voorstel van wet en brachten hulde aan de voorstellers, Men begroette de voorgestelde regeling als eene gelukkige oplossing, waardoor aan recht matige grieven op wettige wyze wordt tegemoetgekomen. Aan de tegemoetkomende houding van den minister knoopte men de verwachting vast, dat, moeht de Kamer zich met het voorstel vereenigen, dit door de regeering niet onaannemelyk zal worden ver klaard. Sommige leden betreurden dat niet van de regeering zelve een voorstel tot aanvalling der Militiewet op de wyze als hier bedoeld, is uitgegaan, omdat zg vreesden dat thans eenigermate afbreuk zal worden gedaan aan het uitvoerend gezag. Andere leden achten de houding der regee ring correct. Verder werden, zooals gewoonlgk, verschil lende opmerkingen gemaakt voor en tegen het ontwerp. ONGEVALLENWET 1901. De minister van binnenlandsche zaken, ge let op de mededeeling van het bestuur der Rgksverzekeringsbank, dat vele werkgevers nog geen aangiften hebben gedaan van de door hen uitgeoefende verzekeringsplichtige bedrgvenbrengt in de St. Crt. (no 115) dien werkgevers het navolgende in herinnering Ten aanzien van de verzekeringsplichtige ondernemingen, waarin het bedrgf vóór of den 16den Mei 1902 is aangevangen, eindigt de termgn, waarbinnen d9 aangifte moet ge schieden, den 31sten Mei 190 2. Ten aanzien van de verzekeringsplichtige onderne mingen, waarin het bedrgf na den 16den Mei aangevangen, moet de aangifte geschieden binnen 14 dagen, te rekenen van den dag, waarop het bedrgf is aangevangen. agevolge de artikelen 32 en 34 der Onge vallenwet 1901 moet de aangifte in duplo geschieden ten kantore der postergen, binnen welks kring de werkgever zgne woonplaats heeft, of indien deze hier te lande geene woonplaats heeft, ten kantore der postergen te Amsterdam. De aangifte geschiedt door de inlevering m door den werkgever ingevulde formulieren. Deze formulieren zgn ten kantore der poste rgen kosteloos verkrggbaar. Bg elk dubbel formulier wordt eene lyst afgegeven, waarop de verzekeringsplichtige bedrgven zgn vermeld. Ook de werkgevers, die hunne werkliden r.eeds verzekerd heb ben, of die wenschenzelvenhet risico te dragen der verzekering of dit risico over te dragen aan' a verzekeringsmaatschappy of vereeniging, zgn tot aangifte verplicht. Zg die hunne verplichting tot aangifte niet of niet tgdig nakomen, zullen trafbaar zgn volgens de wet. BMUEMmGM MZ. Bg kon. besluit: is opnieuw benoemd tot schoolopziener in it arr. Wageningen J. C. Jansen te Arnhem; is aan G. J. Vrg, te Rotterdam, eervol ont slag verleend als hulphavenmeester voor de vaart in de Nieuwe Maas en Koningshaven is voor een jaar benoemd tot rgkslandbouw-' leeraar B. A. H. Lips, thans als zoodanig tg- delgk werkzaam te 's Hertogenbosch. Door de arr.-rechtbank te 'a Hertogenboach is, ter vervulling der vacature van kanton rechter te Heusden, opgemaakt de navolgende alphabetische lgBt van aanbeveling: mr Th.: Evekink, advocaat en procureur te Zutphen, tevens rechter-plv. in de arr.-rechtbank aldaar; mr K. N. Hengeveld, griffier bg het kanton gerecht te Oirachot; mr W. C. 3. A. Peper kamp, ambt. van het O. M. bg de kantonge rechten in het arr. 's Gravenhage, voor de kantons 's Gravenhage en Delft, ter stand plaats 's Gravenhage. Donderdag a. verleent de minister van oor log geene audiëntie. KORTE MBDEDE ELINGEN VERGADERINGEN. In een dezer dagen te Rotterdam door de Vereeniging tol behartiging van de belangen der jonge meisjes, de Nederlandsche afdeeling van de Union internationale des Amies de la jeune jille, gehouden vergadsring bleek uit de verslagen dat de aideelingen Amsterdam, Den Haag, Arnhem en Groningen bgzonder de aandacht verdienen. Amsterdam gaf verslag van zgn avonden voor Hollandsche en buitenlandsche meisjes, zgn bibliotheek en zgn informatie bureau in het Tehuis Koningin Wïlhelmina, Prinsengracht 675, en van het logeertehui Prinsengracht 439. In verband met den handel in jonge meisjes is te Amsterdam, Groningen en Harlingen een begin gemaakt met het stationswerk. De meisjesbond, uitgaande van de vereeni ging, telt thans ruim 900 leden, heeft een eigen blad Onze Jonge Meisjes, met een oplaag van 3000 exemplaren, bezit een eigen biblio theek van ruim 1000 deelen in 4 talen, en 21/a-cts fonds Zusterhulp tot verleenen van bgstand aan jonge meisjes die dit behoeven. Door de vergadering werd aangenomen een motie, waarbg het hoofdbestuur werd opge dragen eene commissie samen te stellen met het doel de vorming van een Bend tot dienst- bodenpensioneering in studie te nemen. Op da Maandag te Amsterdam gehouden bondsdag van den Ned. Bond van Horlogemakers bleek uit het jaarverslag dat het aantal afdeelingen met 6 was toegenomen, zoodat nu 16 afdeelingen waren aangesloten met 343 leden. Het onderwys aan de ambachtsscholen voor horlogemakers werd onvoldoende genoemd. Besloten werd te bepalen dat de Bondsvoor zitter nooit tegelykertgd voorzitter zal kunnen zgn van de afdeeling Amsterdam en om mede te werken aan de beweging voor wettelgke bepaling tot vervroegde winkelsluiting. Het bondsbestuur zal later beslissen of men zich zal aansluiten bg het comité dat reeds gvert voor wettelgke bepaling in deze. Ter gelegenheid van dezen bondsdag werd een tentoonstelling gehouden van uurwerken en uurwerkmakerskunst, die tot 26 dezer ge opend blgft. Tgdena de Pinksterdagen zgn hier te lande nog verschillende congressen en algemeene vergaderingen gehouden. Te Rotterdam kwam byeen het congres van den Landelijken bond van gemeentewerklieden, te 's Hage had een vredesbg eenkomst plaats, ter herdenking van den openingsdag der vredes conferentie, te Haarlem werd het 40jarig be staan gevierd der Vereeniging van gym, onderwijzers in Nederland, te Amsterdam hield de Algemeene Nederlandsche Typografenbond algemeene vergadering, te Arnhem werd het congres gehouden van den Algemeenen Neder- landschen Bond van Textielarbeiders, te Utrecht hield de Nederlandsche Bond van post- en telegr aafbeambten De Post zgn 9o algemeene vergadering en in dezelfde plaats werd een congres gehouden van den Algemeenen Meubel- Oost-Indië. Uit Batavia seinde men Zaterdag dat té Priok Tjahoe gedood is de kapitein Van Kes- teren, vermoedelgk de kapitein der infanteriej H. G. van Kesteren. De genoemde officier bereikte den leeftgd van 42 jaar. Den 24n November 1882 werd hg tot 2de luitenant by het Indische leger benoemdhg werd tot Iste luitenant bevorderd 5 Septem ber 1887, tot kapitein 15 Juli 1895. Hg droeg onderscheidingsteeken voor buitengewone krygsbedrgven met den gesp Atjeh 1873—1901 en het officierskruis voor 15-jarigen dienst. Volgens telegraphisehe berichten van het einde der vorige maand waren de vgandeiyk- lieden in de Boven-Doesoen begonnen. De operatie-basis voor onze troepen was Priok Tjahoe in de afdeeling Doesoenlanden, 1± tot 2 uur stoomen boven de hoofdplaats Moeasa Teweh, gelegen op den linkeroever der Barito. Daar waB een controleur geplaatst, gesteund door een militaire macht van 150 man, onder kapitein Van Kesteren en drie luitenants. Ook had die controleur een korps gewapende poli tiedienaren tot zgne beschikking. Met 70 man werd een tocht gemaakt naar Toembang Nan- goe, waarbg onzarzgds 2 dooden en 3 gewon- vielen. Teruggekeerd naar Priok Tjahoe werd een nieuwe tocht te water gemaakt naar Bras Koening waar de pretendent-sultan, naar het heette, verblgf hield. Naar het schgnt is kapitein Van Kesteren bg dezen tocht ge sneuveld. vóór dien tgd ons op zulke gure dagen heeft voorbereid. In de drie laatste weken zoo zeida hg zou Mei koud, naar en regenachtig zgn. Deze man steekt Falb naar de kroon. Hg heeft helaas eer gehad van zgne voorspelling. Als wij nu nog krygen, wat hg zooals wg in ons nommer van 2 Mei meldden ons voor deze maand verder voorspelde, dén moeten wg ons voorbereiden op stormenden 22 en 27sten overdag; den 28, 29 en 30aten 's naehts. Juni zal echter droog en warm zgn. Het is te hopen. Wg hebben van kou, wind en nattigheid al meer dan genoeg. Hoe het in onze omgeving, in onze provincie is geweest, ligt voor de hand. Alles nat en koud. Natte menschen, van wie sommigen toch deden of ze plezier hadden. Het was er plezier naar. Enkele zagen wg er die even nat van bin nen als van buiten waren. Niet te verdedigen maar allicht tebegrgpen- Lust om in de openlucht te gaan hooren naar opwekkingen tot geheel onthouding be stond onder zulke omstandigheden niet veel. Of zg bg gunstiger weersgesteldheid, op een tweeden Pinksterdag, andera wel zou bestaan hebben, wie zal het zeggen? Nu viel de openlucht-meeting, onder Sou burg, door den regen en den wind, in het water. De aanwezigen verzamelden zich in de Ned. Hervormde kerk die stampvol was en waar de heeren Terneden, Slotemaker de Bruyne en Ruysoh van Dugteren het woord voerden. Bg het dezer dagen al hier gehouden examen voor roeier der dranken zgn geslaagd de volgende kommiezen bg 's rgks belastingen J. Aarnoudse, Ylissiugen (haven), F. Beun, Breskens, P. Bauwens, Oostburg, gedetacheerd te Sluis, A. L. Hameiynck, Sas van Gent, W. Jansen, Hontenisse, G. Kuiper, Halst, W. Leeuwenburgh, Sas van Gent, en H. Post, Zuid- dor pe. De twee eerste zgn 3e, de laatste 4e klasse. De kommies 2e klasse J. Boslooper te S a a van Gent is met ingang van 31 dezer ver plaatst naar Vlaardincren UIT STAD EN PROVINCIE. Algemeen geklaag en beklag En met reden Pinksteren heeft het er ook naar gemaakt In jaren heeft dit feest door allerlei plannen van uitgaande menschen en door de rekening van hen die daarvan profiteeren, niet zoo'n leelgke streep gehaald als in 1902. Zondag en Maandag waren akelige, koude, natte dagen. Wie nog het voorrecht had te kunnen stoken, mocht van geluk sprekenwie de schoonmaak heeft gehad met haar onvermy- delgk wegzetten der kachels, was te beklagen. Hg kon gevoegelgk zitten bibberen van de kou. Van wandelen was geen sprake; althans voor zen plezier deed men het niet, want men was beter binnen dan buiten's huis. Gelegenheden, die anders met zulke dagen druk bezocht worden, konden hare bezoekers wel tellenwat op de winst van een geheel jaar een zeer slechten invloed uitoefent. Zulke en zgn anders oogstdagen en de geleden schade wordt niet meer ingehaald, zegt men. Dat is zeker treurig voor zulke personen maar het slechte weer was ook niet minder jammer voor hen die een jaar lang hadden gespaard om met Pinksteren in eigen omge ving of elders genot te smaken, en ditmaal zoo deerlyk werden teleurgesteld. Al heeft Pinksteren nu geen al te goeden naam, die dagen van 1902 kan men in het boek der historie met bgzondere letters op- schrgven om hunne narigheid, hun kou, hun onaangenaamheid, waardoor de lentetgd werd bedorven. Men noemde als oorzaak dat dit feest vroeg was dit jaar; maar de Meimaand zelve was toch op haar tgd. Anderen beweren dat de uitbarstingen op Martinique haar invloed deden gelden. In hoever dit waar is, weten wg niet. Maar wel mag er op gewezen worden dat de Fransohe weervoorspeller, Jules Oapré, reeds Uit Vlissingen. Zaterdag namiddag en avond werden door de kommiezen bg de plaatselgke belastingen aldaar twee partytjjes gedistilleerd aangehou den, die per tram en per barge frauduleus waren ingevoerd. Tegen de overtreders werd proces-verbaal opgemaakt, terwgl het ingevoerde in beslag genomen is. Thans is ook de tweede der onlangs aldaar geboren drielingen overleden. In de Zaterdag te D omTiurg gehouden raadsvergadering werd, op voorstel van den burgemeester, bg acclamatie besloten aan prins Hendrik der Nederlanden en aan H. M. de Koningin-Moeder telegrammen te zenden van gelukwensching met het aanvankelgk herstel van H. M. de Koningin. Daarop werden van Het Loo, eveneens per telegraaf, de gewone dankbetuigingen ont- van gen. De Duitsche zeeboot Doris liep Zondag morgen nabg Hoedekonskerke aan den grond, doch kwam na eenigen fcjjd zonder hulp vlot en vervolgde hare reis. De gemeente Zierikzee heeft, naar men ons van daar meldt, een groot verlies geleden. Een harer meest vermogende en geachtste ingezetenen, de heer F. 0. van der Vliet, lid der kassiersfirma R. Koole en Zoon, werd haar Zondag, na een maandenlang smartvol ljjden, op 41jarigen leeftgd, door den dood ontnomen. Algemeen is dan ook de deelneming en droef heid over den vroegtgdigen dood van dezen verdienstelgken, hulpvaardigen man. De betrekkingen, die hg bekleedde, waren velerlei. Hy was kommandant der brandweer regent van het burgerweeshuis, lid der plaat selgke schoolcommissie, secretaris der Maat schappij tot Nut en Genoegencommissaris der Zeeuiusche Spoorbootmaatschappij, hoofdingeland van het waterschap Schouioen enz. Ook in het kerkeiyk leven stelde hg groot belang. Tot 1901 was hg een aantal jaren president van het Hervormd diaconie armbestuur, Voor aTmen en hulp of raad behoevenden was hg een helper en raadsman; niet alleen met woorden maar ook met daden. Geen wonder duB, dat reeds in de dagen zgner ziekte gedurig werd betuigd: »Er zal veel aan hem verloren wor den." Voor zgn familieleden en vrienden is zgn heengaan vooral smartelgk en wel het meeBt voor zgne hooggeachte echtnoote, zyne eenige dochter en xjjne teerbeminde moeder.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1