IHIDDELBIRGSOHE COURANT.
N". 92.
143° Jaargang,
1902.
Zaterdag
19 April,
FEUILLETON.
BEROUW!
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco p.p., ƒ2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
18 April 8 u. vm. 46 gr., 12 n. 55 gr., av. 4 u. 56 gr. F. - Verwacht: zwakke wind, gedeeltelik
bewolkt, nevelig, weinig veranderiDg in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclamens 40 cent per regol.
Gtroote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Ng verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeeu Advertentie-Bureau
A. DE I.A MAB Azn., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 18 April.
HET HARING-SPEETSTERS-
ONTWERP.
De redactie van De Economist denkt over dit
ontwerp gunstiger dan over het algemeen
wordt gedaan. Zg schrijft nl.
Het ontwerp heeft in de kringen, der vrienden
van sociale dwangwetgeving een storm doen
opsteken. Een storm die echter waarschgnlgk
met het Voorloopig verslag wel zal blgken te
hebben uitgeraasd.
Ontkennen willen wg overigens niet, dat de
Memorie van toelichting by een zoo principieel
belangrgk voorstel als dit, waardoor nacht
arbeid voor vrouwen weder wettelgk geoorloofd
wordt verklaard, in hooge mate sobsr is. Met
geen woord toch wordt gerept van den feite-
1 Ijken toestand in het bedrjjf der haringrooke-
rgen aan de Zuiderzee, zooals die onder vigeur
van de arbeidswet nu reeds meer dan 10 jaren is.
Schromeljjk overdreven echter dunkt ons de
oppositie van hen die aan het ontwerp symp
tomatische beteekenis ter beoordeeling van het
streven van deze regeering op sociaal gebied
meenen te mogen zien. J81 jjkbaar geldt het hier
een geval waarin de arbeidswet in haar alge
meenheid te ver ging, een geval zooals er bjj
goed zoeken wellicht nog wel meerdere zouden
bljjken te bestaan. Zoolang nu bij overtreding
niet geverbaliseerd wordt, kan een dergelgke
toestand een tgdlang stilzwijgend worden be
stendigd. Tot een burgemeester, door een ver
volging in te stellen, het nemen van een be
slissing onvermijdelijk maakt, en men voor de
keus komt öf een bedrijfstak te ruïneeren öf
een uitzondering op de wet toe te laten.
De Regeering heeft het laatste gekozen,
duchtend de gevolgen welke stipte handhaving
van de wet in de armelijke visschersdorpen der
Zuiderzee zou veroorzaken. En de kritiek treft
dunkt ons niet zoozeer haar als wel ambts
voorgangers die bjj oogluiking een toestand
strjjdig met de wet lieten voortduren, ofschoon
hg hun niet onbekend kan zgn geweest.
Se
Billijkheidshalve meenden wjj ook dit oor
deel onder de oogen van onze lezers te moeten
brengenal zgn wg het daarmee niet eens*
TOESTAND DER KONINGIN.
In hei. Paleis Het Loo worden allo maatre
gelen genomen om de Igderes niet te storen.
De slaapkamer van H. M. wordt zorgvuldig
tegen elk geluid beschut. In de omliggende
kamer9 en gangen mag het personeel niet
meer komen. Dr Roessingh is bgna onafge
broken ten paleize. De Koningin-Moeder is
geregeld in de nabijheid van hare dochter;
evenals de Prins.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
in de St. Crt. ter algemeene kennis, dat Z. K.
H. de Prins der Nederlanden, Hertog van
Mecklenburg, den wensch heeft te kennen
gegeven, dat bjj gelegenheid van den aan
staanden verjaardag van Z. K. H., met het oog
op de ziekte van H- M. de Koningin, de
voorgenomen openbare vermakelijkheden, ter
viering van dien dag, geen voortgang mogen
hebben.
Alle parades zgn dan ook afgelast.
Men zie de Laatste Berichten.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Big kens ons gedane mededeeling bedroeg
de netto opbrengst van den Muziekavond,
Donderdag 10 April in het Schuttershof alhier
gehouden, 130.21. Dit bedrag is overgemaakt
aan het organisatie-comité te Enschedé.
Lag het oorspronkelijk in de bedoeling ook
een deel van die opbrengst te zenden aan de
uitgesloten diamantbewerkers te Amsterdam,
nu de uitsluiting aldaar geëindigd is, achtte
men het beter het geheele saldo voor Enschedé
te bestemmen.
- Met het oog op den ziektetoestand van
onze Koningin besloot ook de gymnastiek en
schermvereeniging Atilla alhier de tegen
heden avond aangekondigde soirée niet te doen
doorgaan.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Middelburg vergadert Maandag a. te
drie uren ten Raadhuize.
- Met ingang van 27 April a. worden op
Zondagen (geene feestdagen op werkdagen
vallende) de diensturen van verschillende
•gkstelegraafkantoren op nieuw geregeld.
Dat te Middelburg zal geopend zgn
van 7.308.30 vm., 12.30—1.30 nm. en
7.30 nm. en dat te Vlissingen van
7.30—9.30 vm., 122 nm. en 5.307.30 nm.
De diensturen op feestdagen, niet op een
Zondag vallende, bljjven onveranderd.
Te Kruiningen geraakte Donderdag
op een boerenkoopdag een koe, die pas ver
kocht was, uit de handen en sprong woest
door de volksmenigte heen, velen omver
gooiende. Een oude schaapherder werd zoo
ernstig getrapt, dat ten spoedigste geneeskun
dige hulp moest worden ingeroepen. Hjj had
veel te lgden. De arme stakkert verloor zgn
bril, terwjjl zjjn broek en rob voor goed naar
de voddemand konden. Een collecte onder het
publiek bracht aanstonds genoeg op, om een
bril aan te schaffen, terwjjl de bode en de
notaris hem een nieuwen rok en broek toe-
Uit het Engelsck.
VAN
Mrs NEWMAN.
»Hebt gjj aan uw zuster gezegd, waar
voor ik gekomen ben, mjjnheer Harland
vroeg Sibylle.
Hjj bloosde en zei stotterend, als iemand
die niet gewoon is iets te verbergen
»Ik had alleen den tgd om te zeggen dat
uw vader overleden is," en voegde er veront
schuldigend bjjsik vond het niet noodig
Grace te vertellen dat gg meer dan dat
kwaamt mededeelen."
sik vind .dat uw zuster moet weten dat
ik kwam zeggen dat mgn vader op zjjn st
bed den uwen vergiffenis schonk," zei Sibylle
duideljjk en kalm.
sVergiffenis aan mgn vader? Waarvoor
was dat noodig riep Grace verontwaardigd
nit, en zag Sibylle vol trots aan. sHet moet.
een misverstand zgn, natuurlgk, en gg ver
geet dat onze vader ook dood is, juffrouw
Harland."
sik wist niet dat hg dood was, toen ik
hier heen ging en ik moest het laatste bevel
van mgn vader volbrengen. Nu ik dit ge-
Uit Terneuzen
schrgft men ons
Uit een in de raadszitting van Donderdag
gelezen rapport van den heer Van Rgu, con-
sulteerend electrotechnisch ingenieur te Rot
terdam, bleek, dat burg. en weth. na het on
geval, doox de geleiding bjj den heer A. H,
Donze ontstaan, een onderzoek hebben laten
instellen omtrent de deugdelijkheid van den
aanleg der geleidingen voor electrische stroom-
levering, geëxploiteerd door de Industrieele
maatschappij te Amsterdam. De conclusie
van het rapport is dat zoowel de geleiding
als de centrale bljjk geven van degelgkheid
bjj het aanleggen ervan en van zorg bg de
exploitatieen de onderneming, naar het den
rapporteur voorkomt, zaakkundig wordt be
heerd.
Na enkele opmerkingen betreffende den dag
waarop het herhalings onderwjjs aan de meis
jes zal worden gegeven (voorgesteld werd de
Zaterdagvoormiddag, dien enkele leden met het
oog op de huiselgke bezigheden den meest on-
geschikten tgd achten) werd de verordening
tot regeling van dat onderwijs overeenkomstig
het voorgestelde concept aangenomen. Burg.
en weth. hadden ook liever een ander tjjdstip
voorgesteld maar konden dat niet, aangezien
dan alleen de avonduren open blgven en de
daan heb, moet ik weg, anders loop ik nog den
trein mis."
»Het is vier mglen. Gg moogt niet
loopen. Ik zal n naar het station rjjden en
dus hebt gg nog tgd om iets te gebruiken
eer gg gaat", zei Wilfred, zgn zuster aanziende.
Grace bleef strak en zweeg.
»Dank u, ik loop liever," en met een
lichte buiging van het hoofd, keerde Sibylle
zich af. Zjj was bang dat zjj zich niet goed
zou kunnen houden, als ze langer bleef,
met de herinnering aan de aandoenlijke toe
spelingen van haar vader op zijn oud tehuis.
Wilfred opende de deur voor haar en hg
en zgn zuster, die meer verlegen dan boos
begon te kijken, geleidden haar door de vesti
bule naar het plein voor het huis.
sis het wel heel aardig jegens ons, dat
gij zoo weg gaat, terwijl wg zoo gaarne goede
vrienden zouden willen- zgn zei Wilfred op
zachten toon.
»Dat weet ik niet ik wil niet on-
heusch zgn, maar ik kan niet vergeten dat ik
de dochter ben van Steven Harland en ik weet
dat hij meer geleden heeft dan iemand denkt."
»Maar indien De jonge man beek
naar zgn zuster, die hem ernstig aanzag, en
weerhield de woorden, die hem op de lippen
kwamen.
Vaarwelmompelde Sibylle en liep
voort.
»Wat beteekent dit alles, Wilfred
sckooltgden voor de meisjes vóór 5 uren moeten
iëindigd zjjn.
De heer Visser bracht de haven belangen van
Terneuzen ter sprake, in verband met de ver-
beteringswerken aan het banaal en den
nieuwen sluisbouw, en wees er op dat men
nog geen resultaat bemerkt van het werk der
staatscommissie die omtrent de haven den
minister van waterstaat heeft gerapporteerd.
Hjj gaf in overweging dien minister te wjjzen
op de noodzakelijkheid van voorzieningen in
los- en Iaadgelegenheden van], de zeevaart
welke voltooid zouden behooren te zjjn
bjj het gereedkomen der kanaalwerken, wil
men den exporthandel alhier niet zien ver
dwijnen, daar Terneuzen dan niet ingericht
zou zjjn om de grootere en meer diepgaande
schepen te ontvangen.
Ofschoon de raad eenstemmig voorziening noo
dig acht, vond de meerderheid beter thans nog
een afwachtende houding aan te nemen, daar
vermoedelijk binnenkort, wanneer ook voor
een ander gemeentebelang eene commissie
naar Den Haag zal moeten, gelegenheid zou
ijjn persoonlijk bjj den minister de belangen
der haven te bepleiten. Ondertussehen zal het
dag. best. ten deele diligent zgn.
In den avond van Donderdag vergaderde de
Kamer van koophandel en fabrieken, die de
geloofsbrieven van het nieuw gekozen lid, den
heer Blankers, onderzochtzjj werden in orde
bevonden, waarna de gekozene werd geïnstal
leerd.
Aan den minister van waterstaat zal worden
bericht dat men 't eens is met de Amsterdam-
sche Kamer en die van arbeid, voor het han
delswezen enz., betreffende de algemeene feest-
-gen*
Daar, nu de gemeente den nieuwen stations
weg heeft overgenomen, de oude zal vrgkomen
voor los- en laadterrein, besloot de Kamer zich
nogmaals tot den minister te wenden om te
rug te komen op een reads vroeger gedaan,
doch toen om bezwaren welke, naar men
thans meent, niet meer bestaan afgewezen
verzoek tot het maken van los- en laadsteigers
langs dien ouden weg, zoo ingericht dat schepen
van 18 voet diepgang daarlangs kunnen mee-
ren. Ook zal men trachten te bekomen op
heffing van de geheimhouding van het rapport
der staatscommissie over onze havenaangele
genheden.
Opnieuw zal getracht worden voorziening te
verkrjjgen in eene bergplaats voor uit het
buitenland aangevoerde en alhier af te halen
goederen, daar het thans door de spoorweg
maatschappijen daarvoor gebruikte lokaal, het
moge, om de verzekerde goede sluiting zeer
naar den zin zgn van de administratie der
belastingen, voor het publiek, ondanks de
ruimte die het biedt, nog ongeschikter is dan
het vroegere lokaal. De daarin geborgen
goederen, voor zoover zjj daartegen niet bestand
zgn, loopen gevaar door ongedierte te worden
beschadigd en vernield, terwjjl de bergplaats
zelve, omdat men boven den grond liggende
rails moet passeeren, met kar en paard bgna
niet of althans niet zonder gevaar te bereiken is.
Ten slotte zal de Kamer onderzoeken tot
welke autoriteit zjj zich moet wenden om
verbetering of wel opruiming te verkrggen
van de bouwvallige, onooglijke spoorbrug aan
den zuidbeer.
Men zou waarljjk wel bang worden om de
avondreis met de provinciale boot mee te
maken. Weder moest de Donderdagavond uit
Vlis8ingen vertrokken laatste boot op de
Schelde overnachten en arriveerde eerst Vrij
dagmorgen om 4.45 alhier.
Naar Zeeuwsch-Vlaanderen zgn
uit Den Haag vertrokken vier officieren der
militaire verkenningen tot het bg werken der
topograph! sche kaart van dat district.
Weet gg het
sVraag het-mg niet, Grace'." riep hg uit
en woelde met beide handen in zjjn haar
»Waarom niet wat is er dat ik niet
weten mag?"
»Zg kwam te goeder trouw om de ver
giffenis van haar vader te brengen."
»Dat heeft ze zelf gezegdmaar wat kan
vader gedaan hebben om vergiffenis te
behoeven? Hij ban tooh geen kwaad ge
daan hebben."
»Neen dat ban hg niet."
»Dus waarom
»Het is een akelige geschiedenis, Grace
en gjj hebt er nooit van gehoord, omdat
vader er nooit over wilde spreken, denk ik.
Hjj heeft zeker gehoopt dat de zaak altjjd
geheim zou blgven."
»Ik vind dat ik het nu moet weten,
Wilfred."
Misschien welzooals de zaken nu staan
is het beter dat gg de waarheid weet. De
zaak is dat toen de broeders op het punt
waren Oxford te verlaten, waar Steven zich
nog al onderscheiden had, er een groot on
recht gepleegd werd, niet door mgn vader,
maar door den haren.',
»Den haren?"
»Ja, en gg kunt nagaan wat ik voelde
toe ik hoorde dat er een juffrouw Harland
was om mg te spreken, en toen zjj zei dat
haar vader mg op zgn sterfbed vergiffenis
Stukken voor den
van Middelburg.
Naar aanleiding van het in handen van
burg. en weth. om advies gestelde adres der
afdeeling Middelburg van den Volkshond, hou
dende verzoek om bepalingen in de bestekken
van uit te voeren werken en in de instructiën
der ambtenaren op te nemen, waardoor het
drankmisbruik zoude worden verminderd,
merkt genoemd college in de eerste plaats op
dat het medenemen van drank op het werk
door werklieden nog nimmer werd geconsta
teerd, terwjjl dronkenschap daar hoogst zelden
voorkwam.
Wg mogen aannemen zeggen burg. en
weth. verder dat dit ook wel voor een deel
aan de thans geldende bepalingen tot het tegen
gaan van het gebruik van sterken drank door
werklieden tjjdens zjj aan gemeentewerken
arbeiden is toe te scbrjjven. Daarbg zonden
wg het dan ook liefst voorshands willen laten
en zeker niet gaarne gevolg geven aan het
geen de Volksbond thans vraagt, waartegen o. i.
zulke hoogst ernstige practische bezwaren be
staan.
In de eerste plaats toch is het zeer moeilgk
te constateeren of een werkman sterken drank
op het werk gebruikt, niettegenstaande dit is
verboden, daar er gelegenheid te over is dit
clandestien te doen, en bet medebrengen van
sterken drank op het werk slechts hoogst
zelden zal kunnen worden geconstateerd.
Het is toch, dunkt ons, niet aan te nemen
dat die hoeveelheid zóo groot zal zgn dat die
niet, in den zak of op andere wjjze verborgen,
mede gedragen kan worden. Het practische
nat van den voorgestelden maatregel zal daar
door zeer gering worden en bovendien zoude
het onbillgk zgn den aannemer te beboeten,
zoo door een werkman sterke drank op het
werk werd gebracht, waar te verwachten is
dat de dader bjj ontdekking met ontslag
gestraft zich zal trachten, en in de meeste
gevallen zal weten, schuil te houden. Ook
het denkbeeld van adressante om den aanne
mer, ten einde zelf boete te ontloopen, den
werkman te doen straffen, wil ons toeschijnen
tot allerlei onaangenaamheden tusschen aan
nemers en werklieden te zullen leiden, vooral
waar de aannemer in zjjn eigen belang niet
allen geljjkeljjk kan behandelen, doch dikwgls
gedwongen zal zgn bg overtreding door een
moeilgk te vervangen ambachtsman de boete
maar te betalen, waar een gewoon arbeider
terstond zal worden ontslagen.
Ten slotte willen wg nog opmerken dat,
waar adressante geene bepaling wil dat gebruik
van sterken drank in de nabijheid van het werk
verboden zal zgn, de geheele maatregel zon
der waarde zou worden, daar de aannemer als
dan om buiten moeilijkheden te blgven
niet zal tegengaan dat in een nabjj gele
gen inrichting voor drankverkoop een borrel
wordt gedronken.
geschonken hadwant zjj meende tot vader
te spreken, daar zjj niet wist dat die door was."
>0, Wilfreden wat hebt gjj gezegd
»Eenvoudig dat vader dood was. Het was
mg niet mogelgk om haar te vertellen dat
haar vader degeen waB, die het onrecht ge
pleegd had."
»Neen, dat kon niet? Maar waarin be
stond dat onrecht
»Een knoeierg met de bezitting, geloof
ikmaar vader wilde er niet gaarne over
spreken en dus heb ik nooit precies gehoord
wat het was. Het was genoeg dat zgn broeder
iets heel verkeerds had gedaan en het kasteel
moest verlaten. Het is beter voor ons om er
maar niet aan te denken, Grace. Het is jaren
geleden gebeurd en zjj zgn allebei dood. Wjj
zullen de herinnering aan het kwaad met hem
in het graf laten rusten. Het zjj ons vol
doende te weten dat vader onschuldig was, en
voor haar zou het weten van de waarheid
een schaduw over haar leven werpen. Haar
liefde voor haar vader is even sterk als onze
liefde voor den onzen."
»En zjj leek zoo besehaafd en welopge
voed Ach, Wil, hoe jammer Gg hebt gelgk,
laat zjj baar geloof in hem behouden. Het kan
ons niet deeren, wetende wat wg wetenzg
ziet er ook zoo arm uit. Oom Steven was de
oudste, niet waar Hoe kwam het dan dat
hg in zulke behoeftige omstandigheden ver
keerde
Aan de thans geldende bepalingen dat ge
straft wordt door de directie, welke geheel vrg
tegenover aannemer en werkvolk staat, blgven
g dan ook de voorkeur geven, zoodat wg de
eer hebben u voor te stellen aan adressante
te berichten dat aan haar verzoek wegens be
zwaren van practischen aard niet kan worden
voldaan."
Naar aanleiding van een voorstel van den
heer Van de Ree, in de raadsvergadering van
Maart gedaan, stellen burg. en weth. een
besluit voor tot vaststelling van bepalingen
omtrent minimum-loon en maximum-arbeidstijd
voor de werklieden, in directen dienst van de
gemeentefabricage.
De voornaamste bepalingen ervan zjjn:
Aan de werklieden wordt geen lager loon uit
betaald dan aan een ambaohtsman 16 cent per
uur; een vakarbeider (geen ambachtsman) 13
cent, aan een handlanger, opperman of sjouwer
11 cent per uur.
Zjj, die den leeftjjd van 23 jaar nog niet
hebben bereikt, worden slechts bg uitzondering
als werkman toegelaten, terwjjl geene werk
lieden beneden 14 jaren worden toegelaten.
Geen lager loon zal worden betaald dan
a aan een ambachtsman, vakarbeider (geen
ambachtsman), handlanger, opperman of sjou
wer, tusschen 14 en 16 jaar 4 cent per uur,
tusschen 16 en 18 jaar 7 cent per uur, tus
schen 18 en 20 jaar 9 cent per uur; b aan
een ambachtsman tusschen 20 en 23 jaar 13
cent per uurc aan een vakarbeider (geen
ambachtsman) tusschen 20 en 23 jaar 11 cent
per uur.
Ook voor werklieden die wegens invaliditeit
of hoogen leeftjjd niet als volle werkkrachten
kunnen worden beschouwd, kan door burg.
en weth. afwgking van de minima worden
toegestaan.
De werklieden arbeiden in den regel niet
langer dan 11 uren per etmaal.
Zoowel overschrijding van dezen maximalen
werktgd van 11 uren per dag als doen werken
op Zondag is alleen geoorloofd als het belang
van het werk afwgking dringend vordert.
Wordt langer dan den maximalen werktjjd
gewerkt, zoo wordt voor het overwerk aan den
werkman betaaldvoor het le uur 10, voor
het 2e uur 20, voor het 3e uur 30 percent en
voor verdere uren 50 percent boven zgn uurloon.
Wordt op Zondag gewerkt, dan wordt het
uurloon van den werkman met tenminste 50
percent verhoogd.
Burg. en weth. stellen voor eenige wgzi-
gingen, hoofdzakelijk wat de data betreft, te
brengen in de verordening tot heffing van
schoolgeld op de lagere scholen.
De commissie van financiën heeft daartegen
geen bedenking.
Naar aanleiding van een verzoek van S.
Broerse om verlenging van huur van een stuk
grond aan de Loskaai, stellen burg. en weth.
voor dat verzoek in te willigen en de huur
tot wederopzeggens te verlengen. Den huur
prijs stellen zg voor te bepalen op f 15 per jaar.
Het reeds met een enkel woord i
deelde voorstel van burg. en weth. tot over
plaatsing van hoofden van scholen strekt om
met den aanvang (omstreeks einde Augustus)
van het nieuwe schooljaar als hoofd over te
»Het onrecht moet zeer groot geweest
zgnwant grootvader was zóo boos, dat hjj
hem geheel onterfdemaar ik weet dat vader
hem gaarne zon geholpen hebben, als hg hem
had kunnen vinden."
»Wilfred, wg moeten haar niet zoo laten
weggaan. Ik zal haar volgen. Zg kent het
toepaadje niet en ik zal den straatweg rgden.
Als gg het wagentje wilt laten inspannen, heb
ik haar spoedig ingehaald."
Eg ging hier terstond op in. Het was juist
wat hg had willen doen; maar het was beter
dat zg het deed.
Dat is goed van u!" riep hg uit en liep
met groote stappen naar den stal. De bevelen
van den meester werden vlug opgevolgd en
weldra kwam het rgtuig voor.
»Neen, ik ga alleen", zei Grace, toen de
knecht achterop wilde springen, en haar broer,
begrgpende dat zg vertrouwelgk met Sibylle
wenschte te spreken, gaf den man een wenk
dat hg thuis moest blgven. Zg had ook nie
mand noodig. De heele buurt kende haar
genoeg om haar te helpen, in geval van nood.
Zg reed snel de oprglaan door en den straat
weg op -- daar zag zg Sibylle voor zich uit
loopen en had haar weldra ingehaald.
sik rgd naar het station, wilt ge niet
meergdeu Kom, doe het maar zei zg
Sybille aarzelde en wilde weigeren, maar het
was warm, er was geen schaduw op den weg,
en zg begon vermoeid te worden, na al de
