ÏHIDDËLBIRGSGHË COURANT N°. 96. 145° Jaargang, 1902. Donderdag 24 April. Verschillende Berichten. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EK VERWACHTING, 23 April 8 u. vm. 53 gr., 12 n. 59 gr., av. 4 u. 60 gr. F. V e r w a c h tmatige W. wind, opklarend warmer weer. Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentien en reclames, niet afkomstig nit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Burean A. HE LA MAR Azn., K.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Middelburg 23 April. Kameroverzicht. Zitting van Dinsdag. Over een eerste zitting, nadat de Kamer gedurende eenigen tjjd vacantie heeft genoten, is altjjd weinig te scbrjjven. Zoo ook heden. Het eenige wat opviel en wat anders gewoon lijk niet plaats heeft, was de aanwezigheid van alle ministers. Wg dachten al»zou er iets gebeuren? een ministerieel© verklaring af gelegd moeten worden Er gebeurde echter niets van dien aard. Alleen trof het ons, dat de ministers er zoo plechtig en deftig uit zagen. Na al het gescbrjjf in de bladen, dat drKuy- per voor een Nederlandsch minister niet deftig is en doet, was het aangenaam te zien, hoe onze premier, als het moet, toch wèl deftig kan zjjn. Zoo was hg vandaag every inch zwart laken en plechtige deftigheid. En zjjn collega van finantiën, die hem in zjjn reislustigheid imiteert, volgde ook in dit opzicht den voor zitter van den ministerraad trouw na. Hg was in éen woord allerdeftigst, bjjna nog deftiger dan dr Kuyper. Wat de Kamer betreft, werd zooals de lezers weten besloten morgen in de afdee- lingen te gaan, Donderdag de interpellatie te behandelen, die de heer Van Alphen over op roeping der lichting van 1895 zal houden, benevens een reeds vroeger aangekondigde interpellatie-Van Wjjck over den invoer van Nederlandsch vleesch in Engeland, om dan Vrgdag aan te vangen met de beraadslaging over de wetsontwerpen nopens de militaire tucht en het militaire strafrecht. Wat zal dat Donderdag een levendig debat worden, nu de heer Van Alphen de socialisten inet deze interpellatie voor is geweest De gemeentewet. Het pleit zeker voor de deugdelijkheid van het werk, dat Thorbecke in de kracht van zjjn leven en op het hoogtepunt van zjjn invloed heeft tot stand gebracht, dat thans nog na vjjftig jaren de gemeentewet onze geheele ge meentelijke verhoudingen regeert. Zjj is van ontzagljjk groote beteekenis geweest. Duizen den zijn in de gelegenheid gesteld, in kleinere kringen mede te werken tot de behartiging van gemeenschappelijke belangen. Voor de staatkundige opvoeding van ons volk is de ge meentewet van zeer groot belang geweest, zjj wordt het nog steeds meer naarmate een meer uitgebreid kiesrecht nieuwe kringen tot de samenstelling der gemeenteraden roept. Het zelfbestuur van de gemeenten moge langzamerhand aan onderscheiden beperkingen zjjn onderworpen, toch bljjft de kring van be langen, waarin de gemeentenaren door hun zelfgekozen vertegenwoordigers heer en meester zjjn, groot. Allengs begint men dan ook in te zien, dat, vooral waar de economische belangen van burgerjj worden behartigd, de gemeente hoogst belangrijke rol heeft te spelen. De sociaal-democraten hebben daarom zeer j gedaan, met een nauweren band te leggen tuBBohen de gemeenteraadsleden van hun rich ting. Ook de vrgzinnig-democraten hebben vooral op het gebied der gemeentelijke politiek te wjjzen op zoovele en zoo gewichtige ver anderingen, door hen in de opvattingen over de taak der gemeentebesturen aangebracht, dat ook voor het vervolg van hen bjjzondere aan dacht voor dezen tak van het bestuur kan worden verwacht. Vrgzinnig-democraten als Gerritsen, Treub en zoovele anderen zjjn het geweest, die in onderscheiden gemeenteraden voor het eerst krachtig een stem hebben laten hooren voor de exploitatie van tal van ondernemingen door de gemeente zelve, waar deze tot dusver in den regel werden overgelaten aan particulieren, die daarin vaak ruim vloeiende bronnen van winst vonden, tegeljjkertjjd eok bronnen van twiBt en geBchil met gemeentenaren of meentebeaturen. Gaandeweg is, onder den invloed van wat men radicale politiek rekende, bjj de gemeente besturen d® gedachte steeds verder doorge drongen en hoe langer hoe meer verwe: dat elke onderneming, die een monopolisch karakter draagt, van wege de gemeente moet worden geëxploiteerd. Zóózeer is in de laatste jaren deze meening vastgegroeid in de denkbeelden van het volk vooral ook door de gunstige voorbeelden, op welke bijna elke gemeente van eenige betee kenis kan wjjzen dat thans deze regeering. die toch waarljjk niet op vrijzinnig-democratisch standpunt staat, zich opmaakt om de te wet in overeenstemming te brengen met de veranderde inzichten. Reeds bjj de behandeling der staatsbegrooting heelt dr Kuyper als zijn meening te kennen gegeven, dat, vooral met het oog op de geineen- ljjke inrichtingen van dezen tijd, verandering in de gemeentewet noodig is. En thans ver luidt, dat de minister het noodige materiaal verzamelt door tusschenkomst van de Gedepu teerde staten der verschillende provinciën, om een wetswijziging voor te bereiden. Dit voornemen kan niet anders dan worden toegejuicht. Evenwel zal het de vraag zjjn, of dr Kuyper zóóver durft doortasten als in deze materie thans gebiedend noodzakelijk is. Wil toch de gemeente, meer nog dan reeds nu geschiedt, werken van openbaar nut ter hand nemen, ondernemingen exploiteeren, die een monopolistisch karakter dragenzal dit ook geschieden door een combinatie van ge meenten dan behoort zonder twjjfel de ge heele bestuursorganisatie van de onderdeelen van den staat een ingrijpende wgziging te Het is toch niet voldoende, dat alleen die wijzigingen in de gemeentewet worden aange bracht, waardoor de grootste moeiljjkheden voor enkele groote gemeenten worden wegge nomen. Zelfs niet, dat de begrooting van onderscheiden gemeentebedrijven niet meer als zoodanig in de gemeentebegrooting worde opgenomen, maar deze in 't vervolg slechts zal bevatten het geschatte resultaat van de exploitatie als éen cjjfer van winst of verlies. Zelfs is het niet voldoende, als zou het groote verbetering zjjn, dat de gemeentelijke ondernemingen zooals gasfabrieken, elec- trische centralen, waterleidingen, telephoon- netten worden geëxploiteerd als door een afzonderïjjke vennootschap, en dat de boek houding daarbg precies het karakter verkrjjgt van die eener gewone naamlooze vennootschap, met behoorlijk opmaken van balans en winst en verliesrekening, afschrjjvingen, enz. Neen, noodzakelijk is, dat de verandering nog dieper doorgrjjpt en dat ook de geheele samenstelling en bevoegdheid van de commis sie van bjjstand, d® samenstelling zelfs van de gemeenteraden, worde herzien. Wanneer toch gemeentebesturen werkelgk met ijver zullen ter hand nemen die tal van inrichtingen va» algemeen belang, die reeds nu als industrieele ondernemingen worden be heerd, dan behooren zjj daarvoor de geschikte leidende krachten te kunnen aanwijzen. Als het dagelgksch bestuur alléén het volle gewicht van belangrijke ondernemingen op zjjn rug krjjgt, ligt het voor de hand, dat het aarzelt nog meer dan een bescheiden last te aanvaarden. Er ontstaat een schuwen om ter hand te nemen wat eigenlijk hoog noodig moet worden aangepakt. Wat dan Vergrooting va» het aantal wet houders in gemeenten, die belangrijke onder nemingen beheerenvergrooting, zoo noodig, van het aantal raadsleden buiten de grenzen, thans door de gemeentewet gesteld-, vergroo ting ook van de bevoegdheid en zelfstandig heid van den werkkring der commissies van bjj stand uit den raad, misschien met toevoe ging van bevoegde personen daarbuiten ziedaar reeds wijzigingen, die vanzelf onder de aandacht zullen vallen, zoodra de gemeentewet met het oog op de gemeentelijke ondernemin- m wordt herzien. Het laat zich inzien, dat een dergelijke her ziening bjjna onmogelijk tot een zeer ei kring van bepalingen kan worden beperkt. De veranderingen in ons economisch en staat kundig leven ook in kleine, ook in landeljjke aten, waar grond-exploitatie en land- uitgifte aan arbeiders van voortdurend meer belang worden, noodzaken tot belangrjjke her vorming van de bepalingen, die, vroege/ heil zaam, thans een knellende band worden. 'tls te hopen, dat de minister van binnen- landsche zaken in deze verandering voorstelt. Maar evenzeer is het te verwachten, dat dan de democraten, en vooral zjj die, reeds jaren lang een actieve gemeente-politiek hebben voorgestaan, zich niet onbetuigd zullen laten. V. D. KORTE MEOEÖE'EEIKGEK VERGADERINGEN. Op Hemelvaartsdag (8 Mei a.s.) houdt de Ned. Bond van Jongelings- Vereenigingen op Geref. Grondslag zjjn grootès jaarljjkscben Bondsdag in het concertgebouw te Amsterdam. De ochtendvergadering begint te 10 uren, met een openingsrede door den Bondsvoorzitter, den heer J. E. Vonkenberg, predikant te Ba- rendrecht. Daarna komen verschillende onderwerpen van huishoudeljjken aard aan de orde. De middagvergadering vangt te twee uren m. Na de gebruikelijke opening zal prof. dr H. Bavinck van Kampen een referaat houden over Saamwerking, de heer Jb. van Oversteeg over J. F., Huisgezin, Kerk en prof. dr. J. WoJtjcr van Amsterdam zal een opwekkende rede uitspreken. Des avonds treedt eindeljjk nog voor den Bond op den heer K. Fernbout van Utrecht. De middag- en avondvergadering zjjn publiek. Tot de ochtendvergadering hebben alle leden van aangesloten vereenigingen toegang. Andere personen moeten vooraf schriftelijk introduotie aanvragen. Oost-ïndiêo Aan het Bal. Nbl. wordt uit Buitenzorg ge meld, dat mevr. Roöseboom, vergezeld door de echtgenoot® va» Z. E.'s adjudant, den luite nant ter zee der tweede klasse De Booy, de reis van haar man zal medemaken. Te Semarang heeft zich weer een geval van cholera met doodeljjken afloop voorgedaan. Ook elders moet de ziekte nog slachtoffers maken. Uit Solo wordt aan de Loc. gesohreven, dat in den omtrek van Klatten sinds geruiinen tjjd een ziekte heerscht, veel weg hebbende van g holer a, die de opgezetenen dier onderne mingen dreigt te deeimeeren. sterfgevallen van 25 per, dag behooren niet tot de zeld- Voordracht ter vervulling eener vaca ture in den Ho ogen Raad. Op de aanbeveling van zes candidaten, door den Hoogen Raad der Nederlanden aan de Tweede Kamer ingezonden, voor de vacature van eene raadsheerplaats in den Raad, ont staan door het overljjden van den raadsheer mr B. H. M. Hanlo, zjjn geplaatst de heeren mr A. P. L. Nelissen, rechter in de arrondis- semenls-rechtbank te BredaA. M. B. Hanlo. officier van justitie bjj de arrondissements rechtbank te MaastrichtJ. Remees van ld- dekinge, president der arrondissements-recht- bank te Groningen; W. J. Karaten, raadsheer in het gerechtshof te 's GravenhageJ. C. baron Baud, advocaat-generaal bjj het gerechts hof te AmsterdamA. J. L. NgpeJs, raadsheer in het gerechtshof te 's Hertogenbosch. Het hoofdbestuur van het Zeeuwsehe comité ter behartiging van de belangen der verlofgangers van de lichting 1895 is geves tigd te Middelburg, Eene vergadering, ten behoeve van die mi liciens Dinsdag te Goes belegd, kon wegens1 te geringe opkomst geen voortgang hebben. Men zal den heer Goovaart te Middelburg, voorzitter van het comité, uitnoodigen de leidiDg van een nieuw te beleggen vergadering op zich te nemen en alle miliciens van die lichting, Zuid- en Noord-Beveland, oproepen om op het bekende request te teekenen. In de Dinsdag te Hulst gehouden raadszitting »werd vastgesteld de verordening op het herhalingsonderwjjs. Op het verzoek van de naamlooze vennoot schap stoomtram Hulst Walsoorden om vergunning tot doorgraving der stadswal, werd, evenals in de vorige raadszitting, na langdurige discussie besloten dit te renvoieeren naar burg. en weth. en later, na overleg met den ingenieur der ontworpen ljjn in comité- generaal, het andermaal in behandeling te ATJEH, Aan de met de jongste mail ontvangen In dische bladen, loopende tot 27 Maart, is het volgende ontleend Big kens een van den eivielen en militairen gouverneur van Atjeh en onderboorigheden, onder dagteekening van 24 Maart, ontvangen telegram werd de Europeesche sergeant Heine in Melaböh door een Atjehache». gevangene levensgevaarlijk gewond. Een redacteur van de Sumaira-posi had den morgen van den 25en Maart dadelgk na de aan komst van den heer Van Kol te Medan, een interview met dezen afgevaardigde. O. a. werd gesproken over Atrjeh, waar de heer Van Kol juist vandaan kwam, en hg zei dienaangaande het volgende ongeveer »0, AtjehDoe u me één pleizier en zeg u ook in hetgeen u vanavond in uw blad schrjjft, dat ik van Atjeh een heel anderen indruk heb regen, dan ik vroeger had. Dat we daar al zóóver waren, had ik niet gedachtziet u, op zoo'n afstand, in Holland, krjjg je daar een heel verkeerden indruk van. Maar nu ik zelf geweest ben, nu ik de voornaamste streken ,r nog gevochten wordt, heb bezocht, durf ik gerust zeggen De oorlog in Atjeh is uit. Ja, er wordt nog wel gevochten, maar dat is maar met kleine bendetjes.oorlog is dat niet". De heer Van Kol heeft dan ook werkelgk in Atjeh overal rondgereisd en de toestanden daar dus met eigen oogen gezien. UIT STAD EN PROVINCIE. De St. 0>'t. bevat de~ gewijzigde statuten van de Christelijke Jongelings vereeniging, onder de zinspreuk: Romeinen I 16a, te Mid delburg. Het doel der vereeniging is om jongelingen, die het Oude en Nieuwe Testament erkennen als het Woord Gods, en onzen Heer Jezus Christus als den algenoegzamen Zaligmaker, God geopenbaard in het vleesch, tot genat ljjken arbeid te verbinden aan elkanders eeuwig en tjjdeljjk welzjjn, en aan de uitbreiding het Godsrjjk, voornamelijk onder jongelingen. Om dit doel te bereiken houden de leden zioh bezig met het onderzoek der Heilige Schrift, en met al wat godsdienstige en maat schappelijke kennis ook in hun omgeving kan bevorderen. Daartoe ook bezit de vereeniging eene biblio theek, bestaande uit werken over godsdienst, letterkunde, geschiedenis, aardrijkskunde en dergelijke. De vereeniging eischt van hare leden, dat zg zich toeleggen op sal wat waarachtig al wat eerljjk is, al wat rechtvaardig is, wat rein is, al wat liefeljjk is, al wat wel luidt." Van de maansverduistering Dinsdagavond hebbe» wg niets gezien, hoeveel moeite wj ons daarvoor ook gaven. Wjj vermoeden da dit, bg de bewolkte lucht, wel met meer gewone stervelingen het geval zal zjjn geweest, en ook wel met de bevoorrechte op een observatorium. het zjjn taak heeft opgegeven, en dezer dagen ontbonden is. De Bohemers gaven onlangs te Berljjn hun duizendste concert, als altjjd bekroond met volledig succes. Te Koewacht kwamen den laatste» tjjd eenige gevallen van besmettelijke keel ziekte voorreeds een tweetal kinderen zjjn aan die ziekte bezweken. Dinsdagmiddag had te Groede de eerste •aadszitting in het nieuwe ge meentehuis plaats. Na afloop dezer zitting bracht zoo schrjjft ons öe plaatselijke Harmonie Eendracht maakt Macht, een gunstig bekend staand mu- izelBcbap, hulde aan het beleid van den raad, die onze plaats met een flink en hecht publiek gebouw heeft vermeerderd. De secretarie, die hier ter plaatse in afzienbaren tjjd aan veel veranderingen heeft bloot gestaan, is nu in een goed gebouw gevestigd, voorzien van een allerliefst balconnefje. Ook de woning van den gemeenteveldwachter is binnen het gebouw zoo doelmatig aange bracht, dat hg van uit zjjn huiskamer de markt kan overzien. De breede trap in 't midden van 't gebouw is een waar sieraad! Jammer, dat de feestelijke opening van een vooq aarsregen was vergezeld, die zeer onge legen kwam en maakte dat de toespraak van den burgemeester, die binnen 't gebouw bleef, slechts door weinigen kon verstaan worden. Omtrent deze zitting meldt men ons nog van andere zjjde: De voorzitter, de heer J. G. Gerritsen, opende de vergadering met een woord van dankbaar heid voor de gunstige berichten aangaande H. M. de Koningin en met een wensch voor haar herstel. Een en ander werd door de raadsleden staande aangehoord. Daarna gaf de voorzitter een overzicht de geschiedenis der gemeentehuizen sedert hjj 21 jaren geleden burgemeester dezer meente werd en hoe wg thans eindeljjk hebben een huis, zoo na mogelgk voldoende aan alle redeljjke behoeften en wensohen, tevens sieraad voor de gemeente. Zonder iemand te kort te doen, wenschte hg toch uitdrukkelijk te constateeren dat het bezit en de inwijding dit huis grootendeels te danken is aan den wethouder Hammacher, aan wiens liefde voor en stille toewijding aan de belangen van zjjne geboorteplaats hg, ook namens den raad, hulde bracht. Vervolgens bracht de burgemeester een woord van dank en lof aan den gemeente-architect Risseeuw voor zjjne plannen en de uitvoering daarvan, en aan den aannemer Joz. Haartsen voor den jjver en de netheid, waarmede hg het werk heeft uitgevoerd. Burgemeester, raadsleden, architect en aan nemer bleven daarna nog gezamenlijk den avond in het nieuwe huis feesteljjk doorbrengen. ONDERWIJS. Akte-examens te Middelburg. Dinsdag werden zooals nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer is gemeld geëxamineerd 8 mannelijke candidaten, van wie er 1 werd afgewezen. Geslaagd zjjn de heeren: P. G. van Lies hout, Huybergen, P. Lutejjn, Middelburg, C. M. L. van der Maas, Ellewoutsdjjk, F. Mole naars, Hulsteren, J. N. C. Moonen, Oudenbosch A. van Noord, Middelburg, en W. F. M. van Os, Oudenbosch. Te Utrecht is geslaagd voor het theore tisch geneeskundig examen de heer G. J. O. Hartman. LETTEREN EN KUNST. Te Antwerpen heeft zich na den dood van Benoit een comité gevormd dat zich ten doel stelde een complete uitgave te bezorgen van de muzikale en letterkundige werken van den gevierden Vlaamsehen componist. Het comité is echter met de personen, die rechten hadden op verscheidene werken van Benoit, i niet tot een vergeljjk kunnen komen, zoodat Bg het inzenden van requesten (verzoek schriften) voor of door militairen, aan H. M_ de Koningin en aan den Minister van Oorlog, is bet ook ter wille eener spoedige afdoe ning der zaak zésr wenseheljjk, zoo merkt men op, tevens daarbg duidelijk te vermelden het korps waarbg de betrokkene dient, dan wel laatstelijk gediend heeft, zoomede het stamboeknummer, waaronder men is ingeschre ven, welk nummer te vinden iB vooraan in het zakboekje. Het lid der Tweede Kamer, de heer A. Talma, zal, ofschoon hersteld, voorloopig nog niet aan de werkzaamheden der Kamer deelnemen, daar zjjn geneesheer hem voor den eersten tjjd het werken ernstig ontraden heeft. De koning van België en de keizer en de keizerin van Rusland laten dagelijks naar den toestand onzer Koningin vernemen. Als eene bijzonderheid mag zeker wel gemeld worden, dat bjj de tweede voorstelling van De looverfluit te Amsterdam, door het Lyrisch Tooneel, na afloop tienmaal gehaald is moeten worden. De schilderspatroons te Zutphen hebben onderling besloten den loonatandaard met 1 cent te verhoogen. In de dekenweverg Kremcrsmaten te Enschede zgn thans 53 getouwen in werking; 50 personen zgn in de fabriek gelogeerd. Dinsdagavond maakten een 15tal der nieuwe arbeiders van de firma Van Heek eene wan deling door de straten. Dit gaf aanleiding tot samenscholingen, die door de marechaussee werden uiteengedreven, waarbjj ook de sabel werd getrokken. Enkele personen liepen lichte verwondingen op en een man werd gearresteerd Te Rotterdam zgn gearresteerd de sohry- v er van de Amsterdamsche Lantaarnzgn vrouw 3 een persoon, wijl zg opnieuw een stadgenoot hadden gepoogd op te lichten, door hem geld te vragen om niets over hem in ge noemd schendblad te schrgven. Te Havelle is de brievengaarder aange houden, verdacht van verduistering van aan toevertrouwde gelden. Een vrouw te Poeldjjk, die de eerste poklgderes aldaar had verpleegd, ia door de ziekte aangetast met twee harer kinderen. Men beweert dat zg geweigerd had zich opnieuw te laten vaccineeren. De zoogenaamde »blikken dominé", een zekere S,, die door zgn opruiende taal te Sil- volde voor eenige weken tegen de Katholieken aldaar gehóuden tot wanordelijkheden aanlei ding gaf, welke hem noopten zgn woon plaats te verlaten, zal niet meer in Silvolde terugkeeren. Ook zgn vader, een flinke sehil- dersbaaB, heeft zich genoodzaakt gezien, zgn bezittingen te verkoopen en het dorp te ver laten, daar hg er geen werk meer kon vinden. Ongelukken. Te Harderwgk viel een 21/» jarig knaapje, een eenig kind, in een pot kokend water en stierf aan de bekomen brandwonden. Te Capelle a./d. IJsel geraakte een tweejarig knaapje in een sloot en werd levenloos opgehaald. Te Moordrecht is een 3jarig kind in een wetering gevallen. Toen het op het droge was gebracht; bleken de levens geesten reeds geweken te zgn. Te Afferden wilde een gewezen officier zgn revolver schoon maken. Er zat nog een patroon op, het schot ging af en de kogel trof den man in de borat. stierf aan de bekomen wond. Tot slot Te Bakhuizen geraakte het 5-jarig zoentje van een walknecht, terwjjl het, vaders komst afwachtende, op de aanlegplaats der veerboo- ten aan het spelen was, te water, met het ge volg, dat het knaapje verdronk. Toen op 12 April de atoomboot Koning Willem II, op reis van Amsterdam naar Java, Kaap del Armi waa gepasseerd, raakte een der tot het mede overgevoerd wordende transport behoorende soldaten overboord. De man was op het pnnt te zinken toen een le kl. passa gier, de heer A. M. Ph. Hoogesteger, een 18- jarige jonge man, overboord sprong ter hulp. De soldaat voelde, toen hg hulp zag naderen, zjjn moed herleven en wist een der hem toegeworpen reddingboeien te grjjpen. De heer H. zwom toen naar de uitgezette reddingsboot die eerst hem en toen den soldaat opnam en veilig aan boord terugbracht. Te Antwerpen is bericht ontvangen van het overigden van baron 't Serclaea van Wom- meraon, die in Zuid Frankrgk bjj een automo biel-ongeluk met zgn hoofd tegen een muur terecht kwam. Loodvergiftiging in België. De vakvereenigmg der stukadoors in Brussel heeft besloten een campagne op touw te zet ten tegen gebruik van loodwit en daarvoor

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1902 | | pagina 1