MIDDËLBIRGSGHE COURANT. Zaterdag 3 Mei. N°. 104. 14ö° Jaargang, 1902. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 2 Mei 8 u. vm. 49 gr., 12 u. 58 gr., av. 4 n. 53 gr. F. -Verwacht: matige W. wind, zwaar bewolkte lucht, buiig weer, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buremi A. DE LA MAR Axn., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Middelburg 2 Mei. DE LICHTINGEN 1895 -1896. De heeren Lohman c. s. hebben met hun voorstel een goede daad verricht. Het Centrum noemt hun voordracht ongetwjj - feld radicaal. Zjj gewaagt niet van faciliteiten, maar verlangt vrg stelling. «Zjj belooft de eenig mogeljjke oplossing der quaestie, en zal vele moeilijkheden, die in waarheid ook on billijkheden waren, voorkomen. Eén leemte is daar misschien nog aan te wjjzen, en wel deze, dat de vrijstelling niet wordt uitgestrekt tot de miliciens van de lichting 1897. Immers, ook dezen hebben reeds twee her- halings-oefeningen achter den rug en mochten niet genieten van de proeven met den ver korten oefeningstjjd. En al zjjn er nu wel eenige omstandigheden aan te voeren, die voor het oproepen van deze lichting kunnen pleiten, het meest gewenscht l|jkt ons nu toch, dat men de liohting van 1897 behandele op gelijken voet als die van 1895 en '96. Da zaak krjjgt dan haar volledig beslag." Een treurig figuur maken in deze eenige anti-revolutionnaire bladen die, om den mi nister van oorlog toch vooral niet voor het hoofd te stooten, zich verzetten tegen de be weging om hem op zjjn besluit te doen terug komen. Steeds hebben zjj een hoog woord over het behartigen van volksbelangen, maar in deze zaak voor recht en billijkheid, deden zjj weer, zooals steedspartijbelang stellen boven volks-belang. En nu zjj zien hoe mannen als jhr mr De Savornin Lohman, ook anti-revolutionnair, niet schromen een lans te breken voor dat recht en flink en ferm front te maken tegen den minister, al zit hjj ook in een bevriend kabinet, nu weten zjj niet hoe zich te keeren en te wenden om hunne tot heden aangenomen treurenswaardige houding te verbergen. Bjj gelegenheid zullen wjj daarop nog wel eens wjjzen, evenzeer als op de houding van dezen en'genen afgevaardigde, die bjj deze, voor velen belangrijke kwestie eenzelfde bedroevend standpunt innam. TOESTAND DER KONINGIN. Heden seint men ons Het L o o '8 morgens te negen uur. »H. M. de Koningin bracht den nacht rustig slapende door. Alle andere verschijnselen geven reden tot tevredenheid. Dr Roessingh en arts Pot.' Kameroverzicht. Zitting van Donderdag. Had het gisteren gehouden debat bjj c algemeene beschouwingen over het wetboek van militair strafrecht weinig om het ljjf, de discussie van heden, waaraan verscheidene onzer eerste klasse Kamerjuriaten deelnamen, was daarentegen zeer interessant. Den geheelen dag werd besteed aan de bespreking van de artt. 6, 9 en 29, waarin van de doodstraf wordt melding gemaakt en die, op voorstel van den voorzitter, alle tegelgk met de daarop inge diende amendementen in behandeling zgn ge- te vertellen hebben, is het een te waardeeren hors d'oeuvre, indien men dan naar iemand mag luisteren, van wien men nog niet weet, hoe hg dit of dat onderwerp zal aanpakken, wat hjj er over in het midden te brengen heeft. En als dit dan gedaan wordt, door iemand als de Leidsche professor dit Woensdag en van daag deed, dan is dit als een perzik, dienaar meer smaakt. De professor is, in een woord gezegd, keu rig in zgn optreden tegenover de Kamer. Hg is een uiterst handig debatter, een goed spre ker; hg weet in de repliek de argumenten van de vorige sprekers bondig te zamen te voegen, is niet te lang noch te kort in zgn uiteenzet ting, nog al humoristisch aangelegd, houdt een gemoedelijk praatje over de onverstandige din gen, die sommige praatlustige maar totaal onbevoegde leden soms zeggen, laat echter tevens duideljjk doorschemeren, dat hjj inwen dig over die onbevoegde heeren wel een beetje lacht denkt dan misschien wel eens aan zjjn cathedra en zgn studenten kortom is in alle opzichten een man, die voor een taak als de zjjne geknipt is. Het was werkeljjk een genoegen dien zwaar gebouwden man, met het massieve hoofd, rustende op de vierkante schouders, te hooren oreeren, uitleggen en demonstreeren. Het is zoo'n heel andere verschijning dan waaraan wg met ons stel deftig doende ministers gewend zgn. Daarbjj, deze wetten-kok in zgn zwart werk- pakje heeft geen geheimen over de wetten - keuken, waarin het wetboek van militair strafrecht nu al 14 jaar stond te koken en te braden. Hjj vertelt letterljjk alles, als men het hem maar vraagt en in een beeldspraak, die pakkend en schilderachtig magheeten. De artikels worden «uitgeplukt," «overgeplant" (zou de professor ook veel van tuinieren hou den «verhuizen," worden «omgedraaid," «ge splitst," enz. enz. Dit alles wordt dan door den spreker met toepasselijk handgebaar en armgezwaai begeleid. Werkeljjk, de zaken zoo duideljjk en plastisch voorstellen, kan geen der Kamerleden noch een der ministers. En wat niet vergeten mag worden, de regeerings- commissaris wordt nimmer vermoeiend, heeft verstaanbaar orgaan, en begeeft zich niet op politiek terrein, wat ons uiterst moeiljjk toeschjjnt. Hg blgft regeeringscommissaris, met de opdracht het den heeren "duideljjk te maken, wat duister voor hen is, en laat zich niet over de politieke zjjde van de kwestie uit. Zooals hjj zeide, staat hg in de Kamer als een >dood gewoon, bedaard en kalm mensch" welke qualiteit door hem in tegenstelling werd gebracht met de «heel andere gevoelens, waarmede de heeren hier te zamen zjjp", een opvatting, die niet weinig de hilariteit der leden opwekte. Deze uitlating slechts als staaltje van 'sprofessor's gemoedeljjken, goe- digen maar toch ooljjken betoogtrant. Maar nu het verhandelde. Dit kwam hoofd zakelijk neder op de vraag, of het opleggen van de doodstraf in het belang van den Staat aan den rechter kan en mag overgelaten wor den, dan wel of do rechter verplicht moet zgn die straf uit te Bpreken, wanneer hjj van de rechtmatigheid en rechtvaardigheid overtuigd Deze laatste stelling werd door den heer Heemskerk voorgestaan, en in een door hem en een vjjftal zjjner politieke vrienden mede onderteekend amendement nedergelegd, terwjjl de heer Lohman meer naar de zjjde der regee ring overhelde, en de doodstraf in militaire zaken alleen als noodrecht erkende. De afge vaardigde van Goes verdedigde deze opvatting op anti-revolutionnaire gronden, hetgeen de heer Theo Heemskerk als het ware buiten zich zelf van verbazing bracht. Zoo iets had hg nooit van den heer Lohman verwacht. Dat was een schipperen, een liefhebberen in de «oppor tunistische" doodstraf, terwjjl hg, Heemskerk., de «principieele" doodstraf eischte. En tegen den minister Loeff zette de heer Heemskerk zich even schrap. Wel erkende de minister het recht der overheid om met een doodstraf te dreigen maar dit mocht alleen toegepast worden, wanneer de noodza kelijkheid om de orde en rust in de maat schappij te handhaven, dit vorderde. De bedreiging en toepassing was echter een quaestie van opportuniteit, hing af van tjjd omstandigheden. Van den heer Heemskerk was dit gepraat over «omstandigheid," «tjjd en wjjle" uit den booze. Hjj wilde dus ook dat geheele art. 29, dat, zooals de regeerings commissaris ons mededeelde, «bg ongeluk" in de wet was opgenomen, laten vallen, en w schiede dit met, dan was hg er niet zeker van of hg zgn stem wel aan het wetsontwerp zou geven. Morgen is het neuzen-tellen, en zal dan wel bljjken, of de doods trailers" onder geestdriftvolle leiding van den Amsterdamschen afgevaardigde hun pleit winnen of verliezen, In elk geval zal de heer Lohman daar een mondje over mede te praten hebben. Van heeren Lohman's, van de zjjne afwijkende meening bleek hoe zelfs «Homerus wel eens slaapt". Nu, wg denken, dat morgen Home- rus-Lohman flink uitgeslapen is, en terdege wakker den heer Heemskerk van repliek zal dienen. Trouwens, dat heeft hg verdiend, want de heer Heemskerk deed van daag net alsof hg de wysheid in pacht had en om hem daarom van het tegendeel te overtuigen, kan het geen kwaad, als de beer Lohman zich eens daarmede belast. Dan is de zaak in uitne mende handen. FLINK WANDELEN EN AANPAKKEN. Het gold dus een onderwerp, waarvan met deze regeeringsmeerderheid een breed opgezet debat is te verwachten. Wat de gedaohten- wisseling echter nog belangrijker maakte, er een zekere pikanterie aan verleende, was de aanwezigheid van den regeeringscommissaris, professor mr Van der Hoeven. De Kamer luisterde zeer aandachtig naar 's professor's uiteenzettingen, was een en al oor, als hg het woord voerde; en voor de zoekers op de tribune bood het optreden van den regeeringscommissaris ook een welkome afwisseling. Want hen gaat het dikwjjls als de ongelukkige vrijgezellen, die genoodzaakt zgn steeds in hetzelfde restaurant te moeten mid dagmalen, steeds door denzelfden kellner be diend worden, die steeds dezelfde praatjes verkoopt, en die hun steeds hetzelfde menu voorzet. Als men dus, zoo als in de Kamer, ongeveer vooruit kan nagaan, wat elk der 100vK uitverkorenen over een gegeven onderwerp zal I daag zeide de heer Heemskerk, dat uit des In Amsterdam is opgericht een Amsterdam- sclie Bond voor lichamelijke opvoeding met het doel«de bevordering van volksgezondheid, kraoht, levensgereedheid en tucht, door voor zooveel noodig de bevolking van Amsterdam en van de omgeving te wennen aan lichaams oefening, beweging en spel, en haar daartoe gelegenheid, aanmoediging en leiding te ver schaffen". De heer L. Simons wjjdt in het Hbld. aan die jonggeborene, welke - den 24en April op eene samenkomst, ten stadhuize, onder leiding van den burgemeester gehouden, is opgericht, eene beschouwing, waarin opmerkingen voor komen die ook buiten de hoofdstad wel eens gehoord mogen worden. De heer Simons schrjjft dan Verleden zomer had ik het bjj zonder ge legen een der reisclubs van Ons Huis te begeleiden op een 4'/* daagsch tochtje naar het Geuldal en omgeving. En een der deel neemsters (naaister van beroep) vertelde me, toen ik bg een wandeling, die wat lang dreigde te worden, naar de vermoeidheid informeerde «Nee, nü kan ik mee, want sinds twee jaar heeft mjjn vriendin me leeren wandelen. Toen ze begon was ik doodaf als ik een kwartier in het Vondelpark liep." Men behoeft maar rond te kjjken om te ervaren dat die bekentenis door duizenden in onze stad zou kunnen godaaa worden. Flink wandelen schjjnen weinigen te kunnen. De meeste Zondags-uitgangers slenteren. Zjj loopen slap, met slaphangende knieën en sjokke gestalten. Telkens als ik uit Engeland in ons land kwam, trof me dat slappe in loopen en doen bij ons volk. Vergeljjk eens een Engel- schen stationsporto' bg onze witkielen. Zoo' porter pakt dadeljjk aan, legt 't vrachtje op wagen of schouder, en vooruit ermee. Bg ons wordt het eerst bekeken, dan er wat mee ge zeuld. 't Is geen kwestie van lichaamkracht, maar van aanpakken. Van flink doen, zonder voorbereidend zeuren, d. i. van levensgereedheid die eigenljjk heel ons volkswezen kenschetst. Wg moeten leeren recht-öp-gaan. Wg moeten leeren flink aanpakken. Wg moeten leeren durven. We moeten mèer leeren uitvoeren in kor ten tjjd. We moeten leeren spelen en sport be oefenen, niet om het beroerde wedstrjjden wie het 't hardst kan, met al het gedobbel aan die wedstrijden verbonden, maar sport gymnastiek ter lichaamsontwikkeling en tevens als aankweeking van tuehtzio, die ons, Hollanders-anarchisten, al te veel ontbreekt. We hebben behoefte aan lucht, aan veel groo- ter parken, met sport- en speelterreinen aan speelplaatsen bg alle scholen in de eerste plaats - zooals wg behoefte hebben aan korter werktjjden in en buiten de school, en meer vacantia voor allen, die hun schooljaren achter zich hebben. Bjj tal van onze scholen zgn gymnastiek lokalen, die ongebruikt kapitaal's avonds leeg staan, terwjjl onze jeugd op straat rond zwerft. Aan dit laatste feit zai eene andere vereeni- ging, welke zich te Amsterdam aan het vormen is, haar bijzondere aandacht gaan wjjden. EENE UITNOODIGING. De Weezenkas is een goed gegronde poging in het belang van het opkomend geslacht. Het Nederlandsch Vrijdenkersjonds stelt zich ten doel onderstand te verleenen aan hulpbe hoevende vrjjdenkers en nagelaten betrekkin gen van vrjjdenkers, die in omstandigheden ver- keeren, welke het verleenen van onderstand noodig maken. Het tracht dit doel te bereiken a. door rechtstreeksche hulpverleening uit eigen inkomstenb. door oprichting, zoo moge- ljjk, van afzonderlijke onderlinge verzekeringen; c. door de instelling van soortgelijke verze keringen door anderen te bevorderen. Aurora, fonds tot uitkeering by overigden, een in bloeienden toestand verkeerend begrafenisfonds, dat bjj deugdelijke behartiging der belangen van de verzekerden in de toe komst belooft te zgn een krachtige steun voor TWEEDE KAMER Aanvulling art. 5 der arbeidswet. Bljjkens het voorloopig verslag achtten ver schillende leden dit wetsontwerp niet voldoende toegelicht. Verder werden door oauerscheidene leden de bekende ernstige bezwaren ingebraoht. Bg vele andere leden vond bet wetsontwerp daarentegen instemming. BMUEMlNeM MZ. ijj kon. besluit is jhr mr W. M. de Brauw, advocaat en procureur te 's Gravenhage, be noemd om tot wederopzeggens toe, buiten be. zwaar van 's rjjks schatkist, bg verhindering van jhr mr E. N. de Brauwwaarnemend Rijks advocaat te 's Gravenhage, dezen te vervangen in alle werkzaamheden welke hem in die be trekking zgn of worden opgedragen. De St.-Ct bevat een kon. besluit tot tijde lijke voorziening in de behoefte aan ambtenaren voor den Indischen burgerljjken dienst. Daarbjj is bepaald dat in 1903 en daarna, totdat daaromtrent nader zal worden voorzien, weder gelegenheid zal worden gegeven om het groot ambtenaarsexamen voor den Indischen dienst af te leggen. Voor nadere inlichtingen verwjjzen wg naar de St.-Ct van heden. Het hoofdbestuur van De Dageraad heeft een manifest gericht aan alle geestverwanten op het gebied der vrjje gedachte, tot de ruim 50.000 volwassen kerkloozen, die zich op 31 Dec. 1899 als zoodanig hebben opgegeven, om zich aan te sluiten bg de -vereeniging De Dageraad, abonné te worden van De vrije ge dachte, lid of donateur te worden van de Weezenkas en van het Nederlandsch Vrijdenkers- fonds en toe te treden tot het fonds tot uit keering bg overigden Aurora. De vereeniging De Dageraad stelt zich ten doel de bevordering der vrjje gedachte tot zedelijke en verstandelijke ontwikkeling van den mensch, en haar zetel is gevestigd te Am sterdam. De vrije gedachte is een weekblad voor Ne- derlandsche vrjjdenkers, onder redactie van A. H. Gerhard, waarmede beproefd wordt een steeds nauwer band te leggen tusschen alle geestverwanten, en wordt in de hoofdstad uit- zjjljjn naar Sas van Gent in het plan opgeno men. Dit is echter volgens deskundig advies voorloopig onmogeljjk. De beide bruggen zgn niet voor tramverkeer geschikt en zullen, om daartoe te geraken, 150.000 aan herstelling eischen. De heer Hombach van Hulst meende nu, dat alle partgen bevredigd zouden zgn, indien de subsidievoorwaarden de clausule werd opgenomen, dat het comité de verplichting op zich neemt om een zjjljju naar Sas van Gent te leggen, binnen twee jaar, nadat de bruggen aldaar voor tramverkeer geschikt zul len zgn. Het comité verklaarde met die voorwaarde genoegen te nemen, zoodat nu ieder zjjn zin ieft. De heer Collot d'Escury van Hontenisse waB zeker de tolk van alle aanwezigen, toen hjj de meening uitsprak, dat door de toevoe ging dezer clausule meer en met grooter ge noegen subsidie en Bteun zou worden verleend. Ook aan den vriendschappeljjken wenk van den heer Collob, om niet f 7400 per jaar te vragen, maar de werkeljjk benoodigde 6000 heeft het comité gevolg gegeven. In 't belang der goede zaak is het te hopen, dat de gunstige meening van den heer Coliot, dat de onwilligen om Bubsidie te verleenen, thans, nu zjj weten dat het er op aankomt, wel zullen veranderen van meening, moge be waarheid worden. Geen gunstig begin. Een jonge landbouwer in 't land van Axel, die Donder- eene hofstede betrok, om voor eigen rekening het bedrjjf aan te vangen, kocht daags te voren op de verkooping op 't Groot Eiland, gemeente St. Jansteen, een paard met de onkosten, voor 540. Een oogenblik nadat de koop was toegeslagen, kreeg het dier eene beroerte en stierf 's nachts. ÜIT STAD EN PROVINCIE, Donderdagavond werd in het Schuttershof alhier de door den Middelburgschen Bestuur- dersbond uitgeschreven groote openbare verga dering ter gelegenheid van den 1 Meidag ge houden. De opkomst was bevredigend, een a 400 personen waren tegenwoordig. Havers uit Den Haag zette de beteekenis m den dag uiteen, terwjjl de zangvereenigin- m Aurora en De Volksstem verschillende lie deren ten beste gaven. Na de pauze besprak Havers met énkele woorden nog de Hogerhuis-zaak. Een motie werd aangenomen, waarin protesteerd werd tegen het bekende wetsont werp van den minister van binnenlandsche zaken betreffende de haringspeetsters. Ten slotte werd een collecte gehouden ten bate der uitgeslotenen te Enschedé. Benoemd tot rjjksklerk ten kantore van de Bewaring der Hypotheken en van het Kadaster te Middelburg de heer M.Mari- nissen aldaar. Uit Vlissingen. Het pantserdekschip Holland kwam heden morgen op de reede en zal eerst morgen, Zaterdagmiddag, wegens den lagen waterstand tengevolge van de afgraving aan het verbreed kanaal, in de binnenhaven komen tot het verifieeren der kompassen. De commissaris der Koningin in Zeeland bezoekt de volgende week verschillende plaatsen in Beveland. Wjj verzoeken onzen correspondenten bjj voorbaat ons geen berichten omtrent die be zoeken te zenden, tenzjj er iets zeer belangrjjks mocht voorvallen. Te T h o 1 e n komen op het kohier van den hoofdeljjken omslag 344 voor, verdeeld over 49 klassen. De hoogst aangeslagenen betaalt 1444.85 terwjjl de laagste bjjdrage 50 cent is. Het comité voor het tot stand brengen eener stoomtramverbinding Hontenisse S e 1 z a e t e hield dezer dagen, onder voor zitterschap van den heer P. J. Wortman, een gecombineerde vergadering van de besturen van belanghebbende polders en gemeenten, waaromtrent men ons het volgende meldt Het Kamerlid, de heer Fruytier, voorzitter van het comité, deed een uitvoerig verslag van den stand van zaken, met de noodige ejjfers toegelicht. Van gemeenten en polders is ongeveer 6000 subsidie noodig gedurende tien jaar. Wordt deze som verleend, dan is het tot stand komen der ljjn zoo goed als verzekerd. Verschillende aanwezigen zagen gaarne Uit Terneuzen schrjjft men ons Het detachement torpedistea uit Brielle, werkzaam geweest met het laten springen van wrak der in het Pas van Terneuzen ge zonken stoomboot Aline, heeft zgn taak ver richt en keerde Donderdag naar zijn garnizoens plaats terug. De verkooping van een kapitalen boeren inspan, op de hofstede van de wed. H. Wol- fert alhier, had Donderdag, ondanks het wintersche-Mei-weer, veel bezoekers getrof fen, niet alleen uit de omgeving, maar ook uit Walcheren, Zuid-Beveland en België. Onder het vee waren mooie exemplarener werden flinke prjjzen gemaakt. Paarden liepen tot 600, koeien tot 275. Het jonge volkje maakte zich deze gelegenheid ten nutte om in verschillende lokalen in Terneuzen, waar voor daar gelegenheid werd gegeven, een dansje te - Te Sas van Gent eischte de dyphte- ritis wederom een, nu het derde, offer. Het achtjarig broertje van het vóór eenige weken aan dezelfde ziekte overleden elfjarig meisje is nu bezweken. In verband daarmee schrjjft men ons uit die gemeente Op last van den luitenant der kon. mare chaussee wordt hier strenge contróle uitge oefend op het naleven der voorschriften be treffende besmetteljjke ziekten. Wjj juichen dit ten zeerste toe. Te hopen is dat een ieder die voorschriften naïeve, zoo niet dat hg streng gestraft worde. Dat ook de Belgische doktoren de Nederlandscke bepalingen dienaangaande gron dig begrjjpen en toepassen, is zeer te wenschen. Een Nederlandsch medicus schittert hier nog steeds door afwezigheid. Aan wien de schuld zouden wg willen vragen Te Zaamslag kwam deze week iemand tot de ontdekking, dat des nachts zgn regen bak door 't inwerpen van petroleum totaal bedorven was. Dat hier lage wraakzucht in 't spel is, is zeer duideljjk. Men had ook nog petroleum in het varkensvoer geworpen. In de afgeloopen maand werden van Philippine 886 balen mosselen verzonden, tegen 5 a .6'/a fra per baal. Het grootste gedeelte was bestemd voor Gent. Mosselzaad van de Zuiderzee, dat in het begin van de maand voor f 1 per ton verkocht werd, wordt thans aangeboden voor 80 ct per ton. Deze prjjsvermindering is een gevolg van den onver wacht grooten aanvoer. RECHTSZAKEN. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. Heden (Vrgdag) zgn veroordeeld wegens medeplichtigheid aan diefstal, helling en weder- spanuigheid: Ch. L. R., 24 j., Clinge, en C. L., N., 45 j., Stekene (België), werklieden, thans alhier in hechtenis, de le tot een jaar en 6 m. en de 2e tot 1 jaar gev.straf diefstalJ. d. S., 14 j., en H. F. G., 14 j., beiden zonder beroep, IJzendjjke, de le tot 1 m. en de 2e tot 7 d., en Oh. L. v. d. W., 18

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1